Analiza technicznaAnaliza technicznawykład 9wykład 9

Teoria Dowa

Teoria fal ElliottaJ.J. Murphy

http://www.ingsecurities.pl/e-learning

Teoria Dowa„The ABC of Stock Speculation”

S. A. Nelson 1903

„The Stock Market”

W. P. Hamilton, 1922

„Dow Theory”

Robert Rhea, 1932

Hossa – bull market

Hossa dzieli się na trzy fazy, trzy ruchy zwyżkujące Pierwszy ruch jest zdominowany dużą dozą

pesymizmu po okresie bessy, jest reakcją na niedowartościowanie rynku.

Zwyżce towarzyszą negatywne informacje okołorynkowe.

Większość obserwatorów patrzy z niedowierzaniem na rosnące indeksy.

Panuje powszechne przekonanie o nieuchronnym pogłębieniu spadków

Hossa – the bull market

Druga zwyżka wiąże się z polepszającym się klimatem biznesowym.

Rosną zyski przedsiębiorstw. Zmniejsza się bezrobocie. Zdaniem większości – najgorszy okres został

przezwyciężony Ta faza powinna być najbardziej zyskowna

dla techników.

Hossa – the bull market

Trzecią zwyżkę charakteryzuje przesadny optymizm w dyskontowaniu przyszłości. Zwyżce towarzyszą pozytywne informacje okołorynkowe.

Informacje o hossie docierają do szerokiej publiczności.

Większość inwestorów rozważa tylko zakupy akcji.

Firmy emitują nowe serie akcji

Bessa – the bear market Bessa dzieli się także na 3 fazy spadkowe W pierwszej zbywają akcje najbardziej

zorientowani, którzy dostrzegli przewartościowanie i brak perspektyw na większe zyski spółek.

Drugą fazę charakteryzuje paniczna wyprzedaż akcji, zniżki nabierają tempa.

Po kulminacji wyprzedaży następuje korekcyjna zwyżka trendu wtórnego. Trend wtórny może mieć postać trendu bocznego.

Trzeciej fazie spadków towarzyszy postępujący pesymizm tych, którzy byli przekonani, że kupili „w dołku” oraz tych , którzy przetrzymali akcje do tej pory.

Fazie towarzyszą negatywne wiadomości okołorynkowe. Panuje przekonanie, że akcje nie mają żadnej wartości.

Potwierdzenie średnich: przemysłowej i transportowej DJIA, DJTA

Sygnał kupna jednej średniej musi być potwierdzony sygnałem płynącym z drugiej

Potwierdzenie sygnału przez drugą powinno nastąpić w ciągu 3 miesięcy po wygenerowaniu sygnału przez pierwszą

Sygnał kupna to osiągnięcie nowego dna na wyższym poziomie niż poprzednie w głównym trendzie zwyżkowym oraz przekroczenie szczytu osiągniętego w pierwszej zwyżce trendu wtórnego

Obroty potwierdzają trend głównyVolume goes with trend

W czasie hossy wolumen wzrasta wraz ze zwyżką ceny akcji maleje w czasie zniżki. To samo dotyczy trendów wtórnych

W czasie bessy wolumen wzrasta wraz ze spadkiem ceny akcji i maleje przy wzrostach

Trend horyzontalny może zastępować trendy wtórne

Ceny wahają się w granicach –5% do +5% Następuje tymczasowa równowaga popytu i

podaży Im dużej trwa, im mniejsze są wahania, tym

ważniejsze jest wybicie z tzw. „bazy” Trend horyzontalny może dotyczyć jednej ze

średnich

Ceny zamknięciaInercja trendu

Ważne są tylko ceny zamknięcia, wahania w trakcie dnia mają znaczenie drugorzędne

Trend jest kontynuowany, dopóki nie ma sygnału jego zmiany

Sygnał zmiany trendu może wystąpić w każdej chwili, dopóki jednak nie następuje należy uważać za „obowiązujący” istniejący trend

Teoria Dowa, Charles H. DowTeoria Dowa, Charles H. Dow- wynalazca indeksu giełdy - wynalazca indeksu giełdy amerykańskiejamerykańskiej

(ostatnia dekada XIX w,) 75% akcji drożeje w czasie hossy, 90% zniżkuje w

czasie bessy Idea „średniej giełdowej” ilustrującej zachowanie cen

12 największych spółek (później 32, teraz 30) Średnie giełdowe dyskontują wszystko (averages discount everything-except „acts of God”) Średnie rynkowe odzwierciedlają działanie dziesiątków

tysięcy inwestorów, którzy mają dostęp do wszelkich informacji, także fundamentalnych

Teoria fal ElliotaTeoria fal Elliota

„The wave principle” – Charles J. Collins1938 rPublikacja bazująca na oryginalnym tekście Ralpha

Nelsona Elliotta- rozszerzenie i uzupełnienie teorii Dowa „Nature’s Law –The Secret of the Universe” – R.

