_____________________________________________________________
Бања Лука, Видовданска 43, tел.: +387 51 218 299, 218 318, факс: +387 51 218 322, e-mail: ekoinstitut @ inecco.net
ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO "a.d.
GACKO
AKT O PROCJENI RIZIKA
NA RADNOM MJESTU I U RADNOJ SREDINI
-KOMERCIJALNI SEKTOR-
Gacko, novembar, 2011. godine
PREDMET:
Izrada Akta o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini
NARUČILAC:
ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO" a.d
GACKO
NOSILAC IZRADE:
"Institut zaštite, ekologije i informatike"
Vidovdanska 43, Banja Luka
BR. RADNOG NALOGA:
326/11
BROJ UGOVORA:
4-521/11 od 04.03.2011.god
UČESNICI U IZRADI:
Račić Miroslav, dipl.inž.maš.
Dr Vesna Paleksić, specijalista med.rada
Svitlica Sreto, dipl.inž.maš.
Šumonja Slobodan, dipl.inž.ZNR
INŽENJER ZAŠTITE I ZDRAVLJA NA RADU
"KOMERCIJALNI SEKTOR"
Vesna Milićević, inž.zaštite na radu
KOORDINATOR POSLOVA ZNR, ZŽS I UPRAVLJANJE OTPADOM
ZP "R I TE" GACKO
Petar Petrović, dipl.ing.rud.
VD DIREKTOR
Dr sci. Predrag Ilić
S a d r ž a j
I.
Uvod.......................................................................................................................................
06
II.
Cilj donošenja akta o procjeni rizika..................................................................................
08
III.
Pravni osnov..........................................................................................................................
10
IV.
Opšti podaci o poslodavcu i procjenjivačima rizika..........................................................
12
4.1.
Opšti podaci o poslodavcu......................................................................................................
13
4.2.
Podaci o procjenjivačima rizika..............................................................................................
13
V.
Opis tehnološkog i radnog procesa,sredstava za rad,opreme za ličnu zaštitu................
14
5.1.
Opis poslova –djelatnost.........................................................................................................
15
5.1.1.
Registracija preduzeća............................................................................................................
15
5.1.2.
Djelatnost preduzeća...............................................................................................................
15
5.1.3.
Osnovni podaci o R i TE Gacko.............................................................................................
16
5.2.
Zemljišno-knjižna dokumentacija...........................................................................................
17
5.3.
Projektno-tehnička dokumetacija objekata.............................................................................
17
5.4.
Podaci o objektu......................................................................................................................
18
5.5.
Djelatnost Komercijalnog sektora.........................................................................................
18
5.6.
Sredstva i oprema za rad.........................................................................................................
19
5.7.
Sirovine i materijali u procesu rada........................................................................................
19
5.8.
Podaci o sredstvima i opremi za ličnu zaštitu.........................................................................
19
VI.
Pregled organizacije rada....................................................................................................
21
6.1.
Organizaciona šema R i TE Gacko.........................................................................................
22
6.2.
Struktura organizacije rada-uslovi za zasnivanje radnog odnosa...........................................
23
VII.
Prepoznavanje i utvrđivanje opasnosti i štetnosti na radnom mjestu i u radnoj sredini.....................................................................................................................................
24
7.1.
Spisak korišćene dokumentacije o postojećem stanju zaštite i zdravlja na radu....................
25
7.1.1.
Pregledi i ispitivanju sredstava rada.......................................................................................
25
7.1.2.
Ispitivanju uslova radne sredine.............................................................................................
25
7.1.3.
Pregledi i ispitivanja elektroenergetskih i gromobranskih instalacija...................................
25
7.1.4.
Organizovanje i pružanje prve pomoći...................................................................................
26
7.1.5.
Obuka radnika.........................................................................................................................
27
7.1.6.
Podaci (dokumentacija) o zaštiti od požara............................................................................
28
7.1.7.
Podaci o izvršenim ljekarskim pregledima.............................................................................
28
7.1.8.
Povrede na radu, profesionalna oboljenja, bolesti u vezi sa radom........................................
28
7.1.9.
Inspekcijski nadzori................................................................................................................
32
7.1.10.
Podaci o uputstvima za bezbjedan rad....................................................................................
32
7.2.
Prepoznate i utvrđene opasnosti............................................................................................
33
7.3.
Prepoznate i utvrđene štetnosti...............................................................................................
33
VIII.
Izbor metode (metodološkog postupka) procjene rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini....................................................................................................................................
34
IX.
Procjenjivanje rizika u odnosu na opasnosti i štetnosti....................................................
43
KOMERCIJALNI SEKTOR
9.1.
Rukovodilac Komercijalnog sektora......................................................................................
44
9.2.
Pomoćnik rukovodioca Komercijalnog sektora......................................................................
49
9.3.
Sekretarica..............................................................................................................................
54
9.4.
Referent za dokumentaciju u komerijalnom sektoru.............................................................
59
9.5.
Referent za praćenje i evidenciju PDV-a..............................................................................
64
9.6.
Referent za praćenje i evidenciju PDV-a..............................................................................
69
9.7.
Sekretar Komisije za javne nabavke......................................................................................
74
9.8.
Stručni saradnik za javne nabavke..........................................................................................
79
9.9.
Stručni saradnik za praćenje ugovora za javne nabavke.........................................................
84
9.10.
Referent za nabavku elektro i mašinskih dijelova i opreme.................................................
89
9.11.
Referent za nabavku elektro i mašinskih dijelova i opreme.................................................
94
9.12.
Referent za ostale nabavke.....................................................................................................
99
9.13.
Referent uvoza i carine...........................................................................................................
104
9.14.
Referent kalkulant...................................................................................................................
109
9.15.
Referent prodaje.....................................................................................................................
114
9.16.
Vozač......................................................................................................................................
119
9.17.
Administrator za javne nabavke..............................................................................................
125
SLUŽBA SKLADIŠTE
9.18.
Rukovodilac grupe skladišta...................................................................................................
130
9.19.
Poslovođa skladišta.................................................................................................................
138
9.20.
Skladištar centralnog skladišta................................................................................................
146
9.21.
Skladištar otvorenog skladišta................................................................................................
154
9.22.
Skladištar centralnog skladišta i vozač električnog viljuškara...............................................
160
9.23.
Skladištar centralnog skl. i teh.plinova...................................................................................
168
9.24.
Referent HTZ opreme............................................................................................................
176
9.25.
Evidentičar knjigovođa..........................................................................................................
182
9.26.
Radnik na mašini za rezanje...................................................................................................
188
9.27.
Vozač viljuškara.....................................................................................................................
195
9.28.
Vozač viljuškara i ostalih rudarskih mašina..........................................................................
202
X.
Utvrđivanje načina i mjera za otklanjanje, smanjenje ili sprečavanje rizika u odnosu na utvrđene opasnosti i štetnosti..........................................................................................
209
XI.
Zaključak...............................................................................................................................
211
11.1.
Radna mjesta na kojima je izvršena procjena rizika ..............................................................
212
11.2.
Radna mjesta na kojima nije izvršena procjena rizika ...........................................................
213
11.3.
Radna mjesta koja su utvrđena kao radna mjesta sa povećanim rizikom...............................
213
11.4.
Planirane aktivnosti za otklanjanje ili smanjenje rizika sa prioritetima za otklanjanje rizika i rokovima izvršavanja planiranih aktivnosti.........................................................................
215
11.5.
Zdravstveni uslovi radnika na radnim mjestima sa povećanim rizikom................................
223
XII
Prelazne i završne odredbe..................................................................................................
225
12.1.
Izmjene i dopune akta o procjeni rizika..................................................................................
226
12.2.
Provjera efikasnosti promjene akta o procjeni rizika..............................................................
226
12.3.
Stupanje na snagu...................................................................................................................
226
Izjava poslodavca..................................................................................................................
227
Na osnovu člana 13. Zakona o zaštiti na radu ("Sl.glasnik RS", broj: 1/08), a u skladu sa odredbama Pravilnika o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini ("Sl.glasnik RS", broj: 66/08), direktor ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO " a.d. sa sjedištem u Gacku, dana ______________ 2011. godine donosi
AKT O PROCJENI RIZIKA
NA RADNOM MJESTU I U RADNOJ SREDINI
Ovim aktom sagledava se organizacija i proces rada sa procjenom rizika od povrede, oboljenja i oštećenja zdravlja na radnom mjestu i radnoj sredini KOMERCIJALNOG SEKTORA i utvrđuju se mjere za otklanjanje ili smanjenje rizika u obimu kojim se sprječava povreda na radu, oštećenja zdravlja ili oboljenja zaposlenog.
Obuhvat procjene rizika
Procjena rizika zasniva se na sistematskom evidentiranju i procjenjivanju svih faktora u procesu rada, mogućih vrsta opasnosti i štetnosti na radnom mjestu i u radnoj sredini koje mogu da prouzrokuju povredu na radu, oštećenje zdravlja, radni procesi, radna mjesta, sredstva za rad, sirovine i materijale koji se koriste u tehnološkom i radnim procesima, kao i drugi faktori koji mogu izazvati rizik od povrede na radu, oštećenje zdravlja ili oboljenje zaposlenog.
