Transcript
Page 1: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

คมอการขนสงวตถอนตราย

ISBN 974-7879-96-4กรมควบคมมลพษ

กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม

คพ.04-030

Page 2: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

ค าน า

ในชวงหลายปทปทผานมาน ประเทศไทยไดมการพฒนาดาน อตสาหกรรมอยางกวางขวาง ซงรวมถงอตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมเกยวเนองกบปโตรเคมและอตสาหกรรมการผลตอนๆ ท าใหประชาชนโดยทวไปมความเปนอยทสะดวกสบาย มทางเลอกมากขนส าหรบผลตภณฑและสงอ านวยความสะดวกรวมทงของจ าเปนในชวตประจ าวน ในขณะเดยวกนไดมปญหาจากอบตภยซงเกดจากการขนสง เชน รถบรรทกกาซปโตรเลยมเหลวเกดอบตเหตบนถนนเพชรบรตดใหม รถบรรทกโซดาไฟเกดอบตเหตทจงหวดระยอง รถบรรทกวตถระเบดประสบอบตเหต พลกคว าทจงหวดพงงา เปนตน อบตเหตทเกดขน สวนใหญกอใหเกด ความเสยหายแกชวตและทรพยสนของประชาชนและสงแวดลอมตามมา

กรมควบคมมลพษ กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมไดตระหนกถงปญหาและความส าคญดงกลาว จงไดจดท าหนงสอคมอการขนสงวตถอนตราย เพอเปนแนวทางในการปฏบตส าหรบผประกอบการขนสงวตถอนตราย พนกงานขบรถขนสงวตถอนตรายและเจาหนาททเกยวของ โดยเนอหาของคมอน ประกอบดวยความรทวไปและแนวทางในการปฏบตในการขนสงวตถอนตราย หนาทของผประกอบการขนสง หนาทของพนกงานขบรถ และการปองกนและระงบและอบตภยจากการ ขนสงวตถอนตราย รวมทงขอก าหนดของกฎหมายเพอจะไดน าไปปฏบตตามอยางถกตอง เพอใหเกดความปลอดภยตอประชาชนและทรพยสน ตลอดจน สงแวดลอมตอไป

กนยายน 2544 กรมควบคมมลพษ

Page 3: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

สารบญ หนา

บทท 1 ความรทวไป

1.1 การจ าแนกประเภทของวตถอนตราย 21.2 การก าหนดรายชอวตถอนตราย ตามก าหนดของ องคการสหประชาชาต (UN) 81.3 โครงสรางตารางบญชรายชอวตถอนตราย 9

บทท 2 หนาทของผประกอบการขนสง

2.1 การขอใบอนญาตประกอบการขนสง 132.2 การเตรยมการกอนการขนสง 14

2.2.1 การบรรจวตถอนตราย 14 2.2.2 การตดเครองหมาย ฉลาก และปาย 22 2.2.3 การจดแยกและการขนถายวตถอนตราย 30 2.2.4 เอกสารก ากบการขนสงวตถอนตราย 36

2.3 การอบรมพนกงานขบรถ 42

บทท 3 หนาทของพนกงานขบรถขนสงวตถอนตราย

3.1 หลกเกณฑทวไป 433.2 การขอใบอนญาตขบขประเภทท 4 433.3 ขอปฏบตในการขนสง 46

Page 4: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

หนาบทท 4 การปองกนและระงบอบตภยจากการขนสงวตถอนตราย

4.1 ขนตอนการปฏบตงานมาตรฐานส าหรบเหตฉกเฉน 504.2 แนวทางการด าเนนงานเมอเกดภาวะฉกเฉน 52

4.3 เครองมอและอปกรณความปลอดภยส าหรบ 56 รถบรรทกวตถอนตราย

บรรณานกรม 64

ภาคผนวก ตารางบญชรายชอวตถอนตราย T-1

Page 5: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

สารบญรปภาพ หนา

ภาพท1 บรรจภณฑประเภทหบหอ 15ภาพท2 บรรจภณฑประเภท IBCs* 15ภาพท3 แทงคทยกและเคลอนยายได 16ภาพท4 ตวอยางและความหมายของสญลกษณบรรจภณฑ 18

ทไดรบการทดสอบและรบรองภาพท5 ตวอยางการตดเครองหมายและฉลากทหบหอ 26ภาพท6 ตวอยางปายส าหรบวตถอนตราย 29ภาพท7 ตวอยางปายแสดงหมายเลขสหประชาชาต 30

Page 6: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1 ฉลากบงชประเภทวตถอนตราย 23ตารางท 2 หลกการจดแยกเกบและการบรรทกรวมกน 34 ของวตถอนตรายตารางท 3 แบบฟอรมเอกสารประกอบการขนสงวตถอนตราย 39 แบบหลายระบบตารางท 4 ตวอยางขอมลความปลอดภยของสารเคม 41ตารางท 5 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตาง ๆ 58

Page 7: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

บทท 1ความรทวไป

ในปจจบนมการผลตและการน าเขาสารเคมหรอวตถอนตราย เพอการจ าหนายและใชเปนวตถดบในการผลตสนคาตางๆมากขน สารเคมหรอผลตภณฑสารเคมเหลานถกขนสงไปตามบรษท รานคา ดวยรถบรรทกขนาดตางๆ ตามถนนสายหลกทอาจผานในพนททมชมชนหนาแนน การขนสงสารเคมน อาจเปนสาเหตของการเกดอบตภยรายแรงตอชวตและทรพยสนรวมไปถงสงแวดลอมได อาทเชน รถบรรทกกาซปโตรเคมเหลวเกดอบตเหตบนถนนเพชรบรตดใหม รถบรรทกโซดาไฟเกดอบตเหตทจงหวดระยอง รถบรรทกวตถระเบดประสบอบตเหตทจงหวดพงงา ดงนน ในการขนสงสารเคมโดยเฉพาะอยางยงดวยรถบรรทกขนาดตางๆ จงควรมมาตรการในทางจดและ ขนสงสารเคมทรดกมทสามารถชวยปองกนและแกไขไดงายเมอเกดอบตเหต มาตรการทส าคญส าหรบการจดและขนสงสารเคมไดแก การจ าแนกประเภทของวตถอนตราย รวมถงการตดฉลากและปาย บนภาชนะและรถบรรทกทขนสงใหชดเจน สงเหลานสามารถชวย ปองกนและบรรเทาความรนแรงของผลกระทบทอาจจะเกดขนจากอบตภยของรถขนสงวตถอนตรายได

ในบทนไดรวบรวมรายละเอยดตางๆ ทผขนสงและผประกอบการขนสงมความรและความเขาใจเปนพนฐานคอ การจ าแนกประเภทของ วตถอนตรายของไทย การก าหนดรายชอวตถอนตรายตามระบบของ องคการสหประชาชาตและโครงสรางตารางบญชรายชอวตถอนตราย

Page 8: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

2

1.1 การจ าแนกประเภทของวตถอนตรายส าหรบการจ าแนกประเภทของวตถอนตรายในประเทศไทย

กรมการขนสงทางบกไดออกประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดประเภทหรอชนดของวตถอนตราย ซงประกาศใชเมอ วนท 29 มนาคม 2543 ไดนยามวา “วตถอนตราย” หมายถง สาร สงของ วตถ หรอวสดใดๆ ทอาจเกดอนตรายตอสขภาพและความปลอดภยของคน สตว ทรพยสน หรอสงแวดลอม ระหวางท าการขนสง โดยประกาศน กรมการขนสงทางบกไดแบงประเภทของวตถอนตราย ออกเปน 9 ประเภท (Classes) ตามขอก าหนดขององคการสหประชาชาตซงแบงประเภทวตถอนตรายตามคณสมบตความเปนอนตรายของสาร และไดก าหนดใหรายชอหรอเกณฑการพจารณาความเปนอนตรายของวตถอนตรายเปนไปตามเอกสารค าแนะน าขององคการสหประชาชาต (UN Number) วาดวยการขนสงสนคาอนตราย (United Nations. “Recommendations on the Transportation of Dangerous Goods,Manual of tests and Criteria.” United Nations New York and Geneva, 1996) ดวย

ประเภทของวตถอนตรายทง 9 ประเภท ตามประกาศของกรมการขนสงทางบก ไดแก

ประเภทท 1 วตถระเบด ( Explosives ) หมายถง ของแขง ของเหลวหรอสารผสม ทสามารถเกดปฏกรยาทางเคมดวยตวเอง ท าใหเกดกาซทมความดน และความรอนอยางรวดเรว กอใหเกดการระเบดสรางความเสยหายบรเวณโดยรอบได และใหรวมถงสารทใชท าดอกไมเพลงและสงของทระเบดไดดวย แยกเปน 6 ประเภทยอย คอ

Page 9: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

31.1!สารหรอสงของทกอใหเกดอนตรายจากการระเบด รนแรงทนททนใดทงหมด (mass explosive)

1.2!สารหรอสงของทมอนตรายจากการระเบดแตกกระจาย แตไมระเบดทนททนใดทงหมด

1.3!สารหรอสงของทเสยงตอการเกดเพลงไหม และอาจมอนตรายบางจากการระเบดหรอการระเบดแตกกระจาย แตไมระเบดทนททนใดทงหมด

1.4 สารหรอสงของทไมแสดงความเปนอนตรายอยางเดนชดหากเกดการประทหรอประทในระหวางการขนสงจะเกดความเสยหายเฉพาะภาชนะบรรจ

1.5!สารทไมไวตอการระเบด แตหากมการระเบดจะมอนตรายจากการระเบดทงหมด

1.6! สงของทไวตอการระเบดนอยมาก และไมระเบดทนททงหมด มความเสยงตอการระเบดอยในวงจ ากดเฉพาะในตวสงของนนๆ ไมมโอกาสทจะเกดการประทหรอแผกระจายในระหวางท าการขนสง

ประเภทท 2 กาซ (Gases) หมายถง สารทอณหภม 50 องศาเซลเซยส มความดนไอมากกวา 300 กโลปาสกาล หรอมสภาพเปนกาซอยางสมบรณทอณหภม 20 องศาเซลเซยส และมความดน 101.3 กโลปาสกาล ซงไดแก กาซอด กาซพษ กาซอยในสภาพของเหลว กาซในสภาพของเหลวอณหภมต า และใหรวมถงกาซทละลายในสารละลายภายใตความดนดวย แยกเปน 3 ประเภทยอย คอ

Page 10: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

42.1!กาซไวไฟ (Flammable Gas) หมายถง กาซทอณหภม

20 องศาเซลเซยสและมความดน 101.3 กโลปาสกาลสามารถตดไฟไดเมอผสมกบอากาศ 13 เปอรเซนตหรอต ากวา โดยปรมาตรหรอมชวงกวางทสามารถตดไฟได 12 เปอรเซนต ขนไป เมอผสมกบอากาศโดยไมค านงถงความเขมขนต าสดของการผสม

2.2! กาซไมไวไฟและไมเปนพษ (non–Flammable, non-Toxic gas) หมายถง กาซทขณะขนสงมความดนไมนอยกวา 280 กโลปาสกาล ทอณหภม 20 องศาเซลเซยสหรออยในสภาพของเหลวอณหภมต า

2.3!กาซพษ (Toxic Gas) หมายถง กาซทมคณสมบตเปนททราบกนทวไปหรอไดมการสรปวาเปนพษหรอกดกรอนหรอเปนอนตรายตอสขภาพ

ประเภทท 3 ของเหลวไวไฟ (Flammable Liquids) หมายถงของเหลวหรอของเหลวผสมหรอของเหลวทมสารแขวนลอยผสม ทมจดวาบไฟไมเกน 60.5 องศาเซลเซยส กรณทดสอบดวยวธถวยปด(Closed–cup test) หรอไมเกน 65.6 องศาเซลเซยส กรณทดสอบดวยวธถวยเปด (Open–cup test) และใหรวมถงของเหลวทขณะขนสงถกท าใหมอณหภมเทากบหรอมากกวาจดวาบไฟของของเหลวนนและสารหรอสงของทท าใหมอณหภมจนเปนของเหลวขณะท าการขนสง ซงเกดไอระเหยไวไฟทอณหภมไมมากกวาอณหภมสงสดทใชในการขนสง

Page 11: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

5ประเภทท 4 ของแขงไวไฟ (Flammable Solids) สารทมความเสยง

ตอการลกไหมไดเองและสารทสมผสกบน าแลวท าใหเกดกาซไวไฟ (Flammable Solids, Substances liable to spontaneouscombustion, Substances which in contact with water emitflammable gases) แยกเปน 3 ประเภทยอย คอ

