ROZIWZYWANIE KONFLIKTW TEORIA GIER
Profesor Marian (Mariush) Kembowski [email protected]
Problemy strategicznego wyboru Konsekwencje wyboru zale od wyborw innychNawet kiedy ludzie lubi si mog mie rne interesy Rozwizywanie konfliktw wymaga strategicznej myli: Jeli ja zrobi X, co zrobi mj wsppracownik/ partner/ boss/ucze?
Metodologia strategicznych wyborw: Teoria GierTeoria gier uywana w nastpujcych dziedzinach: socjologia, ekonomia, nauki polityczne, antropologia, prawo, biologia, psychologia, strategia wojskowa Chen 2007 AADL Lecture 2007/07/15
Pocztek Teoria Gier powstaa wraz z ksik Neumanna i Morgensterna: Teoria gier i ekonomia (1944)
Pop Kultura
John Nash & Nash equilibrium
Dylemat winia Gra kurczaka
GRY Gra reprezentuje konflikt midzy dwoma (lub wicej stronami)
Gry maj oglnie znane zasady
Rezultatem moe by wygrana jednej ze stron lub remis
Rozwizaniem jest punkt rwnowaga ( o tym pniej)
CO TO JEST GRA? Gra ma miejsce kiedykolwiek rozwizanie (wynik) wymaga rozwaenia interakcji midzy ludmi, np. Aukcje (Allegro) Podzia obowizkw w domu Wychowanie Kryzys kubaski
Co nie jest gr? Kiedy decyzja /wybr innych jest nieistotna: Czy wzi ze sob parasol
ROZWIZYWANIE GIER? Problemy strategiczne: kiedy racjonalny wybr zaley od wyborw innych. Celem jest znalezienie equilibrium (rwnowagi): kiedy wybory wszystkich stron, s dla nich z osobna optymalne i racjonalne Proces znajdowania equilibrium to rozwizywanie gry
TERMINOLOGIA Strategia Zysk - satysfakcja Racjonalno Wsplna znajomo zasad Equilibrium - Rwnowaga
Elementy Gier Zaoenia o graczach
Racjonalno (nie podejmuj zwariowanych decyzji) Maksymalizuj ich wasny zysk rodowisko strategiczne
Kto tu gra? (decydenci) Jakie s moliwe akcje? (strategiczne opcje) Jakie s zyski dla rnych kombinacji akcji? Zasady gry
Jaka jest rama czasowa? (powtarzalna czy jednorazowa) Rodzaj interakcji? (sekwencyjna vs. jednoczesna) Jaka informacja jest dostpna (deterministyczna, statystyczna?)
RACJONALNOZaoenia: Ludzie s przewanie racjonalni
Zawsze poszukuj najlepszej sytuacji (szeroko pojtej) W efekcie: przewidywalno
Racjonalno czsto sprawdza si
Istnieje teoria dla graczy ograniczonej racjonalnoci (nie na dzisiaj)
ZYSKI Konflikty s traktowane jak gry Zysk to wygrana gracza dla pewnej sytuacji w grze (kombinacji akcji) Zysk moe mie wymiar materialny, emocjonalny, lub poczony.
ZAOENIA NORMALNEJ GRYGracze s racjonalni. Ich racjonalno jest wzajemnie znana Gracze dokonuj wyborw nie wiedzc o wyborach drugiej strony. Strony maj kompletn wiedz o akcjach, reguach i zyskach.
Gra Normalna FormaNormalna gra skada si z: Strony: lista graczy Strategie: wszystkie akcje dostpne dla wszystkich stron Zyski: zysk dla kadego gracza dla kadej kombinacji akcji
Przykad: GRA: SKAA (S), PAPIER (P), NOYCZKI (N) STRONY: DWCH GRACZY STRATEGIE: kady gracz moe wybra albo S, albo P, albo N Pytanie: jaka jest najlepsza (optymalna) strategia (wybr)?