Procjena rizika obuhvata:
1. opšte podatke o poslodavcu;
2. opis tehnološkog i radnog procesa, opis sredstava za rad, njihovo grupisanje i opis sredstava
i opreme za ličnu zaštitu na radu;
3. pregled organizacije rada;
4. prepoznavanje i utvrđivanje opasnosti i štetnosti na radnom mjestu i u radnoj sredini i
definisanje njihovih karakteristika;
5. procjenjivanje rizika u odnosu na opasnosti i štetnosti;
6. utvrđivanje načina i mjera za otklanjanje, smanjenje ili sprečavanje rizika;
7. zaključak;
8. izmjena i dopuna akta o procjeni rizika.
I. UVOD
Procjena rizika izrađuje se na osnovu člana 13. Zakona o zaštiti na radu ("Sl.glasnik RS", br.1/08) i Pravilnika o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini ("Sl.glasnik RS", br. 66/08).
Procjena rizika je postupak kojim se utvrđuje nivo rizika od nastanka povrede na radu, profesionalne bolesti ili bolesti u vezi sa radom na radnom mjestu i u radnoj sredini KOMERCIJALNOG SEKTORA te poremećaje u procesu rada koji bi mogli izazvati opasnosti i štetne posljedice po zaštitu i zdravlje radnika zaposlenih u KOMERCIJALNOM SEKTORU.
Na osnovu procjenjenih rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini, poslodavac utvrđuje način i mjere za sprječavanje, otklanjanje ili smanjenje rizika na najmanju moguću mjeru i to:
a) preventivne mjere koje se mogu koristiti za smanjenje rizika
b) održavanje u ispravnom stanju i vršenje pregleda i ispitivanja sredstava za rad
c) obezbjeđivanje propisanih uslova za bezbjedan i zdrav rad u radnoj sredini
d) utvrđivanje metodologije i programa osposobljavanja radnika za bezbjedan rad za sva radna mjesta, a u skladu sa specifičnostima radnog mjesta i rizicima na pojedinim radnim mjestima
e) osposobljavanje zaposlenih za bezbjedan i zdrav rad
f) utvrđivanje sredstava i opreme za ličnu zaštitu na radu na radnom mjestu
g) obezbjeđivanje sredstava i opreme za ličnu zaštitu na radu, njihovo održavanje i ispitivanje
h) utvrđivanje posebnih zdravstvenih uslova koje moraju da ispunjavaju zaposleni za obavljanje određenih poslova na radnom mjestu u radnoj sredini ili za upotrebu pojedine opreme za ličnu zaštitu na radu, a na osnovu ocjene službe medicine rada
i) utvrđivanje rokova za periodične provjere osposobljenosti za bezbjedan i zdrav rad radnika koji rade na radnom mjestu sa povećanim rizikom
j) upućivanje zaposlenih na prethodne i periodične ljekarske preglede u skladu sa ocjenom službe medicine rada i relevantnim propisima
k) zaustavljanje svake vrste rada koja predstavlja neposrednu opasnost za život ili zdravlje radnika
Akt o procjeni rizika podliježe naknadnim revizijama (član 16. Pravilnika o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini) i to :
a) u slučaju smrtne povrede na radu i teške povrede na radu
b) u slučaju pojave svake nove opasnosti ili štetnosti, odnosno promjene nivoa rizika u procesu rada
c) kada mjere koje se utvrde za sprečavanje, otklanjanje ili smanjenje rizika nisu odgovarajuće ili ne odgovaraju procjenjenom stanju
d) kada je procjena zasnovana na podacima koji nisu ažurni
e) kada postoje mogućnosti i načini za unapređenje, odnosno dopunu procjenjenih rizika,
f) istekom roka od tri godine od dana vršenja prethodne procjene
g) na osnovu naložene mjere inspektora rada.
II. CILJ DONOŠENJA AKTA O PROCJENI RIZIKA
Osnovni cilj procjene rizika na radu je zaštita i zdravlje zaposlenih.
Osnovni cilj izrade akta o procjeni rizika na ranom mjestu i u radnoj sredini je unaprjeđenje uslova rada i radne sredine, prevencija povreda na radu, profesionalnih bolesti i bolesti u vezi sa radom. Na osnovu procjenjenih rizika sprovode se konkretne preventivne mjere za otklanjanje i smanjenje rizika na najmanju moguću mjeru, što zapravo predstavlja proces upravljanja rizikom.
Opšta direktiva 89/391/EEZ o bezbjednosti i zdravlju na radu, sadrži opšte principe u vezi sa prevencijom rizika na radnom mjestu, sprovođenjem bezbjednosti i zdravlja na radu, eliminisanjem rizika koji mogu da izazovu nesrećne slučajeve, navodi zatim principe informisanja, konsultovanja, balansiranog učešća u skladu sa nacionalnim zakonom, principe obuke zaposlenih i njihovih predstavnika za samostalan rad kao i opšte smjernice za primjenu pomenutih principa.
Procjena rizika na radnom mjestu kao obaveza zemalja članica EU uvedena je pomenutom Direktivom 89/391/EEZ. Smjernicama za procjenu rizika iz 1996. godine dato je detaljno uputstvo za primjenu u nacionalnim uslovima.
U Republici Srpskoj Zakon o zaštiti na radu ("Sl. Glasnik RS", br.1/08), je stupio na snagu
4. januara 2008. godine, i njime je uređen sistem bezbjednosti i zdravlja na radu. Tim zakonom je započeo proces usklađivanja nacionalnog zakonodavstva sa propisima EU. Novim zakonodavnim pristupom oblasti bezbjednosti i zdravljana radu uveden je princip prevencije povreda na radu, profesionalnih oboljenja i oboljenja u vezi sa radom.
Zakon je baziran na obavezama i odgovornostima poslodavca. Poslodavac je dužan da obezbijedi zaposlenom rad na radnom mjestu i u radnoj sredini gdje su, na osnovu procjene rizika sprovedene mjere bezbjednosti i zdravlja. U tom smislu poslodavac je dužan da obezbjedi preventivne mjere prije početka rada zaposlenog, u toku rada i kod svake izmjene tehnološkog postupka, u skladu sa propisima iz oblasti zaštite i zdravlja na radu, radnog prava, tehnoloških postupaka i standarda, propisa u oblasti zdravstvene zaštite, higijene rada, zdravstvenog, penzijskog i invalidskog osiguranja i druge oblike zaštite.
Prema Zakonu akt o procjeni rizika osnovni je dokument koji se odnosi na utvrđivanje mogućih opasnosti i štetnosti na svim radnim mjestima i u radnoj sredini, na osnovu čega se procjenjuje rizik od nastanka povreda na radu i oštećenja zdravlja zaposlenih. Definiše se kao akt koji sadrži opis procesa rada, procjenu rizika od povreda i /ili oštećenja zdravlja na radnom mjestu i u radnoj sredini i prijedlog mjera za otklanjanje ili smanjenje rizika. Na osnovu Zakona izrađen je Pravilnik o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini ("Sl. glasnik RS", broj 66/09).
Prema Pravilniku procjena rizika predstavlja sagledavanje organizacije rada, radnih mjesta, sredstava za rad, sirovina koje se koriste, sredstava i opreme za ličnu zaštitu na radu, kao i drugih elementa koji mogu da izazovu rizik od povreda na radu, oštećenja zdravlja ili oboljenja zaposlenog, odnosno mogu da izazovu rizik po bezbjednost i zdravlje na radu.
Shodno tome, bitno je da se procjeni opasnost, odnosno suštinsko svojstvo radnog materijala i opreme, kao i metoda rada, koji potencijalno mogu prouzrokovati povredu, vjerovatnoću da će se to desiti, kao i stepen povrede i procjenu tog rizika.
