¤Ù‹Á×Í»¯ÔºÑµÔà¾×èͤÇÒÁ»ÅÍ´ÀÑÂáÅСÒá‹ÍÊÌҧÍÒ¤ÒÃã¹¾×é¹·ÕèàÊÕè§ÀÑÂἋ¹´Ô¹äËÇ

©ºÑº»ÃЪҪ¹

สำนกควบคมและตรวจสอบอาคารกรมโยธาธการและผงเมอง

แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2299-4321, โทรสาร 0-2299-4321

กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย

กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย

สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537

โดย

สำนกควบคมและตรวจสอบอาคาร กรมโยธาธการและผงเมอง

ถนนพระราม 6 แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทร. 0-2299-4321, โทรสาร. 0-2299-4366

คมอปฏบตเพอความปลอดภยและการกอสรางอาคาร

ในพนทเสยงภยแผนดนไหว

ฉบบประชาชน

กรมโยธาธการและผงเมองกระทรวงมหาดไทย

พ.ศ. 2554

คำานำา

หลายปทผานมาเกอบทกภมภาคของโลกตางประสบเหตการณ

เกดแผนดนไหวขนบอยครงและแตละครงกทวความรนแรงมากขน

ดงนนเหตการณแผนดนไหวนบวนจะเปนภยธรรมชาตทใกลตวมนษย

มากขนเรอยๆซงเราจำาเปนทจะตองเรยนรและเตรยมตวใหสามารถอย

อยางปลอดภยเมอตองเผชญกบภยธรรมชาตน

ประเทศไทยแมจะไมไดตงอยใกลรอยตอของแผนเปลอกโลก

แตกมรอยเลอนแขนงซงเปนรอยเลอนเลกๆปรากฏอยในภมภาคตางๆ

ของประเทศ รอยเลอนตางๆนแมจะกอใหเกดแผนดนไหวขนาดเลก

และมความรนแรงไมมากแตอยางไรกตามเพอเปนการเตรยมความพรอม

เพอใหเกดความปลอดภยในพนทเส ยงภยแผนดนไหว ซงไมสามารถ

จะทราบไดวาจะเกดข นเม อใดและมขนาดความรนแรงเพยงใด

กรมโยธาธการและผงเมองจงไดจดทำาคมอปฏบตเพอความปลอดภยและ

การกอสรางอาคารในพนทเสยงภยแผนดนไหวฉบบประชาชนขน เพอเปน

ความรพนฐานเกยวกบแผนดนไหวแกประชาชนผสนใจทวไป ตลอดจน

เปนขอมลเบองตน ในการกอสรางอาคารใหมความมนคงแขงแรงเพยง

พอทจะตานทานแรงสนสะเทอนจากแผนดนไหวได และหวงเปนอยางยงวา

การปฏบตตามคมอดงกลาวจะชวยเพมความปลอดภยตอชวตและทรพยสน

ของประชาชนในพนทเสยงภยใหมากยงขนอนเปนสวนหนงของมาตรการ

เตรยมความพรอมในการรบมอจากภยแผนดนไหวทอาจจะเกดขนในอนาคต

(นายอดมพวสกล)อธบดกรมโยธาธการและผงเมอง

คณะทำางานจดทำาคมอปฏบตเพอความปลอดภยและ

การกอสรางอาคารในพนทเสยงภยแผนดนไหวฉบบประชาชน

ทปรกษา นายสรชย พรภทรกล

วศวกรใหญกรมโยธาธการและผงเมอง

ประธานคณะทำางาน นางสมจต ปยะศลป

ผอำานวยการสำานกควบคมและตรวจสอบอาคาร

คณะทำางานนายสนทธ บญสทธ วศวกรโยธาชำานาญการพเศษ

รก.วศวกรโยธาเชยวชาญ

ดร.เสถยร เจรญเหรยญ วศวกรโยธาชำานาญการพเศษ

รก.วศวกรโยธาเชยวชาญ

นายนคม สะเทงรมย วศวกรโยธาชำานาญการ

นายธนต ใจสะอาด วศวกรโยธาชำานาญการ

ดร.ทยากร จนทรางศ วศวกรโยธาปฏบตการ

นายวโชต กนภย วศวกรโยธาปฏบตการ

นายนพฏฐ ศรอนทร พนกงานวศวกรโยธา

นายวรกร ขณะรตน วศวกรโยธา

สารบญ

1.สาเหตของแผนดนไหว 2

2.พนทเสยงภยแผนดนไหว 2

