CHÖÔNG 2:

CAÙC LYÙ THUYEÁT

PHAÙT TRIEÅN

Quan điểm của Adam Smith

Hoïc thuyeát “giaù trò lao ñoäng”Hoïc thuyeát ‘baøn tay voâ hình”Trong xaõ hoäi goàm 3 nhoùm ngöôøi:ñòa chuû, nhaø TB vaø ngöôøi lao ñoäng (noâng daân, coâng nhaân), phaân chia lôïi ích cho moãi nhoùm döïa treân quyeàn sôû höõu TLSX chuû yeáu

Theo Smith:

Chính quaù trình cô khí hoaù vaø phaân coâng lao ñoäng laø nguyeân nhaân cuûa taêng tröôûng KT

UÛng hoä töï do hoaù thöông maïi

Chæ ra 4 tieâu cöïc cuûa ñoäc quyeàn;

Giaù caû cao hôn

Quaûn lyù keùm vì trieät tieâu caïnh tranh

Gaây aùp löïc vôùi nhaø nöôùc

Phaân boå sai nguoàn löïc

Chæ ra 4 vai troø cuûa nhaø nöôùc:

Ngaên chaän ñoäc quyeàn

Baûo ñaûm an ninh quoác phoøng

Thieát laäp löïc löôïng caûnh saùt vaø heä thoáng toaø aùn

Cung caáp haøng hoùa coâng coäng

Ñeà nghò 4 nguyeân taéc ñaùnh thueá:

Moïi ngöôøi neân ñoùng thueá theo tyû leä % nhö nhau

Luaät thueá neân oån ñònh

Thueá neân ñaùnh vaøo thôøi ñieåm vaø phöông phaùp thích hôïp

Toái thieåu hoùa chi phí thu thueá

.

Quan ñieåm tröôøng phaùi coå ñieån (David Ricardo)

Nhaát trí vôùi Adam Smith caùc nhoùm ngöôøi trong xaõ hoäi nhöng ñeà cao vai troø cuûa nhaø TB.Q = f(K, L, N, T) caùc ñaàu vaøo keát hôïp theo tyû leä nhaát ñònh. Noâng nghieäp laø ngaønh KT quan troïng nhaátDaân soá taêng nhu caàu LT, TP taêng phaûi SX treân ñaát xaáu Chi phí SXNN taêng giaù LTTP taêngnhaø TB phaûi taêng löông cho CN lôïi nhuaän giaûm ñaàu tö giaûm taêng tröôûng giaûm=> Maët khaùc CPSX NN taêng lôïi nhuaän NN giaûm taêng tröôøng NN giaûm ñaát ñai laø giôùi haïn cuûa söï taêng tröôûng

Quan ñieåm cuûa tröôøng phaùi coå ñieånP

AD AS

Pe

Qe=Qp Q

Coù moät ñöôøng toång cung thaúng ñöùng vì nguoàn cung giôùi haïn

Caùc ñaàu vaøo keát hôïp theo tyû leä coá ñònh

Saûn löôïng caân baèng Qe = saûn löôïng tieàm naêng Qp

Quan ñieåm cuûa tröôøng phaùi taân coå ñieånP

AD AS-SR

Pe

Q

AS-LR

Khaùc coå ñieån: Coù 2 ñöôøng toång cung: daøi haïn vaø ngaén haïn

Caùc ñaàu vaøo keát hôïp theo tyû leä khaùc nhau do tieán boä kyõ thuaät

Gioáng coà ñieån:Qe=Qp ; phuû nhaän vai troø cuûa nhaø nöôùc

Qe = Qp

K(trieäu $)

Q2 =200.000 ñvsp, P = 50$

Q1 =100.000 ñvsp, P = 50$

L(trieäu ngöôøi)

100 200

20

10

B

D

C

A

Quan ñieåm tröôøng phaùi Keynes

Baùc boû quan ñieåm cuûa tröôøng phaùi coå ñieån vaø taân coå ñieån veà söï linh hoïat cuûa giaù caû.Thuoäc tröôøng phaùi troïng caàuÑeà cao vai troø cuûa nhaø nöôùc trong quaûn lyù neàn KT: kích caàu baèng caùch ñaët haøng, trôï voán cho caùc DN. Ñeà cao vai troø cuûa thueá, ñaëc bieät laø thueá thu nhaäp trong vieäc kích caàuChaáp nhaän laïm phaùt ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng KT

Quan ñieåm cuûa tröôøng phaùi KeynesP

AD AS-SR

Pe

Qe < Qp Q

AS-LR

Gioáng taân coå ñieån:Coù 2 ñöôøng toång cung: daøi haïn vaø ngaén haïnKhaùc coå ñieån:Qe < Qp, ñeà cao vai troø cuûa nhaø nöôùc