III. pravni osnov
Propisi u oblasti zaštite i zdravlja na radu
· Zakon o zaštiti na radu ("Sl.glasnik RS", br.1/08,13/10)
· Zakon o zaštiti od požara- prečišćeni tekst ("Sl. glasnik RS", br. 6/09)
· Zakon o radu ("Sl. glasnik RS", br.55/07)
· Pravilnik o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini ("Sl.glasnik RS", br.66/08)
· Pravilnik o prethodnim i periodičnim ljekarskim pregledima radnika na radnim mestima sa povećanim rizikom ("Sl.glasnik RS", br.68/08)
· Pravilnik o postupku i rokovima preventivnih i periodičnih pregleda i ispitivanja opreme za rad i preventivnih i periodičnih ispitivanja uslova radne okoline ("Sl.glasnik RS", br.66/08)
· Pravilnik o postupku utvrđivanja ispunjenosti propisanih uslova u oblasti zaštite i zdravlja na radu ("Sl. glasnik RS", br.70/08)
· Pravilnik o načinu vođenja evidencija ("Sl.glasnik RS", br. 63/09)
· Pravilnik o načinu i postupku osposobljavanja radnika za bezbjedan i zdrav rad ("Sl.glasnik RS", br. 42/11)
· Pravilnik o merama i normativima zaštite na radu na oruđima za rad ("Sl.list SFRJ", br.18/91)
· Pravilnik o tehničkim normativima za električne instalacije niskog napona ("Sl. list SFRJ", br.53/88 i 54/88 i "Sl. list SRJ", br.28/95)
· Pravilnik o opštim merama zaštite na radu od opasnog dejstva električne struje u objektima namenjenim za rad, radnim prostorijama i na radilištima ("Sl. glasnik SRS", br.21/89)
· Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu objekata od atmosferskog pražnjenja ("Službeni list SRJ", br.11/96)
· Pravilnik o zaštiti na radu pri izvođenju građevinskih radova ("Sl.glasnik RS", br.53/97)
· Pravilnik o opštim mjerama zaštite na radu za građevinske objekte namijenjene za radne i pomoćne prostorije i radne prostore ("Sl.list SRBIH ", br.5/88)
· Pravilnik o tehničkim normativima za viseće skele na električni pogon ("Sl.list SFRJ", br.19/86)
· Pravilnik o zaštiti na radu pri utovaru tereta u teretna motorna vozila i istovaru tereta iz takvih vozila ("Sl.list SFRJ", br.17/66)
· Pravilnik o sredstvima lične zaštite na radu i ličnoj zaštitnoj opremi ("Sl. list SFRJ", br.35/69)
· Pravilnik o jugoslovenskim standardima za protiveksplozijsku zaštitu ("Sl.list SFRJ", br.18/81, 54/91, 62/91, 70/91, 10/92)
· Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu od statičkog elektriciteta ("Službeni list SFRJ", br.62/73)
· Pravilnik o tehničkim propisima za gromobrane ("Sl. list SFRJ", br.13/68)
· Pravilnik o opštim mjerama i normativima zaštite na radu od buke u radnim prostorijama ("Sl. list SFRJ", br.21/92)
· Opšti pravilnik o higijenskim i tehničkim zaštitnim mjerama pri radu ("Sl. list FNRJ", br.16/47, 36/50 osim članova: od 26 do 37, od 50 do 75, od 78 do 86, od 88 do 99, od 104 do 151 i od 184 do 186)
· Pravilnik o opremi i postupku za pružanje prve pomoći i organizovanju službe spasavanja u slučaju nezgode na radu ("Sl. list SFRJ", br.21/71)
· Pravilnik o zaštiti na radu pri mehaničkoj preradi i obradi drveta i sličnih materijala ("Sl.list SRBIH" br.5/86)
· Nacionalni i međunarodni standardi
IV. OPŠTI PODACI O POSLODAVCU I PROCJENJIVAČIMA RIZIKA
4.1.Opšti podaci o poslodavcu
Naziv, sjedište i adresa:
ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO "a.d. GACKO
Adresa: Gacko, Gračanica bb, 89240
Registarski uložak br.:RU-1-559-00, Osnovni sud u Trebinju
Matični broj: 1083619
Pretežna djelatnost emitenta: vađenje i briketiranje lignita, proizvodnja termoelektrične energije i prodaja električne energije.
4.2. Podaci o procjenjivačima rizika
1. Za vršenje procjene rizika poslodavac je angažovao Institut zaštite, ekologije i informatike, Vidovdanska br.43, Banja Luka, kao pravno lice sa licencom br.1/09 koja je izdata dana 18.03.2009. godine i lica zaposlena u Institutu sa položenim stručnim ispitom
1. Račić Miroslav, dipl.inž.maš., licenca br.1/2009
2. Dr Vesna Paleksić, specijalista medicine rada., licenca br. 01-285
3. Šumonja Slobodan, dipl.inž.ZNR; licenca br. 5/2009
4. Svitlica Sreto, dipl.inž.maš., licenca br. 9/2009
2. Lica koja je odredio poslodavac iz reda zaposlenih za kontakte i davanje podataka za procjenu rizika:
1. Petar Petrović, dipl.ing.rud.
2. Vesna Milićević, inž. zaštite na radu
U procjeni rizika učestovali su zaposleni radnici KOMERCIJALNOG SEKTORA davanjem informacija o rizicima na radnom mjestu i u radnom okruženju. Pri sprovođenju postupka procjene rizika prikupljanje podataka obavljeno je neposrednim razgovorom radnika sa procjenjivačima rizika i popunjavanjem anketnog lista.
V. OPIS TEHNOLOŠKOG I RADNOG PROCESA, SREDSTAVA ZA RAD, OPREME ZA LIČNU ZAŠTITU
5.1. Opis poslova –djelatnost
5.1.1. Registracija preduzeća
Preduzeće je registrovano kao JP RUDNIK I TERMOELEKTRANA "GACKO", a.d. GACKO. Ovakav oblik organizovanja je utvrđen na sjednicama Nadzornog odbora održanim 03.06.2005. godine, br. odluke 01-NO-2255/11 i 26.07. 2005. godine, br. odluke 01-NO-3040/6.
Pun naziv Javnog preduzeća je Zavisno preduzeće Rudnik i Termoelektrana "Gacko", a.d. Gacko.
MH ERS Trebinje, ZP R i TE Gacko, A.D. Gacko se sastoji od radnih jedinica:
- Radna jedinica Rudnik,
- Radna jedinica Termoelektrana,
- Radna jedinica Zajednički tehnički poslovi
Sektori:
- Ekonomsko-finansijski sektor,
- Komercijalni sektor,
- Sektor za organizaciono-pravne, opšte i kadrovske poslove,
- Sektor za razvoj, projektovanje, investicije i informacioni sistem,
- Sektor društvenog standarda.
5.1.2. Djelatnost preduzeća
Prema upisu u Sudski registar o dopuni djelatnosti (br. registarskog uloška 1-559-00, Osnovni sud u Trebinju, od 04.07.2000. god., oznaka i br. rješenja Fi-105/00), djelatnosti pravnog lica su:
10.201
-vađenje i briketiranje lignita
40.112
-proizvodnja termoelektrične energije
40.130
-prodaja električne energije
Preduzeće obavlja i slijedeće djelatnosti:
14.110
-drobljenje i lomljenje kamena
14.121
-vađenje krečnjaka i krede
28.520
-osnovni mašinski radovi
40.300
-proizvodnja i snabdijevanje parom i toplom vodom
45.110
-rušenje i razbijanje objekata, zemljani radovi
45.120
-ispitivanje terena bušenjem i sondiranjem
45.241
-izgradnja hidrograđevinskih objekata
45.250
-ostali građevinski radovi koji zahtjevaju specijalno izvođenje ili opremu
45.310
-postavljanje električnih instalacija i opreme
45.500
-iznajmljivanje opreme za izgradnju ili rušenje sa rukovaocem
50.200
-održavanje i opravka motornih vozila
51.510
-trgovina na veliko, čvrstim , tečnim i gasovitim gorivima i sličnim proizvodima
51.900
-ostala trgovina na veliko isključivo za sopstveni račun
52.630
-ostala trgovina na malo izvan prodavnica
52.740
-opravka d.n. (na drugom mjestu napomenuto)
55.101
-hoteli i moteli sa restoranom
55.300
-restorani
60.240
-prevoz robe u drumskom saobraćaju
63.400
-djelatnost drugih posrednika u saobraćaju
65.230
-ostalo finansijsko posredovanje D.N.
70.120
-kupovina i prodaja nekretnina za sopstveni račun
71.210
-iznajmljivanje ostalih kopnenih saobraćajnih sredstava
71.320
-iznajmljivanje mašina i opreme za građevinarstvo
71.340
-iznajmljivanje ostalih mašina i opreme d.n.
72.400
-izrada i upravljanje bazama podataka
73.101
-istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim naukama
73.102
-istraživanje i eksperimentalni razvoj u tehničkim i tehnološkim naukama
74.140
-poslovni i menadžment konsalting
74.200
-arhitektonske i inženjerske djelatnosti i tehničko savjetovanje
74.300
-tehničko ispitivanje i analize
85.121
-direktna medicinska praksa
85.130
-stomatološka praksa
90.010
-prikupljanje i obrada voda
90.020
-prikupljanje i obrada ostalog otpada
v.d.Direktor: Dragoljub Mučibabić
5.1.3. Osnovni podaci o R i TE Gacko
Rudnik i Termoelektrana Gacko se nalaze u Gatačkom energetskom bazenu u jugoistočnom dijelu Republike Srpske. Realizacija izgradnje, a u skladu sa urađenom investiciono-tehničkom dokumentacijom, počela je 1974. godine, tako što je izgrađen površinski kop Gračanica od 1,8 miliona tona uglja i blok snage 300 MW. Objekat Rudnika i Termoelektrane ušao je u proizvodnju 9. februara 1983. Glavna oprema Rudnika i TE Gacko isporučena je uglavnom iz bivšeg Sovjetskog Saveza. Ukupna vrijednost investicionih sredstava za izgradnju je iznosila 529 miliona US$ i to 362 miliona za TE i 167 za Rudnik.
Rudnik i TE Gacko su energetski kapacitet koji je izgrađen zajedničkim finansiranjem EP BiH i ZEO Hrvatske u odnosu 2:1. Već u probnom radu pokazalo se da se ne može postići projektovano opterećenje od 300 MW. Glavni razlog je što je kalorična vrijednost rasploživog uglja u rasponu od 6000 do 8000 kJ/kg, umjesto projektovanih 10300 kJ/kg. Zbog toga se 1989. pristupilo rekonstrukciji kotla sa ciljem ostvarenja maksimalne snage loženjem stvarno raspoloživog uglja.
