1Analiza stanja u saobraaju i prevozu? Svrha analiza stanja je da da ocjenu u kojoj mjeri postojei prevozni sistem zadovoljava u pogledu kvaliteta prevozne usluge, kapaciteta, brzine, pouzdanosti, cijene i posljedica za okolinu. Postupak analize stanja zahtijeva prikupljanje i obradu znaajne koliine informacija koji se odnose na: - Saobraajno geografski poloaj - Saobraajno ekonomske karakteristike podruja - Razmjetaj aktivnosti (njena povrina) - Karakteristike saobraajne mree - Karakteristike kretanja stanovnitva i tereta - Parametri kretanja stanovnitva i tereta - Rad sistema javnog i masovnog prevoza i - Ukupnu ocjenu stanja

12. Primjena modela u saobraajnom planiranju? Modeli se koriste kao pomono sredstvo preciznije sagledavanja prevoznih zahtijeva u uslovima promjene veeg broja pretpostavke pri planiranju.Oni planerima omoguuju da sagledaju okolnosti razvoja koji na drugi nain nije mogue sagledati.Modeli se uz pomo raunara testiraju, formiraju, kaligriu i testiraju.Danas postoji niz tehnika i softwer paketa koji omoguuju planeri da dou do povoljnih rijeenja uz manji rizik u uloena sredstva.Model se zasniva na injenici da se dogaaj A moe opisati dogaajem B, pod uslovom da on sadri sutinske elemente dogaaja A. Toje matematiki: planeri da dou do povoljnih rijeenja uz manji rizik u uloena sredstva.

Razvoj modela se odvija interativno u fazama: Identifikacija problema Formulisanje poetnog modela Vrednovanje modela Reformulisanje modela Primjena modela Saob.model predstavlja sliku saob.stvarnosti i kojim se predstavlja zavisnost izmeu promjenljivih saob.

13. Vrste modela u saobraajnom planiranju? Modeli mogu biti jednostavni i sloeni. Modele u saobraaju moemo svrstati u 3 grupe i to: - Koncepcijski - Matematiiki - Fiziki Koncepcijski odreuju strukturu prostora i koristi se u I fazi.

Matematiki model je nastanak prethodnog i matematikom obliku i fiziki i skraeni opis stvarnog stanja.

U zavisnosti od strukture modela i podobnosti za primjenu modele moemo podijeliti na: - Opisni, predviajui i planski model - Odredbeni i modeli vjerovatnoe - Analitiki i simulacijski modeli

Simulaciski modeli mogu biti statiki i dinamiki te agregatni i dezagegatni. Simulacijski: - Jednosmjerni i viesmjerni modeli - Analogini, zomorfni i izomorfni modeli - Naprijed i nazad dijelujui model Izomorfni priblino zakljuivanje - Zomorfni pokuaj da se izgradi modeli za odreeni pravac - Djelujui modeli - Primjenjive matematiki i ekonomski Podijela na mikro i makro saobraajne modele Saob.modeli na grupe po vrstama planiranja: - Modeli u sektorskom planiranju - Modeli u prostornom planiranju - Modeli u projektnom planiranju saobraaja - Modeli planiranja saob. u preduzeu

Pitanja 1. Model u sektorskom planiranju saobraaja? Razlikuju se u zavisnosti od toga da li se vri procjena fitikih i makroekonomskih veliina u oba sluaja se vri za prevoz putnika i prevoz robe. Kod procjene fizikih veliina, model projekcije moen biti: - Analitike - Ekonometrijske-ekonmske veliine - Agregatne i dezagregatne

Analitiki model ( modeli elastinosti prevoza)

Ekonometrijski model ( ekonomske veliine)

Agregatni modeli su: Kanadski saobraajni model Model IFO insituta Model i prognoza DIW instituta Hardwerski saobraajni model Model EMI instituta

Dezagregatni model su: Model projekcije prevozne potranje koji se temelji a teoriji pojedinanog ponaanja korisnika prevozne usluge.

