Drogi Rodzicu !!! Dziękujemy za dotychczasowe zaangażowanie w realizowaniu zaproponowanych przez nas dwiczeo. Zapraszamy do dalszej współpracy. Pamiętaj!!! Bardzo ważnym zadaniem dla rodziców podczas trwania terapii jest motywowanie dziecka do dwiczeo. Zdecydowanie lepsze efekty przynosi motywacja pozytywna, czyli chwalimy dziecko zawsze, gdy poprawnie wykona zadanie. Szczerze cieszymy się z tego, że dziecko osiągnęło sukces, nawet najmniejszy. Nasz maluch będzie tak zadowolony z wywołania uśmiechu na twarzy opiekuna, że będzie chętnie powtarzał dwiczenia, żeby tylko jeszcze raz uszczęśliwid rodzica.

Zaangażowanie opiekunów w proces terapeutyczny przekłada się na efekt terapii i jest podstawą do osiągnięcia sukcesu.

I. Mowa bezdźwięczna

Mowa bezdźwięczna

Mowa bezdźwięczna, to specyficzny rodzaj zaburzenia mowy, który polega na nieużywaniu przez dziecko głosek dźwięcznych i zastępowaniu ich głoskami bezdźwięcznymi.

Bezdźwięcznośd a nauka w szkole

Badania wymowy uczniów klas I i II pozwoliły stwierdzid, że około 2% z nich wykazuje tendencję do ubezdźwięczniania.

Dziecko w wieku szkolnym, nadal mówiące bezdźwięcznie, zwykle ma problemy z czytaniem i pisaniem, gdyż pisze najczęściej tak, jak słyszy i mówi.

Nie czekajmy, aż dziecko „wyrośnie z mowy bezdźwięcznej” i pamiętajmy, że tak jak w przypadku innych wad wymowy, im wcześniej rozpoczniemy terapię, tym lepiej. Terapię mowy bezdźwięcznej powinien prowadzid logopeda oraz rodzic pod jego kierunkiem.

Ważne jest uświadomienie dziecku różnicy w wymowie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Gdy dotyka ono dłonią krtani lub czubka głowy, przy dźwięcznych głoskach powinno poczud wibracje. Samodzielnie rodzice mogą wykonywad dwiczenia zwiększające napięcie mięśniowe narządów artykulacyjnych, czyli policzków, warg, języka, a także dwiczenia słuchowe, przygotowujące dziecko do słyszenia, a następnie prawidłowego wymawiania głosek dźwięcznych.

Wywoływanie głosek: f, w.

Nieprawidłowa wymowa głosek „f” i „w” może byd następstwem słabej pracy mięśni warg, słabej ruchomości szczęki lub nieprawidłowego zgryzu.

Dobrym dwiczeniem przygotowawczym do wywołania tych głosek jest naprzemienne zagryzanie górnej i dolnej wargi.

Dwiczenia właściwe ( na przykładzie głoski w ).

Przy mowie bezdźwięcznej najprościej rozpocząd naukę dźwięczności od głoski w.

Można rozpocząd dwiczenia od przedłużonego wymawiania głoski u – palcem lekko przyciskamy dolną wargę do górnych zębów, aż do wytworzenia odpowiedniego dźwięku.

wa, wo, wu, we, wy, wi

wał, wata, waza, wanna, wakacje, wózek, wesoły, wyspa, włosy, wróg, wrona, wianek, wiosna, wieś, wieczór

awa, owo, uwu, ewe, ywy, iwi

kawa, trawa, owoce, słowo, krowa, głowa, dwa, tramwaj, powieśd

wesołe wakacje, wielki wieniec, siwe włosy, worek wełny ,wysoka wanna, brązowa walizka,

wielki wieniec, nowy wałek ,wiosenna ulewa.

W walizce jest wata.

Na wakacjach jest wesoło.

Weronika pije kawę.

Tata na nowy krawat.

Krowy skubią trawę.

Wieczorem wieje wiatr.

Paweł mówi wiersz o wiewiórce.

Różnicowanie głosek w –f

wa – fa, awa – afa wo

– fo owo – ofo wu

– fu uwu – ufu we

– fe ewe – efe wy

– fy ywy – yfy wi

– fi iwi – ifi

waza, fotel, wanna, foka, kowal, żyrafa, mewa, szafa…

wysoka fala

wesołe ferie

wysoki Felek

kolorowe kwiaty

wianek z fiołków

fajna zabawa

Wanda siedzi na fotelu.