3.หากเกดแผนดนไหวรนแรงจะเกดผลกระทบอยางไร 5

4.หลกปฏบตเพอความปลอดภยจากแผนดนไหว 8

4.1กอนเกดแผนดนไหว 8

4.2ขณะเกดแผนดนไหว 11

4.3หลงเกดแผนดนไหว 16

5.หลกปฏบตสำาหรบองคกรปกครองสวนทองถน 17

6.การตรวจสอบวาบานเรอนของทานมความเสยงภยหรอไม 19

เอกสารอางอง 30

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 1

คมอปฏบตเพอความปลอดภยและการกอสรางอาคาร

ในพนทเสยงภยแผนดนไหว ฉบบประชาชน

“เหตการณแผนดนไหว”ปจจบนนบวนจะเปนภยธรรมชาตทใกลตว

มนษยชาตมากยงขน โดยระยะเวลาหลายปทผานมาเกอบทกภมภาคของโลก

ตางประสบเหตการณแผนดนไหวบอยครงและทวความรนแรงมากยงขน

ตามลำาดบ ซงแผนดนไหวแตละครงกจะสงผลกระทบตอประเทศทงทางตรง

และทางออม บรรดานกวชาการดานแผนดนไหวตางเกรงกนวาภยแผนดนไหว

ทรนแรงอาจเกดขนในประเทศไทยไดและหากเกดขนจะสงผลกระทบ

ตอความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนในประเทศอยางใหญหลวง

กรมโยธาธการและผงเมองซงเปนหนวยงานทมภารกจในการกำาหนด

มาตรการความปลอดภยในการกอสรางอาคาร จงไดจดทำาคมอปฏบต

เพอความปลอดภยและการกอสรางอาคารในพนทเสยงภยแผนดนไหว

ฉบบประชาชนนขน เพอเสรมสรางความปลอดภยตอชวตและทรพยสน

ของประชาชนในพนทเสยงภยไดมากยงขนอนเปนสวนหนงของมาตรการ

เตรยมความพรอมในการรบมอจากภยแผนดนไหวทอาจจะเกดขนในอนาคต

2 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

1. สาเหตของแผนดนไหว

แผนดนไหวเกดจากการเคลอนตวของแผนเปลอกโลกอยางฉบพลนทำาใหพลงงานความเครยดทสะสมอยในเปลอกโลกสลายออกมาในรปแบบตางๆ เชนพลงงานความรอนพลงงานเสยงรวมถงคลนการสนสะเทอน(Seismic Wave) ซงคลนการสนสะเทอนดงกลาวจะสงผลใหอาคารในบรเวณทไดรบผลกระทบเกดการสนสะเทอนตามไปดวย และหากการสนสะเทอนมความรนแรงมากพอกอาจสรางความเสยหายแกอาคารหรอสงกอสรางได

2. พนทเสยงภยแผนดนไหว

พนทเสยงภยแผนดนไหวในประเทศไทยสามารถจำาแนกตามลกษณะความเสยงไดเปนสองบรเวณไดแก (1)บรเวณใกลศนยกลางแผนดนไหวในประเทศซงบรเวณดงกลาวไดแก พนทใกลแนวรอยเลอน (Faults) ทมขอมลทางธรณวทยาแสดงวารอยเลอนดงกลาวมพลงและมศกยภาพ (Active Faults) ทจะทำาใหเกดแผนดนไหวขนาดกลางได เชน รอยเล อนแมจน รอยเล อนแมทาในจงหวดทางภาคเหนอรอยเลอนเจดยสามองคในจงหวดกาญจนบรเปนตนกรมทรพยากรธรณไดสำารวจขอมลรอยเลอนมพลงในประเทศไทยโดยแบงออกเปนกลมรอยเลอนดงแสดงในรปหนาถดไป

(2)บรเวณทมสภาพดนฐานรากเปนชนดนเหนยวออนและชนดน

ดงกลาวมความหนามาก ซงถงแมพนทดงกลาวจะไมไดอยใกลรอยเลอนทม

พลงกตาม แตดนออนสามารถขยายแรงสนสะเทอนใหสงขนทสามารถสงผล

กระทบตออาคารและสงกอสรางได ตวอยางบรเวณดงกลาว ไดแก พนท

กรงเทพมหานครและเขตปรมณฑล

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 3

แผนทรอยเลอนมพลง (Active Faults) ในประเทศไทย

(ทมา : กรมทรพยากรธรณ)

