Zarzdzanie bez kija i marchewki

Andrzej BlikleAndrzej Blikle

5 czerwca 20085 czerwca 2008

5 czerwca 2008 2 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Na wiecieToyota SonyMazda CanonHonda RoverMotorola FordPhilipsBritish Steel IndustryRolls Royse (silniki lotnicze)Marynarka Wojenna USAAdministracja Publiczna USA

W PolsceZelmerPolmo omiankiABB PLPolam PabianiceA.Blikleniektre liceaniektre wadze samorzdoweniektre komisariaty policjilaureaci Krajowej Nagrody Jakoci

Zarzdzanie bez kija i marchewki jest jednym z najwaniejszych filarw zarzdzania kompleksow jakoci

TQM

DOKTRYNA JAKOCI

ZASADA DOSKONALENIAZASADA DOSKONALENIAdoskonalimy wszystko, wszyscy i staledoskonalimy wszystko, wszyscy i stale

E. Deming

P.Drucker

W.Shewhart

ZASADA JEDNOCI ZESPOU

jestemy jednym zespoemmamy wsplny cel

czy nas wsppraca i yczliwo

ZASADA RACJONALNOCI

zrozum dziaanie systemu zanim podejmiesz decyzj

intuicja moe by zawodna

Dlaczego pracownicy odchodz z pracy?

5 czerwca 2008 4 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Wyniki bada Instytutu Gallupa prowadzonych przez 25 lat na ponad milionem pracownikw wykazuj siln korelacj pomidzy sukcesem firmy, a pozytywn odpowiedzi na ponisze pytania.

1. Czy wiem czego oczekuj ode mnie w pracy?2. Czy mam do dyspozycji sprzt niezbdny do wykonania pracy?3. Czy codziennie mam w pracy moliwo wykonywania tego, co potrafi

najlepiej?4. Czy w cigu ostatnich 7 dni czuem si cho raz doceniony?5. Czy szefowi lub komu innemu w pracy na mnie zaley?6. Czy ktokolwiek w pracy zachca mnie, abym si dalej rozwija?7. Czy w pracy liczy si moje zdanie?8. Czy misja mojej firmy daje mi poczucie, e praca, ktr wykonuje jest

wana?9. Czy moim wsppracownikom zaley na tym, aby pracowa jak najlepiej?10.Czy mam w pracy swojego najlepszego przyjaciela?11.Czy w cigu ostatnich 6 miesicy rozmawiaem z kim o postpach, jakie

poczyniem?12.Czy miaem w pracy moliwo doksztacania si i rozwoju?

5 czerwca 2008 5 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Ludzie rozstaj si z szefami, nie z firm!

Konkluzja z bada Gallupa:

5 czerwca 2008 6 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Jak powinni postpowa szefowie, aby ich pracownicy odpowiadali TAK

na wszystkie 12 pyta?

A jak postpowa nie powinni?

Archetyp kija i marchewki KIJKIJNiemieNiemie wydarzenie wydarzenie

zapowiedziane i narzucone zapowiedziane i narzucone nam przez kogo w celu nam przez kogo w celu zmiany naszego zachowaniazmiany naszego zachowania

Np.:Np.:Nagana przed frontemNagana przed frontemPozbawienie premiiPozbawienie premiiPozbawienie nagrody na Dzie Pozbawienie nagrody na Dzie

NauczycielaNauczycielaPrzymusowa pracaPrzymusowa praca

MARCHEWKAMARCHEWKAMieMie wydarzenie zapowiedziane i wydarzenie zapowiedziane i

narzucone nam przez kogo narzucone nam przez kogo w celu zmiany naszego w celu zmiany naszego zachowaniazachowania

Np.:Np.:Pochwaa przed frontemPochwaa przed frontemWypacenie premii uznaniowejWypacenie premii uznaniowejNagroda na Dzie Nagroda na Dzie

NauczycielaNauczycielaZwolnienie z przymusowej pracyZwolnienie z przymusowej pracy

5 czerwca 2008 7 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Kijem moe by pozbawienie marchewkiKijem moe by pozbawienie marchewki

Marchewk moe by uniknicie kijaMarchewk moe by uniknicie kija

Niektre marchewki s uywane gwnie jako kij

Na gruncie psychologii spoecznej udowodniono, e kij i marchewka s

jednakowo przeciwskuteczne jako narzdzia zmiany postawy

5 czerwca 2008 8 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Jeeli chcemy uzyska trwa zmian w postawach, to im wiksza jest nagroda, tym mniejsze prawdopodobiestwo, e nastpi jakakolwiek zmiana postawy

