Tankeri Za Prijevoz Sirove Nafte i Terminal u Omišlju

7/25/2019 Tankeri Za Prijevoz Sirove Nafte i Terminal u Omišlju

http://slidepdf.com/reader/full/tankeri-za-prijevoz-sirove-nafte-i-terminal-u-omislju 1/40

SVEUČILIŠTE U RIJECI

POMORSKI FAKULTET U RIJECI

LEO RACAN

TANKERI ZA PRIJEVOZ SIROVE NAFTE I TERMINAL U

OMIŠLJUZAVRŠNI RAD



RIJEKA, 2015



SVEUČILIŠTE U RIJECI

POMORSKI FAKULTET U RIJECI

TANKERI ZA PRIJEVOZ SIROVE NAFTE I TERMINAL UOMIŠLJU

CRUDE OIL CARRIERS AND OMIŠALJ TERMINALZAVRŠNI RAD

Kolegij: Sredstva pomorskog prometa

Mentor: pro!dr!s"! #avao KomadinaSt$dent: %eo Ra"anSt$dijski program: &a$tika i te'nologija pomorskog prometa

JM(A): 01120*+2*



Rijeka, rujan !"#

St$dent: %eo Ra"an

St$dijski program: &a$tika i te'nologija pomorskog prometa

JM(A): 01120*+2*

IZJAVA

Kojom i-javlj$jem da sam -avr.ni rad s naslovom /ankeri -a prijevo- sirove nate i

terminal $ mi.lj$, i-radio samostalno pod mentorstvom dr! s" #avao Komadina!

rad$ sam primijenio metodologij$ -nanstvenoistraiva3kog rada i koristio literat$r$

koja je navedena na kraj$ -avr.nog rada! /$4e spo-naje, stavove, -aklj$3ke, teorije i

-akonitosti koje sam i-ravno ili parara-iraj$i naveo $ -avr.nom rad$ na $o6i3ajen,standardan na3in "itirao sam i pove-ao s $snotama i kori.tenim 6i6liograskim

jedini"ama! Rad je pisan $ d$'$ 'rvatskoga je-ika!

S$glasan sam s o6javom -avr.nog rada na sl$6enim strani"ama 7ak$lteta

St$dent:



%eo Ra"an



SAD

SADR$AJ%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%I

"& UVOD%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%"

& POVIJESNI RAZVOJ 'RODOVA ZA PRIJEVOZ SIROVE NAFTE%%%(

(& O'ILJE$JA I PODJELA 'RODOVA ZA PRIJEVOZ SIROVE NAFTE

)

*& TANKERI ZA PRIJEVOZ SIROVE NAFTE%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%+

*!1! K &S/RK8IJSKE KARAK/ERIS/IKE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!9

4.1.1. Tankeri s dvostrukim trupom..............................................................9

4.1.2. Tankeri sa središnjom oplatom.........................................................11

*!2! /E&%)IJA #RIJE;<A I #REKR8AJA /ERE/A!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!12

4.2.1. Prekrcajni sustav..............................................................................12

4.2.2. Komplementarni sustavi...................................................................18

#& TERMINALI ZA PREKRCAJ SIROVE NAFTE%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%"

5!1! (I%JE=JA &A7/&I /ERMI&A%A!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!21

5!2! S;JE/SKI &A7/&I /ERMI&A%I!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2*

)& NAFTNI TERMINAL U OMIŠLJU%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%)

>!1! (I%JE=JA I S/RK/RA /ERMI&A%A!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2>

>!2! S/A/IS/I?KI #@A8I S/;ARE&) #RME/A!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!29

>!! (@A %A)A&JA I RA<;J /ERMI&A%A!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2B

& ZAKLJUČAK%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%(!

LITERATURA%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%("

POPIS TA'LICA%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%(

POPIS SLIKA I -RAFIKONA%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%(



"& U./0

/ema ovog -avr.nog rada s$ tankeri -a prijevo- sirove nate i terminal $ mi.lj$! Smatra

se da je nata $ dana.nje do6a jedan od naj-na3ajniji' strate.ki' proi-vodaC njenim prera4evinama se pokree veina motori-irani' jedini"a i- ra-li3iti' prometni' grana,

koristi se -a do6ivanje elektri3ne energije, vana je sirovina -a ra-ne proi-vode! Me4$tim

prijevo- nate i-me4$ kontinenata 6e- spe"ijali-irani' 6rodova 6i 6io ne-amisliv, stoga i

pomorstvo ima vrlo van$ $log$ $ trgovini natom!

vaj -avr.ni rad je podijeljen na sedam poglavlja:

1! vod,2! #ovijesni ra-voj 6rodova -a prijevo- sirove nate,! 6iljeja i podjela 6rodova -a prijevo- sirove nate,*! /ankeri -a prijevo- sirove nate,5! /erminali -a prekr"aj sirove nate,>! &atni terminal $ mi.lj$,+! <aklj$3ak!

@r$go poglavlje prika-$je povijesni ra-voj 6rodova -a prijevo- sirove nate, od sami'

po3etaka kada se nata prevo-ila $ drvenim 6a3vama, preko k$lmina"ije tri.ta i i-gradnje

najvei' 6rodova koji s$ ikad plovili svjetskim morima, do sada.njeg stanja!

/ree poglavlje prika-$je podijel$ 6rodova -a prijevo- sirove nate po nosivosti! -

podijel$, svaka klasa 6rodova je $kratko opisana! #rvo i dr$go poglavlje je openitiji

prika-, dok je $ narednim sr rada!

?etvrto poglavlje podijeljeno $ dva potpoglavlja, te o6a imaj$ svoja podpoglavlja! #rvo

govori o konstr$k"ijskim karakteristikama 6rodova -a prijevo- sirove nate i -a'tijevima

me4$narodni' konven"ija ve-ane -a i-gradnj$ takvi' 6rodova! @r$go potpoglavlje opis$jesam prijevo- i manip$la"ij$ teretom! #odijeljeno je na dva potpoglavlja, prvo se odnosi na

perkr"ajne s$stave, ponajvi.e p$mpe, dok dr$go pokriva komplementarne s$stave pop$t

s$stava inertnog plina, pranja tankova sirovom natom!!!

#eto poglavlje se odnosi na terminale -a prekr"aj sirove nate, te je takoe4r podijeljeno na

dva potpoglavlja! prvom potpoglavlj$ govori se o o6iljejima natnog terminala, podijeli

te na3in$ prekr"aja! @r$go daje pregled svijetski' terminala!



Desto poglavlje se odnosi na terminal $ mi.lj$, te je podijeljeno na tri podpoglavlja! #rvo

poglavlje se odnosi na osnovna o6iljeja terminala! @r$go daje statisti3ke podatke

ostvarenog prometa, dok tree govori o 6$d$im planovima ra-vijanja!

#rilikom i-rade rada kao literat$ra kori.tene s$: str$3ne knjige, str$3ni 3lan"i i e6 i-vori!



& P/.ije1ni ra2./j 3r/0/.a 2a 4rije./2 1ir/.e na56e

Svijet 6e- nate i njeni' prera4evina gotovo je ne-amisliv! dana.nje do6a natom se

pokree veina motori-irani' prijevo-ni' jedini"a i- svi' prometni' grana, i- nje se $termoelektranama do6iva elektri3na energija, te je -na3ajna sirovina -a ra-ne prod$kte

pop$t plastike, ra-ije4iva3a i ostali' ra-novrsni' kemikalija! &ata je danas $ svijet$ jedan

od naj-na3ajniji' strate.ki' proi-voda Fo6i3no se na-iva G"rno -latoGH! <6og toga -emlje

proi-vo4a3i nate imaj$ velik$ mo $ geopoliti3kim odnosima, a kontrola nad i-vori.tima

nate jedan od naj-na3ajniji' $-roka kri-a $ svijet$!

S7ika "% -789kau5 : 4r.i 3r/0 na;jenjen i1k7ju<i./ 4rije./2u 6eku=e> 6ere6a

I-vor: 'ttp:!a$kevisser!nlgermanidB5!'tm Flipanj, 2015!H

@o kraja 1Bog stoljea i prvog d$6inskog 6$.enja nate i-vr.enog $ #ennslvaniji, nata se

prevo-ila $glavnom $ drvenim 6a3vama! 19>1! )odine jedrenjak LElisa6et' attsN prevo-i

nat$ i- SA@a preko Antlantika -a %ondon, me4$tim prijevo- $ 6a3vama se nije poka-ao

kao do6ro rije.enje, prije svega -6og t-v! Li-g$6ljenog prostoraN, te -6og samog prekr"aja

tereta! gradnji spe"ijalni' 6rodova tre6alo je rije.iti vi.e pro6lema: dileta"ij$ tereta kod

promjene temperat$re, neprop$snost priklj$3aka i isp$.tanje plinova! &ajo-6iljniji pro6lem

je 6io i ostao istje"anje nate, stvaranje -apaljivi' plinova i opasnost od eksplo-ije i poara!

/ako4er je nera"ionalno 6ilo .to s$ 6rodovi plovili $ jednom smjer$ $ 6alast$ 1! &akon

dvadesetak godina Ll$tanjaN i traenja rije.enja -a navedene pro6leme, 199>! godine $

&e"astle$ je i-gra4en prvi 6rod namjenjen isklj$3ivo prijevo-$ tek$eg tereta, )lO"ka$!

1 Komadina #! /ankeri, #omorski ak$ltet Rijeka, Rijeka 1BB*! str 20!



(rod je 6io d$ine B1 metar, nosivosti oko 2+00 tona, a nata se kr"ala direktno, te se je

skladi.tila $ 9 tankova od 6oka do 6oka! /akav na3in kr"anja omog$io je 6ri prekr"aj, te

je vrijeme potre6no -a prekr"aj iste koli3ine tereta smanjeno sa nekoliko dana na nekoliko

sati!