4 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

กฎหมายวาดวยการควบคมอาคารไดกำาหนดพนททอาคาร

บางประเภทจะตองไดรบการออกแบบและกอสรางใหสามารถตานทาน

แรงสนสะเทอนจากแผนดนไหวไดตามลกษณะความเสยงภยแบงออก

เปน3บรเวณครอบคลม22จงหวดดงน

“บรเวณเฝาระวง”เปนพนทหรอบรเวณใกลแนวรอยเลอนระนอง

และรอยเลอนคลองมะรยในภาคใตทอาจไดรบผลกระทบจากแผนดนไหว

ไดแกจงหวดกระบจงหวดชมพรจงหวดพงงาจงหวดภเกตจงหวดระนอง

จงหวดสงขลาและจงหวดสราษฎรธานรวม7จงหวด

“บรเวณท 1”เปนพนทหรอบรเวณทเปนดนออนมากทอาจไดรบ

ผลกระทบจากแผนดนไหวระยะไกลไดแกกรงเทพมหานครจงหวดนนทบร

จงหวดปทมธานจงหวดสมทรปราการและจงหวดสมทรสาครรวม5จงหวด

“บรเวณท 2” เปนพนทหรอบรเวณทอยใกลรอยเลอนทอาจไดรบ

ผลกระทบจากแผนดนไหว ไดแก จงหวดกาญจนบร จงหวดเชยงราย

จงหวดเชยงใหม จงหวดตาก จงหวดนาน จงหวดพะเยา จงหวดแพร

จงหวดแมฮองสอนจงหวดลำาปางและจงหวดลำาพนรวม10จงหวด

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 5

3. หากเกดแผนดนไหวรนแรงจะเกดผลกระทบอยางไร

(1) อาคารบานเรอนเกดความเสยหาย

อาคาร บานเรอน หรอส งกอสรางอาจเกดความเสยหาย

จากการโยกตวกลบไปกลบมา และหากแผนดนไหวมความรนแรงอาคาร

หรอสงกอสรางทไมมนคงแขงแรงกอาจพงทลายลงมาได

ความเสยหายของเสาและตอมอของโรงพยาบาลพาน จงหวดเชยงราย

ทเกดจากเหตการณแผนดนไหว เมอวนท 11 กนยายน 2537

ซงแผนดนไหวมขนาด 5.1 รกเตอร

(2) การเกดอคคภย

จากเหตการณแผนดนไหวในตางประเทศหลายครงพบวาภายหลง

การเกดแผนดนไหวทรนแรงอาจจะมอคคภยตามมาดงนนจงควรเตรยม

อปกรณดบเพลงใหพรอมใชงานตลอดเวลา

6 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(3) เครองเรอนหรอสงของลมควำาหรอรวงหลน

เครองเรอนหรอสงของทแขวนหรอตงอาจมการลมควำาหรอรวงหลน

รวมทงกระจกของชองเปดตางๆเชนประตหนาตางอาจแตกและปลว

ไปทำาอนตรายตอผคนได ดงนนจงควรเตรยมความพรอมโดยการยด

เครองเรอนหรอสงของทมโอกาสลมควำาหรอตกหลนใหมนคงแขงแรง

ถงกาซขนาดใหญอาจลมคว�าท�าใหตวถง

ฉกขาดหรอทอช�ารดและเปนตนเหตของ

อคคภยได ดงนนควรจดเตรยมอปกรณ

ยดถงกาซเขากบผนงหรอพนอยางมนคง

(4) การเกดคลนยกษสนาม (Tsunami)

แผนดนไหวขนาดใหญทมศนยกลางอยในมหาสมทรอาจทำาใหเกด

การเปลยนแปลงระดบนำาในมหาสมทรอยางฉบพลน กอใหเกดคลนสนาม

ทสามารถสรางความสญเสยตอประชาชนและสงปลกสรางในพนทชายฝงได

ความเสยหายจากคลนสนามในจงหวดพงงา

เหตการณแผนดนไหว เมอวนท 26 ธนวาคม 2547

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 7

(5) ปรากฏการณทรายเหลว (Liquefaction)

เปนปรากฏการณทดนทรายหลวมทอมตวดวยนำาเกดการสญเสยกำาลง

เนองจากแรงสนสะเทอนของแผนดนไหวทแรงมากพอจนทำาใหแรงดนนำา

ในชนดนเพมมากขนสงผลใหเมดดนเกดการแยกตว ซงสามารถกอใหเกด

การวบตของดนฐานรากและสรางความเสยหายแกอาคารและสงปลกสรางได

ทรายผด

ชนผวดนชนดน

ทรายหลวมอมตว

อาคารทไดรบความเสยหาย

จากปรากฏการณทรายเหลว

( ทมา : NGDC )

