1. 1. YA H.sma AZIL 3 ailHakkA LAR ALTUNTA R
2. 2. SBN: ismailhakkialtuntas@gmail.com http://ismailhakkialtuntas.com Dizgi :H.smailHakkAltunta Kapak : BaskCilt: 2011
3. 3. nternettekisitemizhttp://ismailhakkialtuntas.com/da2011ylarndaokuyucularmzlapaylat myazlarbukitaptatopladm.Yazlardasragzetilmedi.Deiikkonularpepeeyazld.Buekil deokuyanasndanfazlaskntoluturmayacadnld. TevfikveinayetAllahTeldandr. hramczde smailHakkALTUNTA Esenler/stanbul Balang:06.06.2011
4. 4. 5YAZILAR AHMED AM EFEND kaddesellh srrahul azz (1807-1920) LE AHMED AVN KO- NUKUN SOHBETLER AhmedAmiEfendiKonuk'unmridiolmamasnaramen,onunlatasavvufsohbetleryapmbir zattr. HseyinVassfonuSefine'deyletantyor: Kuadal hazretlerinin mazhar irfan olanlardandr. Ftih Trbedr idi. Tli mre mazhar olup, 1338senesiehriabannnyirmisinde(9Mays1920)irtihlidrna'meylemitir.Demekki,azizin densonrayetmidrtsenedahayaamtr.Sinnimbarekleriyzmtecavizidi.OdaHacMezzin gibiocukmislivcdcaufalmidi.Kendilerindene'eimelmetglibolup,zvvrkesr'lmikdr nushupendkefizamirileteshirederlerdi.Halfebrakmamlardr. Sretveteslkcihetiyledahikendisine birubemessisinazarylabaklacak derecedemteced didndenolduunuSdkVicdanBeyTomarndayazmisede,kendilerindenherkesistifdeedebile cekbirmeslekta'kbbuyurmamlardr. Mrdlerinihalvetveriyazetgibimchedtcismniyyeileyormaz,onlarnma'neviyytlarnter biyevei'lyakenditevecchvekuvveiredetinikfibulurdu.Hattderlerimiki,"Mchedtnbir ksmnKuadalkaldrd,mtebakisinidebenref'ettim."Marnileyhinbukableyleriniiitenler, maksadrfnelerinenfuzedemediklerindensizanlaradmlerdir. AhmedAmiEfendiHalvetbntarikatinebaldr."Ami",AhmedEfendi'nindoduucoraf yaolanBulgaristanTrkesinde"kkamca"anlamnagelmektedir.nkAhmedAmiEfendiufak tefekyaplbirzatimi. AhmedAmiEfendi,bugnKuzeyBulgaristan'dabulunanTrnova'da1807'dedodu.Memleketin demedreserenimigrm,daha14yandaikentasavvufyolunagirmitir.merEfendivastasyla Halvetitarikatineintisabetmitir.Trnova'dasbyanmektebihocalyapm,hamamiletmi,tabur imamlyaparak1853KrmSavanakatlmtr. 1866'dastanbul'ageldiveBosnalMehmedTevfkEfendi'ninmridlerindenskdarlHocaAli Efendi,RifatEfendi,skdar'daNalacDergheyhiMustafaEnverBey,Kagarhkmetitemsilcisi veFussrihiYkubHanveFtihtrbedrNideliBekirEfendiilesohbetlerdebulundu.Tekrar memleketinednenAmiEfendi,1877'deTunavilayetininRuslartarafndanigaledilmesizerine kesinolarakstanbul'ageldi.391BuradaFtihSultanMehmedtrbesinintrbedrolmutur.Buyz den"FtihTrbedr"olarakdaanlr. HseyinVassfagre,AhmedAmiEfendiKuadaleyhSeyyidbrahimEfendi'nin(17741845)ta lebelerindendir.DahaTrnova'daiken,tanmamalarnaramenstanbul'dabulunanNakibendeyhi AhmedZiyeddinGmhanev(18131893)kendisinehilfeticazetigndermitir.YineMelmtari katnnncdevrepiriMuhammedNr'lArab(18131887)tarafndanMelmtarikatindende teberrukenverilmiicazetivardr. Ami Efendi taliplerine Halveti, nadiren de Nak icazetnamesi vermitir. Tarikatlerin merasim, dbveerknndanuzakkalarakmelmetleirdetti.Fakatmridlerin"melmet"kelimesinikul lanmalarnyasaklamtr.Kendisindendersisteyenleretevbeveistifaretmelerini,Kur'anokumala rntavsiyeederdi. AhmedAmi'inpekokmehurmridivardr:MutasavvflarsmailHakkBursev(mehurmuta savvfdeildir)veAbdlazizMecdiTolun,HseyinAvniKonukman,limHasanBasriantay,felsefe vetasavvufstadsmailFennErturul,SheylnverinbabaspostacMustafaEnverBey,mehur hattatHasanRzEfendibunlarnarasndadr. Ami'in torununun damad ise Mehmed kifin yakn dostu olan Babanzde Ahmed Naim Efen di'dir. AhmedAmiEfendi9Mays1920tarihinde113yandaikenstanbul'davefatetti.Hakkayr mesizerineEvrenoszdeSamiBey'inyazdtrihmsrayledir: "Gitdiglzrcemlepriefrdcihan"(1338). Yani,Allah'nCemliolanglbahesine,yanicennetednyadakiherkesinpiriolanAhmedEfendi gitti.
5. 5. 6YAZILAR AhmedAmiEfendi'ninmezarFtihCamiihazresindedir.Mezartandakiyazyledir: HmiliemntSbhniyye,cmi'imakmtinsniyye,mrebbisliknRahmniyyeelHc AhmedAmielHalvetea'bnkuddisesrrhhazretlerininrhierifleriiinelFtiha. 20a'bn1338/(9Mays1920) AmiEfendi'ninyazleseriyoktur.Konuk,AmiEfendi'ninhayatnnsonyllarndaonunsohbetle rindennotlartutmutur.AbdlbkGlpnarl,TasavvuftanDilimizeGeenDeyimlerveAtaszleriadl eserindebunotlarnkendisindeolduunuzikretmektedir.Bizbunotlaraikifarklekildeulatk. GerekAhmedAvniBey'intasavvufynnortayakoymakgerekseAmiEfendi'ninmanevsoh betlerindenbirerrnekvermekasndanokdeerliolanbunotlarnbirksmnAhmetGnerSayar TrkEdebiyatdergisindeyaynlad.Sayar,bunotlarndorudanGlpnarltarafndankendisineve rildiiniyazmaktadr.Sayar,aynsohbetlerinyazmakaydnSheylnverindekendisineokuduunu belirtmektedir.AhmedAvniBeyinkaydettiibesohbetinnebuekildeulamolduk. Bizdegeriyekalanikisohbeti,yaniaadakiilk(9Austos1919)vesonsohbeti(6Nisan1920), AbdlbkGlpnarl'nnKonyaMevlnKitapl'ndabulunanyazmamecmuasndanalarakbugnk alfabeye evirdik. Aaya ekliyoruz. Bylece btn sohbetleri okuyucuya intikal ettirmi oluyoruz. FakatsohbetlerdenanladmzkadarylaAhmedAvniBey,aadailksradayeralan9Austos1919 tarihindekaydedilenilksohbettennceAhmedAmiEfendiyienazikikezdahaziyaretegitmiolma ldr,nksohbetinsonunda"Fakirinhuzrerifinencdefagidiimidi"demektedir. AhmedAmiEfendi'nintrbedarlnyaptFtihSultanMehmed'intrbesindeyaplansohbetle riKonukkarkmaznotalmtr.Konuk'unbukaydetmetitizliibizimamzdanoknemlibirkii likipucuvermektedir.DeerlihereyinyerinivegeleceeaktarlmasnnemseyenKonuk'unsohbet lerdeki ifadeleri de ne kadar yksek bir tasavvuf olgunlua sahip olduunu gstermektedir. Ami Efendi'ninremzi(sembolik)sorularnaodaremzicevaplarvermektedir.SohbetlerdeKonuk,mteva z,edebvemanevderinliksahibiycebirkiilikolarakhemenkendinigstermektedir. 12Zilka'de1337(9Austos1919) 335senesiAustosiefrenciyyeninsekizincive337slihicrsiZilka'desi'nin(9Austos1919)on ikinciCum'agnkable'zzuhrHseyinAvnBeybiraderimizleyzyirmiyanmtecavizbulunanve zamanmzdavcdierifiileteberrkolunaninsnkmilFtihTrbedrHacAhmedEfendiHazret leri'ninhuzreriflerinegittik.Kimseyoktu.Mbarekeliniptk.nneoturtupyaknagelmemizi iaretbuyurdu.Aadakimklemtcereyanetti. Hazret:"Niingeldiniz?Maksadnz,emeliniznedir,neistersiniz?' Fakr:"MaksudumuzHakk'tr." H:"Hakkvarm,Hakknerede?" F:"HertarafHakladolu,ondangayrbireyyok.Lamevcdeillh[Allah'tanbakavarlkyok tur]." H(Glerek):"yley,O'ndangayrbireyyok..." (HseyinAvnBeyehitaben)"sminnedir?" H:"HseyinAvn..." H(Fakirehitaben):"Seninisminne?" F:"AhmedAvn..." H:"O,benim.Benberaberim.Ahmedbenim.Avniyisonragetiriverirsinolurgider."(Hseyin AvnBey'ehitaben):"Neredeoturuyorsun?" "SultanMahmudtrbesinde." "Trbeniniindedemioturuyorsun?" "Hayr,efendim,trbenincivarnda..." "Ooo, byk yer! Sultan Mahmud. Sznn eri ise." (Fakre hitaben): "Sen nerede oturuyor sun?" "Unkapan'nnda." (Unkapanlfzmtelffuzedemezgibibirkadefatekrarettiler). "Oo,orasokuzak..."buyurdular.Sonra:"Hangimilletlerlegrpkonuuyorsunuz?"