N. Elliott 1946 „ Elliott wave principle” A.J. Frost,R. Prechter 1978 Polskie tłum. - „Teoria fal Elliotta” WIG –Press

1995

Teoria fal ElliotaTeoria fal Elliota

Podstawowe elementy teorii fal Kształt impulsów wzrostowych, korekt spadkowych, Proporcje między kolejnymi elementami Relacje czasowe.

Uwaga 1. Analiza proporcji jest użyteczna przy określeniu zasięgu przyszłego ruchu cen, czego dokonuje się mierząc relacje pomiędzy poszczególnymi falami.

Uwaga 2. Teoria Elliotta była pierwotnie przeznaczona do analizy głównych wskaźników rynku akcji, a zwłaszcza średniej przemysłowej Dow-Jonesa..

Teoria fal ElliotaTeoria fal Elliota

Rosnący rynek akcji podlega powtarzającemu się rytmowi pięciofalowej fazy wzrostu, po której następuje trójfalowa faza spadku.

Pełny cykl składa się więc z ośmiu fal Fale fazy wzrostów - oznaczone liczbami 1, 3 i 5 – zwane

są falami impulsu - natomiast fale 2 i 4, biegnące w kierunku przeciwnym do trendu wzrostowego, zwane są falami korygującymi.

Kiedy pięciofalowa faza wzrostu dobiega końca, zaczyna się faza trójfalowej korekty. Fale tej fazy oznaczone są odpowiednio literami a, b, c.

Na spadkowym rynku faza spadku ma strukturę pięciofalową, zaś wzrostu - trójfalową.

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowegowzrostowego

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cykluwzrostowego – stopnie cyklu

Cykl rynku wzrostowego= faza wzrostu + faza spadku

Całą fazę wzrostu określamy jako falę 1 stopnia (podobnie - faza spadku)

Cykl składa się zatem z 2 fal 1 stopnia. 5 fal fazy wzrostu to 5 fal 2 stopnia Cykl składa się zatem z 8 fal 2 stopnia.

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cykluwzrostowego – stopnie cyklu

Każdą z 8 fal 2. stopnia całego cyklu można podzielić na fale stopnia 3, według zasady:

Jeżeli kierunek (wzrost lub spadek) fali jest zgodny z kierunkiem fali wyższego stopnia, to dzielimy ja na 5 fal niższego stopnia, w przeciwnym wypadku na 3 fale.

Fale stopnia 3. dzielimy na fale stopnia 4. Według tej samej zasady. Itd..

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cykluwzrostowego – stopnie cyklu

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cykluwzrostowego – stopnie cyklu

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cykluwzrostowego – stopnie cyklu

Liczba fal w fazie spadku

Liczba fal w fazie wzrostu

Liczba fal - łącznie

Stopień fali

1 1 2 13 5 8 213 21 34 355 89 144 4

89+144 144+(89+144)(89+144) +

[144+(89+144)] 5

Teoria fal Elliota – zastosowanieTeoria fal Elliota – zastosowanie

Teoria FE służy do identyfikacji aktualnego miejsca w całym cyklu, ma zatem istotną wartość prognostyczną, przy założeniu jej prawdziwości i prawidłowego oznaczenia zaistniałych fal

Ruchy korekcyjne (korekty) nigdy nie składają się z 5 fal.

Jeżeli w czasie hossy pojawi się 5 falowy ruch korekcyjny, to oznacza on pierwszą z 3 fal spadkowych.

W bessie pojawienie się 5 falowej zwyżki powinno oznaczać falę wzrostową nowego cyklu

Charakterystyka poszczególnych fal

Fala 1 jest na ogół najkrótsza w porównaniu z pozostałymi Początkowo wydaje się, że obserwowany ruch cen jest jedynie chwilowym odbiciem po długotrwałej tendencji spadkowej.

Jeżeli fala pierwsza powstaje w ramach głównych formacji odwrócenia trendu, ma ona dynamiczny charakter.