Wiesiek pracuje w fabryce.

Na ferie Władek pojechał do Krakowa.

Dziewczynka plecie wianek.

Foka wskoczyła do wody.

Za tydzieo ciąg dalszy dwiczeo.......

II. Opóźniony Rozwój Mowy

Opóźniony rozwój mowy nie oznacza konkretnej jednostki logopedycznej, ale określa ogólny stan funkcjonowania komunikacji dziecka. Takie rozpoznanie możemy postawid u dziecka, u którego stwierdzamy posługiwanie się mową w stopniu uznanym za niewłaściwy dla jego wieku, ale jednocześnie nie obserwujemy u niego głębokich nieprawidłowości.

Jak stymulowad mowę dziecka? – Praktyczne rady dla Rodziców

1. Wykonuj z dzieckiem dwiczenia oddechowe utrwalające prawidłowy sposób oddychania.

- wąchanie kwiatków, czyli powolne wciąganie powietrza nosem,

- nadmuchiwanie kolorowych baloników,

- dmuchanie na wiatraczki i kolorowe piórka,

- wydmuchiwanie baniek mydlanych,

- dmuchanie do pustej butelki,

- dmuchanie przez słomkę do kubka z wodą, wywoływanie bąbelków,

- przenoszenie za pomocą słomki papierowych lub piankowych elementów,

- dmuchanie na płomieo świecy, starając się go nie zgasid,

- wdmuchiwanie piłeczki do bramki,

- ziewanie jak hipopotam,

- chuchanie na ręce i na lusterka,

- gwizdanie na gwizdku.

Pamiętaj, żeby pomieszczenie było przewietrzone. Wybierz jedno lub dwa dwiczenia i wykonaj je jeden raz. Dwiczeo oddechowych nie może byd zbyt wiele, aby u dziecka nie doszło do zawrotów głowy.

2. Wykonuj z dzieckiem dwiczenia usprawniające pracę narządów artykulacyjnych oparte o zabawy fonacyjne i artykulacyjne.

Przykłady:

Kotek mruczy – mmmmm, ziewa (naśladowanie ziewania)

Wąż syczy – sssssss

Pszczoła bzyczy – bzz bzz

Straż pożarna jedzie – eee ooo eee ooo (z przesadną artykulacją samogłosek – wargi rozciągają się, a następnie ściągają)

Samolot leci – uuuuu (dzióbek z warg) i ląduje iiiiiiiiii (szeroki uśmiech)

Parskanie jak konik, następnie kląskanie językiem

Cmokanie.

3. Naśladujcie odgłosy otoczenia:

Szum wiatru, odkurzacza, odgłosy wydawane przez zwierzęta (np. be be, mu mu, pi pi), warkot silnika samochodu, alarm przejeżdżającej straży pożarnej, zasłyszaną melodię (można ją odtworzyd śpiewając lalala) itp.

Wykorzystuj każdą okazję żeby prowokowad dziecko do mówienia. Wyrażenia dźwiękonaśladowcze są bardzo ważnym etapem w rozwoju mowy! W trakcie ich wypowiadania dziecko utrwala sobie głoski oraz uczy się łączyd sylaby, np. be be, pa pa.

Jeśli dziecko ma trudności z wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi – zacznij od tych, które zbudowane są z samogłosek (aaaa, iiiiii, uuuuu, ooooo).

4. Kiedy dziecko nazywa jakiś przedmiot „po swojemu” lub komunikuje się niewerbalnie (przy pomocy gestu) – nazwij głośno przedmiot lub czynnośd, o którą mu chodzi.

5. Ucz dziecko koncentrowania wzroku na rozmówcy.

Patrz na dziecko kiedy do niego mówisz oraz kiedy oczekujesz od niego odpowiedzi.

6. Pokazuj dziecku różne przedmioty i nazywaj je.

Powinny to byd przedmioty codziennego użytku, z którymi dziecko często ma kontakt, np. zabawki, jedzenie, ubrania.

7. Oglądajcie wspólnie obrazki.

Opowiadaj dziecku co się na nich znajduje, wskazuj na różne przedmioty, opisuj je, nazywaj. Prowokuj także dziecko do mówienia poprzez proste pytania: Gdzie jest miś? Kto to? Jaki ma kolor? Jest smutny, czy wesoły? Mały czy duży? Itp.