E.Aronson, G.Wieczorkowska, Kontrola naszych myli i uczu

Kary i nagrody s jednakowo demotywujce do dziaaniaAlfi Kohn, Punished by rewards

Postawa a zachowanie

5 czerwca 2008 9 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

postawa zachowanie

kij i marchewkauczucia

zgodnie z oczekiwaniami

przeciwnie do oczekiwa

zgodnie z oczekiwaniami

pisarzgeografia

Sabi i silni -- przeciwnicyBRAK POZYCJI I SIY

DziecionierzePracownicy

rozkazy, zakazy, kontrola

kije i marchewki

pytania o pozwolenie

POZYCJA I SIA

RodziceDowdcy

Przeoeni

Uczenie si posuszestwa

Dziaanie z motywacji zewntrznej

Wymuszanie posuszestwa

Stosowanie kija i marchewki

5 czerwca 2008 10 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Dwa w jednymprzykad z ycia wzity

5 czerwca 2008 11 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Madryt wzi si za szkoy

za korzystanie z telefonu komrkowego w klasie grozi dodatkowa porcja lekcji do odrobienia po zajciach.

Rzeczpospolita 17/18 lutego 2007

Wzmocnienie chcido uywania telefonw

Wzmocnienie niechcido lekcji

Najsodsze s zakazane owoce

Trudno polubi kar

Zakres zastosowakija i marchewki

5 czerwca 2008 12 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Przy pomocy kija lub marchewki mona

atwo i szybko (!)

zmusi prawie kadego, do prawie wszystkiego

z jednym wyjtkiem:

by polubi robi, to co robi.

A to jest jedyna (!) gwarancja skutecznego dziaania

Dwa rda motywacji MOTYWACJA MOTYWACJA

WEWNTRZNAWEWNTRZNArobi robi coco bo to zaspakaja bo to zaspakaja moj potrzeb zrobienia moj potrzeb zrobienia

wanie wanie tegotego Sport rekreacyjnySport rekreacyjny Poznawanie prawdyPoznawanie prawdy Seks Seks Praca ochotniczaPraca ochotnicza

MOTYWACJA ZEWNTRZNAMOTYWACJA ZEWNTRZNArobi robi coco bo w zamian bo w zamian

otrzymam otrzymam marchewkmarchewk lub lub unikn unikn kijakija

Sport zawodowySport zawodowy Nauka dla stopniaNauka dla stopnia ProstytucjaProstytucja Praca niewolniczaPraca niewolnicza

5 czerwca 2008 13 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Najmniej wydajna jest praca niewolnika, a najbardziej wydajna jest praca ochotnika.Peter Drucker

Sprzenie zwrotne przy motywacji zewntrznej

5 czerwca 2008 14 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

potrzeba marchewki lub

ch uniknicia kija

wykonanie zadania

STAE ZASPAKAJANIE POTRZEBY POWODUJE WZROST OCZEKIWA

nagrody motywuj jedynie do zdobywania nagrd

Gwne psychologiczno-spoecznewady kija i marchewki

5 czerwca 2008 15 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

buduj motywacj zewntrzn: pogo za nagrod, niszcz motywacj wewntrzn: pojawia si niech do wykonywanej pracy, s deklaracj braku zaufania, s deklaracj braku szacunku, buduj blokady komunikacyjne w tym pomidzy przeoonym i podwadnymi, niszcz wspprac w zespole,

Pamitajmy, e prawa psychologii spoecznej s jak prawa fizyki kwantowej. One nie mwi, e

co jest pewne, one mwi jedynie, e

co jest wysoce prawdopodobne!

Typowe wtpliwoci: Wyniki w sporcie zawodniczym lepsze Wyniki w sporcie zawodniczym lepsze

ni w rekreacyjnym,ni w rekreacyjnym, Czy nagradza bandyt za popenianie Czy nagradza bandyt za popenianie

przestpstw, aby go do nich zniechci?przestpstw, aby go do nich zniechci? Czy nagradzajc dziecko za dobre Czy nagradzajc dziecko za dobre

wyniki w nauce ulubionego przedmiotu wyniki w nauce ulubionego przedmiotu zniechcimy je do nauki?zniechcimy je do nauki?

