การเตรยมความพรอมทวดจตอลสาหรบประชาชนสาหรบประชาชน

ดร. กตต วงศถาวราวฒน1

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

การแพรภาพโทรทศน

โทรทศนภาคพนดน (Terrestrial TV) ระบบอนาลอค ระบบดจตอลTV) ระบบอนาลอค ระบบดจตอล

โทรทศนผานดาวเทยม (Satellite (TV)

โทรทศนผานสายเคเบล หรอ เคเบลทว (Cable TV)เคเบลทว (Cable TV)

โทรทศนผานระบบอนเตอรเนต

2

หรอ IPTV

การแพรภาพโทรทศน (สดสวนการรบชม)( )

3

Source: EIC2012

การแพรภาพโทรทศน (สดสวนการรบชม ทงประเทศ)( )

8 9%

4.5%

2.2%2.2%

0.5%8.9%

10.4%

2 9%

7%

2.9%

8.7%

32.9%45.6%

4%8.7%

6.8% 10.1% 18 4% 35 3%

4

6.8% 10.1% 18.4% 35.3%

Source: EIC2012

ไ D TV ? ไ ป ป D TVอะไรคอ DIGITAL TV ? ทาไมตองเปลยนระบบเปน DIGITAL TV

ระบบโทรทศนทภาพ เสยง ขอมล เปนรปแบบดจตอล (ขอมล 0,1)คณภาพของภาพและเสยงดขนคณภาพของภาพและเสยงดขนรองรบบรการใหมๆไดหลากหลากรปแบบใชความถไดอยางมประสทธภาพ (1 ชองความถรองรบไดถง 12

5

ใชความถไดอยางมประสทธภาพ (1 ชองความถรองรบไดถง 12ชองรายการ)

THE BRICK WALL EFFECT (ปรากฏการณรบสญญาณภาพ)THE BRICK WALL EFFECT (ปรากฏการณรบสญญาณภาพ)

Analog TV คณภาพลดลงแบบตอเนองตามระยะหางจากเสาสงDigital TV เมออยหางจากเสาสงระยะหนง คณภาพจะตกลงทนททนใด (จาก ภาพคณภาพด เปน ภาพจอดา)

6(จาก ภาพคณภาพด เปน ภาพจอดา)

D TV DIGITAL TV: คณภาพภาพและเสยงดขน

คณภาพภาพ ความละ อยดภาพคณภาพภาพ – ความละเอยดภาพStandard Definition (SD) - ความละเอยดมาตรฐานHi h D fi iti (HD) High Definition (HD) – ความละเอยดสง

คณภาพเสยงStereoSurround Sound 5.1 channel

7

SD HD ( )ความแตกตาง SD และ HD (ความละเอยด)

8

Source: google

ULTRA HDTV (4K, 8K)( , )

4K UHDTV (2160p) has a resolution of 3840 × 2160 (8.3 megapixels), 4 times the pixels of 1920 × 1080 (2.1 megapixels). t es t e p e s o 9 0 080 ( egap e s)8K UHDTV (4320p) has a resolution of 7680 × 4320 (33.2 megapixels), 16 times the pixels of current 1080p HDTV, 9

Source: Google

SD HD ( )ความแตกตาง SD และ HD (สดสวนภาพ)

10

ความแตกตาง SD และ HD (สดสวนภาพ)ความแตกตาง SD และ HD (สดสวนภาพ)

การออกอากาศ การรบชมทวการออกอากาศ การรบชมทว

CRT TV LCD TVSD

HD CRT TV LCD TV

11

DIGITAL TV: บรการรปแบบใหมๆDIGITAL TV: บรการรปแบบใหมๆระบบขาวสารผาน DigitalInteractive TVEPG (Electronic Program Guide)

12

ทมา: Colin Prior, “DTT Success Stories: Freeview and MHEG-5 Middleware”, March 2009

โ ป ความถโทรทศนปจจบน

VHF Band I (47-68 MHz) Channel 2-4VHF Band III (174-230 MHz) Channel 5-12

13

VHF Band III (174-230 MHz) Channel 5-12UHF Band IV, V (510-790 MHz) Channel 26-60

วทย FMVHF Band II ความถ 87-108 MHz

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ?จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ?

1 โทรทศน1. โทรทศน2. สายอากาศ

14

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)

โทรทศน CRT (จอต)( )

โทรทศน Plasma, LCD, LED (จอแบน)

โ ไ ไ15

โทรทศนทงสองแบบสามารถรบชม Digital TV ไดไมตองซอโทรทศนใหม แตมขอแม ?