S7ika % Sea?i1e -ian6, naj0u@i 3r/0 ika0 i2>raen

I-vor: 'ttp:!largests'ips!"omp"ontent$ploads20110seaisegiant6iggests'ip1!jpg Flipanj, 2015!H

Krajem 1Bog stoljea ja3a i tri.te i- j$goisto3ne A-ije -a E$rop$! &ajkrae i

najekonomi3nije p$tovanje se postie prolaskom kro- S$eski kanal, te s$ do 1B>+! godine

veli3ine 6rodova 6ile ograni3ene dimen-ijama S$e-kog kanala, najvi.e d$6inom pa je

najvei dop$.teni ga- i-nosio 11!59 metara! 1B>+! godine i-6ija rat i-me4$ I-raela i Egipta

.to dovodi do -atvaranja S$eskog kanala i s o6-irom da je tad najkrai p$t 6io oko Rta

@o6re nade, pa se p$tovanje -a E$rop$ prod$lj$je -a +0P! S o6-irom da dimen-ije

S$eskog kanala vi.e nis$ predstavljale limit, -a poveanje ekonomi3nosti po3eli s$ se

graditi ;%88 i %88 6rodovi F;er large "r$de "arrier i $ltra large "r$de "arrierH!

narednom period$ od deset godina, koliko je trajalo -atvaranje i 3i.enje S$eskog kanala

od poton$li' 6rodova, ekonomija ra-mjera dovela je do poveanja d$ina 6rodova $

nar$d6i, te ona je pre.la *00 metara! K$lmina"ija ovog novog perioda $ 6rodogradnji

nast$pa 1B+*! godine kada je nar$3en Seaise )iant! @$inom od *59 metara, ga-om od

2*!> metara i .irinom od >9,9 metara $- preko 5>0 000 tona nosivosti i danas ostaje

najd$i 6rod ikad i-gra4en! Me4$tim ponovnim otvaranjem S$eskog kanala 1B++! godine



;%88 i %88 6rodovi postaj$ neispaltivi jer ne mog$ prola-iti kro- S$eski kanala, te je

veina takvi' 6rodova $glavnom -avr.ila $ re-ali.tima ili s$ 6ili kori.teni kao pl$taj$a

skladi.ta!

&akon nas$kanja EQQon ;alde-a 1B9B! i istje"anja veliki' koli3ina nate na o6al$ Aljaske,1BB2! $ dodatak 1 MAR#%a done.en je amadman da svi 6rodovi -a prijevo- nate

nar$3eni nakon 1BB! moraj$ 6iti gra4eni s dvostr$kom oplatom, te dvostr$kim dnom da se

smanji opasnost od i-ljevanja nate $ more!

dana.nje do6a najd$i 6rodovi -a prijevo- tek$i' tereta s$ 3etri 6roda klase /I, d$ine

90 metara i nosivosti preko **0 000 tona, dok naj6olje vo-arine mog$ postii SE<MA

tankeri!



(& O3i7je@ja i 4/0je7a 3r/0/.a 2a 4rije./2 1ir/.e na56e

(rodovi -a prijevo- sirove nate spadaj$ pod 6rodove -a prijevo- tek$eg tereta! -

6rodove -a prijevo- sirove nate pod 6rodove -a prijevo- tek$eg tereta jo. svstavamo i 6rodove -a prijevo- natni' derivata, $kapljenog plina, kemikalija, pitke vode i pose6ni'

tereta! d svi' 6rodova -a prijevo- tek$eg tereta, 6rodvi -a sirov$ nat$ spadaj$ pod

najvee, kako po dimen-ijama tako i po nosivosti! - ra-like $ veli3inama, te konstr$k"iji

samog 6roda -na3ajna je i ra-lika i $ te'nologiji prijevo-a, odnosno prekr"aja samog

tereta, jer dr$k3ije vrste tereta -a'tjevaj$ dr$k3ije na3ine manip$la"ije kako 6i se osig$rao

sig$ran prijevo-!

Ta3e7a "% K7a1i5ika9ija 6ankera 2a 4rije./2 1ir/.e na56e

K7a1a N/1i./16 BDT& Du@ina 4rek/ 1.e>a Širina -a2#anamaQ >0 90000 229 2 12AramaQ 90 120000 2* *2 1S$e-maQ 120 200000 2+ *+ 1>;%88 200 20000 2 5B 21%88 ;ei od 20000 *15 >9 2*I-vor: Karmeli J! Me4$narodno pomorsko poslovanje, interna skripta -a st$dente pomorskog ak$lteta $ Rije"i, Rijeka

2015!

#anamaQ klasa predstavljaja 6rodove koji imaj$ najvee mog$e dimen-ije -a prola-

#anamskim kanalom, najograni3avaj$i 3im6enik jest ga-, koji ne smije 6iti vei od 12,5>

metara i .irina od 2,5 metara! Kao i kod #anamaQ klase, S$e-maQ klasa prestavlja

najvee mog$e 6rodove koji mog$ ploviti S$eskim kanalom! AramaQ klasa predstavlja

6rodove koji imaj$ optimaln$ veli3in$ po Average 7reig't Rate Assessment! ;%88 i

%88 s$ najvee klase 6rodova -a prijevo- sirove nate i dok kod manji' klasa postoje

6rodovi takvi' dimen-ija koji prevo-e i natne prod$kte, ;%88 i %88 prevo-e isklj$3ivo

sirov$ nat$!

;%88 i %88 o6i3no s$ $posleni na prekomorskim prijevo-ima Flong'a$lH s is'odi.tima

$ Arapskom -aljev$ i <apadnoj Ari"i -a A-ij$, a rje4e na p$tovanjima s is'odi.tima $

sjevernoj Ari"i i Sjevernom mor$!

S$e-maQ tankeri s$ najvi.e $posleni na Atlantik$ -a i-vo- i- -apadne Arike, Sjevernog

mora i R$sije8rnog mora! Mog$ prola-iti i /$rkis'Straitom!



AramaQ tankeri s$, kao re-$ltat nji'ove leksi6ilnosti i veli3ine, $posleni na p$no .irem

podr$3j$ i prevo-e sirov$ nat$ i- svi' is'odi.ni' regija! &aj3e.e s$ $posleni na kraim

p$tovanjima Fs'ort'a$lH ili distri6$tivnim prav"ima gdje ga- i dr$ge restrik"ije

onemog$avaj$ $poslenje vei' tankera! &aj3e.a $poslenja s$ na tri.tima Karipskog

-aljeva i isto3ne o6ale SA@, te Sjevernog mora i 8rnog mora!

#anamaQ tankeri s$ $posleni -a prijevo- sirove nate i natni' derivata Fpetrole$m

prod$"tsH! Moderni panamaQi s$ najvi.e $posleni na tri.tma Kari6a i J$ne Amerike kao

re-$ltat nji'ove mog$nosti prolaska #anamskim kanalom!



*& Tankeri 2a 4rije./2 1ir/.e na56e

d $k$pne svijetske lote 6rodova vei' od 100 (/, tankeri -a prijevo- sirove nate 3ine

29,5P @/a! d $k$pno 11 6roda -a prijevo- tek$eg tereta, tankeri -a prijevo-sirove nate 3ine >509, odnosno 5B,5P, dok $ pogled$ nosivosti 3ine *1+ milij$na @/a

od $k$pno 5*+ @/a, odnosno +>,*P!

&ata kao teret na 6rod$ predstavlja velik$ opasnost, $ sl$3aj$ nas$kanja ili s$dara $vijek

je pris$tna opasnost od ekolo.kog -aga4enja, tako4er sam teret je i -apaljiv pa prilikom

manip$la"ije i samomog prijevo-a tereta $vijek je pris$tna opasnosnost od poara ili 3ak

eksplo-ije! <6og sveg navedenog na tankerima se provode pose6ne mjere predstronosti, te

s$ $gra4eni pose6ni s$stavi namjenjeni poveanj$ sig$rnosti i smanjenj$ opasnosti

prijevo-a nate!

*%"%K/n16ruk9ij1ke karak6eri16ike

&as$kanje EQQon ;alde-a 1B9B! godine i-a-valo je temeljite promjene $ i-gradnji,

$pravljanj$ i odravanj$ tankera! SA@ s$ $ st$denom 1BB0! godine dale prijedlog -a

i-mjen$ i dop$n$ me4$narodne konven"ije -a sprje3avanje one3i.enja s 6rodova!

kolovo-$ iste godine $ SA@$ je donesen -akon o sprije3avanj$ one3i.enja natom,odnosno #A B02, po kojem je i dan prijedlog -a i-mjen$ MAR#%A!

@o 202>! godine svi tankeri s jednostr$kim tr$pom e 6iti $klonjeni i- svjetske lote $

sklad$ s doda"ima $ prvom prilog$ MAR#%A! Kro- pravilo 1), te 6rodove IM dijeli

$ tri kategorije:

• Kategorija 1, /ankeri nosivosti 20 000 tona i i-nad koji prevo-e sirov$ nat$,

prod$kte i tankeri nosivosti 0 000 tona i i-nad koji ostala $lja koji ne $dovoljavaj$

-a'tjevima -a $gradnj$ tankova -a 6alast koji s$ odvojeni od tankova tereta,• Kategorija 2, Isto kao kategorija 1, ali koji $dovoljavaj$ -a'tjevima -a odvojene

6alasne tankove,• Kategorija , /ankeri nosivosti 5 000 tona i vi.e, ali manje od kategorija 1 i 2!