Jeeli nie kij i marchewka, to co?Jeeli nie kij i marchewka, to co?

5 czerwca 2008 17 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Relacje partnerskie i wspomaganie czowieka w Relacje partnerskie i wspomaganie czowieka w budowaniu jego wewntrznej motywacjibudowaniu jego wewntrznej motywacji

Kto (w Polsce) odchodzi od ideikija i marchewki

5 czerwca 2008 18 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Kilka przykadw: Andersen Business Consulting Grupa ITI Philip Morris Polska IBM Polska A.Blikle Polska Akcja Humanitarna

rdo: Harvard Business Review Polska, wydanie specjalne Motywacja, padziernik 2006

Modsi i starsi -- partnerzy

CIEKAWO WIEDZYCIEKAWO WIEDZY

DzieciDziecionierzeonierzePracownicyPracownicy

pytania i wtpliwocipytania i wtpliwoci

wsplna analiza wsplna analiza problemw i ich problemw i ich

przyczynprzyczyn

wsplne tworzenie wsplne tworzenie rodowiska wsppracyrodowiska wsppracy

przekazywanie przekazywanie obowizkwobowizkw

WIEDZAWIEDZA

RodziceRodziceDowdcyDowdcy

PrzeoeniPrzeoeni

Uczenie siUczenie sisamodzielnocisamodzielnociBudowanie wasnej Budowanie wasnej motywacji wewntrznejmotywacji wewntrznej

Nauczanie Nauczanie samodzielnocisamodzielnociWspomaganie Wspomaganie

budowania motywacji budowania motywacji wewntrznejwewntrznej

5 czerwca 2008 19 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Sprzenie zwrotne przy motywacji wewntrznej

5 czerwca 2008 20 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

potrzeba dziaania

dziaanie

STAE ZASPAKAJANIE POTRZEBY POWODUJE WZROST OCZEKIWA:

oczekujemy (od siebie!) coraz ambitniejszych dziaa

(w tym systemie nagrod staje si nowe ambitne zadanie)

Narzdzia modelu partnerskiego

rezygnacja z kija i marchewkirezygnacja z kija i marchewki,, yczliwo,yczliwo, empatia,empatia, asertywno: zgoda bez ulegoci + stanowczo bez przemocyasertywno: zgoda bez ulegoci + stanowczo bez przemocy aktywne suchanie,aktywne suchanie, asertywny dialog,asertywny dialog, asertywna dyskusja; komunikat jaasertywna dyskusja; komunikat ja rozstrzyganie konfliktw metod wygra-wygra,rozstrzyganie konfliktw metod wygra-wygra, inteligencja emocjonalnainteligencja emocjonalna

5 czerwca 2008 21 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Jak stwierdzi w badaniach Instytut Gallupa, firmy stosujce model partnerski s bardziej konkurencyjne i zarabiaj wicej

pienidzy.

Z czego trzeba zrezygnowa?Wane przykady:Wane przykady: z pogldu, e ludzie s leniwi i nieuczciwi (samosprawdzajca z pogldu, e ludzie s leniwi i nieuczciwi (samosprawdzajca

si przepowiednia),si przepowiednia), z dozoru i kontroli na rzecz budowania odpowiedzialnoci (nie z dozoru i kontroli na rzecz budowania odpowiedzialnoci (nie

da si wszystkich upilnowa),da si wszystkich upilnowa), z wszelkiego wspzawodnictwa (wspzawodnictwo zawsze z wszelkiego wspzawodnictwa (wspzawodnictwo zawsze

niszczy zesp) na rzecz wsppracy,niszczy zesp) na rzecz wsppracy, z rankingw i porwnywania pracownikw midzy sob,z rankingw i porwnywania pracownikw midzy sob, z premii uznaniowej, prowizji, trzynastek, nagrd z premii uznaniowej, prowizji, trzynastek, nagrd

okolicznociowych i wszelkich innych metod korupcji sabszego okolicznociowych i wszelkich innych metod korupcji sabszego na rzecz dobrego wynagrodzenia, na rzecz dobrego wynagrodzenia,

z pochwa przed frontem na rzecz spontanicznych wyrazw z pochwa przed frontem na rzecz spontanicznych wyrazw uznania,uznania,

5 czerwca 2008 22 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

PUAPKA

5 czerwca 2008 23 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

bez kija i marchewki = bez dyscypliny i uznania ?

