Upload
dinhcong
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
หนวยท 1 การรวมคา (Joint venture)
สาระการเรยนร
1. ความหมายของการรวมคา 2. ลกษณะสาคญของการรวมคา 3. รปแบบของกจการรวมคา 4. การบนทกบญชเกยวกบการรวมคา 5. การแสดงสทธสวนไดเสยจากกจการรวมคาในงบการเงนของผรวมคา
สาระสาคญ การรวมคาเปนการรวมลงทนกนระหวางบคคลหรอกจการตงแตสองกจการขนไป มอานาจ ในการกาหนดกจกรรมการดาเนนงานและกาหนดนโยบายทางการเงนรวมกน โดยมขอตกลง ในการรวมคาเปนสญญา เรยกวาสญญารวมคา การรวมคาม 3 รปแบบ คอ การดาเนนงาน ควบคมรวมกน สนทรพยทควบคม กจการทควบคมรวมกน สวนการวธการบนทกบญชเกยวกบ การรวมคาสามารถทาได 2 วธ คอ กรณไมเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชของผรวมคา และกรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชของผรวมคา ผรวมคาตองแสดงรายการรบรสทธสวนไดเสยในการรวมคาในงบการเงนของตน พรอมเปดเผยขอมล ในงบการเงนเกยวกบสทธสวนไดเสยทมในกจการรวมคา
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 2
จดประสงคการเรยนร
1. อธบายความหมายของการรวมคาได 2. บอกลกษณะสาคญของการรวมคาได 3. บอกรปแบบของการรวมคาได 4. บอกหลกการบนทกบญชเกยวกบการรวมคาได 5. บนทกบญชเกยวกบการรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคาได 6. บนทกบญชเกยวกบการรวมคากรณเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคาได 7. คานวณกาไรขาดทนจากการรวมคาได 8. แสดงสทธสวนไดเสยจากกจการรวมคาในงบการเงนของผรวมคาได
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 3
หนวยท 1 การรวมคา (Joint venture)
ปจจบนธรกจมการขยายตวและมการแขงขนกนสง นกลงทนตางใหความสนใจในการลงทนเพมขน ธรกจทจะแขงขนไดตองอาศยเงนทน เทคโนโลยและวทยาการขนสงในการผลตสนคาหรอบรการทมคณภาพ หากธรกจมเงนทนไมเพยงพอ ขาดแคลนเทคโนโลยและวทยาการขนสง ในการดาเนนงาน มผลทาใหการดาเนนงานไมบรรลวตถประสงคทตงไว ธรกจอาจรวมลงทนหรอ ทาการรวมคากบธรกจอนทมทรพยากรเพยงพอ การลงทนรวมอาจจะเปนการลงทนเพยงชวคราวเมอบรรลวตถประสงคการรวมคาเปนอนสนสด นอกจากนการรวมคายงสามารถลดความเสยง จากการลงทนสาหรบการดาเนนงานทมความเสยงสง ธรกจไมสามารถแบกรบภาระความเสยงเพยงลาพงได ในหนวยนจะกลาวถงความหมายของการรวมคา ลกษณะสาคญของการรวมคา รปแบบของการรวมคารวม การบนทกบญชเกยวกบการรวมคา รวมถงการแสดงสทธสวนไดเสยจากกจการรวมคาในงบการเงนของผรวมคา โดยมรายละเอยดดงน
1. ความหมายของการรวมคา (Joint venture)
มาตรฐานการบญชฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) ของสภาวชาชพในพระบรมราชปถมภ มาตรฐานการบญชฉบบนเปนไปตามเกณฑทกาหนดขนโดยมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ ฉบบท 31 เรอง สวนไดเสยในการรวมคา พ.ศ. 2552 ซงเปนการแกไขของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชระหวางประเทศทสนสดในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2551 (IAS No. 31 Interests in joint venture (Bound Volume 2009)) ไดใหคานยาม การรวมคา ดงน การรวมคา (Joint venture) หมายถง การประกอบกจกรรมเชงเศรษฐกจของบคคลหรอ
กจการตงแตสองรายขนไปโดยมการควบคมรวมกนตามทตกลงไวในสญญา
การควบคมรวม (Joint control) หมายถง การมสวนรวมในการควบคมกจกรรมเชงเศรษฐกจตามทตกลงไวในสญญา และการควบคมรวมดารงอยตอเมอการตดสนใจเชงกลยทธ ทางการเงนและการดาเนนงานในกจกรรมเชงเศรษฐกจตองไดรบความเหนชอบเปนเอกฉนทจากผรวมคา ซงมสวนรวมในการควบคม การควบคม (Control) หมายถง อานาจในการกาหนดนโยบายทางการเงนและการดาเนนงานของกจกรรมเชงเศรษฐกจเพอใหไดรบประโยชนจากกจกรรมนน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 4
จากคานยามของการรวมคาตามมาตรฐานการบญชฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) กลาวไดวา
การรวมคาเปนการลงทนรวมกนระหวางบคคลหรอกจการตงแตสองกจการขนไป มอานาจในการ
กาหนดกจกรรมการดาเนนงานและกาหนดนโยบายทางการเงนเพอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจ
จากกจกรรมททารวมกน บคคลหรอกจการทรวมลงทนเรยกวา ผรวมคา (Venture) การรวมคา
ตองจดทาขอตกลงในการรวมคาเปนสญญา เรยกวาสญญารวมคา (Joint venture agreement)
และควรจดทาเปนลายลกษณอกษร
2. ลกษณะสาคญของการรวมคา
การรวมคา จะตองมลกษณะทสาคญดงน 2.1 ประกอบดวยบคคล หรอกจการตงแตสองรายขนไปตกลงทาการรวมคากน
โดยมขอตกลงเปนสญญา และสญญารวมคาตองจดทาเปนลายลกษณอกษร 2.2 ในสญญารวมคากาหนดใหผรวมคาแตละรายมอานาจในการควบคมรวมกน
3. รปแบบของการรวมคา
รปแบบของการรวมคา ตามทกาหนดไวในมาตรฐานการบญชฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) เรองสวนไดเสยในการรวมคา แบงประเภทของการรวมคาเปน 3 ประเภท ดงน
3.1 การดาเนนงานทควบคมรวมกน (Jointly controlled operations) 3.2 สนทรพยทควบคมรวมกน (Jointly controlled assets) 3.3 กจการทควบคมรวมกน (Jointly controlled entities)
3.1 การดาเนนงานทควบคมรวมกน (Jointly controlled operations) เปนกจการทไมไดจดตงกจการแยกตางหากจากกจการของผรวมคา ผรวมคาแตละราย
จะนาสนทรพยและความชานาญของตนมาใชในการดาเนนงานกจการรวมคา รบผดชอบในคาใชจาย และภาระหนสนทเกดจากการจดหาเงนทนเอง สนทรพยทนามาใชในกจการรวมคาถอเปนสนทรพยสวนตวของผรวมคา การจดสรรรายไดและปนสวนคาใชจายใหเปนไปตามขอตกลงในสญญารวมคา
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 5
กจการรวมคาในลกษณะน ผรวมคาไมจาเปนตองบนทกบญช และจดทางบการเงน แยกตางหากสาหรบการรวมคา แตผรวมคาจะตองรบรรายการในงบการเงนเฉพาะสวนไดเสย ของตนในการดาเนนงานทควบคมรวมกน 1. สนทรพยทอยในการควบคมของผรวมคา และหนสนทผรวมคาเปนผกอขนมา 2. คาใชจายในกจการรวมคาทผรวมคาเปนผกอขน 3. สวนแบงรายไดทผรวมคาควรไดรบจากการขายสนคาหรอบรการของกจการรวมคา
รายการขางตนผรวมคาไมตองปรบปรงบญชตามขนตอนการจดทางบการเงนรวม เนองจากเปนรายการทรวมอยในงบการเงนของผรวมคาแลว หากผรวมคาตองการประเมนผล การดาเนนงานการรวมคา อาจทาบญชเพอการบรหารแยกตางหากสาหรบการรวมคาได
3.2 สนทรพยทควบคมรวมกน (Jointly controlled assets) เปนกจการทไมไดจดตงกจการแยกตางหากจากกจการของผรวมคา และผรวมคารวมกนเปนเจาของสนทรพยทจดหาหรอซอมาเพอใชในการดาเนนงานของกจการรวมคา ผรวมคามสทธไดสวนแบงของผลประโยชนจากการใชสนทรพยทควบคมรวมกน และ รบภาระคาใชจายทเกดขนตามอตราสวนทตกลงกน กจการรวมคาประเภทนผรวมคาแตละรายตองบนทกบญชและรบรสวนไดเสยในสนทรพย ทควบคมรวมกนในงบการเงนของตนโดยรบรเฉพาะสวนทเปนของตน ดงน
1. สนทรพยทควบคมรวมกนแยกประเภทตามลกษณะของสนทรพย ใหรบรรายการ เฉพาะสวนทเปนของผรวมคา 2. หนสนของผรวมคาทเกดจากการจดหาเงนทนเพอซอสนทรพยใหกจการรวมคา ใหรบรรายการตามสดสวนทผรวมคาจะไดรบ 3. หนสนของกจการรวมคาทผรวมคารวมกนสรางขนมา ใหรบรรายการตามสดสวน ทผรวมคาจะไดรบ 4. รายไดจากการขายสนคาหรอผลผลต และคาใชจายทเกดขนจากการรวมคา ใหรบรรายการตามสดสวนทผรวมคาจะไดรบ 5. คาใชจายของผรวมคาทเกดจากการรวมคา ใหรบรรายการตามสดสวนทผรวมคา จะไดรบ รายการขางตนผรวมคาไมตองปรบปรงบญชตามขนตอนการจดทางบการเงนรวม เนองจากเปนรายการทรวมอยในงบการเงนของผรวมคาแลว
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 6
3.3 กจการทควบคมรวมกน (Jointly controlled entities) กจการรวมคาประเภทนตองจดตงกจการขนใหมแยกตางหากจากกจการของผรวมคา ในรปบรษท หางหนสวนหรอกจการประเภทอน ผรวมคามอานาจในการควบคมการดาเนนงานรวมกน การดาเนนงานของกจการรวมคาทาในลกษณะเดยวกบกจการอน มสนทรพย หนสน รายได และคาใชจายเปนของกจการเอง ผรวมคาแตละรายมสทธไดรบสวนแบงกาไรจากการดาเนนงานของกจการรวมคาตามขอตกลงทระบไวในสญญารวมคา กจการรวมคาประเภทนตองจดทาบญชและนาเสนองบการเงนตามมาตรฐานการรายงานเชนเดยวกบกจการอน ผรวมคานาเงนสดหรอสนทรพยมาใหกจการรวมคาถอเปนการลงทน ใหบนทกรายการในสมดบญชของผรวมคาโดยใชชอบญช เงนลงทนในกจการรวมคา (Investments in joint ventures)
4. การบนทกบญชของกจการรวมคา
การบนทกบญชของกจการรวมคาสามารถทาได 2 วธ คอ วธท 1 กรณไมเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา เปนวธ ทเหมาะสาหรบกจการรวมคาทมไดจดตงกจการแยกตางหากจากกจการของผรวมคา มระยะเวลาในการดาเนนงานสน รายการคามไมมาก ผรวมคาแตละรายสามารถบนทกรายการคาทเกดจาก การรวมคาในสมดบญชของตนได ผรวมคาแตละรายจะตองบนทกรายการคาทเกดจากการรวมคาทกรายการถงแมรายการคานนจะไมไดเกดจากตน หากรายการคาเกดกบผรวมคารายใดใหบนทกรายการคาในสมดบญชของตนแลวแจงใหผรวมคาอนทราบเพอบนทกรายการคาใหถกตองตรงกน วธท 2 กรณเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา เปนวธทเหมาะสาหรบกจการรวมคาทจดตงกจการแยกตางหากจากกจการของผรวมคา การรวมคามระยะเวลาดาเนนงานยาวนาน ธรกจมความซบซอน รายการคาทเกดขนมจานวนมาก ผรวมคาไมสามารถบนทกรายการคาในสมดบญชของตนไดครบทกรายการ การบนทกรายการคาตามวธนผรวมคา แตละรายจะบนทกรายการคาเฉพาะสวนทเกยวของกบตนเทานน รายการคาอนใหบนทกทสมดของกจการรวมคาทเปดแยกขนมาตางหาก วธท 1 กรณไมเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา เนองจาก การบนทกบญชตามวธนผรวมคาแตละรายตองบนทกรายการรวมคารวมไวกบรายการคาตามปกต ผรวมคาแตละรายทาการเปดบญชขนมาใหมนอกจากบญชปกตของกจการ 2 บญช ดงน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 7
1. บญชรวมคา (Joint venture account) เปนบญชทผรวมคาแตละรายเปดขนมาเพอใชเปนบญชกาไรขาดทนจากการรวมคา