Termoelektrana je moćan i značajan termoenergetski proizvodni kapacitet sa godišnjom proizvodnjom i predajom u zajednički elektroenergetski sistem efektivnih 1.650.000.000 KWh električne energije. U koncepciji i tehničkim rješenjima predviđena je ukupna instalisana snaga od 60 MW sa faznom realizacijom 1x300 MW u prvoj fazi i 1x300 MW u narednoj fazi, a na bazi iskorištenja resursa gatačkog lignita. Tehnološka oprema bloka, kotao i turbina sa pumpnim i ventilatorskim postrojenjem, sovjetske je proizvodnje. Generator je zajedničko djelo Rada Končara iz Zagreba (stator) i Elektrosile iz Lenjingrada (rotor). Na osnovu glavnog projekta bloka, koga je uradila projektna organizacija Motep iz Moskve, Energoinvest iz Sarajeva je projektovao rad svih pratećih i pomoćnih objekata TE: sistem snadbijevanja sirovom vodom za TE i pripremom svih tehnoloških voda za rad kotla i postrojenja, sistem unutrašnjeg i vanjskog transporta šljake i pepela sa deponijama, sistem snadbijevanja i pripreme potrebnih količina uglja za TE, sistem otpadnih i tehnoloških voda i cjelokupnu infrastrukturu.
Snadbijevanje vodom je projektovano i realizovano za potrebe dvije faze, tj. 600 MW. Izgrađena je nova nasuta brana i stvorena akumulacija Vrba od 14.000.000 m3 . Za dotok vode od Klinja do termoelektrane položen je cjevovod dužine 6 km. Za potrebe napajanja kotla i dopunu u rashladni sistem izgrađena su postrojenja za hemijsku pripremu vode, sa kapacitetom 3x60 m3/čas što zadovoljava potrebe dva bloka (600 MW).
Rashladni sistem je zatvorenog ciklusa. Izgrađen je čelični rashladni toranj, visine 104, sa pumpnom stanicom i cirkulacionim cjevovodom. Ugalj se u kontinuitetu doprema iz Rudnika sistemom transportnih traka do drobilišnog postrojenja, a poslije prolaska kroz drobilicu, preko dva odlagača-uzimača, odlaže se na depo za homogenizaciju ili se direktno transportuje do kotlovskih bunkera. Deponija je kapaciteta 320.000 tona, što obezbjeđuje rezervu za rad bloka 45 dana. Ugalj iz bunkera, preko 8 mlinova, u vidu ugljene prašine ubacuje se u ložište kotla, gdje sagorjeva.
Dimni gasovi iz kotla preko elektro-filterskog postrojenja, prečišćavaju se sa efikasnošću do 99,8% i kroz dimnjak visine 164 metra izbacuju se u atmosferu. Unutrašnji sistem šljake od ležišta kotla do sabirnih bunkera realizovan je sistemom transportnih traka, a pepeo se do bunkera transportuje pneumatski kroz cjevovod. Iz bunkera, šljaka i pepeo se odvoze kamionski, prethodno nakvašeni do 30% vlage. na deponiju Dražljevo udaljenu 7 km. Posebna pažnja posvetila se tretmanu otpadnih voda ugradnjom najsavremenijih filtera.
Gatački ugljeni bazen
Gatački ugljeni bazen je smješten u Gatačkom polju u sjeveroistočnom dijelu Hercegovine. Prostire se na površini od oko 40 km2 na nadmorskoj visini od oko 940 m, u tipičnom kraškom području. Područje se odlikuje veoma karakterističnim klimatskim uslovima, gdje se temperature kreću od -30 do +370 C, sa prosječnim atmosferskim padavinama od 1.750 mm godišnje. Teren je uglavnom ravničarski. Basen je podijeljen na četiri eksploataciona polja: Zapadno eksploataciono polje, Centralno eksploataciono polje, Istočno eksploataciono polje i Povlatna ugljena zona. Prvi radovi na eksploataciji uglja u Gacku su počeli 1954. godine na izdancima glavnog ugljenog sloja, a 1982. godine je pušten u rad rudnik lignita "Gračanica" sa godišnjim kapacitetom od 1.800.000 tona uglja i 3.200.000 m otkrivke, na prostoru Zapadnog eksploatacionog polja. Na PK "Gračanica" je primjenjena kontinualna tehnologija rada kojom su postignuti zadovoljavajući rezultati na proizvodnji otkrivke i uglja, što svrstava Gatački bazen u jedan od najvećih u Republici Srpskoj.
Rezerve uglja u Gacku procjenjuju se na preko 400.000.000 tona, a smatra se da te rezerve obezbjeđuju rad dva bloka snage 300 MW za narednih 100 godina. Istraživanja su pokazala da je gatački ugalj viskog kvaliteta i da ga je isplativo eksploatisati. U poslednje vrijeme promjenila se tehnologija dobijanja uglja. Primjenjujući najnovija naučna istraživanja, maksimalno se ide na selektivno otkopavanje, pa je sada ugalj na deponiji dosta čistiji, bez jalovine. To je rezultiralo da proizvodnja termoelektrane 280 MW, smanjuje se broj zastoja i rjeđi su kvarovi.
5.2. Zemljišno-knjižna dokumentacija
Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove, Banja Luka, PJ Gacko izdala je posjedovne liste nepokretnosti-prepis :
Opština
Katastarski srez
Katastarska opština
Broj
Datum
Gacko
Gacko
Gacko
21.0-0-188/2011
14.03.2011.god
Gacko
Gacko
Kula 1
21.17-952.1-1-57/2009
17.02.2009.god
Gacko
Gacko
Jasenik 2
21.17-952.1-1-61/2009
17.02.2009.god
Gacko
Gacko
Dražljevo 1
21.17-952.1-1-63/2009
17.02.2009.god
Gacko
Gacko
Avtovac
21.17-952.1-1-65/2009
17.02.2009.god
Gacko
Gacko
Rudo Polje
21.17-952.1-1-24/2011
07.03.2011.god
Gacko
Gacko
Jasenik 1
21.17-952.1-1-1/2009
17.02.2009.god
5.3.Projektno-tehnička dokumetacija objekata
Poslodavac posjeduje projektno-tehničku dokumentaciju za objekte u vlasništvu preduzeća a ista se nalazi u Arhivi za tehničku dokumentaciju.
5.4.Podaci o objektu
Poslove i radne zadatke zaposleni u Komercijalnom sektoru obavljaju u objektu Glavne upravne zgrade, dok zaposlenu u Službi skladišta poslove i radne zadatke obavljaju u objektu centralnog skladišta, objektima hangara za skladištenje robe i otvorenom skladištu.
Objekat Glavne upravne zgrade zauzima površinu od 2574 m2, spratnosti P+2.
Etaže u objektu spojene su jednokrakim betonskim stepeništem.
Objekat Glavne upravne zgrade zagrijava se toplovodnim grijanjem iz pomoćne kotlovnice.
Energent za toplovodno grijanje je teško lož ulje (mazut).
Svi objekti u krugu preduzeća napajaju se električnom energijom iz vlastitih izvora preko odgovarajućih trafo postrojenja.
Prostor centralnog skladišta smješten je u prizemnom objektu čvrste gradnje.
Zajednički objekat centralnog skladišta i centralne radionice zauzima površinu od 8994 m2.
Prostor centralnog skladišta dispozicijski je podijeljen na dva dijela, sa dva zasebna ulaza i to: dijela za skladištenje mašinskih dijelova i opreme, elektromaterijala i opreme i dijela za skladištenje kancelarijskog materijala, HTZ opreme i ostalo.
U sklopu prostora osim prostora za skladištenje predviđene su izdvojeni kancelarijski prostori.
U sklopu objekta ne postoje sanitarne prostorije za zaposlene.
Skladištenje ostalih materijala vrši se na otvorenom skladištu i u hangarima.
U blizini otvorenog skladišta i hangara urađen je prizemni objekat koji služi kao kancelarijski prostor za skladištare otvorenog skladišta. U sklopu objekta nije predviđen sanitarni prostor za zaposlene.
Zagrijavanje objekta vrši se pećima na električnu energiju.
5.5. Osnovni zadaci Službe skladišta
Skladište kao služba u okviru Sektora komercijalnih poslova ima zadatak da izvrši prijem svih roba koj se putem ovog Sektora nabavljaju za potrebe Preduzeća uz predhodno izvršenu ulaznu kontrolu.
Skladištenje primljenih roba neophodno je izvršiti prema propisima za skladištenje roba svrstavajući ih po logičnim cjelinama uzimajući u obzir vrijednost dijela ili opreme, njihovu gabaritnost i brzinu habanja (stradanja) u sistemu kojem pripada.
Iz ovog proizilazi da se logične cjeline u okviru skladišta formiraju kao:
· cjelina za skladištenje ulja, maziva i goriva,
· cjelina za skladištenje mašinskih dijelova, opreme i materijala,
· cjelina za skladištenje elektromaterijala i opreme,
· cjelina za skladištenje kancelarijskog materijala, HTZ opreme i ostalo.
Skladištenje navedenih roba i materijala se obavljala na više lokacija.
Služba skladišta mora da obezbijedi brzo pronalaženje i izdavanje rezervnih dijelova, opreme ili materijala na osnovu propisane dokumentacija iz skladišta.
Kao služba komercijalnog sektora svoj osnovni zadatak obezbeđuje ispunjavanjem i aktivnosti koje su sadržane u :
- prijemu nabavljenih roba (rezervnih dijelova, materijala i opreme),
- evidentiranju nabavljenih poba,
- reklamaciji nabavljenih poba,
- skladištenju, čuvanju i unutrašnjem transportu roba,
- kontrola skladištenih roba (pravilnost skladištenja, ispravnost pakovanja, fizička oštećenja, rok trajanja i dr.)
- izdavanju materijala iz skladišta (snadbijevanju radnog procesa materijalima i rezervnim dijelovima),
- izvještavanju o stanju zaliha u skladištu.