/ankeri kategorije 1 $klonjeni s$ do 2005! ovakvi tankeri s$ imali jednostr$k$ oplat$ i

samo neki 6alasni tankovi s$ 6ili odvojeni! ko jedne treine tankova -a teret s$ sl$ili i

2 il poll$tion a"t, 1BB0!



kao 6alasni tankovi, pa je tjekom de6alastiranja odre4ena koli3ina $lja 6ila p$.tana $

okolin$!

klanjanje tankera kategorije 2 i je i-vr.eno do 2010, ovisno o godini i-gradnje neki s$

$klonjeni i prije! Me4$tim postoje i-nimke -a odre4ene 6rodove i- kategorije 2 i $sl$3aj$ da vladina tijela drave 3ij$ 6rod vije -astav$ pro"jene da je 6rod $ stanj$ sig$rno

i-vr.avati takve opera"ije i pod $vjetom da je i-gra4en do 1 srpnja 2001! godine! &o kad

pro4e 25 godina od dostave takvog 6roda, on mora 6iti $klonjen, .to s o6-irom da se ovaj

dodatak odnosi na 6rodove gra4ene do 2001! godine garantira da e svi 6rodovi s

jednostr$kom oplatom ili jednostr$kim dnom 6iti $klonjeni do 202>! godine, no $nato3

tome postoji mog$nost da e im 6iti -a6ranjeno $plovljavanje $ neke l$ke -6og domai'

-akona $ toj l$"i!

&ajprije je predloeno da se novi tankeri o6ve-no grade s dvostr$kim tr$opm! Iako je

prijedlog do6io op3$ podr.k$, nekoliko je delega"ija dralo da 6i kao alternative valjalo

pri'vatiti i dr$ge konstr$k"ijske i-ved6e koje pr$aj$ jednak$ -a.tit$ od i-ljevanja nate $

more!

*%"%"% Tankeri 1 0./16ruki; 6ru4/;

snovna ideja i-a tankera s dvostr$kim tr$pom jest da se i-me4$ tereta i mora nala-e prostori koji nis$ isp$njeni teretom! /i prostori mog$ 6iti isp$njeni 6alastom, id$ "ijelom

d$inom teretni' tankove i prostir$ se sa o6e strane tanka i ispod tanka!

Komadina #! /ankeri, #omorski ak$ltet Rijeka, Rijeka 1BB*! str 2+!



S7ika (% S9e;a 6ankera 1 je0n/16ruk/; i 0./16ruk/; /47a6/;

I-vor: 'ttp:!marineinsig't!"omp"ontent$ploads20101Single$ll@o$6le$ll1!gi Flipanj, 2015H

$3inkovitosti tankera s dvostr$kom oplatom se de6atiralo i kod dono.enja #A B0, te

kod dono.enja i-mjena MAR#% konven"ije! )lavni arg$ment -a tankere s dvostr$kim

tr$pom je 6ilo da takav di-ajn smanj$je ri-ik i-ljevanja nate koje se doga4a tijekom

sla6iji' nas$kanja ili s$dara! /ipi3no je -a vein$ ne-ogda koje se dogode $ l$"i ili $

njenoj 6li-ini da se radi o malim 6r-inama 6rodova, a ri-ik nas$kanja ili s$dara je

$glavnom najvei $ podr$3j$ l$ke, pa se -aklj$3ilo da 6rodovi s dvostr$kim tr$pom

predstavljaj$ ra-$mn$ op"ij$ -a takve $vjete*!

* @e8ola E! A Revie o @o$6le $ll /anker il Spill #revention 8onsiderations, &$ka

Resear"' T #lanning )ro$p, %%8! Alaska 200B, str! >!



(m)ili 2 m. što god je manje.

w minimalno 1 m.

(m)ili 2 m. što god je manje.

h minimalno 1m.

(m)w minimalno 0.76 m.

(m)

h mininamlo 0.76 m.

Brodovi do 5000 t. Brodovi iznad 5000 t.

S7ika *% F/r;u7a 2a /0rei.anje .i1ine i irine 0./16ruk/> 6ru4a

I-vor: I-radio a$tor!

Kod odre4ivanja .irine dvostr$ke oplate, odnosno visine dvostr$kog dna, tankeri se dijele

na tankere nosivosti i-nad 5000 tona i one nosivosti ispod 5000 tona! 7orm$la -a

odre4ivanje .irine i visine prika-ana je na sli"i ! gdje LN predstavlja .irin$ dvostr$ke

oplate, te dalje $ orm$li @/ predstavlja nosivost 6roda -a koji se ra3$na, re-$ltat koji sedo6ije je minimalna .irina dvostr$ke oplate $ metrima! ;isina tanka dvodna o-na3ava se sa

L' L , dok L(N $ orm$li predstavlja .irin$ 6roda, do6iveni re-$ltat $ predstavlja minimaln$

visin$ dvodna $ metrima! Kod 6rodova manji' od 5000 tona nosivosti, .irina dvostr$ke

oplate i visina dvodna ne smije 6iti manja od 0!+> metara, dok kod 6rodova vei' od 5000

tona nosivosti te dimen-ije ne smij$ 6iti manje od metra, a $koliko re-$ltat do6iven po

orm$li prela-i 2 metra, -a .irin$ dvostr$ke oplate, odnosno visin$ dvodna $-ima se 2

metra!

*%"%% Tankeri 1a 1re0inj/; /47a6/;

Mid de"k oil tanker, odnosno tanker sa sredi.njom pal$6om di-ajniran je -a smanjenje

-aga4enja mora i okoli.a kod s$dara ili nas$kanja! snovna konstr$k"ijska ra-lika jest da

se smje.ta dodatna pal$6a na otprilike pola ga-a 6roda, dok je na 6okovima 6roda -adrana

dvostr$ka oplata! Me4$pal$6lje je poja3ano, a sastoji se od ni-a 6o3ni' i "entralni'

tankova koji s$ podijeljeni 'ori-ontalnim pregradama! )ornji 6o3ni 6alastni tankovi sl$e



-a -a.tit$ od s$dara i -a prijem tereta i- nii' tankova -a teret $ sl$3aj$ o.teenja donji'

spremnika i prodiranja mora!

S7ika #% S9e;a 6ankera 1a 1re0inj/; /47a6/;

I-vor: Komadina #! /ankeri, #omorski ak$ltet Rijeka, Rijeka 1BB*! str 29!

sl$3aj$ o.teenja donji' tankova i prodiranja mora nata se preljeva $ 6o3ne tankove

$sljed 'idrostatskog tlaka -6og prodora mora! More koje je vee g$stoe od nate $la-i $

tank na dn$, te nat$ g$ra prema gore, a ona se preljeva $ 6o3ne tankove dok se ne

i-jedna3e tlakovi $n$tar i van tanka tereta! &ii tankovi s$ nepovratnim ventilima pove-ani

s 6alasnim tankovima! &a sli"i 6roj je s'ematski prika-an taj pro"es!

<a ra-lik$ od tankera s dvostr$kim tr$pom $ sl$3aj$ manji' o.teenja, tankeri sa

sredi.njom pal$6om ipak pro$-rok$j$ manje -aga4enje, no takvo o.teenje je -anemarivo

$ $spored6i s $k$pnom nosivo.$ 6roda! Ipak kod vei' o.tenja 6rodskog tr$pa -aga4enjee 6iti p$no manje nego kod tankera s dvostr$okm oplatom!

*%%Ten/7/>ija 4rije./2a i 4rekr9aja 6ere6a

S o6-irom da se nata prevo-i $ ras$tom tek$em stanj$, te se skladi.ti $ tankovima,

najsig$rniji i naj$inkovitiji prekr"aj jest kompleksnim s$stavom "ijevovoda i p$mpi na

6rod$! #rilikom $kr"aja, odnosno iskr"aja i-vr.avaj$ se odre4eni post$p"i spe"ii3ni kod

6rodova -a prijevo- tek$eg tereta, pop$t pranja tankova sirovom natom, inertiranja

tankova tereta, mjerenja L$llageaN itd!



*%%"% Prekr9ajni 1u16a.

&a tankerima se koriste dva s$stava prekr"aja tek$eg teretaC pomo$ p$mpne stani"e, te

pomo$ $ronjeni' p$mpi! Kod tankera -a sirov$ nat$ naj3e.a je $potre6a s$stava s

p$mpnom stani"om, dok se s$stav s $ronjenim p$mpama naj3e.e koristi kod 6rodova koji prevo-e derivate -6og ra-li3iti' vrsta tereta koji se kr"aj$ $ ra-li3ite tankove! <6og toga e

$ ovom poglavlj$ 6iti o6ra4en samo s$stav s p$mpnom stani"om! #rednosti s$stava s

p$mpnom stani"om s$ vei kapa"iteti $ odnos$ na s$stav s $ronjenim p$mpama, ra-li3iti

pogoni, manje pokretni' dijelova, jednostavniji prist$p i odravanje, dok je najvei

nedostatak pos$.ivanje tankova!

o6a s$stava glavne vrste 6rodski' p$mpi s$:

• Stapne i klipne• 8entri$galne• Rota"ijske -$p3aste• Rota"ijske vij3ane

Kod stapni' i klipni' p$mpi tek$ina se pomi3e od $sisa prema tlak$ pom$$ stapa ili

klipa koji se pokre$ nai-mjeni"e $ jednom "ilindr$! Ra-lik$jemo stap i klip! koliko je

promjer pokretnog "ilidnra p$mpe veeg dijametra $ odnos$ na 'od, na-iva se stap, a ako

je promejer pokretnog "ilindra p$mpe manjeg dijametra $ odnos$ na 'od, na-iva se klip5!