มลกษณะเชนเดยวกบบญชกาไรขาดทนของกจการคาทวไป ผรวมคาทกรายจะบนทกบญชรวมคาดานเดบต สาหรบรายการลงทนและจายคาใชจายตาง ๆ ในการรวมคา และบนทกบญชรวมคา ดานเครดต สาหรบรายการขายสนคาและรายไดจากการรวมคา ผลตางระหวางดานเดบตและเครดตของบญชรวมคาเปนกาไรหรอขาดทนจากการรวมคา นาไปจดสรรใหกบผรวมคาแตละรายตามขอตกลงในสญญารวมคา 2. บญชผรวมคา (Venture account)
เปนบญชทผรวมคาแตละรายเปดขนมาเพอบนทกรายการสวนไดเสยของผรวมคาอน เปดขนตามจานวนของผรวมคาทรวมลงทนและใชชอของผรวมคาเปนชอบญช
การบนทกบญชของกจการรวมคา กรณไมเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจาก สมดบญชผรวมคา แยกเปน 2 กรณดงน กรณท 1 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานเสรจสน กรณท 2 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานยงไมเสรจสน กรณท 1 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานเสรจสน ผรวมคาจะบนทกรายการเกยวกบการรวมคาทกรายการทเกดขนถงแมจะไมเกดจากตน เมอการรวมคาเสรจสนลงผรวมคา จะทาการแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาและจายชาระคนทนระหวางกน หลกการบนทกบญช ของผรวมคาแตละรายทตองบนทกในสมดบญชของตน ตามตารางท 1.1 ดงตอไปน ตารางท 1.1 ตารางแสดงวธการบนทกบญชกจการรวมคากรณไมเปดสมดบญชกจการรวมคา แยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา และการดาเนนงานเสรจสน
รายการ ผรวมคาทเกยวของ ผรวมคาอน
1. นาเงนสดมาลงทน ในกจการรวมคา
ผรวมคาทนาเงนมาลงทน ผรวมคาทรบเงนลงทน xx เงนสด xx
ผรวมคาทรบเงนลงทน xx ผรวมคาทลงทน xx
ผรวมคาทรบเงน เงนสด xx ผรวมคาท ลงทน xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 8
รายการ ผรวมคาทเกยวของ ผรวมคาอน
2. นาสนคามาลงทน ในกจการรวมคา
กรณผรวมคาบนทกสนคาแบบสนงวด (Periodic inventory method)
ผรวมคาทลงทน รวมคา xx ซอสนคา xx
รวมคา xx ผรวมคาทลงทน xx
2. นาสนคามาลงทน ในกจการรวมคา
กรณผรวมคาบนทกสนคาแบบตอเนอง (Perpetual inventory method)
ผรวมคาทลงทน รวมคา xx สนคา xx
รวมคา xx ผรวมคาทลงทน xx
3. นาสนทรพยมาลงทนในกจการรวมคา
ผรวมคาทลงทน ผรวมคาทรบสนทรพย xx สนทรพย(ระบประเภท) xx
ผรวมคาทรบสนทรพย xx ผรวมคาทลงทน xx
ผรวมคาทรบสนทรพย สนทรพย(ระบประเภท) xx ผรวมคาทลงทน xx
4. ซอสนคา ใหกจการรวมคา
กรณซอสนคาเปนเงนสด/เชค รวมคา xx เงนสด/ธนาคาร xx
รวมคา xx ผรวมคาทซอสนคา xx
กรณซอสนคาเปนเงนเชอ รวมคา xx เจาหนการคา xx
รวมคา xx ผรวมคาทซอสนคา xx
5. จายชาระหน ใหเจาหนกจการรวมคา
กรณไมไดรบสวนลด เจาหนการคา xx เงนสด xx
ไมบนทกบญช
5. จายชาระหน ใหเจาหนกจการรวมคา
กรณไดรบสวนลด เจาหนการคา xx เงนสด xx รวมคา xx
ผรวมคาทจายชาระหน xx รวมคา xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 9
รายการ ผรวมคาทเกยวของ ผรวมคาอน
6. สงคนสนคาทซอ ใหกจการรวมคา
เงนสดหรอเจาหนการคา xx รวมคา xx
ผรวมคาทสงคนสนคา xx รวมคา xx
7. จายคาใชจาย ใหกจการรวมคา
รวมคา xx เงนสด/ธนาคาร xx
ผรวมคาทจายคาใชจาย xx เงนสด/ธนาคาร xx
8. ขายสนคาใหกจการรวมคา
กรณขายสนคาเปนเงนสด เงนสด/ธนาคาร xx รวมคา xx
ผรวมคาทขายสนคา xx รวมคา xx
กรณขายสนคาเปนเงนเชอ ลกหนการคา xx รวมคา xx
ผรวมคาทขายสนคา xx รวมคา xx
9. รบชาระจากลกหน ของกจการรวมคา
กรณไมใหสวนลด เงนสด xx ลกหนการคา xx
ไมบนทกบญช
กรณใหสวนลด เงนสด xx รวมคา xx ลกหนการคา xx
รวมคา xx ผรวมคาทขายสนคา xx
10. รบคนสนคาจากลกหนของกจการรวมคา
รวมคา xx เงนสด/ลกหน xx
รวมคา xx ผรวมคาทขายสนคา xx
11. ตดบญชลกหน กจการรวมคา เปนหนสญ
รวมคา xx ลกหนการคา xx
รวมคา xx ผรวมคาทถอบญชลกหน xx
12. รบรายไดของกจการรวมคา
เงนสด/ธนาคาร xx รวมคา xx
ผรวมคาทรบรายได xx รวมคา xx
13. ผรวมคาขอถอน เงนสดจากกจการรวมคาไปใชสวนตว
ผรวมคาทถอนเงนสด เงนสด xx ผรวมคาทจายเงน xx
ผรวมคาทรบเงน xx ผรวมคาทจายเงน xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 10
รายการ ผรวมคาทเกยวของ ผรวมคาอน
13. ผรวมคาขอถอน เงนสดจากกจการรวมคาไปใชสวนตว
ผรวมคาทจายเงน ผรวมคาทรบเงน xx เงนสด xx
14. ผรวมคาขอถอนสนคาจากกจการรวมคา
สนคาหรอซอสนคา xx รวมคา xx
ผรวมคาทถอนสนคา xx รวมคา xx
15. คดเงนเดอนใหกบ ผรวมคา
รวมคา xx เงนเดอนรบ xx
รวมคา xx ผรวมคาทรบเงนเดอน xx
16. คดคานายหนา จากการขายสนคา ใหผรวมคา
รวมคา xx รายไดคานายหนา xx
รวมคา xx ผรวมคาทรบคานายหนา xx
17. คดคาเชารานใหกบผรวมคา
รวมคา xx รายไดคาเชา xx
รวมคา xx ผรวมคาทรบคาเชา xx
18. คดดอกเบยใหกบ ผรวมคาสาหรบรายการ ลงทนและรายการ ถอนทนจากกจการ รวมคา
กรณจายดอกเบยใหผรวมคา รวมคา xx ดอกเบยรบ xx ผรวมคาทรวมรบดอกเบย xx
รวมคา xx ดอกเบยรบ xx ผรวมคาทรวมรบดอกเบย xx
กรณไดรบดอกเบยจากผรวมคา ดอกเบยจาย xx ผรวมคาทรวมจายดอกเบย xx รวมคา xx
ดอกเบยจาย xx ผรวมคาทรวมจายดอกเบย xx รวมคา xx
19. แบงกาไรขาดทนจากการรวมคา
กรณมผลกาไร รวมคา xx กาไรจากการรวมคา xx ผรวมคาทรวมรบกาไร xx
รวมคา xx กาไรจากการรวมคา xx รวมคาทรวมรบกาไร xx
กรณมผลขาดทน ขาดทนจากการรวมคา xx ผรวมคาทรวมรบผลขาดทน xx รวมคา xx
ขาดทนจากการรวมคา xx ผรวมคาทรวมรบผลขาดทนxx รวมคา xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 11
รายการ ผรวมคาทเกยวของ ผรวมคาอน
20. การชาระคนทน ผรวมคาทจายเงน ผรวมคาทรบเงน xx เงนสด xx
ผรวมคาทรบเงน เงนสด xx ผรวมคาทรวมรบเงน xx ผรวมคาทจายเงน xx
หมายเหต : หากกจการรวมคาจดทะเบยนภาษมลคาเพมใหปฏบตรายการเกยวกบภาษมลคาเพมเหมอนกจการทวไป การคดดอกเบยเงนลงทน ผรวมคาอาจมขอตกลงรวมกนใหมการคดดอกเบยใหกบจานวนเงนทผรวมคานามาลงทนและจานวนเงนทผรวมคาขอถอนเงนจากกจการรวมคา หรอใหคดดอกเบยเฉพาะรายการลงทนเรมแรก การคดดอกเบยใหนบระยะเวลาจากวนทลงทนหรอวนทขอถอนเงนออกไปจนถงวนปดบญช ดอกเบยทคดใหกบเงนลงทนของผรวมคาถอเปนดอกเบยจายของกจการรวมคา สวนดอกเบยทคดจากจานวนเงนทผรวมคาขอถอนออกไปถอเปนดอกเบยรบของกจการรวมคา กรณทผรวมคา มบญชดอกเบยเงนลงทนทงดอกเบยรบและดอกเบยจาย ใหหาดอกเบยสทธจากการลงทน โดยนาดอกเบยรบหกดวยดอกเบยจาย และบนทกบญชดวยยอดดอกเบยสทธ การคานวณกาไรขาดทนจากการรวมคา เมอการดาเนนงานกจการรวมคาเสรจสนลง ผรวมคาแตละรายปดบญชรวมคาซงเปนบญชกาไรขาดทนจากการรวมคามลกษณะเหมอนบญชกาไรขาดทนของกจการทวไป ยอดคงเหลอ ของบญชรวมคามยอดคงเหลอดานเดบต แสดงวามผลขาดทนจากการรวมคา หากมยอดคงเหลอดานเครดต แสดงวามผลกาไรจากการรวมคา กาไรหรอขาดทนจากการรวมคาใหนาไปแบงใหกบผรวมคาแตละรายตามขอตกลง การชาระคนทนระหวางกน เมอการดาเนนงานกจการรวมคาเสรจสนลงมการแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาตามขอตกลงเปนทเรยบรอยแลว ผรวมคาแตละรายโดยปดบญชผรวมคาเพอคานวณจานวนเงนทจะชาระคนทนระหวางกน หากมยอดคงเหลอดานเดบต แสดงวาผรวมคารายนนเปนลกหนของกจการรวมคา
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 12
ตองนาเงนมาชาระเงนคนใหกบกจการรวมคา สวนยอดคงเหลอดานเครดตแสดงวาผรวมคารายนนเปนเจาหนของกจการรวมคาจะไดรบคนทนจากกจการรวมคา ตวอยางท 1 หนง สองและสาม ทาการคารวมกนเมอวนท 1 มกราคม 25x1 โดยมขอตกลงเกยวกบการรวมคาดงน 1. ใหหนงเปนผดาเนนงานกจการรวมคา มสทธไดรบเงนเดอน เดอนละ 5,000 บาท 2. ใหใชสถานทของหนง เปนสถานทดาเนนงานของกจการรวมคาโดยคดคาเชาให เดอนละ 1,000 บาท 3. กาไรขาดทนจากการรวมคาใหแบงเทากน 4. ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานายหนาในอตรา 10% ของยอดขาย 5. คดดอกเบยเงนลงทนใหกบผรวมคาเฉพาะรายการนาเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน ในวนเรมตนดาเนนงานของกจการรวมคาในอตรา 15% ตอป รายการคาทเกดขนในระหวางเดอนมกราคม 25x1 เปนดงน 25x1 ม.ค. 1 หนงนาสนคามาลงทน 20,000 บาท สองและสามนาเงนสดมาลงทนในกจการ
รวมคาคนละ 30,000 บาท 5 หนงซอสนคาใหกจการรวมคาเปนเงนสด 20,000 บาท จายคาขนสงสนคา 500
บาท 7 สองนาอปกรณสานกงานราคาทน 5,000 บาท มาลงทนในกจการรวมคา และสงอปกรณสานกงานใหหนงในวนน 8 หนงขายสนคาเปนเงนสด 15,000 บาท และขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท 10 หนงรบคนสนคาจากการขายเชอเมอวนท 8 มกราคม จานวน 5,000 บาท 17 หนงซอสนคาเปนเงนเชอ 15,000 บาท 18 หนงรบชาระหนจากการขายเมอวนท 8 มกราคม ทงหมดใหสวนลด 2% 26 หนงจายชาระหนคาสนคาทซอเมอวนท 17 มกราคม ไดรบสวนลด 2% 28 หนงขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท 30 คดเงนเดอนและคาเชาใหหนงตามขอตกลง 31 การรวมคาเสรจสนในวนน คดดอกเบยเงนลงทน คดคานายหนาใหกบผรวมคา ตามขอตกลง แบงกาไรขาดทนและชาระคนทนระหวางกนโดยสองขอรบคน อปกรณสานกงานในราคาทน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 13
ใหทา บนทกรายการคาในสมดรายวนทวไป และผานรายการไปยงบญชแยกประเภทเงนสด บญชแยกประเภทรวมคาและบญชแยกประเภทผรวมคาแตละราย ผรวมคาและกจการ รวมคาบนทกบญชสนคาตามวธ (Periodic inventory method) รายการบนทกบญชในสมดบญชของผรวมคาแตละราย
วนท สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 1
รวมคา 20,000 ซอ 20,000
รวมคา 20,000 หนง 20,000
รวมคา 20,000 หนง 20,000
หนงนาสนคามาลงทนในกจการรวมคา 20,000 บาท
เงนสด 30,000 สอง 30,000
หนง 30,000 เงนสด 30,000
หนง 30,000 สอง 30,000
สองนาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคา 30,000 บาท
เงนสด 30,000 สาม 30,000
หนง 30,000 สาม 30,000
หนง 30,000 เงนสด 30,000
สามนาเงนสดมาลงทนคนในกจการรวมคา 30,000 บาท
5 รวมคา 20,000 เงนสด 20,000
รวมคา 20,000 หนง 20,000
รวมคา 20,000 หนง 20,000
หนงซอคาใหกจการรวมคาเปนเงนสด 20,000 บาท
รวมคา 500 เงนสด 500
รวมคา 500 หนง 500
รวมคา 500 หนง 500
หนงจายคาขนสงสนคาเขาราน 500 บาท
7 อปกรณสานกงาน 5,000 สอง 5,000
หนง 5,000 อปกรณสานกงาน 5,000
หนง 5,000 สอง 5,000
