ภาษาไทยหลกภาษาและการใชภาษา ม.๖ ชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

ผเรยบเรยงนายภาสกร เกดออนนางสาวระววรรณ อนทรประพนธนางฟองจนทร สขยงนางกลยา สหชาตโกสยนายศานต ภกดคานายพอพล สกใส

ผตรวจนางจนตนา วรเกยรตสนทรนางวรวรรณ คงมานสรณนายศกด แวววรยะ

บรรณาธการนายเอกรนทร สมหาศาลนางประนอม พงษเผอก

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ÃÒÂÇÔªÒ¾×é¹°Ò¹

พมพครงท ๑สงวนลขสทธตามพระราชบญญตISBN : 978-616-203-287-5

รหสสนคา ๓๖๑๑๐๐๓

¤Œ¹¤ÇÒÁÃÙŒ¢ÂÒ¤ÇÒÁ¤Ô´¨Ò¡EB GUIDE

ทพมพกากบหวขอสาคญในหนงสอเรยนหลกสตรใหม ชน ป.๔ ขนไป ผาน www.aksorn.com ไปยงแหลงความรทวไทย-ทวโลก

ÊÒúÑÞหนา

ตอนท ๑

การอาน ๑ - ๔๐

หนวยการเรยนรท ๑

การอานวนจสาร ๒ - ๒๐

หนวยการเรยนรท ๒

การอานในชวตประจาวน ๒๑ - ๔๐

ตอนท ๒

การเขยน ๔๑ - ๑๑๔

หนวยการเรยนรท ๑

การเขยนเพอสอสาร ๔๒ - ๖๘

หนวยการเรยนรท ๒

การเขยนบนเทงคด ๖๙ - ๙๔

หนวยการเรยนรท ๓

การประเมนคณคางานเขยน ๙๕ - ๑๑๔

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดกาหนด

ใหภาษาไทย ซงเปนภาษาประจาชาต เปนรายวชาพนฐานทผเรยนทกคนตองเรยน เพอ

พฒนาศกยภาพของตนใหสามารถใชภาษาไทยไดอยางถกตองตามหลกภาษาไทย และเกด

ความรความเขาใจในเอกลกษณทางภาษาของชาต

ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอนทาใหเกดเอกภาพ

และเปนเครองมอทใชสาหรบตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธอนด

ของคนในชาต นอกจากน ยงเปนเครองมอสาคญทชวยในการแสวงหาความร ทงจากหนงสอ

และแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ ทงน ผเรยนจะตองมความรความเขาใจ และเลอกสรร

ใชภาษาไทยอยางถกตอง เพอธารงไวซงเอกลกษณของชาตไทยและสามารถนาไปใชพฒนา

ทกษะอาชพตางๆ เพอประโยชนของตนเองและสงคม

สาหรบหนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๖ น ทาง

คณะผเรยบเรยงไดแบงเนอหาออกเปน ๒ เลม ไดแก หลกภาษาและการใชภาษา ๑ เลม

และวรรณคดและวรรณกรรม ๑ เลม

หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทย หลกภาษาและการใชภาษานมเนอหา

มงเนนใหผเรยนเขาใจภาษาไทยอยางถองแท มทกษะการใชภาษาเพอการสอสาร รวมทง

มความคดทแจมชดและสามารถนาภาษาไปปรบใชในชวตประจาวน ทงการอาน การเขยน

การฟง การด และการพด ไดอยางมประสทธภาพ ทงนการทผเรยนจะสามารถใชภาษาไทย

ไดอยางมประสทธภาพ จาเปนตองเรยนร จดจา ฝกปฏบต และนาไปใชใน

คณะผเรยบเรยงจงมความมนใจวา สถานศกษาทเลอกใชหนงสอเรยนชดน

จะสามารถพฒนาคณภาพและคณลกษณะทพงประสงคของผ เรยนไดตามมาตรฐาน

การเรยนรและตวชวดหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กลมสาระ

การเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๔ - ๖ ทกประการ

ผเรยบเรยง

¤íÒ¹íÒ

ตอนท ñการอาน

การอานเปนวธการหนงทมนษยสามารถใชแสวงหาความรหรอขอมลตางๆ

ได ทาใหกาวทนกบความเปลยนแปลงทเกดขนในโลก ผทมความสามารถในการอาน

ยอมไดรบความรและประสบความสาเรจในชวต การอานใหไดประสทธภาพตอง

จบใจความสาคญ และวเคราะห เพอหาขอเทจจรงและขอคดเหน ดงนน ผอานตอง

อานอยางมวจารณญาณ อาศยความคดและเหตผลในการพจารณาวนจฉย ตดสนใจ

วาสงทไดอานดหรอไมด ตลอดจนสามารถประเมนคาความนาเชอถอจากสงทได

อานได เพอจะไดเลอกสงทเปนประโยชนมาพฒนาสตปญญา พฒนาจตใจและนา

มาปรบใชในชวตประจาวน

หนา

ตอนท ๓

การฟง การด และการพด ๑๑๕ - ๑๕๔

หนวยการเรยนรท ๑

การฟงและดอยางมประสทธภาพ ๑๑๖ - ๑๔๐

หนวยการเรยนรท ๒

การการพดอภปราย การพดแสดงทรรศนะ

และการโตแยง ๑๔๑ - ๑๕๔

ตอนท ๔

หลกการใชภาษา ๑๕๕ - ๑๘๖

หนวยการเรยนรท ๑

ระดบภาษาและอทธพล

ของการใชภาษา ๑๕๖ - ๑๗๙

หนวยการเรยนรท ๒

การแตงคาประพนธประเภทฉนท ๑๘๐ - ๑๘๖

บรรณานกรม ๑๘๗ - ๑๘๘

๑ การอานแปลความตความและขยายความ

การอานแปลความตความและขยายความเปนการอานทมความสมพนธเกยวเนองกน

การอานแปลความเปนทกษะขนพนฐานของการอานตความและการอานขยายความ ถาอาน

แปลความของเรองไดกจะน�าไปสการตความ รวมทงสามารถอานขยายความได ซงหลกเกณฑ

ดงกลาวเปนวธการอานทชวยใหสามารถอานสารตางๆไดอยางมประสทธภาพ

๑.๑ การอานแปลความการอานแปลความคอการแปลเรองราวเดมใหออกมาเปนค�าพดใหมหรอเปนถอยค�าใหม

แตยงคงรกษาเนอหาและสาระความส�าคญของเรองราวเดมไวไดอยางครบถวน ความสามารถใน

การอานแปลความเปนพนฐานของการอานตความและขยายความ เพอน�าไปใชในการวเคราะห

สงเคราะหและประเมนคาการอานแปลความมหลายรปแบบดงน

๑) แปลค�ำศพทเฉพำะใหเปนภำษำธรรมดำ เปนการแปลความหมายจากระดบหนงไปสอกระดบหนง เชน เสวยหมายถงกน บปผาหมายถงดอกไม โจทกหมายถง

ผฟอง เปนตน ถาผอานไมทราบความหมายของค�าศพทเฉพาะในขอความตอนใด กอาจไมร

ความหมายและไมสามารถตความขอความในประโยค

๒)แปลขอควำมเดมทเปนส�ำนวนโวหำร เปนขอความใหมทเขาใจไดงายขนหรอเปลยนแปลงใหเปนภาษาอกระดบหนงเชน

ปนใหญถลมหงสแดงยบ ๓ - ๑

แปลความไดวา ทมฟตบอลอารเซนอลเอาชนะทมฟตบอลลเวอรพลไปดวยคะแนน ๓

ตอ๑ประต

๓) แปลส�ำนวนสภำษตค�าพงเพยบทรอยกรองหรอค�าภาษาบาลสนสกฤตทน�ามาใชใหเปนรอยแกวทไดใจความสมบรณเชน

ธมโม หเว รกขต ธมมจาร

แปลความไดวาธรรมยอมรกษาผประพฤตธรรม

๔) แปลควำมจำกเครองหมำยหรอสญลกษณตางๆเชน>แปลวามากกวา<แปลวานอยกวา แปลวาเพศชาย แปลวาเพศหญงเปนตน

3

หนวยการเรยนรท

ตอนท ๑

ñสาระการเรยนรแกนกลาง• การอานจบใจความจากสอตางๆ• มารยาทในการอาน

การอานวนจสาร

การอาน เปนทกษะส�าคญในการรบสาร

การอานวนจสารเปนวธการอานทท�าให

อานสารตางๆไดอยางมประสทธภาพ

นอกจากนยงตองรจกวเคราะหกลวธ

การน�าเสนอแลวจงวนจฉยวา

สงทไดอานนนมคณคาอยางไร

ตวชวด• ตความแปลความและขยายความเรองทอาน

(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๒)• คาดคะเนเหตการณจากเรองทอานและประเมนคา

เพอน�าความรความคดไปใชตดสนใจแกปญหาในการด�าเนนชวต(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๔)

• ตอบค�าถามจากการอานงานเขยนประเภทตางๆภายในเวลาทก�าหนด(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๖)

• มมารยาทในการอาน(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๙)