5.6.Sredstva i oprema za rad
Od sredstava i opreme za rad, zaposleni radnici u Komercijalnom sektoru pri radu koriste računare, telefone, fax aparate, kopir aparate.
Od službenih vozila u Komercijalnom sektoru koristi se teretno vozilo Caddy (teretno), reg.br. 669 -T-883
Zaposleni u Službi skladišta pored računara , telefona i štampača pri radu koriste:
· viljuškare (dizel i električni pogon),
· mašinu za rezanje,
· ručne paletare,
· kolica-japaner,
· ljestve.
5.7. Sirovine i materijali u procesu rada
Od materijala zaposleni u radu koriste kancelarijski materijal i materijal za skladištenje (rezervni dijelovi, materijal i oprema).
5.8. Podaci o sredstvima i opremi za ličnu zaštitu
Tabela 1-Sredstva i oprema za ličnu zaštitu
NAZIV RADNOG MJESTA
Radni mantil
Radno odijelo
Prsluk
Futrovano odijelo
Kišno odijelo
Kombinezon radni
Zimska jakna
Cipele duboke
Čizme gumene
Čizme futrovane
Šljem zaštitni
Peškir
Rukavice radne
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
SEKTOR KOMERCIJALE
Rukovodilac komercijalnog sektora
24
Sekretarica
24
Referent za dokumumenatciju u komercijalnom sektoru
24
Referent za praćenje i evidenciju
PDV-a
24
Referent za praćenje i evidenciju
PDV-a
24
Sekretar Komisije za javne nabavke
24
Stručni saradnik za javne nabavke
24
Stručni saradnik za praćenje ugovora za javne nabavke
24
Rukovodilac Komercijalne službe
24
Referent za nabavku elektro mašinskih dijelova i opreme
24
Referent za nabavku elektro mašinskih dijelova i opreme
24
Referent za ostale nabavke
24
Referent uvoza i carine
24
Referent uvoza i carine
24
Referent kalkulant
24
Referent kalkulant
24
Referent prodaje
24
Vozač
24
12
Administrator za javne nabavke
24
SLUŽBA SKLADIŠTE
Rukovodilac grupe skladišta
24
48
36
12
Poslovođa skladišta
24
48
36
12
Skladištar centralnog skladišta
24
36
24
12
Skladištar otvorenog skladišta
24
36
24
12
Skladištar centralnog skladišta i vozač elelektričnog viljuškara
24
36
24
12
Skladištar centrlnog skladišta i tehničkih plinova
24
36
24
12
Referent HTZ opreme
24
36
24
12
Evidentičar knjigovođa
24
24
12
Radnik na mašini za rezanje
24
36
24
12
Vozač viljuškara
24
36
24
12
Voz.vilj. i ostalih rud.mašina
24
36
24
12
Transportni radnik
12
36
24
12
Referent za praćenje zaliha
24
VI. PREGLED ORGANIZACIJE RADA
6.1.Organizaciona šema R i TE Gacko
Slika 1 – Organizaciona šema R i TE
6.2. Struktura organizacije rada-uslovi za zasnivanje radnog odnosa
Tabela 2-Struktura organizacije rada-uslovi za zasnivanje radnog odnosa
Red. br.
N a z i v
Stručna sprema
Profil zanimanja
Posebni uslovi
Radno iskustvo
Br. akt. izvrš.
Br. izvrš.
KOMERCIJALNI SEKTOR
1.
Rukovodilac Komercijalnog sektora
VSS
ecc
-
3
1
1
2.
Pomoćnik rukovodioca Komercijalnog sektora
VSS
ecc
2
3
1
1
3.
Sekretarica
SSS
g,/ec./m,/r
3
1
1
4.
Refer. za dokum.u komerijalnom sektoru
SSS
g,/ec./m,/r
-
3
1
1
5.
Ref.za prać. i evide. PDV-a
VŠS
ec,/prav
-
3
2
2
6.
Ref. za prać. i eviden.PDV-a
SSS
ec
-
3
1
1
7.
Sekretar Komis. za jav.nabavke
VSS
ecc
-
3
1
1
8.
Stručni sar. za jav.nabavke
VŠS
ecc,/prav
-
3
1
1
9.
Str.sar. za prać.ugovora za javne nabavke
VSS
prav
-
3
1
1
10.
Rukovodilac Komercijalne službe
VSS
ecc
-
3
-
1
11.
Ref. za nabavku el.maš.dij. i opreme
VSS
maš/el/ecc
-
3
1
2
12.
Ref. za nabavku el.maš.dij.i opreme
VŠS
ec/maš
-
3
2
2
13.
Referent za ostale nabavke
SSS
ec/m/opš
-
2
2
2
14.
Referent uvoza i carine
VSS
ecc
-
3
1
1
15.
Referent uvoza i carine
VŠS
ec
-
3
-
2
16.
Referent kalkulant
SSS
ec/opš
-
1
1
2
17.
Referent kalkulant
KV
opšti
-
1
-
1
18.
Referent prodaje
SSS
ec,/opšti
-
1
4
2
19.
Vozač
KV
opšti
-
1
1
1
20.
Administrator za javne nabavke
KV
ecc/pr./te
-
1
1
1
SLUŽBA SKLADIŠTE
21.
Rukovodilac grupe skladišta
VSS
maš
-
3
1
1
22.
Poslovođa skladišta
SSS
m/el/opš
-
1
1
1
23.
Skladištar centralnog skladišta
SSS
m/el/opš
-
1
4
3
24.
Skladištar otvorenog skladišta
SSS
maš/el/opš
-
1
4
3
25.
Skladištar centralnog skladišta i vozač električnog viljuškara
VKV
maš/el/opš
-
1
1
1
26.
Skladištar centralnog skl. i teh.plinova
KV
maš/el/opš
struč.isp.
1
1
1
27.
Referent HTZ opreme
SSS
maš/el/opš
-
1
1
1
28.
Evidentičar knjigovođa
SSS
maš/el/opš
-
1
2
3
29.
Radnik na mašini za rezanje
KV
maš
-
1
2
1
30.
Vozač viljuškara
KV
vozač
-
1
1
2
31.
Vozač viljuškara i ostalih rudarskih mašina
VKV
mašinski
-
1
1
1
32.
Transportni radnik
PK
saobraćajna
-
1
-
4
33.
Referent za praćenje zaliha
VSS
dipl.ecc.
-
3
-
1
VII. PREPOZNAVANJE I UTVRĐIVANJE OPASNOSTI I ŠTETNOSTI NA RADNOM MJESTU I U RADNOJ SREDINI
7.1.Spisak korišćene dokumentacije o postojećem stanju zaštite i zdravlja na radu
7.1.1. Pregledi i ispitivanja sredstava rada
Tabela 3-Podaci o periodičnim pregledima i ispitivanja sredstava za rad
Red.
br.
OBJEKAT- POGON-KANCELARIJA
Broj sredstava rada koja su pregledana
Naziv ustanove lica koja je izvršila perioduični pregled i ispitivanje
Broj stručnog
nalaza-datum pregleda
Sredstva koja nemaju Upotrebnu dozvolu-koja nisu pregledana
1.
Komercijalni sektor-Služba skladište
4
"Unis"- Institut za ekologiju, zaštitu na radu,
Istočno Sarajevo
1030/2010 od 06.12.2010.
-
Izvršen je pregled sredstava rada i opreme u skladu sa Pravilnikom o postupku i rokovima preventivnih i periodičnih pregleda i ispitivanja opreme za rad i preventivnih i periodičnih ispitivanja uslova radne sredine ("Sl.glasnik RS", br.66/08).
7.1.2. Ispitivanja uslova radne sredine
Nisu izvršena ispitivanja uslova radne sredine u skladu sa Pravilnikom o postupku i rokovima preventivnih i periodičnih pregleda i ispitivanja opreme za rad i preventivnih i periodičnih ispitivanja uslova radne sredine ("Sl.glasnik RS", br.66/08).
7.1.3. Pregledi i ispitivanja elektroenergetskih i gromobranskih instalacija
Izvršen je periodični pregled gromobranske instalacije za objekte Glavne upavne zgrade (zajedniča zgrada razvoja i investicija).
Ispitni protokol (mjerenje otpora gromobranske instalacije nakon sanacije gromobranskih spustova), broj isprave, 41 – 1 / 07 / 08 od 18. 09. 2009. godine.
Pregled i ispitivanje je izvršio "ELNAR" d.o.o. Banja Luka.
Nije izvršen pregled i ispitivanje elektroenergetskih instalacija u objektu/prostorijama Glavne upravne zgrade kao ni u objektu centralnog skladišta, objektu u sklopu otvorenog skladišta i hangarima za skladištenje robe.
7.1.4. Organizovanje i pružanje prve pomoći
Poslodavac nema obučena lica u skladu sa članom 7.stav 1. Pravilnika o opremi i postupku za pružanje prve pomoći i o organizovanju službe spasavanja u slučaju nezgode na radu ("Sl.list SFRJ", br. 21/71) za pružanje prve pomoći. U objekima/prostorijama preduzeća postoje sanitetski kompleti/ormarići sa sanitetskim materijalom i sredstvima za pružanje prve pomoći.
7.1.5. Obuka radnika
Nije izvršeno obučavanje radnika za bezbjedan i zdrav rad – iz oblasti ZNR, osim nekoliko novoprimljenih radnika.