สองนาอปกรณสานกงานราคาทน 5,000 บาทมาลงทนในกจการรวมคา
8 เงนสด 15,000 รวมคา 15,000
หนง 15,000 รวมคา 15,000
หนง 15,000 รวมคา 15,000
หนงขายสนคาเปนเงนสด 15,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 14
วนท สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 9
ลกหน 50,000 รวมคา 50,000
หนง 50,000 รวมคา 50,000
หนง 50,000 รวมคา 50,000
หนงขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท
10 รวมคา 5,000 ลกหน 5,000
รวมคา 5,000 หนง 5,000
รวมคา 5,000 หนง 5,000
หนงรบคนสนคาจากการขายเชอเมอวนท 8 มกราคม จานวน 5,000 บาท
17 รวมคา 15,000 เจาหน 15,000
รวมคา 15,000 หนง 15,000
รวมคา 15,000 หนง 15,000
หนงซอสนคาเปนเงนเชอ 15,000 บาท
18 เงนสด 44,100 รวมคา 900 ลกหน 45,000
รวมคา 900 หนง 900
รวมคา 900 หนง 900
หนงรบชาระหนจากขายเมอวนท 8 มกราคม ทงหมดใหสวนลด 2% วนท 8 มกราคม ขายสนคาเชอ 50,000 บาท
รบคนสนคาวนท 10 มกราคม 5,000 บาท ลกหนคงเหลอ 45,000 บาท หก สวนลด 2%(45,000 x 2/100) 900 บาท รบเงนสดสทธ 44,100 บาท
26 เจาหน 15,000 เงนสด 14,700 รวมคา 300
หนง 300 รวมคา 300
หนง 300 รวมคา 300
หนงจายชาระหนใหเจาหนทซอเมอวนท 17 มกราคม ไดรบสวนลด 2% วนท 17 มกราคม ซอสนคาเชอ 15,000 บาท
หก สวนลดรบ 2%(15,000 x 2/100) 300 บาท จายเงนสดสทธ 14,700 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 15
วนท สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 28
เงนสด 20,000 รวมคา 20,000
หนง 20,000 รวมคา 20,000
หนง 20,000 รวมคา 20,000
หนงขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท
30 รวมคา 5,000 เงนเดอนรบ 5,000
รวมคา 5,000 หนง 5,000
รวมคา 5,000 หนง 5,000
คดเงนเดอนใหหนงตามขอตกลง เดอนละ 5,000 บาท
30 รวมคา 1,000 รายไดคาเชา 1,000
รวมคา 1,000 หนง 1,000
รวมคา 1,000 หนง 1,000
คดคาเชารานใหหนงตามขอตกลง เดอนละ 1,000 บาท 31 รวมคา 1,000
ดอกเบยรบ 250 สอง 375 สาม 375
รวมคา 1,000 ดอกเบยรบ 375 หนง 250 สาม 375
รวมคา 1,000 ดอกเบยรบ 375 หนง 250 สอง 375
คดดอกเบยเงนลงทนใหผรวมคาตามขอตกลง
ผรวมคาตกลงใหดอกเบยสาหรบเงนสดและสนทรพยทนามาลงทน ในวนเรมตนดาเนนงานกจการรวมคา คอ วนท 1 มกราคม 25x1 ในอตรา 15% ตอป กจการรวมคาเรมดาเนนงานวนท 1 มกราคม 25x1 และ สนสดในวนท 31 มกราคม 25x1 รวมระยะเวลาในการดาเนนงานรวมคา 1 เดอน ดอกเบย = เงนลงทน x อตราดอกเบย x ระยะเวลา หนงนาสนคามาลงทน 20,000 บาท ดอกเบย (20,000 x 15% x 1/12) = 250 สองนาเงนสดมาลงทน 30,000 บาท ดอกเบย (30,000 x 15% x 1/12) = 375 สามนาเงนสดมาลงทน 30,000 บาท ดอกเบย (30,000 x 15% x 1/12) = 375
31 รวมคา 8,500 รายไดคานายหนา 8,500
รวมคา 8,500 หนง 8,500
รวมคา 8,500 หนง 8,500
คดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาไดตามขอตกลง
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 16
วนท สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
คดคานายหนาใหหนงทขายสนคาไดทงสน 85,000 บาท คานายหนา 10% คานายหนาทหนงไดรบ (85,000 x 10/100) = 8,500 บาท ผรวมคาอนขายสนคาไมได จงไมคดคานายหนาให
25x1 ม.ค. 31
รวมคา 8,400 กาไร จากการรวมคา 2,800 สอง 2,800 สาม 2,800
รวมคา 8,400 กาไร จากการรวมคา 2,800 หนง 2,800 สาม 2,800
รวมคา 8,400 กาไร จากการรวมคา 2,800 หนง 2,800 สอง 2,800
การรวมคาสนสดลงแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาตามขอตกลง ไดจากการปดบญชแยกประเภทรวมคา ยอดคงเหลอในบญชแยกประเภทรวมคา
คอกาไรขาดทนจากการรวมคา 31 สอง 5,000
อปกรณสานกงาน 5,000 อปกรณสานกงาน 5,000 หนง 5,000
สอง 5,000 หนง 5,000
การรวมคาสนสดสองขอรบคนอปกรณในราคาทน 31 สอง 33,175
สาม 33,175 เงนสด 66,350
เงนสด 33,175 สาม 33,175 หนง 66,350
เงนสด 33,175 สอง 33,175 หนง 66,350
การรวมคาสนสดหนงชาระคนทนใหแกสองและสาม ไดจากบญชแยกประเภทผรวมคาแตละราย หมายเหต : ผรวมคาทไดรบมอบหมายจากกจการรวมคาใหเปนผดาเนนงานของกจการรวมคา
มการแยกเงนสดของกจการรวมคาออกจากเงนสดของตนเองจะตองเปดบญชเงนสด กจการรวมคาแยกออกมาตางหาก
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 17
การบนทกรายการในบญชแยกประเภททวไป
บญชเงนสด
25x1 ม.ค. 1
8
18 28
เงนลงทน - สองเงนลงทน - สาม ขายสนคา ลกหน ขายสนคา
30,000 30,000 15,000 44,100 20,000
- - - - -
25x1 ม.ค. 5
26 31
ซอสนคา คาขนสงเขา เจาหน จายชาระคนทน - หนง - สอง - สาม
20,000
500 14,700
37,550 33,175 33,175
- - - - - -
139,100 - 139,100 -
บญชรวมคา
25x1 ม.ค. 1
5
10 17 18 30
31
สนคาหนง ซอสนคา -สด คาขนสงเขา รบคนสนคา ซอสนคา-เชอ สวนลด-จาย เงนเดอน คาเชา ดอกเบยจาย คานายหนา สวนแบงกาไร
- หนง - สอง - สาม
20,000 20,000
500 5,000
15,000 900
5,000 1,000 1,000 8,500
2,800 2,800 2,800
- - - - - - - - - - - - -
25x1 ม.ค. 8
26 28
ขายสนคา-สด ขายสนคา-เชอ สวนลดรบ ขายสนคา-สด
15,000 50,000
300 20,000
- - - -
85,300 - 85,300 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 18
บญช หนง
25x1 ม.ค. 1
7
8 9 26 28
เงนลงทน - สอง เงนลงทน - สาม อปกรณนกงานบรษทสอง ขายสนคา-สด ขายสนคา-เชอ สวนลดรบ ขายสนคา-สด
30,000 30,000
5,000
15,000 50,000
300 20,000
- - - - - - -
25x1 ม.ค. 1
5
10 17 18 30
31
สนคา-เงนลงทน ซอสนคา-สด คาขนสงเขา รบคนสนคา ซอสนคา-เชอ สวนลดจาย เงนเดอนรบ รายไดคาเชา ดอกเบยรบ รายไดคานายหนา สวนแบงกาไร อปกรณสานกงาน บรษทสอง จายชาระคนทน - สอง - สาม
20,000 20,000
500 5,000
15,000 900
5,000 1,000
250 8,500 2,800
5,000
33,175 33,175
- - - - - - - - - - - - - -
150,300 - 150,300 -
บญช สอง
25x1 ม.ค. 31
อปกรณสานกงาน เงนสด-รบคนทน
5,000
33,175
- -
25x1 ม.ค. 5
26 31
เงนสด-เงนลงทน อปกรณสานกงาน ดอกเบยรบ สวนแบงกาไร
30,000 5,000
375 2,800
- - - -
38,175 - 38,175 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 19
บญช สาม
25x1 ม.ค. 31
เงนสด-รบคนทน
33,175
-
25x1 ม.ค. 1
31
เงนสด-เงนลงทน ดอกเบยรบ สวนแบงกาไร
30,000
375 2,800
- - -
33,175 - 33,175 -
กรณท 2 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานยงไมเสรจสน กรณการดาเนนงานของกจการรวมคายงไมเสรจสน กจการรวมคาจะตองปรบปรงบญชรวมคาและการปดบญชรวมคาเพอหายอดคงเหลอของบญชรวมคา หากมสนคาคงเหลอใหแสดงสนคาในราคาทน และผรวมคาอาจแบงกาไรขาดทนกอนแตยงไมมการจายชาระคนทนระหวาง หลกปฏบตใหทาการปดบญชสาหรบงวดบญช ณ วนสนรอบระยะเวลาบญช เพอประเมนผลการดาเนนงานเชนเดยวกบกจการทวไป ตวอยางท 2 จากตวอยางท 1 สมมตการรวมคาหนง สองและสาม ยงไมเสรจสน ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 เปนวนสนงวดบญชของกจการรวมคามสนคาคงเหลอจานวน 15,600 บาท กจการรวมคาแบงกาไรขาดทนตามขอตกลงแตยงไมมการชาระคนทนระหวางกน หนง สองและสามตกลงแบงกาไรขาดทนกอนการรวมคาเสรจสน มสนคาคงเหลอจานวน 15,600 บาท กาไรขาดทนจากการรวมคาทจะแบงใหกบผรวมคาคานวณไดดงน ยอดรวมบญชรวมคาดานเครดต 85,300 บวก สนคาคงเหลอปลายงวด 15,600 100,900 หก ยอดรวมบญชรวมคาดาน เดบต 76,900 กาไรจากการรวมคา 24,000 ใหทา บนทกรายการแบงกาไรขาดทนในสมดของผรวมคาแตละราย หมายเหต : บญชสนคาคงเหลอใหแสดงรายการเปนยอดยกไปในบญชแยกประเภทรวมคา ทางดาน เครดต และแสดงเปนยอดยกมาทางดานเดบตในงวดบญชถดไป
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 20
การบนทกรายการแบงกาไรขาดทนการรวมคายงไมสนสด การบนทกรายการแบงกาไรขาดทนในสมดของผรวมคาแตละราย เปนดงน
สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
รวมคา 24,000 กาไรจากการรวมคา 8,000 สอง 8,000 สาม 8,000
รวมคา 24,000 กาไรจากการรวมคา 8,000 หนง 8,000 สาม 8,000
กาไรขาดทน 24,000 กาไรจากการรวมคา 8,000 หนง 8,000 สอง 8,000
บนทกรายการแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาตามขอตกลง กาไรขาดทนจากการรวมคากรณการรวมคายงไมสนสดมจานวน 24,000 บาท แบงกาไร
ขาดทนเทากน ผรวมคาแตละรายจะไดรบสวนแบงกาไรคนละ 8,000 บาท (24,000/3)
การบนทกรายการในบญชแยกประเภทของกจการรวมคา
บญชเงนสด
25x1 ม.ค. 1
8
18 28
เงนลงทน - สอง เงนลงทน - สาม ขายสนคา ลกหน ขายสนคา
30,000
30,000 15,000 44,100 20,000
- - - - -
25x1 ม.ค. 5
26 31
ซอสนคา คาขนสงเขา เจาหน ยอดยกไป
20,000
500 14,700
103,900
- - - -
139,100 - 139,100 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 21
บญชรวมคา
25x1 ม.ค. 1
5
10 17 18 30
31
สนคาหนง ซอสนคา-สด คาขนสงเขา รบคนสนคา ซอสนคา-เชอ สวนลดจาย เงนเดอน คาเชา ดอกเบยจาย คานายหนา สวนแบงกาไร
- หนง - สอง - สาม
20,000 20,000
500 5,000
15,000 900
5,000 1,000 1,000 8,500
8,000 8,000 8,000
- - - - - - - - - - - - -
25x1 ม.ค. 8
26 28 31
ขายสนคา-สด ขายสนคา-เชอ สวนลดรบ ขายสนคา-สด ยอดยกไป
15,000 50,000
300 20,000 15,600
- - - - -
100,900 - 100,900 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 22
บญชหนง
25x1 ม.ค. 1
7
8 9
26 28
เงนลงทน - สอง เงนลงทน - สามอปกรณนกงาน บรษทสอง ขายสนคา-สด ขายสนคา-เชอ สวนลดรบ ขายสนคา-สด
30,000 30,000
5,000
15,000 50,000
300 20,000
- - - - -
25x1 ม.ค. 1
5
10 17 18 30
31
สนคา-เงนลงทน ซอสนคา-สด คาขนสงเขา รบคนสนคา ซอสนคา-เชอ สวนลดจาย เงนเดอนรบ รายไดคาเชา ดอกเบยรบ รายไดคานายหนา สวนแบงกาไร ยอดยกไป
20,000 20,000
500 5,000
15,000 900
5,000 1,000
250 8,500 8,000
74,150
- - - - - - - - - - - -
150,300 - 150,300 -
บญชสอง