8. Zadawaj dziecku krótkie proste pytania prowokujące do mówienia.

Jeśli dziecko nie zna odpowiedzi, można mu podpowiedzied i nazwad przedmiot lub czynnośd. Nigdy jednak nie należy od razu odpowiadad za dziecko. Trzeba dad mu szansę, aby się zastanowiło i spokojnie odpowiedziało.

9. Zachęcaj dziecko do udziału w codziennych czynnościach. Opowiadaj o tym, co robicie.

Mama je jabłko. Jabłko jest czerwone i słodkie. Zobacz.

Teraz założymy sweter. Sweter jest zielony i miękki. Ma guziki.

To jest dom. Dom jest duży. Ma okna.

Umyj zęby. Gdzie masz zęby? Pokaż.

Ważne żeby zdania nie były zbyt skomplikowane, a słownictwo bliskie dziecku.

10. Nazywaj emocje:

Podczas czytania, oglądania obrazków, czy sytuacji z życia codziennego warto nazywad emocje.

np. Mama jest wesoła. Śmieje się.

Dziewczynka jest smutna. Płacze.

11. Wzmacniaj osiągnięcia dziecka poprzez pochwałę oraz powtórzenie wypowiedzianego przez nie słowa.

12. Czytaj dziecku.

Warto poświęcid chodby 15-30 min dziennie na przeczytanie dziecku bajeczki. To nie tylko rozwija wyobraźnię, lecz także poszerza zasób słownictwa, uczy koncentracji uwagi i daje dziecku poczucie bliskości.

13. Dbaj o poprawnośd swoich wypowiedzi. Pamiętaj, że dziecko naśladuje właśnie Ciebie!

Nie posługuj się językiem dziecka. Nie spieszczaj nadmiernie form. Nie nazywaj przedmiotów, czynności lub osób w taki sam sposób jak dziecko.

14. Wykonujcie zabawy rytmiczno-ruchowe.

Przykłady:

Rodzic wystukuje rytm (np. na tamburynie, bębenku, klaszcząc w dłonie). Dziecko porusza się zgodnie z rytmem. Głośne i wolne stukanie (idzie niedźwiedź) – dziecko idzie powoli, mocno stawiając nóżki na podłodze; cichsze, ale szybkie stukanie – dziecko porusza się lekko i szybko (idzie mały miś).

Śpiewanie piosenki i jednoczesne pokazywanie:

https://www.youtube.com/watch?v=30BVfTvlsrE

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Głowa – ramiona – kolana – pięty

Oczy – uszy – usta – nos.

15. Ucz dziecko piosenek, wierszyków i wyliczanek.

Piosenki, wierszyki i wyliczanki rymują się, a dzięki swej melodyjności są łatwe do przyswojenia.

https://www.superkid.pl/rymowanki-1

16. Zachęcaj do rysowania.

Komentuj co robi, opowiadaj o tym co widzisz na obrazku. Zadawaj pytania.

Można także łączyd rymowanki z rysowaniem:

np.

To prostokąt i dwa koła

Z przodu kwadrat, z tyłu rura

Warczy, prycha i już wiecie

Że to AUTO ma byd przecież!

17. W czasie zabawy wcielajcie się w różne role.

Zabawy tematyczne (np. w kucharza, czy sklep) nie tylko rozwijają wyobraźnię, lecz także uczą naprzemienności ról, zasad zachowania w określonych sytuacjach komunikacyjnych oraz poszerzają zasób słownictwa dziecka.

18. Kontroluj, czy dziecko rozumie Twoje polecenia.

Polecenia powinny byd proste i dotyczyd czynności lub przedmiotów, które są dziecku bliskie.

Daj misia. (Kiedy o to prosimy nie wskazujemy palcem na misia!)

Pokaż oko.

Przynieś buty.

Połóż piłkę na krześle.

19. Nie wyręczaj dziecka w mówieniu. Nie przerywaj mu.

Jeśli ma trudnośd z wypowiedzeniem wyrazu, pozwól mu spokojnie dokooczyd, po czym powiedz ten wyraz jeszcze raz – poprawnie.

