1

1.1. RAZLIKE IZMEU ASPERGEROVOG SINDROMA I AUTIZMALeo Kanner je, posmatrajui jedanaestero djece lijeene na Klinici za djeju i adolescentnu psihijatriju, primijetio ponaanja koja nisu bila uobiajena za mentalno retardiranu ili shizofrenu djecu. Nailazei na zajednike karakteristike ponaanja kod takve djece definisao je i opisao novi kliniki sindrom u medicini infantilni autizam, jer je primijetio da od poetka postoji ekstremna autistina osamljenost koja, kada god je to mogue, zanemaruje, ignorie i iskljuuje sve to djetetu dolazi spolja. Kanner je 1943. godine, u radu Autistino oteenje afektivnog kontakta uveo u svijet medicinske literature grupu dece koju je nazvao autistinom. Kao sutinske karakteristike autistinog sindroma navodi: ekstremnu autistinu usamljenost, opsesivnu elju za odravanjem ustaljenih navika, odlino mehaniko pamenje, odloenu eholaliju, pretjeranu osjetljivost na stimuluse, ogranienost spontane aktivnosti, dobre kognitivne potencijale i visoko inteligentne porodice. Kanner je ekstremnu autistinu usamljenost i opsesivnu elju za odravanjem ustaljenih navika izdvojio kao najbitnije simptome autizma, a druge simtopme je smatrao sekundarnim, ali je kod te djece takoe utvrdio da ve od poetka ivota nisu bila u stanju ostvariti uobiajene odnose sa drugim ljudima i da sva su imala teka govorna ogranienja.

Od vremena kada je Kanner prvi definisao dijagnostike kriterijume za infantilni autizam, ti kriterijumi do danas nisu pretrpjeli znaajne promjene. Na temelju njegovih poetnih opaanja mnogi su djeji psihijatri dodavi svoja opaanja iz rada sa autistinom djecom znatno proirili naa dananja znanja o ovoj duevnoj bolesti djece. Idue 1944. godine, Nijemac Hans Asperger je, neznajui za rad Lea Kannera, pod oznakom Autistini psihopati djeje dobi opisao sluajeve etiri djeaka upadljivih u oblasti socijalnog, jezikog i kognitivnog razvoja. Rad Aspergera je ostao relativno nepoznat do 70-tih godina, kada su se pojavili prevodi sa njemakog na engleski jezik, a sam termin Aspergerov sindrom (AS) je uveden u cilju dijagnostikog razlikovanja sposobnijih osoba sa autizmom koje se nisu najbolje uklapale u Kannerov opis djeteta sa autizmom . Osobine autistine psihopatije izvedene iz Aspergerovih klinikih opisa i studija sluajeva su: socijalna izolacija i egocentrinost, specifinost u verbalnoj komunikaciji, nedostatak imaginativne igre, repetitivan obrazac aktivnosti, neobino reagovanje na senzorne stimuluse, nedostatak empatije, dobro mehaniko pamenje i tekoe uenja u ostalim podrujima, motorna nespretnost i problemi u ponaanju. Asperger je naglasio znaajno vei broj djeaka u uzorku djece; smatrao je da se navedeno stanje ne moe prepoznati prije tree godine ivota kao i da sline crte linosti postoje kod roditelja ili roaka dece ime je naglasio porodinu osnovu stanja kod svojih pacijenata.

Iako su Kannerovi i Aspergerovi pacijenti imali puno toga zajednikog, Asperger je smatrao da njegovi pacijenti ne kasne u razvoju govora, da je motorni deficit ei, poetak javljanja poremeaja kasniji i da su pacijenti skoro svi djeaci. Pored toga, autizam je smatrao psihotinim procesom, a Aspergerov sindrom poremeajem linosti.