6. 6. 7YAZILAR "Yetmiikimilletlegrpkonuuyoruz." "Khtalimvekhteallmediyorsun,deilmi?" "Evet,efendim,kahtalimvekhte'allmediyorum." "nnekemeyyitnveinnehmmeyyitnsmmeinnekmyevmelkymetiinderabbikumtahte smn.(phesizsendeleceksin,onlardalecekler.Eyinsanlar!Sonrasiz,kyametgnRabbini zinhuzurundadurumayakacaksnz.Zmer3031)tebuyettamsanagredir." (Bucevabzerinefakirinkalbindebirukdepeydaoldu."Acabamrmnhirolduunam,yoksa Mtkableentemtsrrnamazhariyetemiiaretbuyurdular?"dedim.) "Gecelerineyapyorsunuz?" "Evliyullhnnuruylamstenroluyorum. "okldr,sa'dettir.""Elhamdlillah." 'Validenizi gryor musunuz?" (Ya'ni, ansr erba'ann ahkmn vcdunuzda gryor musu nuz?) "Hervakittemastayz.Gryoruzefendim." (Hazretgldler.Fakirehitaben):"Bak,sanaksacasyleyeyim:Allahulatifnbiibdihiyerzuku menye'.(ura,19)Allahdenilenma'nlatiftir;biibdihi,ibdna...'B',mlbese(Benzeyeniki eyin birbirinden ayrt edilmeyerek kartrlmas) iindir. Yerzuku men ye, dilediini rzk eder, ammarzk,yalnzyemekdeildir.Sylemek,dinlemek,grmek,oturmak,yatmak...ilh.heprzk tr." "Hususuylahuzrlinizdekiistikmetimizalrzktr." "terzknlsodurya!Enalrzk,rzkma'nevdir."(Birazskttansonra)"Syleyinizbaka lm!Ltdrikh'lebsrvehveydrik'lebsrvehve'llatfi'lhabr."(GzlerO'nugrmez,Ob tngzlerigrr.OLatif'tir,haberdardr.Enam,103) (HseyinAvnBeyehitaben):"Nediyor?"buyurdular.HseyinAvnBeyyetikermeyitekraretti. "Hah!teyle...'B'mlbeseiindir.Bismillhi'dekibgibi.Bismillahbudur." (Birazmurkboturdular,ondansonra)"Syleyinbakalm!"buyurdular. "Ztlinizbuyurun,dinleyelim!" (HseyinAvnBeyehitaben)"Nesylyor?" "Ztliniz..." "Ztli,ztli!Sendemzmzsn..."buyurdular.Birmddetbireysylemediler.Sonratekrar buyurdularki:"Geceleriuyuyormusunuz?Yoksah...h...diyebaryormusunuz?" "Khuyuyoruz,khbaryoruzefendim." "yleolmal.Naslgeliyorsayleyapmal,deilmi?Ananzgryormusunuz?" "Gryoruzefendim." (Fakirehitaben):"Neredeoturuyorsun?" "Unkapan'nda..." "Orasokbykyerdir.arsvar,pazarvar.okaydnlktbiryerdir." "Evet,efendim.Kesretvardr." (Ba'dehubirazyattlar,murkbbirhaldekaldlar.Yatarkenrahatszolmamalarmlahazasyla:) "Efendimrahatszolmayn;gidelimmi,oturalmm?" "Yoook.Saknbuszbirdahahibiryerde,hibirkimseyesyleme!Herkes,ztndamuhay yerdir.Dilediiniiler.stergider,isteroturursun..."(deyipbizemteveccihensataraflarnayatt lar. Be dakika kadar ylece murkb kaldlar. Biz de skitne oturduk. Ba'dehu birden bire kalkp oturdular.kielleriniatlar.Du'vaziyetialdlar.Bizdeonamuvfakatenellerimiziatk.Tatltatl gldlerdebuyurdularki): "minamaneyemin? Du'yadeilmi? Hangidu'ya? (Fakirenazaredip)"mrntavlolmasnamin,deilmi?Bak!BuKur'n'dr.Tblimentle 'umruhvehasune'ameluh.(mruzunameligzelolanlaranemutluHadisierif)Tb,m balaailesa'det,limentle'umruh,mruzunolanveameligzelolankimseiindir.mr uzunolmakveamelihasenolmakbyksa'dettir."
7. 7. 8YAZILAR (Sktettik.Birazzamangeti). "Syleyinbakalm!" (Biztebessmleyinesktettik.) "Sizinraklarnzvarm?" "Kendimizraz,efendim.Bizimramzyoktur." "Hepimizrak"(dediktensonra)"htiyarlkvarserde...Ben,ihtiyardeilmiyim?" "Hayr,efendimihtiyardeilsiniz." (Hazretgldler.Ba'dehHseyinAvnBeybiraderimizkyamedipelinipmeekastettikteHaz retonunelinimbarekeliiindetutupbuyurdularki): "Bendu'ediyorum.Fakatbenimdu'myalnzsanadeil...Benimdu'm,'mmdr.Hepinize du'ediyorum." (HseyinAvnBey'densonrafakryedierifinitakblettim.Fakirehibireysylemediler.Kemli dbilebuzreriflerindenktk.Fakirinhuzrerifinencdefagidiimidi). 12Zilhicce1337(7Eyll1919) HseyinAvnBeybiraderimizle120yanmtecaviz[akn]bulunanvezamanmzdavcdierifi [erefli vcudu] ile teberrk olunan [bereket bulunan] insn kmil Ftih Trbedr Ahmed Ami Efendi'ninhuzrueriflerinegittik.Hazretyalnzd.tideki[aadaki]mklemt[konuma]cereyan etti. AmiEfendi:Hogeldiniz,bayrmerifinizmbarekolsun. AhmedAvn:Teekkrederizefendim. AmiEfendi:Neredeeleniyorsunuz? AhmedAvn:Hakk'daeleniyoruzefendim. AmiEfendi:Kirailemi? AhmedAvn:Kiraile. AmiEfendi:Pekal!smierifiniz? AhmedAvn:AhmedAvn. AmiEfendi:BendeAhmed'im. Ahmed Avn: Biz Ahmed'e Avnlik [yardmc olma] de ilhak ediyoruz [ekliyoruz]. Acaba bu ilhak kendihaylimizmi?YoksahakikatenAvnlikvarmefendim? AmiEfendi:Nenelzm?Orasnkartrma.LilaheillallahMuhammednReslullah.Bukfi dir. SonravekilleriTrbedrMehmedEfendigeldiler.Ona"Nevar?"buyurdular.Bizdedesturalphu zurlarndanktk.Budrdncziyretimdi. 5Sefer1338(31Ekim1919) HseyinAvnBeyveHayriBeybiraderlerimizleCum'anamazmAbdlhayEfendi'nin[ztoprak] mescidinde edadan sonraTrbedar Hac Ahmed Ami Efendi hazretlerinin ziyaretine gittik. Fakirin beinciziyaretimidi.eriyegirdiimizdeyalnzolup,gzlerikapalmstarak[kendindengemi]bir hldeidiler.Birmddetayakzerindedurduktansonranneoturduk.Mbarekgzleriniatve bizenazarettivefakirehitbilesordu: "Neredesakinsiniz?Neredetavattunediyorsunuz[oturuyorsunuz]?" "imdilikhazretiehdette,leminefisdetavattunediyoruz." "Mallahuknevemlemyee'lemyekun[Allahneyidilerseoolur,dilemediieyolmaz]. Hakk'ndilediiolur,dilediimevcdolur,dilemediimevcdolmaz.Vebilkaderihayrihiveerrini, bukelmntefsiridir"buyurdular. Birmddetmurkbolup[manevtefekkredalp]tekrarsordular: "Niingeldiniz?" "Ztlinizleerefybolmakiingeldik.Ztlinizlemerrefolmaa "Ziyaret...Ziyaretibilirmisiniz?Benziyaretbilmem." Tekrarmurkbolupgzleriniatlar:"AllahmmesallalMuhammedinveallihiMuham med"dediler.Ondansonra"AllahsiziZtnamazharbuyursun"diyedu'ettiler.
8. 8. 9YAZILAR Fakir:"Du'ylinizberektylainallahmazharismiZtoluruz" Badehu[sonra]birhaylimddetgzlerikapalmurkboturdular,sonragzlerimapsalevtge tirdiler. "Syleyinizerkekler!"buyurdular. "Syletinizdesyleyelimefendim"dedim.Hicevapvermeyipyinemurkboldular,gzlerinia tktansonratekrarsalevtgetirdiler.Fakre "Sizintaraflarnzdayangnvarm?" "Bizimtaraflarmasunkald[yangndanetkilenmedi)efendim." Hazretgldler."Allahifversin"buyurdular. Ondansonrayinebirmddetmurkboldular,b'dehugzleriniapyinesalevtgetirdiler. Fakr:"nmemalkevnfil haytivehvehakkunfilhakka"[yani,"Dnyadavarlaaitnevarsa hayldir,fakathakikattehakdr]dedim.Dikkatledinledilerde"Peki,peki"dediler.B'dehu: "oksularnzvarm?" "Varefendim" "Kendikendineakansularvarm?" "Bazenbulunurefendim"dedim., BununzerineHazret,Fakirinnnedoruyzzerineeildiler.Birmddetyledurdular.Fakr btnnda[iimden]CenbMevlnEfendimizilemridimEsadDedehazretlerinemteveccihol dum[gnlmbaladm].B'dehu[sonra]kalktlar. "nnekemeyyitnveinnehumeyyitun"[Sendelsn,odaldr].Bizsktettik.Sonrabu yurdularki: "Romatizma,romatizmaderler...nsanuyankikengeliriseuyutmaz.Uyurkengeliriseuyand rr.Rumrumyapar. "Romatizmahararetisterefendim" "Bizhararetibulamyoruzki..." Bir hayli mddet yine murkb durdular. B'dehu gzlerim ap salevt getirdiler. Skt zere oturduk.B'dehu: "Haydi olum! Ben abdest bozaym. Ben abdest almam, bozarm" buyurdular. Biz de ellerini ppkalktk.Huzurlarndanktk. 5Rebflevvel1338(28Kasm1919) SalimEfendiileberaberTrbedrEfendihazretlerininziyaretinegittik.Yalnzdlar.Huzurunagirdi imizde kendilerine yaklamamz iaret buyurdular. Gayet yakn olarak diz dize nlerine oturduk. Hazret,SalimEfendiye"Safgeldiniz"buyurdular. Bizde"Safabuldukefendim"dedik. SalimEfendi:"Bensensizolamam,sendebensizolamazsn"dedi. Hazret:"yleya!" Fakirehitaben:"Neredetavattunediyorsunuz?"Fakr:"Hak'tatavattunediyoruz." "Tavassulmuediyorsunuz[ulayormusunuz]?" "Evet efendim! tavattun ve tavassul ediyoruz." Glerek fakire hitaben: "Bu hoca kim?" "Salim Efendi." "Allahbuhocaymertebesindedimbuyursun."SalimEfendi'yehitaben,Fakriin:"Buefendi kim?" SalimEfendi:"Bid'atnminn"[Bizdenbirparadr].BizimnurumuzdanAhmedAvnBey.Posta mdrmuavini." Fakire:"BendeAhmed'im,sendeAhmed'sin.Ahmedikimi?Sensensin,benbenim." Fakr:"Ahmed'inmim'ikalkncaahad[bir]olur.Ovakitbirolur." Hazret:"Mimkalkarm?Kalkara!Ovakitsenkalmazsn.Fakatbuvcdununkalkmaslzm gelmez. Vcdunla beraber sen kalmazsn. O vakit Hak sende mahf [gizli] olann kim olduunu bilirsin." "Vcddamahfolannkimolduunubilmekleberabersenlikvehmikalyorefendim.Vehimise sultnkuvdr[kuvvetlerinsultan]."
