Obez Çocuklarda Kan Basıncı Değişkenliği ve Subklinik Organ Hasarı Arasındaki İlişki

Ayşe Ağbaş1, Emine Sönmez1, Nur Canpolat1, Özlem Balcı Ekmekçi2, Lale

Sever1, Salim Çalışkan1

1. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Nefroloji Bölümü, İstanbul

2. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Biyokimya Ana Bilim Dalı, İstanbul

GİRİŞ

1. Obezite ve komplikasyonları

2. Kan basıncı (KB) değişkenliği (KBD)

3. Nabız basıncı (NB)

4. Böbrek arter-ven sistemi

OBEZİTE

• Hipertansiyon

• Kronik böbrek hasarı

• Kardiyovasküler hastalık

• Mortalite

Aynı VKİ’ne sahip obez bireylerde kardiyovasküler risk ve mortalite genç hastalarda daha yüksek!

Bender R, 1999; Stevens J, 1998

Obezite –Komplikasyonlar - Patofizyoloji

OBEZİTE (abdominal yağlanma)

Barorefleks Disfonksiyonu RAS

Adipokinin &

sitokinler

Metabolik bozukluklar

Insulin direnci Dislipidemi

Obstruktif uyku-apne sendromu

SSA HİPERTANSİYON

RENAL VASKÜLER KARDİYAK

Lambert EA, 2015

Sempatik Sistem “Sorumlu temel mekanizma?”

TARTI KAYBI Diyet & Egzersiz

Bariatrik Cerrahi

SSA Kan basıncı

Metabolik düzelme

Mikroalbuminuri

GFR

SSA Medikal

Renal Denervasyon

Kan basıncı

Kardiyak düzelme

Endotelde düzelme

Metabolik düzelme

Obstruktif uyku apnesi

Lambert EA, 2015

Kan Basıncı Değişkenliği

• Kan basıncının kısa (her atımda, dakika-dakika, saat-

saat, gündüz-gece) ve uzun dönemde (günler, haftalar,

aylar, mevsimler, yıllar) gösterdiği dalgalanma.

Kısa dönem KBD Patofizyoloji- Sonuçları

SSA

BRS

Arteriyel komplians

Humoral AT II, insulin, endotelin…

Kan basıncı değişkenliği

KARDİYOVASKÜLER Subklinik organ hasarı

(c-IMT, SVH…) KV hadise, İnme

RENAL

Mikroalbumnuri Proteinuri

SDBY

MORTALİTE

Davranışsal Stres, uyku,…

Parati G, 2013

KBD Ölçüm Yöntemleri

• Standart deviasyon (SD)

• Varyasyon kat sayısı (CV)

– SD/Ortalama

• Ortalama gerçek variabilite (ARV)

– Ardışık ölçümler arasındaki farkların ortalaması

• Ağırlıklı SD (wSD) – (Gündüz SD*gündüz ölçüm süresi)+(gece SD*gece ölçüm süresi)

(gündüz+gece ölçüm süresi)

Nabız Basıncı

Böbrek arter-ven sistemi

Böbrekte diğer sistemlerden farklı olarak prekapiller sfinkter sistemi yoktur . Kan basıncı değişkenliği , nabız basıncı direkt olarak glomerüllere yansır.

• Çalışmamızda obez çocuk ve adolesanlarda KBD ve subklinik organ hasarı arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.

MATERYAL-METOD

• 30 obez; 14 yıl (10-17,8), 22 (%73) kız

• 19 kontrol; 13 yıl (10,1-16,8), 10 (%52) kız

• Obezite Vücut kitle indeksi (VKİ) >95. persantil

• Dışlama kriterleri

– Antihipertansif kullanımı

– Diabetes Mellitus tanısı

– Ayaktan kan basıncı monitorizasyonu (ABPM) ile %70 den daha az başarılı ölçüm veya 1 saatten fazla ölçüm yapılamaması

MATERYAL-METOD

• Obezite ölçütleri – Tartı-SDS, VKİ-SDS, bel çevresi-SDS, bel/boy oranı – Vücut yağ oranı (%) (Fresenius- Body composition monitor) – Yağ oranı z-skoru

• İnsulin direnci – HOMA-IR indeksi ( HOMA-IR/ puberte evresine göre normal değer)

• Subklinik organ hasarı – 24 saatlik idrarda mikroalbumin – Karotis arter intima- media kalınlığı (c-IMT)

• Kan basıncı

– ABPM [Sistolik KB (SKB),Diyastolik KB (SKB), Ortalama arteryal basınç (OAB), Nabız basıncı (NB)]