๓.พจารณาจากน�าเสยง คอ ทาทหรอทศนะของผแตงตอสงทกลาวถง มกผสมผสาน

ไปกบความรสกเชนรสกโกรธจะใชน�าเสยงเกรยวกราดรสกเยยหยนจะใชน�าเสยงประชดเสยดส

เปนตน

๔.พจารณาจากจดมงหมายคอความตงใจหรอส�านกของผแตงทแสดงออกมา

๕.พจารณาจากความหมายนยประหวดหรอนยแฝงทตองอาศยการตความมากกวา

ความหมายโดยตรง

๖.พจารณาสญลกษณ ซงเปนสวนทใชสอความหมายแทนบางสงทต องการสอ

ความหมายโดยตรงหรออาจกลาวไดวาใชสงทเปนรปธรรมแทนสงทเปนนามธรรมซงผอานจะตอง

เชอมโยงขอมลตางๆเขาดวยกนหรอใชวธการเทยบเคยงเพอพจารณาความหมายของสญลกษณ

ทผเขยนเลอกใช

๗.พจารณาจากบรบทสงคมคอพจารณาภมหลงของผแตงรวมถงบรบทสงคมหรอสภาพ

สงคมเหตการณบานเมองในขณะสรางงานเขยนนนเพอใหสามารถท�าความเขาใจงานไดดขน

๑.๓ การอานขยายความการอานขยายความ เปนการขยายความคดโดยใชจนตนาการใหกวางขวางลกซงจาก

ขอเทจจรงทมอยจนสามารถคาดคะเนพยากรณหรอประเมนเปนขอสรปไดการอานเพอขยายความ

จงเปนการอานเพอน�ามาอธบายเพมเตมใหมความละเอยดเพมมากขนจากเนอความเดมทมอย

ทงนการอานเพอขยายความสามารถใชวธการยกตวอยางประกอบหรอมการอางองเปรยบเทยบ

เพอใหไดเนอความทกวางขวางออกไปจนเปนทเขาใจยงขน การอานขยายความสามารถท�าได

หลายวธดงน

๑.การกลาวถงสาเหตและผลทสมพนธกน

๒.การยกตวอยางหรอขอเทจจรงมาประกอบเนอเรองเดม

๓.การอธบายสงทเกยวของกบเรองนนเพมเตม

๔.การคาดคะเนสงทนาจะเปน หรอสงทจะเกดขนตอไป โดยอาศยขอมลเหตผลจาก

เรองเดมเปนพนฐานการคดคาดคะเน

๕.การขยายความโดยการใหค�านยามหรอใหค�าจ�ากดความ ซงเปนการใหความหมาย

ของประเดนส�าคญนนๆ

๖.การขยายความโดยการเปรยบเทยบอาจเปนการเปรยบเทยบความเหมอนหรอ

ความตางกไดเพอใหผอานเขาใจไดชดเจนขน

5

๑.๒ การอานตความการอานตความคอการอานทผอานจะตองใชความคดพจารณาสาระส�าคญของเรองวา

ผเขยนมเจตนาใด เชน แนะน�า สงสอน เสยดส ประชดประชนหรอตองการสออะไรแกผอาน

ทงนผอานตองสามารถตความหมายของค�าทงความหมายนยตรงและความหมายนยประหวดของ

ขอความและส�านวนไดถกตอง ซงขนอยกบพนฐานความร ประสบการณ ความสนใจ ทศนคต

จนตนาการ สตปญญาและวยของผอาน โดยบางครงตองอาศยเนอความหรอบรบทแวดลอม

และประสบการณเกยวกบเหตการณตางๆ สารนนอาจเปนความตงใจหรอเจตนาแนะน�า สงสอน

เตอนสต โดยอาจใชกลวธทแตกตางกน เชน ใชถอยค�าทขบขนหรอบอกอยางตรงไปตรงมาวา

ผเขยนตองการจะกลาวถงเรองอะไร มจดประสงคหรอมงทจะน�าเสนอสาระส�าคญประการใดตอ

ผอานดวยเจตนาหรอน�าเสยงอยางไรพยายามทจะเขาใจความหมายของขอความเพอเขาใจถง

จดมงหมายของสารทผเขยนตองการสอ

การอานตความมหลกเกณฑในการอานดงน

๑.อานเรองทจะตความใหละเอยดแลวพยายามจบประเดนส�าคญของผเขยนใหได

๒.พยายามคดหาเหตผลและใครครวญอยางรอบคอบเพอน�ามาประมวลกบความคดของ

ตนเองวาขอความหรอเรองนนมความเกยวของกบอะไร

๓.พยายามท�าความเขาใจถอยค�าและสงเกตบรบทหรอเนอความแวดลอมวาก�าหนด

ความหมายสวนรวมไปในทศทางใด

๔.ตองระลกไวเสมอวาการตความไมใชการถอดค�าประพนธเพราะการถอดค�าประพนธ

คอการเรยบเรยงจากถอยค�าของบทประพนธมาเปนรอยแกวใหครบทงค�าและความแตการตความ

คอการจบความคดหรอแนวคดของผเขยนทแฝงไวภายในเรอง

๕.การเขยนเรยบเรยงถอยค�าทไดจากการตความนนจะตองใหมความหมายชดเจน

๖.การตความไมวาจะเปนการตความเนอหาหรอน�าเสยงกตามเปนการตความตามความร

ความคดและประสบการณของผตความเองเพอสรปความคดทงหมดแลวจบเจตนาอนแทจรงของ

ขอความหรอเรองราวทผสงสารตองการแสดงออกมาดงนนผอนอาจจะไมเหนพองดวยกได

ทงนการอานตความตองพจารณาเรองราวทอานในดานตางๆดงน

๑.พจารณาจากเนอความหมายถงพจารณาเนอหาทท�าใหผอานรบรหรอเกดความคด

อาจกลาวอยางตรงไปตรงมาหรอกลาวโดยเปรยบเทยบหรอใชสญลกษณ

๒.พจารณาจากความรสกคออารมณทประกอบมากบขอความ

EB GUIDEhttp://www.aksorn.com/LC/Thai_Gra/M6/014

กรอบความคด คานยมดงกลาว แสดงใหเหนความแตกตางของสถานภาพทางสงคม

ทไมยอมรบการเลอกคครองทมสถานภาพแตกตางกน เชน ชายสามญกบสตรสงศกด ซงกรอบ

ความคดดงกลาวยงปรากฏในวรรณคดรวมสมยอกหลายเรองเชนขนชางขนแผนตอนขนแผน

เขาหองนางแกวกรยาวา“ตวไทอยาเอาใจไปคบทาส”อนเปนค�าพดทนางแกวกรยากลาวกบขนแผน

วาขนแผนเปนไทมศกดตระกลสงกไมควรมาของเกยวกบนางทเปนเสมอนทาสขดดอกทพระยา-

สโขทยน�ามาขดไวกบขนชางเปนตน

การอานแปลความ ตความและขยายความบทรอยกรองรวมสมย

เรอง จนทรเจาขา ของเนาวรตน พงษไพบลย

จนทรเอยจนทรเจาขา ฉนเกดมาในเมองหลวง

จนทรเดนเหนเตมดวง โชตชวงอยรหลงคา

จนทรจาจนทรเจาเอย ฉนไมเคยไดศกษา

วนวนวงไปมา ขายมาลยใหรถยนต

จนทรเอยพระจนทรเจา ฉนตองเฝาอยบนถนน

แดดรอนไมรอนรน เทารอนใจไมมกน

จนทรเอยจนทรเจาขา ขอหลงคาคลมแผนดน

ขอมงกนยงรน ขอผาหมใหคลายหนาว

จนทรจาจนทรเจาเอย ฉนไมเคยรเรองราว

ก. ไก ข.ไขดาว ขอครดวยชวยสอนฉน

จนทรเอยพระจนทรเจา ขอคนเรารกผกพน

ขอสทธเทาเทยมกน ขอสกวนฉนมกนฯ

แนวทางการอานแปลความ ตความและขยายความบทรอยกรองรวมสมยเรอง จนทร

เจาขามดงน

๑) กำรแปลควำมจากบทประพนธ“จนทรเจาขา”กลาวถง“ฉน”ก�าลงขอพรจากพระจนทรวา“ฉน”เกดมาในเมองหลวงแตละคนมองเหนพระจนทรผานรหลงคาจากนนเลาวา

“ฉน”ไมเคยไดรบการศกษาหาเลยงชวตดวยการขายพวงมาลยตามทองถนนพอใหมกนไปวนวน

จากนนเปนการขอพรวาขอทพกอาศยทมหลงคามดชดมมงกนยงรนมผาหมไวคลายหนาวและ

กลาวเพมเตมวาตนเองไมรหนงสอ จงอยากขอโอกาสเลาเรยน สดทายเปนค�าขอทเปนอดมคต

สงสดคอขอใหคนรกกนและมสทธเทาเทยมทงดานการศกษาทอยอาศยและการประกอบอาชพ

7

ทงนการอานขยายความมหลกการพจารณาในดานตางๆ ดงน

๑.ตองมความรความเขาใจพนฐานเกยวกบเรองทอาน

๒.พจารณารายละเอยดเกยวกบความคดหลกในเรองนนๆ ขอเทจจรง และขอคดเหน

ในเนอเรองโดยพจารณาวาเนอความตอนใดเปนขอเทจจรงตอนใดเปนขอคดเหนความรสกหรอ

อารมณของผเขยนผเขยนเจตนาอยางไรในการเขยนและการมงหวงใหผอานตอบสนองอยางไร

๓.การเกดความคดแทรกและความคดเสรมความคดแทรกเปนความคดทเกดขนในขณะ

ทอานสวนความคดเสรมเปนความคดทเกดขนหลงจากทอานเรองจบแลว

๑.๔ ตวอยางการอานแปลความ ตความและขยายความ

การอานแปลความ ตความและขยายความจากบทประพนธ

อยาเออมเดดดอกฟา มาถนอม

สงสดมอมกตรอม อกไข

เดดแตดอกพยอม ยามยาก ชมนา

สงกสอยดวยไม อาจเออมเอาถง(โคลงโลกนต : สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดศร)

แนวทางการแปลความ ตความและขยายความบทประพนธ โคลงโลกนต มดงน

๑) กำรแปลควำมจากบทประพนธแปลความไดวาไมควรมงหมายเดดดอกฟาหรอดอกไมทหายากมาไวในครอบครองเพราะดอกไมเหลานนมกอยสงหรออปมาเหมอนอยในทหางไกล

กยอมสรางความล�าบากในการไดมาตรงขามกบดอกไมทวไปเชนดอกพะยอมดอกไมทสามารถ

หาไดโดยงายแมจะอยทสงกสามารถหามาไวในครอบครองได

๒)กำรตควำม จากบทประพนธกวใชถอยค�าทมความหมายแฝงหรอความหมายนยประหวด๒ค�าคอดอกฟาและดอกพะยอมเพอสอถงสตร๒ประเภทคอสตรสงศกดและสตร

สามญโดยมจดมงหมายเพอใหขอคดเกยวกบการเลอกคครองใหสมฐานะของแตละบคคลกลาว

คอการมงปรารถนาสตรสงศกดกยอมเผชญขอขดของเกยวกบสถานภาพทางสงคมซงอาจท�าให

ไดรบความเดอดรอนตรงขามกบสตรสามญทมอยทวไปซงไมมอปสรรคในการรบไวเปนคครอง

๓) กำรขยำยควำมจากบทประพนธขางตนหากพจารณาอยางลกซงอาจพจารณาไดวา บทประพนธนแสดงกรอบความคด คานยมเรองการเลอกคครอง ในสงคมไทยสมย

ตนกรงรตนโกสนทรและอาจยอนขนไปถงปลายกรงศรอยธยาดวยโคลงโลกนตฉบบสมเดจพระเจา-

บรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดศรทรงช�าระและดดแปลงจากฉบบกรงศรอยธยา

6

การอานแปลความ ตความและขยายความบทโฆษณา

เปดโอกาสทางธรกจใหกบตวเอง !

นคอชองทางทจะน�ามาซงรายไดแบบไรขดจ�ากดโดยไมกระทบกบงานประจ�าเพยงสมคร

เปนตวแทนจ�าหนายเครองส�าอาง to be angel ผลตภณฑน�าเขาจากสหรฐอเมรกาเพอสาวไทย

โดยเฉพาะจะท�าใหคณมรายไดตอเดอนเพมมากขน นคอค�าบอกเลาจากคณลดาวลย สระบวแกว

ตวแทนจ�าหนายจากภาคตะวนออก “เดมดฉนท�างานประจ�าในบรษทเอกชนแหงหนง มรายไดประจ�า

พอมพอกนในแตละเดอน แตเมอมาสมครเปนตวแทนจ�าหนายเครองส�าอาง to be angel ท�าใหตอเดอน

ดฉนมรายไดเพมมากขน จนตอนนสงใหลกเรยนจบปรญญาตรได ๑ คนแลวคะ ชวตดขนมากอยากให

ผทสนใจลองมาสมครด แลวคณจะรวาเครองส�าอาง to be angel นอกจากจะท�าใหคณสวยแลว

ยงจะท�าใหครอบครวมความสขมากขนดวยคะ”

สนใจสมครเปนตวแทนจ�าหนายเครองส�าอาง to be angle ไดท ๐-๒๒๔๘-๓๒๖๑

หรอ www.tobe_angle.com

แนวทางการอานแปลความ ตความและขยายความบทโฆษณา ผรบสารจะตองรจก

การวเคราะหแยกแยะขอเทจจรงจากขอคดเหนแลวท�าความเขาใจกบสารนนๆ วาหมายถงอะไร

เปนอยางไรจากตวอยางบทโฆษณาของธรกจขายเครองส�าอางtobeangelสามารถแปลความ

ตความและขยายความไดดงน

๑) กำรแปลควำมจากบทโฆษณาแปลความไดวาเครองส�าอางtobeangelเปนเครองส�าอางน�าเขาจากสหรฐอเมรกาทก�าลงตองการรบสมครตวแทนจ�าหนายผลตภณฑ ซงผท

สนใจสามารถสมครไดสองชองทางคอโทรศพทและเวบไซตของผลตภณฑ

๒)กำรตควำม จากบทโฆษณาตความไดวา อาชพตวแทนจ�าหนายเครองส�าอาง

tobeangelจะท�าใหมรายไดเพมมากขนแตอยางไรกตามโฆษณาดงกลาวมรปแบบการใชภาษา

เพอจงใจพนกงานประจ�าโดยชใหเหนวาการสมครเปนตวแทนจ�าหนายจะชวยเพมรายไดโดยไม

กระทบตองานประจ�า โนมนาวใหเชอดวยการใชค�าบอกเลาของผมประสบการณ ซงอาจจะจรง

หรอไมจรงกได

๓) กำรขยำยควำม จากบทโฆษณาสามารถขยายความไดวา ผทประกอบอาชพ

ขายสนคาชนดนจะมรายไดด และสนคาทน�ามาขายกเปนสนคามคณภาพซงน�าเขาจากประเทศ

สหรฐอเมรกาท�าใหผเลอกซอผลตภณฑเกดความมนใจ

9

๒)กำรตควำม จากบทประพนธ “จนทรเจาขา” กวใชกลวธการน�าเสนอกวนพนธ

โดยการน�าบทรองเลนของเดกทวา“จนทรเอยจนทรเจา ขอขาวขอแกง...”ซงเปนการขอพรจาก

พระจนทรมาน�าเสนอในมมมองใหมทยงคงสถานะความเปนผใหของพระจนทรแตสถานะของ

ผขอเปลยนไปกลายเปนผขาดสวสดการขาดการศกษาทขอใหตนเองมกนมการศกษามทอย

เหมอนคนอนทวไปทงกวยงแทรกน�าเสยงเสยดสสงคมไวในค�าขอสดทายของ“ฉน”วา“ขอคนเรา

รกผกพน ขอสทธเทาเทยมกน” ซงเปนอดมคตขนสงททกๆ สงคมพงม แตค�าขอนกลบเปน

ความตงใจของเดกคนหนงทสงคมไมเคยเหลยวแลและแมจะถกมองขามแตค�าขอสดทายกยงแสดง

ความเผอแผไปสเพอนมนษยดวยกน

๓) กำรขยำยควำมสามารถอธบายขยายความโดยจ�าแนกประเดนดงน ๓.๑) เนอหา จดเดนของกวรวมสมยคอการเลอกเสนอเนอหาเกยวกบปญหาทยงคง

มอยในปจจบนเปนเรองใหญเปนเรองทแกไขไดยากบทกวรวมสมยเรอง“จนทรเจาขา”นอกจาก

จะเสนอเนอหาความตองการปจจยสแลวเนอหาของบทกวยงแสดงออกถงการเรยกรองเชงอดมคต

คอขอคนเรารกผกพนกนและขอสทธเทาเทยมกนในสงคม

๓.๒) ความรสก บทรอยกรองรวมสมยเรอง“จนทรเจาขา”ไดเลอกเสนอปญหาของ

เมองใหญอยางกรงเทพมหานครทมปญหาสงคมอยในความเจรญรงเรองหรหราแตอกมมหนงของ

ความรงเรองหรหรานนกลบมกลมคนทขาดโอกาสยากจนและไรการศกษากวมเจตนาทจะชให

เหน “ภาพขดแยง”ทเปน “ชองวาง”ของสงคมคอสภาพความยากจนการดนรนเพอปากทอง

สภาพของเดกไรการศกษาแมวาจะอยในเมองหลวงทมคนร�ารวยและมหาเศรษฐมากมาย

๓.๓) น�าเสยง เนอหาของบทรอยกรองทเสนอใหเหนคอแงมมของชวตคนทอาศย

อยในเมองหลวง เปนชวตทยากไรในทกๆ ดาน แตไมสามารถเรยกรองสงเหลานจากใครได จง

เรยกรองจากพระจนทรโดยกวน�าเสนอบทประพนธใหสอดรบกบบทรองเลนแตน�ามาเขยนเสนอ

ใหมเนอหาสาระทสะทอนชวตในปจจบน

๓.๔) จดมงหมาย แนวความคดและมมมองในเรอง“จนทรเจาขา”เปนการสะทอนให

ผอานตระหนกวาสภาพสงคมเชนเดกขายพวงมาลยทคนทวไปพบเหนจนชนตานนมปญหาใหญ

ทรอคอยการแกไขอยดวย โดยบทกวสะทอนใหเหนปญหาคณภาพชวตของคนอกกลมในสงคม

เมองหลวงคอปญหาทอยอาศยขาดการศกษาความเหลอมล�าทางเศรษฐกจท�าใหคณภาพชวตต�า

ซงกวหวงวาผรบผดชอบจะน�าปญหาไปแกไข แมวาจะแกไขยากในสงคมทนนยม แตอยางนอย

ผอานกยงไดตระหนกถงปญหาความไมเทาเทยมกนในสงคมดวยหวงวาคงจะมความเออเฟอเผอแผ

ตอผดอยโอกาสไดสนบสนนผลกดนใหเขาไดรบสงจ�าเปนขนพนฐานคอมกนมการศกษาและ

มสทธเทาเทยมกบคนอนในสงคม

8

๒)กำรตควำม จากบทประพนธน แสดงความรอนรม กงวลใจของกวในการจะหา

ทปลอดภยฝากฝงสตรคนรกในยามทตนตองเดนทางไปไกล ดวยสตรนางนเปนผงามพรอม โดย

พจารณาจากค�า“โฉมแม”ซงค�าวาโฉมชวยเพมศกดของค�าวา“แม”ใหสงสงมากขนคอมใชงาม

เพยงรปกายภายนอกแตถงพรอมดวยคณสมบตความงามภายในอกดวยนอกจากนใน๒บาทแรก

ยงแสดงคณลกษณะความงามของนางผานกรยา “เทก” ของพระอนทร อนหมายถง การเทดไว

ยกไวใหสงทงในสองบาทถดมายงแสดงคณลกษณะของนางวาแมแตพระพรหม(เจาหลา)กยง

มอาจหามความรสกทมตอสตรนางนได

ความในโคลงบทถดไป ๓ บาทตน ยงคงลกษณะเชนเดยวกบโคลงบทกอนหนาคอการ

แสดงความเปนหวงและหวงแหนสตรคนรกดงทกลาววาหากจะฝากไวกบมหาสมทรพระยานาค

กจะมาลกลอบพาไปครอบครองดวยคณสมบตและรปโฉมของนางนนมอาจกลาวใหครบถถวนได

แตในบาทสดทาย กวแสดงความคดรวบยอดวา ไมมใครจะสามารถดแลตวนางไดเทากบตวของ

นางเองซงแสดงใหเหนถงความคดรวบยอดของกวทแตเดมมองสตรวาเปนเพยงผออนแอควรคา

แกการทะนถนอมและเปนผทไมสามารถดแลปกปองตวเองได จงน�าไปสการหาสถานทปลอดภย

เพอฝากฝงคมครองนางอนเปนทรกมาสการยอมรบในศกดอนเทาเทยมกนระหวางหญงและชาย

วาสตรใดกตามยอมมสทธและความสามารถในการดแลคมครองตนเองใหปลอดภยจากอนตราย

ไดดวยตนเองเชนเดยวกบผชาย

๓) กำรขยำยควำม จากค�าประพนธขางตน สามารถพจารณาเชอมโยงไปถงขนบความเชอของสงคมไทยทมความเลอมใสศรทธาตอสงศกดสทธเทพยดาวามอ�านาจสามารถปกปอง