2. Model u prostornom planiranju saobraaja? Opredjeljenje putnika, da li putovati ili ne se moe zakljuiti iz odgovora na pitanja: 1. Da li putovati 2. Kada putovati 3. Gdje putovati 4. Kojim prevoznim sredstvom 5. Kojim putem ili rutom

Stvarno opredjeljenje za putovanje se moe odrediti: simulacionim modelom Opredjeljenje za putovanje se moe vriti istovremeno i uzastopno. Tako razlikujemo: - Direktni metod simulacije - Slijedni metod simulacije Prema tome postoje: - Slijedni agregatni model - Direkni agregatni model - Slijedni dezagregatni model - Direktni dezagregatni model Modeli u prostornom planiranju putnika na gradskom podruju. 3. Izrada i vrednovanje plana?O znaenju i obuhvatu ove faze saobraajnog planiranja u strunoj literaturi postoje dva shvaanja. Jedno polazi od toga da se u toku svake faze predvianja prevozne potranje, posebno u fazi pripisivanja saobraaja, ocjenjuje da li predviena rjeenja odgovaraju postavljenim kriterijima. Zato se u vrednovanju plana teite stavlja na ekonomsko vrednovanje plana i na izbor onog rjeenja koje je ekonomski opravdano. Drugo shvaanje polazi od toga da vrednovanje plana nije mogue u cjelosti obaviti u prethodnim fazama planiranja i da stoga, osim ekonomskog vrednovanja varijantnih rjeenja, u ovu fazu planiranja treba takoer ukljuiti ostale vrste vrednovanja

Vrednovanje se moe vriti sa: Funkcionalnog Ekonomskg i Kompleksnog aspekta

PROJEKTNO PLANIRANJE SAOBRAAJA POJAM I OKVIR PROJEKTNOG PLANIRANJA

Prema tome, projektno se planiranje moe definisati kao dio saobraajnog planiranja koje, koristei se odgovarajuim naelima, postupcima i mjerilima, pomae u izboru najboljeg projektnog rjeenja. Projektno je planiranje usredoeno na planiranje izdvojenih dijelova saobraajnog sistema i podrazumjeva planiranje na nivou projekta. To su najee dijelovi saobraajne mree (izgradnja ili rekonstrukcija ceste, eljeznike pruge, plovnog puta. Projektno planiranje je sloen slijed odluivanja, a donoenje odluke bitno obiljeje te vrste planiranja.

1. POLOAJ PROJEKTNOG PLANIRANJA: ODNOS PLANA I PROJEKTA

Odnos izmeu drutvenog i projektnog planiranja je uzajamno ovisan i tijesno povezan. U stvari, kriteriji za vrednovanje projekta moraju biti izvedeni iz ciljeva plana ili barem usklaeni s njima. Dosljedno tome, projekti bi se morali vrednovati, to je vie mogue, na temelju njihovog doprinosa ispunjavaju svakog od tih ciljeva. Da bi se izabrao pravi projekat mora se raspolagati s procijenom potranje za dobrima dotinog projekta. Ciljevi od ireg drutvenog znaaja, to se najee postavljaju pred planera investicijskog projekta jesu: poveanje ukupnog nacionalnog dohotka, poveanje zaposlenosti, poveanje proizvodnosti rada i efikasnosti privreivanja, poveanje ivotnog standarda, poboljanje razdiobe nacionalnog dohotka po skupinama stanovnitva i po regijama, radi postizanja vee drutvene jednakosti, i jaanje nezavisnosti i odbranbene sposobnosti zemlje. 2. FAZE PROJEKTNOG PLANIRANJA Najee se razlikuju etiri faze planiranja investicijskog projekta: - ustanovljivanje ili identificiranje projekta, - priprema projekta, - procjena i izbor projekta te - ostvarenje projekta. Ovisno o mjestu i ulozi projektnog planiranja neki autori razlikuju jo i fazu prilagoavanja projekta stvarnim prilikama.