ปรากฏการณทรายเหลว (Liquefaction)

ถนนทรด จงหวดเชยงราย

เหตการณแผนดนไหว

เมอวนท 24 มนาคม 2554

ชนทรายหลวมอมตว

8 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

4. หลกปฏบตเพอความปลอดภยเมอเกดแผนดนไหว

แผนดนไหวเปนเหตการณทเกดขนโดยไมสามารถแจงเตอนให

ประชาชนทราบลวงหนาได ดงนนการเตรยมพรอมรบมอโดยการประชาสมพนธ

ใหประชาชนในพนทเสยงภยแผนดนไหวทราบถงหลกปฏบตเพอความปลอดภย

จงเปนสงทจะชวยบรรเทาความเสยหายตอชวตและทรพยสนของประชาชนได

โดยมขนตอนปฏบตกอนเกดขณะเกดและหลงเกดแผนดนไหวดงน 4.1 กอนเกดแผนดนไหว

4.1.1ตรวจสอบและปองกนสงของเครองใชและอปกรณภายใน

อาคารทอาจกอใหเกดอนตราย

(1)ตรวจสอบสงของอปกรณภายในบานเชนรปภาพทกรอบ

ทำาดวยกระจกหรออปกรณทแขวนอยตามผนง อปกรณทอยบนชนหรอโตะ

รวมทงเฟอรนเจอรตางๆ ทอาจหลนลงมาหรอกระแทกทำาใหไดรบบาดเจบ

เมอเกดแผนดนไหว โดยใหทำาการยดอปกรณหรอเฟอรนเจอรตดกบผนง

หรอพนใหแนนวางสงของทมนำาหนกมากบนชนทอยใกลกบพนเปนตน

(2)ตรวจสอบสงของเครองใชภายในครวเชนตเยนถงกาซ

เครองทำานำารอน ทอาจลมควำาและทำาใหเกดอคคภยได โดยใหตดตงและ

ยดกบพนหรอผนงใหแนน

(3)ตรวจสอบสงของทอยภายในโรงรถหรอหองเกบของทอาจ

หลนลงมาทำาใหไดรบการบาดเจบหรอเสยหาย รวมทงการหกหรอรวซมของ

วตถมพษโดยใหเคลอนยายวตถทตดไฟหรอมพษไปอยบรเวณพนทตำา

หรอสถานทซงมความปลอดภย

(4)ใชสายรดเครองใชไฟฟาทมขนาดใหญไมใหลวงหลนลงมา

เสยหายหรอทำาใหไดรบการบาดเจบ

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 9

4.1.2แผนการตรยมความพรอมกรณเกดเหตแผนดนไหว

(1)บคคลในครอบครวทกคนตองตระหนกถงอนตรายจากภย

แผนดนไหวและทราบถงวธการปฏบตตนเมอเกดแผนดนไหว

(2)บคคลภายในครอบครวทกคนตองทราบถงวธการปดระบบ

ตางๆภายในบานซงอาจเปนอนตรายเมอเกดเหตฉกเฉนเชนระบบไฟฟา

ระบบแกสเปนตน

(3)กำาหนดบรเวณทสามารถหลบภยภายในบานไดอยางปลอดภย

เชนบรเวณใตโตะ

(4)กำาหนดจดนดพบของบคคลในครอบครวหากมการอพยพ

ออกจากบาน

4.1.3จดเตรยมชดอปกรณเครองใชทจำาเปนเมอเกดเหตแผนดนไหว

(1)ชดอปกรณเครองใชสวนบคคล

•ยารกษาโรคกรณทมโรคประจำาตว

•ชดปฐมพยาบาลเบองตนและคมอการใชงาน

•แวนตาสำารองของใชสวนตวและรองเทา

•นำาดมบรรจขวด

•นกหวดสำาหรบสงสญญาณขอความชวยเหลอ

•เงนพกตดตว

•บตรประชาชน

•รายชอบคคลทสามารถตดตอไดในกรณฉกเฉน

•อาหารวางทใหพลงงานสง

•ไฟฉาย

10 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(2)ชดอปกรณเครองใชสำาหรบครอบครว

•นำาดม(อยางนอย4ลตรตอคนตอวน)