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)( )

โทรทศนทมอยเดมไมวาจะเปนแบบ CRT หรอแบบจอแบน (กอนธนวาคม 2556) –ไมมภาครบสญญาณ DVB-T2 ตองใช Set-top-box DVB-T2ไมมภาครบสญญาณ DVB T2 ตองใช Set top box DVB T2

การตอเพยงนาสายนาสญญาณมาเสยบเขาทชอง RF ของ Set-top-box และใชสาย AV หรอ สาย HDMI ตอเขาทโทรทศนอกท

16

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)

สายสญญาณจาก Set-top-box มาท โทรทศน มทงแบบ Composite และแบบ HDMI

ขอจากดของสายแบบ Composite คอ ชองสญญาณ HD จะถก Scale Down เปน SDขอจากดของสายแบบ Composite คอ ชองสญญาณ HD จะถก Scale Down เปน SD

ถาตอสาย HDMI จะไดดชอง HD ทมคณภาพครบถวน

RCA

17

HDMI

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (SET-TOP-BOX)

ลอกซอกลองทมสตก กอรนองดด ทานน (หมายถง กลองทเลอกซอกลองทมสตกเกอรนองดดเทานน (หมายถง กลองทผานการรบรองมาตรฐานตามท กสทช กาหนดแลว)

S t t b t t bตามขอกาหนดของมาตรฐาน Set-top-box กลอง set-top-box ตองมาพรอมกบสาย HDMI ดวย ถาไมมในชดตองเรยกรองจากคนขายกลอง Set-top-box จะใชคกบโทรทศนหนงเครอง ถาทบานมโ โ โทรทศนมากกวาหนงเครองเชน มโทรทศน 5 เครองกตองมกลอง Set-top-box 5 กลอง

18

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (โทรทศน)

โทรทศนรนใหมทมเครองรบ DVB-T2 ภายในตว (iDTV) ( )โทรทศน iDTV ไมจาเปนตองใชกลอง Set-top-box อก สามารถตอสายสญญาณ RF เขาทหลงโทรทศนไดเลยการเลอกซอใหเลอกซอโทรทศนทมสตกเกอรนองดดดวย

iDTViDTV

19

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (สายอากาศ)จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (สายอากาศ)

สายอากาศแบบกางปลานอกอาคาร ทมอยเดมเปนสายอากาศภายนอกอากาศของเดมมกจะ

มหลายแผงดงรป ซงสวนใหญจะรบไดคลนในยานความถทง VHF และ UHFช โ ศ TPBS ศใชองโทรทศนอนาลอค TPBS ออกอากาศในยานความถ UHF เทานนทวดจตอลออกอากาศในยานความถ UHFทวดจตอลออกอากาศในยานความถ UHF เทานนเชนกนดงนน วธสงเกตวาสายอากาศทมอยสามารถรบทวดจตอลไดหรอไมใหดวา สามารถรบทวอนาลอค TPBS ไดหรอไม ถารบไดแสดงวาสามารถรบสญญาณทวดจตอลไดวาสามารถรบสญญาณทวดจตอลไดถาสายอากาศเปนแบบยาน VHF จะรบสญญาณทวดจตอลไมได ตองเปลยน

20สญญาณทวดจตอลไมได ตองเปลยนสายอากาศใหม

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (สายอากาศ)จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (สายอากาศ)

สายอากาศแบบหนวดกงภายในอาคารการรบสญญาณแบบในอาคารในบรเวณพนทเขตเทศบาลเมองถาสายอากาศหนวดกงเดมรบสญญาณ Analog ของ TPBS ได จะรบสญญาณ Digital ไดทนทTPBS ได จะรบสญญาณ Digital ไดทนทถาสญญาณออนเกดจากการลดทอนสญญาณจากอาคาร หรอ อยหางไกลจากเสาสง แนะนาใหสายอากาศแบบหรอ อยหางไกลจากเสาสง แนะนาใหสายอากาศแบบ Active indoor antenna ซงมวงจรขยายสญญาณภายในตว จะทาใหรบสญญาณไดดขนตว จะทาใหรบสญญาณไดดขน

21

จะรบชม DIGITAL TV ตองทาอยางไร ? (สายอากาศ)Active Antenna สายอากาศ ทมวงจรขยายสญญาณเพอเพมอตราขยายสญญาณของสายอากาศไฟเลยง 5 V ของ Active Antenna โดยทวไปจะมสองแบบ