Na osnovu člana 35. Zakona o zaštiti od požara ("Službeni glasnik RS", broj 06/09) i čl. 48., 49., i 53. Pravilnika ZOP-a, te na osnovu čl. 56. Statuta ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA GACKO " a.d.
Direktor preduzeća je donio odluku o imenovanju komisije za obuku i provjeru znanja iz oblasti zaštite od požara u sljedećem sastavu:
1. Milošević Radoslavka, strukovni inž. PPZ,
2. Višnjevac Ranko, diol. pravnik,
3. Šuković Blažo, nastavnik hemije,
4. Zelenović Slavenko, dipl. ecc.,
5. Bjelogrlić Ranko, serviser PP aparata,
6. Bjeković Đole, serviser PP aparata.
Na uvid je dat Izvještaj o sprovedenoj godišnjo obuci i provjeri znanja radnika iz oblasti zaštite od požara za 2010. godinu, broj isprave 13-J-10567 od 30.12.2010. godine.
Komisija je izvršila obuku i provjeru znanja po RJ-a i Sektorima u sljedećim vremenskim intervalima:
1. 01. i 02.12.2010. godine
· Sektor za organizaciono pravne, kadrovske i opšte poslove
· Komercijalni sektor
· Ekonomsko-finansijki sektor
· Sektor investicija
· Sektor Društveni standard
· Sektor zaštita
2. 03.,06.,07., 08. i 09.12.2010. godine za RJ Termoelektrana i RJ Zajednički tehnički poslovi
3. 10.,13.,14. i 15.12.2010. godine za RJ Rudnik, a dopunski termin za istu RJ-u je bio dana 21.12.2010. godine (zbog lošeg odaziva zaposlenih iz iste RJ-e).
4. Obuci i provjeri znanja iz oblasti PPZ-a je prisustvovalo 577 radnika, koji su zadovoljili na provjeri znanja iz PPZ-a. Dokumentacija o provedenoj obuci i testovi o provjeri znanja nalatze se u Službi PPZ-a.
S obzirom da je redovna godišnja obuka radnika iz oblasti PPZ-e, zakonska obaveza Komisija smatra da je odaziv bio loš i da mjere PPZ-a nisu ispoštovane.
Tabela 4- Dopunsko osposobljavanje za samostalan i bezbjedan rad
Red.br.
Ime i prezime
Broj uvjerenja
Naziv ustanove/lica koja je izvršila obuku/datum
Vrsta specijalističke obuke
1.
Miladin Radmilović
142/18 od 14.06.2005. godine
Građevinska škola Beograd
Rukovaoc viljuškarom
2.
Miro Šupić
02 od 27.02.2001. godine
"Institut za građevinarstvo IG " Banja Luka,
Poslovni centar Trebinje
Rukovanje eksplozivnim materijama, zapaljivim tečnostima i gasovima u prometu
7.1.6. Podaci (dokumentacija) o zaštiti od požara
Plan zaštite od požara za objekte R i TE izrađen novembra 1999.godine. "Plan izradio Institut zaštite, ekologije i informatike", Banja Luka.
Dopunu plana zaštite od požara, Operativno-taktički i Tehnološko-preventivni, radni nalog br.13/10, urađen maja 2010 godine "V&Z Zaštita" d.o.o. Banja Luka.
U sklopu R i TE postoji Služba zaštite od požara koja obuhvata Operativni dio službe-Preduzetna vatrogasno spasilačka jedinica i Preventivni dio službe.
7.1.7.Podaci o izvršenim ljekarskim pregledima
Zaposleni radnici u Komercijalnom sektoru su obavili ljekarski pregled prilikom zapošljavanja.
Nije bilo periodičnih niti sistematskih ljekarskih pregleda.
7.1.8.Povrede na radu, profesionalna oboljenja, bolesti u vezi sa radom
Poslodavac je dao na uvid pregled povreda na radu u Sektorima za period od 2006 – 2010 godine.
Tabela 5 - Starosna struktura povrijeđenih radnika
Godine starosti
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Od 19-25
Od 26-35
1
2
Od 36-45
1
1
1
Od 46-55
2
1
1
Preko 56
1
1
3
2
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 6- Kvalifikaciona struktura povrijeđenih radnika
Kvalifikaciona struktura
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
KV
1
1
1
1
SSS
2
2
2
1
VKV
VŠS
2
1
VSS
1
2
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 7 - Radna mjesta povrijeđenih radnika
Radno mjesto
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Rukovalac viljuškara
1
Knjigovođa salda
1
Portir
1
1
Telefonista vatrogasac
1
Referent za imov.prav.odnose
1
Evidentičar u central.skladištu
1
Izvršni direktor
1
Referent za carine
1
1
Referent kalkulant
1
Poslovođa DI II
1
Referent za obračun plate
1
Referent za PDV
1
Administrator evidencije radnog vremena
1
Ložač
1
Referent osiguranja
1
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 8 - Godine radnog staža povrijeđenih radnika
Godine radnog staža
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Do 1 god.
1
Od 1-3 god.
Od 3-5 god.
Od 5-10 god.
1
Od 10-15 god
1
Preko 15 god
1
1
6
3
2
1
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 9 - Izvor povrede
Izvor povrede
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Metalna vrata
1
Zaš.ograda na stepeništu
1
Metalne stepenice
1
Led
1
1
1
Stepenište
1
1
2
Drugo lice
1
Rolna od belaza
1
Betonski plato
1
Keramičke pločice
2
Vrela voda
1
Krampa
1
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 10 - Uzrok povrede
Uzrok povrede
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Jak vjetar
1
Klizavost stepenica
2
Poledica
1
1
Zaleđena staza
1
Nedovoljna pristupačnost robi za utovar
1
Fizički napad
1
Klizavo stepenište
1
Odlazak sa rada
2
Skretanje pažnje na drugi posao
1
Okliznuće na stepeništu
1
Okliznuće na ledu
1
Klizave pločice
1
Klizav plato sa ugljem
1
Nedostatak samokntrole (spotaknuće)
1
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 11- Broj povreda po danima i smjenama
Dan
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Ponedjeljak
1
1
1
1
Utorak
1
1
Srijeda
2
2
2
Četvrtak
1
Petak
1
2
1
Smjena
I II III
I
I i III
I
I
Broj odrađenih sati
15min.
7h
30min.
4h
30min.
7h
6h
0h
30min.
0h
8h
8h
3h
2h
0h
1h
0h
Tabela 12 - Povrijeđeni dijelovi tijela
Povrijedjeni dio tijela
2006 god.
2007 god.
2008 god.
2009 god.
2010 god.
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
lakša
teža
smrtna
Prsti desne ruke
1
Rame desne ruke
1
Potkoljenica lijeve noge
1
1
Rame lijeve ruke
1
Zglob šake i rame desne ruke
1
Šaka i podlaktica desne ruke
1
Glava i zubi
1
Skočni zglob desne noge
1
Šaka lijeve ruke i kičma
1
Stopalo,glava
1
Podlaktica i šaka lijeve ruke
1
Stopalo
1
Prsa(grudni koš)
1
Ruke,lijeva noga,lakat
1
Šaka lijeve ruke
1
Lijeva ruka
1
Ukupno
1
2
6
3
2
3
Tabela 13 -Podaci o profesionalnim oboljenjima
Red.br.
Ime i prezime oboljelog
Lokacija/
pogon
Radno mjesto na kome je oboljeli radio kada je utvrđeno profesionalno oboljenje
Dijagnoza- međunarodna šifra oboljenja
Naziv zdravstvene ustanove koja je izvršila pregled oboljelog
Stepen tjelesnog oštećenja
Preostala radna sposobnos oboljelog
1.
Nema podataka o dijagnostikovanim profesionalnim oboljenjima
Tabela 14-Podaci o bolestima u vezi sa radom
Red.br.
Ime i prezime oboljelog
Lokacija-pogon
Radno mjesto na kome je oboljeli radio kada je utvrđeno oboljenje
Dijagnoza i međunarodna šifra oboljenja
Naziv zdravstvene ustanove koja je izvršila pregled oboljelog
Stepen tjelesnog oštećenja
Preostala radna sposobno oboljelog
1.
Nema podataka o dijagnostikovanim bolestima u vezi sa radom
7.1.9. Inspekcijski nadzori
U proteklom periodu nije bilo nadzora inspekcije rada i zaštite na radu u Komercijalnom sektoru.
7.1.10. Podaci o uputstvima za bezbjedan rad
Nema podataka o uputstvima za bezbjedan rad u Komercijalnom sektoru.
Radnici su obavili obuku za rukovanje sredstvima sa kojim rukuju.
7.2. Prepoznate i utvrđene opasnosti
· nedovoljna zaštita zbog rotirajućih ili pokretnih dijelova
· slobodno kretanje dijelova ili materijala koji mogu nanijeti povredu zaposlenom
· unutrašnji transport i kretanje radnih mašina ili vozila, kao i pomjeranje određene opreme za rad
· korišćenje opasnih sredstava za rad koja mogu proizvesti eksplozije ili požar
· nemogućnost ili ograničenost pravovremenog uklanjanja sa mjesta rada, izloženost zatvaranju, mehaničkom udaru, poklapanju i sl.