Stap se pokree pravo"rtno, nai-mjen"e se gi6a od jedne do dr$ge mrtve to3ke! )i6anjem

stapa prema gore $ "ilindr$ nastaje podtlak, te -6og atmoserskog tlaka koji djel$je van

"ilindra, $-rok$je $sis tek$ine $ $sisn$ "ijev! /ek$ina $ gi6anj$ otvara $sisni te ventil

p$ni "ilindar! #ri povratk$ stapa i- mrtve to3ke, $ "ilindr$ nastaje nadtlak pa se tek$ina

tla3i i otvara tla3ni ventil te se prop$.ta $ tla3n$ "ijev! Stapne i klipne sisaljke imaj$

promjenjiv$ 6r-in$ gi6anja stapa FklipaH $ "ilindr$ .to $-rok$je da imaj$ promjenjiv$,

periodi3k$ do6av$! /ijekom $sisa, do6ava je jednaka n$li, a -a vrijeme tla3enja se mijenjas$kladno 6r-ini gi6anja stapa! @a 6i se $jedna3ila do6ava, primjenj$je se vi.e rje.enja

pop$t poveanja 6roja "ilindara, pomi"anja k$ta me4$ "ilindrima itd!

5 Martinovi =! Strojarski prir$3nik -a 3asnike pal$6e, =agar, Rijeka 2005!



S7ika )% Prika2 9en6ri5u>a7ne 4u;4e

I-vor: K$rtela =! snove 6rodostrojarstva, ;ele$3ili.te $ @$6rovnik$, @$6rovnik 2000! str! *!

<a ra-lik$ od stapni' i klipni' p$mpi, kod "entri$galni' p$mpi do6ava tek$ine je

konstantna! Kod ovaki' p$mpi tek$ina protje3e od smjera "rpljenja prema tla3noj strani

djelovanjem "entri$galne sile, koja potisk$je tek$in$ i-me4$ lopati"a jednog ili vi.e

rotora! 8entri$galna p$mpa se sastoji od spiralnog k$i.ta i rotora pri3vr.enog na vratil$

koji se vrti velikom 6r-inom! 8entri$galne p$mpe mog$ 6iti pogonjene parnim t$r6inama,

di-elskim motorima, elektromotorima ili 'idromotorima! ve p$mpe nis$ samo$sisne tj!

nis$ $ mog$nosti is"rpsti -rak i- $sisnog "jevovoda! 8entri$galne p$mpe prikladne s$ -a

svak$ namjen$ osim -a male koli3ine i male 6r-ine, te -a tek$ine koje imaj$ velik$

visko-nost! Koriste se najvi.e -a male i srednje do6avne visine i -a velike do6avne

koli3ine pri poveanim 6r-inama str$janja! dlik$j$ se konstantnom do6avom i do6avnom

visinom, -a$-imaj$ malo prostora, neposredno se spajaj$ na pogonski stroj $- pogodn$

6r-in$ vrtnje! 8entri$galne sisaljke, -6og kapa"iteta i spe"ii3ne energije imaj$ velik$

-ast$pljenost, te s$ $ velikoj mjeri istisn$le stapne i klipne sisaljke!

Rota"ijske p$mpe se djel$ na -$63aste i vij3ane! <$63aste rade na prin"ip$ dva para

-$63anika koji se nala-e $ me.$so6nom -a'vat$, te -a'vaaj$ tek$in$ i tla3e je prema

tla3noj strani! ;ij3ane p$mpe s$ $stvari p$ni transporteri $ kojima se tek$ina -a'vaa

sprilanim vijkom i potisk$je se $ smjer$ kretanja spirale! ;ij"i me4$so6no -atvaraj$

tek$in$ $ visini 3itavog -avoja spirale i ne dop$.taj$ da se ona vraa, ve je stalno

potisk$j$ $ istom smjer$!



Kod s$stava s p$mpnom stani"om, pogonski strojevi -a pogon p$mpi smje.teni s$ $

strojarni"i, a p$mpe se pogone kratkim vratilom koje prola-i kro- neprop$sn$ pregrad$

i-me4$ strojarni"e i prostora $ kojem$ s$ smje.tene p$mpe tek$eg tereta! #$mpne stani"e

s$ smje.tene $ t-v! koerdam$, odnosno -atvorenom prostor$ i-me4$ strojarni"e i tanka!

S$stavom "jevovoda svi tankovi s$ pove-ani s p$mpnom stani"om, te je p$mpna stani"a

pove-ana s glavnim 6rodskim ra-vodnim ventilom, t-v! maniold!

S7ika % Mani5/70 na MT Taka;ine

I-vor: !a$kevisser!nls$pertankerspart*id50!'tm

Maniold je standardi-irani priklj$3ak "jevovoda na glavnoj pal$6i -a spajanje s priklj$3"ima s kopna! #oloaj ventila i odgovaraj$i' prir$6ni"a -a spoj, po d$ljini 6roda,

po visini od pal$6e i po $daljenosti od 6oka 6roda je standardi-iran i nala-i se otprilike na

sredini 6roda na o6a 6oka! (rodovi naj3e.e posjed$j$ dvije glavne p$mpe tereta, od koji'

jedna sl$i -a re-erv$! o6i3ajeno je da se kod $kr"aja tereta koriste pogoni s kopna, dok

se kod iskr"aja koriste 6rodske p$mpe!

&a 6rodsk$ konstr$k"ij$ $ plovid6i djel$j$ ra-na optereenja! va optereenja dovode do

napre-anja 6rodske konstr$k"ije! &apre-anja se mog$ podijeliti na $-d$na, popre3na,



$-d$nopopre3na, te na lokalna napre-anja>! /a napre-anja se maniestiraj$ kao

i-o6li3enje 6rodske konstr$k"ije, odnosno progi6 i pregi6, tor-ije, te lokalna napre-anja!

takvim sit$a"ijama napre-anje se prenosi i na "ijevovod te se javlja dileta"ija, odnosno

.irenje "ijevovoda! @ileta"ija se tako4er moe pojaviti i -6og promjene temperat$re!

#ro6lem dileta"ije se rije.ava odgovaraj$om i-ved6om i $gradnjom "jevovoda, $ sklad$ s

pravilima klasiika"ijski' -avoda! 8ijevni l$kovi $ o6lik$ l$kova i lira se i-vode ili kao

glatke, ili na6rane, ili valovite dilata"ijske "ijevi i najjednostavniji s$ na3in rije.avanja

pro6lema dilata"ija! /ako4er moe se korisiti i ekspan-ioni spoj, odnosno spoj koji

omog$ava dvijema "ijevima da se pomi3$ naprijed ili natrag $n$tar samog spoja! Spoj se

sastoji od prstena, dvij$ g$meni' 6rtvi, te dvaj$ vanjski' prstena s r$pama -a vijke koji

pove-$j$ "ijeli sklop!

Elementi -a -atvaranje "jevovoda dijele se naC ventile, -as$ne i p.ipi"e i to prema

na-ivnom tlak$ i na-ivnom promjer$! Elementi -a -atvaranje "jevovoda moraj$ imati i

deklarirani materijal od kojeg s$ i-ra4eni i opis medija koji moe kro- nji' prola-iti +!

;entili mog$ 6iti nepovratni, $sisni, reg$la"ijski, sig$rnosni, red$k"ijski, ve.emjereni,

leptir itd! Kod dana.nji' 6rodova $o6i3ajeno je imati sve ventile me'ani3ki pokretane s

daljinskim $pravljanjem Fi- kontrlne ka6ine teretaH! I kod daljinskog $pravljanja s$stavom

tek$eg tereta, poeljno je ograni3iti me'ani3ko $pravljanje ventilima i to na one koji se3esto pokre$ tijekom opera"ije prekr"aja tereta! R$3no pokretanje ventilima predvi4eno je

-a one ventile koji se pokre$ samo na po3etk$ ili na kraj$ opera"ije prekr"aja tereta9!

Kod $kr"aja tereta vano je pratiti 6r-in$, odnosno rat$ $kr"aja! po3etk$, rata mora 6iti

manja da 6i se osig$ralo da svi s$stavi rad$, te da se ne pojavi stati3ki elektri"itet! &akon

> Mo'ovi R! Interna skripta -a st$dente pomorskog ak$lteta $ Rije"i, R$kovanje teretom

1, Rijeka, 201!

+ ?agalj A! (rodski prekr"ajni s$stavi, Sve$3ili.te $ Split$, #omorski ak$ltet, Split 2010!

str! 92!

9 I6id, str +!



nekog vremena rata se poveava, te se postepeno postie dogovorena $kr"ajna rata!

o6i3ajeno je da se prilikom $kr"aja, paralelno vr.i de6alastiranje 6roda, pa pri

odre4ivanj$ rate prekr"aja tre6a imati na $m$ kapa"itete 6alasni' p$mpi! /ako4er tre6a

voditi ra3$na i o temperat$ri tereta, koja mora 6iti $ sklad$ s $govorom, jer ina3e moe

doi do sit$a"ije da se prekr"a manja koli3ina tereta nego .to je dogovoreno! /re6a se

po6rin$ti i -a ventila"ij$ tankova, te inertiranje tankvoa

#oda"i o prekr"ajnoj rati, temperat$ri i pritisak$ na maniold$, ga-$ i trim$ 6roda,

6rodskim napre-anjima, te tlak$ $ samom tank$ tre6aj$ se 6iljeiti i $njeti $ 6rodski

dnevnik! #ri kraj$ $kr"aja rata se opet smanj$je da 6i se i-vr.io t-v! Ltopping oN, odnosno

-adnja a-a $kr"aja kad se pop$njavaj$ tankovi do kraja! /ankovi se p$ne do B9P

kapa"iteta, da se i-6jegn$ slo6odne povr.ine te da se ostavi prostora -a ekspan-ij$ tereta-6og promjene temperat$re! &akon -avr.etka prekr"aja, mjeri se L$llageN, odnosno prostor

i-me4$ vr'a tereta i vr'a tanka, te se na taj na3in do6iva koli3ina tereta $ tank$, tako4er

mjeri se i temperat$ra tereta $ tank$!

