SADRŽAJ

1. Uvod...................................................................................................3

2. Predmet teorije komunikacije.........................................................4

2.1. Antičko nasleđe na polju komunikologije...................................6

2.2. Aristotelov model retoričike komunikacije.................................7

2.3. Model Harolda Lasvela...............................................................7

2.4. Bredlijev model govornog komunikacionog procesa.................8

3. Interpersonalno komuniciranje.....................................................9

3.1. Dinamički faktori interpersonalnog komuniciranja..................10

3.2. Oblici interpersonalnog komuniciranja.....................................11

3.3. prepreke u interpersonalnom komuniciranju.............................11

4. Komunikacija u radnoj sredini.....................................................13

4.1. Tipovi komunikacije u grupi.....................................................13

4.2. Komunikacija u organizaciji......................................................14

4.3. Vertikalna i horizontalna komunikacija u organizaciji..............14

4.4. Komunikacione mreže u organizaciji.........................................15

4.5. Komunikacija između organizacije i spoljašnje sredine............16

5. Verbalna komunikacija i poslovni razgovori...............................17

6. Zaključak.........................................................................................18

7. Literatura........................................................................................19

1

1. UVOD

DEFINICIJE KOMUNIKACIJE

Komuniciranje se, ponajpre , može definisati kao ,, razmena informacija,

simbolički, vrednosno i teleološki organizovanih kao poruke, izmedju dva , više i

neograničenog broja subjekata, neposredno ili posredstvom medija, u odredjenom

ambijentu i sa odredjenim efektima,, l Pod teleološkim momentom u prethodnoj

definiciji misli se na to da je komunikativno delovanje ljudi nužno svrsishodno.Rečju,

ono je utvrdjeno ciljem komuniciranja. Jer, komuniciranje radi komuniciranja ne postoji;

njegov cilj je mnogo viši - ,, Govoriti znači boriti se “

Harold Lasvel komunikaciju vidi kao proces permanentne razmene informacija.

Prema tome: Smisao komunikacije je sadržan u razmeni poruka, čije su funkcije

upozorenje, savet, informacija, ubedjivanje, izražavanje mišljenja i uživanje. Poruke

koje se razmenjuju u procesu komuniciranja retko su neutralne. Neke poruke su jasne i

očigledne, dok su druge skrivene i nejasne. Otuda se može reći da komunikacija po

pravilu uključuje razmenu više od jedne poruke istovremeno.

Komunikacija se može definisati i preko sredstava koja koristi. Razlikuju se:

1. forma ( forma je način na koji se nešto saopštava kao na primer, govor,

pisanje, crtež, gest);

2. medijum ( sredstva komunikacije koja kombinuju različite forme; knjiga,

npr. kao sredstvo koristi reči, grafikone i crteže) ;

3. mediji ( tehnološka sredstva masovne komunikacije kao što su štampa, film,

radio, televizija, internet).

S obzirom na to da su u procesu komuniciranja uključeni elementi socijalno-psihološke,

kulturne i političke prirode, teorija komunikacije razmatra ovaj fenomen sa više

aspekata. No, pre prelaska na osnovne pretpostavke teorije komuniciranja, nije na odmet

ukazati na njeno mesto u društvenim naukama.

Društvene nauke komunikaciji prilaze iz specifičnog ugla, pri čemu se pod

komuniciranjem podrazumeva sveukupnost odnosa izmedju pripadnika društva. Ta

sveukupnost veza ispoljava se u tri ravni, odnosno preko: 1. psihosocijalne, 2.

materijalne, i 3. masovne komunikacije.

2

Psihosocijalna komunikacija razmatra prenošenje psihičkih sadržaja sa jedne osobe ili

grupe na drugu ili grupu .

Materijalne komunikacije je prenošenje i razmena dobara izmedju pojedinaca ili grupa

odredjenog društva.

Masovna komunikacija se usredsredjuje na strukturu primanja i emitovanja poruka u

sredstvima javnog informisanja ( ,, mas medijima “).

Brojne i različite definicje mogu se svrstati, uglavnom u tri grupe:

1. Definicije koje istuču opseg komunikativnog procesa ( npr. odredjivanje samo

srukture interpresonalnog ili samo masovnog komuniciranja);

2. Definicije koje ističu koncept namere da se utiče na ponašanje recepijenta;

3. Definicje koje komunikaciju odredjuju preko kategorije koja proces opštenja čini

mogućim.