· opasne površine (podovi i sve vrste gazišta, površine sa kojima zaposleni dolazi u dodir, a koje imaju oštre ivice-rubove, šiljke, grube površine, izbočene dijelove)
· rad na visini ili u dubini u smislu propisa o zaštiti na radu
· mogućnost klizanja ili spoticanja (mokre ili klizave površine)
· opasnost od indirektnog dodira
7.3. Prepoznate i utvrđene štetnosti
· hemijske štetnosti, prašina i dimovi-udisanje, gušenje,unošenje u organizam, prodor u tijelo kroz kožu, opekotine, trovanje
· fizičke štetnosti (buka, vibracije,elektromagnetna zračenja i barometarski pritisak)
· štetni klimatski uticaji (rad na otvorenom)
· napori ili tjelesna naprezanja (ručno prenošenje tereta, guranje ili vučenje tereta, razne dugotrajne povećane tjelesne aktivnosti)
· nefiziološki položaj tijela (dugotrajno stajanje, sjedenje, čučanje, klečanje)
· naprezanje pojedinih organa i sistema (vid, sluh), mentalno naprezanje
· napori pri obavljanju određenih poslova koji prourokuju psihološka opterećenja
(stres, monotonija )
· odgovornost u primanju i prenošenju informacija, korišćenje odgovarajućeg znanja i sposobnosti, odgovornost u pravilima ponašanja, odgovornost za brze izmjene radnih procedura, intenzitet u radu, prostorna uslovljenost radnog mjesta, konfliktne situacije, rad sa strankama, novcem, nedovoljna motivacija za rad,odgovornost u rukovođenju)
· štetnosti u vezi sa organizacijom rada kao što su: rad duži od punog radnog vremena (projektovani rad), rad u smjenama, skraćeno radno vrijeme, rad noću, pripravnost za slučaj intervencije, terenski rad, dežurstva
· štetnosti usljed nadostatka tehničkih i sanitarnih uslova na radnom mjestu
VIII. IZBOR METODE (METODOLOŠKOG POSTUPKA) PROCJENE RIZIKA NA RADNOM MJESTU I RADNOJ SREDINI
Za procjenu rizika na radnim mjestima i u radnoj sredini ZP "RUDNIK I TERMOELEKTRANA" a.d. Gacko koristi se modifikovana AUVA metoda (metod Austrijske opšte ustanove za osiguranje od nesreća i metod Austrijske privredne komore).
Prema članu 12. Pravilnika o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini, procjena rizika zasniva se na analizi vjerovatnoće nastanka i moguće povrede na radu, oštećenja zdravlja, profesionalne bolesti i bolesti u vezi sa radom prouzrokovanih na radnom mjestu i u radnoj sredini.
Po AUVA metodi rizik se izražava kao proizvod vjerovatnoće nastanka nekog neželjenog efekta na zdravlje definisane populacije u određenom vremenskom periodu, s jedne strane i težine neželjenog efekta, s druge strane.Procjena rizika se vrši za svaku utvrđenu opasnost ili štetnost.
Vjerovatnoća da će povreda na radu, oštećenje zdravlja ili oboljenje zaposlenog u vezi sa radom nastati uslijed opasnosti i štetnosti na radnom mjestu i u radnoj sredini procjenjuje se na osnovu prethodne analize koja uzima u obzir učestalost i trajanje izloženosti zaposlenih opasnostima i štetnostima, vjerovatnoću nastanka opasnog događaja i tehničke mogućnosti za izbjegavanje, odnosno ograničenje djelovanja tih opasnosti i štetnosti.(stanje radne sredine). Težina moguće povrede na radu, oštećenja zdravlja ili oboljenja zaposlenog procjenjuje se na osnovu prethodne analize koja uzima u obzir vrstu očekivane povrede.
Tamo gdje se utvrdi da na radnom mjestu i pored potpuno ili djelimično primjenjenih mjera u oblasti bezbjednosti i zdravlja na radu, i drugih mjera, postoje štetnosti i opasnosti koje mogu izazvati povredu ili ugroziti zdravlje zaposlenog, zaključuje se da je to radno mjesto sa povećanim rizikom i isto se dokumentuje Aktom o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini.
Izloženost zaposlenih opasnostima i štetnostima rangira se na sljedeći način:
Izloženost opasnostima i štetnostima tokom radnog dana (nedjelje, meseca, godine) u %
Kvalitativno rangiranje izloženosti opasnostima i štetnostima
Kvantitativno rangiranje izloženosti opasnostima i štetnostima
< 20%
Vrlo rijetko
1
21% - 40%
Povremeno
2
41% - 60%
Često
3
61% - 80%
Pretežni dio radnog vremena
4
> 80%
Sve radno vrijeme
5
Stanje radne sredine, odnosno postojeće stanje zaštite i zdravlja na radu, određeno je sljedećim elementima:
Red. broj
Elementi za ocjenu stanja radne sredine
Dokument/ osnov
Usklađenost sa zahtjevima/zadovoljava
DA
NE
1.
Radni prostor i radne površine
2.
Sredstva i oprema za rad
3.
Zaštita od udara električne struje
4.
Grijanje i ventilacija
5.
Mikroklima
6.
Osvjetljenost
7.
Elektromagnetno zračenje
8.
Buka i vibracije
9.
Atmosferski i klimatski uticaji
10.
Zaštita od požara i eksplozija
11.
Putevi za prolaz, prilaz i evakuaciju
12.
Sirovine, osnovni i pomoćni materijal
13.
Organizacione mjere zaštite i zdravlja na radu
14.
Sredstva i oprema za ličnu zaštitu
15.
Osposobljenost za bezbjedan rad
16.
Obavještenost iz oblasti zaštite i zdravlja na radu
17.
Pružanje prve pomoći
18.
Zaštita nepušača, zabrana uzimanja alkohola i drugih sredstava zavisnosti
19.
Održavanje radnih prostorija
20.
Stanje prostorija za ličnu higijenu
21.
Inspekcijski nalazi o izvršenom nadzoru
22.
Povrede, profesionalna oboljenja i oboljenja u vezi sa radom
Na osnovu nivoa usklađenosti sa zahtjevima zaštite i zdravlja na radu određuje se rang stanja radne sredine na sljedeći način:
Ispunjenost zahteva zaštite i zdravlja na radu (ZZR) u %
Kvalitativno rangiranje stanja radne sredine
Kvantitativno rangiranje stanja radne sredine
BZR >80%
Zadovoljavajuće
1
60%
Srednjeročno potrebne mjere
2
40%
Kratkoročno potrebne mjere
3
20%
Trenutno potrebne mjere
4
BZR≤ 20%
Mjere za trenutni prekid radnog procesa
5
Proizvod ranga izloženosti i ranga stanja radne sredine određuje mjeru vjerovatnoće nastanka opasnosti, odnosno štetnosti:
Rang izloženosti
5
5
10
15
20
25
4
4
8
12
16
20
3
3
6
9
12
15
2
2
4
6
8
10
1
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Rang stanja radne sredine
Rang vjerovatnoće nastanka opasnosti, odnosno štetnosti određuje se prema tabeli:
Mjera vjerovatnoće opasnosti i štetnosti
Kvalitativno rangiranje vjerovatnoće opasnosti i štetnosti
Kvantitativno rangiranje vjerovatnoće opasnosti i štetnosti
1,2
Zanemarljiva
1
3,4,5
Mala
2
6,8,9
Srednja
3
10,12,15,16
Velika
4
20,25
Izrazito velika
5
Rang težine mogućih posljedica određuje se prema tabeli:
Opis posljedice
Kvalitativno rangiranje težine moguće posljedice
Kvantitativno rangiranje težine moguće posljedice
Dovoljna samo prva pomoć
Vrlo laka
1
Medicinski tretman sa bolovanjem do 3 dana
Laka
2
Liječenje koje uključuje i hospitalizaciju
Srednje teška
3
Trajno izmjenjena radna sposobnost
Teška
4
Kolektivna povreda i/ili trajno ugrožavanje životnih funkcija i/ili povreda sa smrtnim ishodom
Smrtna ili kolektivna
5
Rangiranje rizika
Mjera rizika se određuje kao proizvod ranga vjerovatnoće nastanka opasnosti, odnosno štetnosti i ranga težine mogućih posljedica:
Rang vjerovatnoće
5
5
10
15
20
25
4
4
8
12
16
20
3
3
6
9
12
15
2
2
4
6
8
10
1
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Rang težine posljedice
Rangiranje rizika na petostepenoj skali:
Mjera rizika
Kvalitativno rangiranje rizika
Kvantitativno rangiranje rizika
1,2,3,4,5
Beznačajan
I
6,8,9
Mali
II
10,12
Srednji
III
15,16
Visok
IV
20,25
Ekstremni
V
Rangiranje rizika na trostepenoj skali:
Mjera rizika
Kvalitativno rangiranje rizika
Kvantitativno rangiranje rizika
1,2,3,4,5,6,7,8,9
Prihvatljiv
A
10,12
Srednji
B
15,16,20,25
Visok
C
Rang rizika se određuje za svaku identifikovanu, odnosno moguću opasnost i štetnost na radnom mjestu i u radnoj sredini.
Identifikacija opasnosti i štetnosti na radnom mjestu i u radnoj sredini i moguće posljedice
Red. broj
Radne aktivnosti
Moguće opasnosti ili štetnosti
Moguće posledice
1.
2.
3.
4.
5.
Rangiranje rizika
Rangiranje rizika
R.
br.
Šifra opasnosti ili štetnosti
Rang izlože-nosti
Rang
stanja
radne
sredine
Rang vjerovatnoć
Rang težine mogućih posljedica
Mjera rizika
Rang rizika
Petoste-
pena
skala
Troste-
pena
skala
1.