#rilikom iskr"aja tereta tre6a se po6rin$ti da se $ tank$ ne pojavi eksplo-ivna atmosera!

/aj pro6lem se rje.ava $6a"ivanjem inertnog plina $ tank! /ako4er dodatna svr'a inertnog

plina $ tank$ jest da se odrava nadtlak, te da se teret tla3i prema dn$ tanka! Rata iskr"aja $

po3etk$ je smanjena, te se postepeno poveava i nakon .to se $tvrdi da svi s$stavi rade

ipravno te da nema "$renja tereta, ona postie planirani maksim$m! #ri kraj$ iskr"aja, kod

"entri$galni' p$mpi moe se pojaviti kavita"ija, te to moe o.tetiti p$mp$! Kavita"ija

nastaje kad p$mpa pok$.ava i-v$i vi.e tereta nego .to je mog$e da $4e $ p$mp$, pa

p$mpa po3ne v$i -rak, te se -6og smanjenog otpora 6r-ina p$mpe naglo poveava!

#oveane vi6ra"ije i smanjena rata s$ indika"ije kavita"ije! Stvaranje nadtlaka inertnim

plinom djelomi3no rije.ava ovaj pro6lem, me4$tim $ -adnjim a-ama iskr"aja taj pro6lem

se ne moe rije.iti ni nadtlakom, pa se prila-i pos$.ivanj$ tankova!

#rije pos$.ivanja, odnosno t-v! stripovanja tankova 6o3ne stijenke tankova se 3iste od

ostataka tereta s$stavom -a pranje tankova sirovom natom Fengl! 8r$de il as'H! &akon

.to se tank tereta ispra-ni otvara se ventil -a pos$.ivanje tankova, a glavni ventil se

-atvara! #rvo se pos$.$je tank od ostataka tereta, a -atim "jevovod! statak tereta -aostao

$ glavnoj "ijevi p$mpe se potisk$je inertnim plinom ili -rakom kro- "ijev -a pos$.ivanje

tankova $ "jevovod -a iskr"aj tereta na pal$6i! /jekom post$pka pranjenja ostatka tereta

i- "ijevi, p$ma tre6a nastavi s radom sve dok se glavna "ijev p$mpe ne ispra-ni! &akon



ovog post$pka koli3ina ostatka tereta $ -den"$ p$mpe i-nosi od 12 do 50 litara, ovisno o

i-ved6i -den"a i visini montae p$mpe i-nad tla -den"a! Kapa"itet p$mpi odre4$je se

prema $k$pnoj koli3ini tek$eg tereta kojeg 6rod moe prevo-iti, vremenom predvi4enom

-a iskr"aj, te 6roj$ $gra4eni' p$mpi, .to ovisi o 6roj$ ra-li3iti' vrsta tereta! k$pni

kapa"itet teretni' p$mpi po 6rod$ kree se oko 5P korisne nosivosti tankera na sat, .to

teoretski omog$ava manip$la"ij$ "jelok$pnog tereta -a samo dvadesetak satiB! Kao i kod

$kr"aja, tako se i kod iskr"aja odre4eni poda"i tre6aj$ 6iljeiti $ $njeti $ 6rodski dnevnik!

Rata iskr"aja, preormanse p$mpe, pritisak i 6roj okretaja, pritisak i temperat$ra na

maniold$, ga- i trim 6roda, napre-anja na 6rodsk$ konstr$k"ij$ i tlak $ tank$ se 6iljee $

6rodski dnevnik!

B Komadina #! /ankeri, #omorski ak$ltet Rijeka, Rijeka 1BB*!, str 5!



*%%% K/;47e;en6arni 1u16a.i

#ranje sirovm natom Fengl! 8r$de oil as' 8H je s$stav $ kojem se tankovi nate

i-me4$ p$tovanja ne per$ sa vodom ve sa sirovom natom, odnosno samim teretom10!

Svr'a pranja tankova jest da se smanji koli3ina tereta koja ostaje na 6rod$ Fengl! Remain

on 6oard R(H! &aime sirova nata se tokom p$tovanja taloi $ o6lik$ parainski' i

asaltni' materijala na 6o3ne stijenke i samo dno tanka! #rije $vo4enja 8 s$stava,

tankovi s$ se prali -agrijanom morskom vodom koja je pod odre4enim tlakom 6ila p$.tana

$ tank! Me4$tim na taj na3in se -aostali dio tereta nije mogao iskoristi, ve je morao 6iti

od6a3en $ slop tankove -a -a$ljene vode! /e vode s$ se kasnije isp$.tale $ more!

#rimjenom 8 s$stava ne samo da se poveava koli3ina iskr"anog tereta, ve se i

smanj$e -aga4enje okoli.a! IMve spe"iika"ije -a 8 nala$:

1! (roj i raspored strojeva -a pranje tankova tre6a 6iti takav da s$ 95P strani"a tanka

i B0P dna tanka i 'or-ontalni' povr.ina konstr$k"ije tanka i-loeni neposrednom

kontakt$ medija i- strojeva -a pranje!2! ;i-$alna provjera nakon -avr.enog programiranog pranja sirovom natom nije

po$-dana, ve je potre6no nap$niti tank morskom vodom i nakon nekog vremena

i-vr.iti sondiranje -a$ljenog sloja!

! Koli3ina nate -a$ljenog sloja koja pl$ta na vr'$ 6alasta 6roda ne smiej prei0!00095 $k$pnog vol$mena!

*! Koli3ina nate $ 3istom 6alast$ kod iskr"avanja ne smije prei 15 ppm!

8 s$stav se sastoji od "jevovoda -a dovod sirove nate, stroja -a pranje i mla-ni"e!

#rilikom iskr"aja tereta, odre4en dio tereta odla-i $ "jevovod -a pranje, te se vraa $ tank!

/akav "jevovod mora 6iti i-ra4en od 3elika ili dr$gog materijala koji posjed$je potre6n$

3vrsto$ da podnese napre-anja kojim je i-loen "jevovod! #ogodnski dio stroja se nala-i

na pal$6i, dok "ijev na kojoj se nala-i mla-ni"a $la-i $ tank ispod pal$6e pri6lino !5metara! Mla-ni"e mog$ 6iti jednostr$ke ili dvostr$ke, te, mjereno od vr'a prema dn$,

imaj$ raspon od 150U do 0Uposlje vertikale! &aj3e.e se primjenj$j$ dvije metode pranja,

jednost$panjsko i vi.est$panjsko pranje! Jednost$panjsko pranje se koristi kad je tank

10 IM 8r$de ilas'ing'ttp:!imo!orgen$rorkEnvironment#oll$tion#reventionil#oll$tion#ages8r$deilas'ing!aspQ Flipanj, 2015!H



pra-an, dok se vi.est$panjsko pranje -apo3inje kad se $ tank$ nala-i oko 1 tereta! #o3inje

se s pranjem od vr'a, te se mla-ni"e $smjeravaj$ prema dn$!

Kad se iskr"a "jelok$pni teret mla-ni"e -apo3inj$ s pranjem dna tanka! #rilikom pranja

odre4eni dijelovi tanka e ostati $ t-v! sjeni te nee moi 6iti oprani! - svaki s$stav dola-ii Ls'ado diagramN odnonosno prika- dijelova tanka koji nee 6iti na direktnom $dar$

mla-ni"a! (rod posjed$je 8 prir$3nik i svaka opera"ija pranja tre6a 6iti i-vr.ena $

sklad$ s prir$3nikom! /jekom pranja tankova tre6a pripa-iti da se $ tank$ ne stvara

eksplo-ivna atmosera, te se postotak kisika tre6a drati ispod 5P! /o se postie

isp$njavanjem tanka inertnim plinom!

S7ika +% D./16ruka ;7a2ni9a 2a 4ranje 6ank/.a

I-vor: 'ttp:vi"tormarine!servers$re!netp"ontent$ploads(ron-eMinor2>0Q00!jpg

Inertni plin je plin, ili smjesa plinova koji ne gori i ne podrava gorenje! &a tankerima se

naj3e.e -a inertiranje koristi d$.ik! ?isti d$.ik se koristi samo na 6rodovima -a prijevo-

kemikalija, jer je njegova proi-vodnja sk$pa i kompli"irana, a -a potre6e 6rodova koji

prevo-e sirov$ nat$, d$.ik koji se do6ije i- generatora inertnog plina je dovoljne kvalitete!

dre4eni generatori sami stvaraj$ plin loenjem goriva, dok dr$gi mog$ koristiti otp$sne

plinove koje isp$.ta glavni motor! o6a sl$3aja plin $ sljedeoj a-i prola- kro-

Ls"r$66erN gdje se 3isti i 'ladi, te se potom moe koristiti kao inertni plin! ;eliki generatori

mog$ proi-vesti do 1+000 m inertnog plina $ jednom sat$, no ta 6rojka ovisi o 3istoi

plina, te o temperat$ri na koji se 'ladi! /ankovi se mog$ inertirati na dva prin"ipa:

• inertiranje potiskivanjem,



• inertiranje mije.anjem!

Kod inertiranja potiskivanjem, plin se $ tank $vodi malom 6r-inom! S o6-irom da je

inertni plin lak.i od para $gljikovodika, te pare potisk$je prema dn$ i -adrava se i-nad

nji'! dn$ tanka se nala-i od$.nik kro- koji se -apaljive pare p$.taj$ $ atmoser$!

