REFERATILMU PENYAKIT MATADIABETIK RETINOPATIDisusun oleh:Felicia Anita Wijaya (10700!"#$e%&nica Ol'a P() (10700"*#Dokter Pembimbing:+%( M&,( A-a%./-ana0 )1(M)MF ILMU PENYAKIT MATAR)UD +%( MO2AMMAD )ALE2 PROBOLIN33OFAKULTA) KEDOKTERAN UNI$ER)ITA) WI4AYA KU)UMA)URABAYA01!3HALAMAN PENGESAHAN REFERAT DIAETI! RETIN"PATI#Tel$h %i setu&ui %$n %is$hk$n '$%$ :H$ri: T$ngg$l:Seb$g$i s($r$t ke'$nitr$$n klinik SMF Ilmu Pen($kit M$t$ RS)D %r*Moh* S$leh !ot$ ProbolinggoF$kult$s !e%okter$n )ni+ersit$s ,i&$($ !usum$ Sur$b($*Menget$hui :Dokter Pembimbing%r*Am$rusm$n$-S'*M4!ATA PENGANTARPu&i s(ukur k$mi '$n&$tk$nke'$%$Tuh$n.$ngM$h$Es$$t$sk$runi$-r$hm$t keseh$t$n- %$nkesel$m$t$nN($sehingg$k$mi m$m'umen(eles$ik$nre/er$t ini* !$mi &ug$ ingin men($m'$ik$n terim$ k$sih ke'$%$ %okter'embimbing-+%( M&,( A-a%./-ana0 )1( M ($ng tel$h memberik$n bimbing$n%$l$m 'en(usun$n re/er$t ini*Re/er$t ini k$mi bu$t %eng$n tu&u$n untuk menget$hui 'en0$'$i$n'embel$&$r$n k$mi sel$m$ ke'$niter$$n klinik* Re/er$t ini &ug$ meru'$k$n s$l$hs$tu'ers($r$t$nuntukmelengk$'i 'enil$i$n%$l$mSMFIlmuPen($kit M$t$RS)D %r* Moh* S$leh Probolinggo*!$mi men($%$ri b$h1$ 'en(usun$n re/er$t ini m$sih memiliki kekur$ng$n%$n &$uh %$ri kesem'urn$$n* "leh seb$b itu k$mi mengh$r$'k$n kritik %$n s$r$n($ng memb$ngun untuk men(em'urn$k$n re/er$t ini* Akhir k$t$- k$mi berh$r$'$g$r re/er$t ini %$'$t memberi m$n/$$t ke'$%$ semu$ or$ng- terim$ k$sih*Probolinggo- 23 "ktober 2456 Pen(usun5DAFTAR ISI 7u%ul 88888888888888888888888***** iLemb$r Penges$h$n888888888888888**888* ii!$t$ Peng$nt$r ********************************************************************************* iiiD$/t$r Isi88888888888888888888888 i+D$/t$r G$mb$r88888888888888888888*** +A 5 PENDAH)L)AN*************************************************************** 5A II TIN7A)AN P)STA!A2*5ANAT"MI MATA *************88****888****************** 92*5*5 :$skul$ris$si Retin$ **88****888************************* ;2*5*2 Iner+$si Retin$ *88****888********************************** ;2*5*9 Fisiologi *88****888********************************************* G$mb$r 6 : P$to/isiologi Di$betik Retino'$ti******************************* 5>G$mb$r = : P$to/isiologi Di$betik Retino'$ti****************************** 24G$mb$r > : Fun%usko'i '$%$ NPDR******************************************** 22G$mb$r ; : G$mb$r$n Di$betik Retino'$ti************************************ 26G$mb$r : "@T im$ge sho1ing 0(stoi% m$0ul$r e%em$ in $ %i$beti0 '$tient******************************************************** 99BGl$ukom$Mek$nisme ter&$%in($ gl$ukom$ '$%$ retino'$ti %i$betik m$sih belum&el$s* eber$'$ liter$tur men(ebutk$n b$h1$ gl$ukom$ %$'$t ter&$%i '$%$retino'$ti %i$betik sehubung$n %eng$n neo+$skul$ris$si ($ng terbentuksehingg$ men$mb$h tek$n$n intr$okul$r* 