2.
3.
4.
5.
Rang rizika radnog mjesta određen je najvišim rangom rizika od pojedine opasnosti, odnosno štetnosti.
Interpretacija pojedinih nivoa rizika po petostepenoj i trostepenoj skali:
Petostepena skala
Vrijednost rizika
Uslovi rada
Nivo rizika
Aktivnosti ili mjera
1,2,3,4,5
Optimalni
Beznačajan (I)
Nema ni jedne aktivnosti
6,8,9
Približno odgovaraju optimalnim uslovima
Mali (II)
Nisu potrebne dodatne aktivnosti, dovoljan je stalan nadzor uslova rada
10,12
Prevazilazi optimalne uslove
Srednji rizik (III)
Izvršenje mjere u smislu smanjenja rizika
15,16
Teški uslovi rada, opasnost od gubitka radne sposobnosti ili narušavanja zdravlja
Visok (IV)
Rad se ne smije započeti, ako nisu primjenjene mjere za smanjenje rizika
20,25
Izrazito teški uslovi rada, neposredna opasnost za život i zdravlje radnika
Ekstremni (V)
Rad se ne smije početi ili ga je potrebno zaustaviti ili izdati zabranu rada
Trostepena skala
Vrijednost rizika
Uslovi rada
Nivo rizika
Aktivnosti ili mjera
1,2,3,4,5,6,8,9
Optimalni/Približno odgovaraju optimalnim uslovima
Prihvatljiv (A)
Nema ni jedne aktivnosti/Nisu potrebne dodatne aktivnosti, dovoljan je stalan nadzor uslova rada
10,12
Prevazilazi optimalne uslove
Srednji (B)
Izvršenje mjere u smislu smanjenja rizika
15,16,20,25
Teški uslovi rada, opasnost od gubitka radne sposobnosti ili narušavanja zdravlja. Izrazito teški uslovi rada, neposredna opasnost za život i zdravlje radnika
Visok (C)
Rad se ne smije započeti, ako nisu primjenjene mjere za smanjenje rizika/Rad se ne smije početi ili ga je potrebno zaustaviti ili izdati zabranu rada
Radna mjesta sa rangom rizika I i II na petostepenoj skali, odnosno sa rangom A na trostepenoj skali, smatraju se radnim mjestima sa prihvatljivim rizikom.
Radna mjesta sa povećanim rizikom su radna mesta sa rangom rizika III, IV i V na petostepenoj skali, odnosno sa rangom rizika B i C na trostepenoj skali.
Šifre opasnosti i štetnosti su u skladu sa članom 10. i članom 11. Pravilnika o procjeni rizika na radnom mjestu i u radnoj sredini ("Sl.glasnik RS", broj 66/08) i tako su i nevedene u tabeli. Radi lakšeg evidentiranja opasnosti i štetnosti u procjeni rizika, opasnostima i štetnostima date su odgovarajuće šifre u desnoj koloni.
ŠIFRE OPASNOSTI I ŠTETNOSTI
Broj
Opasnosti-štetnosti
Šifra
O P A S N O S T I
a)Mehaničke opasnosti
1.
nedovoljna zaštita zbog rotirajućih ili pokretnih dijelova
01
2.
slobodno kretanje dijelova ili materijala koji mogu nanijeti povredu zaposlenom
02
3.
unutrašnji transport i kretanje radnih mašina ili vozila, kao i pomjeranje određene opreme za rad
03
4.
korišćenje opasnih sredstava za rad koja mogu proizvesti eksplozije ili požar
04
5.
nemogućnost ili ograničenost pravovremenog uklanjanja sa mjesta rada, izloženost zatvaranju, mehaničkom udaru, poklapanju i sl.
05
6.
drugi faktori koji mogu da se pojave kao mehanički izvori opasnosti
06
b)Opasnosti koje se pojavljuju u vezi sa karakterisitkama radnog mjesta
1.
opasne površine (podovi i sve vrste gazišta, površine sa kojima zaposleni dolazi u dodir, a koje imaju oštre ivice-rubove, šiljke, grube površine, izbočene dijelove)
07
2.
rad na visini ili u dubini u smislu propisa o zaštiti na radu
08
3.
rad u skučenom, ograničenom ili opasnom prostoru (između dva ili više fiksiranih dijelova, između pokretnih dijelova ili vozila, rad u zatvorenom prostoru koji je nedovoljno osvjetljen i provjetren
09
4.
mogućnost klizanja ili spoticanja (mokre ili klizave površine)
10
5.
fizička nestabilnost radnog mjesta
11
6.
moguće posljedice ili smetnje usljed obavezne upotrebe sredstava ili opreme za ličnu zaštitu na radu
12
7.
uticaji usljed obavljanja procesa rada korišćenjem neodgovarajućih ili neprilagođenih metoda rada
13
8.
druge opasnosti koje se mogu pojaviti u vezi sa karakteristikama radnog mjesta i načina rada
14
v)Opasnosti koje se pojavljuju korišćenjem elektične energije
1.
opasnost od direktnog dodira sa dijelovima električne instalacije i opreme pod naponom
15
2.
opasnost od indirektnog dodira
16
3.
opasnost od toplotnog dejstva koje razvijaju električna oprema i instalacije
( pregrijavanje, požar, eksplozija, električni udar ili varničenje)
17
4.
opasnost usled udara groma i posljedica atmosferskog pražnjenja
18
5.
opasnost od štetnog uticaja elektrostatičkog naelektrisanja
19
6.
druge opasnosti koje se mogu pojaviti u vezi sa korišćenjem električne energije
20
ŠTETNOSTI
a)štetnosti koje se pojavljuju ili nastaju u procesu rada,
1.
hemijske štetnosti, prašina i dimovi-udisanje, gušenje, unošenje u organizam, prodor u tijelo kroz kožu, opekotine, trovanje
21
2.
fizičke štetnosti (buka, vibracije, elektromagnetna zračenja i barometarski pritisak)
22
3.
biološke štetnosti (infekcije, izlaganje mikroorganizmima i alergentima)
23
4.
štetni uticaji mikroklime (visoka ili niska temperatura, vlažnost i brzina strujanja vazduha)
24
5.
neodgovarajuća ili nedovoljna osvjetljenost
25
6.
štetni uticaji zračenja (toplotnog, jonizujućeg ili nejonizujućeg, laserskog)
26
7.
štetni klimatski uticaji (rad na otvorenom)
27
8.
štetnosti koje nastaju korišćenjem opasnih materija pri proizvodnji, transportu, pakovanju, skladištenju i uništavanju
28
9.
druge štetnosti koje se pojavljuju u radnom procesu, a koje mogu da budu uzrok povrede na radu zaposlenog, profesionalnog oboljenja ili oboljenja u vezi sa radom
29
b)štetnosti koje proističu iz zahtjeva rada , a odnose se na fizičke, psihičke ili psihofiziološke napore
1.
napori ili tjelesna naprezanja (ručno prenošenje tereta, guranje ili vučenje tereta, razne dugotrajne povećane tjelesne aktivnosti)
30
2.
nefiziološki položaj tijela (dugotrajno stajanje, sedenje, čučanje, klečanje)
31
3.
naprezanje pojedinih organa i sistema (vid, sluh), mentalno naprezanje
32
4.
napori pri obavljanju određenih poslova koji prourokuju psihološka opterećenja (stres, monotonija )
33
5.
odgovornost u primanju i prenošenju informacija, korišćenje odgovarajućeg znanja i sposobnosti, odgovornost u pravilima ponašanja, odgovornost za brze izmjene radnih procedura, intenzitet u radu, prostorna uslovljenost radnog mjesta, konfliktne situacije, rad sa strankama, novcem, nedovoljna motivacija za rad, odgovornost u rukovođenju)
34
6.
štetnosti u vezi sa organizacijom rada kao što su: rad duži od punog radnog vremena (projektovani rad), rad u smjenama, skraćeno radno vrijeme, rad noću, pripravnost za slučaj intervencije, terenski rad, dežurstva
35
v)ostale štetnosti
1.
štetnosti koje prouzrokuju druga lica (nasilje prema licima koja rade na šalterima, prema licima na obezbjeđenju)
36
2.
rad sa životinjama
37
3.
rad u blizini vode ili ispod površine vode
38
4.
štetnosti usljed nedostatka tehničkih i sanitarnih uslova na radnom mjestu
39
5.
neodgovarajuća klimatizacija i položaj
40
6.
neodgovarajuća kubatura prostora
41
7.
neodgovarajuća ventilacija
42
8.
neadekvatno zagrijavanje
43
9.
neadekvatna osvjetljenost
44
10.
neodgovarajuće saobraćajnice, snabdjevanje vodom , odvoz otpada
45
IX. PROCJENJIVANJE RIZIKA U ODNOSU NA
OPASNOSTI I ŠTETNOSTI
РЕПУБЛИКА СРПСКА
НАУЧНА УСТАНОВА
ИНСТИТУТ ЗАШТИТЕ, ЕКОЛОГИЈЕ
И ИНФОРМАТИКЕ
научно-истраживачка организација
БАЊА ЛУКА
REPUBLIC OF SRPSKA
SCIENTIFIC-RESEARCH
INSTITUTE OF PROTECTION, ECOLOGY
AND INFORMATICS
scientific-research organization
BANJA LUKA
BAWA LUKA
PAGE
4
Recommended