ใชไฟเลยงผานสายสญญาณ RF ซงไดไฟฟากระแสตรงจากกลอง Set-top-boxใ ไฟฟใชไฟฟากระแสตรง 5 V จาก DC Adapter แยกตางหาก

กลอง Set-top-box ทกกลองสามารถจายไฟ DC 5 V ไดผานสายสญญาณ ซงสามารถทจะเปดหรอปดใชงานผาน Remote Controlสามารถทจะเปดหรอปดใชงานผาน Remote ControliDTV มกจะไมมไฟเลยง 5 V มาใหตองใช DC adapter แยกจากภายนอก*** ถาสายอากาศ Active Antenna ไมไดรบไฟเลยงจะไมสามารถรบสญญาณได*** ถาสายอากาศ Active Antenna ไมไดรบไฟเลยงจะไมสามารถรบสญญาณได

22

รศมการใหบรการ

(เทศบาลเมอง) รศม 30 กม. รศม 70 กม.

23

Source: Samart

การเลอกซอสายอากาศในกรณทตองซอใหม(สายอากาศแบบภายนอกอาคาร - กางปลา)

เลอกซอสายอากาศทสามารถรบยานความถ UHF (470 – 790 MHz) เปนอยางนอย ถาสามารถรบ VHF ไดดวยกไมเสยหายอะไร

ใ ป i dสายอากาศในทองตลาดมกเปนแบบ Yagi Udaจานวนชนสวน (element) มผลตออตราขยายสาอากาศถาจานวน element นอยมอตราขยายตาเหมาะกบพนทไมหางไกลจากสถานสงถาจานวน element นอยมอตราขยายตาเหมาะกบพนทไมหางไกลจากสถานสง มมการรบสญญาณจะกวางหนหาทศทางของคลนไดงายถาจานวน element มากจะมอตราขยายสงเหมาะกบพนททไกลจากสถานสง มม

การรบสญญาณจะแคบ การหนหาทศทางของคลนตองใชความละเอยด

สายอากาศอาจจะมในรปแบบอนๆได เชน แบบ Sector เปนตน

24

Source: Samart

การเลอกซอสายอากาศในกรณทตองซอใหม(สายอากาศแบบภายในอาคาร - หนวดกง)

เลอกซอสายอากาศทสามารถรบยานความถ UHF (470 – 790 MHz) เปนอยางนอย ถาสามารถรบ VHF ไดดวยกไมเสยหายอะไร

ป i ป ไฟ ควรเลอกซอสายอากาศทเปน Active Antenna ซงอาจจะเปนแบบรบไฟเลยง 5V จาก Set-top-box หรอ รบไฟเลยง 5V จาก DC Adapter กไดถาใชกบโทรทศน iDTV ใหเลอกใชแบบทใช DC adapter เพราะ iDTV ไมถาใชกบโทรทศน iDTV ใหเลอกใชแบบทใช DC adapter เพราะ iDTV ไมสามารถจายไฟเลยง 5V มาตามสายสญญาณไดแบบ Set-top-boxแนะนาเลอกซอแบบทสามารถรบสญญาณแบบมทศทาง (Directional) จะไดแนะนาเลอกซอแบบทสามารถรบสญญาณแบบมทศทาง (Directional) จะไดสญญาณทมคณภาพดและนงกวาแบบรอบทศทาง (Omni-directional)

25

Source: Qiaohua

แบบมทศทาง แบบรอบทศทาง

สายอากาศในรปแบบตางๆสายอากาศในรปแบบตางๆ

26

Source: Qiaohua

การตดตงทวดจตอล (1/3)( / )

1. ตรวจสอบสายอากาศ1. ตรวจสอบสายอากาศตรวจสอบสายอากาศวาใชงานไดหรอไม

2 ตรวจสอบสายสญญาณ2. ตรวจสอบสายสญญาณตรวจสอบสายสญญาณ (สาย RG6) ยงอยในสภาพดอยหรอไม ถาถกแดดฝนจนกรอบใหเปลยนสายใหมแดดฝนจนกรอบใหเปลยนสายใหม

3. ตรวจสอบขอตอสายสญญาณทกจดวาอยสภาพดหรอไม ไมเปนสนมหรอสภาพกดกรอนสนมหรอสภาพกดกรอน

4. เชอมตอสายสญญาณทมาจากสายอากาศเขากบ Set-top-box S t t b TV5. เชอมตอสายจาก Set-top-box เขากบ TV