NIE!Kij i marchewka = czyje dziaania zmierzajce do

zmiany naszego zachowania (dziaania naruszajce nasz godno)

Dyscyplina i uznanie = naturalne konsekwencje naszego zachowania i komunikaty zwrotne

Archetyp soca i deszczu

5 czerwca 2008 24 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Mie konsekwencje

Niemie konsekwencje

autentyczne wyrazy uznania, ambitniejsze zadania, konkurencyjno na rynku, pjdziemy razem na lody, autentyczna integracja, awans stanowiskowy, firma si rozwija zarabiamy wicej, premia z zysku (miseczka),

asertywna ocena negatywna, rynek odrzuca nasz produkt zarabiamy mniej, tracimy uznanie zespou, tracimy uznanie szefa, umowne kary dyscyplinarne, niezdany egzamin, zwolnienie z pracy

Konsekwencje NIE S ZDARZENIAMI, ktre prowokuje KTO, aby ZMUSI NAS do zmiany zachowania. One nie naruszaj naszej godnoci.

Dlaczego premia z zysku nie jest marchewk?

5 czerwca 2008 25 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Mam, ale Ci z gry nie dam, bo jeste le i oszust

Teraz nie mam, ale jak bd mia, to si podziel

marchewka

miseczka

Deklaracja braku zaufania i szacunku

Deklaracja partnerstwa, szacunku i zaufania

Dlaczego kary dyscyplinarne nie s kijem?

5 czerwca 2008 26 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Nie s kijem, jeeli ich podstawowym zadaniem jest ostrzeenie pracownika, e moe utraci stanowisko lub prac.

Jeeli nie premie, nagrody i kary, to jak motywowa ludzi do pracy?

5 czerwca 2008 27 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Przesta ludzi demotywowa.Alfie Kohn

Jeeli chcesz, aby ludzie wykonali dla Ciebie dobr prac, daj im dobr prac do wykonania. Frederick Herzberg

Zarzdzaj pracownikami tak, jakby to byli ochotnicy!Peter Drucker

Atrybuty dobrej pracy

WsppracaWsppraca CooperationCooperation

WartoWarto ContentContent

WybrWybr ChoiceChoice

5 czerwca 2008 28 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Zasada 3W (3C)

Inne atrybuty dobrej pracy:piramida Masowa

SAMOREALIZACJA

UZNANIE PRZEZ ZESP

PRZYNALENO DO ZESPOU

BEZPIECZESTWO

POTRZEBY BIOLOGICZNE

Wynagrodzenie zaspokaja co najwyej potrzeby biologiczne!

Czym jest przywdztwo(Emmanuel Gobillot, The Connected Leader)

5 czerwca 2008 30 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Najwaniejsz rol lidera jest dostarczanie energii zespoowi.

Aby dostarcza energii, trzeba zdoby zaufanie zespou.

Aby je zdoby, trzeba je wpierw okaza

5 czerwca 2008 31 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Miseczka, nie jest narzdziem prostym w stosowaniu.

atwo moe sta si puapk!

MISECZKA

PUAPKA:skoro obiecujemy miseczk, to naley z gry i jednoznacznie okreli zasady tej wypaty

10 marca 2007 32 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

MBO: zaoenia podstawowe Koniec z ocen na okoKoniec z ocen na oko Jasne zasady oparte na wskanikach numerycznychJasne zasady oparte na wskanikach numerycznych Na kadym stanowisku motywacja wg Na kadym stanowisku motywacja wg

najwaniejszych priorytetw najwaniejszych priorytetw Dynamiczne sterowanie celamiDynamiczne sterowanie celami Premie wypacane kwartalniePremie wypacane kwartalnie One level up: Premi One level up: Premi wyliczawylicza i przyznaje bezporedni i przyznaje bezporedni

przeoony biorc pod uwag i to, przeoony biorc pod uwag i to, w jaki sposb w jaki sposb pracownik osipracownik osigngn postawione mu cele oraz jak to postawione mu cele oraz jak to wpwpynyno na relacje z przeoo na relacje z przeoonymi, podwonymi, podwadnymi i adnymi i wspwsppracownikami.pracownikami.

