Ang Filipino Bilang Wikang

Pambansa:Paglilinaw ng

Kalikasan at Proseso ng Paglilinang

Linawin natin ang probisyong pangwika sa ating Konstitusyon. Sa Artikulo XIV Seksyon 6:

Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samanatalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang wika.

Idekonstrak natin ang probisyong ito.

Una: malinaw ang itatawag

sa wikang pambansa ng Pilipinas, at ito ay FILIPINO.

Ikalawa: ito’y wikang nasa proseso ng

paglilinang.

Ikatlo: may dalawang saligan ng

pagpapayabong at

pagpapayaman sa wikang ito

:

1. Ang umiiral na wika o

diyalekto sa ating bansa

2. Iba pang wika o wikang

dayuhan.

Ano ba ang pormal na

deskripsyon ng Filipino bilang

wikang pambansa???

Ang wikang Filipino ay ang katutubong wika na ginagamit sa buong Pilipinas bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo. Katulad ng iba pang

wikang buhay, ang Filipino ay dumaan sa proseso ng paglinang sa

pamamagitan ng panghihiram sa mga wika sa Pilipinas at mga di-katutubong

wika at ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng wika para sa iba’t ibang saligang

sosyal, at para sa mga paksa ng talakayan at iskolarling pagpapahayag.

Sa deskripsyon ng KWF, ipinagdidiinan na ang wika ay buhay at dahil nga buhay ito, ito ay

dinamiko.

Ngunit pansinin ang proseso ng paglinang…

Binigyang-diin ang:

“Panghihiram sa mga wika sa

Pilipinas at mga di katutubong

wika”

Totoong nanghihiram ang wika natin sa di –katutubong wika o

mga dayuhang wika, lalo na para sa mga konseptong walang direktang katumbas

sa ating wika.

Ngunit kaiba sa karniwang

panghihiram, ang panghihiram ng wika

ay inaari na rin nating sariling

atin ang salitang ating hiniram.

Magbigay ng ilang salitang hiram mula sa ibang wika na inaaring atin…

Itinuturing na ring Filipino ang mga salitang

ito. Hindi na natin kailangan pang ibalik ang mga ito sa wikang ating

pinaghiraman dahil bagama’t hiram nga ay

atin na ito.

Ngunit maituturing nga

kayang panghihiram

ang panghihiram

natin ng salita sa ibang wika sa

Pilipinas?

Hindi na rin maitatatwa ang pagpasok sa Filipino ng

mga bokabularyong mula sa mga wika sa sa ating bansa.

Tulad ng :Jihad(Muslim)

Buang / Gurang (Bisaya)Manong / Manang (Ilocano)

Pinakbet (Ilocano)

Mapupuna sa resolusyon ng KWF ang sinasabing

panghihiram bilang proseso ng paglinang sa mga salitang ito na mula sa iba’t ibang wika sa

iba’t ibang panig ng ating bansa.

Kailangan pa ba nating hiramin ang bagay na sa atin na

naman???

Pag-aambagKapag ang mga salita ay nagmula sa Mindanao, Katimugang Luzon o sa

Visayas, hindi iyon hiniram ng Filipino dahil sa atin din

nagmula iyon. Samakatuwid, mas mainam na gamitin ang salitang pag-aambag sa halip

na panghihiram.

Samakatuwid, ang Filipino ay hindi Pilipino na batay

sa Tagalog. Ngunit kailangang linawin na hindi

rin ito ipinanukalang amalgamasyon o pantay-pantay na representasyon

ng lahat ng wika. Demokratiko man,

imposible ang konseptong ito ni Demetrio Quirino Jr. (Almario, Bernales, et al.,

2006)

Ano pa ang higit na kaibahan ng

Filipino sa Tagalog at Pilipino???

Ang Tagalog ay isang wikang natural at may mga

katutubo itong tagapagsalita. Isa rin itong

partikular na wika na sinasalita ng isa sa mga

etnolinggwistikong grupo sa bansa na tinatawag ding Tagalog. (Constantino sa Bernales, et al., 2002)

Samantala pumasok naman ang salitang Pilipino bilang

wikang pambansa noong 1959. bunga ito ng kalituhan

naidulot ng pagbatay ng wikang pambansa sa wikang

Tagalog na isang pagkakamali. Kaya sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran bilang 59,

itinakda na tuwing tutukuyin ang wikang pambansa ito ay

tatawaging Pilipino.

Ngunit lumabas na ang Pilipino ay Tagalog din sa

estraktura at nilalaman, kaya ito ay itinututring na isang mono-based national

language. Naging labis rin na purista ang mga taliba

noon. Wala noong pagkakataon ang mga di-

tagalog na maging bahagi ng pagpapayaman at

pagpapaunlad ng Pilipino.

Tinawag ito ni Prof. Leopoldo Yabes na

Tagalog Imperialism na nagbunga ng mga

negatibong reaksyon sa mga di-tagalog.

Sa kasalukuyan, hindi na

argumentong ang Filipino ay Tagalog

din. Matagal na itong nasagot sa saliksik ng mga

linggwista.

Wika nga ni Almario

(Bernales, et al., 2006) “hindi lamang natin iniintinding mabuti.”

Mga Miskonsepsyon sa Filipino na kailangan ng paglilinaw…

Ang pangalang Filipino ng ating wikang

pambansa ay hindi nagmula sa Ingles na Filipino na tinatawag

sa ating mga mamamayan ng

Pilipinas.

Hindi rin akomodasyong pampolitika ang pagbabago ng

pangalan ng wikang pambansa mula sa Pilipino tungo sa

Filipino.

Kinailangang gawin ang pagpapalit mula sa P tungo sa F, dahil sa

modernisasyong pinagdaraanan ng ating wikang pambansa, tulad

ng pagdaragdag ng walong titik sa alpabeto

at ang paglinang dito salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang

wika.

Ano kung gayon ang

pinakaesensya ng konsepto ng

Wikang Filipino???

Pambansang Lingua Franca

Bilang isang lingua franca, ito ang nagsisilbing pangalawang wika ng higit na nakararami sa

buong bansa na ating ginagamit sa

pakikipagtalastasan lalo na sa siyudad, kahit pa mayroon

tayong kani-kaniyang sariling katutubong wika.

Pambansang Lingua Franca

Dahil nga lingua franca at pangalawang wika,

nakabubo ng barayti nito bunga ng impluwensiya ng ating kani-kanyang unang

wika sa paggamit nito.

Ang huling talata ng isang artikulo ng Dr.

Almario ay magandang

paglalarawan sa esensya ng wikang Filipino bilang isang

lingua franca…

“Nasa kalooban ngayon ng Filipino ang paglinang sa ‘sansyata’ at ‘ranggay’ ng Iloco, sa ‘uswag’ at ‘bihud’ ng Visaya, sa ‘santing’ ng

Kapampangan, sa ‘laum’ at ‘magayon’ ng Bicol, at kahit sa

‘buntan’ ng Butuanon at sa ‘suyad’ ng Manobo. Samantala’y hindi

hadlang sa madaliang pagpasok ng ‘shawarma,’ ‘sashimi,’ ‘glasnost,’

perestroika,’ ‘shabu,’ ‘megabytes,’ ‘coliform,’ ‘odd-even,’ at iba pang idaragsang ‘satelayt,’ at ‘fax,’ ng

globalisasyon.”

Inihanda ni:

Bb. Jewel Augustine R. del Mundo

Filipino (Instructor I)