20. Nie śmiej się z jego wypowiedzi. Nie krzycz, jeśli jest niezrozumiała. Nie uciszaj.

To może wywoład zniechęcenie do mówienia.

21. Nie poprawiaj uporczywie każdego słowa i każdej niegramatycznej wypowiedzi dziecka.

22. Ważne, aby dziecko miało kontakt z innymi dziedmi i dorosłymi – to wzmocni w nim potrzebę komunikowania się.

23. Nie wymagaj od dziecka, aby wymawiało głoski, na które rozwojowo nie jest jeszcze gotowe.

Są to ogólne wskazówki i przykłady aktywności, które w naturalny sposób wspomagają rozwój mowy dziecka.

Za tydzieo ciąg dalszy..............

III. Korygowanie wymowy głoski l

Podczas kolejnych dwiczeo będziemy utrwalad głoskę *L+ w nagłosie, wygłosie i śródgłosie

wyrazów z wykorzystaniem poniższego słowniczka zajęciowego. Starannie powtarzaj wyrazy:

Głoska *L+ w nagłosie:

lampa lew Lis

las leki Lizak

latawiec ludek limonka

lato luneta Liśd

lody lep Lina

loki lotnisko List

lokomotywa leo Lipiec

lodówka lubi Liczba

Głoska *l+ w wygłosie:

motyl hotel

pędzel kąpiel

fotel mebel

węgiel bąbel

ul pantofel

gol pudel

medal tunel

kabel sól

Głoska *l+ w śródgłosie:

balon fasola malina

naleśnik welon ślimak

widelec kula ulica

telefon plecak śliwki

balkon klapki oliwki

cebula klocki walizka

daktyle mleko plastelina

palec chleb bielizna

Połączenia wyrazowe z głoską *l+:

Lala Ala Leniwy les Śliwki i daktyle Lala Ola Lody z polewą Lizak Filipa Lala Ela Malutki palec Ulubiony wafelek Lala Ula Wielki medal Konwalie i tulipany A teraz zapraszamy na potyczki rodzinne z wykorzystaniem prostej logopedycznej gry planszowej utrwalającej prawidłową wymowę głoski *L+ w słowach, we wszystkich pozycjach artykulacyjnych. Proponowana gra to wyścigi ale wygrywa ta osoba, która okrążając planszę „zdobędzie” najwięcej obrazków. Gra przeznaczona jest dla 2 do 4 uczestników. Do zabawy potrzebne są pionki, kostka oraz kolorowe żetony, którymi będziemy oznaczad zdobyte przez uczestników obrazki. Wszyscy uczestnicy zabawy ustawiają swoje pionki na starcie, najmłodszy rzuca kostką i odlicza pola – dorosły czyta słowo, dziecko powtarza je a następnie oznacza żetonem właściwy obrazek. Wygrywa ten z graczy, który po okrążeniu planszy oznaczył najwięcej obrazków.

(źródlo: https://domologo.pl/logopedia/wymowa/gloska-l/gra-planszowa-z-gloska-l/)

Za tydzieo ciąg dalszy..............

IV. Korygowanie wymowy głoski s

Co dzieje się z buzią podczas wymawiania głoski s? Przypominamy!

Język leży płaski na dole jamy ustnej, jego czubek dotyka dolnych jedynek, a boki przylegają

delikatnie do zębów górnych. Zęby są złączone. Wargi są szerokie jak przy przesadnym mówieniu iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii . Powietrze wydostaje się wąskim strumieniem biegnąc przez środek języka, aż do szczeliny,

którą tworzą zęby i czubek języka. Jak utrwalad prawidłową wymowę głoski ,,s" u dziecka ?

Poprzez dwiczenia, zwracanie uwagi na wymowę podczas codziennych sytuacji (pozbawione

krytyki!), gry i zabawy językowe.

Dziś proponujemy kartę pracy utrwalającą wymowę głosek syczących, która będzie utrwalała

prawidłową wymowę głosek syczących.

Jak wykorzystad kartę pracy?

1. Dziecko rysuje dłuuugie promienie, w kierunku chmur, ale nie tylko; podczas rysowania syczy:

ssssssssss.

2. Dziecko rysuje promienie w kierunku chmur, powtarzając sylaby: sssssa, ssssse, sssssy, sssssu.

3. Dziecko może dorysowad więcej chmurek, na których Ty wpiszesz kolejne sylaby (lub słowa) do

powtarzania.