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
43,375
-
25x1 ม.ค. 5
26 31
เงนสด-เงนลงทน อปกรณสานกงาน ดอกเบยรบ สวนแบงกาไร
30,000 5,000
375 8,000
- - - -
43,375 - 43,375 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 23
บญชสาม
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
38,375
-
25x1 ม.ค. 1
31
เงนสด-เงนลงทน ดอกเบยรบ สวนแบงกาไร
30,000
375 8,000
- - -
38,375 - 38,375 -
วธท 2 กรณเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา การบนทกบญช วธนเหมาะกบกจการรวมคาทจดตงกจการแยกตางจากการรวมคา ระยะเวลาดาเนนงานยาวนาน ผรวมคาทเปนผดาเนนการของกจการรวมคา ทาหนาทบนทกรายการทเกดขนทงหมดในสมดบญชของกจการรวมคา สมดบญชทเกยวของกบการรวมคามดงน
1. สมดบญชกจการรวมคา เปนสมดบญชทเปดขนมาแยกตางหากจากสมดบญชของผรวมคา เพอบนทกรายการคาของกจการรวมคาทเกดขนทกรายการ ผรวมคาทไดรบมอบหมายใหทาหนาท ผดาเนนการของกจการรวมคาเปนผบนทกบญช ชอบญชทใชบนทกในสมดบญชกจการรวมคา ใชชอบญชเหมอนกบกจการทวไป เชน บญชซอ บญชขาย บญชรายไดและบญชคาใชจายตาง ๆ ในวนสนงวดบญชหรอในวนเสรจสนการดาเนนงานจะตองปดบญชรายได บญชคาใชจายตางๆ เขาบญชกาไรขาดทนจากการรวมคา สวนแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาใหบนทกเขาบญช ทนของผรวมคาแตละรายซงเปนบญชทแสดงสวนไดเสยของผรวมคาในกจการรวมคา 2. สมดบญชผรวมคา การบนทกรายในสมดบญชของผรวมคาแตละราย ผรวมคาจะบนทก รายการรวมคาเฉพาะรายการทเกยวของกบตนเทานน โดยใชชอบญชเงนลงทนในกจการรวมคา สวนบญชรวมคาและบญชผรวมคาจะไมปรากฏในสมดบญชของผรวมคา
การบนทกบญชของกจการรวมคา กรณเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจาก
สมดบญชผรวมคา แยกเปน 2 กรณดงน กรณท 1 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานเสรจสน กรณท 2 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานยงไมเสรจสน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 24
กรณท 1 การบนทกบญชกจการรวมคาทมการดาเนนงานเสรจสน หลกการบนทกบญช ใหบนทกเฉพาะสมดกจการรวมคาและผรวมคาทเกยวของ สวนผรวมคาอนไมตองบนทกบญช หลกการบนทกบญชกรณกจการรวมคาและผรวมคาบนทกสนคาตามวธ Periodic inventory method ตามตามรางท 1.2 ดงตอไปน ตารางท 1.2 ตารางแสดงวธการบนทกบญชกจการรวมคากรณเปดสมดบญชกจการรวมคา แยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา และการดาเนนงานเสรจสน
รายการ สมดบญชกจการรวมคา ผรวมคาทเกยวของ
1. นาสนคามาลงทน ในกจการรวมคา
ซอสนคา xx ทนผรวมคาทลงทน xx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx ซอสนคา xx
2. นาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคา
เงนสด xx ทนผรวมคาทลงทน xx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx เงนสด xx
3. นาสนทรพยอน มาลงทนในกจการรวมคา
สนทรพย(ระบประเภท) xx ทนผรวมคาทลงทน xx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx สนทรพย(ระบประเภท) xx
4. ขายสนคา ใหกจการรวมคา
กรณขายสนคาเปนเงนสด เงนสด xx ขายสนคา xx
ไมบนทกบญช
กรขายสนคาเปนเงนเชอ ลกหนการคา xx ขายสนคา xx
ไมบนทกบญช
5. จายคาขนสง ในการขายสนคา
คาขนสงออก xx เงนสด xx
ไมบนทกบญช
6. รบรายไดของ กจการรวมคา
เงนสด xx รายได(ระบประเภท) xx
ไมบนทกบญช
7. รบชาระหนจากลกหนของกจการรวมคา
กรณไมใหสวนลด เงนสด xx ลกหนการคา xx
ไมบนทกบญช
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 25
รายการ สมดบญชกจการรวมคา ผรวมคาทเกยวของ
7. รบชาระหนจากลกหนของกจการรวมคา
กรณใหสวนลด เงนสด xx สวนลดจาย xx ลกหนการคา xx
ไมบนทกบญช
8. รายการตดบญชลกหนกจการรวมคาเปนหนสญ
กรณไมไดตงคาเผอหนสงสยจะสญ หนสญ xx ลกหนการคา xx
ไมบนทกบญช
กรณมการตงคาเผอหนสงสยจะสญ คาเผอหนสงสยจะสญ xx ลกหนการคา xx
ไมบนทกบญช
9. ซอสนคาใหกจการรวมคา
กรณซอสนคาเปนเงนสด ซอสนคา xx เงนสด/เงนฝากธนาคาร xx
กรณซอสนคาเปนเงนเชอ ซอสนคา xx เจาหนการคา xx
ไมบนทกบญช
10. จายคาขนสงในการซอสนคาใหกจการ รวมคา
คาขนสงเขา xx เงนสด xx ไมบนทกบญช
11. จายชาระหนใหเจาหน
กรณไมไดสวนลด เจาหนการคา xx เงนสด/ เงนฝากธนาคาร xx
ไมบนทกบญช
กรณไดรบสวนลด เจาหนการคา xx เงนสด/เงนฝากธนาคาร xx สวนลดรบ xx
ไมบนทกบญช
12. สงคนสนคา ของกจการรวมคา
เงนสด/เจาหน xx สงคนสนคา xx
ไมบนทกบญช
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 26
รายการ สมดบญชกจการรวมคา ผรวมคาทเกยวของ
13. จายคาใชจายใหกจการรวมคา
คาใชจาย(ระบประเภท) xx เงนสด xx
ไมบนทกบญช
14. คดเงนเดอนให ผรวมคา
เงนเดอน xx ทนผรวมคาทรบเงนเดอน xx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx เงนเดอนรบ xx
15. คดคานายหนาให ผรวมคา
คานายหนา xx ทนผรวมคาทรบคานายหนาxx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx รายไดคานายหนา xx
16. ผรวมคาถอนเงนสดไปใชสวนตว
ทนผรวมคาทถอนเงน xx เงนสด xx
เงนสด xx เงนลงทนในกจการรวมคา xx
17. ผรวมคาขอถอนสนคา
ทนผรวมคาทถอนสนคา xx ซอสนคา xx
ซอสนคา xx เงนลงทนในกจการรวมคา xx
18. ผรวมคาขอถอนสนทรพย
ทนผรวมคาทถอนสนทรพย xx สนทรพย(ระบประเภท) xx
สนทรพย(ระบประเภท) xx เงนลงทนในกจการรวมคา xx
19. รายการปดบญช ณ วนสนงวดบญช ปดบญชรายไดและคาใชจายไปบญชกาไรขาดทนเชนเดยวกบ กจการทวไป
ขายสนคา xx สวนลดรบ xx สงคนสนคา xx สนคาคงเหลอปลายป xx สนคาคงเหลอตนป xx ซอสนคา xx คาขนสงเขา xx รบคนสนคา xx สวนลดจาย xx คาใชจายตาง ๆ xx กาไรขาดทน xx
ไมบนทกบญช
20. แบงกาไรขาดทนจากการรวมคาใหผรวมคา
กรณมผลกาไรจากการรวมคา กาไรขาดทน xx ทนผรวมคารายท 1 xx ทนผรวมคารายท 2 xx
เงนลงทนในกจการรวมคา xx กาไรจากการรวมคา xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 27
รายการ สมดบญชกจการรวมคา ผรวมคาทเกยวของ
20. แบงกาไรขาดทนจากการรวมคาใหผรวมคา
กรณมผลขาดทนจากการรวมคาทนผรวมคารายท 1 xx ทนผรวมคารายท 2 xx ขาดทนจากการรวมคา xx
ขาดทนจากการรวมคา xx เงนลงทนในกจการรวมคา xx
21. การชาระคนทนใหแกผรวมคา
ทนผรวมคารายท 1 xx ทนผรวมคารายท 2 xx เงนสดหรอสนทรพย xx
เงนสดหรอสนทรพย xx เงนลงทนในกจการรวมคา xx
ในสมดกจการรวมคาจะบนทกรายการแบงกาไรจากการรวมคา และการจายคนทนใหแก ผรวมคาทไดรบสวนแบงกาไรและรบคนทนใหกบผรวมคาทก
ผรวมคาแตละรายจะบนทกรายการรบสวนแบงกาไรขาดทน และรบคนทนเฉพาะสวนทเปน ของตนเทานน
ตวอยางท 3 หนง สองและสาม ทาการคารวมกนเมอวนท 1 มกราคม 25x1 โดยมขอตกลงเกยวกบการรวมคาดงน
1. ใหหนงเปนผดาเนนงานของกจการรวมคามสทธไดรบเงนเดอน ๆ ละ 5,000 บาท 2. ใชสถานทรานของหนงเปนสถานทดาเนนงานของกจการรวมคาโดยคดคาเชาให
หนงเดอนละ 1,000 บาท 3. กาไรขาดทนจากการรวมคาใหแบงเทากน 4. ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานายหนาในอตรา 10% ของยอดขาย 5. คดดอกเบยเงนลงทนใหกบผรวมคาเฉพาะรายการนาเงนสดหรอสนทรพยมาลงทน ในวนเรมตนดาเนนงานของกจการรวมคาในอตรา 15% ตอป รายการคาทเกดขนในระหวางเดอนมกราคม 25x1 เปนดงน 25x1 ม.ค. 1 หนงนาสนคามาลงทน 20,000 บาท สองและสามนาเงนสดมาลงทนในกจการ
รวมคาคนละ 30,000 บาท 5 หนงซอสนคาใหกจการรวมคาเปนเงนสด 20,000 บาท จายคาขนสงสนคา 500 บาท 7 สองนาอปกรณสานกงานราคาทน 5,000 บาท มาลงทนในกจการรวมคา และสงอปกรณสานกงานใหหนงในวนน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 28
25x1 ม.ค. 8 หนงขายสนคาเปนเงนสด 15,000 บาท และขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท 10 หนงรบคนสนคาจากการขายเชอเมอวนท 8 มกราคม จานวน 5,000 บาท 17 หนงซอสนคาเปนเงนเชอ 15,000 บาท 18 หนงรบชาระหนจากการขายเมอวนท 8 มกราคม ทงหมดใหสวนลด 2% 26 หนงจายชาระหนคาสนคาทซอเมอวนท 17 มกราคม ไดรบสวนลด 2% 28 หนงขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท 30 คดเงนเดอนและคาเชาใหหนงตามขอตกลง 31 การรวมคาเสรจสนในวนน คดดอกเบยเงนลงทน คดคานายหนาใหกบผรวมคา ตามขอตกลง แบงกาไรขาดทนและชาระคนทนระหวางกนโดยสองขอรบคน อปกรณสานกงานในราคาทน ใหทา บนทกรายการคาในสมดรายวนทวไป และผานรายการไปยงบญชแยกประเภท ทเกยวของ ผรวมคาและกจการรวมคาบนทกบญชสนคาตามวธ (Periodic inventory method)
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 29 รายการบนทกบญชในสมดรายวนทวไป กรณบนทกสนคาตามวธ (Periodic inventory method)
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 1
ซอสนคา 20,000 ทน หนง 20,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 20,000 สนคา 20,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
หนงนาสนคามาลงทนในกจการรวมคา 20,000 บาท
1 เงนสด 30,000 ทน สอง 30,000 ไมบนทกบญช
เงนลงทน ในกจการรวมคา 30,000 เงนสด 30,000
ไมบนทกบญช
สองนาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคา 30,000 บาท
1 เงนสด 30,000 ทน สาม 30,000 ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
เงนลงทน ในกจการรวมคา 30,000 เงนสด 30,000
สามนาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคา 30,000 บาท
5 ซอสนคา 20,000 เงนสด 20,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ซอสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 30
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 5
คาขนสงเขา 500 เงนสด 500
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
จายคาขนสงสนคาเขาราน 500 บาท
7 อปกรณสานกงาน 5,000 ทน สอง 5,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 5,000 อปกรณสานกงาน 5,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