10 marca 2007 33 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Cele indywidualne powinny by SMART

SpecificSpecific -- konkretne, -- konkretne, MeasurableMeasurable -- mierzalne, -- mierzalne, AchievableAchievable -- osigalne, -- osigalne, Results-orientedResults-oriented -- nastawione na -- nastawione na

wynikwynik Time-boundTime-bound -- ograniczone w czasie -- ograniczone w czasie

10 marca 2007 34 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Zaoenia techniczne1.1. Kady pracownik otrzymuje do zrealizowania podstawowe cele Kady pracownik otrzymuje do zrealizowania podstawowe cele

cc11,...,c,...,cnn ; 3 ; 3 n n 7 7

2.2. Dla kadego celu wyznacza si jego procentowy udzia w Dla kadego celu wyznacza si jego procentowy udzia w premii (wag) wpremii (wag) w11,...,w,...,wn, n, tak, e wtak, e w11+...+w+...+wn n = 100%= 100%

3.3. Kady cel moe by zrealizowany w stopniu sr= od 0% do Kady cel moe by zrealizowany w stopniu sr= od 0% do 150%; dla pewnych celw skala moe by skokowa150%; dla pewnych celw skala moe by skokowa

4.4. Kademu pracownikowi przypisuje si limit premiowy pKademu pracownikowi przypisuje si limit premiowy p

5.5. Dla kadego pracownika jego premia jest ustalana wg. wzoruDla kadego pracownika jego premia jest ustalana wg. wzoru

premia = (wpremia = (w11srsr11+...+w+...+wnnsrsrnn) p q) p q

7.7. Wspczynnik q okrela procentow ocen osignicia celw Wspczynnik q okrela procentow ocen osignicia celw przez firm i jest wyliczany podobnie jak premia dla zaogiprzez firm i jest wyliczany podobnie jak premia dla zaogi

10 marca 2007 35 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Cele firmyustala Rada Nadzorcza

1. Wzrost zysku brutto o 5 mln z1. Wzrost zysku brutto o 5 mln z 30%30%2. Spadek kapitau obrotowego o 10 mln z2. Spadek kapitau obrotowego o 10 mln z 20%20%3. Sprzeda nowych produktw 7 mln z3. Sprzeda nowych produktw 7 mln z 20%20%4. Wzrost sprzeday o 30 mln z4. Wzrost sprzeday o 30 mln z 30%30%

srsr1 1 == wzb/5, srwzb/5, sr2 2 == sko/10, ...sko/10, ...qq00 = (30%sr = (30%sr11+20%sr+20%sr2 2 +20%sr+20%sr3 3 +30%sr+30%sr44))

q = If qq = If q0 0 < 50% then 0 else q< 50% then 0 else q00

10 marca 2007 36 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Cele dyr. J. Kowalskiegowydzia pomocniczy WP-3

1.1. Dziaania restrukturyzacyjne (50%):Dziaania restrukturyzacyjne (50%):1.1. Wyczenie spki A1 do 11 czerwca b.r.Wyczenie spki A1 do 11 czerwca b.r.2.2. Wyczenie spki B4 do 15 listopada b.r.Wyczenie spki B4 do 15 listopada b.r.3.3. Opnienie o kady miesic powoduje obnienie stopnia Opnienie o kady miesic powoduje obnienie stopnia

wykonania o 10%wykonania o 10%2.2. Zapewnienie dostawy pary technicznej (10%)Zapewnienie dostawy pary technicznej (10%)3.3. Obnika kosztw o 7,5% (20% proporcjonalnie)Obnika kosztw o 7,5% (20% proporcjonalnie)4.4. Zapewnienie spokoju spoecznego (10%) -- skala [0 lub 1]Zapewnienie spokoju spoecznego (10%) -- skala [0 lub 1]5.5. Opanowanie jzyka angielskiego (10%)Opanowanie jzyka angielskiego (10%)

10 marca 2007 37 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Strategia dyr. J.Kowalskiego1.1. Najwaniejsza terminowo restrukturyzacji (max 50%)Najwaniejsza terminowo restrukturyzacji (max 50%)

1.1. Przekazanie zasobw nie jest ocenianePrzekazanie zasobw nie jest oceniane2.2. Przysze ceny usug (do innych wydziaw) nie s Przysze ceny usug (do innych wydziaw) nie s

ocenianeoceniane2.2. Zmniejszenie dostawy pary o 30% spowoduje Zmniejszenie dostawy pary o 30% spowoduje obnik obnik

kosztwkosztw o ca. 5%; to si opaca o ca. 5%; to si opaca3.3. Zaraz na pocztku stycznia by 2-godzinny strajk, wic za Zaraz na pocztku stycznia by 2-godzinny strajk, wic za

spokj spoeczny mam i tak 0%; ponadto, cho strajki u mnie spokj spoeczny mam i tak 0%; ponadto, cho strajki u mnie powoduj straty w innych wydziaach, to u mnie malej powoduj straty w innych wydziaach, to u mnie malej koszty! koszty!