คมครองอวยชยใหพรมนษยไดจงถอวาความเชอดงกลาวเปนพลงหรอความหวงในการด�าเนนชวต

ของมนษยนอกจากนการสรปความคดรวบยอดยงแสดงใหเหนอกวากวนบถอความรความสามารถ

ของมนษยทงชายและหญงในการปกปองคมครองตนเองซงลกษณะดงกลาวกวในสมยหลงไดน�า

ไปแทรกไวในงานของตนเองเชนงานของพระยาตรงเปนตน

การอานตความและขยายความนทานเรอง ลงเปดแผล

มลงฝงหนงอาศยอยในปาขางเขาใหญพวกมนกระโดดโลดเตนสนกสนานไปตามประสาลง

มลงนอยตวหนงกระโดดไปตามกงไม แตวทยายทธคงจะนอยไปหนอย จงควากงไมพลาดพลดตก

ลงมากระทบตอไมขางลาง มแผลแตกททองประมาณนวเศษและมเลอดไหลออกมา เหลาเพอนลง

เหนเขาจงลงจากตนไมมายนมงดรอบขาง มตวหนงคลายกบจะเปนหวหนาฝงเขาไปใกลรองเจยกๆ

ซงอาจแปลวา “เปนไงพวก”

11

การอานแปลความ ตความ ขยายความวรรณคดเรอง โคลงก�าสรวลสมทร

๏ โฉมแมจกฝากฟา เกรงอนทร หยอกนา

อนทรทานเทกเอา สฟา

โฉมแมจกฝากดน ดนทาน แลวแฮ

ดนฤๅขดเจาหลา สส สองส ฯ

๏ โฉมแมฝากนานนา อรรณพ แลฤๅ

เยยวนาคเชยชมอก พไหม

โฉมแมราพงจบ จอมสวาสด กเอย

โฉมแมใครสงวนได เทาเจา สงวนเอง ฯ(โคลงก�าสรวลสมทร)

๑) กำรแปลควำม จากโคลงก�าสรวลสมทร ๒ บทขางตน สามารถอธบายความไดวา

เปนการแสดงความรก ความเปนหวงของกวทมตอสตรคนรก โดยกวแสดงแนวคดวาในยามท

ตนตองเดนทางจากเคหะสถาน กควรจะหาทฝากฝง ชวยดแลสตรคนรกใหปลอดภยจากชายอน

ในกวนพนธบทนกวแสดงความกงวลใจการหาผฝากฝง และกเกรงผฝากฝงจะลวงเกนสตรคนรก

ของตนเสยเองดงน

บทท๑ บาทท๑ จะฝากนางไวบนฟากเกรงพระอนทรจะหยอกเยาลวงเกน

บาทท๒ พระอนทรอาจลอบพานางไปไวบนสวรรค

บาทท๓ จะฝากนางไวกบแผนดนนน

บาทท๔ ดนกมอาจขดเจาหลาผเปนใหญในแผนดน(อาจอธบายความ

ได ๒ ระดบ คอ พระมหากษตรยผปกครองแผนดน และ

พระพรหมผสรางแผนดน)ทจะพานางไปครอบครอง

บทท๒ บาทท๑ จะฝากนางไวกบหวงน�ามหาสมทรกระนนหรอ

บาทท๒ กเกรงวาพระยานาคมาลอบชมนางผเปนทรก ซงจะท�าใหกว

รมรอนเปนกงวลเหมอนไฟไหมอยในอก

บาทท๓ ดวยโฉมแมอนเปนทรกยงเกนกวาจะพรรณนาไดจบครบถวน

บาทท๔ ตวของนางนนไมมใครดแลใหความคมครองไดเทากบนางดแล

ตวของนางเอง

10

ความหมายทแฝงไวในเนอหานนๆ เรยกวา การอานตความ ซงการตความเรองใดเรองหนง

ผอานอาจตความไดไมเหมอนกนทงนขนอยกบความรเดมหรอประสบการณเดมของผอานทงน

การอานจะท�าใหผรบสารเขาใจไดดยงขน หากผอานรจกอธบายขยายความใหผอนรบรไดดวย

การอานขยายความดงนนการอานแปลความตความและขยายความจงเปนทกษะในรบสารและ

การสงสารทนกเรยนควรฝกฝน

๒การอานเพอคาดคะเนเหตการณและประเมนคา

๒.๑ การอานเพอคาดคะเนเหตการณการอานเพอคาดคะเนเหตการณ เปนการอานทผอานสามารถระบลกษณะขอมล เปน

ความสามารถในการจ�าแนกประเภทของขอมล ระบแนวคดทอยเบองหลงขอมลทปรากฏ ซง

ประกอบดวยความสามารถในการพจารณาแยกแยะเปรยบเทยบความตางของขอมลการตความ

ประเมนวาขอมลใดเปนจรงขอมลใดเปนเทจรวมถงการระบขอสนนษฐานหรอขอตกลงเบองตน

ทอยเบองหลงขอมลทปรากฏการน�าความรไปใชในสถานการณใหมทอาศยขอมลจากประสบการณ

เดมมารวมพจารณาดวย

หลกการอานเพอคาดคะเนเหตการณมดงน

๑) ทบทวนพจำรณำเหตกำรณหรอปรำกฏกำรณทเกดขนนนวำเปนสวนหนงของกระบวนกำรใดหรอคลายคลงกบเหตการณใดจากความรเดมและประสบการณเดมทมอย

๒)ระบเหตกำรณหรอปรำกฏกำรณทเกดขนนนอยในขนตอนใดของกระบวนกำรหรอเหตการณทคลายคลงกน

๒.๒ หลกการอานเพอประเมนคาการอานประเมนคา เปนการอานเพออธบายลกษณะด ลกษณะบกพรองของงานเขยน

ในแงมมตางๆ ไดแก ดานเนอเรอง ดานความคดเหน ดานท�านองการแตง เปนตน อธบายให

ผอานเขาใจ แลวตองวนจฉยวางานนนเขยนดหรอไมด ผประเมนคาจะตองหยบยกสวนประกอบ

ทส�าคญมาวพากษวจารณทกแงมมเพอใหผอานคลอยตามตามมมมองของผประเมนคาการอาน

ประเมนคาชวยใหเกดงานเขยนทสรางสรรค ท�าใหผแตงสรางสรรคงานคณภาพเพอผอานและ

ชวยใหงานเขยนแพรหลายยงขน การอานเพอประเมนคานนนอกจากเราจะไดรบความรความ

เพลดเพลนและสนกสนานแลวยงไดรบขอคดอกหลายประการ ผอานทดควรแยกแยะระหวาง

ขอเทจจรงและขอคดเหนไดอกดวย

13

รองไมรองเปลา ใชมอทงสองแหวกแผลดเหมอนเปนหมอตรวจคนไข แตเปนหมอทใชไมได

เพราะไมไดลางมอใหสะอาดกอน แผลทแตกอยแลวกเลยฉกกวางขน

เจาจอนอยรอง...จาก...ดวยความเจบ เหลาวงศาคณาญาตลงทงฝงกแตกฮอดวยความตกใจ

สกพกกกลบมามงใหม อกตวหนงกเขามาดแผลโดยการแหวกแผลดอก ตวแลวตวเลากท�าแบบเดยวกน

แผลกยงเหวอะหวะมากขน เจาลงนอยสดจะทน ถงกบหมดแรง รองไมออก นอนแนนงไป เมอเหน

เพอนนอนนงฝงลงตางแยกยายออกไป

วนรงขน แผลเรมระบม ลงนอยไดแตนอนหายใจระทวยรวยรน เพอนฝงเหนวายงไมตาย

กทยอยเขามาใหม มาถงกแหวกแผลดอก หลายตวเขาแผลกฉกกวางจนเหนไส เลอดไหลนอง

มตวหนงเขาไปดงไสออกมาด อกตวหนงดงจนไสออกมาทงหมด ไมถงเยนเจาลงนอยผโชครายกถง

กาลอวสาน มนจบชวตอยางทรมานและนาเวทนา ดวยความหวงดและความอยากรอยากเหนของ

เพอนพองพนองของมนนนเอง

(กรดงไดสดบมา : พระธรรมกตตวงศ)

แนวทางการแปลความตความและขยายความนทานเรองลงเปดแผลมดงน

๑) แปลควำมจากนทานเรองลงเปดแผลสามารถแปลความไดวาลงนอยตวหนงประสบเหตตกลงมาจากตนไมไดรบบาดเจบบรเวณทองเปนแผลยาว ลงๆ ทกตวในฝงจงเขามา

มงดและแหวกแผลของเจาลงนอยออกดดวยความอยากรอยากเหนจนในทสดเจาลงนอยกตายลง

๒)กำรตควำม จากนทานเรอง ลงเปดแผล แสดงใหเหนวาความหวงดและความอยากรอยากเหนของคน ท�าใหกลายเปนการสอดรสอดเหน เขาไปยงเรองของคนอน ถาเปนไป

โดยไรขอบเขตกจะมแตโทษกอความเสยหายอยางไมคาดคด

๓) กำรขยำยควำม ความหวงดและความอยากรอยากเหนของคน ท�าใหเปนการสอดรสอดเหนและชอบเขาไปยงในเรองของผอนแมจะเปนเรองธรรมดาของคนทวไปแตถาเปนไป

โดยไรขอบเขตขาดความรกจะมแตโทษแมบางเรองจะเปนเรองเลกนอยไมใหญโตแกไขไดไมยาก

แตถาขาดความรความเขาใจในการแกไขเรองราวกอาจบานปลายลกลามกลายเปนเรองใหญโต

เกดความเสยหายโดยเฉพาะเรองการใชคนตองศกษาวาคนคนนนมความสามารถมากนอยแคไหน

ถาเราใชคนไมเปน ใชคนไมถกเรอง กอาจจะไปสรางปญหาใหญโตหรอเพมปญหาใหมากขน

จนยากทจะแกไขหรอมบางเรองไมไดใหญโตอะไร แตพดตอๆ กนไปปากตอปากกจะท�าใหเรอง

บานปลายนากลวขนไปเรอยๆ

ในการรบสารทผเขยนสอใหผอานเขาใจตามตวอกษร ผอานจะตองรความหมายของ

ค�าศพทส�านวนโวหารในเรองอธบายความหมายไดถกตองเรยกวาการอานแปลความถาผอาน

พจารณาเนอหาสาระใจความส�าคญและบรบทหรอศกษาจากภมหลงของผเขยนผอานจะคนพบ

12

๖.๔) การน�าไปประยกตใชในชวตประจ�าวน ผอานอานแลวไดรบประโยชนทงความร

ทเปนขอเทจจรงจากสาร ทงทางดานวรรณศลปและสงคม นอกจากนนยงไดขอคด คตเตอนใจ

สามารถน�าแนวคดและประสบการณจากเรองทอานไปประยกตใชหรอแกปญหาในชวตประจ�าวนได

๒.๓ ตวอยางการอานคาดคะเนเหตการณและประเมนคา

การอานประเมนคาพระโอวาท

ของสมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ (ม.ร.ว.ชน นพวงศ)

ผปกครองทไมตงอยในศล ยอมประพฤตทจรตท�าใหผอยในปกครองเดอดรอนดวย

อธรรม ปราศจากความเมตตากรณา ฝายผอยในปกครองทปราศจากศล เปนคนชว เปนผราย

กอความเดอดรอนตางๆ ทงแกผอยในปกครองดวยกน และผปกครองไมเปนอนประกอบอาชพให

เจรญ เพราะฉะนนศลจงจ�าเปนส�าหรบการอยรวมกนเปนหมคณะ ถาตางตงมนอยในศล บานเมอง

กจะมความสงบสขราบคาบปราศจากโจรภย และทจรตทงปวง(ธรรมจกษ)

แนวทางการอานประเมนคาค�าสอนของสมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ

(ม.ร.ว.ชนนพวงศ)มดงน

๑) รปแบบค�าสอนหรอพระโอวาทมวธการน�าเสนอโดยใชความเรยงรอยแกวและยกขอความขนมาชใหเหนเหตและผลของการไมตงอยในศลในธรรมของผปกครองและผอยใตปกครอง

๒)สวนประกอบของเนอหำ เนอหาของบทความมความนาเชอถอเพราะเปนพระโอวาทของสมเดจพระสงฆราชเจา กรมหลวงวชรญาณวงศ (ม.ร.ว.ชน นพวงศ) เนองจาก

พระองคเปนผปฏบตดปฏบตชอบ

พระโอวาทนมเนอหาเกยวกบวา หากผปกครองและผอยใตปกครองไมตงมนอยในศล

ในธรรมเปนคนไมดจะท�าใหบานเมองเดอดรอนดงนนทงผปกครองและผอยใตปกครองจ�าเปน

ตองอยในศลในธรรมจะท�าใหบานเมองมความสงบสขปราศจากโจรผรายและทจรตทงปวงเพราะ

ศลคอหลกธรรมส�าหรบการใชชวตอยรวมกนในสงคม

๓) รปแบบของภำษำทใชค�าสอนทยกมาเปนตวอยางนใชภาษาทเขาใจไดงายหากท�าความเขาใจจะสามารถน�าไปใชเปนแนวทางในการด�าเนนชวตได

๔) คณคำของงำนเขยน พระโอวาทนนกเรยนสามารถน�าไปใชประโยชนในชวตประจ�าวนได คอ ถาเราทกคนตงมนอยในศล บานเมองกจะมแตความสงบสข ปราศจากความ