9- >Se%$ngk$n ke$%$$n ($ng %$'$t mem'erber$t su$tu retino'$ti %i$beti0$nt$r$ l$in>: P$%$ %i$betes &u+enilis ($ng insulin %e'en%ent %$n keh$mil$n %$'$tmer$ngs$ng timbuln($ 'en%$r$h$n %$n kom'lik$si Arteriosklerosis %$n 'roses menu$ 'embuluh D 'embuluh %$r$hmem'erburuk 'rognosis Hi'erli'o'roteinemi %i%ug$ mem'er0e'$t 'er&$l$n$n %$n 'rogresi/it$skel$in$n %eng$n 0$r$ mem'eng$ruhi $rteriosklerosis %$n kel$in$nhemobiologik Hi'ertensi $rteri %im$n$ mem'erburuk 'rognosis terut$m$ '$%$'en%erit$ usi$ tu$ Hi'oglikemi$ $t$u tr$um$ %$'$t menimbulk$n 'er%$r$h$n retin$ ($ngmen%$%$k2*9*55 PENATALA!SANAAN49Ter$'i '$%$ m$t$ terg$ntung %$ri lok$si %$n ke'$r$h$n retino'$tin($sert$ %iru&uk ke %okter s'esi$lis m$t$* P$sien &ug$ h$rus mengkontrol gul$%$r$h- tek$n$n %$r$h %$n kolesterol*M$t$ %eng$n e%em$ m$kul$ %i$betik($ng belum berm$kn$ se0$r$ klinis seb$ikn($ %i'$nt$u se0$r$ ket$t t$n'$%il$kuk$n ter$'i l$ser* Se%$ngk$n ($ng berm$kn$ se0$r$ klinis memerluk$n/o0$l l$serbil$lesin($setem'$t %$ngri%l$serbil$lesin($%i/us* Ter$'iut$m$ '$%$ '$sien %i$betik retino'$ti ($ng meng$n0$m 'englih$t$n $%$l$hl$ser* Ter$'i l$ser '$%$ m$kulo'$ti %$n 'embuluh %$r$h b$ru %$'$t%il$kuk$n '$%$ klinik r$1$t &$l$n*Fotoko$gul$si l$ser %il$kuk$n '$%$%$er$h hi'oksi$ %$n mikroneurism$ ($ng ber%i/usi %$n $%$n($neo+$skul$ris$si %eng$n menggun$k$n l$ser %$n Cenon* Pengob$t$n %eng$nsin$r l$ser h$n($ e/ekti/ bil$ me%i$ o'ti0 m$sih &ernih- oleh k$ren$ itu h$rus%il$kuk$n se%ini mungkin2*M$kulo'$ti %i$betik %iter$'i %eng$nmeng$r$hk$n l$ser '$%$ titik D titik kebo0or$n* Eksu%$t seringk$li%i%$'$tk$n %eng$n 'ol$ sirsin$t$ %eng$n /okus kebo0or$n $t$umikro$nurism$ %ib$gi$n teng$h* 7ik$ e/ekti/- e%em$ retin$ %$n eksu%$t $k$nter$bsor'simeski memerluk$n1$ktuberbul$nDbul$n* Se%$ngk$nter$'il$ser '$%$ lem'engo'tik%$n'embuluh%$r$hb$ruretin$ %eng$n0$r$'emb$k$r$n l$ser ($ng terseb$r ke seluruh retin$* Ter$'i l$sermenghil$ngk$nretin$($ngmeng$l$mi iskemiksehingg$%$'$t men0eg$h'ele'$s$n/$ktor+$so'roli/er$ti%*H$l ini men(eb$bk$nregresi 'embuluh%$r$h b$ru %$n men0eg$h 'erkemb$ng$n retino'$ti l$n&ut*5-6*Teknik/otoko$gul$si l$ser $%$l$h setel$h'u'il %ikelu$rk$nm$ksim$l %i'$s$nglens$ kont$k tig$ 0emin %$ri Gol%m$nn kemu%i$n sin$r l$ser %itemb$kk$nmel$lui lens$ kont$k- korne$-lens$- +itreous hingg$retin$*Fotoko$gul$sil$ser %ib$gi men&$%i 2- ($itu2 : Fotoko$gul$si /o0$l )ntuk %$er$h retin$ ($ng h$n($ meng$l$mi hi'oksi$ $t$umikroneurism$ %$n e%em$ m$kul$50 Fotoko$gul$si '$n retin$)ntuk %i$beti0 retino'$ti ($ng su%$h ter%$'$t neo+$skul$ris$sib$ik %i '$'il retin$ m$u'un +itreousP$%$liter$tur l$in- %isebutk$nb$h1$l$ser'$%$%i$betikretino'$ti%ib$gi men&$%i 9 ($itu:>5* L$ser /otoko$gul$si* L$ser ini %il$kuk$n '$%$ e%em$ m$kul$*2* Gri% l$ser /otoko$gul$si9* P$nretin$l /otoko$gul$si- untuk mengur$ngi %$er$h