2. PREDMET TEORIJE KOMUNIKACIJE

Bogdanić ( 1996.) u okviru savremene komunikologije izdvaja pet širih oblasti, a to su ;

1. Jezik i sistemi simbola,

2. Govorno komuniciranje,

3. Interpersonalno i komuniciranje u malim grupama,

4. Masovno komuniciranje

5. Organizacijsko komuniciranje.

Jezik i sistemi simbola – ova oblast bavi se istraživanjem razvojnog, interkulturalnog i

neverbalnog komunicianja.

3

Govorno komuniciranje – govorno komuniciranje obuhvata ispitivanje tradicionalnih

retoričkih tema kao što su javno komuniciranje, govorništvo,govorničke sposobnosti i

retoričke veštine.

Interpersonalno i komuniciranje u malim grupama – ova oblast obuhvata i

istraživanje sukoba, zastoja ili problema u komunikaciji, u okviru porodičnih,

partnerskih saradničkih i dr. odnosa.

Masovno komuniciranje - predmet ove oblasti teorije komunikacije, kao što i

samnaziv nagoveštava, odnosi se na masovno komuniciranje.U nizu tema istraživanja,

izdvajaju se: modeli, struktura i funkcije sredstava masovnog komuniciranja, problem

medijskih efekata i ciljeva, javno mnjenje, komunikativne tehnike i metode, itd.

Organizacijsko komuniciranje - pod organizacijskim komuniciranje podrazumeva se

izučavanje reklame, odnosa s javnošću, poslovnog komuniciranja, kao i analize strukture

i načina funkcionisanja, odnosno, organizacije komunikacionih mreža i sistema.

Organizacijsko komuniciranje, kako je definisano u prethodnom odeljku, vrlo je blisko

Cvetanovićevom poimanju poslovne kulture, koja se po njemu sastoji od :

1. poslovnog morala,

2. poslovnog ponašanja i izgleda

3. poslovnog komuniciranja

4. odnosa s javnošću.

Dobra komunikacija u organizacijama, prema tome, najčešće znači visoku

efikasnost i efektivnost komuniciranja. Efikasnost je ostvarivanje maksimalnih

rezultata uz minimalna ulaganja u resurse ( ljude i opremu). Efektivnost se medjutim

realizuje kroz obavljanje aktivnosti koje organizaciji pomažu da postigne svoje ciljeve.

Ili, još kraće: efektivnost znači da se ,,rade prave stvari“.

4

2.1. ANTIČKO NASLEDJE NA POLJU KOMUNIKOLOGIJE

Relevantna mišljenja o društvu i društvenim pojavama Starih Grka su u dobroj

meri uslovljena specifičnim društvenim okolnostima ondašnjeg doba. Robovlasnička

demokratija i način proizvodnje su refleksija političkog i ekonomskog sistema antičke

Grčke. Naime, postojale su dve osnovne klase; robovlasnici ( slobodni ljudi) o robovi,

kao i protivurečenosti izmedju sela i grada.Gradske sredine su predstavljale središte

svekolikog političkog, ekonomskog i kulturnog života. Politika se, u stvari, smatrala

najvažnijom društvenom delatnošću. Učešće u javnom životu, odnosno politici,

predstqvljalo je za antičke Grke dužnost, obavezu, čast i potrebu svakog slobodnog

gradjanina, a sve ovo zajedno otvaralo je put demokratiji. Perikle je o demokratiji

govorio kao o aktu hrabrosti.

Te razlike, temelje se na razlikovanju tri centralne kategorije, odnosno

discipline starogrčke filozofije- istine, dobrote i lepote – logike, etike i estetike.

Profesor Sreten Petrović ( ( 1995,147) u okviru antičke retorike izdvaja dve

najuticajnije struje:

1. ,,intelektualističko-sadržajnu“ ili ,,logičko-etičku“

2. ,,retorsko-formalističku“ ili ,,formalno-estetičku“.