ทจรตทงหลาย

15

หลกการอานเพอประเมนคา มดงน

๑) ใชวจำรณญำณใครครวญไตรตรองทกแงมมของงำนเขยนตองคนหาขอดขอบกพรองของงานเขยนใหได

๒) พจำรณำเกยวกบรปแบบค�ำประพนธ หรอลกษณะค�าประพนธทใช

ขนบธรรมเนยมในการแตงคอกลวธในการประพนธทนยมกนวาดงามและถอปฏบตสบตอกนมา

บทประพนธทไมสอดคลองกบธรรมเนยมนยม ไมถอวาผด หากแตจะเปนค�าประพนธทไมงาม

สมบรณในความนยมของผอาน

๓) พจำรณำสวนประกอบและเนอหำโครงสรางเนอหาของงานเขยนแตละประเภทเชน พจารณาเกยวกบโครงเรอง แนวคด จดมงหมาย เนอเรอง ขอขดแยงและขอคดเหนของ

ผเขยนสวนงานเขยนบนเทงคดจะพจารณาเกยวกบโครงเรองแนวคด เนอเรองตวละครฉาก

บรรยากาศและบทเจรจา

๔) พจำรณำกลวธแตงโดยค�านงถงความช�านาญในการเขยนเชนการตงชอเรองวธการเลาเรองวธการด�าเนนเรองการจบเรองและการน�าเสนอทแปลกใหม

๕) พจำรณำภำษำทใชความสามารถในการใชถอยค�าภาษาเชนการใชค�าประโยคส�านวนโวหารเปนตน

๖) พจำรณำคณคำของงำนเขยนพจารณากวางๆ๔ประเดนคอ ๖.๑) คณคาดานวรรณศลป คอความไพเราะของบทประพนธซงท�าใหผอานเกด

อารมณ ความรสกและจนตนาการตาม ความหมายของถอยค�าและภาษาทผแตงเลอกใชเพอให

มความหมายกระทบใจผอาน รวมทงกลวธการน�าเสนอ กวจะใชวธน�าเสนอเพอใหวรรณคดและ

วรรณกรรมนนๆนาสนใจนาตดตามหรอนาประทบใจตางๆเชนเสนอสาระส�าคญอยางตรงไปตรงมา

หรอเสนอแบบใหตความหรอความเปรยบเปนตน

๖.๒) คณคาดานเนอหาสาระ คอแนวคดและสารทผประพนธน�าเสนอ

แนวคดหมายถงสาระขอคดเหนหรอความตงใจของกวทตองการจะสอมายงผอาน

กวจะเชอมโยงโครงเรองตวละครฉากบทสนทนาและสวนประกอบตางๆทงหมดเขาดวยกนเพอ

แสดงแกนเรองหรอแนวคดส�าคญออกมาแกนเรองจะมจดมงหมายแตกตางกนไป

๖.๓) คณคาดานสงคม วรรณคดและวรรณกรรมจะสะทอนใหเหนสภาพสงคมและ

วรรณคดทดสามารถจรรโลงสงคมไดอกดวยความรหรอความคดทสงออกมาหากคนในสงคมได

อานไดรบรกมผลใหน�าไปชวยกนพฒนาสงคมแกปญหาสงคมหรอเกดความละอายทจะกระท�าชว

กจะท�าใหสงคมมความเจรญมความสขสงบขน

14

ความรกแบบท ๒ คอ ความอยากใหเขามความสข ความตองการใหคนอนมความสข หรอ

ความปรารถนาใหคนอนอยดมความสข ความรกของพอแมเปนแบบท ๒ น คอ อยากใหลกมความสข

ความรก ๒ แบบน แทบจะตรงขามกนเลย

แบบท ๑ อยากไดเขามาบ�าเรอความสขของเรา (จะหาความสขจากเขา หรอเอาเขามาท�าให

เราเปนสข) แต

แบบท ๒ อยากใหเขาเปนสข (จะใหความสขแกเขา หรอท�าใหเขาเปนสข)

ความรกทหนมสาวมกพดกน คอแบบทหนง

แตในครอบครว มความรกอกแบบหนงใหเหน คอ ความรกระหวางพอแมกบลก โดยเฉพาะ

ความรกของพอแมตอลก คออยากใหลกเปนสข

ความรกชอบใจอยากไดเขามาบ�าเรอความสขของเรา กคอ ราคะ

สวนความรกทอยากใหเขาเปนสข ทานเรยกวา เมตตา

ความรก ๒ แบบน มลกษณะตางกน และมผลตางกนดวย อะไรจะตามมาจากความรก

ทง ๒ แบบน

ถามความรกแบบท ๑ กตองการได ตองการเอาเพอตนเอง เมอทกคนตางคนตางอยากได

ความรกประเภทนกจะน�ามาซงปญหา คอ ความเหนแกตว และการเบยดเบยนแยงชงซงกนและกน

แตความรกแบบทสองตองการใหเขามความสข พอเขามความทกขเดอดรอน เรากสงสาร

อยากจะชวยปลดเปลองความทกข ใหเขาพนจากความล�าบากเดอดรอนนน

ความรกแบบทหนงนน ตองไดจงจะเปนสข ซงเปนธรรมดาของปถชนทวไปทวา เมอเอา

เมอได จงมความสข แตถาตองใหตองเสย กเปนทกข

วถของปถชนน จะท�าใหไมสามารถพฒนาในเรองคณธรรม เพราะวาถาการใหเปนทกข

เสยแลว คณธรรมกมาไมได มนษยจะตองเบยดเบยนกน แกปญหาสงคมไมได

แตถาเมอไรเราสามารถมความสขจากการให เมอไรการใหกลายเปนความสข เมอนนปญหา

สงคมจะลดนอยลงไป หรอแกไขไดทนทเพราะมนษยจะเกอกลกน

ตามปกต การใหคอการเสยสละหรอยอมเสยไป ซงมกตองฝนใจ จงเปนความทกข แตพอ

มความรกแบบทสอง กใหดวยความสข ดงนน ความรกคอเมตตาจงมาสรางความเปลยนแปลงใหม

ท�าใหการใหกลายเปนความสข

ความรกแบบทสอง ทท�าใหตนมความสขจากการให จงเปนความรกทสรางสรรคและแก

ปญหา

เมอมนษยมความสขจากการให จะเปนความสขแบบทงสองฝาย สขดวยกน คอ ผใหกสข

เมอเหนเขามความสข สวนผไดรบกมความสขจากการไดรบอยแลว สองฝายสขดวยกน จงเปนความ

สขแบบประสาน

17

การอานประเมนคาพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

พระราชทานเนองในงานวนปดภาคเรยนปการศกษา ๒๕๑๓ โรงเรยนจตรลดา

ณ ศาลาผกาภรมย สวนจตรลดา เมอวนท ๒๐ มนาคม ๒๕๑๔

“ผลทไดเปนคะแนนทเปนประกาศนยบตร หรอเปนรางวลนน มประโยชนอยางไร ตอง

เขาใจวาเราเปนผเยาว เปนเวลาทจะตองสะสมความร ไมใชการเรยนเพอเอาคะแนน เปนการเรยน

เพอทจะเตรยมตวส�าหรบด�ารงชวตอยในโลกน เพอเปนประโยชนแกสงคมและเพอประโยชนของ

ตวเอง ไมใชเรยนส�าหรบใหพอแมหรอผปกครองหรอครปลมใจเทานนเอง แตส�าหรบทจะใหตวเอง

มชวตรอดตอไปในอนาคตแลวกเมอโตขนจะรตววาตวท�าดหรอไมด...”

แนวทางการอานประเมนคาพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพล-

อดลยเดชมดงน

๑) รปแบบพระบรมราโชวาทมลกษณะเปนความเรยงน�าเสนอโดยการใชค�างายๆใชค�านอยแตกนความมากสอความอยางตรงไปตรงมา

๒) สวนประกอบของเนอหำ เนอหาของพระบรมราโชวาทมความนาเชอถอเปนอยางยง เพราะเปนพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช อกทง

สาระของพระบรมราโชวาทตอนนเปนสจธรรมหรอความจรงแทกลาวคอผทมความรอยางแทจรง

ไมไดวดจากผลคะแนนแตอยทการน�าความรทมไปใชใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม

พระบรมราโชวาทนมเนอหาเกยวกบการสะสมความรเพอตนเองและเพอประโยชนแก

สงคมมความส�าคญยงกวาคะแนนทดหรอเพยงแคเรยนใหพอแมปลมใจเทานน

๓) คณคำของงำนเขยน เนนใหนกเรยนปฏบตตามพระบรมราโชวาท คอ หมนศกษาหาความรใหมาก เพอจะไดน�าความรไปใชประกอบอาชพในอนาคตและท�าประโยชนใหกบ

สงคมได

การอานประเมนคาบทเทศนา

รกของพอแม ทงรกแท และรกยงยน

ลกทกคนคงเหนชดวา ทคณพอคณแมท�าทกอยางใหแกลกนน กดวยความรก เราจงควร

รจกความรกของคณพอคณแมใหดสกหนอย

เรมแรก รจกกนไวกอนวา ความรกนน ถาแยกตามหลกธรรม กแบงงายๆ วา ม ๒ แบบ

ความรกแบบท ๑ คอ ความชอบใจอยากไดเขามาสนองความตองการของเราเพอท�าให

ตวเรามความสข ความชอบใจทจะเอาเขามาบ�าเรอความสขของเรา ชอบใจคนนน สงนนเพราะจะ

มาสนองความตองการเปนเครองบ�ารงบ�าเรอเรา ท�าใหเรามความสขไดความรกแบบนมมากมายทวไป

16

ยอมเปนสขเพราะเปาหมายทตางกน ดงนนบทเทศนาดงกลาวจงสามารถน�าไปปรบใชกบการด�าเนน

ชวตประจ�าวนอยางมความสขได

๓) คณคำของงำนเขยนเมออานบทเทศนาจบแลวจะเหนวาความรกของพอแมนนเปนความรกทยงใหญปรารถนาใหลกมความสขดงนนเมอมโอกาสกควรตอบแทนพระคณของ

ทานดวยความรกและหวงใยอยางแทจรง

๒.๔ มารยาทในการอาน การอาน คอ เครองมอส�าคญในการศกษาหาความรและเพมพนประสบการณในดานตางๆ

ผอานทดตองมมารยาทหรอขอควรประพฤตปฏบตในการอานเพอเปนผอานทมประสทธภาพอยาง

แทจรง

๑) ไมสงเสยงดงรบกวนผอน หรอไมใชอปกรณสอสารภายในหองสมดเพราะ

เปนการรบกวนสมาธของผอนรวมถงไมน�าอาหารเครองดมเขามารบประทานภายในหองสมด

๒) ใหควำมเคำรพตอเอกสำรทอำนคอไมขดลบขดฆาพบมมหรอฉกหนงสอใหช�ารดเสยหายหากตองการขอความรปภาพในหนงสอควรใชวธการคดลอกหรอถายส�าเนาดวย

ความระมดระวง

๓) เกบใหเปนระเบยบคอเมออานหนงสอเสรจแลวควรน�าไปวางไวยงจดทบรรณารกษก�าหนดเพอสะดวกแกการจดเกบของเจาหนาท

๔) ไมละเมดสทธของผอนคอไมอานจดหมายหนงสอสมดบนทกสวนตวของผอนโดยไมไดรบอนญาต

๕) ปฏบตตำมกฎกตกำมำรยำทอยำงเครงครดคอเมอไปใชบรการทหองสมดของสถานทตางๆควรปฏบตตามกฎกตกาทไดก�าหนดไวเพอเปนการเคารพและใหเกยรตสถานท

การอานเปนทกษะทฝกฝนและพฒนาไดโดยเรมจากการทผอานท�าความเขาใจตาม

ตวอกษร จบใจความส�าคญและบรบท รความหมายของค�าศพท ส�านวนโวหาร อธบายความหมาย

ไดถกตอง คนพบความหมายทแฝงไวในเนอหานน จะท�าใหผรบสารเขาใจไดดยงขน

ทงนผอานตองตระหนกถงความถกตองของขอมลและความคดเหนทผเขยนน�าเสนอ

วาอยบนพนฐานของเหตและผลหรอไมตลอดจนวเคราะหกลวธการน�าเสนอและการใชภาษา แลว

จงวนจฉยวาบทความนนมคณคามากนอยเพยงใดกอนทจะน�าไปปรบใชในชวตประจ�าวน

19

ความสขแบบนดแกชวตของตนเองดวย คอ ตนเองกมทางไดความสขเพมขนแลวกดตอ

สงคม เพราะเปนการเกอกลกน ชวยใหเพอนมนษยมความสข ท�าใหอยรวมกนดวยด

ความรกของพอแมคอ อยากเหนลกมความสข และอยากท�าใหลกเปนสข แลวกมความสข

เมอเหนลกเปนสข

เมออยากเหนลกมความสข พอแมกพยายามท�าทกอยางใหลกมความสข วธส�าคญอยางหนง

ทจะท�าใหลกมความสข กคอการใหแกลก เพราะฉะนนพอแมกจะมความสขในการใหแกลก เพราะ

การใหนนเปนการท�าใหลกมความสข

ในขณะทคนทวไปตองไดจงจะมความสข แตพอแมใหแกลกกมความสข บางทตวเอง

ตองล�าบากเดอดรอนแตพอเหนลกมความสข กมความสข ในทางตรงขาม ถาเหนลกไมสบายหรอ

ตกทกขล�าบาก พอแมกพลอยทกข หาทางแกไข ไมมความรงเกยจ ไมมความเบอหนาย แลวยง

ทนทกขทนล�าบากเพอลกไดดวย

รกของพอแมนเปนรกแททยงยน ลกจะขนสง ลงต�า ด ราย พอแมกรก ตดลกไมขาด ลก

จะไปไหนหางไกล ยาวนานเทาใด จะเกดเหตการณผนแปรอยางไร แมแตจะถกคนทงโลกเกลยดชง

ไมมใครเอาดวยแลว พอแมผใหก�าเนดกยงเปนออมอกสดทายทจะโอบกอดลกไว

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต)

แนวทางการอานประเมนคาบทเทศนา รกของพอแม ทงรกแท และยงยน มดงน

๑) รปแบบน�าเสนอลกษณะเปนความเรยงโดยใชถอยค�าทเรยบงายใชขอเทจจรงและหลกการของเหตผลเพอสนบสนนแนวความคดหลกของเรองซงคอ “ความรกของพอแมเปน