9. 9. 10YAZILAR "Benkonuurkenyoruluveriyorum.Sizkonuun,bendinleyeyim." SalimEfendi:"Sylemenizibizeintikalettirin,syleyelimvekonualm." Fakirehitaben:"OoooNrPaa!Sylebakalm." SalimEfendi:"Efendim,Nrdeil,Avni;." Hazret:"Avnmi?" Fakr:"Efendim,ztlilerinintevecchbuyurduklarNrliikabulettim." "Kabuletmeseydinneolacakt?" "Hibireyolmayacakt.ukadarvarki,tevcihililerini[yksektevecchnz]kemlihondiy le[bykbirmemnuniyetle]kabulettiimiarzediyorum." "Pekal!Dardasoukvarm?" "Hayrefendim." "Rahmetvarm?Kortasderler,geldimi?" "Hayrefendim.Hararetvar.""Yaaa!" Birazmurkbolup,ba'dehusalevtgetirdiler.Sonrada"Lilaheillahve'rRahmn"[Rahman olanAllah'tanbakailhyoktur]buyurdular.Ondansonra:"Benhepbylesylyorum.Allahmme sallialMuhammedinvealliMuhammed.[Allahm!Muhammedaleyhisselmaveonunailesine, soyuna,ehlibeytineselmolsun!]tebukelime.Gecegndzbunlarsylyorum.Bunlaroku yorum." Fakireelleriniuzattlar.Tuttum.Oturduklarmahaldedoruldular:"Tub,tb,tbderler.mr uzunluuimi.Tblimentleumruhvehasuneameluh.Byleuzaypgidiyor." Ba'dehuyinemurkboldular,yinesalevtgetirdilerveLilaheillahve'rRahmn"buyurdular. ElleriniuzatrvaziyetindebulunmaklaFakirellerimptm.SalimEfendidept. Kalktk.Kalkarken:"Benumma[herkese]du'ederim.Bakabireyelimdengelmez.Cmleniz iindu'ediyorum"buyurdular.Ba'dehuhuzurlarndanktk. 9Nisan1336(6Nisan1920) 17Receblmrecceb338ve9Nisan336Cum'a(6Nisan1920)gnTrbedrEfendiHazretle ri'ninziyaretineSalimEfendi(merhum)ilebirliktegittik.Hazret"Hogeldiniz,safgeldiniz!"buyur du.Bizde"Hobulduk,safbulduk,efendim"dedik. Hazret:"Veyetnlehm'lleyl,Neslehummhu'nnebra(,..)Vekllnfelekinyesbehn'a(Yasin: 3740)1 kadar tilvet buyurdu. Sonra Ve kllhamd lillhillezi sadekan va'deh (...)kylelhamd lillahiRabbillemin(Zmer;7475)2 kadarokuyuptekrarVeyetnlehmlleyl,neslehu.okudu. Ysnerifinsonlarnadorugeti.Sonratekrarbuyettenbalad."Vekllnfifelekinyesbehn.. akadarbirokdefatekraretti.Bizdehuzurdankalktk.Buhal,belkiryekdevametmiti.Hazret 9Mays336tarihinde,yanibundantambiraysonraintiklbuyurdular.130yandaidiler. Kaddesenllhubiesrrihi'azzamellhuzikrahuvenefa'anbifiiyztihiyhvelMun"(Allahbizi onunsrlarylakutsasn.Allahzikriniazzetsin.Feyizleriylebizlerifaydalandrsn.EyMunolanAllah!! AHMEDAMEFEND'NNBAZISZLER AhmedAmiEfendi'yidahaiyitantmakiinburadabazszlerinivehatralarnsunmakistiyoruz. Hereyinismilsinibil;babannverdiiisimlear! nnallhelatfnbilibdAllahTelkullarndaltiftir."Allahkullarnaltiftirdeil...n kbuisneteyni[ikilii]cbeder. 1 Onlarabirdelildegecedir;gndzondansyrrzdakaranlktakalverirler.Gnedeyrngesindeyryp gitmektedir.Bu,glvebilginolanAllah'nkanunudur.Ayiindesonundakurubirhurmadalnadnecei konaklartayinetmiizdir.Ayaerimekgneedmez.Gecedegndzgeemez.Herbiribiryrngedeyrr ler.(Yasin:3740) 2 Onlar:BizeverdiiszdeduranvebizibuyerevarisklanAllah'ahamdolsun.Cennetteistediimizyerde oturabiliriz.Yararliileyenlerinecrinegzelmi!derler.Melekleri,arnetrafnevirmiolduklarhalde, Rablerinihamdileverkengrrsn.Artkinsanlarnaralarndaadaletlehkmolunmutur.vg,Alemlerin RabbiolanAllahiindirdenir.(Zmer;7475)
10. 10. 11YAZILAR Tuzikimaddedenibaretolup,herferisiayrayralnrsabirersemmimhlik[ldrczehir} olduuhalde,ikisininbirdenalnmasmucibifaidedir[faydavericidir]diye,bendegnndanbirdok torunifdesine[gre:]"AllahcellecelluhileMuhammedsallallahualeyhivesellemvelihiy ledir"(buyurdular). "Allah'nseninalnnayazdeyinmenineMuhammed(sallallhaleyhivesellem)bilekadir deildir" Cemimevcudat{btnvarlklar],Hakktanzuhurdur[gelmitir]. u'ntilhiyye,iradeiztiyyedir;Allahhaddiztndaekberdir. Minelbdil'l'zl,ilmlyetenh,elmustecmi'uCemiu'ssftAllh"(Ebedlerdenezel lerekadarsonsuzakadarbtnsfatlarnefsindetoplayan) Bizisevenlerisevenler,imnlarnkurtarrlar. BursaLisesiFranszcamuallimiNevresBeydenrivayet:Benimeyhimderdiki: "Ahmed,birisiseninyanndabenimaleyhimdebulunursabenimdafeaetme!"der.NevresBey "Benbunaneyiyiyememdiyegnlndengeirince,derhalbende"eyhim,efendim,benbunaneyi yiyemem dedim. eyhim de bana: 'Sen bu naneyi yiyemezsen, sen de benim dediim gibi dem olamazsn'dedi",buyurmulardr. "Biz,bizimIafmzolduuzamansklpkaandankorkarz"buyurdular.Bendeiimden,"Eyvah! Bizimarkadahelakoldudiyerekkendisindebylebirhlgrdmbirarkadamhatrladm.[Ah medAmiEfendi?derhal"ey...Korkma!OnadabirZttecellsiyapar,kurtarrz"buyurdular. Ellerinigslerinevurarak,Buismizikretsinlerdealeyhimdebulunsunlarbuyurdular. Birgnsinnlilerinisoranbirztahitaben:"eyhimbanaderdiki:/Ahmed,senintarihinme huldr"buyurmulardr. nsankmildir. EbTlib,"radiyallhanhdr Ben,namazdanziyadenamazklanseverim. Dnyadaeinibulamazsan,iinibilemezsenrahatedemezsin. NazfEfendimerhumrivyetiyle: "CenabaHakk,erricziyikullanr.Altndanhayrkllzuhureder.CenabHakkhayrcziyikul lanmaz,altndanerrikllizuhurederdiye..." ThirEfendi'denrivayet:"Birinciseneimm,ikincisenebirkalbursaman,ncsenekalpakl Yunanolma "Grge,billahige,durmage!zkurullheindekllhacerinveecerin.(Senhertaveaa taAllahTelyzikretHadis) GMERABITAOLMAZ. Aradnvcddkknndabulursun. Sohbetiinartvardr:Zaman,mekn,ihvan... Enlezzetlieyvardr.TilvetiKur'n,mushabetlihvn,mlkt'rRahmn... Buyolunsermyesikurumuhabbettir.Muhabbetinyadaolurmu?Olurya!Tarikateyhlerini grmyormusun? Kalbsafs,bedenhafifliiiste! Dada,tatagrnceeyhemuhtasn. NaimBeyefendiyehitaben(mderris): uyleolsun,uyleolsun'dankurtuluncayakadareyhemuhtasn.Kendinlekonuuncaya kadareyhemuhtasn..." Yksekhakikatlereulamaykastederek:"Buikitaplaolmaz,fakatkitapszdaolmaz. "Mtecettivhid,meclmteaddiddir."Yani,Allah'dantecelledentektir,bizeiseeitliyollar la,eitliekillerdeular. "Ezeldehilkatyoktur,zuhurvardrAllah'nyaratncedentakdiredilmitir,bizegrneng rneneyotakdiringereklemesidir "Zahirenkaderiyyundan, batinen cebriyyundanolYani,grntesankitakdirhiyokmugibi sebeplereyap,iradenigster,fakatidnyandasankihiiradenyokmugibiAllahTelnntakdiri neteslimol.
11. 11. 12YAZILAR "nsansurettemuhtar,hakikttemecburdurYani,insangrntezgriradeyesahiptir,ama gerekteAllahTelnngcnebaldr.Nitekimaynanlamdauszdeonaaittir:"Iyykenabu duveiyykenesta'n(FtihSresi,Yalnzsanakullukeder,yalnzsendenyardmdileriz')yeti cellesiinsandairadeicz'iyyemibrakmtr?" [AhmedAmiEfendi'nin]keramettarifi: Ehlullahyanndakermtncelveazmi,t'atletelezzzeylemektir.Halvetvekesretvedahher nefestehzrolub,Allah'zikreylemekkermttandr.Vedahvaridatolubinirahhsloldukavakar veseknesiziydeolub,edebvehayzerineolmakkermttandr.VecemiahvldeAllahTel'dan razolmakkermttandr.Yoksamcerredhrkadazuhureylemekkerametdeildir.Zrtasavvufehli mahcbdur.3 Vema'rifetehlieyannilminezerineisehakikatlebilmivegrmtr.Mahbbnndabuyu rur: [Kul]helyestevllezneyalemnevelleznelyalemn.Ulikehumulmuflihn.(Deki:Bilenlerle bilmeyenlerbirolurmu?Dorusuancakaklsahipleritalrlar.Zmer7) Vehumulmhtedn.(Onlardoruyoldadrlar.Enam82) Lhavlunaleyhimvelhumyahzenn.(Onlarakorkuyokturveonlarzlmeyeceklerdir.Bakara, 262) nneibdleyselekealeyhimsultn.(DorusuBenimmminkullarmzerindeseninbirhakimi yetinolamaz.Rabbinvekilolarakyeter.sra,65) Veallemedemelesmekulleh.(Vedemebtnisimleriretti,Bakara,31) Venicebunungibiyt[yetler]demitir.mditasarrufamailolanlardan[meyledenlerden]olma yasn! Kell innehum an Rabbihim yevmeizin lemahcbn. Smme innehum lesllcahm.( Hayr; dorusuonlarogn,Rablerindenyoksunkalacaklardr.Sonraonlar,phesiz,cehennemegirecekler dir.(Mutaffifin,1516) Vema'rifetehlinndabuyurur:Ma'syetullhiillbiinyetillahvelkuvvetealt'tillhillbi tevfkillh.(AncakAllahTelnninayetiilegnahilenirveancakAllahTelnnmuvaffakklmasile AllahTelyataategyeter.) AmiEfendi'ninsilsilesivefatndansonrabiryandanAbdlazizMecdiTolunile,diertaraftanda KayseriliMehmedTevfikEfendi,AhmedThirMar,MustafazerenveHamdiHizalaniledevam etmitir. AmiEfendikendisineintisabedenlereyledermi: Bundanbyletasavvufkitaplarnokumakyasak.Kur'nokuyun,Hadsokuyun,Mesnevioku yun.(NiyaziMsriDivaniindeaynbeyanvardr.)Bakakitaplarlauramayn.Tasavvufkitapla rnyazanlarnouyoldaykenyazdlar.Ne'evemertebebakmndanbirbirinitutmazszlerolur, artrsizi.AmaMevlngitti,dnpgeldi.Mesnevi'sinisonrayazd. Sayar,Konuk'unbuziyaretlerdenistifadeettiini,himmetbulduunuvebuhimmetleMesnevive Fusserhigibibykeserleriortayakoymagcneerdiinibelirtmektedir. Kaynak: AhmedAvniKONUK,Sava.BARKN,KlasikYay.2011,stanbul,s.211224 3 EhlullahyanndakerametlerinaikarvebyAllahTelyaibadettenlezzetvezevkalmaktr.Yalnz,insan larnyanndavedahhernefeste,AllahTel'yzikreylemekkerametlerdendir.Vevaridatlargelipalmalar olduunda vakar ve seknesi artmas, edeb ve hay zerine olmakta keramettendir. btn hallerde Allah Tel'danrazolmakkeramettendir.Yoksayalnzcahrkadagiymekiletarikatagirmekkerametdeildir.Zr tasavvufehligzlerdensaklanmtr.(Kendileriaikargrnmezler)