Aristotel, kolos starogrčke filozofije smisao i funkciju retorike je sagledao negde

na sredini izmedju ove dve struje, ističući značaj i lepotu govora ali, isto tako i logično

izlaganje. Aristotel ukazuje na tri momenta koja su imanentna fovorništvu:

1. Etos ( karakter govornika),

2. Patos ( ( emotivni element govora)

3. Logos (govornička sredstva)

5

2.2. ARISTOTELOV MODEL RETORIČKE KOMUNIKACIJE

Prve teorijske zamisli o komuniciranju javljaju se još u drevnoj Grčkoj. Antički

mislilac Aristotel – sinonim antičke mudrosti- bio je prvi koji je analitički proučavao

ovaj problem. U svom poznatomdelu ,,Retorika“ Aristotel navodi tri osnovna elementa

procesa komuniciranja od kojih polazi i savremena komunikologija u predstavljanju

verbalnog tipa komuniciranja. Ti elementi su: govornik – govor - publika.

Kao faktore koji presudno utiču na efikasnost nekog govora Aristotel

identifikuje: 1. sadržaj, 2. raspored, 3.način na koji se govor drži. Aristotel naglašava

da ,,nije dovoljno da se zna šta treba kazati, nego i da se to kaže na odgovarajući način“.

Sredstva ubedjivanja koja proizilaze iz samog govorništva Aristotel naziva

unutrašnjim ili imanentnim. Ta sredstva Aristotel imenuje kao: 1. etos, 2. patos, 3. logos.

Prvi tip ubedjivanja tiče se karaktera samog govornika, pri čemu slušaoci treba da budu

ubedjeni u ,, moralnu „čistotu onoga ko govori.

Drugi tip ubedjivanja odnosi se na same slušaoce jer se na njih ,, može uticati

tako što ćemo ih uz pomoć govora dovesti do efekta“.

Treći tip ubedjivanja tiče se same logike govora, odnosno korišćenja retorskih,

stilskih i dr. figura.

To je samo onaj ko poseduje sposobnost zaključivanja, moralno svojstvo i vrlinu.

Naime, da pokaže suštinu same strasti, iz koje izviru i na koji način one nastaju u samom

čoveku.

2.3. MODEL HAROLDA LASVELA

Američki sociolog Harold Lasvel ( l948.) predložio je model komunikacionog procesa

sa stanovišta funkcija koje on obavlja u društvu. Lasvel navodi sledeće tri funkcije: 1.

nadziranje ( surveillance) okoline, kako bi se članovima društva skrenula pažnja na

opasnosti i mogućnosti okoline: 2. korelacija različitih delova društva u odgovoru na

okolinu; i 3. prenošenje ( transnmission) kulture s jedne generacije na drugu.

Lasvelov linearan komunikacioni model vidi komunikaciju kao prenošenje

poruka, naglašavajući pre efekat nego značenje poruke.

6

2.4. BREDLIJEV MODEL GOVORNOG KOMUNIKACIONOG PROCESA

Bert Bredli kod govornog tipa komunikacije prepoznaje šest karakteristika:

1.Dinamičnost

2.Trajnost

3. Složenost

4. Nepovratnost

5. Nesledstvenost

6. Neponovljivost

Zbog značaja Bredlijevih uvida za praksu poslovnog komuniciranja prenosimo u

nastavku detaljan opis Bredlijevog vidjenja govorne komunikacije.

1. Komunikacija je dinamična i u njoj elementi deluju individualno i medjusobno.

Ona nije jedinstven čin, već se sastoji iz većeg broja akcija koje izazivaju

različite efekte,a koji zauzvrat daju različite rezultate.

2. Komunikacija je trajna i svaki njen deo je trajan. Razumevanje sveta počinje

rodjenjem i traje do smrti. Za to vreme se komunicra sa drugima i zato ovaj proces nema

ni početka ni kraja, jer traje i posle direktne komunikacije.

3. Ona je složena ne čini je samo sistem stimuilans-odgovor, odnosno kad je reč o

verbalnoj komunikaciji, govor-slušanje. Teško je nekom drugom preneti ideju i

u najboljem slučaju možemo nekog stimulisati da o tome razmišlja.

4. Komunikacija je nepovratna, jer se proces ne može vratiti nazad. Kad je

jednom poruka poslata i kad je primljena efekat koji je ostvarila postaje faktor

za dalje poruke.

5. Komunikacija je nesledstvena, jer njeni elementi nisu nužno ni u kakvom sledu

ili poretku.

Model pokazuje izvor pre poruke, pa ipak poruka može d se razvije u mozgu izvora

daleko pre nego što je u drugom postavljena.