สองนาอปกรณสานกงานมาลงทนในกจการรวมคาในราคาทน 5,000 บาท
8 เงนสด 15,000 ขายสนคา 15,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ขายสนคาเปนเงนสด 15,000 บาท
ลกหนการคา 50,000 ขายสนคา 15,000
ขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท
10 รบคนสนคา 5,000 ลกหนการคา 5,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
รบคนสนคาจากการขายเชอวนท 8 มกราคม 25x1
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 31
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 17
ซอสนคา 15,000 เจาหนการคา 15,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ซอสนคาเปนเงนเชอ 15,000 บาท
18 เงนสด 44,100 สวนลดจาย 900 ลกหนการคา 45,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
รบชาระหนจากลกหนทขายเมอวนท 8 มกราคม ใหสวนลด 2%
วนท 8 มกราคม 25x1 ขายสนคาเชอ 50,000 บาท ในวนท 10 มกราคม 25x1 มการรบคนสนคา 5,000 บาท ลกหนคงเหลอ 45,000 บาท ใหสวนลด 2% (45,000 x 2/100) = 900 บาท จานวนเงนสดรบสทธ (45,000 - 900) = 44,100 บาท
26 เจาหนการคา 15,000 เงนสด 14,700 สวนลดรบ 300
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
จายชาระหนใหเจาหนทซอเมอวนท 17 มกราคม ไดรบสวนลด 2%
วนท 17 มกราคม ซอสนคาเชอ 15,000 บาท สวนลดการชาระหน 2%(15,000 x 2/100) = 300 บาท เงนสดจายสทธ (15,000 - 300) = 14,700 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 32
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 28
เงนสด 20,000 ขายสนคา 20,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท
30 คาเชา 1,000 ทน หนง 1,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 1,000 รายไดคาเชา 1,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
คดคาเชาใหนงตามขอตกลง
30 เงนเดอน 5,000 ทน หนง 5,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 5,000 เงนเดอนรบ 5,000
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
คดเงนเดอนใหหนงตามขอตกลง
31 คานายหนา 8,500 ทน หนง 8,500
เงนลงทนในกจการ รวมคา 8,500 รายไดคานายหนา 8,500
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
คดคานายหนาคาขายสนคาใหหนงในอตรา 10% ของยอดขาย 85,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 33
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 31
ดอกเบยจาย 1,000 ทน หนง 250 ทน สอง 375 ทน สาม 375
เงนลงทน ในกจการรวมคา 250 ดอกเบยรบ 250
เงนลงทน ในกจการรวมคา 375 ดอกเบยรบ 375
เงนลงทน ในกจการรวมคา 375 ดอกเบยรบ 375
คดดอกเบยเงนลงทนใหกบผรวมคาตามขอตกลง
ผรวมคาตกลงใหดอกเบยสาหรบเงนสดและสนทรพยทนามาลงทนในวนเรมตนดาเนนงานกจการรวมคา คอ วนท 1 มกราคม 25x1 ในอตรา 15% ตอป การดาเนนงานกจการรวมคาเรมตนในวนท 1 มกราคม 25x1 และสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x1 รวมระยะเวลาในการดาเนนงานของกจการรวมคา 1 เดอน
ดอกเบย = เงนลงทน x อตราดอกเบย x ระยะเวลา
หนงนาสนคามาลงทน 20,000 บาท ดอกเบย (20,000 x 15% x 1/12) = 250 สองนาเงนสดมาลงทน 30,000 บาท ดอกเบย (30,000 x 15% x 1/12) = 375 สามนาเงนสดมาลงทน 30,000 บาท ดอกเบย (30,000 x 15% x 1/12) = 375 ผรวมคาแตละรายจะบนทกรายการเฉพาะสวนของตนเทานน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 34
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1ม.ค. 31
ขายสนคา 85,000 สวนลดรบ 300 กาไรขาดทน 85,300
บนทกรายการปดบญชขายสนคาและสวนลดรบของกจการรวมคาไปบญชกาไรขาดทน กาไรขาดทน 76,900
ซอสนคา 55,000 คาขนสงเขา 500 รบคนสนคา 5,000 สวนลดจาย 900 คาเชา 1,000 เงนเดอน 5,000 ดอกเบยจาย 1,000 คานายหนา 8,500
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ปดซอสนคาและคาใชจายของกจการรวมคาไปบญชกาไรขาดทน
บญชกาไรขาดทน ดานเครดต มจานวน 85,300 บาท บญชกาไรขาดทน ดานเดบตมจานวน 76,900 บาท แสดงวากจการรวมคาดาเนนงานมผลกาไร กาไรของกจการรวมคามจานวน (85,300 - 76,900) = 8,400 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 35
วนท สมดบญชกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน 8,400 ทน หนง 2,800 ทน สอง 2,800 ทน สาม 2,800
เงนลงทน ในกจการรวมคา 2,800 กาไรจากการรวมคา 2,800
เงนลงทน ในกจการรวมคา 2,800 กาไรจากการรวมคา 2,800
เงนลงทน ในกจการรวมคา 2,800 กาไรจากการรวมคา 2,800
ปดบญชกาไรขาดทนไปบญชทนของผรวมคาตามขอตกลงใหแบงเทากน สวนแบงกาไรขาดทน สวนแบงกาไรขาดทนทผรวมคาแตละคนจะไดรบนามาจากรายการปดบญช
กจการรวมคามกาไรจากการรวมคา 8,400 บาท แบงกาไรเทากนผรวมคาไดรบสวนแบงกาไรคนละ (8,400/3) = 2,800 บาท ผรวมคาแตละรายจะบนทกเฉพาะสวนของตนเทานน
31 ทน หนง 37,550 ทน สอง 38,175 ทน สาม 33,175 เงนสด 103,900 อปกรณสานกงาน 5,000
เงนสด 37,550 เงนลงทน ในกจการรวมคา 37,550
เงนสด 33,175 อปกรณสานกงาน 5,000 เงนลงทน ในกจการรวมคา 38,175
เงนสด 33,175 เงนลงทน ในกจการรวมคา 33,175
บนทกรายการชาระคนทนผรวมคาแตละรายเปนเงนสดและบรษทสองขอรบคนอปกรณสานกงานในราคาทน จานวนเงนทไดรบคนทนของผรวมคาดจากยอดคงเหลอของบญชเงนลงทนในกจการรวมคาทสมดบญชของผรวมคาแตละราย
ผรวมคาแตละรายจะบนทกเฉพาะสวนของตนเทานน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 36 การบนทกรายการในบญชแยกประเภทของกจการรวมคา
บญชเงนสด
25x1 ม.ค. 1
8
18 28
เงนลงทน - สอง เงนลงทน - สาม ขายสนคา ลกหน ขายสนคา
30,000 30,000 15,000 44,100 20,000
- - - - -
25x1 ม.ค. 5
26 31
ซอสนคา คาขนสงเขา เจาหน จายชาระคนทน - หนง - สอง - สาม
20,000
500 14,700
37,550 33,175 33,175
- - - - - -
139,100 - 139,100 -
บญชลกหนการคา
25x1 ม.ค. 8
ขายสนคา
50,000
-
25x1 ม.ค. 10
18
รบคนสนคา เงนสด สวนลดจาย
5,000
44,100 900
- - -
50,000 - 50,000 -
บญชอปกรณสานกงาน
25x1 ม.ค. 7
รบจากสอง
5,000
-
25x1 ม.ค. 31
คนทนสอง
5,000
-
5,000 - 5,000 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 37
บญชเจาหนการคา
25x1 ม.ค. 26
เงนสด สวนลดรบ
14,700
300
- -
25x1 ม.ค. 17
ซอสนคา
15,000
-
15,000 - 15,000 -
บญชทนหนง
25x1 ม.ค. 31
เงนสด
37,550
-
25x1 ม.ค. 1
30 31
ซอสนคา คาเชา เงนเดอน ดอกเบยจาย คานายหนา สวนแบงกาไร
20,000
1,000 5,000
250 8,500 2,800
- - - - - -
37,550 - 37,550 -
บญชทนสอง
25x1 ม.ค. 31
เงนสด อปกรณสานกงาน
33,175 5,000
- -
25x1 ม.ค. 1
7 31
เงนสด อปกรณสานกงาน ดอกเบยจาย สวนแบงกาไร
30,000 5,000
375 2,800
- - - -
38,175 - 38,175 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 38
บญชทนสาม
25x1 ม.ค. 31
เงนสด
33,175
-
25x1 ม.ค. 1
เงนสด ดอกเบยจาย สวนแบงกาไร
30,000
375 2,800
- - -
33,175 - 33,175 -
บญชกาไรขาดทน
25x1 ม.ค. 31
ซอสนคา คาขนสงเขาสวนลดจาย รบคนสนคาเงนเดอน คาเชา คานายหนา ดอกเบยจาย ทนหนง ทนสอง ทนสาม
55,000
500 900
5,000 5,000 1,000 8,500 1,000 2,800 2,800 2,800
- - - - - - - - - - -
25x1 ม.ค. 31
ขายสนคา สวนลดรบ
85,000
300
- -
85,300 - 85,300 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 39
บญชขายสนคา
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
85,000
-
25x1 ม.ค. 8
28
เงนสด ลกหนการคา เงนสด
15,000 50,000 20,000
- - -
85,000 - 85,000 -
บญชรบคนสนคา
25x1 ม.ค. 10
ลกหนการคา
5,000
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
5,000
-
5,000 - 5,000 -
บญชสวนลดจาย
25x1 ม.ค. 18
ลกหนการคา
900
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
900
-
900 - 900 -
บญชซอสนคา
25x1 ม.ค. 1
5 17
ทนหนง เงนสด เจาหนการคา
20,000 20,000 15,000
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
55,000
-
55,000 - 55,000 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 40
บญชคาขนสงเขา
25x1 ม.ค. 5
เงนสด
500
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
500
-
500 - 500 -
บญชสวนลดรบ
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
300
-
25x1 ม.ค. 26
เจาหนการคา
300
-
300 - 300 -
บญชเงนเดอน
25x1 ม.ค. 30
ทนหนง
5,000
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
5,000
-
5,000 - 5,000 -
บญชคาเชา
25x1 ม.ค. 30
ทนหนง
1,000
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
1,000
-
1,000 - 1,000 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 41
บญชคานายหนา
25x1 ม.ค. 31
ทนหนง
8,500
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
8,500
-
8,500 - 8,500 -
บญชดอกเบยจาย
25x1 ม.ค. 31
ทนหนง ทนสอง ทนสาม
250 375 375
-
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน
1,000
-
1,000 - 1,000 -
การบนทกรายการในบญชแยกประเภทของผรวมคาแตละราย
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชหนง)
25x1 ม.ค. 31
ซอสนคา รายไดคาเชา เงนเดอนรบ ดอกเบยรบ รายไดคานายหนา กาไร จากการรวมคา
20,000 1,000 5,000
250 8,500
2,800
- - - - - -
25x1 ม.ค. 31
เงนสด
37,550
-
37,550 - 37,550 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 42
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชสอง)
25x1 ม.ค. 1
7 31
เงนสด อปกรณสานกงาน ดอกเบยรบ กาไร จากการรวมคา
30,000 5,000
375
2,800
- - - -
25x1 ม.ค. 31
เงนสด อปกรณสานกงาน
33,175 5,000
- -
38,175 - 38,175 -
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชสาม)