4.4. Redukcja zatrudnienia spowoduje dalsze strajki, ale ja Redukcja zatrudnienia spowoduje dalsze strajki, ale ja otrzymam premi za otrzymam premi za obnik kosztwobnik kosztw

5.5. 70% premii mam zapewnione; za angielski wezm si po 15 70% premii mam zapewnione; za angielski wezm si po 15 listopadalistopada

10 marca 2007 38 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Ulepszone MBO dla dyr. J.K.Wszystkie wskaniki nie dajce si wyliczy

podaje wg wasnej oceny audytor zewntrzny

1.1. Dziaania restrukturyzacyjne (40%):Dziaania restrukturyzacyjne (40%):1.1. Wyczenie spki A1 do 11 czerwca b.r. (15%)Wyczenie spki A1 do 11 czerwca b.r. (15%)2.2. Wyczenie spki B4 do 15 listopada b.r. (25%)Wyczenie spki B4 do 15 listopada b.r. (25%)3.3. Opnienie o kady miesic powoduje obnienie stopnia Opnienie o kady miesic powoduje obnienie stopnia

wykonania o 10%wykonania o 10%4.4. Stopie wykonania mona obniy nawet o 100%, gdy Stopie wykonania mona obniy nawet o 100%, gdy

wyczenie niekorzystne z punktu widzenia: przekazanych wyczenie niekorzystne z punktu widzenia: przekazanych zasobw, przyszych cen, przejcia pracownikw, innezasobw, przyszych cen, przejcia pracownikw, inne

2.2. Zapewnienie dostawy pary technicznej (0%); premia pomniejszana o Zapewnienie dostawy pary technicznej (0%); premia pomniejszana o ewentualne koszty innych wydziaw z tytuu braku pary ewentualne koszty innych wydziaw z tytuu braku pary

3.3. Obnika kosztw o 7,5% (20% proporcjonalnie)Obnika kosztw o 7,5% (20% proporcjonalnie)4.4. Zapewnienie spokoju spo. (30%) -- skala ciga od 0% do 100% Zapewnienie spokoju spo. (30%) -- skala ciga od 0% do 100%

(cokolwiek to znaczy; niech si martwi one level up)(cokolwiek to znaczy; niech si martwi one level up)5.5. Opanowanie jzyka angielskiego (10%)Opanowanie jzyka angielskiego (10%)

10 marca 2007 39 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Nowa strategia dyr. J.K.

MAM KONTROL -- PODEJMUJ WYZWANIEMAM KONTROL -- PODEJMUJ WYZWANIE2.2. Dostawa pary bez wzgldu na koszty.Dostawa pary bez wzgldu na koszty.3.3. Dla zapewnienia spokoju spoecznego wstrzymam zwolnienia i Dla zapewnienia spokoju spoecznego wstrzymam zwolnienia i

podnios wynagrodzenia. podnios wynagrodzenia.

NIE MAM KONTROLI -- CZCIOWO ODPUSZCZAMNIE MAM KONTROLI -- CZCIOWO ODPUSZCZAM6.6. Ze wzgldu na par i spokj spoeczny rezygnuj z walki o Ze wzgldu na par i spokj spoeczny rezygnuj z walki o

kosztykoszty7.7. Restrukturyzacja -- nieznane kryteria oceny, zrobi co si daRestrukturyzacja -- nieznane kryteria oceny, zrobi co si da8.8. Angielski -- teraz nie mam do tego gowy Angielski -- teraz nie mam do tego gowy