6. เปด Set-top-box และจนรบสญญาณ Digital TV แบบอตโนมต

27

การตดตงทวดจตอล (2/3)( / )

7. ปรบเปลยนตาแหนงสายอากาศเพอรบสญญาณดทสดd ไป สายอากาศ Outdoor หนสายอากาศไปทสถานสง

สายอากาศ Indoor ขยบสายอากาศไปใกลหนาตางหรอทางเขาออก ปรบเปลยนมมการรบหลายๆแบบใหดระดบความแรงสญญาณผานปรบเปลยนมมการรบหลายๆแบบใหดระดบความแรงสญญาณผานหนาจอโทรทศนตามรป ใหไดความแรงสญญาณสงทสดระวงเรองทศทางสายอากาศ - แนวนอน (Horizontal Polarization)ระวงเรองทศทางสายอากาศ - แนวนอน (Horizontal Polarization) เพราะสถานสงออกอากาศดวยสายอากาศแบบ Horizontal Polarizationใหลองคนหาสญญาณโดยเคลอนสายอากาศในพนทสเหลยม 1 x 1 เมตร เพอหาตาแหนงทไดสญญาณแรงทสด

28

การตดตงทวดจตอล (3/3)( / )

7. ปรบเปลยนตาแหนงสายอากาศเพอรบสญญาณดทสดญญ ระวงเรองการขดสายนาสญญาณ (สาย Indoor ขนาดเลก) การขดสายมผลทาใหสญญาณลดทอนไดความแรงและคณภาพของสญญาณไมคงทในแตละชวงเวลาของวน ใหทาการเผอระดบความแรงสญญาณใหเพยงพอสาหรบการรบชมได โ ไ ปทงวนโดยไมมปญหา

29

การรบชมทวดจตอลผานจานดาวเทยม (1/2)

ทวดจตอลเดมมเปาหมายสาหรบทวดจตอลภาคพนดนทวดจตอลเดมมเปาหมายสาหรบทวดจตอลภาคพนดนทวดจตอลตองถกนาไปออกอากาศผานระบบดาวเทยมตามกฎ Must Carry เพอประโยชนสาธารณะ และสามารถเขาถงไดทกMust Carry เพอประโยชนสาธารณะ และสามารถเขาถงไดทกพนทของประเทศชองรายการถกสงผานดาวเทยมในระบบ DVB S ทงชองรายการถกสงผานดาวเทยมในระบบ DVB-S ทง

C-band – จานโปรงดาKu band จานทบKu-band – จานทบ

ผใหบรการโครงขายสงสญญาณภาพกระจายไป 39 สถานสงผาน DVB S2สงผาน DVB-S2

C-band – จานโปรงดา (Optional)

30

การรบชมทวดจตอลผานจานดาวเทยม (2/2)

ผทดทวดาวเทยมอยเดมใหทาการเปดปดเครองใหม ระบบจะ ไปใทาการเพมชองทวดจตอลเขาไปในกลอง set-top-box

ดาวเทยม (แบบ OTA) โดยอตโนมต สามารถรบดชองทวดจตอลทเพมขนไดผานระบบจาน

ดาวเทยมขอจากดทวดจตอลผานดาวเทยมจานวนชอง 36 ชอง (ชองธรกจ 24 ชอง ชองสาธารณะ 12 ชอง) ( )ซงไมรวมชองทวชมชน 12 ชองเนองจากออกอากาศระบบ DVB-S ชองทวดจตอลระบบ HD จะถก Scale Down ใหรบชมใน Format SD หมายความวา ชองรายการทวดจตอลแบบ HD เมอผานระบบจานดาวเทยมแลวจะสามารถรบชมไดความละเอยดแบบ SD เทานนรบชมไดความละเอยดแบบ SD เทานน

31

การรบชมแบบอนๆ

การรบชมทวดจตอลขณะเคลอนท ถอวาเปนบรการเสรม ไมใชเปนบรการหลกไมใชเปนบรการหลกสามารถรบชมเคลอนทไดทความเรว 50 กม/ชมสายอากาศแบบรอบทศทาง หรอใช Multiple Antennaสายอากาศแบบรอบทศทาง หรอใช Multiple Antennaระวงเรองอบตเหต ดทวขณะขบรถ

32

ขอบคณ

KITTI.WONGTHAVARAWAT@NECTEC.OR.TH

33