12. 12. 13YAZILAR KURNI KERMN SIRRI- eyh erfeddn Efendi kaddesellh srrahul azz Kur'nKerm'denherdevirdeanlalabilen,ancakodevrinilmseviyesinispetindedir.Heryenike if,onunicazkrbeynlarndanbirinindahaanlalmasnsalamaktadr.Byleolmaypdabugerek lerbeerkeiflerdenevvelvesarahatlebeyanbuyrulsaidi,bunaaklerdiremeyenlerreddemecbur kalrlarveslmman,oktanbuzndklarnmatlblarvehileinktaaurard. Kur'anKerm'inbuhussiyetiylealkalolaraktrihbirvak'azikretmekisteriz: SaidHalimPaasadrazamiken(sadrazaml191418)kendisiylegrenbirngilizdiplomat,bil vesileonausulitevchetmitir: "Paa Hazretleri! Mslmanlar btn hakikatlerin ve bu arada fenn gereklerin Kur'n'da mevcdolduunuiddiaederdururlar.LkinbirgereibizBatllarkefediportayakoymadkada Kur'n'dankarpgsterememektedirler.Benimaklmbunaheptaklmaktadr.Acabasiznedersi niz,bylemidir?" SaidHalimPaa,Msr'dabydArapa'yavkfolduu,devrincbslm'oldukaiyibildii haldekendinegrebirizahattabulunmu,ancakserdettiifikirlerngilizdiplomatncakabuleyn grlmemitir.BudurumacansklanSadrazamHalimPaa,OsmanlMeclisiMebusn'matelefon ederekozamanmeclistepekokolandinlimlerindenbirininacelesadretegnderilmesinitaleb etmitir.BusuretlecelbedilenhocannverdiicevaplardangilizdiplomatntatminetmeyinceSaid HalimPaa,ngiliz'denertesignekadarkendilerinemsadeedilmesiricasndabulunupmeclisten gnderilenhocayada: "Dinlimiolansensin!..Bakadinlimlerinidesenbendeniyitanrsn.Bunlariindedostumuzu tatminedebilecekbirizahattabulunabilecekherkimvarise,onuaraypbulveyarnbenimyanma getir!..demitir. Buhocaefendi,buiinkalkpYalova'nnReadiyeKy'ndeoturanNakmeyihindeneyh erfeddn kaddesellh srrahul azz Hazretleri'nin nezdine gitmi. eyh erfeddn Efendi, eyh millebirlikteTrkiye'yegelipyerlemiolancemaattendi.SultanRead,yerletiklerikydekihazne arazsinionlaratahsisetmibulunduundanbukye"Readiye"(imdikiGneyKy)adverilmiti. 1930ylndavkolan"MenemenVak'as"ndauzunbirmddethapisyatmvenihayetberaatetmi bulunaneyherfeddnEfendi,ozamanziyaretinegelenhocadandurumureninceonukynde birakammisafiredipertesignsabahnamazylabirliktebirfaytonabiniplenzeribirlikteCaa lolu'ndakiSadret'egelmitir.ngilizdiplomattekrarhuzuracelbedilipsulinitekrarlamasistenmi, sylenenlerievvelcezikrettiimizgibidinleyeneyherfeddnEfendidemiki; "Evet,Kur'nKermdekyametekadarvkolacakfennkeiflerinhepsimevcddur.nkO, bir"KitbKinat"'trBugereklerinsizBatllarfiilenortayakarmadkabirmslmantarafn danKur'nKerim'denkarlpgsterilemediidedorudur.Amabununsebebivardrki;size bunlarnikisinisyleyebilirim.ncssizBatllar'naleyhineolduundanonusylemeknezke teaykrolur." ngilizdiplomat,hersebebindesylenmesindesraredinceeyherfeddnHazretleribuyur mularki: "Kur'nKerm'defennhakkatleretemas"sarhat'ledeil"dellet"cihetiyledir.Bununbirinci sebebieerbugereklersarahatcihetiyleolsaydKur'n'nhacmialabildiinegenileyeceinden onunezberlenmesiimknszlard.Hlbukisirsemavkitaplarnbanagelentahrifhdisesinin Kur'niinvkolmamasebeplerindenbiridebuezberlenmekeyfiyetidir.Yaznnyaygnolmad birzamandatahrif,ancakbusuretlenlenebilirdi." ngilizdiplomat: "Eh."deyippektatminolmamgibigrnm.eyherfeddnHazretleridevamla: "Fakataslsebepbudeildir.Eerkyametekadarmer'iyyetimurdlhiktizsolanKur'n Kerm, fenn gereklere sarahat cihetiyle temas etmi olsayd asrlardan beri m'min ve mslim olan insanlarn ou, zamanlarndaki fenn terakki seviyesi itibariyle onlar kabule yaklamayp inkrederlervemndiresindenkarlard.Bugereklerionlarfiilenisbtedildiktensonrabunla radelletedenyetleribuyoldatelkkiedenlerinkryerinebilkismanlarnnkuvvetlenmesigibi
13. 13. 14YAZILAR birnetceeldeederler." eyherfeddnEfendi,ncsebebizikretmeyinezketeaykrtelkkiettiindenmazurgrl mesinitalebettiysedengilizdiplomatnsrarylaonudauekildeortayakoymutur: "Kur'nKerm,zikrettiimuikisebepyzndenfenngereklere"sarahat"yerine"dellet"ta rikiyletemasetmiolduundanbugerekleriherkesanlaypkavrayamaz.LkinbunlarsizBatllar tecrbeedilirveisbatlanrhlegetirmedendebilenlervardr.Bunlarilimde"rushsahibi"olanve zahiriilimlerkadarlednnilimleredevkfkimselerdir.Lkinonlarabildiklerinisylemekhusu sundamsadeyoktur. BununsebebiDnya hayatnnsa'y(alma)esasnamstenidolanasl nizammuhafazaolduukadaraynzamandasizBatllarnherfennkefiegoistekendiemelleri nizistikmetindevebakamilletlerinaleyhinekullanmanzdr.SizinKur'n'dankarlacakbirfenn kefevkfolmanzengellenemeyeceiiindirkibubizeyasaklanmtr." deyincengilizdiplomatbununbir"bahane"olduuyolundaitirazdabulunmuveonuiknaetme ninmmknolmadngreneyherfeddnHazretleriuszlerisylemeyemecbrkalmtr. "Bakekselans!BendeKur'n'ndelletcihetiyletemasettiifenngereklerinkffesinebirilh mevhbeolarakvkfolanlardanm.stesemsizekyametekadarvkolacakbtnfennkeifleri tddedebilirim.(sayabilirim)Lkinbunuyapmakbenimiinmanevbirintiharolur.Ancakgere inbusylediimgibiolduunukabledebilmeniziinsizebakahrikabirbilgisunabilirim."ngi lizdiplomat: "Meselnegibi."divesuledinceeyherfeddnHazretleri:"SizinceddinizitAdemaleyhis selm'a kadar sayabilirim." karln vermitir. ngiliz'in itiraz zerine de O'nun ceddini yukarya dorusaymayabalayncangilizdiplomat: "Dur!Birdakka...Senbunlarneredenbiliyorsun!?Yedincigbektenteyebendahbilmem." dedi. Sylenenlerindoruluunute'yidmakamndakibucevbamukbeleteneyherfeddnHazretle ridevamla: "BENSDEBUNUDEL,SZDENDNY'YAGELMVEGELECEKOLANLARIDAKIYAMETEKA DARSAYABLRM."diyerek,karsndakingiliz'innceocuklarnsonratorunlarn,dahasonrada henzDny'yagelmemiolanneslininngilizceisimlerinisaymayabalayncangilizdiplomat Sadrzam'adnerek: "PaaHazretleri!Bensizdenbirdinlimiistedim,sizbanabirsihirbazgetirdiniz"diyerekkendisi iinmantkenmecburhlegelmiolanhidyettenkanmvebununilhtakdirebalbulunduu gereineyenibirmislolmutur Seksendoksanseneevvelgereklemiolanbutrihvak'a,Allah'nltufvekeremimunzamoldu undabeerilimveirdeninneraddelerekadarnafizolabildiinigsterenclibidikkatbirmisldir. Kaynak: KadirMISIROLU,TahrifHareketleri,SebilYaynevi,2011,stanbul,c:2,s.5961
14. 14. 15YAZILAR HRAMCIZDE SMAL HAKKI TOPRAK EFENDNN SOHBET Gavslzam hramczde Hac smail Hakk Toprak Sivas kaddesellh srrahulazizin (1967 1968 yllarnda olabilir) Ankarada Hamamc aban Aydn Efendinin evine terif buyurduklarnda o zamannartlarnagreekilmiseskasetinidinleyenlerasndandahaiyianlalabilmesiiinbaz ksmlarnimknmzmiktarncayazyaaktarmayaaltk.AllahTelbyklerimizdenrazolsun. Amin. 1 Tedbriniterkeyle,takdirHudnndr. Senyoksunobenliklerhepvehmgmnndr. Birdenbirebulakbuthfebulanndr DevrnolaldevrnErbbsafnndr. ktakederneylergamhalkcihnndr KoymakadehieldenszPiriMugnndr. 2 Meyhneyiseyrettimukamutfolmu Teklftekellftenskknmufolmu Prneeolupmeclisbhavfhilfolmu Gamsohbetiydolmaz,mereplerisfolmu ktakederneylergamhalkcihnndr KoymakadehieldenszPiriMugnndr. 3 Eydilsenodildrelaykmdeilsinya Dvymuhabbettesadkmdeilsinya zrnedirAzrnnVamkmdeilsinya Bugmnegezersendekmdeilsinya ktakederneylergamhalkcihnndr KoymakadehieldenszPiriMugnndr. 4 Mahzunidibirgndilmeyhneimnda nkradenmitimefkrdpyda Birpirgelipnghpendettialelde Aldestinebirbdederdigamveryde ktakederneylergamhalkcihnndr KoymakadehieldenszPiriMugnndr. 5 Birbdeek,efznkalpmeclistezeberdestol Atmaayantarameyhnedepbestol Alaaakarsular,payihmdmestol ProlaymdersenGLBgibisermestol ktakederneylergamhalkcihnndr KoymakadehieldenszPiriMugnndr.4 4 eyhGalipkaddesellhsrrahulazizinilahisiniHacBerberBekirokurkenkarkvezinlerileokuyor. Ancakbizburayaorijinalekliileyazdk. Aklamas PRMUGAN:Mridikmil 1Tedbiriniterket;takdirAllahTelnndr.Senyoksun;obenlikler,hepvehmindir;zannndr.Birdenbire akbul,buarmaan,bulanndr.Devran,devranolal,temizkiilerin,ilhzevksahiplerinindir. ktakederneyler?Gam,dnyahalknndr;feyizveneekadehinielindenbrakma,szprimugnndr. 2Meyhaneyiseyrettim;klarn,evresindednpdurduklaryerolmu;oradaoturanlartekliftendeaffe dilmiler,tekellftende.Birneegelmi;meclistenekorkukalm,neaykrlk;gamadirsohbetyaplmyor, gamnbulanklanlmyor;hepsinindemerebitertemizbirhlegelmi.