•ชดปฐมพยาบาลเบองตน,ยารกษาโรค,ของใชสวนตว

เชนสบยาสฟนและกระดาษชำาระ

•ไฟฉาย

•วทยชนดใชถานไฟฉาย(พรอมถานไฟฉายสำารอง)

•อาหารแหงหรออาหารกระปอง

•เสอผารองเทาถงเทาผาหมและเตนท

•ถงพลาสตกสำาหรบใสขยะ

•อาหารสำาหรบสตวเลยง

•สำาเนาเอกสารทสำาคญเชนประกนภยและ

บตรประจำาตวประชาชนเปนตน

4.1.4ตรวจสอบความมนคงแขงแรงของอาคารและการซอมแซม

(1)กรณทอาศยอยในบานเดยวบานแฝดหรอทาวเฮาส

•ตรวจสอบวาชนลางเปนชนเปดโลงเชนบานเรอนไทย

ทมใตถนสงและเปดโลงหรอบานทมชองเปดขนาดใหญซงการเปดโลง

ดงกลาวจะทำาใหอาคารชนลางไมมเสถยรภาพเมอเกดการสนสะเทอนหาก

จำาเปนควรเสรมความมนคงแขงแรงเชนการใชคำายนหรอตวยดโยง(Bracing)

การกอผนงเปนตน

•เสรมความแขงแรงของโครงหลงคาเชนใสคำายนหรอ

ตวยดโยงยดระหวางชวงของโครงหลงคาเปนตน

(2)กรณทอาศยอยในอาคารสงเชนอาคารชดหรออาคารอย

อาศยรวม

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 11

•ใหสอบถามเจาของอาคารผบรหารอาคารชดหรอ

เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถนทเปนผออกใบอนญาตการกอสราง

อาคารวา อาคารทอาศยอยนนไดรบการออกแบบใหสามารถตานทาน

แผนดนไหวไดหรอไม หากพบวาอาคารไมไดรบการออกแบบใหสามารถ

ตานทานแผนดนไหวไดควรปรกษาวศวกรหรอผเชยวชาญดานโครงสราง

เพอดำาเนนการตรวจสอบความมนคงแขงแรงตอไป 4.2 ขณะเกดแผนดนไหว

การปองกนตนเองขณะเกดเหตแผนดนไหว

4.2.1กรณอยภายในอาคาร

(1)ใหหลบเขาไปอยใตโตะเพอปองกนสงของตกใสศรษะกรณ

ทไมมสงกำาบงใหหมอบลงกบพนชดกบผนงแลวใชทอนแขนปองกนศรษะ

และคอ

12 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(2)ใหหลกเลยงบรเวณผนงภายนอกของอาคารหนาตางวตถ

ทแขวนตดผนง กระจก เฟอรนเจอร เครองใชไฟฟาขนาดใหญ ตใสสงของ

ทมนำาหนกมากเปนตน

(3)หากอาคารมความมนคงแขงแรงเพยงพอไมควรออกไป

ภายนอกอาคารจนกวาการสนสะเทอนของแผนดนไหวจะหยดลงขณะเกด

แผนดนไหวการอยภายในอาคารและปฏบตตามขอ(1)จะมความปลอดภย

มากกวาการทจะรบอพยพออกจากอาคาร เพราะอาจเกดอนตรายและ

ความชลมนในการอพยพได

(4)เมออยในหองนอนใหใชหมอนปองกนศรษะใหระวงกระจกแตก

ทอยบนพนรวมทงสงของทอาจรวงหลนลงมาได

(5)เมออยในอาคารสงหามใชลฟตใหใชบนไดเพอออกสภายนอก

อาคาร

(6)ตงสตอยาตกใจและใหออกสภายนอกอาคารดวยความสงบ

และเปนระเบยบเมอแผนดนไหวหยดลง

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 13

(7)เมออย ทสำานกงานใหปฏบตตามแผนการปฏบตกรณ

เกดแผนดนไหวและใหอพยพไปยงจดรวมพลเมอเหนวาปลอดภย

(8)เมออย ในโรงภาพยนตรใหก มตำาลงและใชทอนแขน

ปองกนศรษะ และอยาออกไปขางนอกจนกวาการสนสะเทอนจะหยด เมอ

เดนออกจากอาคารใหระวงสงของทอาจหลนใสศรษะ

4.2.2กรณอยภายนอกอาคาร

(1)ใหอพยพไปยงสถานทโลงหลกเลยงการเขาใกลอาคาร

สายไฟฟาตนไมและสงทเปนอนตรายอนๆ

(2)เมออยใกลอาคารสงใหหลกเลยงการเขาใกลอปกรณตกแตง

ภายนอกของอาคารและกระจกซงอาจรวงหลนจนเกดอนตรายเมอมแรง

สนสะเทอนจากแผนดนไหวและใหอพยพไปยงสถานทโลง

14 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(3)ขณะขบรถใหหยดรถจอดขางถนนแลวหลบภยอยในรถ