ความรกทยงยน”โดยการยกตวอยางควบคกบความรกอกประเภทหนงซงเปนความรกของคนหนมสาว

เพอใหผอานเหนภาพตางระหวางความรกทงสองประเภทท�าใหเหนวาความรกทแทจรงคอความรก

ของใครและเหนคณคาของเจาของความรกนนมากขน

๒) สวนประกอบของเนอหำบทเทศนานกลาวถงความรก๒รปแบบทแตกตางกนอยางตรงขาม

แบบท๑เปนความรกของคนหนม-สาวทอยากไดเขามาบ�าเรอความสขของเรา

แบบท๒เปนความรกของพอแมทอยากใหลกเปนสข

ซงความรกทงสองแบบนตงอยบนพนฐานทตางกนกลาวคอความรกแบบท ๑ตงอย

บนพนฐานของราคะความอยากไดใครมเมอไมไดกจะเกดทกขแตความรกในแบบท๒ตงอย

บนพนฐานของความเมตตา ปรารถนาใหผอนมความสข ซงผทมราคะกบผทมความเมตตากจะ

แสดงพฤตกรรมทแตกตางกน ผมราคะเมอตองเสยสละยอมเปนทกข แตผมเมตตาเมอเสยสละ

18

หนวยการเรยนรท

ตอนท ๑

òสาระการเรยนรแกนกลาง

• การอานจบใจความจากสอตางๆ

การอานในชวตประจ�าวน

การอานเปนปจจยส�าคญของการแสวงหา

ความรมความจ�าเปนตอการเรยนร

ในขนสงและสงผลตอการประกอบอาชพ

ในอนาคตฉะนนการอานจงเปน

ทกษะส�าคญทจะท�าใหไดรบรขอมลตางๆ

ไดอยางกวางขวาง

ตวชวด

• อานเรองตางๆแลวเขยนกรอบแนวคดผงความคด บนทกยอความและรายงาน(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๗)•สงเคราะหความรจากการอานสอสงพมพ สออเลกทรอนกสและแหลงเรยนรตางๆมาพฒนาตน พฒนาการเรยนและพฒนาความรทางอาชพ

(ท ๑.๑ ม.๔-๖/๙)

กจกรรมสรางสรรคพฒนาการเรยนร

คำาถามประจำาหนวยการเรยนร

๑.นกเรยนเลอกขาวทนาสนใจจากหนงสอพมพมา๑เรองแลวพจารณาอาน

แปลความตความและขยายความแลวรวบรวมสงครผสอน

๒.นกเรยนแบงกลมกลมละ๕-๖คนโดยใหแตละกลมเลอกบทความสารคด

ประเภททองเทยวทนกเรยนสนใจมาอานเพอคาดคะเนเหตการณและประเมนคา

ของบทความสารคดนนและอภปรายในชนเรยนใหเพอนฟง

๑.การอานแปลความตความและขยายความมความสมพนธกนอยางไร

๒.หลกเกณฑของการอานแปลความตความและขยายความมความแตกตางกน

อยางไร

๓.ผทมมารยาทในการอานจะตองมลกษณะอยางไรและจะสงผลดตอผปฏบตอยางไร

๔.การอานคาดคะเนเหตการณและประเมนคามความส�าคญตอการอานอยางไร

๕.หลกการอานประเมนคามแนวทางการพจารณาอยางไรอธบายพอสงเขป

20

(๙) เปนเครองมอในการพฒนา ทงในดานระบบการเมอง การปกครอง ศาสนา

ประวตศาสตรและสงคม

(๘) ผทอานหนงสอสามารถสรางความคดและจนตนาการไดเอง ในขณะทสอประเภทอน

จะจ�ากดความคดของผอานมากกวาดงนนการอานหนงสอจะท�าใหผอานมอสระทางความคด

๑.๒ แนวทางการอานเพอสงเคราะหความร การอานเพอสงเคราะหความรเปนกระบวนการท�าความเขาใจสารความหมายทผเขยน

ตองการสอโดยทผอานจะตองใชความรความคดและจนตนาการของตนเองทงนผอานตองเลอก

ขอมลทจ�าเปนส�าหรบประเดนทตองการสงเคราะหเพราะบางครงไมอาจน�าขอมลไปใชไดทงหมด

เนองจากขอมลอาจมเปนจ�านวนมากและมหลายลกษณะการอานเพอสงเคราะหความรจงควรใช

แนวทางในการอานดงน

๑) พจำรณำแหลงขอมล ในปจจบนการศกษาหาความรขอมลตางๆ ไมไดจ�ากดอยแคในต�าราเรยนหรอจากหองสมดเทานน เพราะโลกในยคไรพรมแดนขอมลขาวสารตางๆ

ปรากฏในสอตางๆเชนโทรทศนวทยวารสารนตยสารหนงสอพมพอนเทอรเนตซงขอมล

เหลานลวนเปนประโยชนตอผทตองการศกษาคนควา ซงในการศกษาคนควาเรองใดๆ ควรรวธ

ในการคนหาขอมลเชนหากนกเรยนตองคนหาความรเกยวกบเรอง“การปลกผกปลอดสารพษ”

แตเดมนกเรยนอาจคนควาจากหนงสอทอยในหองสมดหรอสารานกรมทเกยวของ แตในปจจบน

เทคโนโลยตางๆ ชวยใหนกเรยนสามารถคนหาความรไดสะดวกมากขน เชน การสบคนหนงสอ

หรอบทความออนไลนผานระบบอนเทอรเนตดงนนการคนหาความรในปจจบนจงมหลายชองทาง

สงส�าคญทควรค�านงถงมากทสดคอคณภาพของขอมลความถกตองความนาเชอถอและความ

ทนสมยของขอมล

๒)จบใจควำมส�ำคญของเรองการรบสารเพอหาความรหรอสงเคราะหความรจากแหลงคนควาตางๆ จ�าเปนตองจบใจความส�าคญของเรองทอานใหไดกอน เพอทจะไดรบรสาระ

ส�าคญของเรอง ในการอานจบใจความส�าคญผอานอาจท�าไดโดยพจารณาจาก ชอเรอง ชอบท

ชอตอนชอหวขอตางๆขอความทพมพตวหนาและการจบใจความในแตละยอหนาเพอใหทราบ

ถงประเดนส�าคญทงประเดนหลกและประเดนรองทปรากฏในเนอหา

๓) พจำรณำรำยละเอยดทอำจเปนประโยชนนอกเหนอจากการพจารณาใจความ-ส�าคญของเรองแลวในบางครงรายละเอยดบางสวนเชนขอมลสถตตวเลขตวอยางกรณศกษา

ทปรากฏในเนอหาอาจเปนขอมลทสามารถน�ามาใชประโยชนได

๔) วเครำะหขอเทจจรงขอเทจจรงคอขอมล เหตการณหรอเรองราวทสามารถพสจนและระบไดอยางชดเจนวาเปนเรองจรงหรอเทจโดยไมมทศนคตสวนบคคลเขามาเกยวของ

23

๑ การอานเพอสงเคราะหความร

การสงเคราะห คอการน�าสวนประกอบตางๆมารวมกนเพอสรางใหมดงนนการสงเคราะห

งานเขยนจงเปนการสกดเนอหาความรจากสงทอานตามประเดนทตองการ แลวน�ามาหลอมรวม

เพอน�าไปสรางเปนงานเขยนตามทผเขยนก�าหนดไวการสงเคราะหจงตองอาศยการอานแบบตางๆ

เชนอานจบใจความอานตความอานวเคราะหและอานสรปความเพอยอยขอมลจากสงทอาน

ซงมจ�านวนมากและหลากหลาย

การอานเพอสงเคราะหความรหมายถงการอานทผอานตองรวบรวมสารจากการอานมา

เรยบเรยงเปนความคดและเกดความเขาใจเรองราวทอานตรงกบเรองราวทผเขยนตองการสอ

ผอานสามารถน�าความรความคดหรอสาระจากเรองราวทอานไปใชใหเกดประโยชนได

๑.๑ ความส�าคญของการอานเพอสงเคราะหความร ความส�าคญของการอานเพอสงเคราะหความรมดงน

(๑) เปนเครองมอส�าหรบการแสวงหาความร โดยเฉพาะผทอยในวยศกษาเลาเรยน

จ�าเปนตองอานหนงสอเพอการศกษาหาความรดานตางๆการอานจะชวยเพมพนความรความคด

และประสบการณท�าใหมความเจรญงอกงามทงสตปญญาอารมณและมสวนพฒนาจตใจไดอยางด

(๒) เปนเครองมอชวยใหประสบความส�าเรจในการประกอบอาชพ เพราะสามารถน�า

ความรทไดจากการอานไปพฒนางานของตนได

(๓) เปนเครองมอสบทอดทางวฒนธรรมของคนรนตอๆ ไป การอานชวยสงเสรม

ความคดสรางสรรค

(๔) เปนวธการสงเสรมใหคนมความคดอานและฉลาดรอบร เพราะประสบการณทไดจาก

การอานเมอเกบสะสมกจะท�าใหเกดความคดเกดสตปญญาเปนคนฉลาดรอบรได

(๕) เปนกจกรรมทกอใหเกดความเพลดเพลนบนเทงใจ เปนวธหนงในการแสวงหา

ความสขใหกบตนเองและไดประโยชนคมคา

(๖) เปนการพฒนาคณภาพชวต ท�าใหเปนคนทสมบรณทงดานจตใจและบคลกภาพ

เพราะเมออานมากยอมรมากชวยสงเสรมใหเกดวจารณญาณในการรบสารสามารถน�าความรไปใช

ในการด�ารงชวตไดอยางมความสขและผอนคลายความตงเครยดทางอารมณท�าใหไดรบความ

เพลดเพลน

(๗) เปนวธการหนงในการพฒนาระบบการสอสาร และการใชเครองมอทางอเลกทรอนกส

ตางๆ ชวยใหสามารถตดตามความเคลอนไหวและความเปลยนแปลงตางๆ ของสงคมโลก โดย

เฉพาะอยางยงการอานสอหนงสอพมพนตยสารวารสารเปนประจ�าจะชวยใหเปนผรอบร

22

หนงสอพมพเปนสอสงพมพประเภทหนงทนาเสนอขาวสาร โดยจะพมพออกเผยแพรในลกษณะรายวนรายสปดาหและรายเดอน

▼

ดงนน “สอสงพมพ” จงมความหมายวา “สงทพมพขน ไมวาจะเปนแผนกระดาษหรอ

วตถใดๆ ดวยวธการตางๆ อนเกดเปนชนงานทมลกษณะเหมอนตนฉบบขนหลายส�าเนาในปรมาณ

มาก เพอเปนสงทท�าการตดตอ หรอชกน�าใหบคคลอนไดเหนหรอทราบขอความตางๆ”

๑) ประเภทของสอสงพมพ ในทนจะกลาวถงสอสงพมพทพบไดในชวตประจ�าวนไดแกสอสงพมพประเภทหนงสอและสอสงพมพเผยแพรขาวสาร

๑.๑) สอสงพมพประเภทหนงสอ ไดแก

(๑) หนงสอสารคด ต�ารา แบบเรยน เปนสอสงพมพทแสดงเนอหาวชาการ

ในศาสตรความรตางๆเพอสอใหผอานเขาใจความหมายดวยความรทเปนจรงจงเปนสอสงพมพ

ทเนนความรอยางถกตอง

(๒) หนงสอบนเทงคด เปนสอสงพมพทผลตขน

โดยใชเรองราวสมมต เพอใหผ อานไดรบความเพลดเพลน

สนกสนานถามขนาดเลกเรยกวาหนงสอฉบบกระเปา(Pocket

Book)

๑.๒) สอสงพมพเพอเผยแพรขาวสาร ไดแก

(๑) หนงสอพมพ เปนสอสงพมพ

ทผลตขนโดยน�าเสนอเรองราวข าวสารภาพและ

ความคดเหน ในลกษณะของแผนพมพแผนใหญ

ทใชวธการพบรวมกน ซงสอสงพมพชนดนได

พมพออกเผยแพรทงลกษณะหนงสอพมพรายวน

รายสปดาหและรายเดอน

(๒) วารสารนตยสาร เปน

สอสงพมพทผลตขน โดยน�าเสนอสาระ ขาว

และความบนเทง ทมรปแบบการน�าเสนอท

โดดเดน สะดดตา และสรางความสนใจใหกบ

ผอาน ทงนการผลตนนมการก�าหนดระยะเวลา

การออกเผยแพรทแนนอนทงลกษณะวารสารนตยสารรายปกษ (๑๕ วน) และรายเดอน เชน

วารสารของมหาวทยาลยวารสารของหนวยงานราชการเปนตน

(๓) จลสาร เปนสอสงพมพทผลตขนแบบไมมงหวงผลก�าไรเปนแบบใหเปลา

โดยใหผอานไดศกษาหาความรมก�าหนดการออกเผยแพรเปนครงๆหรอล�าดบตางๆในวาระพเศษ

EB GUIDEhttp://www.aksorn.com/LC/Thai_Gra/M6/02 25

ผรบสารทดจะตองรจกสงเกตพจารณาและตรวจสอบความถกตองของขอเทจจรงทปรากฏเพราะ

หากหลงเชอขอมลทน�าเสนอโดยบดเบอนขอเทจจรงกอาจกอใหความเสยหายไดในภายหลง

๕) วเครำะหควำมคดเหนของผเขยนขอคดเหนคอขอมลทเกดจากความรสกนกคดและทศนคตของบคคลซงอาจแตกตางกนออกไปการพจารณาขอคดเหนทปรากฏในสารจะ

ชวยท�าใหผอานมโลกทศนและมมมองตอสงตางๆกวางขวางมากขนท�าใหเกดแงมมทหลากหลาย

นบเปนการเปดโลกทศนใหแกตนเองพฒนาศกยภาพในการคด

๖) พจำรณำควำมนำเชอถอของสำร การพจารณาความนาเชอถอของเนอหา

สาระทอาน ในเบองตนอาจพจารณาไดจากความนาเชอถอของผสงสารวามความรความช�านาญ

ในเรองดงกลาวหรอไม ในสวนเนอหาสาระอาจพจารณาความนาเชอถอไดจากขอมลทใชอางอง

เชงอรรถบรรณานกรมเปนตน

๗)วเครำะหกลวธกำรน�ำเสนอการพจารณากลวธการน�าเสนอของผสงสารนบวามความส�าคญตอการอานเพอสงเคราะหความรเพราะกลวธการน�าเสนอทดยอมชวยใหการรบสารนน