15. 15. 16YAZILAR Bismillahirrahmanirrahim .. Birbirinizdemahvolun.Gardalarm! Birbirinizdemahvolun. Yokolun. Yok Yokolanvarolur. Lailaheillallah. Nihayet,Lamevcudeillallah HibirmevcudyokAllahvar YokoluncaAllahvarolur. HacabanEfendi DoktorAhmetKksalSivasaalmannkolay HamamcabanAydnnallahEfendim DoktorAhmetKksalSivasaalmannkolay. Kiminengreceksengr. DoktorAhmetKksalSivastayd,grrdk. Birhanmlageldi. Buhanmkim,dedim Ailemdedi. Bendededimki Orututarmdedim. Yokneorunenamazbireyyokdedi Ordaneolduysaokadnaoadakikadaorucadabalad,namazadabalad. imdiAlbistandalar,Albistanda Nebileyimitehayalihal OHayalihal Bune HacBerberBekireyKonutuunualyor,Efendim Bizdeadamakllkonuamyoruzki. Bendesanrdmayryemdostgayrdrbengayriyem Bendengrpiitenibildimkiolcananimi. Benyomuumovarm. Benyomuum. Dermanarardmderdimederdimbanadermanimi Burhanarardmaslmaaslmbanaburhanimi Samsolumgzleridimdostyzngrsemdeyu Bentaradaararidimolcaniindecananimi ktakederneyler?Gam,dnyahalknndr;kadehieldenbrakma;szprimugnndr. 3Eygnl,senognlalanalykmdeilsin;yoksasevgidvasndagerekmideilsin?Azrnnzrne dir;senVmkmdeilsin.Sendebugamnegezer;yoksakmdeilsin. ktakederneyler?Gam,dnyahalknndr;kadehieldenbrakma;szprimugnndr. 4Birgngnl,mnmeyhanesindemahzundu;hatrafikirlerdmtdeinkradenmitim.Birpr,an szngeldidealeladetverdi;elinebirarapkadehial,derdideyelevergitsin,gamdadedi. ktakederneyler?Gam,dnyahalknndr;kadehieldenbrakma;szprimugnndr. 5Birkadeharapek,itikei;meclisteycel;sznstnolsun,yrsn.Ayandaryaatma;meyha nedeayakdire.Sularalaaakar;sendekpnayakucunad;alal.CoupkpreyimdersenGalibgibisarho ol. ktakederneyler?Gam,dnyahalknndr;kadehieldenbrakma;szprimugaanndr.
16. 16. 17YAZILAR ylesanurdumayryamdostgayridirbengayriyam Bendengrpiitenibildimki,olcananimi Savmusaltuhacilesanmabiterzhidiin nsankmilolmaalzmolanirfanimi Kandengeliryolunseninyakandevarrmenzilin Nerdengelipgittiinianlamayanhayvanimi MridgerektirbildireHakksanahakkelyakn Mridiolmayanlarnbildiklerigmanimi Hermridedilvermekim,yolunusarpauradr Mridikmilolanngayetyolusnimi Anlahemanbirszdrryokudeildirdzdrr lemkamubiryzdrrgrenanhayranimi itNiyzininsznbirnesnertmezHakyzn Hakktanayanbirnesneyokgzszlerepnhanimi5 . hramczdesmailHakkEfendiileMehmetenVeliaralarndakonuuyorlar.Veziyaretinegelen misafirlere Maallahsphanallah,maallahmaallah okmemnunolduk, okyaa,berhudarolun,berhudarolun. Elinipenlere; Berhudarolun,berhudarolun . BunlardaNevehirliler! Nevzaddeilmi? okmemnunolduk,okmerrefolduk. EdeneyleyenAllah.Velahavlevelakuvveteillabilllah. EdeneyleyenAllah. Birkiiyolakacaklarnsylyor. H.. Hakknkullarnbazkuleyler Ankuleylemezyineoleyler Alanverenodureyleriinde Kiminbayukiminiyoksuleyler6 5 NiyziMsrkaddesellhsrrahulazz 6 Hakknkullarnbazkuleyler Ankuleylemezyineoleyler Alanverenodurbzriinde Kiminbayukiminiyoksuleyler Kimininbakrnederaltn
17. 17. 18YAZILAR Bizdeyarnburdakalmay,artkborettik.naallah! Yarnkalacaz. ..Bunlarlabylebirgeldikgece.BunlardaSivasageldiler,biziSivastangetirdiler. . Gardalarm! imdi, Havaiyiolursa,Sivasagelenmisafirlerisahrayagtryoruz.Havaiyiolmazsaevde,vekalemiz var,odamzvarevde Pazarperembeakamlarmuhakkakevdehatimokuyoruz. BugngnlerdenneCumadeilmi? HacBerberBekir: Cuma Yarncumartesi,Pazargnmuhakkakyinehatmimizvarorda,ordabulunmamzlazm Ahh Kimininaltununukarapuleyler Kiminigldrrdaimcihanda Kimininahuefgannboleyler Kimininsevdiinalrelinden Kimininerinialrduleyler Kimineistemezkenverirevlt Kimiisteranaydouleyler Kimibulmazgiyeuldanabay Kimininatnaatlasuleyler Kiminintatlbalnederac Kimininacsntatlbaleyler Kiminblblidergleklurzr Kiminpervaneveyakpkleyler Ederakgneigehkarabalk Karabalaarghgleyler Kimisanefestirederihya Kimideccalolupsaaleyler rsaedipsarkhem Solusasaghisoleyler Ayabaederghayak Dilikulakkulahemdileyler Filighikarncakursana Koyupkarncayghifileyler karrghiyoldanniceyolcu Gehiyolcuyugstermezyoleyler Gehisszharabenlikedip Gehienliidatpleyler Anasripliintabinesinden Geiriponububunuoleyler Yelighiletafetleederod Odughikesafetleyeleyler Suyudondurupedertavetoprak Tatopraaktpseleyler Hurufcarregibicmleeya Birbirineuzanpeleyler Ederkilleriokiteciz Ederylebirisankileyler BusznYunusuMsrdeildir Lgazbundamuammasnoleyler NiyziMsrkaddesellhsrrahulazz
18. 18. 19YAZILAR Himmetinvarolsun. Hadiemsidenbireyokuda,dinleyek. (lahiyiokuyanHacBerberBekirdir.) Cnniliningllerininbagrnd Dostiklimininllesinindagrnd EnvrMuhammeddoubentuttucihan akkalkamerinmucizeparmagrnd Kaygugecesigittikamukalmadkorku Vuslatglnnglyznnhligrnd YakubabugnYusufununkokusugeldi Eyybadahishhatininagrnd (Mecnungibisahralaralaygezerken Leylglnnglyznnlgrnd.)7 Aknlabugnemsiyinevecdeeriti Varisebugndostununotagrnd Gardalarm! CenabHakkkendinideverirbize, Kendinideverir. Nihayetylesyleyim. Mecnun,Leylavardr. k,k Nihayet,LeylannderdindenyanyorMecnun. Leylagelmi,Mecnununyanna Mecnun;Senkimsin?demi ylebiryolunadgitdemihaberal.. Leylaym,demi. yledeyinceMecnun Yabenneyim?demi. MecnunkendiLeylaolmu. Gardalarm! Allahistediiniveririnsana,hadi,kendinideverir. Allahkendinideverir. Gardalarm. 7 OkuyutaNiyziMisrikaddesellhsrrahulazzeaitksmilekarkvezinkullanlm. Dostillerinmenziliki,ligrnd DerdidiledermanolanElmalgrnd. Ttilereskkerbannzevkieriti Blbllerecnnglnndalgrnd. Mecnungibisahralaraalaygezerken Leyldannllesininlgrnd. TenYakubunungzlerialsaacebmi? CanYusufununglyznnhligrnd. KalehlininakvaliniterkeyleNiyzi imdidengeruhlehlininahvaligrnd. NiyziMisrikuddisesrruhulazz
19. 19. 20YAZILAR Hadi.. aylariin,aylariinbakym. Allahnhikmetindensualolunmazki; .fevkaladebirioldu. aygetirene Benyorgunum. Dahaimeyim..Gardam Getirmesin. Birdamlaazmaalakta, Bismillah. Hakknkullarnbazkuleyler Ankuleylemezyineoleyler EdeneyleyenAllah.Velahavlevelakuvveteillabilllah. Gardalarm! Nevzadbydm? BydEfendim H,h O..maallahmaallah,berhudarolun,berhudarolun Berhudarolun,berhudarolun Gardalarm! Ooomaallahmaallah Elhamdulillah,grtk. Ooo..Elhamdulillah,grtk Femnillah,Femnillah, Femnillah,Femnillah, YaniAllahnemanetindeolun. Femnillah,Femnillah, Aleykmselam Sengeldinbizdegeldik Femnillah,Femnillah, Allahnemanetindeolun. Nihayet(Allah)bilmekistedi .. Himmetdediingnleyazmakimi. Ruhayazdk. Alembirhayal Hayalihal Birhayal ArtkaykaldrnGardalarm ayKaldrn zinverdik Yarnburadayzgrrzinallah Hepinizeizinveriyorumhadi Hadigrtkya, Dehadi, Femnillah,Femnillah, . Herkeseizinverdim. izinveriyorumhadi
20. 20. 21YAZILAR MehmetenVeliyerimizvarEfendim,rahatedersiniz. Gardalarm! zinsize, DehadinNevehirliler,izinverdimsize HacBerberBekirHulusi(Ate)Efendi Ooo,Haberaldk,HulusiEfendi Geldinmi?.. inallahiyisin Gelinnasliyiinallah Evet ..yimi Elhamdulillah.Yarngrrznallah,yarnordagreriknallah.8 .. Bendehatimyerinionuaryorum.HacHasanEfendivarorda.Darendede.Buda(HulusiEfendi) dahaocuk.BendeHacHasanEfendiyiaryorumdiyince,budedikibengsteririmdedi.Gn lndendemikiBanaparaverirsealmaym,himmetisteyim. Himmetgnleyazmakimi. Elhamdulillah. MehmetenVeliSrrBey,SrrBeygeldi. Haberaldk. Epeygezdin,dolatnm? Epeygezdirdinmi,SrrEfendiyi? Berhudarolun,berhudarolun (penlere)Etme..Canm Cmletenmerhabahogeldinizsefageldiniz. Bizyorgunuk,bizeizinverinistirahatedeceiz.Bendesizeizinveriyim.Hadibakym HacBerberBekirYarnburdaykAllahnasipederse,inallahburdayz Yarnburdayznallah okkonutu. Dehadi,gidin. Burdam? Kerimesivar,herhaldeeygilde(OrhanZarifoluevinde HacAyemi?(Torunu) EiOrhanZarifolu:Hilmiilegrmekistedi. GidekteSrrEfendiOluHilmi(TorunuReyhannei)ilegrmekistiyor.SrrEfendiilegr snler.Burdakalmasn. SrrEfendiyimigtrecek Gtrsnhadi. Hadi..hepinizgidin uraybunaverseniz. Hanmlardasenigzlyorlar,ecukonlardagrsn enVeliEfendimbuyrun,istirahatyerinizhazr. Yenigrdk Hanmlardagreyim,geliyim. HacBekir Beraber HacBekir;Berberyatack,herhalde. Dehadi. 8 SeyyidOsmanHulusiEfendinineiNaciyeHanmrahatszolarakAnkarayageliyor.hramczdesmailHakk Efendikaddesellhsrrahulazzonunhakkndahimmetinilieylemiifabulmasnsalamtr.