25x1 ม.ค. 1
31
เงนสด ดอกเบยรบ กาไร จากการรวมคา
30,000
375
2,800
- - -
25x1 ม.ค. 31
เงนสด
33,175
- -
33,175 - 38,175 -
กรณเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา
กรณการรวมคายงไมเสรจสนกจการรวมคาตองทาปรบปรงรายการ ปดบญชรายไดและคาใชจาย เพอหากาไรขาดทนจากการดาเนนงานและแบงกาไรขาดทนแตไมตองชาระคนทน ตวอยางท 4 จากตวอยางท 3 สมมตการรวมคายงไมสนสด ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 เปนวนสนงวดบญชของกจการ และมสนคาคงเหลอจานวน 5,600 บาท กจการรวมคา แบงกาไรขาดทนตามขอตกลงแตยงไมมการชาระคนทนระหวางกน กจการรวมคาบนทกบญชสนคาตามวธ Periodic inventory method ใหทา บนทกรายการปดบญช รายการแบงกาไรขาดทนใหกบผรวมคาแตละรายในสมด กจการรวมคา และบนทกรายการในสมดของผรวมคาแตละราย
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 43
การบนทกรายการปดบญชและแบงกาไรขาดทนกรณการรวมคายงไมสนสด
วนท สมดกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 31
ขายสนคา 85,000 สวนลดรบ 300 สนคาคงเหลอ 15,600 กาไรขาดทน 100,900
ปดบญชขายสนคา สวนลดรบและสนคาคาคงเหลอไปบญชกาไรขาดทน
กาไรขาดทน 76,900 ซอสนคา 55,000 คาขนสงเขา 500 รบคนสนคา 5,000 สวนลดจาย 900 คาเชา 1,000 เงนเดอน 5,000 ดอกเบยจาย 1,000 คานายหนา 8,500
ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช ไมบนทกบญช
ปดซอสนคาและคาใชจายของกจการรวมคาไปบญชกาไรขาดทน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 44
วน เดอน ป
สมดกจการรวมคา สมดบญชหนง สมดบญชสอง สมดบญชสาม
25x1 ม.ค. 31
กาไรขาดทน 24,000 ทน หนง 8,000 ทน สอง 8,000 ทน สาม 8,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 8,000 กาไรจากการรวมคา 8,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 8,000 กาไรจากการรวมคา 8,000
เงนลงทน ในกจการรวมคา 8,000 กาไรจากการรวมคา 8,000
บนทกรายการแบงกาไรขาดทนใหแกผรวมคาแตละราย กาไรขาดทนของกจการรวมคามจานวน (100,900 - 76,900) = 24,000 บาท
สวนแบงกาไรทผรวมคาแตละรายจะไดรบ = 24,000/3 = 8,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 45
การบนทกรายการในบญชแยกประเภทกจการรวมคา
บญชเงนสด
25x1 ม.ค. 1
8
18 28
ทนสอง ทนสาม ขายสนคา ลกหน ขายสนคา
30,000 30,000 15,000 44,100 20,000
- - - - -
25x1 ม.ค. 5
26 31
ซอสนคา คาขนสงเขา เจาหน ยอดยกไป
20,000
500 14,700
103,900
- - - -
139,100 - 139,100 -
บญชทนหนง
25x1ม.ค. 31
ยอดยกไป
42,750
-
25x1 ม.ค. 1
30
31
ซอสนคา คาเชา เงนเดอน ดอกเบยจาย คานายหนา สวนแบงกาไร
20,000 1,000 5,000
250 8,500 8,000
- - - - - -
42,750 - 42,750 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 46
บญชทนสอง
25x1ม.ค. 31
ยอดยกไป
33,375
-
เงนสด อปกรณสานกงาน ดอกเบยจาย สวนแบงกาไร
20,000 5,000
375 8,000
- - -
33,375 - 33,375 -
บญชทนสาม
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
38,375
-
25x1 ม.ค. 1
31
เงนสด ดอกเบยจาย สวนแบงกาไร
30,000
375 8,000
- - -
38,375 - 38,375 -
บญชกาไรขาดทน
25x1 ม.ค. 31
ซอสนคา คาขนสงเขาสวนลดจาย รบคนสนคาเงนเดอน คาเชา คานายหนา ดอกเบยจาย ทนหนง ทนสอง ทนสาม
55,000
500 900
5,000 5,000 1,000 8,500 1,000 8,000 8,000 8,000
- - - - - - - - - - -
25x1 ม.ค. 31
ขายสนคา สวนลดรบ สนคาคงเหลอ
85,000
300 15,600
- - -
100,900 100,900 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 47
บญชแยกประเภทของผรวมคาแตละคน
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชหนง)
25x1 ม.ค. 1
30
31
ซอสนคา รายไดคาเชา เงนเดอนรบ ดอกเบยรบ รายไดคานายหนา กาไร จากการรวมคา
20,000 1,000 5,000
250 8,500
8,000
- - - - - -
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
42,750
-
42,750 - 42,750 -
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชสอง)
25x1 ม.ค. 1
7 31
เงนสด อปกรณสานกงาน ดอกเบยรบ กาไร จากการรวมคา
20,000 5,000
375
8,000
- - - -
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
33,375
-
33,375 - 33,375 -
บญชเงนลงทนในกจการรวมคา (จากสมดบญชสาม)
25x1 ม.ค. 1
31
เงนสด ดอกเบยรบ กาไร จากการรวมคา
30,000
375
8,000
- - -
25x1 ม.ค. 31
ยอดยกไป
38,375
-
38,375 - 38,375 -
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 48
5. การแสดงสทธสวนไดเสยจากกจการรวมคาในงบการเงนของผรวมคา
การรบรสวนไดเสยของผรวมคาในกจการรวมคา ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) เรอง สวนไดเสยในการรวมคา กาหนดใหผรวมคาสามารถเลอกวธการรบร สวนไดเสยของในกจการรวมคา ในงบการเงนของผรวมคาได 2 วธคอ วธท 1 วธรวมตามสดสวน เปนวธทสะทอนถงเนอหาและความเปนจรงทางเศรษฐกจของ ผรวมคา ในกจการรวมคา สนทรพย หนสนทควบคมรวมกนในกจการรวมคาใหแสดงเฉพาะ สวนของผรวมคาในงบแสดงฐานะการเงน สวนรายไดและคาใชจายใหแสดงในงบกาไรขาดทน ของผรวมคา การแสดงรายการในงบการเงนของผรวมคาทาได 2 รปแบบดงน 1. รวมแตละบรรทด (Line-by-line basis) เปนวธการทผรวมคานาสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจายของกจการรวมคา ทควบคมรวมกนเฉพาะสวนทเปนของผรวมคามาแสดงรวมกบรายการทคลายคลงในงบการเงนของผรวมคา เชน นาสนคาคงเหลอของกจการรวมคาทควบคมรวมกนเฉพาะสวนของผรวมคา มาแสดงรวมกบสนคาคงเหลอของผรวมคา ในงบการเงนของผรวมคา 2. แสดงแยกเปนแตละบรรทด (Separate line basis)
เปนวธการทผรวมคานาสนทรพย หนสน รายไดและคาใชจายของกจการรวมคา ทควบคมรวมกนเฉพาะสวนของผรวมคามาแสดงไวรวมกบรายการทคลายคลงกนในงบการเงนของผรวมคาแตใหแยกเปนแตละบรรทด เชน นาสนคาคงเหลอของกจการรวมคาทควบคมรวมกนเฉพาะสวนของผรวมคามาแสดงในงบการเงนของผรวมคาแตใหแสดงแยกเปนคนละบรรทด กบสนคาคงเหลอของผรวมคา การแสดงรายการในงบการเงนวธรวมตามสดสวนทง 2 รปแบบ ใหผลทไมแตกตางกน ไมวาจะเลอกรปแบบใด โดยทงสองรปแบบเปนทยอมรบตามมาตรฐานการบญชฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) เรอง สวนไดเสยในการรวมคา และผรวมคาตองเลกใชวธรวมตามสดสวนนบตงแตวนทผรวมคาหมดอานาจควบคมรวมในกจการทควบคมรวมกน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 49
ตวอยางท 5 บรษทหนง บรษทสองและบรษทสาม มอานาจในการควบคมรวมและมสวนไดเสยในสนทรพยสทธของกจการรวมคาในอตราเทากน สวนไดเสยในสนทรพยสทธของกจการรวมคาของผรวมคาแตละรายเปนดงน เงนสด 10,000 บาท สนคาคงเหลอ 35,000 บาท อปกรณสานกงาน 15,000 บาท รวมสนทรพย 60,000 บาท หนสน 12,000 บาท สนทรพยสทธ 48,000 บาท การแสดงรายการสวนไดเสยทมในกจการรวมคาในงบการเงนของบรษทหนง บรษทสอง และบรษทสามไดดงน (การแสดงรายการของทงสามบรษทมลกษณะเดยวกนจงขอยกตวอยางเฉพาะบรษทหนงเพยงบรษทเดยว) วธรวมแตละบรรทด
บรษท หนง จากด งบแสดงฐานะการเงน(บางสวน) ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1
(หนวย : บาท) งบเฉพาะบรษท งบการเงนรวมตามสดสวน สนทรพย สนทรพยหมนเวยน เงนสด สนคาคงเหลอ สนทรพยไมหมนเวยน อปกรณสานกงาน หนสน หนสน
xx xx
xx
xx
xx + 10,000 xx + 35,000
xx + 15,000
xx + 12,000
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 50
วธแยกเปนแตละบรรทด
บรษท หนง จากด งบแสดงฐานะการเงน(บางสวน) ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1
(หนวย : บาท) งบเฉพาะบรษท งบการเงนรวมตามสดสวน สนทรพย สนทรพยหมนเวยน เงนสด เงนสด – กจการรวมคา สนคาคงเหลอ สนคาคงเหลอ – กจการรวมคา สนทรพยไมหมนเวยน อปกรณสานกงาน อปกรณสานกงาน – กจการรวมคา หนสน หนสน หนสน – กจการรวมคา
xx
xx
xx
xx
xx 10,000
xx 35,000
xx
15,000
xx 12,000
วธ 2 วธสวนไดเสย การลงทนในกจการรวมคาผรวมคาจะบนทกไวในบญชเงนลงทน ในกจการรวมคาดวยราคาทน มลคาของบญชเงนลงทนในกจการรวมคาปรบเพมขนหรอลดลง ตามสวนแบงกาไรหรอขาดทนทไดรบจากกจการรวมคา และใหรบรสวนแบงกาไรหรอขาดทนตามสดสวนทตนมสวนไดเสยในกจการรวมคา บญชเงนลงทนในกจการรวมคาใหแสดงเปนสนทรพยไมหมนเวยน (Non-current assets) ในงบแสดงฐานะการเงน กาไรขาดทนจากการรวมคาใหแสดงรายการในงบกาไรขาดทน และผรวมคาตองเลกใชวธสวนไดเสยนบตงแตผรวมคา หมดอานาจควบคมรวมในกจการรวมคา
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 51
ตวอยางท 6 บรษทหนง บรษทสองและบรษทสาม ทาการคารวมกน เงนลงทนในกจการรวมคาของผรวมคาแตละรายเปนดงน เงนลงทน – บรษทหนง 42,750 บาท เงนลงทน – บรษทสอง 33,375 บาท เงนลงทน – บรษทสาม 38,375 บาท กจการรวมคามกาไรจากการดาเนนงาน 30,000 บาท แบงกาไรขาดทนเทากน ดงนนผรวมคา จะไดรบสวนแบงกาไรขาดทนรายละ 10,000 บาท การแสดงรายการในงบการเงนของผรวมคา แตละรายเปนดงน (การแสดงรายการของทงสามบรษทมลกษณะเดยวกนจงขอยกตวอยางเฉพาะบรษทหนงเพยงบรษทเดยว)
บรษท หนง จากด งบแสดงฐานะการเงน (บางสวน) ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1
สนทรพย สนทรพยหมนเวยน
........... xx รวมสนทรพยหมนเวยน xx
สนทรพยไมหมนเวยน สนทรพยการทางเงนเผอขาย xx เงนลงทนในกจการรวมคา 42,750 .......... รวมสนทรพยไมหมนเวยน xx รวมสนทรพย xx
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 52
บรษท หนง จากด งบกาไรขาดทน (บางสวน)
สาหรบปสนสด วนท 31 ธนวาคม 25x1