มประสทธภาพมากขน ท�าใหสารมความนาสนใจ ผรบสารทดจงตองวเคราะหดวยวากลวธการ

น�าเสนอนนเหมาะสมกบเนอเรองหรอไม และผสงสารสามารถเลอกใชกลวธการน�าเสนอไดอยาง

มประสทธภาพเพยงใด

๘) วเครำะหกำรใชภำษำผรบสารควรพจารณาถงการใชภาษาสงเกตความกลมกลนระหวางภาษากบเนอเรองและการใชโวหารภาพพจนวามความสอดคลองประสานกบเนอเรองมาก

เพยงใดพจารณาความถกตองตามหลกภาษารวมทงการพจารณาวาใชภาษาเหมาะสมกบบรบท

และสถานการณหรอไมอยางไร

๒การสงเคราะหความรจากสอ

๒.๑ สอสงพมพ พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดใหความหมายค�าทเกยวกบ “สอ

สงพมพ” ไววา “สงพมพ หมายถง สมด แผนกระดาษหรอวตถใดๆทพมพขน รวมตลอดทง

บทเพลงแผนทแผนผงแผนภาพภาพวาดภาพระบายสใบประกาศแผนเสยงหรอสงอนใด

อนมลกษณะเชนเดยวกน”

สอหมายถงท�าการตดตอใหถงกนชกน�าใหรจกกน

พมพหมายถงการใชเครองจกรกดตวหนงสอหรอภาพใหตดบนวตถเชนแผนกระดาษ

ผา ท�าใหเปนตวหนงสอหรอรปรอยอยางใดอยางหนง โดยการกดหรอการใชพมพหน เครองกล

วธเคมหรอวธอนใดอนอาจใหเกดเปนสงพมพขนหลายส�าเนา

24

(๑) พจารณาดานเนอหาสาระ คณคาของสารคดนนอยทเนอหาสาระเปน

ประการส�าคญเนอหาทดนนจะตองถกตองและสมบรณรวมทงเสนอความคดเหนทเปนประโยชน

ตอผอานและสงคมสวนรวม

(๒) พจารณาวธการเขยน วธการเขยนสารคดพจารณาไดจากหลกเกณฑ

ตอไปน

๑.การวางโครงเรองและการด�าเนนเรองสารคดทดตองมวธการด�าเนนเรอง

ตามล�าดบ

๒.เราความสนใจ ขอเขยนทดผ เขยนจะมกลวธการเขยนทจะดงดด

ความสนใจของผอานใหตดตามอานไปเรอยๆ โดยไมเกดความเบอหนาย เชน การสอดแทรก

ความคดเหนหรอเหตการณปจจบนทนาสนใจ หรอการเลาต�านาน นทาน เกรดข�าขนตางๆ

เปนตน ตอนปดเรองกจบอยางซาบซงประทบใจหรอใหขอคดอยางใดอยางหนง เพอใหผอาน

อยากตดตามอานตอไป

๓.ส�านวนภาษา ภาษาทใชในการเขยนสารคดเปนถอยค�าภาษาทไพเราะ

งดงามมส�านวนกะทดรดอานเขาใจงายไมใชส�านวนทไมสภาพ

๔.สวนประกอบอนๆ ควรพจารณาเกยวกบผ แตง และสวนประกอบ

รปเลมของหนงสอ ถาสารคดนนเปนหนงสอเลมกควรมค�าน�า สารบญ เนอเรอง บรรณานกรม

ตามรปแบบของหนงสอ

๒.๓) การอานบนเทงคด โดยบนเทงคดเปนสอสงพมพทแตงขน เพอมงใหผอาน

เกดความสนกสนานเพลดเพลน อาจจะแทรกขอคดหรอคตสอนใจไวดวยเพอเปนการพฒนา

อารมณและความรสกหนงสอประเภทนไดแกนวนยายเรองสนวรรณคดบทรอยกรองบทละคร

ซงสามารถแตงเปนรอยแกวหรอรอยกรองกไดตามความเหมาะสมในการพจารณาเรองบนเทงคด

ควรพจารณาในดานตางๆดงน

(๑) โครงเรองและเนอเรอง สวนส�าคญของนวนยายและเรองสน คอ

การเลาเรองโดยเลาวาเปนเรองของใครเกดขนทไหนเมอไรมความสมพนธระหวางเหตการณ

ตางๆในเรองและระหวางบคคลในเรองเกยวเนองกนไปโดยตลอดมการสรางความสนใจใหผอาน

อยากตดตามนอกจากนเหตการณทเกดขนในเนอเรองควรสมจรงและเปนไปอยางสมเหตสมผล

และมสวนประกอบปลกยอยอนๆเพอใหนาตดตาม

(๒) การด�าเนนเรอง สวนส�าคญทชวยใหเรองนาสนใจชวนตดตามอยทการ

ด�าเนนเรองการด�าเนนเรองมอยหลายวธ เชนด�าเนนเรองตามล�าดบวยคอเรมตงแตตวละคร

เกดจนกระทงถงแกกรรมด�าเนนเรองยอนตนคอเลาเหตการณในตอนทายเสยกอนแลวยอนกลบ

27

(๔) สงพมพโฆษณา มดงน

๑.โบรชวร เปนสอสงพมพทมลกษณะเปนสมดเลมเลกๆ เยบตดกน

เปนเลม จ�านวน ๘ หนาเปนอยางนอย มปกหนาและปกหลง ภายในแสดงเนอหาเกยวกบการ

โฆษณาสนคา

๒.ใบปลว เปนสอสงพมพใบเดยวทเนนการประกาศหรอโฆษณามกม

ขนาดใบงานเพองายในการแจกจายลกษณะการแสดงเนอหาเปนขอความทผอานอานแลวเขาใจ

งาย

๓.แผนพบเปนสอสงพมพทผลตโดยเนนการน�าเสนอเนอหาซงเนอหา

ทน�าเสนอนนเปนเนอหาทสรปใจความส�าคญลกษณะมการพบเปนรปเลมตางๆ

๔.ใบปดเปนสอสงพมพโฆษณาโดยใชปดตามสถานทตางๆมขนาดใหญ

เปนพเศษซงเนนการน�าเสนออยางโดดเดนดงดดความสนใจ

๒)แนวทำงกำรอำนสอสงพมพ ปจจบนนมสอสงพมพหลายประเภท ทงต�าราวชาการวารสารนตยสารหนงสอพมพนวนยายเรองสนสารคดการทมหนงสอออกมาจ�าหนาย

เปนจ�านวนมากผอานจงจ�าเปนทจะตองรวธการเลอกอานสอสงพมพเพอจะไดอานสอสงพมพท

เหมาะกบความตองการของตนเองเหมาะกบเวลาและโอกาสในการเลอกอานสอสงพมพประเภท

ตางๆนนผอานควรพจารณาคณคาของสอแตละประเภทดงน

๒.๑) การอานต�าราวชาการ ควรดรายละเอยดในดานตางๆดงน

(๑) พจารณาดานเนอหา เนอหาจะตองถกตองและสอดคลองกบชอหนงสอ

เชนวชากฎหมายวทยาศาสตรภาษาศาสตรประวตศาสตรคณตศาสตรเปนตนหนงสอวชาการ

แขนงใดเนอหากควรจะเนนแขนงนนโดยเฉพาะ

(๒) พจารณาขอมลและภาพประกอบ ขอมลและภาพประกอบควรจะถกตอง

ชดเจน โดยเฉพาะภาพประกอบควรดวาตรงกบค�าบรรยายหรอไม และภาพนนนาสนใจเพยงใด

เหมาะสมกบวชานนหรอไม

(๓) การใชภาษา ภาษาทใชควรเปนภาษาทเหมาะสมกบแขนงวชานนๆและ

ดการสะกดค�าถาหากมค�าผดกควรจะเลอกดหนงสอทมค�าผดนอยทสดนอกจากนการพจารณา

ต�าราวชาการควรดสวนประกอบอนๆดวยเชนรปเลมค�าน�าสารบญเปนตน

๒.๒) การอานสารคด ซงเปนสอสงพมพทมเนอหาสาระในดานการใหความร

ความคด พรอมทงใหความเพลดเพลนดวย หนงสอประเภทนมหลายชนด เชน วทยาศาสตร

ประวตศาสตร ประวตบคคลส�าคญ เปนตน โดยหนงสอสารคดทมคณภาพนนควรพจารณาใน

รายละเอยดตางๆดงน

26

(๒) บทวจารณ ในหนงสอพมพรายวนทกฉบบจะมบทวจารณ หรอบทวเคราะห

ขาว ซงเขยนเปนลกษณะบทความแสดงความคดเหนของผเขยนเอง ประกอบกบขาวทตองการ

วจารณหรอวเคราะหนน

(๓) วารสาร เปนหนงสอทพมพจ�าหนายตามก�าหนดระยะเวลา เชน ๗ วน

๑๐ วน รายเดอน ราย ๓ เดอน หรอรายป เปนตน หนงสอวารสารจงมเนอหาเนนทงสารคด

และบนเทงคด ขาวสารทปรากฏมกจะเปนขาวทมระยะเวลาเปนขาวตอเนองกนเปนเวลานาน

เชนขาวเกยวกบนโยบายโครงการตางๆหรอขาวเกยวกบการเมองเปนตน

ดงนน การอานวารสารจงควรพจารณาเลอกอานเรองทสนใจ และควรจะพยายามอาน

อยางสม�าเสมอ นอกจากพจารณาเกยวกบขาวสารแลว สงทควรพจารณาเพมเตมคอรปเลม

ควรพจารณาความเรยบรอยและความคงทนของการจดรปเลมใหเหมาะสมกบราคา

๒.๒ สออเลกทรอนกสสออเลกทรอนกส (Electronic media) หมายถง สอทบนทกสารสนเทศดวยวธการ

ทางอเลกทรอนกสอาจอยในรปของสอบนทกขอมลประเภทสารแมเหลกเชนแผนจานแมเหลก

ชนดออนและสอประเภทจานแสง บนทกอกขระแบบดจตอลไมสามารถอานไดดวยตาเปลา ตอง

ใชเครองคอมพวเตอรบนทกและอานขอมล

การอานเปนทกษะในการแสวงหาขอมล ขาวสาร ขอเทจจรงส�าหรบคนทกเพศทกวย

โดยเฉพาะอยางยงผทอยในวยเรยน นกเรยนนกศกษาทตองใชขอมลในการศกษาเลาเรยน เพอ

พฒนาสตปญญาตลอดจนหาขอมลเพอตอบสนองความตองการของตนเองปจจบนเปนยคไอท

(Information Technology) ขาวสารตางๆอยในรปของสอสารสนเทศซงมใหเลอกหลากหลาย

การจะสบคนขอมลนนผอานตองพจารณาวาสอสารสนเทศประเภทใดจะตอบสนองความตองการ

ของตนได เพราะสอแตละประเภทจะมเรองราวทตางกนไป สอทไดรบความนยมอยางมากกคอ

สออเลกทรอนกส

ในยคแหงการสอสารไรพรมแดน ขาวสารขอมลตางๆ สามารถสอถงกนอยางรวดเรว

ซงมนษยเปนสวนหนงของสงคมจงจ�าเปนตองเปนผทนตอเหตการณ ควรใสใจขอมลรอบตวเพอ

พฒนาทกษะความรเพราะขาวสารขอมลกนบวาเปนสวนหนงทชวยในการเขาสงคมผอานสามารถ

เลอกอานสารสนเทศไดตามความพงพอใจแตควรจะใชวจารณญาณพจารณาความเหมาะสมเพอ

การสงเคราะหความรจากการอานดงน

๑.การอานสออเลกทรอนกส ควรตรวจสอบความนาเชอถอ เมอจะน�าไปอางองกตอง

ตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลโดยเปรยบเทยบจากสอประเภทตางๆประกอบกน

29

ไปเลาตงแตตนจนกระทงจบ เปนตน ฉากทดจะตองมสภาพความเปนจรง ทงสภาพภมศาสตรและ

ประวตศาสตรทงนยงจะตองสอดคลองกบเรองดวย

(๓) ตวละคร ผเขยนมวธการแนะน�าตวละครไดหลายวธเชนดวยการบรรยาย

รปรางลกษณะและความรสกของตวละครเอง ดวยการบรรยายพฤตกรรมของตวละคร หรอดวย

การใหตวละครสนทนากนเปนตนการบรรยายลกษณะนสยของตวละครทดนนควรบรรยายอยาง

สมจรง ตวละครตวหนงอาจจะมลกษณะนสยหลายๆ อยาง ไมใชดหรอไมดไปทางใดทางหนง

ความตองการของตวละครทดควรจะเหมอนคนธรรมดาทวๆไปเชนมความรกความโกรธความ

เกลยดหรอตองการความสนใจจากผอนเปนตน

(๔) แนวคดของเรอง แนวคดของเรองสวนมากผ เขยนจะไมบอกตรงๆ

ผอานจะตองคนหาวาไดแนวคดอยางไรตวอยางเชนเรองลกผชายของศรบรพาตองการแสดงวา

ลกผชายนนมความหมายอยางไร เรองจดหมายจากเมองไทยของโบตน ตองการแสดงใหเหน

ขอดและขอเสยของคนไทย โดยเฉพาะน�าใจ ซงไมเหมอนกนกบคนชาตอน เปนตน นวนยาย

หรอเรองสนทดนนผอานตองพจารณาคณคาทจะไดจากเรองนนๆไมทางใดกทางหนงได

(๕) ส�านวนภาษา เปนสงส�าคญมากอยางหนงในการพจารณาเลอกอาน

นวนยายและเรองสน ผอานมกจะรสกวาตนเองชอบหรอไมชอบส�านวนของนกเขยนคนนนคนน

แตบางคนกไมสามารถบอกไดวาเพราะเหตใดสงทควรพจารณาเกยวกบส�านวนภาษาคอส�านวน

ภาษาของตวละครในบทสนทนาตองสมจรงและเหมาะสมกบตวละคร ประโยคทแตงควรกะทดรด

สละสลวยเปนส�านวนทสามารถสรางอารมณและความรสก

๒.๔) การอานวารสารและหนงสอพมพ ในการพจารณาอานสอสงพมพประเภทน

ควรพจารณาดงน

(๑) หนงสอพมพ เปนเครองมอสอสารทจะกระจายขาวคราวและเหตการณ

ตางๆไปทวประเทศหรออาจจะทวโลกโดยเฉพาะหนงสอพมพรายวนเปนเครองมอสอสารทเสนอ

ขาวทนาสนใจทเกดขนในแตละวนดงนนหวใจส�าคญของหนงสอพมพรายวนกคอ“ขาว”