Przykad: GRA: S-P-N MACIERZ ZYSKWS S P N 0,0 1,0 0,1 P 0,1 0,0 1,0 N 1,0 0,1 0,0
ROZWIZANIEEquilibrium strategii dominujcych Strategia cile dominujca to taka ktra daje najwysze zyski w porwnaniu z innymi strategiami. Racjonalni gracze zawsze wybior strategie cile dominujce. Dominujca strategia jest optymalna bez wzgldu na wybr innych graczy
METODA ROZWIZANIAIteracyjna eliminacja strategii cile dominowanych (strategie zawsze gorsze od innych) Racjonalni gracze nigdy nie wybior tych strategii. Eliminacja moe rozwiza gr.
DYLEMAT WINIA
DYLEMAT WINIA
Aresztowano dwch kryminalistw podejrzanych o cik zbrodni. Prokurator nie ma jednak wystarczajcych dowodw aby wystpi o waciw kar. Moe tylko wystpi o 1 rok dla kadego z nich.
DYLEMAT WINIA Jeli jeden z nich wsppracuje z prokuratorem to wyjdzie wolno, a drugi dostanie 15 lat. Jeli dwch z nich wsppracuje, obaj dostan po 5 lat Jakie bdzie rozwizanie tej sytuacji (gry)?
GRACZE
WIZIE 1
WIZIE 2
AKCJE - STRATEGIE
1. WSPPRACOWA Z PROKURATOREM 2. NIE WSPPRACOWA
DYLEMAT WINIA MACIERZ ZYSKW
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA WIZIE 2 - ELIMINACJA 1
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA WIZIE 2 - ELIMINACJA 2
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA WIZIE 2 - ELIMINACJA 1
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA WIZIE 2 - ELIMINACJA 2
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA WIZIE 2 - ELIMINACJA 2
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5 -15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA ROZWIZANIE
WSPPRACA WSPPRACA NIE
NIE
-5, -5-15, 0
0, -15 -1, -1
DYLEMAT WINIA ROZWIZANIE OPTIMUM???WSPPRACA WSPPRACA NIE NIE
-5, -5-15, 0
0, -15 -1, -1
ROZWIZANIE PRAWDZIWIE OPTYMALNE BRAK WSPPRACY Z PROKURATOREM KADEGO Z WINIW.
JAK OSIGN TO ROZWIZANIE? KOMUNIKACJA KOOPERCJA
PEWNO UMOWY
ZOBOWIZANIE: ZOBOWIZANIE MUSI BY:
NIEODWRACALNE
OBSERWOWALNE
Battle of the SexesHusband Opera Movie OperaWIFE
2, 1 0, 0
0, 0 1, 2
Movie
Battle of the Sexes W tym przypadku mamy dwa niestabilne punkty rwnowagi. Jakie jest stabilne rozwizanie??
Battle of the Sexes:After 20 Years of MarriageJakie bdzie rozwizanie w tym przypadku?
GRY SEKWENCYJNE
Gra sekwencyjna to gra w ktrej gracze podejmuj swoje decyzje w rnych czasach (a wic nie znaj przyszych wyborw partnera)
JAK UYWA TG Wytumaczenie: co jest naprawd grane? Prognoza: Jak si dany konflikt skoczy? Rada / recepta: Jakie strategie osign najlepsze rezultaty? Jak zmieni struktur konfliktu na lepsz? Dla mnie, dla wszystkich?
TG: nauka czy sztuka? TG nauk o racjonalnych zachowaniach w sytuacjach interaktywnych. Dobrzy stratedzy uywaj TG i ich dowiadczenia..
DLACZEGO TG JEST WANA? Uatwia strategiczne mylenie. Jest jzykiem potrzebnym do cisego, matematycznego opisu interakcji. Tumaczy dlaczego racjonalni ludzie zachowuj si w pewien sposb. Pozwala zrozumie ukryte mechanizmy konfliktw. Przewiduje rozwizania konfliktw.
Pozwala przewidzie wpyw zmian struktury konfliktw na rozwizania.