#olaganim tempom se inertiraj$ svi djelovi tanka, po3ev.i odo-go! &a otvorima od$.nika

se mjeri postotak kisika, te kad on padne ispod 5P smatra se da je tank inertiran! &a ovaj

na3in se moe inertirati vei 6roj tankova odjednom, jer nije potre6na velika koli3ina

plina! sl$3aj$ inertiranja mije.anjem inertni plin se velikom 6r-inom $vodi $ tank, te

-6og nje dola-i do dna tanka te se mije.a sa ostalim plinovima $ tank$! Stvara se nadtlak

te kro- od$.nik, na 3ijem otvor$ se mjeri koli3ina kisika, mje.avina plinova i-la-i $

atmoser$! #ostepeno se postotak kisika dovodo do ispod 5P, te se smatra da je tank inertiran! &a ovaj na3in se ne moe inertirati vi.e tankova odjednom, jer je potre6na vea

koli3ina plina, me4$tim pojedina3ni tankovi se inertiraj$ 6re nego kod potiskivanja!

#ojedine vrste sirove nate potre6no je grijati da 6i se smanjio visko-itet i time $6r-ao

prekr"aj! #odatke glede pona.anja sirove nate $ -avisnosti o temperat$ri daje kr"atelj! I-

ovi' podataka mora 6iti $o3ljiva temperat$ra kr$ti.ta tereta! govor o prijevo-$ tereta

sadri i podatke ve-ae -a grijanje tereta! grijanj$ tereta se mora voditi dnevnik! /eret se

grije kako 6i 6io $ tek$em stanj$ pri iskr"aj$, me4$tim grijanje ne smije negativno

$tje"ati na kvako$ tereta! Koriste se dva s$stava grijanja tereta, odnosno tankova!

Sepentine $ronjene $ tankove kro- koje prola-i para, pa se reg$la"ijom protoka pare

odrava se potre6na temperat$ra tereta $ tankvoima i grijanje tereta pomo$ grija3a Fenlg!

'eat eQ"'agerH koji grije teret i vraa ga $ tank!



#& Ter;ina7i 2a 4rekr9aj 1ir/.e na56e

#aralelno $- te'nolo.ki ra-vitak pomorske lote, ra-vijale s$ se i pomorske l$ke! <6og

promjena $ te'ni"i prijevo-a i prekr"aja tereta do.lo je do spe"ijali-a"ija l$ka, odnosnonjeni' dijelova na terminale! /erminali s$ mjesta na kojima se s$sre$ dvije ili vi.e

prometni' grana radi dovo-a ili predaje, odnosno pre$-imanja i odvo-a ro6e -a transport,

mjesta -a skladi.tenje i dr !11! /erminali se mog$ podijeliti na temelj$ tri kriterija12:

• Integralni i granski terminali,• te'nolo.kospe"ijali-irani terminali,• l$3ki FpomorskiH i kopneni terminali Fro6no transportni "entriH!

#rvi kriterij podjele dijeli terminale na temelj$ 6roja prometni' grana koje se s$sre$ na

terminal$, pa tako imamo "estovne, -ra3ne, l$3koelje-ni3ke, l$3ko"estovne,

elje-ni3ko"estovnorije3ne terminale i dr! @r$gi kriterij dijeli terminale na temelj$ tereta

kojim se manip$lira na terminal$ i to na terminale -a $niti-irane terete Fkontejnerski, R

R i dr!H i na terminale -a kom6inirane transporte Fs$'i ras$ti teret, tek$i teret, plinovi i

dr!H, dok trei kriterij ra-vrstava terminale prema -emljopisnom poloaj$ i to na l$3ke i

"estovne terminale!

#%"%O3i7je@ja na56ni 6er;ina7a

Spe"ii3nosti 6rodova -a prijevo- nate i samog tereta, odnosno nate s$ navedene i

opisane $ pret'odnim poglavljima! Imaj$i na $m$ pose6nosti ti' 6rodova, namee se

-a'tjev da se terminali -a pri'vat takvi' 6rodova graditi ra-li3ito od terminala -a pri'vat

6rodova koji prevo-e manje opasne terete, te, $vjetno re3eno -a'tjevaj$ jednostavnije

r$kovanje teretom! &ajo3itija ra-lika je sama po-i"ija terminala! Kro- povijest s$ se mnogi

gradovi gradili oko l$ka, no -6og poten"ijalne opasnosti koj$ posjed$je ova vrsta tereta,

natni terminali se grade i-van naseljeni' podr$3ja! /ako4er ga- 6rodova -a prijevo- nate

11 Markovi I! Integralni transportni s$stavi i ro6ni tokovi, Sve$3ili.te $ <agre6$, 7ak$ltet

prometni' -nanosti, <agre6, 1BB0!, str! B*!

12 @$ndovi ?! %$3ki terminali, Sve$3ili.te $ Rije"i, #omorski ak$ltet $ Rije"i, Rijeka,

2002!, str 12!



prela-i 20 metara, pa terminal tre6a pon$diti i adekvatn$ d$6in$ mora, ostale pose6nosti s$

prekr"ajni $re4aji, te'i3kote'nolo.ki pro"esi prekr"aj, skladi.ni prostori itd! - skladi.ne

prostore, 3esto se $- natne terminale grade i rainerije -a prerad$ nate, te postrojenja

petrokemijske i metalne ind$strije! Skladi.ni prostori grade se $ o6lik$ "ilindri3ni'

spremnika koji mog$ 6iti mog$ 6iti namjeniski -a odre4en$ vrst$ tereta ili $niver-alni -a

vi.e tereta!

S7ika G% K/n.en9i/na7ni 4ri16ani 2a 4rekr9aj na56e i na56ni 4rerae.ina

I-vor: @$ndovi ?! %$3ki terminali, Sve$3ili.te $ Rije"i, #omorski ak$ltet $ Rije"i, Rijeka, 2002!, str 12!

/erminali -a pri'vat 6rodova -a prijevo- nate dijelimo na konven"ionalne terminale koji

se nala-e na o6ali, te posjed$j$ pristan, te na o s'ore terminale koji se nala-e na

otvorenom mor$!



Konven"ionalni terminali -a pri'vat 6rodova -a prijevo- nate se grad$ $ tri i-ved6e,

ovisno o o3ekivanim 6rodovima, te geograskim i maritimnim $vjetima postoje i-ved6e s

pristanima neposredno $- o6al$, s pristanima koji s$ -apravo d$ga3ki gatovi koji se

prote$ okomito na o6al$ -a pri'vat do dva 6roda $ isto vijeme, te i-ved6a -a plitke o6ale

kad se pristan nala-i $daljen od o6ale, te je na nj$ spojen mostom! Kod terminala s manjim

d$6inama, teret se s vei' 6rodova prekr"ava na manje t-v! s'iptos'ip transerom, te se

onda dovodi do terminala -6og ograni3enja i-a-vanog ga-em!

#ristani koji s$ spojeni mostom se redovito grade -a manje $daljenosti, no kod o6ala gdje

se pliine prositir$ daleko i-gra4$j$ se o s'ore terminali, odnonosno terminali smje.teni

na otvorenom mor$ koji s$ pove-ani s o6alom "jevovodom! #ostavljanje podmosrskog

"jevovoda -a spajanje terminala s o6alom ne predstavlja velike tro.kove $ projektiranj$terminala, te nije te'ni3ki -a'tjevno, me4$tim $ sl$3aj$ da godi.nje mali 6roj tankera

koristi prive-, podmorske gi6ljive "ijevi mog$ 6iti -amjenjene pl$taj$im "ijevima, .to je

ekonomski opravdano i s te'ni3kog aspekta i-vedivo!1

@va s$ osnovna tipa o s'ore terminala, konven"ionalna pl$ta3a i prive- na Ljedn$ to3k$N!

prvom 6rod dola-i do pl$ta3e, koja je pove-ana s "jevovodom koji lei na dn$ te

o-na3ava njegov$ po-i"ij$! &akon tog se 6rod sidri s vi.e sidra, te se preko glavnog

maniolda pove-$je na t$ pl$ta3$ vr.i iskr"aj tereta! nato3 velikim "ijenama odravanja,

ovakava i-ved6a n$di najmanje kapitalne tro.kove! glavnom se koristi -a 6rodove

nosivosti ispod 100 000 @/! Kod prive-a na Ljedn$ to3k$N imamo tri ra-li3ite i-ved6e:

• 8A%M F8atenar an"'or leg mooringH,• SA%M FSingle an"'or leg mooringH,• toer moorings!

8A%M i-ved6a ima pl$ta3$ koja pl$ta na povr.ini mora, te je $sidrena na iksn$ to3k$!

(rod se prive-$je pram"em na pl$ta3$, te spaja pl$taj$$ gi6ljiv$ "ijev na glavni maniold

te vr.i prekr"aj! vo je naj3e.a i-ved6a o s'ore terminala s prive-om na Ljedn$ to3k$N!

SA%M i-ved6a, kao .to joj i samo ime govori tako4er ima pl$ta3$ koja pl$ta na povr.ini

mora, ali ona je na dno spojena sa jednim lan"em! odnos$ na 8A%M i-ved6$ prednosti

s$ .to se moe koristiti na veim d$6inama, lo"iranje terminala ne ovisi o o6iljejima

1 @$ndovi ?! %$3ki terminali, Sve$3ili.te $ Rije"i, #omorski ak$ltet $ Rije"i, Rijeka,

2002!, str 25*!



morskog dna, te se glavni elementi s$stava mog$ koristiti i -a neke dr$ge i-ved6e! /oer

i-ved6a sastoji se od nepomi3ne str$kt$re koja viri i-nad povr.ine mora s rotiraj$om

glavom, $kr"ajnim gi6ljivim "ijevima i prive-nim $etom! &a o6al$ je spojena

"jevovodom, te se tamo nala-e te'ni3ka oprema -a prekr"aj, odnosno $sisna "ijev, sisaljka,

"rpka, tla3ne "ijevi prema skladi.tima!!! Svaki o s'ore termnial mora 6iti po-i"ioniran

tako da $ 6li-ini ima l$k$ -a -a.titi 6rodova $ sl$3aj$ nepovoljni' meteorol.ki' $vjeta, ali

tako4er tre6a i pa-iti da se terminal postavi i-van glavni' p$teva s o6-irom da se 6rodovi

$sidravaj$!