4.1 ของแขงไวไฟ (Flammable solid) หมายถง ของแขงทระหวางท าการขนสงสามารถทจะตดไฟไดงาย หรออาจท าใหเกดการลกไหมขนไดจากการเสยดสสารหรอส า รท เ ก ย วข อ งท ม แนวโน มท จ ะ เก ดปฏก ร ย าคายความรอนทรนแรง และใหรวมถงวตถระเบดทถกลดความไวตอการระเบด ซงอาจจะระเบดไดถาหากไมท าใหเจอจางเพยงพอ

4.2 สารทมความเสยงตอการลกไหมไดเอง (Substancesliable to spontaneous combustion) หมายถงสารทมแนวโนมจะเกดความรอนขนไดเองในสภาวะการขนสงตามปกตหรอเกดความรอนสงขนได เมอสมผสกบอากาศและมแนวโนมทจะลกไหมได

4.3!สารทสมผสกบน าแลวท าใหเกดกาซไวไฟ (Substanceswhich in contact with water emit flammable gases)หมายถง สารทท าปฏกรยากบน าแลวมแนวโนมทจะเกดการตดไฟได เองหรอท าให เกดก าซไวไฟในปรมาณทเปนอนตราย

Page 12: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

6ประเภทท 5 สารออกซไดส และสารเปอรออกไซดอนทรย

(Oxidizing Substances and Organic Peroxides) แยกเปน 2ประเภทยอย คอ

5.1!สารออกซไดส (Oxidizing Substances) หมายถงสารทตวของสารเองอาจไมตดไฟ โดยทวไปจะปลอยออกซเจนหรอเปนเหตหรอชวยใหวตถอนเกดการลกไหม

5.2!สารอนทรยเปอรออกไซด (Organic peroxides)หมายถง สารอนทรยทมโครงสรางออกซเจน 2อะตอม –O-O- และอาจถอไดวาเปนสารทมอนพนธของ Hydrogen peroxide ซงอะตอมของ Hydrogen 1หรอทง 2 อะตอม ถกแทนทดวย Organic radicalsสารนไมเสถยรความรอนซงอาจเกดปฏกรยาคายความรอนและเรงการแตกตวดวยตวเอง และอาจมคณสมบตอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางดงตอไปนรวมดวย

5.2.1 แนวโนมทจะระเบดสลายตว5.2.2! เผาไหมอยางรวดเรว5.2.3! ไวตอการกระแทก หรอการเสยดส5.2.4! ท าปฏกรยากบสารอนกอใหเกดอนตรายได5.2.5! เปนอนตรายตอตา

Page 13: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

7ประเภทท 6 สารพษและสารตดเชอ (Poisonous Substances

and Infectious Substances) แยกเปน 2 ประเภทยอย คอ6.1!สารพษ (Toxic Substances) หมายถง สารทมแนวโนมจะท าใหเสยชวตหรอบาดเจบรนแรงหรอเปนอนตรายตอสขภาพ หากกลนหรอสดดมหรอสมผสทางผวหนง

6.2!สารตดเชอ (Infectious Substances) หมายถง สารททราบวาหรอคาดวามเชอโรคปนอยดวย เชอโรค คอจลนทรย (ซงรวมถง แบคทเรย ไวรส Rickettsiaพยาธ เชอรา)หรอจลนทรยทเกดขนใหมหรอเกดจากการเปลยนแปลงทางพนธกรรม ซงรกนโดยทวไปหรอมข อสรปท เชอถอได ว าเป นเหตให เกดโรค ตอมนษยหรอสตว

ประเภทท 7 วสดกมมนตรงส (Radioactive Materials)หมายถง วสดทสามารถแผรงสทมองไมเหน ซงเปนอนตรายตอรางกาย การพจารณาความเปนอนตรายใหเปนไปตามมาตรฐานและขอก าหนดตาง ๆ ดานการขนสงสารกมมนตรงสของทบวงการพฒนาปรมาณระหวางประเทศ (International Atomic Energy Agency หรอ IAEA)

ประเภทท 8 สารกดกรอน (Corrosive Substances) หมายถงสารซงโดยปฏกรยาเคมจะกอใหเกดความเสยหายตอเนอเยอของสงมชวตอยางรนแรง หรอกรณของการรวจะเกดความเสยหาย หรอท าลายสงของอน หรอยานพาหนะทใชในการขนสง หรอเกดอนตรายอนไดดวย

Page 14: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

8ประเภทท 9 วตถอนตรายเบดเตลด (Miscellaneous

Products or Substances) หมายถง สารและสงของทในขณะขนสงมความเปนอนตราย ซงไมจดอยในประเภทท 1 ถง ประเภทท 8 และใหรวมถงสารทในระหวางท าการขนสงหรอระบวาในการขนสงตองควบคมใหมอณหภมไมต ากวา 100 องศาเซลเซยส ในสภาพของเหลวหรอมอณหภมไมต ากวา 240 องศาเซลเซยส ในสภาพของแขง

1.2 การก าหนดรายชอวตถอนตรายตามระบบขององคการ สหประชาชาต

ในบญชรายชอสนคาอนตราย (Dangerous Goods List) ขององคการสหประชาชาตนน มวตถอนตรายทควบคมในการขนสงทงสน2107 ชนด ซงสหประชาชาตมวธการก าหนดรายชอวตถอนตรายดงน

1.!ชอเดยวๆ ส าหรบสาร และสงของทมสวนประกอบแนนอน เชนUN-1090 ชอ ACETONE หรอ ETHYL NITRATESOLUTION

2.!วตถอนตรายทตงชอตามลกษณะการน ามาใชประโยชนของวตถนน เชน

UN–1133 กาว (ADHESIVE) หรอ UN–1266 ผลตภณฑน าหอม (PERFUMERY PRODUCT)

3 .!สนคาอนตรายทระบเปนกลมของสารหรอสงของตาม องคประกอบหลกทางเคม เชน

UN–1477 NITRATE, INORGANIC, N.O.S.UN–1987 ALCOHOL, N.O.S.

4.!วตถอนตรายทระบเปนกลมคณสมบตของวตถอนตราย เชน

Page 15: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

9UN–1325 สารอนทรยไวไฟทเปนของแขง(FLAMMABLE SOLID, ORGANIC, N.O.S.)UN–1993 ของเหลวไวไฟ (FLAMMABLE LIQUID, N.O.S)

หมายเหต N.O.S. ยอมาจาก Note otherwise specified หมายถง ชอทไมจ าเพาะเจาะจง (ยงไมไดก าหนดชอเฉพาะไว)

วตถอนตรายทจะถกจดอยในขอ 3 กตอเมอไมสามารถจดอยในขอ 2 ได และวตถอนตรายใดจะถกจดไวในขอ 4 กตอเมอ ไมสามารถจดอยในขอ 2 และขอ 3 ได สารผสมหรอสารละลายใดทมหมายเลขสหประชาชาต และมชอเฉพาะในบญชแลว ถาหากมสาร ไมเปนอนตรายหนงหรอมากกวาผสมอยจะตองก าหนดหมายเลข สหประชาชาต และรายชอในบญชใหม

1.3 โครงสรางตารางบญชรายชอวตถอนตรายองคการสหประชาชาตไดรวบรวมขอมลทจ าเปนส าหรบวตถอนตราย

ทควบคมในการขนสงทงหมดไวในรปตารางดงตวอยางในภาคผนวก ประกอบดวย 11 คอลมน ดงตอไปน

คอลมน 1 หมายเลขสหประชาชาต (UN Number) แสดงหมายเลขล าดบ (Serial Number) ทก าหนดขนมา ส าหรบวตถหรอสารทอยภายใตระบบขององคการสหประชาชาต

คอลมน 2 ชอและลกษณะของสาร (Name and Description)แสดงชอของวตถอนตรายและรายละเอยดของสารหรอคณสมบตของสาร

คอลมน 3 ประเภท/ประเภทยอย (Class/Division) แสดงความเสยงอนตรายหลก (Primary Risk)

Page 16: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

10คอลมน 4 ประเภท (Class) แสดงความเสยงอนตรายรอง

(Subsidiary Risk)คอลมน 5 กลมการบรรจตามองคการสหประชาชาต (UN Packing

Group) แสดงหมายเลขกลมการบรรจตามสหประชาชาต ไดแก I หมายถง กลมการบรรจวตถทอนตรายมาก II หมายถง กลมการบรรจวตถทอนตรายปานกลาง และ III หมายถง กลมการบรรจวตถทอนตรายนอย

คอลมน 6 ขอก าหนดพเศษ (Special Provision) แสดงหมายเลขทอางองถงขอก าหนดเฉพาะทระบไวส าหรบวตถหรอสารชนดนนๆ โดยขอก าหนดเฉพาะนใชส าหรบทกกลมการบรรจ (Packing Group) ซงไดก าหนดไวส าหรบสารหรอวตถอนตรายเฉพาะชนด ยกเวนวาม ขอความทก าหนดใหเปนอยางอน

คอลมน 7 ปรมาณจ ากด (Limited Quantity) แสดงปรมาณการขนสงทไดรบการยกเวนการปฏบตในการขนสง

คอลมน 8 ขอก าหนดทวไป (Packing Instruction) แสดงหมายเลขทอ างองขอแนะน าทเกยวของ ซงระบถง การบรรจสารหรอวตถอนตรายทไดก าหนดไวส าหรบ การขนสงโดยใชภาชนะหบหอและ IBCs*

คอลมน 9 ขอก าหนดพเศษ (Special Provision) แสดงถงข อก าหนดพเศษซงก าหนดไวส าหรบการขนสงวตถอนตรายในภาชนะหบหอและ IBCs*

คอลมน 10 ขอก าหนดทวไปส าหรบถงทเคลอนยายได (Portable Tank Instruction) แสดงตวเลขทขนตนดวย

Page 17: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

11ตวอกษร “T” ซงระบถงขอก าหนดส าหรบการขนสงวตถอนตรายดวยถงบรรจทเคลอนยายได (Portable Tank)

คอลมน 11 ขอก าหนดพเศษส าหรบถงทเคลอนยายได (Portable Tank Special Provision) แสดงตวเลขทขนตนดวยตวอกษร “TP” ซงระบถงขอก าหนดพเศษส าหรบการขนสงวตถอนตรายในถงบรรจทเคลอนยายได (Portable Tank)

อยางไรกตาม ในคมอนจะน าเสนอตารางในคอลมน 1-4 ซงแสดงหมายเลขสหประชาชาต รายชอวตถอนตราย ความเสยงหลกและความเสยงรอง ซง 4 คอลมนนจะน ามาใชในการก ากบใบขนสง(Shipping Paper)

* ภาชนะบรรจ IBCs หมายถงภาชนะบรรจทแขงหรอยดหยนและ ออกแบบใหสามารถเคลอนยายไดดวยเครองจกรทนตอสภาวะการขนสง

Page 18: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

บทท 2หนาทของผประกอบการขนสง

การด าเนนการขนสงวตถอนตรายใหปลอดภยตอชมชน ทรพยสนและสงแวดลอมนน ผทเกยวของจะตองปฏบตหนาทของตนอยางถกตองและเครงครด ในบทนจะไดกลาวถงหนาททควรปฏบตของผประกอบการ ขนสงมดงน

1. การขอใบอนญาตประกอบการขนสง2.! การบรรจตดเครองหมายฉลากและปายวตถอนตรายทไดมาตรฐาน3.! ตดเครองหมายฉลากและปายบนรถขนสงวตถอนตรายให ถกตองตามขอก าหนดของกรมการขนสงทางบก

4.! จดแยกและขนถายวตถอนตรายใหถกตองและปลอดภย5.! จดท าใบก ากบการขนสง (Shipping paper)6.! จดท าเอกสารค าแนะน าเกยวกบวตถอนตราย (MSDS)7.! จดหาเครองมอและอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ไวประจ ารถขนสงวตถอนตราย

8.! จดฝกอบรมพนกงานขบรถใหมความร ความเขาใจเกยวกบอนตรายของวตถอนตรายทขนสงและมทกษะในการในการขบขรถขนสงวตถอนตรายอยางปลอดภย รวมทงสามารถแกไขปญหาเบองตนไดเมอเกดเหตฉกเฉน

9.! ผประกอบการขนสงจะตองจดท าขนตอนการปฏบตงานมาตรฐานส าหรบเหตฉกเฉน (Standard Operating Procedures, SOP)ไวลวงหนา แนวทางในการปฏบตขอ 1-6 และ 8 ส าหรบขอ 7 และขอ 9 จะกลาวถงตอไปในบทท 4

Page 19: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

13

2.1 การอนญาตประกอบการขนสงกรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม มหนาทตามพระราช

บญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ซงไดควบคมการขนสงคน สตวและสงของโดยทางบก ทงทประจ าทางและไมประจ าทาง แมวา พระราชบญญตนจะมไดระบประเภทหรอชนดของสนคาทควบคม แตสามารถควบคมวตถอนตรายไดทกชนด ผทจะประกอบการขนสงวตถอนตรายทางบกจะตองไดรบอนญาตจากนายทะเบยนกลาง โดยอนมตของ คณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกกลาง ซงใบอนญาตประกอบการ ขนสง ม 4 ประเภท คอ

1. ใบอนญาตประกอบการขนสงประจ าทาง2. ใบอนญาตประกอบการขนสงไมประจ าทาง3. ใบอนญาตประกอบการขนสงโดยสารขนาดเลก4. ใบอนญาตประกอบการขนสงสวนบคคล

ในการประกอบการขนสงวตถอนตราย ผประกอบการจะไดรบอนญาตจากกรมการขนสงและตองใชรถตามประเภททระบไวใน ใบอนญาต ซงไดก าหนดเงอนไขเกยวกบรถ สถานทหยดขนถาย สถานทพกคน สตว สงของและวธปฏบตเกยวกบสวสดภาพและความปลอดภยในการจดการขนสง และพนกงานขบรถจะตองไดรบใบอนญาตขบขประเภทท 4 จากกรมการขนสงดวย

ผประกอบการขนสง และผประกอบการรบจางจดการขนสง ทไมไดรบใบอนญาตจากกรมการขนสงทางบก มความผดตองระวางโทษจ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบตงแต 20,000 บาท ถง 100,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

Page 20: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

14

2.2 การเตรยมการกอนการขนสงเมอไดรบใบอนญาตประกอบการขนสงแลว ผประกอบการควร

ปฏบตตามขอก าหนดของกฎหมาย และขอเสนอแนะขององคกรตางๆอยางเครงครด เพอความปลอดภยของชมชน ทรพยสนและสงแวดลอม

2.2.1 การบรรจวตถอนตรายในการบรรจวตถอนตรายตองระบกลมการบรรจซงไดแบงไว

ตามระดบความเปนอนตราย ดงนกลมการบรรจท I อนตรายมากกลมการบรรจท II อนตรายปานกลางกลมการบรรจท III อนตรายนอยโดยมประเภทและมาตรฐานของบรรจภณฑ รวมถงขอควร

ปฏบตในการบรรจวตถอนตรายลงในบรรจภณฑดงน

• ! ประเภทของบรรจภณฑบรรจภณฑทใชบรรจวตถอนตรายตองมคณภาพดและมดชด

เพอปองกนการรวไหลของวตถอนตรายขณะขนสงในสภาวะปกต ซงอาจเกดจากการสนสะเทอน การเปลยนแปลงอณหภม ความชนหรอความดน แบงออกเปน 3 ประเภท คอ

1. บรรจภณฑประเภทหบหอ หมายถง สวนรองรบและองคประกอบอนๆหรอวสดทจ าเปนเพอใหสวนรองรบนนท าหนาทบรรจของได

2. บรรจภณฑ IBCs (Intermediate Bulk Containers) หมายถง ภาชนะบรรจทแขงหรอยดหยน และออกแบบใหสามารถเคลอนยายไดดวยเครองจกร ทนไดกบสภาวะการขนสงและมความจ

Page 21: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

15-! ไมเกน 1.5 ลกบาศก เมตร ส าหรบของแขงในกลมการบรรจท I เมอภาชนะบรรจ IBCs ไมไดท าดวยโลหะ

-! ไมเกน 3.0 ลกบาศกเมตร ( 3,000 ลตร) ส าหรบของแขงและของเหลว ในกลมการบรรจท II และท III

-! ไมเกน 3.0 ลกบาศกเมตร ส าหรบของแขงในกลมการบรรจท I เมอภาชนะบรรจ IBCs ท าดวยโลหะ

ภาพท 2 บรรจภณฑประเภท IBCs

ภาพท 1 บรรจภณฑประเภทหบหอ

Page 22: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

16

3. แทงคทยกและเคลอนยายได (Portable tank) หมายถง แทงคทยกและเคลอนยายไดใชส าหรบการขนสงหลายระบบ (Multimodal tank) ทมความจมากกวา 450 ลตร ซงรวมอปกรณทจ าเปนส าหรบการขนสงดวย ใชส าหรบการขนสงวตถอนตรายประเภทท 3-9 การขนสงแบบไมใชเครองท าความเยนส าหรบกาซเหลว ( Non-refrigerated liquefied gases ) และการขนสงแบบใชเครองท าความเยนส าหรบกาซเหลว ( Refrigerated liquefied gases ) ทอยในประเภทท 2 และตองเปนถงท มขนาดพอเหมาะโดยเวลาใส หรอถ ายเทออกไม จ าเป นต อง แกะอปกรณหรอโครงสรางชนใดออกกอน สามารถยกบรรจภณฑทบรรจวตถเตมออกจากรถบรรทกได ไดรบการออกแบบใหเปนภาชนะเบองตนส าหรบใชในการขนถาย มเครองยดชองหรอสวนประกอบทจะอ านวยความสะดวกส าหรบการจบยดจากเครองกล ทงนไมรวมบรรจภณฑประเภท Road tank-vehicles, Rail tank-wagons, Non-metallic tanks, Gas cylinders, Large receptacles และ Intermediate bulk containers ( IBCs )

ภาพท 3 แทงคทยกและเคลอนยายได

Page 23: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

17

• ! มาตรฐานบรรจภณฑองคการสหประชาชาตไดออกขอก าหนดส าหรบการทดสอบ

และการรบรองบรรจภณฑวตถอนตราย โดยขอก าหนดดงกลาวใชกบบรรจภณฑประเภทหบหอ (Packaging) บรรจภณฑ IBCs และแทงค ทยกและเคลอนยายไดกลาวคอ กอนทจะน าภาชนะใหมมาใชขนสงวตถอนตรายและหลงจากทมการซอมบ ารงหรอปรบปรงสภาพใหม ตองผานการทดสอบและไดรบการรบรองจากหนวยงานทมอ านาจ บรรจภณฑทผานการทดสอบและรบรองแลวจะตองมรหสบงชชนดของวสดทใชผลตและรปรางของบรรจภณฑ

บรรจภณฑตองแสดงสญลกษณ รหส ตวอกษรแสดงกลมการบรรจ วน เดอน ป ทผลต รหสชอผผลตบรรจภณฑ ผลการทดสอบปรมาณสงสดทบรรจได รหสประเทศและหนวยงานทรบรองบรรจภณฑ (ภาพท 4)

บรรจภณฑทไดมาตรฐานจะตองผานการทดสอบอยางนอยดงตอไปน

1. การทดสอบการตกกระแทก (Drop Test)2. การตรวจสอบคณสมบตการปองกนการรวไหล

(Leakproofness Test)3.! การทดสอบแรงดนอทก (Hydraulic Pressure)4.! การทดสอบความแขงแรงในการเรยงซอน (Stacking Test)5.! การทดสอบการยกดานบนและ/หรอดานลาง

(Top and/or Bottom Lift Test)6.! การทดสอบการฉกขาด (Tear Test)7.! การทดสอบการลมคว า (Topple Test)8. การทดสอบการตงขน (Righting Test)

UN

Page 24: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

18

ภาพท4 ตวอยางและความหมายของสญลกษณบรรจภณฑทไดรบการทดสอบและรบรอง U N

4 D/Y/100/S/90/D/BAM 1111 MสารระเบดUN 0377

ฉลากวตถอนตรายประเภท 1

ประเภทยอย

ประเภทกลมการบรรจ

หมายเลขสหประชาชาตกลมวตถอนตรายรหสทตองประทบในบรรจภณฑ

4D Y 100 S 90 D BAM 1111 Mเครองหมาย รหส กลมการ แสดง แสดง ปทผลต ประเทศ หนวยรบขน บรษทผผลตตรวจสอบ บรรจ บรรจ น าหนก บรรจ บรรจ ผผลต ทะเบยน บรรจภณฑบรรจภณฑ ภณฑ Y=กลม สทธ ภณฑ ภณฑ บรรจ บรรจภณฑของสหประชาชาต บรรจท2 ทใชบรรจ ภณฑ ของแขง

Page 25: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

19

• ! ขอก าหนดทวไปส าหรบการบรรจวตถอนตรายลงในบรรจประเภทหบหอ มดงน

1.! บรรจภณฑทสมผสกบวตถอนตรายตองไมเสอมคณภาพและตองไมกอปฏกรยากบสารทบรรจนนดวย

2.! บรรจภณฑจะตองผานการทดสอบการออกแบบ3 .! การบรรจของเหลวตองมชองวางเหลอไวเพอปองกนอนตรายจากการขยายตวของสาร

4.! บรรจภณฑทใชบรรจเพอการขนสงทางอากาศจะตองทนตอการเปลยนแปลงความดนได

5.! บรรจภณฑชนในจะตองคงทน ไมแตก หรอทะลงาย และถาตองเปนวสดทแตกงายจะตองมวตถกนกระแทกทเหมาะสมหอหมภาชนะนนไว

6.! หามบรรจวตถอนทสามารถกอใหเกดความรอน ลกไหม ใหกาซพษ สารทกดกรอนและสารไมคงตว กบสารทตองการขนสงในภาชนะบรรจชนนอกใบเดยวกน

7.! ถาในขณะขนสงสามารถท าใหเกดความดนภายในภาชนะเพมสงขนได จะตองมรระบายอากาศบนภาชนะ

8 .! บรรจภณฑใหม บรรจภณฑทไดรบการซอมบ ารงใหม (Remanufactured) บรรจภณฑทน ากลบมาใชใหม (Reused) และบรรจภณฑทปรบปรงสภาพใหม (Reconditioned) จะตองผานการทดสอบและการรบรองจากเจาหนาทผ มอ านาจกอนน ามาใช

Page 26: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

20

9.! บรรจภณฑทใชบรรจของเหลวทมความดนสงจะตองผานการทดสอบความดนอทก (Hydrolic Pressure Test)

10.!ตองท าความสะอาดบรรจภณฑเปลาทผานการบรรจวตถอนตรายแลว ตามวธทก าหนด

11.!บรรจภณฑทใชบรรจของเหลวจะตองผานการทดสอบการรว ทงกอนน ามาใชงาน หลงการซอมบ ารงและหลงการปรบปรงสภาพ

12.!บรรจภณฑทใชบรรจของแขง ซงอาจเปลยนสถานะเปนของเหลวไดในขณะขนสงจะตองมคณสมบตตามบรรจภณฑทใชบรรจของเหลว

13.!ถาวตถอนตรายรวไหลในขณะขนสง ตองถายเปลยนหรอบรรจ บรรจภณฑเดมทช ารดลงในบรรจภณฑใหม (Salvage Packings)

• ! ขอก าหนดทวไปส าหรบการบรรจวตถอนตรายในบรรจภณฑIBCs (Intermediate bulk containers) มดงน

1.! ตองบรรจของเหลวไมเกนรอยละ 98 ของความจของบรรจภณฑ2.! ตองยดบรรจภณฑไวอยางหนาแนนกบยานพาหนะทใชขนสง3.! ส าหรบบรรจภณฑทใชบรรจของเหลวทมจดวาบไฟเทากบหรอต ากวา 60.5 องศาเซลเซยส หรอฝน(วตถอนตราย ชนดผง) ทสามารถระเบดได จะตองตดตงอปกรณปองกนอนตรายจากไฟฟาสถตย

4.! บรรจภณฑทมการบรรจวตถอนตรายเมอถงวนหมดอายตามทก าหนดการทดสอบหรอการตรวจสภาพครงลาสด จะสามารถใชขนสงไดอกไมเกน 3 เดอน

Page 27: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

21

5.! บรรจภณฑทท าดวยพลาสตกแขงสามารถใชงานเปนระยะ 5 ป นบจากวนผลต ทงนอาจจะมระยะเวลาการใชงานมากหรอนอยกวาทก าหนดขนอยกบของเหลวทบรรจ และ ความยนยอมจากเจาหนาทผมอ านาจ

6.! ความดนเกจรวมของการบรรจของเหลวในบรรจภณฑ IBCs ทท าดวยพลาสตกแขงทอณหภม 55 องศาเซลเซยส ความดนรวมตองนอยกวา 4/7 ของผลรวมของความดนทระดบทดสอบบวกกบ 100 kPa หรอทอณหภม 50 องศาเซลเซยส ความดนรวมตองนอยกวา 2/3 ของผลรวมของความดนทระดบทดสอบบวกกบ 100 kPa

7.! บรรจภณฑประเภท IBCs ชนด 31HZ2 ตองเตมของเหลวอยางนอยรอยละ 80 ของปรมาตรของถงดานนอก และตองขนสงในยานพาหนะชนดปด (Closed transport units)