– Hipertansiyon Amerikan Kalp Derneği kriterlerine göre tanımlandı

MATERYAL-METOD

24 saat Gündüz

Gece

SKB

DKB

OAB

NB

SD CV

ARV

KBD parametreleri ABPM verilerinden hesaplandı

BULGULAR

• Hipertansiyon 8 hasta (%26)

• Metabolik sendrom 10 hasta (%33)

BULGULAR Hasta(n=30) Kontrol(n=19) p değeri

Yaş, yıl 13,7±1,67 13,2±2,1 0,26

Kız cinsiyet, n(%) 22 (%73) 10 (%52) 0,13

Boy, cm 160±9,2 153±15,5 0,06

Boy-SDS 0,28±1,04 -0,18±1,02 0,121

Tartı-SDS 2,94±0,69 -0,50±1,02 0,000

BMI, kg/m2 31,4±2,9 19,6±3,3 0,000

BMI-SDS 2,7±0,45 -0,31±1,04 0,000

Bel çevresi-SDS 3,5±0,62 0,85±0,66 0,000

Bel-boy oranı 0,61±0,05 0,45±0,04 0,000

Yağ oranı z-skoru 2,86±0,82 -0,35±1,09 0,000

BULGULAR İnsulin direnci-Dislipidemi

Hasta (n=30) Kontrol (n=19)

p değeri

HOMA-IR 4,5±2,2 1,94±1,16 0,000

HOMA-IR indeksi 1,17±0,58 0,53±0,25 0,000

Total kolesterol, mg/dl 176,8±31,6 155,4±48,8 0,067

Trigliserid, mg/dl 110,4±54,8 58,9±12,9 0,000

LDL, mg/dl 105±27,4 81±19,2 0,008

HDL, mg/dl 48,2±10,9 63,8±17,5 0,002

BULGULAR

Hasta (n=30)

Kontrol (n=19)

p değeri

Mikroalbumin, mg/gün 16,4±14,3 8,5±5,4 0,132

c-IMT,mm 0,44±0,04 0,36±0,03 0,000*

c-IMT-SDS yaş 1,32±0,89 -0,80±1,00 0,000*

BULGULAR-KB ortalaması

Hasta (n=30) Kontrol (n=19) p değeri

24h

SKB-SDS 0,13±1,35 -0,68±0,82 0,035*

NB 52,4±6,4 47±8,8 0,003*

Gündüz

SKB-SDS -0,07±1,17 -0,84±0,68 0,008*

NB 52,2±6,8 47±9,5 0,005*

Gece

SKB-SDS 0,80±0,92 0,11±0,80 0,011*

OAB-SDS 0,97±1,03 -0,74±4,01 0,004*

NB 53,3±6 47,3±6,9 0,008*

SONUÇLAR-KBD Hasta (n=30) Kontrol (n=19) p değeri

GECE

SKB-SD 9,07±3,99 7,4±2,6 AD

SKB-CV 0,08±0,03 0,07±0,02 AD

SKB-ARV 8,2±2,54 7,3±2,05 AD

DKB-SD 9,0±3,47 7,6±2,58 AD

DKB-CV 0,15±0,052 0,13±0,04 AD

DKB-ARV 8,2±2,63 6,9±2,64 AD

OAB-SD 7,29±2,07 7,01±1,96 AD

OAB-CV 0,09±0,02 0,09±0,03 AD

OAB-ARV 7,9±2,16 6,8±2,33 0,029*

NB-SD 7,5±2,04 5,7±2,67 0,011*

NB-CV 0,14±0,04 0,11±0,05 0,022*

NB-ARV 8,32±3,04 6,31±2,68 0,037*

BULGULAR

Z-skor yağ oranı

HOMA-IR indeks

C-IMT-SDS

Mikroalbuminuri

P (r ) p (r) p (r) P (r)

Gece SKB ARV 0.026 (0,407)

Gece DKB SD 0.011 (0,457)

Gece OAB SD 0.032 (0,393) 0.042 (0,374)

Gece OAB ARV 0.000 (0,656)

Gece NB SD 0.015 (0,439)

Gece NB CV 0.041(0,376) 0.023 (0,414)

BULGULAR

Yağ kitlesi İnsulin direnci

KBD (gece)

Mikroalbuminuri

Kan basıncı ortalama değerleri ile ilişki saptanmadı

c-IMT

SONUÇ

• Obez çocuklarda subklinik organ hasarı

erken yaşlarda başlar.

• Özellikle gece KBD’nin bu hasarda rol oynadığı düşünülmüştür.