#%%S.je61ki na56ni 6er;ina7i

&atni terminali grade se s jedne strane kao i-vo-ni terminali $ -emljama i-vo-ni"ama

nate, odnosno kao $vo-ni terminali $ -emljama $vo-ni"ima nate! &ajvei i-vo-niterminali nala-e se $ -emljama i-vo-ni"ima #o /'e orld 7a"t6ook$ i-danom od strane

8IA -a ameri3k$ vlad$, najvee -emlje i-vo-ni"e, $- R$sij$, s$ smje.tene na (liskom

Istok$1*, pa se tako i najvei natni terminali -a i-vo- nala-e $ tim -emljama! <emlje

(liskog Istoka dnevno i-vo-e i-nad 10 milij$na 6arela, od toga > milij$na otpada na

Sa$dijsk$ Ara6ij$, kao najvei i-vo-nik i s najveim terminalom J$Vama' terminal,

slika 11!! Sljedi R$sija sa * milij$na 6arela dnevno! &a sli"i 10! s$ grai3ki prika-ani prav"i

kretanja nate po dnevnoj koli3ini koja prola-i kro- tjesna"e i kanale! ;idiljivo je da kro-tjesna" orm$- i- #er-ijskog -aljeva dnevno prola-i 1+ milij$na 6arela nate!

1*8&/RW 8M#ARIS& :: CRUDE OIL : EHPORTS

'ttps:!"ia!govli6rarp$6li"ationst'eorlda"t6ookrankorder22*2rank!'tml

Fr$jan, 2015!H



S7ika "!% I2./2 na56e u ;i7ijuni;a 3area7 0ne.n/, kr/2 1.je61ke 6je1na9e

I-vor:'ttp:!X$ora!"om'ataret'e6$siestseaportsor"r$deoils'ipments

/'e orld 7a"t6ook navodi da je E$ropska nija najvei $vo-nik s 11 mil 6arrela dnevno,

Sjedinjene Ameri3ke @rave s$ na dr$gom mijest$ sa osam milij$na 6arela dnevno, dok je

S7ika ""% Jua;a 6er;ina7

I-vor: 'ttp:!l$or!"omproje"tsj$ama'oilterminalpipelinesep"m

Kina trea s 3etri milij$na 6arela dnevno! @alje slijede ostale -emlje i- A-ije, te

pojedina3ne -emlje i- E$ropske nije!



d e$ropski' l$ka $vo-ni"a, -a sjevern$ E$rop$, 50P $vo-a otpada na terminal $ l$"i

Rotterdam15! Ra-log tome je povoljan poloaj $ odnos$ na transe$ropske "jevovode!

S7ika "% in>0a/ 6er;ina7

I-vor: 'ttp:!Xingdaoport!"om

Yingdao aie il /erminal, je najvei terminal -a $vo- nate $ Kini, posjed$je skladi.ne

kapa"itete od 5,1 milij$na 6arela, s planiranim pro.irenjem na B,2 milij$na 6arela!

Sjevernoj ameri"i najvei $vo- se vr.i na terminal$ $ $ston$, terminal posjed$je

skladi.ne kapa"itet od 1!2 milij$na 6arela!

)& Na56ni 6er;ina7 u O;i7ju

&atni terminal $ mi.lj$ spada pod s$stav JA&A7a FJadranski natovodH! S$stav je

i-gra4en kao me4$narodni s$stav transporta nate od l$ke i terminala mi.alj do domai' i

ino-emni' rainerija $ isto3noj i sredi.njoj E$ropi! 8jevovodom d$ga3kim >22 kilometra

spaja terminal $ mi.lj$ do Siska gdje se nata skladi.ti i opremlj$je se $ I&Ain$

rainerij$ ili $ ;irje ili Slavnoski (rod i- koji' se dalje transportira van grani"a rvatske!

15

' is Rotterdam t'e largest oil port o estern E$ropeZ

'ttp:!erim!e$r!nlresear"'eventsdetail22'isrotterdamt'elargestoilport

oesterne$ropet'e"aseot'etranse$ropeanpipeli Fr$jan, 2015!H



S7ika "(% Su6a. JANAFa

I-vor: 'ttp:!jana!'r

)%"%O3i7je@ja i 16ruk6ura 6er;ina7a

&atni terminal $ mi.lj$ nala-i se $ istoimenom naselj$ smje.tenom na sjevero-apadnomdijel$ otoka Krka, na dijel$ na kojem se otok najvi.e pri6liava kopn$! Sam terminal je

smje.ten na *5,2U -emljopisne d$ine i na 01*,5U -emljopisne .irine, te se nala-i $ -aljev$

pa je poloajem -a.tien od naleta jakog vjetra i $tje"aja valova -6og 3ega se prekr"aj

moe vr.iti >5 dana $ godini $ svako do6a dana! #osjed$je dva tankerska ve-a s d$6inom

mora od 0 metara, te s tim karakteristikama 6e- por6lema moe primati i ;%88 tankere!

&a svakom ve-$ nala-e se 3etiri istaka3ke r$ke -a sirov$ nat$ i dvije -a natne derivate s

perkr"ajnim ratama od 5!000, odnosno 20!000 m nate po sat$!



S7ika "*% Ter;ina7 u O;i7ju

I-vor: 'ttp:!st$dio'rg!'rslikeotogalerije[snimanje[i-[-raka$pora6a[tv[oto[snimkiA8109B0!jpg

Krajem prvog kvartala 201*! godine $ rad s$ p$.tena tri nova spremnika -a nat$ $k$pnog

kapa"iteta 2*0!000 m, 3ime se kapa"itet terminala -a sirov$ nat$ poveao na 1!000!000

m .to odgovara kapa"itet$ od >!29 milij$na 6arela! k$pna investi"ija i-nosila je 2+*

milij$na k$na1>! <a nat$ se koriste 3etiri spremnika kapa"iteta *0!000 m, pet spremnika

kapa"iteta +2!000 m, te .est spremnika kapa"iteta 90!000 m! - spremnike -a nat$,

terminal posjed$je i terminale -a derivate $k$pnog kapa"iteta >0!000 m, te posjed$je i

a$top$nili.te -a natne derivate!

)odi.nje pristane $ l$k$ .e-desetak tankera! /anker se spaja istaka3kim r$kama -a

prive-ni"e tankera! /anker $ prosjek$ stoji na ve-$ oko 22 sata!8rpke tankera $p$mpavaj$

nat$ $ s$stav "ijevi koje p$ne spremnike na /erminal$! n$tar spremnika nala-e se

mije.ali"e koje mje.aj$ njegov sadra! #raenje stanja opreme i $pravljanje "ijelim

1>

'ttp:!pg-!'rAr'iva[novostiZear\201*TearA"tive\esTmont'\TnesId\20*

Fr$jan, 2015!H



s$stavom transporta i skladi.tenja sirove nate o6avlja se i- Kontrolnog "entra na

/erminal$!

)%%S6a6i16i<ki 4/0a9i /16.aren/> 4r/;e6a

d 1B+B! do danas transportirano je 1B9,9 mil! tona nate te je na /erminal$ mi.alj

pri'vaeno i prekr"ano 2!>90 tankera sirove nate i derivata!1+

d 200B! godine mijenja se poslovanje tvrtke, te se $ priv' devet mjese"i 6iljee sve vei

pri'odi o samog skladi.tenja nate i derivata te donose skoro 5P $k$pni' pri'oda dok

ostatali' +5P se ostvar$je $sl$gama transporta nate te skladi.tenja nate i derivata -a

strane korisnike! prva tri kvartala 200B! godine ostvar$je se pri'od gotovo jednak

pri'od$ -a "ijel$ pret'odn$ godin$!

&ajsvjeiji i-vje.taji govore da je $ prvom pol$godi.t$ 2015! JA&A7 je ostvario naj6olje

poslovne re-$ltate od svog osn$tka s $k$pnim pri'odom od 1,+ mil! k$na Frast -a

9,0PH, 6r$to do6it od 109,0 mil! k$na i neto do6it $ i-nos$ od 9>,* mil! k$na, .to je -a

10+,1P vi.e od ostvareni' do6iti $ istom ra-do6lj$ pret'odne godine, s time da je >,*P

poslovni' pri'oda ostvareno od i-vo-a! #ri'odi od temeljne djelatnosti dr$.tva transporta

nate i skladi.tenja nate i natni' derivata, i-nose 2B9,9 mil! k$na i vei s$ -a +,2P od

ostvarenja pret'odne godine! #ri'odi od transporta nate, $ i-nos$ od 1+B,9 mil! k$na, 3ine>0,2P pri'oda od temeljne djelatnosti dr$.tva, od 3ega se 9+,9P odnosi na ino-emno

tri.te! #ri'odi od transporta nate poveani s$ -a 1B,BP $ odnos$ na pret'odn$ godin$

-6og poveanja pri'oda na ino-emnom tri.t$!

k$pni pri'odi od skladi.tenja nate i natni' derivata, $ i-nos$ od 11B,0 mil! k$na $

tek$oj godini, 3ine B,9P pri'oda od temeljne djelatnosti @r$.tva! stvareni pri'odi od

skladi.tenja nate, $ i-nos$ od +9,B mil! k$na, 3ine 2>,*P pri'oda i- temeljne djelatnosti!

vi pri'odi vei s$ -a >>,+P od pro.logodi.nji' -6og skladi.tenja nate -a nove ino-emne

k$p"e!#ri'odi od skladi.tenja derivata, $ i-nos$ od *0,2 mil! k$na, 3ine 1,*P pri'oda od

temeljne djelatnosti @r$.tva! stvareni pri'odi vei s$ -a B5,+P od pro.logodi.nji' -6og

kori.tenja novi' skladi.ni' kapa"iteta!