• ! ขอก าหนดทวไปส าหรบการบรรจวตถอนตรายในแทงคทยกและเคลอนยายได ( Portable Tank ) มดงน

1.! ในการขนสงดวยแทงคทยกและเคลอนยายได ( Portable Tank )อณหภมทผวแทงคจะตองไมเกน 70 องศาเซลเซยส มเชนนนตองมฉนวนกนความรอน

2.! ปรมาตรทบรรจตองไมเกนทก าหนดไวซงขนอยกบสารแตละชนด3.! อปกรณเสรม เชน อปกรณลดความดน อปกรณใหความรอน/ความเยน อปกรณส าหรบเหตการณฉกเฉนตางๆ ตองสามารถทนแรงกระแทก และการพลกคว าได

Page 28: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

22

4.! บรรจภณฑตองผานการตรวจสอบ และรบรองโดยเจาหนาทผมอ านาจและเจาของบรรจภณฑตองมหลกฐานดงกลาว หรอตดไวบนบรรจภณฑ ยกเวนมการท าเครองหมายทระบรายละเอยดเหลานบนแผนโลหะ และตดไวบนบรรจภณฑอยางแนนหนา

5.! บรรจภณฑทใชบรรจของเหลวไวไฟ (ประเภทท 3) ตองมอปกรณลดความดน (Relief Devices)

6 .! บรรจภณฑท ใช บรรจวตถออร แกนคเปอร ออกไซด (ประเภทยอยท 5.2) จะตองผานการทดสอบทความดนอยางนอย 4 เทาของความดนบรรยากาศ

7 .! อปกรณลดความดนส าหรบบรรจภณฑทบรรจวสด กดกรอน (ประเภทท 8) ตองมการตรวจสอบทกๆ ป

2.2.2 การตดเครองหมาย ฉลาก และปายบนบรรจภณฑและรถขนสงวตถอนตรายจะตองมขอมลแสดง

ความเปนอนตรายและประเภทหรอประเภทยอยของวตถอนตรายเหลานนใหชดเจน โดยใชสญลกษณภาพ ส และตวเลข ซงประกอบกนเปนเครองหมาย ฉลากและปาย บงชประเภทของวตถอนตรายตามฉลากบงชวตถอนตรายตามตารางท 1 ทง 9 ประเภท

Page 29: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

23

ตารางท 1 ฉลากบงชประเภทวตถอนตรายประเภท บรรยายภาพสญลกษณ

1.วตถระเบด

ประเภทยอย 1.1, 1.2 และ 1.3

ประเภทยอย 1.4 ประเภทยอย 1.5 ประเภทยอย 1.6

สญลกษณ (ระเบดท ก าลงแตก )พน: สสมหมายเลข 1 มมขางลาง

พน: สสมหมายเลข สด า ตวเลขตองสงประมาณ 30 ม.. หนาประมาณ 5 ม.ม. หมายเลข 1 มมขางลาง

2.กาซ

ประเภทยอย 2.1

ประเภทยอย 2.2

ประเภทยอย 2.3

สญลกษณ (เปลวไฟ) สด าหรอสขาวพน: สแดงหมายเลข 2 มมขางลาง

สญลกษณ (หลอดกาซ): สด าหรอสขาวพน: สเขยวหมายเลข 2 มมขางลาง

สญลกษณ(หวกะโหลก และกระดกไขว) สด าพน: สขาวหมายเลข 2 มมขางลาง

Page 30: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

24ประเภท บรรยายภาพสญลกษณ

3.ของเหลวไวไฟ

ประเภท 3

สญลกษณ (เปลวไฟ):สด าหรอสขาวพน: สแดงหมายเลข 3 มมขางลาง

4. ของแขงไวไฟ

ประเภทยอย 4.1

ประเภทยอย 4.2

ประเภทยอย 4.3

สญลกษณ (เปลวไฟ):สด าพน: สขาวสลบลายทางยาวแนวตง 7 แถบหมายเลข 4 มมขางลาง

สญลกษณ (เปลวไฟ):สด าพ น: คร ง บนส ข า ว ครงลางสแดงหมายเลข 4 มมขางลาง

สญลกษณ (เปลวไฟ):สด าหรอสขาวพน: สน าเงนหมายเลข 4 มมขางลาง

5. สารออกซไดสและสารเปอรออกไซดอนทรย

ประเภทยอย 5.1 ประเภทยอย 5.2

สญลกษณ (เปลวไฟเหนอวงกลม): สด าพน: สเหลองหมายเลข 5.1 มมขางลาง หมายเลข5.2มมขางลาง

Page 31: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

25ประเภท บรรยายภาพสญลกษณ

6 . สารพษและ สารตดเชอ

ประเภทยอย 6.1

ประเภทยอย 6.2

สญลกษณ (หวกะโหลกและกระดกไขว): สด าพน: สขาวหมายเลข 6 มมขางลาง

สญลกษณ (รปจนทรเสยว 3 อน วางบน วงกลม) เขยนขอความเปนสด าพน: สขาวหมายเลข 6 มมขางลาง

7.วสดกมมนตรงส

ประเภท 7

สญ ลกษณ (ใบพด สามใบ): สด าพ น:คร ง บนส เ หล อง ครงลางสขาวหมายเลข 7 มมขางลาง

8. สารกดกรอน

ประเภท 8

สญลกษณ (ของเหลวหยดจากหลอดแกว 2 หลอดและก าลงกดมอและโลหะ): สด าพน:ครงลางสด าขอบขาวหมายเลข 8 มมขางลาง

9. วตถอนตราย เบดเตลด

ประเภท 9

สญลกษณ (แถบแนวตง 7 แถบในครงบน):สด าพน: สขาวหมายเลข 9 มมขางลาง

Page 32: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

26• ! การตดเครองหมาย (Marking )การตดเครองหมายบรรจภณฑ (Marking) ประกอบดวย

ชอทางการคาของวตถอนตราย และหมายเลขสหประชาชาตทมอกษร UN น าหนา ขอมลจะตองอานงายและเหนชดเจนตดไวในบรเวณทเปดเผยมนคง และไมหลดลอก สของขอมลตองตรงขามกบสพนผวภายนอกของบรรจภณฑและตองไมตดกบขอมลอน ซงจะท าใหใจความส าคญขาดหายไป (ภาพท 5)

ภาพท 5 ตวอยางการตดเครองหมายและฉลากทหบหอ

Page 33: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

27• ! ก า ร ต ด ฉ ล า กบน บรรจภณฑ (Labelling)การตดฉลากบนบรรจภณฑ (Labelling) แสดงความเสยงหลก

(Primary risk label) (คอลมนท 3 ในตารางบญชรายชอสนคาอนตราย) และ/หรอฉลากแสดงความเสยงรอง (Secondary risk หรอ Subsidiary risk labels) (คอลมนท 4 ในตารางบญชรายชอสนคาอนตราย) ทแสดงความเปนอนตรายของวตถทบรรจ ฉลากจะตองเปนรปสเหลยมจตรสทท ามม 45 องศามขนาดดานละ 100 มลลเมตร มเสนขนาด 5 มลลเมตร สเดยวกบสญลกษณในฉลากขนานกบกรอบฉลาก

การตดฉลากใหตดใกลกบบรเวณทตดชอวตถอนตรายทขนสง โดยไมตดทบขอมลอนๆ และตองเหนไดชดเจน ส าหรบบรรจภณฑแบบ IBCs ทมความจมากกวา 450 ลตร จะตองตดฉลาก 2 ดานทตรงขามกน การตดฉลากความเสยงหลกและฉลากความเสยงรองใหตดไวในแนวเดยวกน โดยเรมจากฉลากความเสยงหลกกอน (อยดานซายมอ) แลวตอดวยฉลากความเสยงรอง (อยดานขวามอ) ซงการตดฉลากหนง สอง หรอสามอน มความหมายดงน

ถาตดฉลากอนเดยว หมายความวา วตถอนตรายทบรรจภณฑนนมอนตรายเพยงประเภทเดยว ตามความหมายของสญลกษณวตถอนตรายทปรากฏบนฉลากนนๆ เชน

แสดงวาวตถอนตรายในบรรจภณฑนน มอนตรายเพยงประเภทเดยว คอ ของเหลวไวไฟ

Page 34: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

28ตดฉลากสองอน หมาย ความวา วตถอนตรายในบรรจภณฑนนมอนตรายสองประเภท ตามสญลกษณ เชน

แสดงวาวตถอนตรายในบรรจภณฑนนมอนตรายสองประเภทคอสารพษและของเหลวไวไฟ

ตดฉลากสามอน หมายความวา วตถอนตรายในบรรจภณฑนนมอนตรายสามประเภทตามสญลกษณ เชน

แสดงวาวตถอนตรายในบรรจภณฑนนมอนตรายสามประเภท คอ เปนสารพษ ของเหลวไวไฟและสารกดกรอน

• ! ต าแหนงทตดฉลาก1.! ตดบนผวเดยวกบหบหอใกลเครองหมายแสดงชอทถกตองในการขนสง

2.! ตดบนหบหอในททไมถกปกปดหรอปดบง3.! เมอมการบงคบใชฉลากความเสยงหลกและความเสยงรองตองตดไวใกลกน

4.! กรณทหบหอเปนรปทรงทไมเปนระเบยบหรอขนาดเลกไมสามารถตดฉลากได ใหใชปายทมฉลากตดอยผกตดกบหบหอใหแนน

Page 35: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

29

5.! ถาเปนถง IBCs ทมความจมากกวา 450 ลตร ใหตดฉลากทง 2 ดานทอยตรงขามกน

6.! ฉลากตองตดบนผวทมสทตดกบฉลาก

• ! การตดเครองหมายและปายบนรถขนสงวตถอนตราย(Marking and Placarding )

รถทใชขนสงวตถอนตรายทกชนด จะตองตดปายแสดงความเปนอนตรายไวอยางชดเจน อยางนอยสองดานของรถขนสงวตถอนตราย ตามทกรมการขนสงทางบกไดก าหนดไว คอปายจะตองเปนรป สเหลยมจตรสทท ามม 45 องศา มขนาดดานละไมนอยกวา 250 มลลเมตร มเสนขนาด 12.5 มลลเมตร สเดยวกบสญลกษณในปาย ขนานกบกรอบปาย ตวเลขแสดงประเภทหรอหมวดตองมขนาดความสงไมนอยกวา 25 มลลเมตร (ภาพท 6) และตองมหมายเลขสหประชาชาตขนาดความสงไมนอยกวา 65 มลลเมตร สด าเขยนบนปาย สเหลยมผนผาสสมขนาดความสงไมนอยกวา 120 มลลเมตร ความกวาง 300 มลลเมตร มขอบขนาด 10 มลลเมตร ตดไวใกลกบปายแสดงความเปนอนตราย (Placard) (ภาพท 7)

ภาพท 6 ตวอยางปายส าหรบวตถอนตราย

Page 36: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

30

2.2.3! การจดแยกและขนถายวตถอนตรายเมอตองท าการขนสงวตถอนตรายตงแตสองชนดขนไป ใหท า

การจดแยก (ตารางท 2) เพอปองกนการลกไหมและ/หรอการคายความรอนหรอปลอยกาซไวไฟและ/หรอกาซพษหรอเกดปฏกรยาของเหลวทมฤทธกดกรอนหรอท าใหเกดสารทมภาวะไมเสถยรหรอเพมความดน ในการจดแยกวตถอนตรายใหเปนไปตามเกณฑตอไปน

ประเภท 1 วตถระเบดตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายชนดใดๆ เลย

ประเภท 2 หมวด 2.1 กาซไวไฟตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเองและวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส)

* ทแสดงตวเลขประเภทและประเภทยอย* * ทแสดง UN No.