หลกเลยงการขบผานสะพานสายไฟฟา ปาย ตนไมทอาจลมลงมาฟาดรถ

(4)เมออยในสนามกฬาใหอยกบทนงและใชทอนแขนปองกน

ศรษะ และอยาออกไปขางนอกจนกวาการสนสะเทอนจะหยด เมอเดน

ออกจากอาคารใหระวงสงของทอาจหลนใสศรษะ

(5)เมออยบรเวณทลาดเชงเขาใหระวงหนหรอดนถลม

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 15

(6)เมออย ใกลชายฝ งทะเลใหระวงภยจากคลนยกษสนาม

หลงจากเกดแผนดนไหว โดยใหฟงเสยงสญญาณเตอนภย หรอ เมอเหนวา

ระดบนำาลดลงอยางรวดเรวใหรบอพยพไปยงทสง

(หมายเหต : รปภาพประกอบในหวขอ 4.2 น�ามาจากเอกสารอางองหมายเลข 1)

16 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

4.3 หลงเกดแผนดนไหว

4.3.1ตรวจสอบการบาดเจบของตนเองและผอนหากพบวาม

การบาดเจบใหแจงเจาหนาทเพอขอความชวยเหลอ

4.3.2ตรวจสอบความเสยหาย

(1)เมอพบวามเพลงไหมทสามารถดบไดดวยตนเองใหรบทำาการ

ดบเพลงทนท หากเกดเพลงไหมทไมสามารถดบไดดวยตนเองใหรบแจง

เจาหนาทดบเพลง

(2)เมอพบวามกาซรวใหปดวาลวทถงกาซ

(3)เมอพบวาสายไฟฟาชำารดใหปดระบบไฟฟาทสวตซประธาน

แลวแจงชางไฟฟาเพอดำาเนนการซอมกอนใชงาน

(4)หามสมผสสายไฟฟาทรวงหลนกบพนโดยปราศจากสงปองกน

เนองจากอาจมกระแสไฟฟารว

(5)ใหอยหางจากผนงหรอโครงสรางอาคารทอาจไดรบความ

เสยหายเนองจากแรงสนสะเทอนของแผนดนไหว หากพบเหนควรแจง

เจาหนาทหรอผเชยวชาญใหดำาเนนการตรวจสอบความมนคงแขงแรง

ของโครงสรางและดำาเนนการแกไข

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 17

5. หลกปฏบตสำาหรบองคกรปกครองสวนทองถน

เจาพนกงานทองถนในพนทเสยงภยแผนดนไหวนอกจากจะตอง

ดำาเนนการพจารณาอนญาตกอสรางหรอดดแปลงอาคารใหเปนไปตาม

กฎหมายวาดวยการควบคมอาคารอยางเครงครดและถกตองตามขอกำาหนด

ในกฎหมายแลว ยงตองจดเตรยมความพรอมในการรบมอกบผลกระทบ

ทอาจเกดขนจากแผนดนไหวใหได โดยกรมโยธาธการและผงเมองมขอ

เสนอแนะดงตอไปน

(1)สำารวจอาคารสาธารณะเช นโรงพยาบาลโรงเรยน

ศาลาประชาคมเปนตนในพนทความรบผดชอบหลงใดไดรบการออกแบบ

ใหสามารถตานทานแรงสนสะเทอนจากแผนดนไหว แลวทำาการประเมนวา

อาคารเหลานน หลงใดทเหมาะสมทจะใชเปนอาคารบรรเทาภยหลงเกด

แผนดนไหวและปดประกาศหรอแจงใหประชาชนในพนททราบ

(2)จดเตรยมอปกรณชวยชวตพนฐานเชนพลวจอบคอน

คมเปนตนโดยอยางนอยใหจดเตรยมอปกรณดงกลาวไวในอาคารบรรเทาภย

และในสำานกงานขององคกรปกครองสวนทองถน

ตวอยางอปกรณชวยชวตพนฐานทควรจดเตรยมใหพรอมใชงานในอาคารบรรเทาภย

18 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(3)จดเตรยมเครองปฐมพยาบาลและสงอำานวยความสะดวก