Takodje prepreke mogu početi blokadu poruke pre nego što izvor krene da je šalje. Čak

fidbek može početi pre nego što izvor započne poruku, mada se to na modelu ne vidi.

7

3. INTERPERSONALNO KOMUNICIRANJE

Interpersonalno komuniciranje je najrasprostranjeniji i elementarni oblik

društvenog komuniciranja. Njegovo osnovno svojstvo je recipročnost razmene poruka

izmedju dve ili više osoba,neposrednim ili posrednim putem, uz recipročnu izmenjivost

uloga komunikatora i recepijenta i neposrednu povratnu vezu u procesu razmene

poruka.Interpersonalno komuniciranje može se shvatiti kao produžetak intrapersonalnog

komuniciranja ( koncipiranog kao dijaloški organizovanog razgovora) i kao posrednički

nivo u recepciji poruka u procesu masovnog komuniciranja.

Na interpersonalno komuniciranje utiče niz interakcijskih i kontekstualnih

faktora. Medju njima su prema Mirku Miletiću najznačajniji:

1. Socijalni kontekst u kojem se ostvaruje

Elementarnost i rasprostranjenost interpersonalnog komuniciranja, prisutnog u

svakodnevnici svakog od nas, proističu iz samog karaktera čoveka, shvaćenog kao

socijalnog bića. Jer, ne komunicira se radi samog komuniciranja već da bi se postigao

odredjeni cilj, odnosno postigla svrha komuniciranja.Šušnjić navodi da su to sledeće tri

filozofske pretpostavke :

1. Ontološka

2. Gnoseološka

3. Aksiološka

Prva pretpostavka polazi od toga da je čovek nesavršen, te mu je zbog toga

potreban drugi, da bi u punom smislu razvio svoju ličnost;

Gnoseološka pretpostavka ističe čovekovo traganje za istinom o sebi koja je

uvek nepotpuna. Konačno, aksiološka pretpostavka polazi od toga da je u srži

interpersonalnog komuniciranja želja da se kroz razgovor stvori nova vrednost. Jer,

samo putem razgovora može se doći do istine – jedne od vrednosti.

8

3.1. DINAMIČKI FAKTORI INTERPERSONALNOG KOMUNICIRANJA

Povratna veza je značajan dinamički aspekt inerpersonalnog komuniciranja, ali

ne i jedini. Od ostalih dinamičkih elemenata ovog oblika komuniciranja treba istaći:

1.Subjekte komuniciranja

2.Interakcijske uslove ostvarivanja recipročnosti uloga

3.Ciljeve razmene poruka

4.Komunikativnu kompetentnost učesnika komunikacije

Aspekt interpersonalnog komuniciranja koji je odredjen mentalno-psihičkom

strukturom ličnosti.Zbog toga se može govoriti o na prvi pogled neuočljivom, procesu

interpersonalne komunikacije poznatim kao persuazivni proces. Suština persuazivnog

procesa je ,,nastojanje da se razmenom poruka deluje na mišljenja, osećanja i čula

sagovornika, ali i sebe samog, kako bi se ostvarilo prethodno ili simultano postavljen

cilj komuniciranja.

Persuazivnim procesom se nastoji, posebno, delovati na stavove u smislu

nihovog :

1.Potvrdjivanja,

2. Korekcije,

3.Menjanja,

Pretpostavka ovakve orijentacije je to da su stavovi, kako ti ističe Miletić ,, samo

relativno trajne mentalne dispozicije, nastale kao rezultat perceptivnog, emotivnog i

kognitivnog iskustva čoveka, te da ih ta relativnost vodi od dispozicija ka varijablama“.

Komunikativna kompetentnost u interpersonalnom komuniciranju je odredjena

nizom čovekovih sposobnosti ( veština) kojima se ostvaruje prilagodjavanje konkretnoj

situaciji kako bi se ostvarili strateški ciljevi komuniciranja. Najčešće se, u ovom smislu

prepoznaju sledeće tri sposobnosti:

1. Empatija- sposobnost uživljavanja u ulogu drugog, a da se pri tome ne izgubi

sopstvena individualnost.