Za tydzieo ciąg dalszy.........

V. Korygowanie wymowy głoski sz

Materiał słowny do dwiczenia głoski *sz+ w nagłosie

Powtórz i narysuj obrazki:

szuflada szef

szufelka szelki

szuka szampon

szumi szopa

szafa szyja

szalik szyny

szatnia szyba

szachy szynka

Zdania z obrazkami zawierającymi głoskę *sz+ w nagłosie. To jedno z bardziej lubianych przez dzieci zadao na utrwalanie głosek: dorosły czyta zdania a dziecko nazywa obrazki. Jednocześnie dziecko musi pamiętad o zastosowaniu właściwej formy gramatycznej nazywanego obrazka

(źródło: https://domologo.pl/logopedia)

W dalszej części dwiczeo proponujemy utrwalenie głoski sz w wygłosie i śródgłosie.

Głoska *sz+ w wygłosie:

Narysuj obrazki Połącz w pary wg pierwszej głoski

mysz kalosz

kosz pióropusz

łukasz plusz

ratusz busz

kapelusz bambosz

afisz klosz

pisz gulasz

tusz grosz

Głoska *sz+ w śródgłosie:

Starannie powtórz:

kasza puszka

muszla koszula

kasztan paluszki

maszyna naszyjnik

Narysuj i połącz w pary rymujące się słowa

jabłuszko duszek

kwiatuszek poduszka

pieluszka uszko

nosze kalosze

Za tydzieo ciąg dalszy......

VI. Korygowanie wymowy głoski r

Ciąg dalszy usprawniania pracy czubka języka:

(źródło: https://www.logotorpeda.com/)

I kolejne propozycje zabaw usprawniających pracę czubka języka. Zaczynamy!!!

szybkie wypowiadanie głoski „l”;

szybkie i kilkukrotne wybrzmiewanie „ly” z językiem uderzającym o górną wargę;

uniesienie języka do wałka dziąsłowego, a następnie mocne dmuchnięcie na czubek języka, aż do pojawienia się „tr”;

zdmuchiwanie skrawków papieru z czubków języka: kawałek papieru umieszczamy na czubku języka za górnymi zębami; wargi rozchylone. Polecamy dziecku dmuchnąd na język energicznie wymawiając „t”. Powinno pojawid się „tr” i papierek odskoczy;

mocne akcentowanie „t” podczas wybrzmiewania zbitek „tll”, „tll”, „tll”, „trl” najpierw szeptem, a potem głośno;

powtarzanie szeptem, a następnie głośno la, la, la, trla lo, lo, lo, trlo lu, lu, lu, trlu le, le, le, trle ly, ly, ly, trly li, li, li, trli;

szeptem i głośno wypowiadanie trla, trlo, trle, trlu, trly;

próby naśladowania odgłosów, zaczynając od szeptu: – śpiewu ptaków – tri li li – gry na trąbce – tra ta ta, tru tu tu, tre te te – zepsutego zamka karabinu – tr tr tr, dr dr dr – warczenia psa – wrr, wrr, wrr – gruchania gołębi – grr, grr, grr

- ruszającego traktora – tur tur tur, tyr tyr tyr, pyr pyr pyr – odlotu ptaków – fru, fru, fru – dwierkania wróbli – dwir, dwir, dwir – zatrzymywania konia – pr, pr, pr – odgłosu świnki – chrum, chrum, chrum – chrapania – chr, chr, chr – dzwoniącego tramwaju – dryo, dryo, dryo – chrupania – chrup, chrup, chrup – szorowania – szuru, szuru, szuru – zapalania światła – pstryk – łamania gałęzi – trach.

Dwiczenia warg:

naśladowanie odgłosów z otoczenia; odczucia zimna – brr, brr, brr; ruszającego motocykla – brum, brum, brum; parskania konia – prr, prr, prr; energiczne pionowe poruszanie warg bokiem palca; parskanie wargami z językiem wysuniętym między nimi; pionowe ruchy palcami po wargach, naśladujące grę na gitarze lub harfie.

Za tydzieo ciąg dalszy........

Życzymy powodzenia w realizacji zaproponowanych dwiczeo!!!!

Z życzeniami zdrowia, spokoju i szybkiego powrotu do normalności

logopedzi - p. Justyna i p. Małgosia