1+

'ttp:!energetikanet!"omvijestienergetskogospodarstvojana"egraditinovi

natovodkrkkopno1B5*B, 2*!0B!201*! Fr$jan, 2015H



)%(%'u0u=a u7a>anja i ra2./j 6er;ina7a

period$ od 2011! do 2015! )odine, JA&A7 je raspisao 15* javna natje3aja, od 3ega i' je

*B ve-ano -a terminal na mi.lj$! <a 2015! godin$ raspisano je 2* natje3aja!

Ta3e7a % P/4i1 ja.in na0;e6anja i 1k7/47jeni u>/./ra 2a !"#% >/0inu

](roj

nadmetanja@at$m o6jave #redmet $govora govor sklopljen sa

*! 215 11!02!2015!

#ro.irenje p$mpne i mjerne stani"e te

i-gradnja instala"ije -a $kr"aj sirove

nate $ tankere na /erminal$ mi.alj

SIEME&S d!d! ein-elova +0a,

<agre6

9! 1915 2!0!2015!

I-vo4enje radova moderni-a"ije i

integra"ije S$stava te'ni3ke -a.tite i

S$stava vatrodojave a-a 8 na

/erminal$ mi.alj

/E&<A;@ MARDI,

III #od6reje 2>, 10000

<agre6

B! 1515 0!0!2015!

<amjena postojei' motorni' pogona

ventila akt$atora na /erminal$ mi.alj i

/erminal$ Sisak

1>! 29115 01!0+!2015!

I-vo4enje gra4evinski' radova na

veriika"iji re-$ltata ispitivanja

magistralnog "jevovoda JA&A7a

inteligentnim #I)om na trasi mi.alj

Sisak

21! 29+15 21!0+!2015!

@o6ava i $gradnja stani"a -a a$tomatsko

$-imanje $-oraka na ;e-$ 1 i ;e-$ 2/erminala mi.alj

2! 2015 21!09!2015!I-vo4enjer radova sana"ija "esta na

/erminal$ mi.aljI-vor: I-radio a$tor prema 'ttp:!jana!'rnadmetanjapopisjavni'nadmetanjaisklopljeni'$govora Fr$jan, 2015!H

ta6eli 2! prika-ani s$ JA&A7ovi javni natje3aji -a godin$ 2015, ve-ani -a terminal na

mi.lj$! ;idiljivo je da je -a dva natje3aja sklopljen $govor, dok -a nji' 3etiri nije!

pret'odnom poglavlj$ spomen$ta je nadogradnja skladi.ni' kapa"iteta krajem prvog

kvartala 201*! godine! /om nadogradnjom je -avr.ena prva a-a rekonstr$k"ijedogradnjere-ervoarskog prostora terminala mi.alj, te e se jo. i-graditi jo. 5 spremnika svaki

kapa"iteta po 90!000 m, te spremni"i -a natne prod$kte $k$pnog kapa"iteta 100!000 m

$- pripadaj$$ inrastr$kt$r$!19 /ako4er planira se i i-gradnja podvodnog "ijevovoda -a

spajanje terminala na mi.lj$ s kopnom!

19

'ttp:!poslovni!'r'rvatskadanassep$staj$$radtrinovaspremnika-a

skladistenjesirovenatenajanaov$terminal$omisalj2>>12>, 11!!201*! Fr$jan 2015H



& Zak7ju<ak

&ata igra van$ $log$ $ dana.nje do6aC -emlje proi-vo4a3i imaj$ jak$ mo $ geopliti3kim

odnosima, -a kontrol$ i-vori.ta vode se me4$narodni s$k$6i koji $-rok$j$ svijetske kri-e!

#rekomorski prijevo- nate i-me4$ kontinenata je mog$ samo 6rodovima, me4$tim -6ogsvojstava nate, prije svega -apaljivosti, odnosno eksplo-ivnosti, takvi 6rodovi moraj$ 6iti

$sko spe"ijali-irani, te posada mora posjedovati odre4ene "ertiikate o i-o6ra-6i!

#rijevo- nate predstavlja velik$ opasnost, ne samo -a posad$ na 6rod$ koji prevo-i nat$,

vei i -a sam okoli.! #oten"ijalne nesree 6rodova -a prijevo- nate mog$ $-rokovati

orgomna ekolo.ka -aga4enja, stoga se prilikom prijevo-a mora pridravati strogi' propisa

odre4eni' me4$narodnim konven"ijama, te se nata prevo-i $ spe"ijalnim 6rodovima!

#rilikom prijevo-a nate, opasnost od esplo-ije $n$tar tankova se otklanja inertiranjemtankova, odnonso stvaranjem neeksplo-ivne atmosere plinom koji ne gori i ne podrava

gorenje, te smanjivanjem kon"etra"ije kisika ispod 5P! Inertni plin moe 6iti i mje.avina

plinova, a na 6rodovima -a prijevo- sirove nate je naj3e.e to d$.ik koji se proi-vodi na

samom 6rod$! /ako4er -6og spe"ii3nosti tek$eg tereta tre6a posvetiti i panj$ sta6ilnosti,

koja je $groena kad tankovi nis$ pot$p$no pra-ni ili p$ni!

/eret se iskr"ava na spe"ijali-iranim terminalima koji s$ tako4er gra4eni na na3in -a

poveanje sig$rnosti prilikom manip$la"ije s teretom! /akvi terminali se grade $daljeni od

naseljeni' mijesta, te posjed$j$ ra-ne s$stave -a sig$rnost prekr"aja! %ogi3ki najvei

terminali s$ smje.teni $ -emljama (liskog istoka koje s$ najvei i-vo-ni"i nate! Kro-

tjesna" orm$- koji je pomorski i-la- i- #er-ijskog -aljeva dnevno i-al-i 1+ milij$na

6arela nate! I- terminal$ mi.lj$ nata i njeni prod$kti se i-vo-e do domai' i ino-emni'

rainerija $ isto3noj i sredi.njoj E$ropi! Sam terminal moe pri'vaati ;%88 6rodove, te

prirodno pr$a -aklon od jaki' naleta vjetra! /erminal ima kapa"itet od 1!000!000 6arela, te

se planiraj$ dodatna pro.irenja!



Li6era6ura

1H Knjige:• Komadina #! /ankeri, #omorski ak$ltet Rijeka, Rijeka 1BB*!• ?agalj A! (rodski prekr"ajni s$stavi, Sve$3ili.te $ Split$, #omorski ak$ltet, Split

2010!• Martinovi =! Strojarski prir$3nik -a 3asnike pal$6e, =agar, Rijeka 2005!• Markovi I! Integralni transportni s$stavi i ro6ni tokovi, Sve$3ili.te $ <agre6$,

7ak$ltet prometni' -nanosti, <agre6, 1BB0!• @$ndovi ?! %$3ki terminali, Sve$3ili.te $ Rije"i, #omorski ak$ltet $ Rije"i,

Rijeka, 2002!• &8/A@RM/201*

2H e6 i-vori:• 'ttp:!eia!govtodainenergdetail!"mZid\1+BB1 Flipanj, 2015!H• %iX$id /ransport F8r$de il, 8lean #etrole$m #rod$"t, 8'emi"al and %#)H,

'ttp:!nk!"omenglis'servi"e6$lklpg Flipanj, 2015!H• /anker istor, 'ttp:!glo6alse"$rit!orgmilitarsstemss'iptanker

'istor!'tm Flipanj, 2015!H• @esign and 8onstr$"tion o il /ankers, 'ttps:do"s!ne6one!g"!"all

engllisapi!dllet"'2000B0*>*B05529*1B2>202+>2*+B99091(921[

[Atta"'ment[12[[@esign[and[8onstr$"tion[o[il[/ankers[[A2;1/5!pdZ [g"[lang\enTnodeid\9002Tvern$m\0 Flipanj, 2015!H

• 'ttp:!jana!'r Fr$jan, 2015!HH stali i-vori:

• Mo'ovi R! Interna skripta -a st$dente pomorskog ak$lteta $ Rije"i, R$kovanje

teretom 1, Rijeka, 201!• Karmeli J! Me4$narodno pomorsko poslovanje, interna skripta -a st$dente

pomorskog ak$lteta $ Rije"i, Rijeka 2015!



P/4i1 6a37i9a

W/a6ela 1! Klasiika"ija tankera -a prijevo- sirove nate>

/a6ela 2! #opis javin' nadmetanja i sklopljeni' $govora -a 2015! godin$!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2B

P/4i1 17ika i >ra5ik/na

WSlika 1! )lO"ka$ prvi 6rod namjenjen isklj$3ivo prijevo-$ tek$eg tereta!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Slika 2! Seaise )iant, najd$i 6rod ikad i-gra4en!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!*

Slika ! S"'ema tankera s jednostr$kom i dvostr$kom oplatom!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!B

Slika *! 7orm$la -a odre4ivanje visine i .irine dvostr$kog tr$pa!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!10Slika 5! S"'ema tankera sa sredi.njom oplatom!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!11

Slika >! #rika- "entri$galne p$mpe!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1

Slika +! Maniold na M/ /akamine!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1*

Slika 9! @vostr$ka mla-ni"a -a pranje tankova!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1B

Slika B! Konven"ionalni pristani -a prekr"aj nate i natni' prera4evina!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!22

Slika 10! I-vo- nate $ milij$nima 6areal dnevno, kro- svjetske tjesna"e!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2*

Slika 11! J$ama' terminal!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!25Slika 12! Yingdao terminal!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!25

Slika 1! S$tav JA&A7a!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2>

Slika 1*! /erminal $ mi.lj$!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!2+

Documents

Tankeri Za Prijevoz Sirove Nafte i Terminal u Omišlju