2. Zauzimanje društvenih perspektiva drugog učesnika komuniciranja

3. Vladanje simboličkim sistemima

9

3.2. OBLICI INTERPERSONALNOG KOMUNICIRANJA

Interpersonalna komunikacija može se razvrstati prema situaciji u kojoj se ona

odvija.Zorica Tomić prepoznaje pet oblika interpersonalne komunikacije a to su:

1.Formalna ili neformalna

2.Javna ili privatna

3.Distancirana ili intimna

4.Ritualna ili otvorena

5.Funkcionalna ili ekspresivna

3.3. PREPREKE U INTERPERSONALNOJ KOMUNIKACIJI

U interprsonalnoj komunikaciji pojavljuju se različite prepreke koje smanjuju

njenu efektivnost i efikasnost. Najčešće se ove barijere dele na tri grupe problema i to:

1.mehaničke

2.semantičke

3.psihološke barijere

Mehaničke barijere blokiraju komunikaciju u fizičkom smislu.Prepreka može

biti buka ili oštećenje tehničkog pomagala.

Semantičke barijere se odnose na problem neprecizne upotrebe reči.

Psihološke barijere prisutne su u praksi, oblikuju kako sadržaj onoga što se

saopštava tako i interpretaciju poruke u povratnoj vezi.

Pored navedenih opštih barijera za uspešnu interpersonalnu komunikaciju na

efektivnost ovog oblika komuniciranja u poslovnoj sredini utiču:

-filtriranje, emocije, prenatrpanost informacijama, defanzivnost, jezik, nacionalna

kultura.

Filtriranje se može definisati kao namerna manipulacija informacijama kako bi

one izgledale privlačnije za primaoca. Obim filtriranja zavisi od odredjenog broja nivoa

u organizaciji i od organizacione kulture, premda se u narednom poglavlju razmatraju

različiti tokovi komunikacije u organizacijama ( vertikalna, horizontalna, dijagonalna).

Ovde treba istaći da je filtriranje izraženije u organizacijama sa jače razvijenim

vertikalnim tokovima komunikacije. Organizaciona kultura sa svoje strane može da

deluje i povoljno, i nepovoljno, na filtriranje.

10

-Emocije, odnosno raspoloženja primaoca, utiču na to kako će se primljena

poruka protumačiti. Jasno je da se jedna te ista poruka može protumačiti na različite

načine, zavisno od toga da li je recepijent u tom trenutku smiren ili usplahiren.

-Pretrpanost informacijama predstavlja sve izraženiju barijeru u interpersonalnoj

poslovnoj komunikaciji. Kako i ne bi kada u nekim preduzećima ili ustanovama

menadžer posle višednevnog odsustvovanja može da očekuje i preko 1000 novih

poruka. Statistike pokazuju da prosečni poslovni korisnik elektronskog komuniuciranja

odvaja dnevno jedan i po čas za ,, sredjivanje“ svojih elektronskih poruka.

Kada se ovome pridodaju telefonski razgovori, faks-poruke i sastanci.

-Defanzivnost, koja izvire iz osećanja ugroženosti, uveliko smanjuje mogućnost

da se postigne medjusobno sporazumevanje.

-Jezik i nacionalna kultura, kao barijere za interpersonalnu komunikaciju detaljno

se razmatraju u narednim poglavljima.

.

METODE INTERPERSONALNE POSLOVNE KOMUNIKACIJE

Interpersonalna poslovna komunikacija se realizuje primenom različitih metoda.

Poduža lista metoda obuhvata komunikaciju ,,licem u lice“ telefonom, na sastanicima

grupe, formalnim prezentacijama, memorandumima, tradicionalnom poštom,

elektronskom poštom, kompjuterskim konferencijama, audio i video trakama

telekonferencijama i videokonferencijama i dr.

INTERPERSONALNA KOMUNIKACIJA I PREGOVORI

Pregovori su najzahtevniji oblik poslovnog komuniciranja. Kod pregovaranja

dolaze do izražaja sva znanja i veštine komuniciranja. Pregovaranje se sastoji od

elemenata pregovaranja kao što su:

1. Moć ubedjivanja

2. Traženje alternativnih mogućnosti.

Pri tome se uglavnom navode četri pregovaračke tehnike:

- Pregovori na silu, kompromisni pregovori, kompetivni pregovori, tzv. ,,win-

win“ pregovori.

