ISTRAZIVACKO PITANJE: KAKAV JE ODNOS ZEMALJA KOJE SU PRISTUPILE NATO-u I ONIH KOJE NISU, POLITICKO STANJE U ISTIM DRZAVAMA?

Student: Ivana Zejak Prof. dr Olivera Komar Smjer : Medjunarodni odnosi Prof. Slaven ZivkovicIndeks: 13/257

* Politicko stanje u Norveskoj i Srbiji ( pojedinacne odlike jedne i druge sa svim svojim specificnostima) * Finansijsko, drustveno i privredno stanje u Norveskoj i Srbiji * Nedostaci i prednosti, usled pristupanja ili nepristupanja istih u savez.

Norveska je ustavna monarhija i parlamentarna demokratija na celu sa kraljem Haraldom V. i premijerom Erna Solberg. Unitarna je drzava sa administrativnom podjelom na : okruge i opstine.Parlament obavlja zakonodavnu vlast.Sama vlast je odvojena na zakonodavnu, izvrsnu i sudsku sto je definisano Ustavom kao najvisim dokumentom zemlje.Monarh u zemlji samo ceremonijalno zadrzava izvrsnu vlast.Pogotovo nakon uvodjenja parlamentarnog sastava vlasti, kada su duznosti monarha postale strogo reprezentativne.Norveska je visoko razvijena industrijski, pomorski i trgovinski.Po monetarnoj vrijednosti je treca najbogatija zemlja svijeta, s najvisom kapitalnom rezervom po stanovniku.Ujedno je i peti najveci uvoznik nafte, sama naftna industrija zauzima cetvrtinu BDP-a. Tokom krize norveska kruna se pokazala kao jedna od najstabilnijih svjetskih valuta.Privreda Norveske je izrazito bogata, ona je planinska zemlja koja obiluje izrazito bogatim tlom, gusto razvijenim morskim mrezama, naftom, hidroenergijom, sumama i mineralima.Smatra se jednim od glavnih finansijskih pokrovitelja UN-a, sudjelovala je u medjunarodnim misijama UN-a, u Afganistanu, Kosovu i Sudanu.Suosnivac je i Vijeca Evrope, Nordijskog vijeca kao i NATO-a.Postala je clanica Sjevernoatlanskog saveza 4 aprila 1949.godine. Cinice savez sa jos 28 zemalja iz Sjeverne Amerike i Evrope posvecen ispunjavanju ciljeva iz Sjevernoatlanskog ugovora.Savez direktno utice na Norvesku tako sto joj :

* Cuva bezbjednost bilo politickim ili vojnim sredstvima

* Omogucava zastitu zajednickih osnovnih vrijednosti : demokratije, ljudskih sloboda, solidarnosti, blagostanja, mira i stabilnosti i vladavine prava

Kao odgovor na temu ovog istrazivackog rada, pokusala sam naci karakteristike u odnosu ove dvije zemlje. Njihov odnos se ogleda u sledecem :* Nedostatak saradnje na bilateralno ekonomskom i diplomatskom polju * Stalno presijecanje interesa kroz NATO Bilateralna ekonomska saradnja, kao oblik medjunarodnih odnosa izmedju dvije drzave kroz povremene ili stalne diplomatske odnose, skoro da i ne postoji. Osim u radu ambasade Srbije i njenim misijama koja je u Norveskoj. Multilateralna ekonomska saradnja koja se razvija uporedo sa bilateralnom diplomatijom kroz kongrese, konferencije ili osnivanje medjunarodnih organizacija, postoji opet samo u opsegu rada ambasade.Shodno tome da zemlje nemaju zajednicko clanstvo ni u jednoj organizaciji, poput UN, Savjeta Evrope, OEBS-a. Rijetka su ucesca u multilaternoj diplomatiji cak i privremeno u obliku delegacije na nekom kongresu, zasijedanju.Odnos dvije zemlje se ne razvija, poput stalnih predstavnistva u medjunarodnim organizacijama (UN, EU). Tek u 2013 godini jacaju ekonomski odnosi kroz robnu razmjeru.Norveska Srbiji pomaze kroz bespovratnu pomoc. Norveska kao sigururna zemlja ima cilj da ostane takva, ne uvodeci nikakve reforme na one postojece.Kroz NATO ima cilj da planira kolektivnu odbranu, da daje smjernice sa ostalim osnivacima iz vojne strukture NATO-a. Da doprinese drugim zemljama : jacanje demografskih reformi - unapredjenju sveobuhvatne saradnje medju drzavama -transparent nosti i planiranju odbrane -jacanju sposobnosti NATO da doprinese evropskoj i medjunarodnoj bezbjednosti, kao i -jacanju i prosirenju evroatlanskog partnerstva

Srbija kao zemlja koja treba da postane bar formalno clanica NATO programa, ima za cilj da napravi: reformu sistema bezbjednosti ( profesionalozacija i optimizacija snaga bezbjednosti) ; standardizacija (operativna, materijalna, administrativna); dostizanje sredstava i institucija ; ucesce u zajednickim misijama i operacija uspostavljanja i ocuvanja mira u svijetuSrbija je republika, koja Ustavom odredjuje da su sudovi samostalni i nezavisni drzavni organi koji stite slobodu i prava gradjana.Vlast se dijeli na zakonodavnu, izvrsnu i sudsku gdje je sudska nezavisna od zakonodavne i izvrsne. Zemlja kojoj poljoprivreda, industrija i usluzne djelatnosti cine ukupan BDP proizvod. Razlozi za izbor ovog istrazivackog rada su pokusaj na odgovor odnosa Norveske i Srbije kroz NATO.Kroz opis politickog stanja obje. Sluzeci se komparativnim metodom, jednim dijelom ovo je pokusaj prikaza odnosa ove dvije drzave i slicnosti izmedju njih.

Literatura

1. Landman, Tod, Teme I metode komparativne politike Zagreb, 2008,2. Janev, Igor, Diplomatija, Institut za politicke studije, Beograd 20133. ehuli Lidija, Evropska odbrana, Zagreb Politika kultura 20064. ehuli Lidija, Euroatlantizam, Zagreb Politika kultura 2003