10 marca 2007 40 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Ocena systemu po roku Pracownicy zamiast dba o interes firmy graj o Pracownicy zamiast dba o interes firmy graj o

najwiksz preminajwiksz premi Pojawiy si dwie sytuacje, w ktrych zastosowany Pojawiy si dwie sytuacje, w ktrych zastosowany

model okaza si przeciwskuteczny:model okaza si przeciwskuteczny: Uruchomienie produkcji w Kijowie - wzrost Uruchomienie produkcji w Kijowie - wzrost

sprzeday o 50%, q=140% dla caej zaogisprzeday o 50%, q=140% dla caej zaogi Przebranowienie spki zalenej (te MBO) w Przebranowienie spki zalenej (te MBO) w

Rzeszowie (dotychczas eksport na Ukrain) - Rzeszowie (dotychczas eksport na Ukrain) - chwilowy spadek sprzeday i zyskw, q = 0%chwilowy spadek sprzeday i zyskw, q = 0%

System nie pozwala da premii komu, kto nie System nie pozwala da premii komu, kto nie pracuje dobrze, ale firmie na nim szczeglnie zaley z pracuje dobrze, ale firmie na nim szczeglnie zaley z innych przyczyninnych przyczyn

10 marca 2007 41 Andrzej Blikle, MBO versus TQM

Inne problemy w kierownictwie Kierownicy wysokiego szczebla uprawiaj prywatne Kierownicy wysokiego szczebla uprawiaj prywatne

gry zamiast dba o rozwj firmy.gry zamiast dba o rozwj firmy. Niejasne rozdzielenie odpowiedzialnoci.Niejasne rozdzielenie odpowiedzialnoci. Nieefektywny proces decyzyjny.Nieefektywny proces decyzyjny. Trudnoci w uzgadnianiu dziaa wg. ustalonej wizji Trudnoci w uzgadnianiu dziaa wg. ustalonej wizji

rozwoju.rozwoju. Niedostateczna determinacja do przewodzenia i Niedostateczna determinacja do przewodzenia i

zarzdzania wobec koniecznoci zmian wynikajcych zarzdzania wobec koniecznoci zmian wynikajcych z rosncej konkurencyjnoci rynku.z rosncej konkurencyjnoci rynku.

Wysokie koszty zarzdzaniaWysokie koszty zarzdzania Wszyscy zapomnieli o koniecznoci rozwoju nowych Wszyscy zapomnieli o koniecznoci rozwoju nowych

produktw.produktw.

W grze MBOdyrekcja jest bez szans

5 czerwca 2008 42 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

jako

cena

Czas wykonania

Teoria sterowania systemami o wielu parametrach:

Majc dostatecznie wiele parametrw do manipulowania mona atwo optymalizowa pozostae.

atwo zoptymalizowa kady ztych trzech parametrw manipulujc

pozostaymi dwoma

Premia za wydajno

5 czerwca 2008 43 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Premia za wydajno jest najsilniejszym hamulcem jakoci i wydajnoci w zachodnim wiecie.

Edwards Deming

1. tylko 5% problemw zwizanych z jakoci i wydajnoci mona przypisa pracownikom, za reszt odpowiedzialna jest organizacja pracy,

2. premie uwalniaj przeoonych od analizowania przyczyn,

3. nie chcemy gorszej pracy nawet za nisz pac,

4. pracownik zawsze bdzie mia wicej wskanikw do manipulowania ni firma (MBO, broker ubezpieczeniowy, kupiec w hipermarkecie, dopych),

5. prawo Pareto,

6. premiowa dwignia.

Premia za wydajno a prawo Pareto

5 czerwca 2008 44 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

5% najlepsi

20% dobrzy

55% redni

19% sabi

1% niezainteresowani

Rozkad wydajnoci pracownikw

20% pracownikw

80% premii

80% pracownikw

20% premii

Prawo Pareto

Premiowa dwignia(czyli kto kogo)

5 czerwca 2008 45 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

personel

dyrekcja

Dopiero po zaoeniu dwigni okazuje si, kto bdzie z niej korzysta!

I najczciej korzystaj z niej podwadni!