การพจารณาหนงสอพมพรายวนจงควรพจารณาเกยวกบขาววามสวนใน

การชวยยกระดบสงคมใหสงขนหรอมประโยชนตอชนหมมากหรอไมหากขาวนนกระทบกระเทอน

ตอประชาชนสวนใหญเหตการณเหลานนกไมควรน�ามาเสนอในหนาหนงสอพมพ

ขาวทน�าเสนอควรเปนขาวทมความเกยวของกบการปกครอง การเมอง

เศรษฐกจ สงคม การศกษา การอนามย การประกอบอาชพ เทคโนโลยสมยใหมในดานตางๆ

เหตการณทไมควรน�าเสนอเปนขาว คอ เหตการณทอาจจะสงผลท�าลายความมนคงของชาต

หรอท�าลายวฒนธรรมและประเพณดงเดมอนดงาม

28

การเขยนกรอบแนวคดจากการอานมความส�าคญตอการศกษาหาความร เพราะท�าให

เหนความส�าคญระหวางทกสวนของความคดรวบยอดหลกและความคดรวบยอดรองลงไป หรอ

ความส�าคญของเนอเรองทมการโยงความส�าคญเขาดวยกนท�าใหงายตอการท�าความเขาใจในการ

ศกษาและเพมความเขาใจในการเรยนรเปนเครองมอในการจดบนทกความรทไดจากการอานและ

ฟงดงนนการเขยนกรอบแนวคดจงมความสมพนธกบกระบวนการสอสารของมนษยทงในดานของ

การรบสารและสงสาร

๓.๒ องคประกอบของการคด การเขยนกรอบแนวคดจากการอานไดอยางมประสทธภาพ ผเขยนจะตองมกระบวนการ

คดทมประสทธภาพซงองคประกอบของกระบวนการคดมดงน

๑) สงเรำ เปนสอหรอองคประกอบแรกทเปนสงกระตนใหบคคลเกดการรบร สงเราท�าใหเกดปญหาความสงสยความขดแยงแลวจงกอใหเกดการกระบวนการคดเพอยตขอสงสยนน

ซงสงอาจเปนวตถสงของภาพเสยงขอมลสญลกษณหรอสถานการณตางๆในชวตประจ�าวน

๒)กำรรบรบคคลสามารถรบรไดโดยผานประสาทสมผสทง๕โดยทคณภาพของการรบรเกดจากคณภาพของสงเรากลาวคอเมอมนษยรบรถงสงเราทมากระทบจงเกดกระบวนการคด

๓) จดมงหมำยผคดจะตองมจดมงหมายในการคดแตละครงเชนคดเพอแกปญหาคดเพอตดสนใจคดเพอสรางสรรคสงใหมคดเพอพฒนาตนเองในดานตางๆเชนการเรยนอาชพ

ฯลฯเมอมจดมงหมายในการคดทชดเจนกจะท�าใหสามารถเลอกใชวธคดไดถกตอง

๔) วธคดการคดในแตละครงผคดควรเลอกใชวธการคดใหตรงกบจดมงหมายเชนคดเพอตดสนใจควรใชวธคดอยางมวจารณญาณคดเพอแกปญหาควรใชวธคดแบบมองรอบดาน

เปนตน

๕) ขอมลการคดในแตละครงผคดควรมขอมลประกอบเพอใหไดความคดทถกตองและตรงกบความเปนจรงทสดโดยขอมลทน�ามาใชควรเปนขอมลทเชอถอไดและมความหลากหลาย

๖) ผลของกำรคดหมายถง ค�าตอบหรอทางออกของปญหาซงผลของการคดจะเปนประโยชนตอตวผคดหรอสงคมโดยรวมหากผลของการคดเปนไปในเชงสรางสรรค

๓.๓ กระบวนการเขยนกรอบแนวคดจากการอาน การเขยนกรอบแนวคดเปนทกษะทตองเอาใจใสและฝกฝนอยางจรงจง เพอใหเกดความร

ความช�านาญ การเขยนกรอบแนวคดหรอผงความคดนนมความสมพนธกน เนองจากการเขยน

งานเขยนทกประเภทตองใชความคดสรางสรรควเคราะหกลนกรองเรยบเรยงใหดเสยกอนแลว

จงลงมอเขยนซงจะท�าใหการเขยนนนๆส�าเรจลงดวยดการเขยนกรอบแนวคดหรอผงมโนทศน

31

๒.การอานสออเลกทรอนกสควรตรวจสอบความถกตอง ขอมลทดตองมความถกตอง

และครบถวน ดงนน จงจ�าเปนอยางยงทจะตองอางองขอมลมากกวาหนงแหลง ขอมลทขาด

ความถกตองสามารถประเมนไดจากขอมลทไมระบวนทไวในเอกสารซงท�าใหขอมลทมการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรวอาจขาดความถกตองไดขอมลทมความคลมเครอไมเฉพาะเจาะจงหรอ

ใหขอมลเพยงดานเดยวโดยไมกลาวหรอวเคราะหถงขอมลอกดานหนง

๓.การอานสออเลกทรอนกสควรค�านงถงความทนสมยเปนปจจบนโดยเฉพาะขอมลทาง

ดานการแพทยวทยาศาสตรธรกจและเทคโนโลยซงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาสงผลให

ขอมลดงกลาวลาสมยไดอยางรวดเรวดงนนผอานจงตองตรวจสอบวาขอมลนนยงมความทนสมย

หรอไม

๔.การล�าดบขอความทจะน�ามาสนบสนนความคดหลกขอเทจจรงขอคดเหนความรสก

อารมณและเจตนาของผเขยนความคดแทรกความคดเสรมทเกดขนอยางเปนระเบยบชดเจน

มสาระมเหตผลนาเชอถอ

๕.ควรมตวอยางหรอขอมลอนทจะท�าใหเรองมน�าหนกเปนทนาเชอถอ

๓ การเขยนกรอบแนวคดจากการอาน

๓.๑ ความหมายและความส�าคญของการเขยนกรอบแนวคด การเขยนกรอบแนวคดจากการอาน หมายถง การเชอมโยงความสมพนธของขอมล

ทงหมดทเปนองคประกอบของสงใดสงหนง เรองใดเรองหนงไดอยางชดเจน โดยมการจดระบบ

จดล�าดบความส�าคญของขอมลเพอสรางความคดรวบยอดของสงนนๆ

การเขยนกรอบแนวคดจากการอานจงเปนการจดกลมความคดรวบยอดเพอใหเหนความ

ส�าคญของความคดระหวางความคดหลกและความคดรองจากค�านยามดงกลาวแสดงใหเหนวา

สงทสมพนธกบการเขยนกรอบแนวคดคอการคด

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานอธบายวาคด(กรยา)หมายถงท�าใหปรากฏเปน

รปหรอประกอบใหเปนรปเปนเรองขนภายในใจใครครวญไตรตรองสวนความคด(นาม)หมาย

ถงสงทนกรขนในใจความรทเกดขนภายในใจและกอใหเกดแสวงหาความรตอไป

กลาวไดวา กระบวนการคดเปนการท�างานของสมอง เกดขนเมอมนษยเผชญกบสง

แวดลอมรอบตวรบรขอมลรวมถงสถานการณตางๆแลวเกดปญหาหรอขอสงสยจงใชสตปญญา

ในการคดพจารณาไตรตรองดวยการน�าพนฐานความรและประสบการณเดมมาผนวกกบความร

ใหมจนกระทงไดค�าตอบพบทางออกหรอเกดความรใหมทสรางสรรค

30

ÍÒËÒ

Ãä·Â ÍÒËÒäÒÇ

ÍÒËÒ

ÃËÇÒ¹

Çѵ¶ØÔº¢Í§ÍÒËÒÃ

¡ÃÐà·ÕÂ

Á

â»Â¡

Ñê¡

ᡧàÅÕÂ

§

µŒÁâ¤

ÅŒ§ ᡧ»

†Ò

¹í éÒ¾Ã

Ô¡ á¡

§¡ÐË

ÃÕ è

´Ñá»Å§

ÃʨÑ

¤ÇÒÁ

»Ãг

Õµ

ໂ¡

»Ù¹

ä·Âá·Œ

´Ñá»

ŧ

µÐâ¡

Œ

½Í·

ͧ

·Í§Ë

ÂÍ´

Êѧ¢Â

Ò

ä·Âá·

Œ

ä·Â

à·È

ÁÑÊÁÑè¹

¡ÃÐÇ

Ò¹»ÅÒ

¡ØŒ§áË

Τ

¾ÃÔ¡

àÍ¡ÅÑ¡

ɳ�ÍÒË

ÒÃä·Â

33

มหลกการส�าคญทจะตองยด คอ ความถกตอง งายในการอานซงมผลชวยในการจ�าไดเปนอยางด

ใชสรปยอเรองทสนใจ รวมทงเหมาะกบการน�าไปใชประโยชนในการสอสาร เชน การน�าไปใชใน

การน�าเสนอขอมลความรซงกระบวนการเขยนกรอบแนวคดสามารถล�าดบเปนขนตอนไดดงน

๑) ขนระดมควำมคด หรอการระดมสมอง คอกระบวนการทกระตนใหบคคลหรอกลมบคคลคดหา“ความคด”หรอ“ค�าตอบ”ของหวขอหรอปญหาหนงๆโดยขณะระดมความ