iskemi$*Dosis l$ser ($ng %igun$k$n untuk %$er$h sentr$l %ek$t m$0ul$'en$m'$ng %$ri l$ser Aspotsi%eB =4 mikron* Sem$kin ke 'eri/er m$k$ $k$nsem$kin meleb$r 'ul$ hingg$ =44 mikron- se%$ngk$n 1$ktu %$n %$($ l$ser%isesu$ik$n %eng$n h$sil temb$kk$n ($ng terlih$t s$$t mel$kuk$n/otoko$gul$si ($kni $nt$r$ 4*5 D 4*2 se0on% %eng$n %$($ 244 D 5444 m,*7uml$h temb$k$n l$ser terg$ntung teknik ($ng %i'$k$i $nt$r$ 244 D 2444temb$k$n2*Perkemb$ng$n 'en%$r$h$n +itreous ($ng ti%$k hil$ng setel$hbeber$'$ bul$n $t$u tr$ksi /ibros$ '$%$ retin$ men(eb$bk$n le'$sn($ retin$%$ri e'itel 'igmen retin$ sehingg$ mungkin membutuhk$n ter$'i be%$h* 7ik$su%$hter&$%i 'er%$r$h$n%i +itreous%im$n$l$ser ti%$k%$'$t menembuss$m'$i %i retin$m$k$boleh%il$kuk$n+itrektomi2*:itrektomi %il$kuk$nuntukmeng$ngk$t gel +itreous%$n%$r$hsert$mem'erb$iki retin$($ngmeng$l$mi $bl$sio6* :itrektomi%ini %i in%ik$sik$n untuk %i$betes melitusti'e 5 %eng$n 'en%$r$h$n +itreus ($ng lu$s %$n 'roli/er$si $kti/ ($ng ber$t%$n k$'$n'un 'englih$t$n m$t$ sebel$hn($ buruk* T$n'$ kon%isi tersebut+itrektomi %$'$t %itun%$hingg$set$hunk$ren$'en%$r$h$+itreous$k$nbersih se0$r$ s'ont$n '$%$ 24E m$t$* :itrektomi '$%$ %i$betik retino'$ti'roli/er$ti/ %eng$n'en%$r$h$n+itreousminim$l h$n($berm$n/$$t untukm$t$ ($ng tel$h men&$l$ni /otoko$gul$si l$ser '$n?retin$ %$n memiliki'embuluh %$r$h b$ru ($ng meng$l$mi /ibrosis* M$t$ %eng$n $bl$sio retin$$kib$t tr$ksi ti%$k membutuhk$n +itrektomi hingg$ 'ele'$s$n tel$h51mengen$i /o+e$- se%$ngk$n$'$bil$ ter&$%i $bl$sioretin$ regm$togenes$seb$g$i kom'lik$si %$ri %i$betik retino'$ti membutuhk$n +itrektomiseger$*5-6"b$t D ob$t$n $nti?:EGFt$m'$k men&$n&ik$n seb$g$i t$mb$h$n+itrektomi untukmemb$ntumengur$ngi 'en%$r$h$nsel$m$'embe%$h$n%$n untuk mengur$ngi insi%ens 'er%$r$h$n retin$ kek$mbuh$n '$s0$o'er$si*52*9*52 PR"GN"SISPrognosis +isus 'en%erit$ %i$betik retino'$ti s$ng$t terg$ntung '$%$ regul$sik$%$rgul$($ngb$ik%$nkete'$t$n'engob$t$n%eng$n/otoko$gul$si LASER-lebih $1$l 'engob$t$nn($ lebih b$ik 'rognosisn($*2Meski'un ter$'i l$ser %$n be%$h tel$h s$ng$t meningk$tk$n 'rognosis'$sien%eng$n%i$betikretino'$ti- 'en($kit ini m$sihmen(eb$bk$nkehil$ng$n'englih$t$n ber$t*6M$t$ %eng$n e%em$ m$kul$ %$n iskemi$ ($ng berm$kn$ memiliki 'rognosis($ng lebih buruk %eng$n $t$u t$n'$ ter$'i l$ser %ib$n%ingk$n m$t$ e%em$ %eng$n'er/usi rel$ti/ lebih b$ik*52*9*59 ED)!ASIS$l$h s$tu $s'ek ($ng '$ling 'enting %$l$m 'engelol$$n %i$betik retino'$ti$%$l$h'en%i%ik$n'$sien* Mengin/orm$sik$n '$sien b$h1$merek$ mem$ink$n'er$n integr$l %$l$m 'er$1$t$n m$t$ merek$ sen%iri %$n '$sien h$ru r$&in 0ontrolke %okter s'esi$lis m$t$ untuk %i$beti0 retino'$ti %$n kontrol ke %okter s'esi$lis'en($kit %$l$m untuk %i$betes mellitus*2!ontrol glukos$ ($ng s$ng$t b$ik berm$n/$$t %$l$m seti$' t$h$' %i$betikretino'$ti* H$l