21. 21. 22YAZILAR AllahAllah Grsn Hereydebirhikmetinvar. Gelinkzlarm Maallah. HikmetHanmm?HikmetHanmm nallahiyisiniz.. Allahsayinimekretsin. Maallah Hakknkullarnbazkuleyler Ankuleylemezyineoleyler .. ..geldik. BirHasanvar.Orayageldi.Birarabagetirdi..Gezdikdolatrd..BugnburayageldikElham dulillah..okkiiylegrtk. Memnunolduk.Sizigrdk,muererefolduk. Buyurcanm. Yarnburdayzgrrz,yinegrrznallah. Validemhaccagitmi.HermakamaDuaedermi Yarabbibanaevlatverdiye. Demilerki;birocukelbisesiyap.ocukistiyorya.Peygamberimalassalavatgrm.Onu grm.9 Elbise..yiyapmndabilirmi,sylyorlarValideme.Oeyieyiminhanmnasylemi.Vali dem. eyhimbendensordu.Tokadagittim. Nerelisindedi? Svaslym Kimlerdensin ..,dedim 9 HacAieHanm,EfendiHazretlerinehamilikenhacgrevlerindenolanSafveMerveyisayederkenil hamolanaadakibeyitlerioktekraretmi. smailimzamsensin Glyzltazemsensin Drtkitabnhakkiin Gnlmdegezensensin. ValidesiAieHanmaryasndaRaslllahsallallhaleyhiveselleminBZSMALKENDTOPRAIMIZ DANYOURDUK,EKTMEDKVESANADAHEDYEETTKmjdesinemazharolduunuhatrlatrd. Birbakasohbetlerinde Gardalarm!AnamnzrriyetiolmamanamHaccagitmiRaslllahsallallhaleyhiveselleminRav zasndaduaetmidemiki,YaRabbkapnageldim,buHabibinhrmetinebirevlatverdemi.Zamangelmi karnmda,hamileolduunucanbulduunufarketmi,ikirektnamazklm,yatmdenilmiki,smaili kendimayamzdanyourduk,ekitmedikvesanadahediyeettiksesiniAnamduymu.kirektHacetna mazklm.Birgnevimizinnndeylanyzmeuzand,yalamayabalad.Anamgrdsmailiylanyiyor dediylankovdu.Gardalarm!imdianladkki,ylansevgisindenyzmyalarm. Gardalarm(taezeldenintisabmleminseyyidine,dtmaknabuanasrbendine,okaradmala dmyztutupHakknkendine,lemiervahiindehubbuMevlolmuuz.)(smailHakkALTUNTAGavsl zamhramczdesmailHakkToprakSivasNakiHakiTarikatilmiLednSrlar[Kitap].stanbul:Gzde Matbaa,2007.)
22. 22. 23YAZILAR Hachanmnolumusun?diyin Evetdedim. Banatuhafbireyoldu. eyhimbenisevmi.Elbiseninkavlinden MusaaleyhisselmTuruSinadaAllahlakonuurdu. YaMusabenimiinamelettin?DiyeCenabHakksormu. YaRabbinamazkldm,haccagittimorututtum,zektverdim,sadakaverdim YaMusa,bunlarnahirettekarlvar,demi Benimiinneamelettin?diyence YaRabbsenbilin,deyince YaMusa,benimiinbirkulsevdinmi?demi BizdehepiniziAllahiinseviyoruz.KarncaydaAllahiinseviyoruz.HereyiAllahiinseviyoruz. imdiBakyorumdarkyorum.NeyigrrsemAllahgryorum.NereyebaksamAllahgr yorum.NegrrsemAllahgryorum. BugndebyleAllahard,geldik. Sizleridedegrdk,yineAllahgrdk. Dehadiyiyinhadi, Yiyin,yiyin Hadicanmhadi, Dehadi,buyur Hikmethanmltfenbuyurhadi, Yiyin,yiyin BenyoumOvarm. Benyoumovardr. AkmaukOdur. . Aferinokyaaberhudarol,berhudarol, Yiyinhadi, . Canm HikmetHanmkalsnm? . Canm .10 10 Not:SeslerimetneaktaransmailHakkALTUNTA
23. 23. 24YAZILAR HAKKAT Eydorular,drstolanlar,kyametgniinsevapilemenizegerekkalmadm,ne? nkhepalacaklolduunuzbirhayatyayorsunuz. Sizitaklitetmekdahimmknolmadveolamazda. EyRaslllahsallallhaleyhivesellemEfendim! Ztnnhakikatevukufiyetvetahammlokolduuiininsanlardanokstnoldun. Hakikatiaslylammetineincitmedenvekrmadanbildirdin. BunuancakztnbaardiinAllahTelda,bakaraslgndermeyegerekduymad. Hakikatigrmekkolaydr.Ancakaslylasylemekisenekadarzordur.Eerherhakikatgereiile sylenilipyazlsaidi,kr,sarvedilsizolanlardandahaanslkimsebulunmazd. [NuhNebi(Salavtu'llhialnebiyyinvealeyhivealsir'ilenbiyiecmin)ibliserastgelir,iblis (aleyhimyestahik=azabhakeden)derki: YaNuh,senbanabiriyiliketmisindirki,nebileyim,nicevasfedeyim,hibyleiyilikolmaz, deyince,buyurdular: Nesylersin,nasliyilikettimbensana? Derki: Buncakavminibedduailehelakettin.Ancakyetmikii(artkeksikdemiler)buncayzylda imanagelebilmi,benonlarnherbirineniceyllaraltm,imanszgndermeyenicemekrukeyd (hiletuzak)ederdim,senisebirkerebedduaettinbenikurtardn.Hibanabundanartkiyilikmi olur,dedi. Hz.Nuhaleyhisselmalad. yle,m'minolankiia'dyadvv(dmanlar)szneuymaya.]11 AllahTelazdaolsayaptmziyiliklerekarbizibalasn. smailHakk 11 AzizMahmudHDAY,Sohbetler,hzl:SamiARPAGU,1995,nsanYay.,stanbul,1.Sohbet
24. 24. 25YAZILAR ZHN KONTROL SML KTAPTAN ALINTILAR "Hkmethakineyiciolursa,yasalarnhorgrlmesineanaktutmuolur, budaherkesikendihakknkendisininaramasnadavetdemektir." YargLouisD.Brandeis BEYNMZDIARIDANETKLEYENLER Dardanbeynimizkontroledilebilirmi?Bunuoktandrdeniyorlarveksmendebaaryorlar.En eskirneihipnoz,bildiimizbirey.unupekduymamolabiliriz:Birinsannderininanlarnazt den bir eyi ona hipnozla da yaptramazsnz. Mesela, insan ldrmeyi byk gnah veya yanl bilenbirinihipnotizeedipkatilyapamazsnz. Etkilidierbiryntem"sodivmpentolhal"inesi:Builacntesirindekalanlar,sorulansuallereya lancevapveremiyor.Bat'dapolislerkullanyorlarsadamahkemelerkantsaymyor.Amakantlarn yeriniilayzndensylememezlikedemezlersemahkemededeliloluyor. okeskiolmayanbirbakaynteminad"subliminalconditioning"(bilinaltnartlandrma).Si nemalarnbirindeekranda,gzngremeyeceikadarhzlbirmesaj"fla"edilmi:"kCocaCola istevei".FilmbitmedensalondankpbfedenCocaColaisteyenlerherzamankininkatolmu. Niincolaaldsorulanlar:"BirdeniimdenCocaColaimekgeldi"demiler.Coloradoniversite si'nden Dr. Hal Becker bu denemesini saniyenin 1/60' kadar hzla yaptn ve perdede 30 defa tekrarladn belirtmi. Fakat reklamclar bunu televizyonda uygulamak isteyince devlet yasak koydu.(imdiyaplmyormu?) AZGINHAYVANINBRDENSAKNLEMES 1970'lerinbalarndaAmerika'daokarpcbirbaka"dtanetkileme"deneyinetankolundu. DeneyselpsikologDr.Delgado,birstadyumunortasnda,televizyonkumandasnabenzerbirarala, drtnalasaldranbirboanngeliinikprdamadanseyrediyordu.510admkalaelindekibirdme yebast.Azgnboaduraklad,sonradasakinsakinetraftagezindi.Delgadobirbakadmeye basncahayvanyinekzgnhalinednt,burnundankpklersayor,nayaylatepiniyorve saldryahazrlanyordukibirdmeyletekraruslukzoldu!Bufarkldavranlar,boayadaha nce derialtna yerletirilen cipler sayesinde, beyninin fke ve huzur blgelerine elektrik vermekle oluyor. Benzer deneme daha sonraki yllarda "Rhesus" maymunlarnn "aababasna" uygulanm. Krmzsuratlbumaymunlarhayvanatbahelerindeseyrederseniz,genibirailetopluluuhalinde yaadklarnve"aababa"nndahayksekbiryerdemevkialdngrrsnz.Budiktatrnevre sindeizilmemibirsnrvardrvediermaymunlara"yasakblgedir".tebudespotadacipleryer letirilmi,"huzur"dmesinebaslncabirdenhogrlolmu;yavrularncerkerke,sonradaha cretlenerek"efe"yaklam,hattatepesinekmlar,seskarmamnezamankibrdmeye baslncayakadar;birdenlgngibinaralaratpsnraanlarsrpkovmu! PSKOMOTORLALAR Beynietkilemesadececipleolmuyor,gazdakullanlyor.Birkediyeilalgazpskrtlphayvan ckbykbirkavanozakonmuvehemenardndanyannabirfarebraklm.Kedifareyigrnced kopmu,panikiindecamtrmalaypkamayaalm.Faredeakntabi.Buda,beyindeki"korku" blgesini,amigdalaguddesiniteknikyollaetkilemesayesindegerekleenbirdeney. Bunlarhayvanddiyebiliriz.Amabiyolojikbeynimizde,zellikleduygularkonusunda,dtakiet kenlerialglamadahayvanlarnkindenpekfarkldeil.Amerika'da,Avrupa'da,Rusya'da,Japonya'da dabunlarnsilaholarakkullanmelbettednld.Kedifarerneindeolduugibi,insanlaragre ayarlanmbirgaz,farkettirmedenordular,ehirlerveyayneticilerepskrtlrseteslimiyet,panik, hereyebovermegibidavranlarasebepolur.Buna"psikomotor"ilalardeniyor. AmerikanDevletNMHEnstitsndenDr.Goodwin,hormonlarlaetkilemeyolunubulmu.Beynin normal, mantkl dnme kanallarn, vcudun kendiliinden ara sra "bloke" ettiini, hislere de meydanverdiinifarketmiveaynetkiyidardanuygulayabilmi.Bunabenzerpsikomotorkimyasal maddelersavaanndabirehrinsubarajlarnasalverilirse,iradeddavranlardmanayarayabilir.