คดจะตองมการจดบนทกส�าหรบขนตอนการระดมความคดยงไมตองสนใจวาความคดหรอค�าตอบ

ทไดนนดพอแลวหรอไมสงส�าคญคอการรวบรวมความคดใหไดมากทสดเชนการระดมความคด

เกยวกบเรอง“อาหารไทย”อาจไดความคดทหลากหลายดงน

พรก แกงเลยง เปยกปน ฝอยทอง กระวาน

กงแหง โปยกก ตมโคลง ทองหยอด ตะโก

ปลา แกงปา น�าพรก ความประณต กระเทยม

รสจด สงขยา มสมน แกงกะหร

๒)ขนจดระเบยบควำมคด เมอระดมความคดทไดรบจากการอานสอประเภทตางๆ

ไดแลวขนตอนตอมาคอการจดระเบยบหมวดหมของความคดกลาวคอถอยค�าหรอความคดท

มทศทางเดยวกนกควรน�ามารวมไวเปนหมวดหมเดยวซงจากตวอยางการระดมความคดเกยวกบ

อาหารไทยสามารถน�ามาจดระเบยบความคดโดยการแบงหมวดหมคอมองหาสงทเปนลกษณะ

รวมกนดงน

กลมท ๑ วตถดบของอาหาร พรก กระวาน กงแหง โปยกก ปลา กระเทยม

กลมท ๒ อาหารคาว แกงเลยง ตมโคลง แกงปา น�าพรก มสมน แกงกะหร

กลมท ๓ อาหารหวาน เปยกปน ฝอยทอง ตะโก ทองหยอด สงขยา

กลมท ๔ เอกลกษณอาหารไทย รสจด ความประณต

๓) ขนล�ำดบควำมคด เมอผศกษาจดระเบยบความคดเปนหมวดหมแลว เมอจะ

น�าเสนอความคดนนออกไปในรปแบบของกรอบแนวคด ผศกษาควรล�าดบความคดกอนหลง

แตกประเดนความคดหลกความคดรองและความคดยอยซงอาจน�าเสนอการแตกประเดนเกยวกบ

“อาหารไทย”ในลกษณะของกรอบแนวคดไดดงน

32

อนเทอรเนตเปนคลงแหงขอมลและเครองมอในการตดตอสอสาร รบสงขอมลขาวสาร

ตางๆ ทวโลก การใชอนเทอรเนตนนกอประโยชนมหาศาล แตกแอบแฝงไปดวยภยอนตรายตางๆ

มากมาย ไมวาจะเปนเรองของการเขาถงขอมลทไมเหมาะสมส�าหรบเดก คานยมผดๆ เกยวกบเรอง

เพศ การลอลวงในวงสนทนา นอกจากนยงมเวบไซตทเตมไปดวยเรองลามกและเรองรนแรงตางๆ

ทยากตอการทจะควบคม ตรวจสอบได อาชญากรรมทางอนเทอรเนตเหลานเปนภยทอนตรายมากพอ

ทจะก�าหนดเสนทางอนาคตของเดกได ดงนนกอนทเดกไทยเราจะตกเปนเหยอของภยเหลาน

พอแม ผทอยใกลชด จ�าเปนอยางยงทจะตองท�าความเขาใจภยอนตรายตางๆ อนเนองมาจากการ

เปลยนแปลงทเกดขนในโลกยคใหมน เพอทจะรเทาทนการเปลยนแปลงทเกดขนและปรบตวเอง

ตงรบสงทเกดขนอยางชาญฉลาด เพอชวยปกปองและน�าพาใหเดนไปในทศทางทถกตอง

เมอพดถงอนตรายทอาจเกดขนจากการใชงานอนเทอรเนตโดยไมมการจ�ากดของเขตหรอ

ดแลการใชอนเทอรเนตของเดกกจะมองเหนปญหาอยางมากมาย ซงอาจกอใหเกดผลกระทบอนได

เชน ภาพความรนแรงระหวางเดกกบอนเทอรเนตในบานเราอาจจะไมรนแรงเทากบประเทศผน�า

ดานเทคโนโลยทงหลาย หากแตพจารณาตามศกยภาพและตวเลขการใชอนเทอรเนตหรอการเปด

บรการอนเทอรเนตคาเฟทเตบโตขนเรอยมาท�าใหหลายคนอดเปนหวงอนตรายจากอนเทอรเนตทจะ

เกดขนกบเดกในหลายรปแบบ อยางแรก คอ ภาพหรอขอมลทไมเหมาะสมกบเดก เชน เวบไซตลามก

เวบไซตทสนบสนนใหกอความรนแรงหรอเวบไซตทกลาวถงยาเสพตดหรอเวบไซตทสอนในสงทไมด

เชน สอนท�าระเบดขวด เวบไซตเหลานอาจสงผลตอความคดของเดกและสงผลตอพฤตกรรมของเดก

ในอนาคต เชน กรณของเดกในยโรปเปดเวบไซตทเกยวกบการท�าระเบดขวดแลวลองท�าดวยตนเอง

โดยทพอแมไมทราบแลวน�าไปโยนเลน จนเกดเปนเหตสลดใจ ซงในทสดเดกสารภาพวาน�าความร

มาจากอนเทอรเนตกอใหเกดปญหาตางๆ ตามมา

เดกในปจจบนใชเวลากบอนเทอรเนตมากเกนไป ซงไมเพยงสงผลตอสขภาพรางกาย

โดยตรงแลว ยงเปนการลดความสมพนธกบสงคมในเวลาเดยวกน โดยเฉพาะการปฏสมพนธกบ

ครอบครว เดกจะหนไปสรางความสมพนธกบคนแปลกหนา เปนความรสกแบบฉาบฉวยและท�าให

เดกไมกลาสอสารโดยการพด การออกกฎหมายเพอควบคมการใชอนเทอรเนตเปนความพยายาม

อยางหนงทจะสกดกนอนตรายทจะเกดขนกบเดก ถงแมอนเทอรเนตจะมประโยชนมหาศาล

แตในทางกลบกนกมความเสยงทกครงเมอลกหลานของทานออนไลน เราควรรถงความเสยงเหลาน

แตเนนๆ เพอปองกนลกหลานจากภยอนเทอรเนตทอาจจะเกดขนได ความเสยงเหลานไดแก การ

เปดรบสงทไมเหมาะสม เมอเขาไปในบางเวบไซตมความเปนไปไดทเดกจะเจอกบสงทไมเหมาะสม

โดยไมไดตงใจ เชน โฆษณาชวนเชอ ขอความรนแรงในเวบบอรด เรองเกยวกบเซกส ภาพอนาจาร

35

จากกรอบแนวคดทน�าเสนอ สามารถสรปล�าดบขนการสงเคราะหขอมลจากการอานใน

รปแบบกรอบแนวคดไดดงน

๑.อานเนอเรองใหละเอยดเพอมองหาประเดนทส�าคญตางๆของเรอง

๒.คดหาหวเรองทครอบคลมความส�าคญของเนอเรองทงหมดโดยเขยนค�าทมลกษณะ

เปนกลมค�าหรอเปนค�าสนๆ(keyword)หรออาจจะวาดเปนภาพไวกลางหนากระดาษ

๓.จดแยกเนอหาสาระใหเปนหมวดหม แตกความคดของเนอเรองส�าคญแตละเรอง

ออกเปนกงและในแตละหวขอหรอประเดนหลกตองมความส�าคญเทากนและสอดคลองกบหวเรอง

ระวงไมใหซ�าซอนกน

๔.จบหวขอหรอประเดนรอง แตกความคดรองออกเปนกงหลกเปนแขนงยอย ซงเปน

รายละเอยดส�าคญวางใหสอดคลองสมพนธกบหวขอหลก

๕.พยายามใหรายละเอยดเพมเตมขยายตอไปในแตละหวขอรองและเขยนเปนขอความ

ไวบนเสนทแตกยอยออกไปจากแขนงนนๆ

การเขยนแผนผงความคดนสามารถเพมเตมเสนกง แขนง หรอแขนงยอยไดเสมอเมอ

พบหวขอหลกหวขอรองทเกยวของหรอนาสนใจในภายหลงนอกจากนแผนผงความคดสามารถ

ท�าใหนาสนใจเหนหวขอทส�าคญและสวยงามเพมขนไดอกเชนท�าใหขนาดของเสนมความหนา

มากหรอนอยแตกตางกนตามล�าดบขนของการเขยนจากศนยกลางของภาพซงขนาดของเสนจาก

ศนยกลางของภาพจะมความหนามากทสดและคอยๆ มความหนาลดลง หรอใหความหนาของ

ตวอกษรทเขยนแตกตางกนโดยหวขอส�าคญมอกษรตวใหญและหนาหวขอรองเปนอกษรตวเลก

กวาและอาจใชสหรอภาพวาดประกอบใหสวยงาม

๓.๔ ตวอยางการสงเคราะหความรจากการอานโดยใชกรอบแนวคด

ในปจจบนอนเทอรเนตไดเขามามบทบาทในชวตประจ�าวนมากขน เราสามารถรบและ

สงขอมลขาวสารตางๆ ไดมากมายจากเครอขายนและยงสามารถไดรบประโยชนจากอนเทอรเนต

อกดวย แตการใชอนเทอรเนตไมไดมประโยชนเสมอไป อนเทอรเนตมโทษมากมายมหาศาล

โทษของอนเทอรเนตมกมาควบคกบวยรน เพราะวยรนสมยนสวนใหญมกใชอนเทอรเนตไปใน

ทางทผด คอ ใชอนเทอรเนตเพอท�าใหตนเองมความสข ถาวยรนใชไปในทางทถกกเปนผลดตอ

ตนเอง แตถาใชไปในทางทผดกมผลเสยตอตนเอง การใชงานอนเทอรเนตแพรหลายมากขนเรอยๆ

มสมาชกมากหนาหลายตาเขามาใชบรการ ขณะทวยรนบางคนเพลดเพลนอยเพยงแคการสนทนา

ผานหองสนทนาตางๆ (Chat) โดยไมสนใจขาวสารตางๆ ทงทสงเหลานเปนสงใกลตวมากขนทกวน

ส�าหรบชองวางตรงนท�าใหวยรนบางคนเจอกบอนตรายตางๆ

34

ความนาเชอถอของบทความปรากฏสองประเดน คอ บทความดงกลาวเผยแพรส

สาธารณชนและเนอหาของบทความเปนสภาพทเกดขนจรงในสงคมโดยมกลวธการน�าเสนอขอมล

ทงายตอการท�าความเขาใจซงความรทสามารถสงเคราะหไดจากบทความดงกลาวสามารถแสดง

ในรปแบบของกรอบแนวคดโดยปฏบตตามขนตอนดงน

ขนระดมความคด เมออานบทความดงกลาว อาจชวยกนระดมความคด โดยการมอง

ปญหาอยางรอบดานโดยใชขอมลความรทไดรบจากการอานผนวกกบประสบการณสวนตนซงอาจ

ระดมความคดในชนตนไดดงน

ความร เสยเวลา ผปกครอง กฎหมาย ความบนเทง

เสยเงน เพอน ปลกฝง การงาน เสยสขภาพ

ตนเอง รณรงค สงคม คานยม ขาดปฏสมพนธ

ใหความรวมมอ ลวงละเมด มจตส�านก แบงเวลา อนเทอรเนตคาเฟ

เวบลามก ความรนแรง วจารณญาณ กจกรรมอยางอน

ขนจดระเบยบความคดเมอไดความคดทหลากหลายจงน�าความคดเหลานนมาจดระเบยบ

ตามแนวทางทก�าหนดคอการมองหาลกษณะรวมกนของความคดตางๆเพอใหไดหมวดหมความ

คดดงน

กลมท ๑ ประโยชน : ความร ความบนเทง การงาน สงคม

กลมท ๒ โทษ : เสยเวลา เสยเงน เสยสขภาพ ขาดปฏสมพนธ ลวงละเมด เวบลามก

ความรนแรง

กลมท ๓ ปจจย : ผปกครอง เพอน ตนเอง คานยม อนเทอรเนตคาเฟ

กลมท ๔ การปองกน : กฎหมาย ปลกฝง รณรงค ใหความรวมมอ มจตส�านก แบงเวลา

วจารณญาณ กจกรรมอยางอน

ขนล�าดบความคดเมอจดระเบยบความคดเปนหมวดหมแลวจงน�าเสนอในรปแบบของ

กรอบแนวคดโดยล�าดบความคดกอนหลงแตกประเดนความคดหลกความคดรองและความคด

ยอยซงอาจน�าเสนอการแตกประเดนเกยวกบ“การใชอนเทอรเนต”ในลกษณะของกรอบแนวคด

ไดดงน

37

ลงคไปยงเวบไซตลามก รวมไปถงกจกรรมมอมเมาเยาวชนและสงผดกฎหมายทงหลาย การละเมด

สทธสวนบคคลและการท�ารายรางกาย เมอเกดการสนทนา (Chat) เกดขน เดกอาจจะถกลอลวง

ใหบอกขอมลสวนตวทงของตนเองและครอบครว ซงมจฉาชพจะน�าไปหาผลประโยชนและอาจกอ

ความเสยหายรายแรงไดหรออกในกรณ เดกอาจจะถกชกชวนใหไปนดพบกบเพอนในอนเทอรเนต

อาจเกดการลอลวงไปท�ามดมรายไดและเกดอาชญากรรม ตามมาดวยถอยค�ารนแรงมกจะเกดขน

เมอเดกเขาไปสนทนากบคนแปลกหนาหรอเมอเดกเขาไปอานขอความและแสดงความคดเหน

ในเวบบอรด หรอเวบไซตทมเนอหาเกยวของกบความรนแรงและอนาจารโดยเฉพาะ ซงเดกอาจ

พลดหลงเขาไปในเวบไซตประเภทน สงผดกฎหมายและการเงน มความเปนไปไดทเดกอาจจะ

ถกเกลยกลอมใหบอกหมายเลขบตรเครดตของผปกครอง ดวยความรเทาไมถงการณไดหรอแมกระทง

ถกชกจงใหเขาขบวนการมจฉาชพ ท�าสงผดกฎหมาย โดยใชอนเทอรเนตเปนเครองมอ เพราะฉะนน

วยรนตองใหความส�าคญกบการใชอนเทอรเนตในเรองการศกษา หรอเรองอนๆ เปนตน แตไมควร

ใชไปในทางทผด ซงอนเทอรเนตจะใหทงคณและโทษ ส�าหรบครอบครวเปนสวนหนงทจะตองดแล

และเอาใจใสวยรนในการใชอนเทอรเนต

ไทยรฐออนไลน

จากบทความ สามารถสงเคราะหความรได โดยใชกรอบแนวคดเพอจ�าแนกความรทไดรบ

จากการอานและรวมถงแนวทางปฏบตเพอน�ามาพฒนาตนเองเกยวกบการใชอนเทอรเนตกลาวคอ

เมอมความร ความเขาใจเกยวกบประโยชน โทษ และปจจยตางๆ ทมสวนผลกดนใหวยรนไทย

ใชอนเทอรเนตโดยตงอยบนความเสยงหรอการถกลอลวงจากอาชญากรคอมพวเตอร กจะท�าให

มองเหนแนวทางในการรวมมอกนแกไขปญหาจากทกๆ ฝายทเกยวของ ปกปองตนเองจาก

อนตรายตางๆทอาจขนไดจากการใชอนเทอรเนต

บทความตวอยาง มใจความส�าคญของเรอง น�าเสนอสภาพปจจบนเกยวกบการใช

อนเทอรเนตของวยรนไทยและอนตรายตางๆ เชน การลวงละเมดทางเพศ การลอลวงทางธรกจ

เปนตนการน�าเสนอเนอหาสาระตางๆเปนการใหขอมลตามสภาพทเปนจรงของสงคมซงขอมล

เหลานเปนขอมลทเปนจรงและสามารถพสจนไดกลาวคอมผลงานวจยจ�านวนมากทวจยเกยวกบ

พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตของวยรนไทยและรวมถงภยทไดรบจากการใชอนเทอรเนต แตใน

ขณะเดยวกนผเขยนกไดแสดงความคดเหนเกยวกบอนตรายทเดกอาจไดรบจากการใชอนเทอรเนต

โดยปรากฏค�าวา“อาจจะ”ในบทความเชน“เดกอาจพลดหลงเขาไปในเวบไซตน...มความเปนไป

ไดทเดกอาจจะถกเกลยกลอม”

36

จากกรอบแนวคดดงกลาวคอการสงเคราะหความรทไดรบจากการอานซงท�าใหร จก

อนเทอรเนตมากขนทงในดานของคณประโยชนโทษปจจยทมสวนในการผลกดนใหวยรนไทยใช

อนเทอรเนตผดวตถประสงคและประเดนสดทายคอกลวธการปองกนตนเองเพอก�าหนดแนวทาง

การใชอนเทอรเนตอยางถกตอง

การอานเปนสงส�าคญของการแสวงหาความรและมความจ�าเปนตอการเรยนในระดบท

สงขน ในปจจบนนโลกยคแหงการสอสารไรพรมแดน ขอมลขาวสารทเกดขนหลงไหลเขามาอยาง

รวดเรวและมากมาย ผอานจงตองอานอยางมวจารณญาณโดยอาศยความคด ไตรตรอง แยกแยะ

พนจพจารณาอยางรอบคอบ ทงจบใจความส�าคญ ตความ วเคราะห สรปความและสงเคราะห

จากเรองทอานแลวน�ามาประเมนคาสงทอานวามคณคานาเชอถอเพยงใด ดหรอดอย สามารถ

น�าประโยชนความรหรอสาระจากการอานมาประยกตใชเขากบชวตประจ�าวนเพอประโยชนตอ

ตนเองและสงคมสวนรวมและประเทศชาตได

39

¡ÒÃ㪌ÍÔ¹à·ÍÃ�à¹çµ

¡Ô ¡ÃÃÁÍ‹ҧÍ×è¹

¼ÙŒ»¡¤Ãͧ

à¾×è͹

µ¹àͧ¤‹Ò¹ÔÂÁ

ÍÔ¹à·ÍÃ�à¹çµ¤Ò࿆

ÇÔ Òó­Ò³

ẋ§àÇÅҼٌ㪌ºÃÔ¡Òà ÀÒ¤àÍ¡ª¹

ÀÒ¤ÃÑ°

ÁÕÔµÊíÒ¹Ö¡

ãËŒ¤ÇÒÁËÇÁÁ×Í

óç¤�

»ÅÙ¡½§

¡®ËÁÒÂ

Êѧ¤Á

àÊÕÂà§Ô¹

àÊÕÂÊØ¢ÀÒ¾

¢Ò´»¯ÔÊÑÁ¾Ñ¹�

ŋǧÅÐàÁÔ

àÇçºÅÒÁ¡

¤ÇÒÁÃعáç

àÊÕÂàÇÅÒ

¡Òçҹ

¤ÇÒÁºÑ¹à·Ô§

¤ÇÒÁÃÙŒ

¡Òû‡Í§¡Ñ¹

»ÃÐ⪹�

â·É

»¨¨ÑÂ

38

กจกรรมสรางสรรคพฒนาการเรยนร

คำาถามประจำาหนวยการเรยนร

๑.นกเรยนสบคนขาวสารหรอขอมลทเปนประโยชนจากสอตางๆแลวสงเคราะห

ความรทไดรบจากขาวนนโดยใชรปแบบกรอบแนวคดทไดศกษาลงกระดาษ

รายงานสงครผสอน

๒.นกเรยนแบงกลมกลมละ๔-๕คนจากนนใหแตละกลมเลอกอานบทความ

แลวมาอธบายรวมกนในชนเรยนวาบทความทเลอกอานนนสามารถสงเคราะห

ความรเพอมาพฒนาตนเองพฒนาการเรยนและพฒนาความรทางอาชพไดอยางไร

๑.การสงเคราะหความรทไดจากการอานกอใหเกดประโยชนอยางไรจงอธบาย

๒.แนวทางในการอานเพอสงเคราะหความรมอะไรบางจงอธบาย

๓.นกเรยนบอกความส�าคญของการเขยนกรอบแนวคดจากการอานมาพอสงเขป

40