ini %$'$t menun%$ onset %$n mem'erl$mb$t 'erkemb$ng$nkom'lik$si %i$betes '$%$ m$t$*6Ge&$l$?ge&$l$ berikut %$n F $t$u m$s$l$h keseh$t$n h$rus %it$ng$ni %$l$m'rogr$m 'en%i%ik$n '$sien b$gi merek$ %eng$n retino'$ti %i$betik:9521. M$s$l$h sistemikAmis$ln($-hi'ertensi-'en($kit gin&$l-%$nhi'erli'i%emi$B %$'$t men(eb$bk$n'erkemb$ng$n 'en($kit*2. Merokok-meski'un ti%$k se0$r$ l$ngsungterbuktimem'eng$ruhi&$l$nn($retino'$ti-n$mun lebih l$n&ut%$'$tmengg$nggu'engirim$noksigen keretin$*3. Ge&$l$ +isu$lAmis$ln($-'erub$h$n'$n%$ng$n-/lo$ters-%istorsi-kemer$h$n- n(eriB bis$ men&$%im$ni/est$si%$ri'erkemb$ng$n 'en($kit53A III!ESIMP)LAN5* Retino'$ti %i$betik $%$l$h kel$in$n retin$ Aretino'$tiB ($ng %itemuk$n '$%$'en%erit$ %i$betes melitus2* Di$betes retino'$ti sering men(eb$bk$n kebut$$n %$n meru'$k$n 'en(eb$bh$m'ir se'erem'$t $ngk$ kebut$$n %i neg$r$ D neg$r$ b$r$t '$%$ usi$ 94?>=t$hun*9* Mek$nisme ter&$%in($ RD m$sih belum&el$s- n$mun beber$'$ stu%imen($t$k$n b$h1$ hi'erglikemi kronis meru'$k$n 'en(eb$b ut$m$kerus$k$n multi'el org$n* Ter%$'$t 6 'roses biokimi$1i ($ng ter&$%i '$%$hi'erglikemi$ kronis ($ng %i%ug$ berhubung$n %eng$n timbuln($ retino'$ti%i$betik- $nt$r$ l$in $kumul$si sorbitol- 'embentuk$n 'roteinkin$se @AP!@B- 'embentuk$nAdvanced Glycation End ProductAAGEB %$n'embentuk$n Reactive Oxygen peciesi AR"SB*6* P$%$umumn($ kl$si/ik$si %i$betikretino'$ti %ib$gi men&$%i %u$- ($ituDi$betik retino'$ti non'roli/er$ti/ A$0kgroun% %i$beti0 retino'$th(BANPDRB %$n Di$betik retino'$ti 'roli/er$ti/ APDRB*=* P$%$ t$h$' $1$l %i$betik retino'$ti- umumn($ $simtom$tik se%$ngk$n '$%$t$h$' ($ng lebih l$n&ut %$ri-'$sien mungkin meng$l$mi ge&$l$ ($ngmeli'uti/lo$ters- 'englih$t$n k$bur- %istorsi- %$n hil$ngn($ ket$&$m$n +isu$lse0$r$ 'rogresi/*T$n%$?t$n%$ %i$betik retino'$ti meli'uti mi0ro$neurism$-%ot %$n blot 'en%$r$h$n-%il$t$si 'embuluh %$r$h b$lik- /l$me?sh$'e%hemorrh$ges F'er%$r$h$nberbentuk $'i-'er%$r$h$n S'linter($ngter&$%i'$%$ l$'is$n ser$t s$r$/ ($ng lebih %$ngk$l- e%em$ retin$ %$n eksu%$t ker$s-@otton?1ool s'ots- 'embuluh %$r$h b$ru- +enous loo's $n% +enous be$%ing-!el$in$n mikro+$skul$r Intr$retin$l- %$n e%em$ m$kul$* 54>* Sel$in'emeriks$$nrutin- %i'erluk$n'emeriks$$n/un%usko'i se0$r$b$ik($itu %eng$n meleb$rk$n 'u'il ($ng m$ksim$l %$n memeriks$ %eng$no/t$lmosko' %irek- in%irek %$n lens$ kont$k 9 0ermin %$ri Gol%m$nn*;* Pemeriks$$n 'enun&$ng ($ng %igun$k$n %$l$m %i$gnosis retino'$ti %i$betik$%$l$h S0reening-Fun%$lFluores0ein $ngiogr$'h(- %$n "'ti0$l 0oheren0etomogr$'h(** Il($s- H*S* %$n .uli$nti- S*R* 2456*IlmuPenyait Mata Edisi 'elima*7$k$rt$: $%$n Penerbit F!)I* 7$k$rt$* ;* Ro(-M*S* 2444*Dia!eti"#etinopat$yin (fri"an (meri"ans)it$Type1Dia!etes#Di$kses %ihtt':FF111*n0bi*nlm*nih*go+F'ubme%F54>9>622'$%$t$ngg$l 25 "ktober 2456