ภาพท 7 ตวอยางปายแสดงหมายเลขสหประชาชาต

Page 37: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

31

ประเภท 2 หมวด 2.2 กาซไมไวไฟ,ไมเปนพษตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 4.2 (วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง) หมวด 5.2 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด)

ประเภท 2 หมวด 2.3 กาซพษตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) หมวด 4.2 (วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง) ประเภท 5 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด)และเครองอปโภค

ประเภท 3 ของเหลวไวไฟตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 2.1 (กาซไวไฟ) หมวด 2.3 (กาซพษ) หมวด 4.2 (วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง) ประเภท 5 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 6 (วตถมพษในกรณทของเหลวไวไฟเปน Nitromethane) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส)

ประเภท 4 หมวด 4.1 ของแขงไวไฟตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 2.1 (กาซไวไฟ) หมวด 4.2 (วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง) ประเภท 5 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส)

ประเภท 4 หมวด 4.2 วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเองตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 2 (กาซตาง ๆ) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) หมวด 4.1 (ของแขงไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส)

Page 38: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

32

ประเภท 4 หมวด 4.3 วตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 2.1 (กาซไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส) ประเภท 8 (วตถกดกรอน)

ประเภท 5 หมวด 5.1 วตถออกซไดซตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 2.1 (กาซไวไฟ) หมวด 2.3 (กาซพษ) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง และวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง และวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 6 (วตถมพษในกรณทของเหลวไวไฟเปนวตถทเสยงตอการตดไฟ) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส) ประเภท 8 (วตถกดกรอน) ประเภท 9 วตถอน ๆ ทเปนวตถทเสยงตอการตดไฟ) และสารอน ๆ ทไมใชวตถอนตราย แตเปนสารทเสยงตอการตดไฟ

ประเภท 5 หมวด 5.2 วตถออรแกนนคเปอรออกไซดตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1 (วตถ

ระเบด) ประเภท 2 (กาซตาง ๆ) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง และวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) หมวด 5.1 (วตถออกซไดซ) ประเภท 6 (วตถมพษทเปนวตถทเสยงตอการตดไฟ) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส) ประเภท 8 (วตถกดกรอน) ประเภท 9 วตถอน ๆ ทเปนวตถทเสยงตอการตดไฟ) และสารอน ๆ ทไมใชวตถอนตราย แตเปนสารทเสยงตอการตดไฟ

Page 39: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

33

ประเภท 6 วตถมพษตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและกรดกดกรอน) และเครองอปโภค

ประเภท 7 วตถกมมนตรงสตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) หมวด 2.1 (กาซไวไฟ) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเอง และวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 8 (วตถกดกรอน) และเครองอปโภค นอกจากนตองจดแยกจากบคคล พสดไปรษณย และแผนฟลมถายภาพดวย

ประเภท 8 วตถกดกรอนตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 6 (วตถมพษในกรณทเปนไซยาไนดและกรดกดกรอน) ประเภท 7 (วตถกมมนตรงส) และเครองอปโภค นอกจากนตองจดแยกจากบคคล พสดไปรษณย และแผนฟลมถายภาพดวย

ประเภท 9 วตถอนๆ ทเปนอนตรายตองไมท าการขนสงปะปนกบวตถอนตรายประเภท 1

(วตถระเบด) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและออรแกนนคเปอรออกไซด)

Page 40: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

34

ตารางท 2 หลกการจดแยกเกบและการบรรทกรวมกนของวตถอนตราย

Page 41: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

35

• ! ขอก าหนดการขนถายวตถอนตราย (Loading and Unloading)1. การขนถายวตถอนตรายตองปฏบตดงน1.1)!หลกเลยงกจกรรมทกอใหเกดประกายไฟ1.2)! ผกยดภาชนะบรรจเพอปองกนการกระทบกน โดยเฉพาะการ

ขนถายวตถอนตรายประเภท 1 (วตถระเบด) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ วตถทท าใหเกดการลกไหมไดเองและวตถทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและออรแกนนคเปอรออกไซด) ประเภท 8 (วตถกดกรอน หมวดท 2.1 (กาซไวไฟ) และหมวด 6.1 (วตถมพษ)

1.3)!ในระหวางการขนถายรถตองตดเบรคมอเพอปองกนการไหลเคลอนของรถกอน

• ! ขอก าหนดทวไปการขนถายวตถอนตราย (Loading andUnloading) มดงน1.! หลกเลยงกจกรรมทกอใหเกดประกายไฟ2.! ผกยดภาชนะบรรจเพอปองกนการกระทบกน โดยเฉพาะการขนถายวตถอนตรายประเภท 1 (วตถระเบด) ประเภท 3 (ของเหลวไวไฟ) ประเภท 4 (ของแขงไวไฟ ชนดทท าใหเกดการลกไหมไดเอง และชนดทถกน าแลวใหกาซไวไฟ) ประเภท 5 (วตถออกซไดซและ ออรแกนคเปอรออกไซด) ประเภท 8 (วตถกดกรอน) ประเภทยอยท 2.1 (กาซไวไฟ) และประเภทยอยท 6.1 (วตถมพษ)

3.! ในระหวางการขนถาย ตองดงเบรกมอเพอปองกนการไหลเคลอนของรถและดบเครองยนต ยกเวนกรณใชเครองยนตเปนตวฉดปมขนถาย

Page 42: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

36

4.! ในระหวางการขนถายตองไมใหภาชนะบรรจเกดการบบหรอหกรวไหล

5.! ตองมเจาหนาททมความรความช านาญรบผดชอบควบคมการขนถายตลอดเวลา

6.! การขนถายวตถอนตรายชนดไวไฟทเปนกาซหรอของเหลวตองตอสายดนจากโครงดสซรถกอน และถอดสายดนนออก เมอขนถายเสรจ เพอปองกนการเกดไฟฟาสถตย ซงอาจท าใหเกดไฟไหม หรอระเบดได

7.! ในขณะขนถายกาซหรอของเหลวไวไฟจากถงใสรถบรรทก ตวรถควรอยในต าแหนงตรงพรอมทจะเคลอนยายออกไปขางหนา หากมเหตฉกเฉนเกดขน และวาลวควบคมการขนถายควรอยในต าแหนงทควบคมไดงาย

2.2.4 เอกสารก ากบการขนสงวตถอนตราย (Shipping paper)1.! การขนสงวตถอนตรายทกครงจะตองมเอกสารก ากบการขนสง

และเอกสารค าแนะน าเกยวกบวตถอนตรายหรอเอกสารขอมลความปลอดภยของวตถทขนสง (Material Safety Data Sheet,MSDS) ซงม ขอมลดานการแกไขปญหาฉกเฉนและการปฐมพยาบาลเบองตนกรณเกดอบตเหตอยดวย

2. การกรอกเอกสารก ากบการขนสงจะตองมรายละเอยดเกยวกบชอวตถอนตรายทขนสง (Shipping name) ประเภท (Class) ประเภทยอย(Division) หมายเลขสหประชาชาต (UN number) กลมการบรรจ (Packing group) ปรมาณรวมและขอควรระวงพเศษ ซงผสงตองรบรอง ความถกตองของขอมลในเอกสาร พรอมทงลงนามก ากบไวเปนหลกฐาน

Page 43: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

37

การระบรายละเอยดพเศษในเอกสารก ากบการขนสง1 .! วตถทตองขนสงในภาวะทอณหภมสงจะตองระบค าวา

“รอน” ไวหนาชอ ทางการขนสง2.! วตถทตองควบคณอณหภมขณะท าการขนสง เชน หมวด 4.1ของแขงไวไฟและหมวด 5.2 ออรแกนคเปอรออกไซด จะตองระบเงอนไขการควบคมไวในเอกสาร

3.! วตถอนตรายทกชนดตองระบทอย ของผ รบปลายทาง ไวอยางละเอยดลงในเอกสารก ากบการขนสง รวมทงชอบคคลทรบผดชอบและเบอรโทรศพททสามารถตดตอได

4.! เมอท าการขนสงวตถอนตรายในภาชนะบรรจหอหมภาชนะ ทช ารด (Salvage packaging) จะตองระบค าวา “ภาชนะบรรจหอหมภาชนะทช ารด” หรอ “SALVAGE PACKAGE” หลง ค าอธบายวตถอนตรายในเอกสารก ากบการขนสง (ตารางท 3)

5.! ภาชนะบรรจทวางเปลาแตยงมวตถอนตรายตกคางอยจะตองระบค าวา “ถงเปลามวตถอนตรายตกคางอย” หรอ “EMPTY UNCLEANED” หรอ “RESIDUE LAST CONTAINED” ไวกอนหรอหลงชอทางการ

ในกรณทท าการขนสงวตถอนตรายโดยใชตคอนเทนเนอร(Freight Container) จะตองมเอกสารรบรองการบรรจในเรองตอไปน

1.! ตคอนเทนเนอรสะอาด2.! วตถอนตรายไดรบการจดแยกอยางถกตองและเหมาะสม3.! ภาชนะบรรจไดรบการตรวจตราความเสยหายจากภายนอกแลว และเหมาะสมกบการบรรจ

Page 44: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

38

4.! วตถอนตรายไดรบการขนถายอยางถกวธและวางในสถานทเหมาะสม มเครองมอส าหรบการยดหรอค าจนอยางเพยงพอเพอความปลอดภยของสนคาทจะสงไปยงปลายทาง

5.! วตถอนตรายทบรรจในบรรจภณฑจะตองวางกระจายจนเตมตคอนเทนเนอร

6.! ส าหรบการขนสงวตถอนตรายในประเภท 1 และประเภทยอย 1.4ภาชนะบรรจจะตองเปนไปตามขอก าหนดอยางเครงครด

7.! ถงและบรรจภณฑไดตดเครองหมาย ฉลาก และปายแสดงความเปนอนตรายของวตถอนตรายตรงตามขอก าหนด

Page 45: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

39

ตารางท3 แบบฟอรมใบก ากบการขนสงวตถอนตรายแบบหลายระบบ(Multimodal Dangerous Goods Form)

1. ผสงสนคา 2. เอกสารขนสงเลขท3. หนา 1 ของจ านวนหนา

4. หลกฐานทผสงสนคาอางถง

5. หลกฐานทสนคาทางเรออางถง

6. ผรบสนคา 7. พาหนะ (กรอกโดยผสงสนคา)ประกาศทเกยวของกบผสงของขาพเจาขอรบรองวาขอความในเอกสารนไดรบแจงสนคาไวอยางสมบรณ และถกตองทงชอทเปนทางการ การจ าแนก การบรรจ การตดปาย การตดขอมล และสถานการณทเกยวของส าหรบการขนสงนอยภายใตเงอนไขทรฐก าหนด

8. การขนสงนอยภายใตเงอนไขทก าหนดส าหรบ (ละไดหากไมเกยวของ)เครองบนขนสงผโดยสารและสนคา เครองบนขนสงสนคาเทา

นน10. เลขทเรอ / เครองบน และวนท 11. ทา / สถานทบรรทก

ตนทาง12. ทา / สถานททน าสนคาลง 13. ปลายทาง

9. ขอมลเพมเตมทแนบมาดวย

14. เครองหมายของบรษท

ทขนสงสนคา

*หมายเลขและชนดของบรรจภณฑ ;ค าบรรยายสนคา

น าหนกทงหมด(กโลกรม)

น าหนกสทธ(กโลกรม)

ปรมาตร(ลกบาศกเมตร)

15.! เลขทบงชตบรรทกสนคา/ เลขทะเบยนยานพาหนะ

16. หมายเลขผนก 17. ขนาดและชนดของตบรรทกสนคา / ยานพาหนะ

18. น าหนกเฉพาะตบรรทก / ยานพาหนะ (กโลกรม)

19. น าหนกสนคาทงหมด(รวมทงน าหนกตบรรทก /ยานพาหนะ) (กโลกรม)

ใบรบรองบรรจภณฑตบรรทกสนคา / ยานพาหนะขาพเจาขอรบรองขอความในหนงสอฉบบนวาค าบรรยายสนคาทกลาวมานนถกบรรจอย ในต บรรทกสนคา / ยานพาหนะดงกลาวภายใตเงอนไขทรฐก าหนดไวโดยต องท าใหสมบรณและไดลงนามรบรองส าหรบการบรรจเขาตสนคา / บรรทกบนยายพาหนะโดยผทรบผดชอบในการบรรจและขนถาย

21.! การรบสนคาจากหนวยงานหรอองคกรของผรบสนคาไดรบสนคาตามหมายเลขของบรรจภณฑ / ตบรรทก / รถพวงทปรากฏตามขางตนในสภาพทด ถาไมโปรดระบ……..