11

4. KOMUNIKACIJA U RADNOJ SREDINI

Komunikacija u grupi obuhvata najčešće sledeće aktivnosti:

- izdavanje zadataka i uputstva, davanje saveta od zaposlenih na rukovodećim

položajima u grupi, traženje objašnjenja i dostavljanje saopštenja od članova grupe koji

rade prema nalozima i uputstvima pretpostavljeinih. Inače, prema sadržaju moguće je

razlikovati tri kategorije komuniciranja:

1. Kominikacije u vezi sa obavljenim tekućih poslova i zadataka;

2. Komunikacije o opštim pitanjima rada i organizacije ada i grupe;

3. Komunikacije koje su izraz socijalno-emocionalnih potreba članova grupe ;

,, Mogu se razlikovati komunikacije prema tome izmedju kojih članova i da li

predsavljaju evaluaciju tekućih grupnih zadataka ili su izraz reagovanja na razne teme i

situacije od značaja za članove grupe“.

Jedan od važnih aspekata ove strukture su komunikacione mreže. Njima se dolazi do

saznanja o tome sa kime članovi grupe opšte neposredno pri ostvarivanju zadataka i

uopšte tokom boravka u grupi.

4.1. TIPOVI KOMUNIKACIJE U GRUPI

Prema Livitu, jednom od prvih autora koji su sistematski proučavali

komunikacione mreže, moguće je razlikovati četiri tipa ovih mreža u maloj grupi od 5

članova. To su:

1 ,,a“ Kružna komunikaciona mreža ili krug, ( svaki od članova grupe

može neposredno da komunicira samo sa po dva susedna člana).

2 ,,b“ Lančana komunikaciona mreža ili lanac ( jedan od članova

zauzima centralni položaj, pa samo on može neposredno da

komunicira sa dva susedna člana).

3 ,,Y“ Jedan od članova grupe može da komunicira sa tri susedna člana,

a ostali samo sa po jednim članom grupe ili sa dva člana grupe.

4 ,,d“ Komunikacija mreža u vidu točka, samo jedan član koji je u

centru, komunicira neposredno sa svim članovima grupe, dok svi

ostali članovi grupe nemaju mogućnosti neposredne komunikacije.

12

Drugi istraživači, posle Livita, predložili su nove vrste komunikacionih mreža.Kristi i

saradnici koristili su kružnu komunikacionu mrežu poznatu kao poprečni krug.

4.2. KOMUNIKACIJA U ORGANIZACIJI

U organizacijama komunikaciona mreža je uvek posredna i ima hijerarhijski

karakter. Decentralizovani tipovi komunikacione mreže su u organizacijama prisutni

samo u njenim pojedinim delovima. U cilju veće uspešnosti komunikacije, broj

komunikacionih prenosnih mesta svodi se na najmanju moguću meru.

4.3. VERTIKALNA I HORIZONTALNA KOMUNIKACIJA U ORGANIZACIJI

Pravci i sadržaj komunikacije su daleko važniji u organizaciji nego u grupi.

Opšti pravci komunikacije u organizaciji su: 1. Vertikalni 2. Horizontalni pravac.

Vertikalna komunikacija se po sadržaju odnosi na zadatke i ciljeve organizacije,

dok horizontalna sa druge strane služi zadovoljenju socijalno-emocionalnih potreba

članova organizacije.

Vertikalna komunikacija obično teče od rukovodećih ljudi prema perifernim

delovima organizacije, gde se izvršavaju poslovi.Vertikalna komunikacija može da teče

i od pojedinca i grupa koji obavljaju izvršne poslove prema ustaljenim procedurama i

normama ka centrima koji odnose ili prenose naloge.

Horizontalna ili lateralna komunikacija velik je i značajan deo komuniciranja u

organizaciji. Horizontalnom komunikacijom u smislu pravca njenog toka, naziva se

komunikacija medju osobama jednakih po statusu u jednoj radnoj jedinici. Sadržaj

horizontalnog komuniciranja može biti raznolik; ponekad taj sadržaj predstavlja i pretnju

za rukovodeće strukture.

Osim vertikalne i horizontalne komunikacije može se govoriti i o dijagonalnoj

komunikaciji. Slanje elektronskih poruka umnogome povećava brzinu i efikasnost

dijagonalne komunikacije.

13

4.4. KOMUNIKACIONE MREŽE U ORGANIZACIJI

Vertikalni i horizontalni tokovi komunikacije kombinuju se na različite načine,

odnosno realizuju preko komunkacionih mreža.