Akcje kupują inwestorzy instytucjonalni (Inwestorzy indywidualni wstrzymują się z zakupami)Fala 2 - z reguły - znosi całą pierwszą falę bądź jej istotną

część. Ruch korekcyjny w dół zatrzymuje się zazwyczaj powyżej poziomu

rozpoczęcia fali pierwszej. Akcje ponownie kupują inwestorzy instytucjonalni,

natomiast inwestorzy mniej doświadczeni zamykają swoje stratne pozycje, oczekując dalszego znaczącego pogorszenia koniunktury

Charakterystyka poszczególnych fal

Fala trzecia jest najczęściej najdłuższa i cechuje się dynamicznym wzrostem

Analiza techniczna generuje wiarygodne i silne sygnały kupna

Fali tej towarzyszy najwyższy wolumen obrotów Rynek notuje przyśpieszenie dynamiki wzrostu, czemu

towarzyszą luki cenowe Często fala trzecia jest falą wydłużoną Nigdy fala trzecia nie jest najkrótsza w układzie pięciu fal

wzrostowych. Wszystkie główne wskaźniki makroekonomiczne

potwierdzają rozwój gospodarki.

Charakterystyka poszczególnych fal

Fala 4 tak jak druga stanowi korektę spadkową w impulsie wzrostowym.

Fala 4 ma na ogół inny kształt niż fala druga (jeżeli fala druga była gwałtowna, fala czwarta ma postać konsolidacji np. w postaci trójkąta).

Fala czwarta może mieć gwałtowny charakter, gdy fala druga była płaska lub miała postać konsolidacji.

Dno fali czwartej nigdy nie znajduje się poniżej szczytu fali pierwszej.

Charakterystyka poszczególnych fal

Fala piąta ma zwykle mniej dynamiczny charakter niż fala trzecia. Kształtowaniu się tej fali pojawiają się sygnały analizy technicznej świadczące o słabnącej sile strony popytowej.

Wskaźniki przedstawiające wolumen obrotów nie potwierdzają nowych maksimów (szczyty kształtowane są przy niższym wolumenie obrotów niż to miało miejsce podczas szczytu trzeciej fali).

Krótkoterminowe oscylatory wykazują negatywne dywergencje informujące o słabnącym trendzie wzrostowym.

Uważa się, że w tej fazie akcje kupują drobni inwestorzy Inwestorzy instytucjonalni są stroną sprzedającą.

Odwrócenie trendu wzrostowego najczęściej następuje po fazie euforii.

Fale korekcyjne

Fale korekcyjne mogą mieć postać tzw. Zygzaków (najbardziej typowe) Fal płaskich Trójkątów

Zygzak (5-3-5) rynku wzrostowego

Zygzak (5-3-5) rynku spadkowego

Fala płaska hossy – oznaka siły rynku

Fala A jest trójką – nie zaś piątką Fala B zwyżkuje do poziomu początkowego fali A, fala

C – na poziomie dna fali A

Fala płaska hossy – warianty

Fala C może zatrzymać się powyżej dna fali A

Fala B może dotrzeć powyżej szczytu fali A, zaś fala C poniżej dna fali A

Fala płaska (3-3-5) bessy – oznaka słabości rynku

Fala płaska – korekta nieregularna w czasie bessy

Fala płaska – korekta nieregularna w czasie hossy

Trójkąty jako fale korekcyjne

Trójkąty pojawiają się zazwyczaj jako fala nr 4 (poprzedzają ostatni ruch

zgodny z trendem głównym) fala B w fazie A-B-C

Faza spadkowa Charakterystyka poszczególnych fal

FALA A O zaistnieniu fali A świadczy jej pięciofalowa struktura. W czasie formowania się fali A wolumen obrotów jest wyższy

podczas deprecjacji, niższy towarzyszy próbom wzrostu

FALA B

Rozpoznanie fazy kształtowania fali B nie jest łatwe. Po pewnym czasie okazuje się, że mamy do czynienia jedynie z odbiciem w górę w ramach trendu spadkowego.

Fala B przebiega zwykle przy niskim wolumenie obrotów. W zależności od rodzaju fali korygującej, zwyżki mogą sięgnąć poprzedniego szczytu (tworząc podwójny szczyt) lub nawet przekroczyć go, po czym trend spadkowy jest kontynuowany.

Faza spadkowa

FALA C

Najczęściej fala C sprowadza notowania poniżej dna fali A. Wyprzedaży towarzyszy wyższy wolumen obrotów.

O przewadze strony podażowej informują wskaźniki analizy technicznej (generowane są sygnały sprzedaży). Zestawienie szczytu trzeciej i piątej fali wraz ze szczytem fali B często przyjmuje postać negatywnej formacji głowy i ramion. Dynamiczny charakter fali C wynika przede wszystkim z faktu, iż spadki zaskakują zarówno inwestorów, którzy kupili akcje podczas impulsów wzrostowych, jak również tych, którzy skusili się na otwarcie pozycji podczas fali B.