20. ชอของบรษท ชอผขนสง 22. ชอบรษท (ส าหรบผสงทเตรยมเอกสารฉบบน)

ชอ / สถานะของผแจง หมายเลขทะเบยนยานพาหนะ

ชอ / สถานะของผแจง

สถานทและวนท ลายเซนและวนท สถานทและวนท

ลายเซนของผแจง ลายเซนผควบคมยานพาหนะ

ลายเซนของผแจง

Page 46: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

40

• ! เอกสารค าแนะน าเกยวกบวตถอนตรายเพอเปนการปองกนอนตรายในกรณฉกเฉนหรอเกดอบตเหต

ทเกดขนในระหวางการขนสง จงควรมเอกสารแนะน าเกยวกบวตถอนตรายส าหรบพนกงานขบรถ ซงผประกอบการหรอผสงของเปนผจดหาใหโดยอาจเตรยมเอกสารดงกลาวไดจากขอมลความปลอดภยของสาร (MSDS) ซงหาไดจากผผลต หรอผคาวตถอนตรายนนๆ MSDS ของสารโดยทวไปควรครอบคลมหวขอตอไปน ขอมลสนคา การจ าแนกสารเคม สารประกอบทเปนอนตราย คณสมบตทางกายภาพและเคม ขอมลดานอคคภยและการระเบด ขอมลเกยวกบอนตรายตอสขภาพ มาตรการ ดานความปลอดภย ขอปฏบตในการขนยายและจดเกบ (ตารางท 4) ดงน

Page 47: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

41

ตารางท 4 ตวอยางขอมลความปลอดภยของสารเคม

MSDS ของเมทธลแอลกอฮอลขอมลสนคาชอทางการคา XYZ ชอทางเคม เมทธลแอลกอฮอล สตรทางเคม CH3OHผผลต/ผน าเขา บรษท ABC ขนสง จ ากด ทอย 1234 ถนนขนสง เขตวตถ อนตราย กรงเทพฯการจ าแนกสารเคมU.N. Number 1230CAS No. 67-56-1สารประกอบทเปนอนตรายเมทธลแอลกอฮอล 30-60 %TLV: 200 ppmLD50: 5628 มลลกรม/กก.คณสมบตทางกายภาพและเคมจดเดอด 65 0C ท 760 มลลเมตรปรอทจดหลอมเหลว -97.8 0C ท 760 มลลเมตรปรอทความดนไอ 96 ท 20 0Cการละลายไดในน า ละลายน าได 100 % โดยน าหนกความถวงจ าเพาะ 1.105อตราการระเหย 2.07ลกษณะ ส และกลน เปนของเหลวสเขยว ใส มกลน แอลกอฮอลความเปนกรดดาง ประมาณ 10 ทความเขมขน 33%ขอมลดานอคคภยและการระเบดจดวาบไฟ 26.9 0Cขดจ ากดการตดไฟ คาต าสด 7.3% คาสงสด 36.0%อณหภมทสามารถตดไฟไดเอง 464 0Cการเกดปฏกรยาทางเคม มความเสถยรสารทตองหลกเลยงจากกน ไมมสารอนตรายทเกดจากการสลายตว การเผาไหมจะท าใหเกดกาซคารบอนมอนอกไซด หรอคารบอนไดออกไซด

ขอมลเกยวกบอนตรายตอสขภาพทางเขาสรางกาย: การกน การหายใจ ทางผวหนง และตาอนตรายเฉพาะท (ผวหนง ตา เยอบ): ท าใหเกดผนแดง บ ว ม แ ด ง และอาจ ท าอนตราย ชวคราวต อแก วตามาตรการดานความปลอดภยการปฐมพยาบาลทางผวหนง: ถอดเสอผาทเปอนสารออก ลางบรเวณผวหนงทสมผสดวยสบ และน าปรมาณมากถามอาการบวมแดงมากขนควรปรกษาแพทยการหายใจ: ใหเคลอนยายผปวยใหไดรบอากาศบรสทธ ถาหายใจตดขดใหออกซเจน ถาหยดหายใจ ใหท าการ ผายปอด และน าสงแพทยทนทตา: ใหลางตาดวยน าสะอาดปรมาณมาก อยางนอย 15 นาทถายงมการระคายเคอง ปวดบวม และน าตาไหล ใหปรกษาแพทยขอปฏบตในการขนยายและจดเกบการยกยาย และการจดเกบ

- ! เก บ ให ห า งจากแหล งความร อน ประกายไฟ หรอสมผสกบแสงอาทตยโดยตรง

-! หามตดหรอเชอมภาชนะบรรจเปลาการรว และการหกถาเกดการหก หรอรวไหลของสารเมทธลแอลกอฮอลควรปฏบตดงน

-! สวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล-! ก าจดแหลงทท าใหเกดความรอนตางๆ-! เกบสารทหก หรอรว โดยเกบไวใน

ภาชนะทเกบสารไวไฟโดยเฉพาะสารทใชในการดบเพลง

-! ใชน าหลอเยนภาชนะบรรจทสมผสกบไฟ หามใชน าดบไฟโดยตรง เนองจากจะท าใหไฟขยายวงกวางขน

-! สวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลและเครองชวยหายใจชนดถงอากาศแบบตดตวบคคล

Page 48: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

42

2.3 การฝกอบรมพนกงานขบรถผประกอบการควรจดใหมการอบรมส าหรบพนกงานขบรถทกคน

โดยหวขอในการฝกอบรมควรครอบคลม เรองตอไปน- ระเบยบวธปฏบตในการขนสง-! ประเภทของวตถอนตรายทง 9 ประเภท-! วธการใช MSDS ใบก ากบการขนสง และเอกสารเกยวกบการตอบโตเหตฉกเฉน

-! ความหมายของสญลกษณ ฉลาก ปาย และเครองหมายตาง ๆ ทเกยวของกบวตถอนตราย

-! ขอปฏบตระหวางการขนสง-! การคดแยกประเภทสนคาอนตราย-! การตอบโตเหตฉกเฉนเบองตน-! การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล-! อปกรณและขนตอนการใชงาน (Loading/Unloading)-! การตรวจตราอปกรณทงนผประกอบการไมควรอนญาตใหพนกงานขบรถทยงไมผาน

การอบรม ท าหนาทขบรถบรรทกวตถอนตราย อกทงควรจดอบรมเปนระยะๆ ดวยเพอฟนฟและเพมเตมความรหรอเทคนคใหมๆ ทเกยวของกบการขบรถขนสงวตถอนตรายอยางระมดระวง

Page 49: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

บทท 3หนาทของพนกงานขบรถขนสงวตถอนตราย

3.1 หลกเกณฑทวไปพนกงานขบรถขนสงวตถอนตรายนน ถอไดวาเปนบคคลทม

ความส าคญยง โดยเฉพาะเมอเตรยมการขนสง และเมอขบรถบรรทกวตถอนตรายเพอน าไปยงจดหมายปลายทาง หากพนกงานขบรถ ไมปฏบตตามหนาท หรอไมทราบบทบาทหนาทของตน อาจท าใหเกดความเสยหายหรอเกดอบตภยได หนาทและขอควรปฏบตของพนกงานขบรถขนสงวตถอนตราย มดงตอไปน

1.! ตองมใบอนญาตขบขประเภทท 42.!ปฏบตตามขอควรปฏบตเพอความปลอดภยอยางเครงครด3.! ปฏบตตามขอแนะน าในกรณเกดอบตเหตหรอเหตฉกเฉน4.! เขารบการอบรมเกยวกบการขบขยานพาหนะบรรทกวตถอนตรายทนายจางจดให

3.2 การขอใบอนญาตขบขประเภทท 4อบตภยรายแรงทเคยเกดขนกบรถขนสงวตถอนตรายสวนใหญ

มสาเหตเนองจาก พนกงานขบรถขาดความรความช านาญเกยวกบรถ และไมร วธการปฏบตทถกตองเมอเกดเหตฉกเฉน มาตรการหนงทกรมการการขนสงทางบกใชในการควบคมและปองกนแกไขปญหาดงกลาว ไดแกพนกงานขบรถทตองการขอใบอนญาตขบขประเภทท 4 ตองมคณสมบตดงน

Page 50: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

44

1.! ตองมอายไมต ากวา 25 ป2.! ตองเปนผมคณสมบตในการขอรบใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

3.! ตองผานการศกษาอบรม และทดสอบตามขนตอนทกรมการขนสงทางบกก าหนด

4.! กรณเปนผไดรบใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกชนดท 1 หรอ 2 หรอ 3 มาแลว ตองผานการศกษาอบรม และทดสอบเพมเตมส าหรบการขอรบ ใบอนญาตขบรถชนดท 4

อาศยอ านาจตามความในมาตรา 95 (4) แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญต การขนสงทางบก (ฉบบท 5) พ.ศ. 2535 อธบดกรมการขนสงทางบก ไดก าหนดประเภท หรอ ชนด และลกษณะการบรรทกวตถอนตรายของใบอนญาตขบขชนดท 4 ไวดงน

1.) ประเภทหรอชนดของวตถอนตรายตามประกาศนใหเปนไปตามประกาศกรมการขนสงทางบก เรอง ก าหนดประเภทหรอชนดของวตถอนตราย ประกาศ ณ วนท 29 มนาคม พ.ศ. 2543

2.)! รถทใชขนสงวตถอนตรายตามขอ 1 ทมลกษณะการบรรทก ดงน-! รถทใชในการขนสงสตวหรอสงของลกษณะ 4 (รถบรรทกวตถอนตราย) ทถงบรรทกมความจเกนกวา 1,000 ลตร

-! รถทใชในการขนสงสตว หรอสงของ ลกษณะ 6 (รถพวง) และลกษณะ 7 (รถกงพวง) ทถงทใชในการบรรทกเฉพาะวตถอนตราย มความจเกนกวา 1,000 ลตร

Page 51: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

45

3.)! รถทใชในการขนสงสตว หรอสงของ ลกษณะอนนอกจาก ทก าหนดไวในขอ 2 ทมลกษณะการบรรทกโดยน าไปใช ในการบรรทกวตถอนตราย ดงน-! วตถอนตรายประเภทท 1 (วตถระเบด) ประเภทท 6

(สารพษและสารตดเชอ) และประเภทท 7 (วตถกมมนตรงส)

-! วตถอนตรายทเปนกาซ หรอกาซเหลวบรรจในภาชนะ โดยมปรมาณรวมกนเกนกวา 1,000 ลตร หรอ มน าหนกรวมกนเกนกวา 1,000 กโลกรม

-! วตถอนตรายทเปนของเหลวทบรรจในภาชนะ โดยมปรมาณรวมกนเกนกวา 1,000 ลตร หรอเปนของแขงทน าหนกรวมกนเกนกวา 1,000 กโลกรมหรอทงสองอยางรวมกนเกนกวา 1,000 ลตรหรอเกนกวา 1,000 กโลกรม อยางใดอยางหนง

4.)!ประกาศนมใหใชบงคบแก-! รถท ใช ในการบรรทกเครองดมท มส วนผสมของแอลกอฮอล ทภาชนะบรรจเครองดมในแตละภาชนะมปรมาตรไมเกน 250 ลตร

-! รถทใชลากจงรถทบรรทกวตถอนตรายตามประกาศน ในกรณทรถบรรทกวตถอนตรายนนไมสามารถใชงานไดตามปกตหรอเกดอบตเหต

-! รถทใชในการขนสงวตถอนตรายอนนอกจากทก าหนดไวในขางตน และไดรบยกเวนตามเอกสารค าแนะน า

Page 52: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

46

ของสหประชาชาตวาดวยการขนสงวตถอนตราย และ(UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods) ทไดรบความเหนชอบจากกรมการขนสงทางบก

5)!ประกาศนใหใชบงคบ เมอพนก าหนดหกสบวน นบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป (ประกาศ ณ วนท 4 มกราคม พ.ศ. 2544)

3.3 ขอปฏบตในการขนสงเพอความปลอดภยของชมชนและสงแวดลอม พนกงานขบรถ

ขนสงวตถอนตราย ควรปฏบต ดงตอไปน

3.3.1! กอนเคลอนรถออกจากจดรบวตถอนตราย1) ตรวจสอบเอกสารรายชอสนคาวาตรงกบสนคาทจะขนสง2)!ตรวจสอบเครองหมาย และฉลากบนบรรจภณฑ และปายบนยานพาหนะวาถกตองตรงกบประเภทของวตถทบรรจ และบรรทกหรอไม

3)!ตรวจสอบเอกสารก ากบการขนสง วามขอมลกรอกไว อยางครบถวน

4)!ตรวจสอบวามเอกสารขอมลความปลอดภยของวตถ ทจะขนสง

5)!ตรวจดบรรจภณฑทจะขนสงวาอยในสภาพดเรยบรอยไมแตกหรอช ารดเสยหาย

Page 53: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

47

6)!ตรวจดการจดวางวตถอนตราย วามการจดวาง และขนสงวตถทถกตอง (ดตารางท 1)

7)! ตรวจสอบเครองมอและอปกรณความปลอดภยประจ ารถวามครบถวนและอยในสภาพทใชงานได

8)!ตรวจสภาพรถ เชน-! ตรวจสอบความพรอมของรถและอปกรณสวนควบคม-! ตรวจสภาพรถ เชน ความดนของลมยาง รอยรว หรอขอบกพรองกอนออกรถ หากพบวาบกพรองระหวางการขนสงควรจอดรถและแกไขทนท

-! ตรวจสภาพยาง ทกๆ 2 ชวโมง หรอประมาณ 150 กม.หากพบวามขอบกพรอง เชน พบวายางเสนใดเสนหนงรอนกวาปกตใหจอดรถในทปลอดภยและเปลยนยางเสนทรอนออก