Menadžeri se odlučjuju za odredjeni tip koimunikacione mreže u zavisnosti od

cilja koji se želi ostvariti.Efektivnost komuikacije se može procenjivati uzimanjem u

obzir četiri kriterijuma: 1. brzine, 2. tačnosti, 3.verovatnoće pojavljivanja lidera,

4.važnosti zadovoljstva članova. U koliko bi se insistiralo na zadovoljstvu članova,onda

bi najbolja mreža bila ona koja uključuje sve kanale komunikacije.

Očigledno je da nijedna mreža sama za sebe ne može ,,pokriti“ sve moguće

potrebe, odnosno udovoljiti zahtevima za efektivnom komunikacijom, ispostavljenim u

organizacijama. Na osnovu dosadašnjeg izlaganja može se zaključiti da u poslovnoj

komunikacionoj situaciji, komunikacija ima četiri osnovne funkcije a to su:

-kontrola, motivacija, emocionalno iskazivanje, informacija-

Svaka funkcija je od podjednakog značaja.Jer, ,,da bi grupe efektivno poslovale,

potrebno je da održe neki oblik kontrole nad članovima, da motivišu članove da rade, da

obezbede način za emocionalno izražavanje i donose odluke“.

MENADŽERI, POSLOVNA KOMUNIKACIJA I KULTUROLOŠKE RAZLIKE

Komunikacija je, kao što moglo sagledati, od velike važnosti za ogromnu većinu

zaposlenih i različite organizacije, posebno one u oblasti usluga. Kada je reč o

menadžerima, njihova medjusobna komunikacija je otežana i razlikama koje postoje

izmedju različitih nebadžerskih stilova u oblasti, pre svega, odlučivanja. S obzirom na to

da kulturološke razlike ispoljavaju jak uticaj na poslovnu komunikaciju, da bi se ovo

pitanje sagledalo celovito treba, najpre ukazati na osnovne kulturološke dimenzije sa

osobinama specifičnim za različite kulture. U tom smislu se prepoznaju četiri

kulturološke vrednosne dimenzije:

- vrednosna dimenzija duž kontiniuma individualizam-kolektivizam;

- vrednosno poimanje razlika u moći;

- vrednosno poimanje izbegavanja neizvesnosti;

- vrednosno poimanje rodnih razlika ;

Kada je reč o prvoj kulturiloškoj vrednosnoj dimenziji polazi se od toga da su u

individualističkim kulturama grupni ciljevi podredjeni individualnim.

14

Druga kulturološka vrednosna dimenzija polazi od toga da ljudi na osnovu svog

konkretnog mesta ( položaja) u hijerarhiji organizacije, odnosno moći kojom raspolažu

pristupaju komunikaciji izmedju osoba različitih satusa prema kulturološkim obrascima.

Praksa interpersonalne poslovne komunikacije pokazuje da ovo često prouzrokuje

nerazumevanje izmedju komunikatora i recepijenta, odnosno menadžera i podredjenog

službenika.

Izbegavanje neizvesnoti je kulturološka vrednosna dimenzija koja umnogome

oblikuje komunikacijsku praksu. To i ne iznenadjuje uporede li se osobine kultura sa

niskim i visokim stepenima izbegavanja neizvesnosti. Izbegavanje neizvesnosti, koje ne

bi trebalo poistovetiti sa izbegavanjem rizika, prisutno je u različitim društvenim

delatnostima i oblicima društvene svesti. Kako istraživanja potvrdjuju da muškarci i

žene imaju različite stilove komuniciranja, to ovaj problem zaslužuje punu pažnju.

4.5. KOMUNICIRANJE IZMEDJU ORGANIZACIJE I SPOLJAŠNJE SREDINE

Značaj ovog vida procesa komunicianja za organizaciju je očigledan kada je reč

o njenom ukupnom funkcionisanju. Jer, organizacija je, kako to ističe Mijat Damjanović

,,najčešće u stanju da procenjuje i uspešno stupa u odnose sa svojom sredinom baš kroz

različite kanale tzv. ,,spoljne komunikacije“

Spoljašnji komunikacioni proces podrazumeva inerakciju organizacije sa

različitim elementima iz spoljašnjeg okruženja. Medju tim elementima načešće se

prepoznaju:društvo,zakonska regulativa,sindikati, deoničari, javno mnjenje, kupci i

dobavljači i konkurencija. U analitičkom istraživanju interakcije organizacije sa

spoljašnjim okružejem polazi se od dve osnovne kategorije. To su: korporativni identitet

i korporativni imidž.