รายไดจากการขายหรอการใหบรการ xx ตนทนขายหรอตนทนการใหบรการ xx กาไร(ขาดทน)ขนตน xx สวนแบงกาไรขาดทนจากการรวมคา 10,000 กาไร (ขาดทน) กอนคาใชจาย xx คาใชจายในการขาย xx คาใชจายในการบรหาร xx คาใชจายอน xx รวมคาใชจาย xx กาไร(ขาดทน)กอนตนทนทางการเงนและคาใชจายภาษเงนได xx ตนทนทางการเงน xx กาไร(ขาดทน)กอนคาใชจายภาษเงนได xx คาใชจายภาษเงนได (xx) กาไร(ขาดทน)สาหรบป xx ตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 31 (ปรบปรง 2552) เรอง สวนไดเสยในการรวมคาการกาหนดใหผรวมคาตองเปดเผยขอมลในงบการเงนดงน 1. จานวนรวมของหนสนทอาจเกดขนตอไปนแยกตางหากจากหนสนทอาจจะเกดขนอน ยกเวนผลขาดทนจากรายการดงกลาวอยในระดบทไมนาจะเกดขน
1.1 หนสนทอาจเกดขนซงผรวมคาเปนผกอเนองจากการมสวนไดเสยในการรวมคา และสวนแบงในหนสนทอาจเกดขนซงผรวมคาเปนผกอขนรวมกบผรวมคาอน
1.2 สวนแบงในหนสนทอาจเกดขนจากการรวมคา 1.3 หนสนทอาจเกดขนจากการรบภาระหนสนของผรวมคาอน 2. จานวนรวมของภาระผกพนของผรวมคาจากการมสวนไดเสยในการรวมคาทกขอตอไปนแยกตางหากจากภาระผกพนอน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 53
2.1 ภาระผกพนเกยวกบการลงทนของผรวมคาทเกดจากการมสวนไดเสยในการรวมคา และสวนแบงของผรวมคาในภาระผกพนทเกยวกบการลงทนทเกดขนรวมกบผรวมคาอน
2.2 สวนแบงในภาระผกพนทเกยวกบการลงทนของการรวมคา 3. ผรวมคาตองเปดเผยรายการและคาอธบายเกยวกบสวนไดเสยในการรวมคาทมนยสาคญ และสดสวนของสวนไดเสยทมในกจการทควบคมรวมกน การรบรสวนไดเสยของตนโดยนารายการตางๆ ของกจการทควบคมรวมกนมารวมกบรายการทคลายคลงกนในงบการเงนของตน เปนรายบรรทดตามวธรวมตามสดสวนหรอรบรตามวธสวนไดเสย ใหเปดเผยจานวนรวมของ สวนไดเสยแตละรายการทมในการรวมคาโดยแยกเปนสนทรพยหมนเวยน สนทรพยไมหมนเวยน หนสนหมนเวยน หนสนระยะยาว รายไดและคาใชจายทเกยวของในการรวมคา 4. ผรวมคาตองเปดเผยวธการทใชในการรบรสวนไดเสยในกจการทควบคมรวมกน
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 54
สรปเนอหาหนวยท 1
การรวมคาเปนการลงทนรวมกนระหวางบคคลหรอกจการตงแตสองกจการขนไป มอานาจ ในการกาหนดกจกรรมการดาเนนงานและกาหนดนโยบายทางการเงนรวมกน บคคลหรอกจการ ทรวมลงทนเรยกวา ผรวมคา ทาการรวมคากนโดยมขอตกลงเปนสญญา เรยกวา “สญญารวมคา สวนการดาเนนงานของกจการรวมคาสามารถทาได 3 รปแบบคอ การดาเนนงานทควบคมรวมกน สนทรพยทควบคมรวมกน และกจการทควบคมรวมกน การบนทกบญชของกจการรวมคา ทาได 2 วธ คอ วธท 1 กรณไมเปดสมดบญชบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากสมดบญชผรวมคา วธท 2 กรณเปดสมดบญชกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวม และผรวมคาตองแสดงสทธสวนไดเสยทมในกจการรวมคาในงบการเงนของตน ซงสามารถเลอกไดวาจะแสดงสทธสวนไดเสยจากการรวมคาวธรวมสดสวน หรอวธสวนไดเสย
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 55
คาศพททควรร
คาศพท คาแปล Control การควบคม Investment in joint ventures เงนลงทนในกจการรวมคา Joint venture การรวมคา Joint venture account บญชรวมคา Joint venture agreement สญญารวมคา Jointly controlled assets สนทรพยทควบคมรวมกน Jointly controlled entities กจการทควบคมรวมกน Jointly controlled operations การดาเนนงานทควบคมรวมกน Line-by-line basis รวมแตละบรรทด Non-current assets สนทรพยไมหมนเวยน Periodic inventory method บนทกสนคาแบบสนงวด Perpetual inventory method บนทกสนคาแบบตอเนอง Separate line basis แสดงแยกเปนแตละบรรทด Venture รวมคา Venture account บญชผรวมคา
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 56
แบบฝกปฏบตท 1 เรอง การรวมคา (Joint venture)
ตอนท 1 จงตอบคาถามตอไปนใหไดใจความสมบรณ
1. ใหอธบายความหมายของการรวมคา
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
2. ใหบอกลกษณะของการรวมคา ……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
3. การรวมคามกรปแบบ อะไรบาง
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
4. การบนทกบญชของกจการรวมคาไดกวธ อะไรบาง
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 57
5. ผรวมคาบนทกบญชเกยวกบการรวมคาโดยไมเปดสมดแยกตางหากจากสมดผรวมคา ผรวมคาตองเปดบญชใดเพมขนใหมบาง
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
6. กาไรขาดทนจากการรวมคา กรณไมเปดสมดบญชแยกตางหากจากผรวมคาคานวณไดอยางไร
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
7. กาไรขาดทนจากการรวมคา กรณเปดสมดบญชแยกตางหากจากผรวมคาคานวณไดอยางไร
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
8. การรบรสวนไดเสยในงบการเงนของผรวมคาทาไดกวธ อะไรบาง
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 58
ตอนท 2 ใหแสดงวธการบนทกรายการทางบญช
ขอท 1 – 1 เพชรและพลอย ทาการคารวมคากน ตกลงใหเพชรเปนผดาเนนงานของกจการรวม
คา กาไรขาดทนแบงเทากน ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานายหนา 10% ของยอดขาย กจการ
รวมคาบนทกบญชสนคาวธ Perpetual inventory method รายรายการคาของกจการรวมคามดงน
1. เพชรนาสนคามาลงทนในกจการรวมคา 30,000 บาท
2. พลอยนาเงนสดมาลงทน 30,000 บาท
3. เพชรซอสนคาเปนเงนสด 10,000 บาท จายคาขนสงสนคา 500 บาท
4. เพชรขายสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท จายคาขนสงสนคาใหลกคา 1,000 บาท
5. คดคานายหนา และแบงกาไรขาดทนใหผรวมคาตามขอตกลง
ใหทา 1. บนทกรายการในสมดผรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทรวมคา
ขอท 1 - 2 จนตนา และอารญา ทาการคารวมกนตกลงใหจนตนาเปนผดาเนนงานกจการรวมคา
กาไรขาดทนแบงเทากน ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานาย 10% ของยอดขาย กจการรวมคา
บนทกบญชสนคาตามวธ Periodic inventory method รายการคาของกจการรวมคาระหวางเดอน
สงหาคม 25x1 มดงน
25x1
ส.ค. 1 อารญานาเงนสดมาลงทน 50,000 บาท
2 จนตนาซอสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท จายคาขนสง 200 บาท
5 จนตนาขายสนคาเปนเงนสด 15,000 บาท ขายเปนเงนเชอ 20,000 บาท
10 จนตนาซอสนคาเปนเงนเชอ 20,000 บาท จายคาขนสง 500 บาท
15 จนตนาขายสนคาทเหลอทงหมดไดเงนสด 50,000 บาท
20 จนตนารบชาระหนจากลกหน
25 จนตนาจายชาระหนใหเจาหนทงหมด
30 จนตนาจายคาเชาราน 1,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 59
25x1
ส.ค. 31 การรวมคาเสรจสนในวนน คดคานาย แบงกาไรขาดทนตามขอตกและชาระคนทน
ระหวางกน
ใหทา 1. บนทกรายการในสมดผรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทรวมคา และบญชผรวมคาแตละราย
ขอท 1 - 3 โสรญาและวนาล ทาการคารวมกน โดยมขอตกลงในการรวมคาดงน
1. ใหโสรญาเปนผดาเนนงานของกจการรวมคา 2. ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานายหนา 5% จากยอดขาย
3. คดดอกเบยเงนลงทนใหผรวมคาในอตรา 3% ของยอดเงนลงทน
4. แบงกาไรขาดทนในอตรา 4 : 2
กจการรวมคาบนทกบญชสนคาวธ Perpetual inventory method รายการคา
ของกจการรวมคาระหวางเดอนมกราคม 25x1 มดงน
25x1
ม.ค. 1 โสรญานาสนคามาลงทนในกจการรวมคา 45,000 บาท
5 วนาลนาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคา 50,000 บาท
8 โสรญาขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท จายคาขนสงสนคาใหลกคา 300 บาท
10 โสรญาขายสนคาเปนเงนเชอ 25,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
11 โสรญาซอสนคาเปนเงนเชอ 30,000 บาท เงอนไข 2/15,n/30
15 วนาลขายสนคาเปนเงนสด 25,000 บาท สงเงนใหโสรญาในวนน
20 โสรญารบชาระหนจากลกหน 20,000 บาท
23 วนาลขอถอนเงนสดจากกจการรวมคา 10,000 บาท
25 โสรญาจายคาเชาราน 1,000 บาท
27 โสรญาขายสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท
28 โสรญาจายชาระหนใหเจาหนทงหมดและรบชาระหนจากลกหนทเหลอทงหมด
30 คดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาไดตามอตราทตกลง
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 60
25x1
ม.ค. 31 การรวมคาสนสดในวนนคดดอกเบยเงนลงทนใหผรวมคาแตละราย แบงกาไรขาดทน
และชาระคนทนระหวางกน
ใหทา 1. บนทกรายการในสมดผรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทรวมคา และบญชแยกประเภทผรวมคาแตละราย
ขอท 1 - 4 เมอวนท 1 สงหาคม 25x1 มกดา รตนา และมาล ทาการคารวมกนขอตกลงในการ
รวมคาดงน
1. ใหมกดาเปนผดาเนนงานของกจการรวมคา มสทธไดรบเงนเดอน ๆ ละ 2,000 บาท
2. ผรวมคาทขายสนคา จะไดรบคานายหนา 5% ของยอดขาย
3. คดดอกเบยใหกบรายการลงทนครงแรกในอตรา 12% ตอป
4. กาไรขาดทนใหแบงเทากน
กจการรวมคาบนทกบญชสนคาตามวธ Periodic inventory method รายการคา
ของกจการรวมคาระหวางเดอน สงหาคม 25x1 มดงน
25x1
ส.ค. 1 รตนา และมาลนาเงนสดมาลงทนในกจการรวมคาคนละ 50,000 บาท
มกดานาสนคามาลงทน 40,000 บาท
3 มกดาซอสนคาจากรานปวณเปนเงนเชอ 20,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
จายคาขนสงสนคาเขาราน 300 บาท
5 มกดาขายสนคาเปนเงนสด 10,000 บาท และขายสนคาใหรานราตรเปนเงนเชอ
50,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30 จายคาขนสงสนคาใหลกคา 500 บาท
10 มกดาขายสนคาเปนเงนสด 10,000 บาท
13 มกดาจายชาระหนใหรานปวณาทงจานวน
20 มกดารบชาระหนจากราตรทงจานวน
28 มกดาขายสนคาทเหลอทงหมดเปนเงนสด 30,000 บาท
30 มกดาจายคาเชาราน 1,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 61
25x1
ส.ค. 31 กจการรวมคาเสรจสนในวนน คดเงนเดอน คานายหนา ดอกเบยเงนลงทน
ใหกบผรวมคาแบงกาไรขาดทน และชาระคนเงนทนระหวางกน
ใหทา 1. บนทกรายการเกยวกบการรวมคากรณเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทเงนลงทนในกจการรวมคาของผรวมคาแตละราย และบญช
แยกประเภททเกยวของ
ขอท 1 - 5 จนทมา ปทมาและอรพน ทาการคารวมกน ขอตกลงเกยวกบการรวมคาเปนดงน
1. ใหอรพนเปนผดาเนนงานของกจการรวมคา
2. ใหใชรานอรพนเปนสถานทดาเนนงานของกจการรวมคาโดยคดคาเชาใหเดอนละ
3,000 บาท
3. คดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาในอตรา 10% ของยอดขาย
4. แบงกาไรขาดทนใหในอตรา 2 : 2: 3 ตามลาดบ
5. คดดอกเบยเงนทนสาหรบเงนสดและสนคาทนามาลงทนครงแรกในอตรา 15% ตอป
(กาหนด 1 ป = 365 วน)
กจการรวมคาบนทกบญชสนคาวธ Periodic inventory method รายการคาของกจการ
รวมคาระหวางเดอนธนวาคม 25x1 มดงน
25x1
ธ.ค. 1 จนทมานาสนทรพยมาลงทนในกจการรวมคา ประกอบดวย สนคา 40,000 บาท
และอปกรณสานกงานราคาทน 5,000 บาท
3 อรพนซอสนคาใหกจการรวมคาเพอการลงทน 65,000 บาท
5 ปทมาสงเงนสดใหอรพนเพอการลงทนในกจการรวมคา 50,000 บาท
10 อรพนขายสนคาเปนเงนสด 20,000 บาท ขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท
เงอนไข 2/10,n/30 จายคาขนสงสนคาใหลกคา 300 บาท
12 อรพนจายคาโฆษณาสนคา 1,000 บาท
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 62
25x1
ธ.ค. 15 อรพนซอสนคาเปนเงนเชอ 60,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30 และ
จายคาขนสง 200 บาท
18 จนทมาขายสนคาเปนเงนเชอ 70,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
20 อรพนรบชาระหนจากลกหนทงหมด
23 ปทมา ขายสนคาเปนเงนสด 60,000 บาท สงเงนใหอรพนในวนน
25 อรพนจายชาระหนใหเจาหนทงหมด
28 อรพนขายสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท และจนทมารบชาระหนจากลกหน
ทขายสนคาเมอวนท 18 ทงหมดและสงเงนทเกบไดใหอรพน
31 การรวมคายงไมเสรจสนในวนน คดคานายหนา คาเชาราน ดอกเบยเงนลงทน
และแบงกาไรขาดทนตามขอตกลง สนคาคงเหลอของกจการรวมคามจานวน
2,500 บาท
ใหทา 1. บนทกบญชเกยวกบการรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทรวมคา และบญชแยกประเภทผรวมคาแตละราย
3. บนทกบญชเกยวกบการรวมคาในกรณ เปดสมดบญชแยกตางหากจากผรวมคา
4. บญชแยกประเภทเงนลงทนในกจการรวมคาของผรวมคาแตละราย และ
บญชแยกประเภททเกยวของ
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 63
ขอท 1 - 6 จตรา ภาวดและมณนช ทาการคารวมกน บญชรวมคาทเกดขนระหวางเดอน
พฤศจกายน 25x1 มดงน
บญชรวมคา
25x1 พ.ย. 1
6 8
15 22
สนคา - จตรา สนคา - มณนช คาระวางสนคา - จตรา ซอสนคา - จตรา คาใชจาย - จตรา
100,000 120,000
3,000
75,000 9,500
-
25x1 พ.ย. 10
18 25
ขายสด – จตรา ขายสด – จตรา ขายสด – จตรา
250,000 120,000 80,000
- - -
ผรวมคาตกลงรวมคากนเมอวนท 1 พฤศจกายน 25x1 ใหจตราเปนผดาเนนงาน
ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานายหนา 10% ของยอดขาย คดดอกเบยเงนทนในอตรา 12%
ตอปสาหรบสนคาและเงนสดทผรวมคานามาลงทน รายการลงทนของผรวมคาแตละรายเปนดงน
ภาวด นาเงนสดมาลงทน 80,000 บาท
จตรา นาสนคามาลงทน 100,000 บาท
มณนช นาสนคามาลงทน 120,000 บาท
การรวมคาเสรจสนในวนท 30 พฤศจกายน 25x1 คดคานายหนา ดอกเบยเงนทน
ตามขอตกลง แบงกาไรขาดทนในอตรา 5 : 2 : 3 ตามลาดบ และชาระคนทนระหวางกน
ใหทา 1. บนทกรายการรวมคาในสมดของผรวมคาแตละรายกจการรวมคาบนทกบญชสนคาวธ
Perpetual inventory Method
2. แสดงการแบงกาไรขาดทนจากการรวมคาใหผรวมคาแตละราย
3. แสดงการคานวณจานวนเงนทผรวมคาจะไดรบคนทนแตละราย
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 64
ขอท 1 - 7 กฤษณา มาตกาและกตยา ทาการคารวมกน ขอตกลงเกยวกบการรวมคา เปนดงน
1. ใหกฤษณาเปนผดาเนนงานของกจการรวมคามสทธไดรบเงนเดอน ๆ ละ 5,000 บาท
2. ผรวมคาทขายสนคาไดจะไดรบคานายหนา 10% ของยอดขาย คดใหทกวนสนเดอน
3. กาไรขาดทนใหแบงตามจานวนเงนทลงทนครงแรก
กจการรวมคาบนทกบญชสนคาวธ Perpetual inventory method รายการคา
ของกจการรวมคาระหวางป 25x1 มดงน
25x1
พ.ย. 1 ผรวมคาแตละรายนาเงนสดมาลงทนในกจการดงน กฤษณาลงทน 80,000 บาท
มาตกาลงทน 50,000 บาท และกตยาลงทน 30,000 บาท
2 กฤษณานาเงนสดฝากธนาคาร 120,000 บาท
5 กฤษณาซอสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท และซอสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท
เงอนไข 2/10,n/30 จายคาขนสงสนคา 500 บาท
10 กฤษณาซออปกรณสานกงาน 20,000 บาท
15 กฤษณาขายสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท ขายเปนเงนเชอ 60,000 บาท เงอนไข
2/10,n/30 จายคาขนสงสนคาใหลกคา 900 บาท
15 กฤษณาจายเชคชาระหนใหเจาหนทซอสนคาเมอวนท 5 พฤศจกายนทงจานวน
20 กฤษณาซอสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
28 กฤษณาจายคานาประปา 200 บาทและคาไฟฟา 500 บาท
30 กฤษณาจายชาระเจาหนเนองจากการซอวนท 20 มนาคม เปนเงนสด 30,000 บาท
และจายคาเชาราน 3,000 บาท
30 กฤษณาคดเงนเดอนจากกจการรวมคา 5,000 บาท และคดคานายหนาใหผรวมคา
ทขายสนคาได
ธ.ค. 3 กฤษณาขายสนคาเปนเงนสด 55,000 บาท จายคาขนสงสนคาใหลกคา 200 บาท
5 กฤษณาจายคาใชจายเบดเตลด 500 บาท และรบชาระหนจากลกหนทงหมด
10 กฤษณาจายชาระหนใหเจาหนสวนทเหลอทงหมดเปนเงนสด
15 กฤษณาขายสนคาเปนเงนเชอ 80,000 บาท เงอนไข 2/10,n/30
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 65
25x1
ธ.ค. 25 กฤษณาขายสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท และ รบชาระหนจากลกหน
ทขายสนคาเมอวนท 15 ธนวาคมทงจานวน
30 กฤษณาจายคาเชาราน 3,000 บาท และคดเงนเดอนจากกจการรวมคา 5,000 บาท
31 คดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาได และแบงกาไรขาดทนจากการรวมคา
วนสนงวดบญชมสนคาคงเหลอ 35,000 บาท
ใหทา 1. บนทกบญชเกยวกบการรวมคากรณไมเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภทรวม และบญชแยกประเภทผรวมคาแตละราย
ขอท 1 - 8 จรยา กานดาและญาน ทาการคารวมกน โดยมขอตกลงเกยวกบการรวมคาเปนดงน
1. ใหจรยาเปนผดาเนนงานของกจการรวมคามสทธไดรบเงนเดอน ๆ ละ 5,000 บาท
2. ผรวมคาทขายสนคาจะไดรบคานาย 5% ของยอดขายหลงหกสวนลดการคา คดให
ทกวนสนเดอน
3. แบงกาไรขาดทนในอตรา 5 : 3 : 2
กจการรวมคาบนทกบญชสนคาวธ Periodic inventory method รายการคา
ของกจการรวมคาระหวางป 25x1 มดงน
25x1
ต.ค. 1 ญานนาสนคามาลงทน 100,000 บาท จรยานาสนคามาลงทน 150,000 บาท
2 กานดา สงเงนให จรยา เพอการลงทน 150,000 บาท
5 จรยาจายคาโฆษณา 1,000 บาท
15 จรยา ขายสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท ขายสนคาเปนเงนเชอ 120,000 บาท
เงอนไข 2/10,n/30 จายคาขนสงสนคาใหลกคา 1,000 บาท
20 จรยาขายสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท ใหสวนลดการคา 2%
25 จรยารบชาระหนจากลกหนทขายในวนท 15 ตลาคม 80,000 บาท
30 จรยาจายคาเชาราน 5,000 บาท จายคาสาธารณปโภค 800 บาท
31 คดเงนเดอนใหจรยา 5,000 บาท และคดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาได
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 66
25x1
ต.ค. 31 นาเงนสดฝากธนาคาร 200,000 บาท
พ.ย. 15 ญาน ขายสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท ใหสวนลดการคา 2%
20 จรยารบชาระหนจากลกหนทขายในวนท 15 ตลาคมสวนทเหลอทงหมด
ยกเวนลกหนรายหนงมยอดคงคาง 5,000 บาท ไมสามารถเรยกเกบเงนได
จงตดเปนหนสญ
21 กานดาขายสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท
25 จรยาขายสนคาเปนเงนเชอ 50,000 บาท เงอนไข 3/10,n30
29 จรยาจายคาเชาราน 5,000 บาท จายคาสาธารณปโภค 700 บาท
30 คดเงนเดอนใหจรยา 5,000 บาท และคดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาได
ตามขอตกลง
30 นาเงนสดฝากธนาคาร 200,000 บาท
ธ.ค. 5 จรยารบชาระหนจากลกหนทขายวนท 25 พฤศจกายน
17 จรยาซอสนคาเปนเงนสด 50,000 บาท เงอนไข 2/15,n/45 จายคาขนสงสนคา
500 บาท
20 จรยาขายสนคาเปนเงนสด 30,000 บาท ขายสนคาเปนเงนเชอ 40,000 บาท
เงอนไข 2/10,n/30
25 จรยาขายสนคาเปนเงนสด 5,000 บาท
30 จรยาจายคาเชาราน 5,000 บาท จายคาสาธารณปโภค 900 บาท
31 คดเงนเดอนใหจรยา 5,000 บาท และคดคานายหนาใหผรวมคาทขายสนคาได
31 จายคนทนงวดแรกใหผรวมคารายละ 100,000 บาท
31 วนสนงวดบญชมสนคาคงเหลอ 35,000 บาท
ใหทา 1. บนทกบญชเกยวกบการรวมคากรณเปดสมดกจการรวมคาแยกตางหากจากผรวมคา
2. บญชแยกประเภททเกยวของ
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 67
ขอท 1 - 9 บรษท สงหขร จากด ตกลงรวมคากบบรษท เมฆา จากด มสทธสวนไดเสยใน
สนทรพยสทธในอตราเทากน งบการเงนของบรษท สงหขร จากด และ กจการรวมคาสาหรบป
สนสดวนท 31 ธนวาคม 25x1 ดงน
งบกาไรขาดทนและงบกาไรสะสม บรษท สงหขร จากด กจการรวมคา ขาย รายไดจากการรวมคา ตนทนขาย คาเสอมราคา-อาคาร คาเสอมราคา-อปกรณสานกงาน คาใชจายอน กาไรสทธ กาไรสะสมตนงวด เงนลงทนจากผรวมคา เงนปนผล กาไรสะสม
600,000 30,000
(300,000) (60,000) (20,000)
(75,000) 175,000 285,000
- (80,000)
380,000
250,000 -
(130,000) -
(10,000) (50,000)
60,000 -
180,000 -
240,000 งบแสดงฐานะการเงน เงนสด ลกหนการคา สนคาคงเหลอ อาคารสทธ อปกรณสานกงานสทธ เงนลงทนในกจการรวมคา สนทรพยรวม เจาหนการคา หนสนอน หนสามญ กาไรสะสม เงนลงทนจากผรวมคา รวมหนสนและสวนของผถอหน
200,000 120,000 95,000
180,000 250,000
90,000 935,000 115,000 90,000
450,000 280,000
- 935,000
150,000 65,000 30,000
- 120,000
- 365,000
80,000 45,000
- -
240,000 365,000
เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา 3201 – 2005 การบญชชนสง 1 ห น า | 1 - 68
ใหทา 1. งบแสดงฐานะการเงนของบรษท สงหขร จากด ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 ตามวธรวมสดสวน วธรวมแตละบรรทด 2. งบแสดงฐานะการเงนของบรษท สงหขร จากด ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 ตามวธรวมสดสวน วธแยกเปนแตละบรรทด 3. งบแสดงฐานะการเงนของบรษท สงหขร จากด ณ วนท 31 ธนวาคม 25x1 วธสวนไดเสย 4. งบกาไรขาดทนของบรษท สงหขร จากด สาหรบปสนสดวนท 31 ธนวาคม 25x1