9)!การก าหนดเสนทางเดนรถกอนออกเดนทางตองศกษาเสนทางและก าหนดเสนทาง โดยหลกเลยงเสนทางท อาจกอใหเกดอนตรายทรนแรง เมอเกดอบตเหต เชน อโมงคทมชมชนหนาแนน ถนนทเลกหรอแคบ

3.3.2! การเตมน ามนเชอเพลงตองปฏบต ดงน1)! ดบเครองยนตกอนเตม2)!ตองมผควบคมประจ ารถตลอดเวลาทเตม

Page 54: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

48

3.3.3! การตรวจสอบความปลอดภย เมอพบกองไฟอยขาง ทางเดนรถขางหนา ตองตรวจสอบใหแนชดวาปลอดภยจงขบรถผานไปได ไมควรจอดรถใกลกองไฟในระยะนอยกวา 50 เมตร

3.3.4 การจอดรถ1)!จอดบนไหลทางใหหางจากเสนขอบถนนไมนอยกวา1.5 เมตร

2)!หากจ าเปนตองจอดรถเนองจากเครองยนตขดของ ใหแสดงเครองหมายรถขดของ

3.3.5 การเกบดแลรถระหวางการขนสง หากมเหตฉกเฉน จ าเปนตองจอดรถทยงมวตถอนตรายอยในรถเปนเวลานาน ควรด าเนนการ ดงน1)!จอดรถในสถานททมผควบคมดแล หรอในคลงสนคา หรอในโรงงานทมหนวยรกษาความปลอดภย โดยแจงผควบคมใหทราบวาสนคาทบรรทกมอนตรายอยางไร ถาผขบรถไมอยทรถตองแจงใหผควบคมทราบทอย เพอใหสามารถตดตอไดสะดวก รวดเรว

2)!ถาไมสามารถหาทจอดตามขอ 1) ได ใหจอดรถในทส าหรบจอดรถโดยทวไปได แตตองเปนสถานทปลอดภย และตองมผดแลรถตลอดเวลา

Page 55: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

49

3)!ถาไมสามารถหาทจอดรถตามขอ 1) หรอ 2) ได ใหจอดรถหางจากทางหลวงและชมชน โดยตองม ผดแลรถตลอดเวลา

3.3.6! การท าความสะอาดรถหลงจากการขนถายวตถอนตราย1)!กรณใชรถบรรทกหบหอภาชนะ หรอถงทยกขนลงได เมอมวตถอนตรายตกหลนหลงท าการขนถาย เสรจแลวตองท าความสะอาดอยางถกตอง และระมดระวงไมใหวสดดดซบหรอน าทชะลางรถนนไหลลงสล าน าสาธารณะ

2 )! กรณใช รถบรรทกวตถอนตรายชนดหนงและ จะเป ลยนไปบรรทก อกชนดหนง ต องท า ความสะอาดถงทบรรทกนน และระมดระวงไมใหวตถ อนตรายปนเป อนออกส สภาพแวดลอม ขางนอกได

Page 56: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

บทท 4การปองกนและระงบอบตภยจากการขนสงวตถอนตราย

การปองกนอบตภยจากการขนสงวตถอนตราย เปนมาตรการซงจะชวยลดความเสยงในการเกดอบตภย และความสญเสยทอาจเกดขนในระหวางการขนสงวตถอนตราย ซงนอกเหนอจากมาตรการทางกฎหมายแลว ผประกอบการควรด าเนนการเพอการปองกนและลดความสญเสยทอาจเกดขนจากการขนสงวตถอนตรายและเตรยมพรอมส าหรบรบมอกบสถานการณฉกเฉนซงอาจเกดขน โดยการจดท าขนตอนการปฏบตงานมาตรฐาน ทงส าหรบงานประจ าและในกรณเกดเหตฉกเฉนจดใหมการฝกซอมตามแผนฉกเฉนทวางไว รวมทงจดหาเครองมอและอปกรณความปลอดภยไวตามความเหมาะสมดวย

4.1 ขนตอนการปฏบตงานมาตรฐานส าหรบเหตฉกเฉน (Standard Operating Procedures),(SOP) SOP เบองตนส าหรบเหตฉกเฉน คอ แผนฉกเฉน ซงควรประกอบดวยหวขอตอไปน

1) การประเมนความเสยงหรอการส ารวจพนทขอมลทไดจากการประเมนความเสยงจะถกน ามาใชในการวางแผน

ตอบโตเหตการณ เชน ความรนแรงของสถานการณทอาจเกดขน พนทหรอประชาชนทอาจไดรบผลกระทบ การควบคมสถานการณ การอพยพและขบวนการก าจดและฟนฟวตถอนตราย (Clean-up) ในการประเมนความเสยง นน จะตองมขอมลตอไปน

1.1 แหลงและขนาดของการหกลนหรอรวไหล1.2 ผลกระทบในขณะนนจากการหกลนหรอรวไหล1.3 ลกษณะของเหตการณ1.4 การบงชเบองตนเกยวกบวตถ (ถาเปนไปได)

Page 57: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

51

2) การวางแผนกอนเกดเหต การวางแผนลวงหนาเปนเรองทดส าหรบการตอบโตเหตฉกเฉน

เพราะจะชวยใหสามารถตอบโตเหตการณไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมในการวางแผนควรประกอบดวย

2.1! การประสานงานกบหนวยงานทใหบรการเมอเกดเหตฉกเฉน เชน สถานดบเพลง สถานต ารวจ โรงพยาบาล เปนตน

2.2! ขนตอนและรายละเอยดของแผนตอบโตเหตฉกเฉน2.3! ระบรายชอและเบอรโทรศพทของหนวยงานพนททให

ความชวยเหลอได2.4! ก าหนดวธการปรบแผนใหทนกบเหตการณเสมอ2.5! ขนตอนการปฏบตการกบสารเคมทเกยวของอยางปลอดภย

3) ก าหนดบทบาทของบคลากร สายบงคบบญชา การอบรมและการสอสาร ดงตอไปน3.1! หนาทของบคลากรเมอเกดเหตฉกเฉน3.2! บญชรายชอของทมตอบโตเหตฉกเฉน3.3! ความรบผดชอบของผทอยนอกพนทเกดเหต เชน

ประชาสมพนธการแจงเหตฉกเฉนของบรษท3.4! สายการบงคบบญชาในพนทเมอเกดเหตฉกเฉน3 .5!หนาททมสนบสนนซงอย นอกพนท เกดเหตและ

ความสมพนธในสายการบงคบบญชา3.6! ระดบของการฝกอบรม ความถในการอบรมและเนอหา

การอบรมทเกยวกบเหตฉกเฉนส าหรบทมตอบโตเหตฉกเฉน

Page 58: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

52

3.7! วธการสอสาร ระหวางผตอบโตเหตฉกเฉนและทมทอยดานนอกพนท รวมทงขนตอนการสอสาร เพอขจดการใชวทยสอสารทไมจ าเปน

3.8! หมายเลขโทรศพทฉกเฉนทงหมด

4) การฝกอบรมและการซอมผทเกยวของจะตองไดรบการอบรมเรองแผนฉกเฉน และม

ส าเนาแผนฉกเฉนฉลบลาสดดวย นอกจากน ควรจดใหมการฝกซอมตามแผนฉกเฉนเปนประจ า ซงความถในการซอมนควรขนกบความเสยงของการขนสงนนๆ

4.2 แนวทางการด าเนนการเมอเกดภาวะฉกเฉน4.2.1 ขอควรปฏบตส าหรบพนกงานขบรถการระงบอบตภยเบองตนโดยพนกงานขบรถ มดงตอไปน1) กรณเกดอบตเหต หากเกดอบตเหตท าใหถงบรรทกแตก

ไมสามารถหยดยงการรวไหลของวตถอนตรายได และพนกงานขบรถอยในสภาพทสามารถปฏบตงานได ควรปฏบตดงน

1.1! ดบเครองยนต1.2!ตดตงเครองหมายใหสญญาณ และแจงเตอนผใชรถและผคนทผานไปมา

1.3!หามสบบหร หามใชโคมไฟทไมมอปกรณครอบ1.4!แจงใหสาธารณชนทราบเกยวกบอนตรายของสารทบรรทกและแนะน าใหอยเหนอลม หรอปฏบตตามค าแนะน าทระบไวในเอกสารค าแนะน าเกยวกบวตถอนตรายส าหรบพนกงานขบรถ

Page 59: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

53

1.5!แจงต ารวจและหนวยดบเพลงเรวทสดหมายเลข 191,1991.6!แจงผประกอบการทราบโดยเรว

! 2) การเคลอนยายรถกรณฉกเฉน1.1!ควรเคลอนยายรถออกจากทเกดเหตไปเมอมความจ าเปน เพอปองกนชวตและทรพยสน

1.2! กรณถงบรรทกวตถอนตรายเกดการรวไหลตองปฏบตดงน- เคลอนยายรถออกจากทางหลวง และหางไกลล าน า สาธารณะและชมชน

- หากไมเสยงตอการเกดอนตรายจนเกนไป ใหรบหยดยงการรวไหลดวยการดดซบสารทหกรวดวย ดน ทรายหรอสารดดซบทไมตดไฟเทาทจะท าได หรอรองรบสารทรวไหลดวยภาชนะทม

1.3! หลงเกดเหตแจงหนวยงานทรบผดชอบและบคคล ทเกยวของใหเรวทสดเทาทจะท าได

1.4! ถาสารเคมไหลลงสแหลงน าใหแจงหนวยงานทรบผดชอบ1.5! เกบเอกสารการขนสงวตถอนตรายและเอกสาร

ค าแนะน าเกยวกบวตถอนตรายไวกบตว1.6! สอสารและบอกรายละเอยดเกยวกบวตถอนตราย

ทขนสงมากบบคลากรกภยเหตฉกเฉน1.7! อยาละทงบรเวณทเกดเหตไป1.8! ถาตองทงรถไว ไมมผดแลใหใสเกยรและดงเบรกมอไว1.9! ถาตสนคาไฟไหมใหปลดลอครถลากออกจากตสนคา

แตอยาเปดประตรถลาก

Page 60: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

54

1.10! ถาไฟไหมขณะทก าลงถายเทใหปดวาลวหยดการท างานและปดปมทงหมด

1.11! หามดม ชม หรอสมผสวตถอนตรายใหบงชวตถอนตรายจากปายหรอใบก ากบการขนสงและฉลาก

1.12! ใหทกคนอยในทศเหนอลมและหางจากทเกดเหต1.13 กกกนและจดเกบสงทจะเปนแหลงของความรอน

หรอประกายไฟ เชน ไฟแชค บหร และยานพาหนะใหอยหางจากพนทเกดเหต

1.14 เคลอนยายวตถอนตรายทไมเสยหายไปยงทปลอดภย ถาท าได

1.15 ถายเทวตถอนตรายออกจากพนทเกดเหตเฉพาะ เมอไมมการรวไหล

1.16 ควรมกลองถายรปทใชไดงายไวเพอสามารถบนทก เหตการณทเกดขนได

4.2.2 ขอควรปฏบตส าหรบผประกอบการขนสง การระงบอบตภยในภาวะฉกเฉนส าหรบผประกอบการ

ขนสง มดงตอไปน1. หากมผ ไดรบบาดเจบใหรบจดการปฐมพยาบาล

ถาสามารถท าไดและน าสงสถานพยาบาลโดยเรว2.! ควบคมหรอหยดยงการรวไหลของสารเคม เชน อดรรวหรอหาภาชนะมารองรบ หากท าไดโดยปลอดภย

3.! ไมปลอยใหสารเคมรวไหลหรอระเหยออกไป4. หลงเกดเหตแจง 199 และบคคลทเกยวของใหเรว ทสดเทาทจะท าได

Page 61: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

55

5.! ถาสารเคมไหลลงสแหลงน าใหแจงหนวยงานทรบผดชอบ6.! เกบใบก ากบการขนสงสารเคมไวกบตว7.! สอสารแจงรายละเอยดกบบคลากรทมากภยเหตฉกเฉนเกยวกบวตถอนตรายทขนสงมา

8.! อยาละทงบรเวณทเกดเหตไป9.! อยาเคลอนยายรถ10.!ถาตสนคาไฟไหมใหปลดลอครถลากออกจากตสนคา แตอยาเปดประตรถลาก

11.!ถาไฟไหมขณะทก าลงถายเทใหปดวาลวฉกเฉนเพอ หยดการท างานและปดปมทงหมด

12.! หลกเลยงการหายใจหรอสมผสวตถอนตราย13.!หามดม ชมหรอแตะตองวตถอนตรายเพอบงชวาเปนสารอะไร ใหบงชสารจากปายใบก ากบการขนสงฉลากและฉลากขอมล