Korporativni identitet, predstavlja sagledavanje sebe samog, odnosno

doživaljvanje sopstvenog ličnog identiteta.

Imidž je s druge strane, način na koji javnost vidi organizaciju i njene proizvode

ili usluge.Imidž ima uticaj na percepcije potrošača, odnosno na verovatnoću odlučivanja

o kupovini odredjenog proizvoda ili usluge.

Identitet organizacije se stvara u okrilju specifične organizacione kulture.Grej i

Balmer ističu da reputacija podrazumeva daleko veće napore od onih koji su uobičajeni

za uspešnu komunikaciju. Konačno deo ovog komunikacionog procesa koji se odnosi na

interakcije organizacije i odredjenih elemenata okruženja poznat je pod nazivom tržišna

15

komunikacija. Osnovni cilj tržišnog komuniciranja je da se pomogne pomeranje

potrošača, od stanja nepoznavanja prema poziciji odluke i akcije kupovine. Poznato je da

tradicionalna marketing funkcija podrazumeva aktivnosti tržišne komunikacije u obliku:

- prodaje, reklamiranja, unapredjenja prodaje.

Ipak u korišćenju sredstava komunikacije uslužne organizacije se uglavnom oslanjaju na

masovnu propagandu i ličnu prodaju.

5. VERBALNA KOMUNIKACIJA I POSLOVNI RAZGOVORI

Veštine verbalnog komuniciranja, uključujući upravo razmotrene retoričke sposobnosti

na primeru političke komunikacije, potrebne su i u realizaciji poslovnog razgovora.

Rečju poslovni razgovor ima formalnu strukturu koja se sastoji uz pet faza. To su:

1. Započinjanje razgovora,

2. Informisanje,

3. Argumentisanje,

4. Neutralisanje prigovora

5. Donošenje odluka.

Najvažniji cilj prve faze je stvaranje korektnog odnosa prema sagovorniku. To

podrazumeva:

-uspostavljanje kontakta sa sagovornicima, stvaranje prijatne atmosfere za

razgovor , privlačenje pažnje, pobudjivanje interesa za razgovor, preduzimanje

inicijative u razgovoru kada je to potrebno.

Informisanje, kao deo poslovnog razgovora, predstavlja komunikacioni proces

izmedju nas i našeg partnera u kome se trudimo da ostvarimo povoljnu informacionu

bazu za nas a delimično i za partnera, za sledeću fazu razgovora –argumentisanje,,

Osnovne komponentne faze informisanja su:

-postavljanje pitanja, slušanje, upoznavanje reakcija partnera i podsticaj za

argumantaciju , informisanje partnera.

Argumentisanjem se menja potpuno ili delimično stav i mišljenje partnera,

odnosno priprema teren za izvlačenje jasnih i konciznih zaključaka. Retoričari navode

šest grupa saveta kojih bi se trebalo pridržavati kako bi se postigla valjana

argumentacija.

16

6. ZAKLJUČAK

Dakle, iz priloženog se vidi da je komunikacija jako bitna kako u narmalnoj

sredini, tako i u radnoj tj. poslovnoj sredini. Da bi komunikacija bila uspešna potrebno je

obratiti pažnju na govor, način na koji se taj govor drži, kako bi recepijent poruku koja

se šalje razumeo i reagovao na način koji je svojstven. Efikasnost komunikacije zavisi

od crta ličnosti. Da bi se postigla saradnja među poslovnim partnerima potrebna je dobra

komunikacija. Za postizanje dugoročne efektivnosti organizaciji je potreban

preduzetnički duh, odnosno proaktivnost, treba se stvoriti klima saradnje izmedju svih

stejkholdera kako bi se zadovoljile potrebe klijenata. Komuniciranje radi komuniciranja

ne postoji ; njegov cilj je mnogo viši - ,, Govoriti znači boriti se “

17

7. LITERATURA :

1. Dr Aleksandra Vuković, Dr Milovan Vuković, Kultura komunikacije, januar

2010.

2. Dr Milovan Vuković; Kultura komunikacije, decembar 2006.

18