Moâ hình Harrod-Domar

Y: GDP hay GNPK: toång soá voán ñaàu tök: heä soá voán-saûn löôïng

k: heä soá gia taêng voán-saûn löôïngChia 2 veá cho YGæa ñònh S=I=ΔK neân

k

KY

k

KY

kY

K

Y

Y 1

k

sg

kY

S

kY

I

kY

K

Y

Y

111

Moâ hình thaëng dö lao ñoäng Athur Lewis

Noâng thoân laïc haäu, naêng suaát thaáp, naêng suaát bieân =0 , coù thaëng dö lao ñoäng

Thaønh thò hieän ñaïi, naêng suaát cao, tieàn löông cao,

ñang phaùt trieån caàn lao ñoäng

Di chuyeån lao ñoäng thaëng dö töø noâng sang coâng taêng tröôûng

Caùc giaû ñònh cuûa Athur Lewis1- Caùc nhaø tö baûn taùi ñaàu tö lôïi nhuaän môû roäng aûn xuaát2- Tieàn löông khu vöïc coâng nghieäp cao hôn khu vöïc noâng thoân ít nhaát 30% vaø khoâng ñoåi3- Coù söï thaëng dö lao ñoäng trong khu vöïc noâng nghieäp4-Tieàn löông khu vöïc thaønh thò ñöôïc xac ñònh treân cô sôû naêng suaát bieân; tieàn löông khu vöïc noâng thoân aùc ñònh treân cô sôû naêng suaát trung bình5- Cung lao ñoäng hoaøn toaøn co daõn

Hình 2.5 Ya

f e

d

Qa

a b c La

Haøm saûn xuaát noâng nghieäp: TPa=f(K,L,N,T)

Giaû ñònh K, N, T khoâng ñoåi chæ coù L taêng leân, theo qui luaät naêng suaát bieân giaûm daàn: ban ñaàu La taêng TPa taêng, nhöng naêng suaát bieân TPa/La seõ giaûm daàn cho ñeán khi baèng 0 coù thaëng dö lao ñoäng noâng nghieäp

APLa,MPLa

MPLa

APLa

A

OL1 La

Hình 2.6

Giaû ñònh coù OL1 lao ñoäng saûn xuaát ra saûn löôïng OT, soá löông thöïc naøy chia ñeàu cho taát caû lao ñoäng OT/OL1=OA= APLa(naêng suaát trung bình), do ñoù Naêng suaát bieân MPLa =OT/OL1 =0 coù thaëng dö lao ñoäng NN

Töø TPa ta tính ñöôïc APLa vaø MPLa vaø veõ ñöôïc ñoà thò treân

O L1 L2 L3 Lm

TPm

TP3

TP2

TP1

Hình 2.7

Hình 2.7 bieåu dieãn haøm SX khu vöïc CN.

TP=f(Lm, K,T)

K, T coá ñònh, Lm thay ñoåi

OL1 söû duïng K1 saûn xuaát TP1, lôïi nhuaän taùi ñaàu tö taêng theâm voán töø K1 K2 thueâ theâm coâng nhaân, lao ñoäng taêng leân töø L1 L2 laøm gia taêng saûn löôïng, ñöôøng TP1 dòch chuyeån leân phía treân. Quaù trình töông töï xaõy ra laøm TP2 dòch chuyeàn leân TP3

Tieàn coâng

D3 D2

D1

W

A

O L1 L2 L3 L

E G H S

Hình 2.8

Do giaû ñònh naêng suaát bieân khoâng ñoåi neân ñöôøng naêng suaát bieân MPLa chính laø ñöôøng caàu veà lao ñoäng

Do giaû ñònh thò tröôøng lao ñoäng khu vöïc thaønh thò caïnh tranh hoaøn toaøn neân cung lao ñoäng hoaøn toaøn co daõn, ñöôøng cung lao ñoäng chính laø ñöôøng WS naèm ngang . Ñeå toái ña hoùa lôïi nhuaän nhaø tö baûn seõ thueâ lao ñoäng ñeán möùc MPLa = OW, töùc taïi giao ñieåm E vôùi löôïng lao ñoäng OL1. Toång saûn löôïng TP1 chính laø vuøng OD1EL1:trong ñoù phaàn OWEL1 ñeå traû coâng lao ñoäng, WD1E laø lôïi nhuaän cuûa nhaø tö baûn

Tieàn coâng

D3 D2

D1

W

A

O L1 L2 L3 L

E G H S

Hình 2.8 Do nhaø tö baûn taùi ñaàu tö lôïi nhuaän laøm voán taêng töø K1 K2 saûn löôïng taêng töø TP1 leân TP2 naêng suaát bieân taêng ñöôøng caàu D1 dòch chuyeån leân D2, D2 caét ñöøôøng cung lao ñoäng ôû G vôùi löôïng lao ñoäng söû duïng laø OL2. Toång giaù trò saûn löôïng taêng leân OD2GL2: trong ñoù phaàn traû coâng lao ñoäng laø OWGL2, lôïi nhuaän nhaø tö baûn laø WD2G. Moät laàn nöõa lôïi nhuaän naøy ñem taùi ñaàu tö voán taêng leân K3 saûn löôïng taêng leân TP3 naêng suaát bieân taêng

ñöôøng caàu D2 dòch chuyeån leân D3, D3 caét ñöøôøng cung lao ñoäng ôû H vôùi löôïng lao ñoäng söû duïng laø OL3. Toång giaù trò saûn löôïng taêng leân OD3HL3: trong ñoù phaàn traû coâng lao ñoäng laø OWHL3, lôïi nhuaän nhaø tö baûn laø WD3H.