14.!หามดม กน สบบหรบรเวณใกลทเกดเหต15.!ใหทกคนอย ในทสงและอย เหนอลมและหางจาก ทเกดเหต

16.!กกกนหรอจดเกบสงทจะเปนแหลงของความรอน หรอประกายไฟ เชน ไฟแชค บหร และยานพาหนะใหอยหางจากพนทเกดเหต

17.ถาสามารถด าเนนการไดใหเคลอนยายวตถอนตราย ทไมเสยหายไปยงทปลอดภย

18.!รบขนถายวตถอนตรายออกจากพนทเกดเหต เมอไมมการรวไหล

Page 62: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

56

4.3 เครองมอและอปกรณความปลอดภยส าหรบรถบรรทกวตถอนตราย1) ถงดบเพลง ผประกอบการขนสงตองจดใหมเครองดบเพลง

ตามประเภทและลกษณะดงตอไปน ไวในรถขนสงวตถอนตราย1.1 กรณน าหนกรถรวมสงสดไมเกน 3,500 กโลกรม ตองมเครองดบเพลงแบบมอถอชนดผงเคมแหง ขนาดบรรจไมนอยกวา 2 กโลกรม อยางนอย 1 เครอง ตดตง ทหองผขบ โดยถงดบเพลงนนตองมคณภาพใชงานไดด กรณทรถมน าหนกรวมสงสดเกน 3,500 กโลกรม ตองมเครองดบเพลงขนาดไมนอยกวา 6 กโลกรม เพมขนอกอยางนอย 1 เครองทดานนอกหองผขบ1.2 ถงดบเพลงเหลานตองไดรบการรบรองมาตรฐาน ผลตภณฑอตสาหกรรม ตามกฎหมายวาดวยมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ซงไดแบงประเภทของถงดบเพลงออกตามประเภทของเชอเพลง ดงน

-! ประเภท A เหมาะส าหรบดบเพลงทเกดจากเชอเพลงธรรมดา เชน ไม ผา กระดาษยาง และพลาสตก

-! ประเภท B เหมาะส าหรบเพลงทเกดจากการตดไฟของของเหลว กาซ ไข น ามนเชอเพลงเปนตน

-! ประเภท C เหมาะส าหรบการดบเพลงทเกดจากอปกรณไฟฟา วตถทมกระแสไฟฟา

-! ประเภท D เหมาะส าหรบการดบเพลงทเกดจากโลหะตางๆ ทตดไฟ เชน แมกนเซยม โซเดยม โปตสเซยม

Page 63: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

57

หมายเหต ในถงดบเพลงอาจมผงเคมดบเพลงหลายประเภทในถงเดยวกน เชน ประเภท A B C ซงสามารถดบเพลงไดหลายประเภท

- ตองตดตงถงดบเพลงไวในลกษณะทสามารถน าออกมา ใชงานไดสะดวกรวดเรวและตองไมอยใกลปลายทอ ไอเสยหรอปลายทอส าหรบรบหรอจายวตถอนตราย

- สารทใชในการดบเพลงตองไมกอใหเกดกาซพษ2) อปกรณเพอความปลอดภย อปกรณเพอความปลอดภย

ทควรจดใหมไวประจ ารถตามความจ าเปนส าหรบรถบรรทกวตถอนตรายแตละประเภทมดงน

2.1 เครองมอส าหรบซอมรถกรณฉกเฉน2.2 หมอนส าหรบหนนลอรถ2.3 อปกรณไฟสญญาณฉกเฉนแบบเคลอนยายได2.4 เครองหมายสะทอนแสงทสามารถตงกบพนได เพอใชในกรณรถขดของ

2.5 เสอสะทอนแสง 2.6 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (personal Protection

Equipment) (ตารางท 5) เชน อปกรณปองกนตา เครองชวยหายใจ รองเทาหมขอหรอรองเทานรภย ถงมอและผากนเปอน เอยมหรอชดปองกนสารเคม

2.7! น ายาลางตา

Page 64: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

58

ตารางท 5 อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆ

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆอปกรณ รายละเอยดของ

อปกรณการปกปองและขอควรระวง

1.อปกรณปองกนภยสวนบคคล1.1ชดปดคลมทงตว

เปนชดหอหมทงรางกายมดชด(Fully-encapsulating suit)(เปนชดชนเดยวรองเทา และถงมออาจอยตดกบชดหรอเปนชนเดยวกบชดและสามารถเปลยนได หรออาจแยกกน)

ปองกนกาซ ฝน ไอระเหยและการกระเดนของสาร ไมสามารถระบายความรอนจากรางกายได จงอาจท าใหผ สวมได รบอนตรายจากความรอน

1.2 ชดทไมปดคลมทงตว เปนชดหลายชนไมไดหอหมรางกายทงหมด(Non-encapsulatingsuit) (เสอ ฮด กางเกงหรอชดหมและเสอคลมทงตวชนเดยว)

ปองกนสารกระเดนถกรางกายป องกนฝ นและวตถ อนๆ ยกเวน กาซและไอระเหยไมปกปองส วนคอและศรษะ ไมใชในกรณทตองการปองกนการซมผานของกาซหรอของเหลวทกระเดนมาสมผส

Page 65: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

59

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆอปกรณ รายละเอยดของ

อปกรณการปกปองและขอควรระวง

เอยมทปกปองขาและแขน (อาจรวมเปนชนเ ดยวห รอแยกกน) มกสวมทบชดทไมหอหมรางกายทงหมด

เพมการปกปองหนาอก แขนและขาจากสารเคมทกระเดนมาสมผส มประโยชนส าหรบการท างาน เชน เกบตวอยางปดฉลากและการวเคราะห

ชดปกป องร างกายจากสารปนเป อนทเปนรงส

ปกปองรางกายจากอนภาคแอลฟาและเบตา ไมสามารถปองกนรงสแถมมาออกแบบมาส าหรบปองกนการปนเปอนผว

ชดคลมทตดไฟไดชา(โดยทวไปมกใสไว ชนใน)

ปกปองรางกายจากเปลวไฟทแลบออกมา อาจท าใหเกดอนตรายจากสภาพความรอนรนแรงยงขน

2.หมวกนรภย เปนหมวกแขงท าดวยพลาสตกแขงหรอยาง อาจมวสดบด านใน เพอใหเกดความอบอน

ปกปองศรษะจากการกระแทกซ ง ต อ ง ม คณสมบ ต ต าม ขอก าหนดของ OSHA ใน 29CFR 1910.135

3 .ครอบป อ ง กนใบหนา (Hood)

มสวนประกอบ 2 สวนคอ ตวครอบและเลนสใสวสดทท าจะตองทนทานตอสารเคมและแรงกระแทก

ปองกนสารเคมทกระเซนออกมาเปนอนภาคเลกหรอใชปองกนฝน

Page 66: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

60

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆอปกรณ รายละเอยดของ

อปกรณการปกปองและขอควรระวง

4. หมวกคลมผม โดยมกระบงหมวกทแขงพอและยนออกมาพอทจะใชเปนสงเตอนเมอศรษะเข าไปชนกบชนสวนเครองจกร

ปองกนการปนเปอนของสารเคมทผม ปองกนไมใหผมเขาไปตดในเครองมอ และรวบผมไมใหเกะกะหนากาก

5. หนากาก กระบงหนาขนาด 8 นวเปนอยางนอย (ปกปดใบหนาทงหมด)หรอฮดกนสารเคมทกระเซนมา

ปกปองตา ใบหนาจากสารเคม แตไมสามารถปกปองจากสารเคม ทกระเดนออกมาในแนวโคง ปกปองตาไดจ ากด

6. แวนตานรภย(Safety Glasses)

รปรางลกษณะเหมอนแวนตาทใชทวไปจะ ต างกนตรงเลนส ทสามารถทนทานตอแรงกระแทก แรงเจาะความรอนไดด

ปกปองตาจากอนภาคขนาดใหญ และวตถทกระเดน

7. แวนครอบตา (Safety Goggles)

เปนอปกรณทใชครอบปดดวงตาทงสองขางโครงแวนจะปดสนทกบรปหนาดวยสายรดศรษะ

การปกปองขนกบคณลกษณะของแวนซงอาจปกปองสารเคมทระเหยกลายเปนไอ สารเคมกระเดน วตถขนาดใหญและวตถทกระเดน

Page 67: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

61

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆอปกรณ รายละเอยดของ

อปกรณการปกปองและขอควรระวง

8. ทอดห จะตองท าดวยยางทออนนมและจะตองสนทแนนกบชองหจงจะมประสทธภาพในการปองกนเสยง

ปกปองหจากการสมผสเสยงดงเปนเวลานาน ๆ การใชทอดหต องผานการพจารณาของเจาหนาทความปลอดภยเพราะสารเคมปนเปอนอาจเขาไปในหได

9. ทครอบห หฟงทครอบปดห(headphone)(ชดสอสารวทยพรอมไมโครโฟน)

ปกปองหและใชส าหรบการสอสารดวย

10.ถงมอ ถงมอและแขน อาจเป นชนเดยวกนยดตดกน หรอแยกจากชดปองกนอน ๆ

ปกปองมอจากการสมผสสารเคม ควรใชเทปพนยดถงมอใหตดกบแขนเสอเพอเพมการปกปองและปองกนไมใหสารเคมไหลเขาไปในแขนเสอ ถาเปนไปไดควรใชถงมอทใชแลวทงเลยเพอลดภาระการท าความสะอาดสารปนเปอน

Page 68: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

62

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดตางๆอปกรณ รายละเอยดของ

อปกรณการปกปองและขอควรระวง

11.รองเทาบท รองเทาบททนตอสารเคม

ปกปองเทาจากการสมผสสารเคม

รองเท าบทนรภยทส วนหน าแข งและส วนนวเท ามเหลกเสรม

ปกปองเทาจากการกด บดหรอแทงจากของทตกจากทสงของทก าลงเคลอนทและวตถทแหลมคม ควรยดหดไดด

รองเทาบทนรภยทไมเ ป น สอไฟฟ าห รอ ทนทานตอสะเกดไฟ

ปกปองผสวมใสจากอนตรายทางไฟฟาและปองกนการ ลกตดไฟของกาซหรอไอทตดไฟได

ทค ลมรองเท าหรอบทท ใช แล วท ง เลย (ใสคลมทบรองเทาทวไป)

ปกปองรองเทาบทจากการปนเปอนและปกปองเทาจากการสมผสกบสารเคม ทคลมรองเทาชนดทใชแลวทงเลยนนชวยลดภาระการท าความสะอาดสารปนเปอน

• ! การเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลการเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเปนกระบวนการ

ทมความซบซอน ซงควรพจารณาปจจยตาง ๆ ตอไปน

Page 69: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

63

1.!อนตรายทอาจพบในขณะเกดเหตฉกเฉน2.!ทางทสารเคมจะเขาสรางกายและ/หรออวยวะทจะไดรบอนตรายนน (เชน การหายใจ ดดซมทางผวหนง ตาและอน ๆ )

3.!คณสมบตของวสดทใชท าอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

4.!ตะเขบและรอยตอของชดปองกนสารเคม

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลชนดหนงจะปกปองอนตรายหนงไดอยางด แตอาจปกปองอนตรายอกอยางหนงไดไมดหรอไมไดเลย ปจจยอนๆ ทตองพจารณาในการเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลรวมถงการเลอกใชใหเขากบขอก าหนดในการท างานของ ผปฏบตงานและเงอนไขเฉพาะของงานนน และตองพจารณาถงความคงทนของวสดทใช ท าใช อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลและ คณสมบตในการใชงานในททรอนหรอเยนมากๆ ดวย

Page 70: คู มือ การขนส งวัตถุอันตรายpcd.go.th/count/hazdl.cfm?FileName=haz_trans.pdfสารเคม หร อผล ตภ ณฑ สารเคม

64

บรรณานกรม1.! Singapore International Chamber of Commerce. “Handling & Transportation of

Dangerous Goods Manual” . March 1999.2.! Environmental Protection Agency. “Emergency Response to Hazardous Material

Incidents (165.15)” November 1995.3.! http:// www.fmcsa.dot.gov. Federal Motor Carrier Safety Administration. “Hazardous

Materials Incident Prevention Manual”4.! http:// www.fmcsa.dot.gov. Federal Motor Carrier Safety Administration. “Accident

Countermeasures Manual”5.! UN Recommendations on the Transportation of Dangerous Goods, 20006.! กรมการขนสง.”คมอส าหรบผขอรบใบอนญาตชนดท 4 (รถบรรทกวตถอนตราย)”


Recommended