พนฐานในปรมาณทเหมาะสมและพรอมใชงานไดตลอดเวลา

(4)เผยแพรความรและประชาสมพนธหลกปฏบตเพอความปลอดภย

เมอเกดแผนดนไหวใหประชาชนในพนททราบอยางทวถง

ตวอยางเครองปฐมพยาบาลและสงอ�านวยความสะดวกพนฐาน

พรอมใชงานไดตลอดเวลา

อยาลมด

วนหมดอาย

กอนนะครบ

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 19

6. การตรวจสอบวาบานเรอนของทานมความเสยงตอภย

แผนดนไหวหรอไม

การตรวจสอบวาบานเรอนของทานมความเสยงตอภยแผนดนไหว

มากนอยหรอไมสามารถพจารณาไดจากรายละเอยดดงตอไปน

(1) บานเรอนของทานตงอยในพนทเสยงภยแผนดนไหวใชหรอไม

พนท เสยงภยแผนดนไหวได แก พนทบรเวณใกลแนว

รอยเลอนมพลงตามแผนทกรมทรพยากรธรณ หรอตงอยบนดนฐานราก

ทเปนดนเหนยวออน หากมปญหาสงสยทานสามารถสอบถามองคกร

ปกครองสวนทองถนในพนทของทานได

(2) บานเรอนของทานตงอยในบรเวณทเสยงตอความเสยหาย

ในรปแบบตางๆ ใชหรอไม

ทตงของบานเรอนทเสยงตอความเสยหายในรปแบบตางๆ

ไดแก การกอสรางในบรเวณเชงลาดการกอสรางในบรเวณใกลแนว

รอยเลอนหรอการกอสรางใกลตนไมใหญ

20 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(ก) ความเสยหายของอาคารจากการกอสรางบนเนนบรเวณเหนอเชงลาด

(ข) ความเสยหายของอาคารจากการกอสรางบรเวณปลายเชงลาด

ต�าแหนงทตงอาคารทเสยงตอการวบตในรปแบบตางๆ

(ทมา : เอกสารอางองหมายเลข 4)

แรงในแนวดงแรงในแนวราบ

แรงในแนวดง

แรงในแนวราบ

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 21

(ค) ความเสยหายของอาคารจากการกอสรางบรเวณใกลรอยเลอน

(ง) ความเสยหายของอาคารจากการกอสรางใกลตนไมใหญ

ต�าแหนงทตงอาคารทเสยงตอการวบตในรปแบบตางๆ

(ทมา : เอกสารอางองหมายเลข 4)

22 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(3) โครงสรางบานเรอนของทานมการเสอมสภาพหรอความ