Tieàn coâng thöïc teá MPa

O L 1 L

Pheâ phaùn 1:Khi nhaø tö baûn taùi ñaàu tö voán nhöng söû duïng coâng ngheä thaâm duïng voán hôn, ñöôøng caàu lao ñoäng khoâng dòch chuyeån song song maø giao nhau giaù trò saûn löôïng taêng töø OD1EL1 leân OD2EL2 nhöng phaàn traû coâng lao ñoäng OWEL1 vaø löôïng lao ñoäng OL1 khoâng ñoåi

Pheâ phaùn 2:Thöïc teá nhieàu nöôùc ñang phaùt trieån coù thaát nghieäp ôû thaønh thò, ít dö thöøa lao ñoäng ôû noâng thoân

Pheâ phaùn 3:thöïc teá tieàn coâng lao ñoäng taêng leân chöù khoâng coá ñònh

D2

D1

W E

TODARO keát luaän caùc giaû ñònh cuûa moâ hình neân thay ñoåi cho phuø hôïp vôùi thöïc teá hôn

Tyû troïng caùc ngaønh trong GNP

GNP/ngöôøi

Nhöõng keát luaän töø quan saùt cuûa Hollis Chenery:

_ Naêm 1976, nhöõng nöôùc coù thu nhaäp ñaàu ngöôøi 200$, coù tyû troïng noâng nghieäp vaø coâng nghieäp trong GDP laø 45% vaø 15%; nhöng khi thu nhaäp 1000$, tyû troïng naøy thay ñoåi laø 20% vaø 28%

_ Naêm 1976, nhöõng nöôùc coù thu nhaäp bình quaân < 600$: keùm phaùt trieån; töø 600-3000$: chuyeån tieáp cuûa quaù trình phaùt trieån; >3000$: phaùt trieån

_ Tích luõy, ñaàu tö taêng giaùo duïc phaùt trieån

_ Xuaát nhaäp khaåu taêng, tyû troïng XK SP CN taêng; tyû troïng NK SP CN giaûm

_ Chuyeån dòch lao ñoäng töø noâng sang coâng

_ Ñoâ thò hoùa phaùt trieån

_ Tyû suaát sinh vaø töû giaûm khi thu nhaäp taêng

600

NN

CN

DV

LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÙC GIAI ÑOÏAN PHAÙT TRIEÅN

Neàn kinh teá trao ñoåi treân cô sôû hieän vaät

Neàn kinh teá trao ñoåi treân cô sôû tieàn teä

Neàn kinh teá trao ñoåi treân cô sôû hoïat ñoäng cuû aheä thoáng ngaân haøng

LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÙC GIAI ÑOÏAN PHAÙT TRIEÅN

Noâng nghieäp chieám tyû troïng cao trong neàn KT

Coâng nghieäp chieám tyû troïng cao trong neàn KT

Haäu coâng nghieäp, dòch vu chieám tyû troïng cao trong neàn KT

LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÙC GIAI ÑOÏAN PHAÙT TRIEÅN cuûa W. Rostow :

5 giai ñoïan

Khung 1: Mô hình W. Rostow về 5 giai đoạn phát triểnKhung 1: Mô hình W. Rostow về 5 giai đoạn phát triểnXã hội cổ truyềnXã hội cổ truyền

Sản xuất còn giới hạn, phát triển khoa học và công nghệ còn thấp;Sản xuất chính là nông nghiệpVẫn còn sự phân chia mạnh mẽ các giai cấp.

Sửa soạn cất cánhSửa soạn cất cánhDân chúng mong muốn sự tiến bộCác định chế tài chính cải thiệnMở mang rộng các hoạt động mậu dịch trong nước và quốc tếPhát triển công nghệPhát triển cơ sở hạ tầng.

Cất cánhCất cánhNhững tiến bộ kỹ thuật cùng với tăng năng suấtDòng chảy tư bản trong nước vào các hoạt động hiệu quảPhát triển công nghệTỉ lệ đầu tư/GDP từ 5%-10%

Đạt độ trưởng thànhĐạt độ trưởng thànhTiến bộ bền vững về công nghệ và kỹ thuậtXuất hiện các ngành công nghệ mới thay thế vài ngành cũ.Tỉ lệ đầu tư/GDP đạt tới 10%-20%

Xã hội tiêu thụ khối đôngXã hội tiêu thụ khối đôngPhát triển khu vực dịch vụDân chúng được hưởng thêm nhiều sản phẩm tiêu thụ, mức sống tăng lên

caoPhúc lợi dân chúng được cải thiện.

Nguồn: Walt Whitman Rostow. 1960. The Stages of Economic Growth: A non- communist manifesto.