20. wrzenia (z punktu widzenia dyrektora sprawa nadal wyglda bardzo le)Dyrektor: Daj wam 15% bez grnego limituDealerzy: Aaaaa; ci najlepsi zabieraj si do pracySprzeda: wreszcie ronie

5 czerwca 2008 46 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Prawdziwa historia pewnego dyrektora europejskiego przedstawicielstwa firmy samochodowej z USA

rdo: Helmut Glser

2. stycznia (saba koniunktura na rynku, trzeba ogranicza koszty)Dyrektor: Musimy ci koszty. W tym roku premi od sprzeday ograniczamy do 5%.Dealerzy: Uuuuuu.Sprzeda: spada

1. czerwca (ju wiadomo, e 1 sierpnia stary jedzie spowiada si w centrali)Dyrektor: Niech bdzie 7% ale nie wicej jak 1000$ na gowDealerzy: Eeeee, jednak ci sabsi bior si za prac; dla nich to jedyna szansaSprzeda: nieco wzrasta

15. sierpnia (W centrali powiedzieli staremu (mamy swoje kontakty), e jak nie zwikszy sprzeday i nie zmniejszy kosztw, to wyleci!)Dyrektor: Tym razem nie ma artw, kto nie wyrobi normy, ten wyleci!Dealerzy: OoooooSprzeda: lekko drgna

Jak wic powinna wyglda bezpieczna miseczka?

zarzdzanie partycypacyjnezarzdzanie partycypacyjne informacja o finansach regularnie omawiana informacja o finansach regularnie omawiana

z pracownikamiz pracownikami budowanie poczucia obustronnej lojalnocibudowanie poczucia obustronnej lojalnoci budowanie wzajemnego zaufaniabudowanie wzajemnego zaufania

To wszystko wcale nie jest atwe, ale jest moliwe i mona si tego nauczy.

Jeeli chcesz zbudowa statek Jeeli chcesz zbudowa statek nie zwouj ludzi aby zbierali drewno,nie zwouj ludzi aby zbierali drewno, nie przydzielaj im zada i pracy, nie przydzielaj im zada i pracy, ale raczej naucz ich tskni ale raczej naucz ich tskni za bezkresem oceanu.za bezkresem oceanu.

Antoine de Saint-ExuperyAntoine de Saint-Exupery

5 czerwca 2008 48 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki

Autor dzikuje Robertowi Kozakowi za wskazanie tego cytatu.

Podstawowa bibliografia1.1. A.Blikle, A.Blikle, Doktryna jakoci, Doktryna jakoci, ksika in statu nascendi udostpniona w domenie ksika in statu nascendi udostpniona w domenie

publicznej od roku 2007publicznej od roku 20072.2. M.Buckingham & C.Coffman, M.Buckingham & C.Coffman, Po pierwsze zam wszelkie zasady, MT Biznes Po pierwsze zam wszelkie zasady, MT Biznes

199919993.3. W.E.Deming, W.E.Deming, The new economy, The new economy, Massachusets Institute of Technology, 1994Massachusets Institute of Technology, 19944.4. P.F.Drucker, P.F.Drucker, Myli przewodnie Druckera, Myli przewodnie Druckera, MT Biznes 2000MT Biznes 20005.5. D.GolemanD.Goleman, Inteligencja emocjonalna, , Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina Pozna 1997Media Rodzina Pozna 19976.6. T.Gordon, T.Gordon, Wychowanie bez poraek szefw, leaderw, przywdcw,Wychowanie bez poraek szefw, leaderw, przywdcw, PAX, PAX,

Warszawa 2000Warszawa 20007.7. T.Gordon & N.Burch, T.Gordon & N.Burch, Jak dobrze y z ludmi,Jak dobrze y z ludmi, PAX, Warszawa 2001 PAX, Warszawa 20018.8. B.L.Joiner, B.L.Joiner, Fourth generation management,Fourth generation management, McGraw-Hill, Inc. New York 1994 McGraw-Hill, Inc. New York 19949.9. S. Kerr, S. Kerr, System motywacyjny, ktry nie wypali, System motywacyjny, ktry nie wypali, Harvard Business Review, Harvard Business Review,

Kwiecie 2003Kwiecie 200310.10. A.Kohn, A.Kohn, Punished by rewardsPunished by rewards, Houghton Mifflin Company, Boston 1993, Houghton Mifflin Company, Boston 199311.11. A.Kohn, A.Kohn, No contest, The case against competition, No contest, The case against competition, Houghton Mifflin Houghton Mifflin

Company, Boston 1986Company, Boston 198612.12. Harvard Business Review Polska, Harvard Business Review Polska, Motywacja wydanie specjalne, padziernik Motywacja wydanie specjalne, padziernik

20062006

5 czerwca 2008 49 Andrzej Blikle, Bez kija i marchewki