25. 25. 26YAZILAR BEYNTEKNOLOJS Tabi ki bulularn sadece olumsuz yerlerde kullanlmas gerekmez. Syracuse niversitesi'nden Prof.A.Sehu,bilgisayardadepolanmbilgileri,beyninalcreseptrlerinebalamakiinaratrmalar yapyordu.AynniversitedeimdidekanolanProf.Dr.CeylanTrkkan,vaktiylesolucanlarzerinde yaptbirdeneyde,yuvasnezberlemiolanbceinhafzablgesindensvalyorveoyuvayhi bilmeyenbirbakasolucanarngaediyordu.Bu"Yabanc"solucantekininyuvasn,eliylekoymu gibibuluyordu. HAFIZANINKMYASALNAKL! BioFeedbackaletiyle,beynimizin"Alfa"akmlarnartraraksinirlilikhaligiderilebiliyorvehuzura kavuuluyor. Buiokadarilerlediki,psikoloji,biyoloji,fizyoloji,kimyaveelektronikcybernetikilimlerininbir lemesindenyenibirbimdaldodu:"BrainTech"(BeyinTeknolojisi).Buna"BioKimya"dadiyen Prof.Dr.L.J.Perelman,"renimzerindekietkisi,bilgiyiaktarmadaraanelektronikvegr iit(audiovisual)aralarnkiniat"diyor.TomografiveMRaralarylabeynimizindikkat,prdikkat veyorulmadanzihinselalmablgelerikefedildi,haritaskarld. Sonu:umuhakkakki,hafzayglendirenvehatrlamayhzlandranyeniilalarrenciyede, eitimedebykyararsalayacaktr.Amabilgiveirademizdndabeynimizietkilemealmalarn ihtiyatlatakipetmeliyiz.Tpk"Telekulak"olaylargibi.(sh,5153) MERYEMSURESVEOKSTOSN:SADAKATHORMONU nsanlarn birbirine gvenmesinin temelinde oksitosin isimli hormon vardr. svire'deki Zrih niversitesindenThomasBaumgartner,2008ylndabuhormonlabirdeneyyapt. Deneyebalamadanncekatlmclarnbirblmneburunspreyindeoksitosinmaddesi,dier blmne plasebo verildi. OKSTOSN HORMONU VERLEN DENEKLER, KENDLERN DEFALARCA ALDATANDARECYEHALANANMAYADEVAMETTLER.(??????) PEKBUNASILOLUYOR? Oksitosin,sinisistemininilgiliblmlerinielegeiriyorveonlaraemniyetvegvenduygusual yor.Plaseboverilendeneklerisebirkayalanndansonraidareciyeartkinanmamayabaladlar. Bu deneklerin MR'n eken doktorlar, oksitosin hormonunun, beynin iki blgesinin etkinliini azalttngrd.Bublmlerdenilki,fke,znt,korkuveirenmegibiolumsuzduygulardanso rumluamigdala,dieridavranlardzenleyenstriatumdu. Hormon,beyninbuikiblmn,ilemezhalegetirmi,dolandrlandenekler,kendilerinidoland ranahalagvenmeyedevametmilerdi. Oksitosindzeyiyksekinsanlarnuzunyllariyigidenilikilere,mrboyutekeliyaamayaei limliolduklarbelirtiliyor.(AnadoluAjans30Mays2008) MarylandniversitesindenSueCarter,buhormonutarlafaresiiledafaresizerindedenedi. Tarlafareleriremekiinuzunsreliilikilerkurarken,dafarelerinlerinegelenleiftlemekteler vebabalaryavrularnbytlmesinekatkdabulunmuyorlar. Carterbuikitrnfarkldavranlarsergilemesineyolaanaslnedeninoksitosinolduunukefet ti. Tarlafarelerininbeyinlerindekihazmerkezlerindeoksaydaoksitosinalcsvarken,dafarele rindeoksitosinalcsnnokdahaazolduu,bunedenleelerinedahaazsadkolduutespitedildi. Birdierifadeyle,oksitosinhormonudkkimseler,elerindengleoynayaboanrken,oksitosin hormonuyksekkimselerdeayrlkdahadasanclolmaktadr. Herikirnektedegrdmzgibi,oksitosinhormonu,kiinin,etrafndakileregvenduymasna sebepoluyor.Busebepleoksitosinhormonununbirdierad,"SADAKATHORMONU"dur. Oksitosinhormonu,zelliklekadnlardanemligrevlerstlenmitir. Buhormon,kadnlarda 1Hamilekalmaykolaylatrr 2Doumukolaylatrr
26. 26. 27YAZILAR 3Annelikduygusunuglendirir,kadm,bebeineveeinebalar 4Annestretiminiartrr. Doumsanclarnbalatmakamacyladamaryoluileoksitosinverilmesinehalkarasndasunisan cdenir.Buteknikbugnhastanelerimizdeuygulanmaktadr.Sentetikolarakretilenoksitosinhor monuokdkdozlardadamardanverildiinde,rahimdekaslmalaranedenolmakta,bylecedo umukolaylatrmaktadr. TamdabukonudaKuran'Kerim'deMeryemSuresi'ndeilginbirolayanlatlmaktadr. 22Nihayet(Allah'nemrigerekleti)Meryemsa'yagebekaldveohaliyleuzakbiryereekildi. 23Sonradoumsancsonubirhurmadalnatutunupdayanmayazorlad.Meryem"Kekebun danncelseydimdeunutulupgitseydim"dedi. 24Melek,Meryem'e,yleseslendi."Saknzlme,Rabbinalttarafndabirrmakaktt.Hurma dalnkendinedorusilkele,zerinedevirilmitazehurmalardklsn.Ye,i,gznaydnolsun." okenteresan...Allahdoumyapmakzereolanbirkadndan,Hurmayemesiniistiyor.Neden? nk,bugnhastanelerdedoumukolaylatrmakiinkullanlanoksitosinmaddesidnyadaen bolmiktardahurmadabulunmaktadr. Buradandaanlyoruzki,Melek,Hz.Meryem'inhurmayemesinisalayarak,oksitosinmaddesial drmbyleceHz.sa'nndoumununkolayolmassalanmtr. zetleyecek olursak OKSTOSN hormonu, insann evresiyle ilikilerini mr boyu etkileyen nemlibirhormondur Buhormonunsuniyollarlaverilmesi,suistimaleaktrvektellerdeistenmeyensonulardo urabilir.Kiinindavranlarnbirsreliinedeolsabuyolladeitirmekmmkndr. MESELABUHORMON,LAOLARAKVERLDNDECMERTLKRKLEMEKTEDR. Oksitosinverilenkimseler"kendisinidaharahatvegvenlihissettiini,bakalarnavedoaya yaknolmaktanhonutlukduyduunu"sylemilerdir.(Seimlerdedatlankftednerlervb.yiye ceklerhakkndadikkatetmekgerekirmi?) Manavda,bakkaldasatlankimimeyvevesebzeleriindekibazmaddeler,insandavranlarmet kilemektedir.eitliyollarlaeldeedilecekmaddelervastasyla,dahabykinsantopluluklarnndav ranlarbirsreliinedeolsadeitirilebilinir.Bu,planlbirprogramdhilindedahagenitopluluklar zerindeuygulanabilinirmi,zerindeallmasgerekenbirkonudur. BEYN"RESET'LEMEYEAZKALDI Biliminsanlar,hafzadakiacvekorkuverenktanlarsilecekilagelitirdi... ingiltere'deyaymlananDailyMailgazetesininhaberinegre,bilimadamlar,gelitirdikleriilacn zellikle kt olaylarn ardndan ortaya kabilen "travma sonras stres bozukluu"nun tedavisinde olumluetkiyaratabileceinidnyor. Hollandalbilimadamlar,ktanlarngenelliklekalphastalarndakullanlan"betablokeedici" ilalarlasilinebildiininesryor. Hayvanlarzerindeyaplandenemelerde,ilacnbeyindekiktanlarncanlanmamekanizmasna mdahaleedebildiigrld.ladahasonra60kadnveerkekdenekzerindedenenirken,bukiile regsterilenfotoraflarlancehafzalarndarahatszlkvericianlaroluturuldu,sonradabuanlarn aynfotoraflargsterilerekcanlandrlmasnaalld. Deneklerinbirblmneilacnkullandrldn,diergrubaiseplaceboverildiinibelirtenuzman lar,ilackullanangrubunkorkuuyandranfotoraflarkarsndaaztepkiverdiini,diergrubuntepki lerininisedahaglolduunubelirtti. Birgnsonrailakullandrlandeneklerinilacnetkisindenkmalarndansonraayntestetekrar tabitutulduklar,yineilackullanangrubun,placebokullananagreokdahazayftepkiverdiitespit edildi. Bilimadamlar,butestlersonucundailacnktverktcanlansilmekteetkiliolduusonucu navard.Bilimadamlarnagreilaktannnyenidencanlanmasnnlyorvebeyninbuanytek rarlamasnnnnegeiyor. ngilizuzmanlariseilacnngiltere'debykbiretiktartmasnayolaacanaiaretediyor.Uz manlaragre,pekokkesim,insaninsanyapannyaadaclarolduunuilerisrerek,ilacaetik
27. 27. 28YAZILAR adankarkacak. Uzmanlar,ilacnayrca,insanlarnhatalarndandersalmaimkanndaellerindenalacanaiaret ediyorvebunundazararlpsikolojiketkilerinihatrlatyor. St.George'sniversitesiTpEtiiBlmretimyelerindenDr.DanielSokol,"Ktanlanhaf zadankazmakbirsiiliyadaetbeniniyoketmeyebenzemez.Bu,insananlarndankopararak, kiiliinideitirir.Bazdurumlardafaydasdokunabilir,amageneldeanlansilmeninahslar,top lumveinsanlkzerindekiykcetkilerininiyihesaplanmasgerekir"dedi.(Ajanslar16ubat2009) HAYVANLARAVERLENHORMONLAR,NSANLARIVURDU!ERKEKLER,'KADINSILATI';KADINLAR ERKEKLEYOR EgeniversitesiTpFakltesiHalkSalAnabilimDalretimyesiProf.Dr.FethiDoan,hay vanlardagelimeyihzlandrc,etvestmiktarnarttrcetkiyesahiphormonlarnkarcinsinzel likleriningrlmesineyolatnsyledi.EgeniversitesiTpFakltesiHalkSalAnabilimDal retimyesiProf.Dr.FethiDoan,"Testesteronvetrenbolonasetatgibiandrojenikhormonlabesle nenhayvanlaryiyenkadnlardaerkeklemeveadetdzensizlikleriningelitiini,strojenikhor monkalntlarnnkzlarerkenergenlieulatrdvegskanseririskiniarttrdn,erkeklerde ise strojenli hormon alan havvan eti yemekle kadnslama. iktidarszlk belirtileri grldn anlatt..(AnadoluAjans:30Ocak2008)(sh:135138) LGNNSIRRITERKOKUSUNDA Bilimadamlarkantlad;erkeinkadnlailgilenipilgilenmediininsrrterkokusunda.Yaplanara trmalargsteriyorki,birerkeintahrikolupolmadnortayakoyanenbykayrntyerkeinter kokusuoluturuyor. Teksas'tayaplanbiraratrmayagreerkeinterkokusu,kendisininhangiruhhalindeolduunu gsteriyor.Bunagretpkhayvanlargibiinsanlararasndakiiletiimdedeterbezlerininrolbyk. Kokununda! Rice niversitesi'nde psikoloji alannda almalar yapan Denie Chen, 20'li yalardaki 19 kadn zerindeyaptaratrmada,kadnlarnerkeklerinterkokusunuikiyeayrdnortayakoydu;normal veseksi. Aratrmada,20dakikaboyuncaeitimkonusundavideoizleyenerkeklerinsalgladklarterko kusunun'normal'bulunduu,yineaynsrezarfndapornofilmizleyenlerinterkokusununiseol duundandahaseksiolduutespitedildi. KadnkatlmclarakoklatlankokularsrasndaProfesrChendeonlarnbeyinaktiviteleriniMRI taraycsylatarad.Bunagre'seksel'ter,katlmclarnbeynininfarklblgelerinihareketegeir di. Profesregrekadnbeyni,erkeinkendisiniekicibulupbulmadndayineterkokususayesin deanlayabiliyor.Mteriekmeninyeniyolu:KokutuzaklarTketicininsatnalmaarzusunutetikle mekiinmaazasahiplerininbulduusonyntem,mterilerikokularlabatankartmak.Buynte minnedenlietkiliolduunuilkkefedenlerdenbiriABD'liyatakreticisiSelectComfort.400maaza danoluanokgenibirperakendezincirinesahipolanirket,maazalarndakullandklarsakinleti ricibirkokununmterileriilteveyataktakmsatnalmayazendirdiinikefetti. BukokukarmngelitirenirketinadScentAir.rnezelkokutasarlayanirketlerdenbiriolan ScentAir, kehribar, kakule ve bergamot kokularndan elde edilen bu karmn insanlarda istirahat etme,uzanmaarzusunuartrdnkefetmi. ANILARITETKLYOR Koklamaduygusunahitapedenbuhizmettenyararlanmakisteyenmaaza,otel,gazinohattam zelerinsaysgiderekartyor. Bununnedenikokularntketicidavranlarnnasletkilediiniaratranbilimadamlarnnsonyl lardaortayakarttilginsonular. nlpazarlamauzmanMartinLindstrom,"BrandSenseMarkaDuygusu"adlkitabnda,gnm znticarimesajlarndanpekounungzlerihedefaldn,ancakgniindeinsanlarnduyguykl
28. 28. 29YAZILAR anlarntetikleyenennemlietmeninkokuolduunusylyor. Bilimselaratrmalardabenzerekildekokularnbirdiziduyuyuaynandauyandrdnortaya koyuyor.rneinturungillerinkokusuenerjivezindelikverirken,vanilyarahatlkvescaklkduygusu uyandryor. DORUAROMAYIBULMAK Doruaromaybulmakkarmakbirsregerektirir.ScentAir,Westinotelzinciriiingelitirdii kokudayeilay,sardunya,sarmak,sediraacvefrezyakarmndanyararlanyor.Uzmanlaragre bukokuotellobilerindehuzurvericibiratmosferyaratyor. "ayhakimbirkokudurvehuzurverahatlkhissiuyandrr"diyekonuanScentAirCEO'larndan DavidVanEpps,"Sediraacdolgunlukverir;yaniaromanniinidoldurur.Karmnierdiidier kokularnherbirininkendinezgbirkarakteristiivardr.Kokukarmyaratmaksanatolduukadar birbilimdaldr"diyor. Sonydakokumodasnauyanirketlerdenbiri.Geenylelektronikrnlerinidahaokerkeklerin satn aldn fark eden irket yetkilileri, kadnlar da mterileri arasna katmann yollarn aram. "Bizimrnlerimizgrmeveiitmeduyularnahitapediyor"diyekonuanSonySatMaazalar yaratctasarmcsChristineBelich,"Budurumdaduyusaldeneyimitamamlamakiinkokuilavesi ningerekliolduunudndk"diyor. KOKUMHENDSLERBAINDA Sonymaazalarna"kokutuzaklar"yerletirmeprojesinidestlenenScentAir'in"kokumhendis leri",mteriprofiliniortayakartmakiinBelichveelemanlarnsoruyamurunatutttular. Aslndahedeflerikadnlarmaazalarnaekmekolduuiindahaokkadnlarileilgilikonulara odaklandlar. "Sizinrnlerinizikullanankadnlartatiliinzelliklenereleriterciheder?", "Kadnlaryerdemesiiingenelliklenerenkyerkarosuseer?" gibisorularaverilenyantlardankarttklarmteriprofilinegreellerindeki1.500eitaromatik yaenvanterindenyararlanarakdkkanlardakiambiyanskokuiletamamlamayaaltlar. Dorukarmbulmakiingelitirilen30rnekten5'iadayolarakseildi.Bubeadaykokunce maazaalanlarna,dahasonrairketyneticilerinekoklatld.Sonutaportakal,vanilyaveazmik tardasediraackokusukarmzerindekararklnd. FARKLIKOKULAR,FARKLIARIIMLAR Herkesmaazayneticilerinintketicileriburunlarndan"tavlama"snascakbakmyor. "Birinehafifvekeyifligelenbirkokubakasndamigrenarlarntetikleyebilir"diyekonuan "TheNose:AProfileofSex,BeautyandSurvivalBurun:Seks,GzellikveHayattaKalmaProfili" isimlikitabnyazarGabrielleGlaser,"Sony'ninkadnlarkokularilekandrmasbenceaalaycbir tutum.Sizienzayftarafnzdanyakalaypbundankarsalyor"diyor. AncakperakendecilerGlaser'inniyetleriniyanldeerlendirdiinisylyor."Bizinsanlarkandr mayaalmyoruz"diyekonuanBelich,"stelikbuyntemikimseningznesokmadanuygulu yoruz.Kimsekokununfarkndabileolmuyor.Bizimamacmzinsanlarakeyiflibirdeneyimyaat mak"diyor. SonybukokuyuuandaABD'deki37maazasndadeniyor.Billboarding Dieriyerleridekokuynteminidenemekiinistekli.Bumaazalarnpekoutketiciyikoku yardmilebelirlibirrnedoruynlendirmeyiamalyor.Buteknie"billboarding"deniyor. BloomingdaleisimliABD'ninnlperakendemaazazinciribebekgiysilerisatanblmdebebe pudraskokusununekartrken,iamarvemayoreyonundaleylakvehindistancevizikarmn tercihediyor. ScentAir'inenfazlatercihedilenaramalarnnbandagelenfrndanyenikmkekvekurabiye kokusuemlaklarnfavorisi.Ama,potansiyelbirmterininbukokununetkisiylekendisinievindey migibihissetmesi. Dondurma zinciri Emack&Bolio da son gnlerde el yapm dondurma klah kokusunu tm
29. 29. 30YAZILAR dkknlarndayaygnolarakkullanyor.Sonu:Dondurmasatlaryzde30oranndaartm.Ayn kokuyaikidakikadanfazlamaruzkalncainsanlarnkokuyufarketmemeyebalamalar"Kokuyorgun luu"olaraknitelendirilir.Buetkiyiortadankaldrmakiinbazperakendecilerortam"dekore"et mekiinzamanayarlfarklaramalardanfaydalanyor. KOKUDEKORASYONUNMALYET SonyveyaWestin'inkulland"imza"kokularnmaliyeti,tasarmnzorluunabalolarak5.000 dolarile25.000dolararasndadeiiyor.irketlerayrcakokularhavayayaymaktakullanlanvan tilatrleredeheraybelirlibirkiralamacretidyor.(Hrriyet11Kasm2006) PARMAKZYERNE,KOKUZ Bilimadamlar,havadakikokuyualglayabilenelektronikburunsistemigelitirdi.Projeninbirson rakiaamasndasistemsayesindesulularparmakiziyerinekokuiziileyakalanabilecek. ABD'dekiYaleniversitesiilespanyolbirirket,spanya'nnValladolidehrindekiBoecilloTekno park'ndayenibirsistemgelitirdi. nsan vcudundan yaylan kokunun, arlkl olarak ya asitlerinden kaynaklandndan hareket edenbilimadamlar,bukokuyualglayabilenbirelektronikburunsistemiyapt.Sistem,elektrosprey ilebuharniyonlatrlmasvebununtayflerileincelenmesiilealyor.Elektronikburun,hemen hemenhiuucuolmayanenaz18karbonatomluyaasitlerineramenkokuyuanndatespitedebi liyor. imdilikhacimolarakbykyerkaplayansistem,birsonrakiaamasndaelizininbraktbileik lerinincelenmesiiindekullanlabilecek.Bylecesulularnyakalanmasndaparmakiziyerinekokuizi kullanlabilecek.Cihazn,kkbirparapatlaycnnbilekokusunualarakyerinesesliyadagrsel olarakbelirleyebildiideifadeediliyor.(AnadoluAjans24Temmuz2009) ANTDEPRESANKULLANANNNEGELENEIKOLUYOR SosyalGvenlikKurumualanlarnakonferansverenPsikiyatristProf.Dr.NevzatTarhan,ilalar veyanetkilerikonusundanemlibilgilerverdi.Salondakidinleyicilerinsorularzerineantidepresan lannyanetkilerinianlatanTarhan,herilacnkimyasalbirsilaholduunadikkatekti."Silahdoru amala kullanrsan zararly yok eder. Hastal yok eder. Yanl kullanrsan faydadan ok zarar olur"diyenTarhan,gereksizkullanmdakiyanetkilerkonusundaartcbilgilerverdi.Antidepresan larmerkeklerde'beniksrlatrmayamalyorlar?'tedirginliinesebebiyetverdiiniaktaranTar han, hastalarda ise antidepresanlarn maniyi tetiklediine vurgu yapt. lac kullanan baz kiilerin rastgelennegelenekolduunadikkatekenTarhan,hastalardanurnekleriverdi:"Tpye akolmukz.Baktmhanmhanmckrtlbirkztpyeakolmu.lackestikdzeldi.Kzn elindedeil.ylebiriadambiliyorum.Antalya'yagitmitiilacaldktansonrahemenoradabir Rusiletanmdorunikahdairesinegidiyor.Yanndakiofraradhemenilackestiknikahdai resine gitmesini nledik. Antidepresanlar bamllk yapmyor ama aileyi ykyor. Masum ilalar deilbilinlikullanlmaslazm"diyekonutu.(CihanHaberAjans20Ocak2011) MI6'NLSD'LDENEYSKANDALI ngilizDstihbaratservisiMI6,50'liyllardayrttgizlideneylersrasndaeskiaskereizin lerinialmadanLSDverdiiiintazminatdyor.Gnmzdekokainyadaesrargibiyasaklmaddeler arasndabulunanLSD,beyindeyounhalsinasyonlar,yanirenklihayallerkurduranbirmadde. Buhayallerbazenkorkunbirkbusadnebiliyor.Herbiriyaklak17bindolartazminatalan eskiaskerlere50ylncengilterehkmetinebalbirkimyasalsavalaboratuvarndabildiimiz gripvirsnekarbirtedaviarandsylenmiti. Amaiinaslnda,gizliceLSDverilerek,sakladklarsrlarbumaddeninetkisialtndaitirafedip etmediklerigzleniyordu. PortonDownkentindekilaboratuvaragittiindedaha19yandabirerolduunusyleyenDon Webb,gripvirsnekararatrmalardayeralacakbirgnllarandiinbavurduunubelirtiyor. Kendisinevebirliktegittiibirdierere,berrakbirsvdanimelerisyleniyor: "lketkiolarakkahkahalarmzkontroledemezdurumageldik.Aslndakorkunbiryanvard.
30. 30. 31YAZILAR Neyegldmzbilmiyordukvekendimizidurdurmamzimknszd.Bununardndanarkada mngzlerinebakncasankiherikisinindekanlbirerpamukparasolduunusandm." DonWebb,nelerolupbittiinianlayamasada,gerekoksonralarortayakt.MI6ajanlar,de nekleresunulansvyagizliceLSDkataraketkilerinigzlemliyordu. Budeneyler,SoukSavayllarnnengerilimlignlerinerastlyor.OyllardabiryandaABDven giltere, dier yanda Sovyetler Birlii, dmandan rahatlkla istihbarat toplayabilecekleri bir sihirli maddeninpeindeler. BirarahemVVashintonhemdeLondra,Sovyetlerinbeyinykamaysalayanbirilakefettiine inanyor.ngilizD0m