เสยหายเกดขนใชหรอไม

ทานควรตรวจสภาพโครงสรางบานเรอนของทานวามการ

เสอมสภาพหรอความเสยหายเกดขนหรอไม เชนคอนกรตของสวนโครงสราง

มการกะเทาะรอน เหลกเสรมเปนสนม หรอโครงหลงคาไมชำารดผเปอย

เนองจากการเสอมสภาพหรอความเสยหายของโครงสรางทำาใหความมนคง

แขงแรงของบานลดลง หากทานพบวาโครงสรางมความเสยหาย ใหทำาการ

ซอมแซมจนอยในสภาพทแขงแรง

(4) ขอตอของสวนตางๆ ของบานเรอนของทานมความไมมนคง

แขงแรงใชหรอไม

หากพบวาขอตอของสวนตางๆของบานเรอนเชนขอตอ

ระหวางตงและคานขอตอระหวางเสาและคานมการเสอมสภาพหรอ

ไมแขงแรงใหทำาการแกไขหรอซอมแซมจนอยในสภาพทแขงแรง

(5) รปทรงและลกษณะของอาคารมความไมสมำาเสมอใชหรอไม

อาคารทมรปทรงในแนวราบและแนวดงไมสมำาเสมอเชน

อาคารทมมมหก หรอการเปลยนแปลงขนาดของระบบโครงสรางอยาง

กะทนหนซงรปทรงดงกลาวเปนรปทรงทมความเสยงวาจะเกดแรงกระทำา

ทบรเวณมการเปลยนแปลงรปทรงอยางรนแรง จนทำาใหอาคารไดรบความ

เสยหาย

ตวอยางอาคารทมลกษณะรปทรงไมสม�าเสมอ

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 23

ผนงกนหอง

ผงอาคารเปนรปสเหลยมผนผาทมสดสวนยาว

และแคบโดยไมมผนงกนหอง

þ ผงอาคารทเหมาะสมส�าหรบการกอสรางอาคาร

ในบรเวณพนทเสยงภยแผนดนไหว

ý ผงอาคารทไมเหมาะสมส�าหรบการกอสรางอาคาร

ในบรเวณพนทเสยงภยแผนดนไหว

24 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

(6) ฐานรากของบานทานเปนฐานรากทไมมการเสรมเหลก

ใชหรอไม

ฐานรากคอนกรตฐานรากหนฐานรากกออฐท ไมมการ

เสรมเหลกเปนฐานรากทถอวามความไมมนคงแขงแรงตอการสนสะเทอน

จากแผนดนไหว

(7) ชองเปดของบานทานมลกษณะเปนชองเปดทไมเหมาะสม

ใชหรอไม

ขนาดและตำาแหนงของชองเปดท ไมเหมาะสมอาจทำาให

โครงสรางมพฤตกรรมทไมพงปรารถนา เชนการเกดพฤตกรรมของเสาสน

หรออาคารมการเคลอนตวมากเกนไป

รปท 1 ขนาดและต�าแหนงของชองเปดทเหมาะสม

รปท 2, 3 และ 4 ขนาดและต�าแหนงของชองเปดทไมเหมาะสม

(ทมา : เอกสารอางองหมายเลข 4)

รปท 1 รปท 2

รปท 3 รปท 4

þ

ý

ý

ý

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 25

(8) ระบบโครงสรางของบานไมมการยดโยงท เหมาะสม

ใชหรอไม

ระบบโครงสรางจะตองมความแขงแรงเมอเกดการสนสะเทอน

จากแผนดนไหวสวนตางๆของโครงสรางจะตองสามารถโยกตวไปพรอมๆ

กนทงหลงได ขอตอหรอสวนตอของแตละสวนตองมความมนคงแขงแรง

ตลอดจนมการยดโยง(Bracing)ทเหมาะสมเพอใหบานมเสถยรภาพ

ภายใตการโยกตวเมอเกดการสนสะเทอนจากแผนดนไหว

ตวอยางการยดโยงเพอใหโครงหลงคา

มเสถยรภาพในการตานทานแรงสนสะเทอน

26 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

หากพบวาบานของทานเปนไปตามรายละเอยดความเสยงตอภยแผนดนไหว

ขางตน แสดงวาบานของทานอาจมปญหาตอการตานทานแรงสนสะเทอน

จากแผนดนไหว ซงความเสยงภยมเพยงใดนนขนอยกบวาบานของทาน

มความเสยงตามหลกเกณฑใดและมากนอยขนาดไหน หากทานตองการ

ปรบปรงบานของทานใหมความมนคงแขงแรงสามารถตานทานแรงสนสะเทอน

จากแผนดนไหวได กควรปรกษาวศวกรหรอผเชยวชาญดานการออกแบบ

โครงสรางตอไป

ทานสามารถคนหาขอมลเพมเตมเกยวกบการกอสราง

อาคารในพนทเสยงภยแผนดนไหวไดจาก “คมอปฏบตเพอ

ความปลอดภยและการกอสรางอาคารในพนทเสยงภย

แผนดนไหวฉบบวศวกร” หรอสอบถามรายละเอยดเพมเตม

ไดท

ศนยวจยและพฒนาอาคาร

สำานกควบคมและตรวจสอบอาคาร

กรมโยธาธการและผงเมอง

เบอรโทรศพท 0-2299-4321

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 27

แบบฟอรมสำาหรบการตรวจสอบในเบองตนวาบานเรอนของทานมความเสยงตอภยแผนดนไหวหรอไม

1. บานเรอนของทานตงอยในพนทเสยงภยแผนดนไหว ใชหรอไม

ใช

ไมใช

2. บานเรอนของทานตงอยในบรเวณทเสยงตอความเสยหายในรปแบบตางๆ

ใชหรอไม

ใช

ไมใช

3. โครงสรางบานเรอนของทานมการเสอมสภาพหรอความเสยหายเกดขน

ใชหรอไม

ใช

ไมใช

28 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

4. ขอตอสวนตางๆ ของบานเรอนของทานมความไมมนคงแขงแรง

ใชหรอไม

ใช

ไมใช

5. รปทรงและลกษณะของอาคารมความไมสมำาเสมอ ใชหรอไม

ใช

ไมใช

6. ฐานรากของบานทานเปนฐานรากทไมมการเสรมเหลก ใชหรอไม

ใช

ไมใช

คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว 29

7. ชองเปดของบานทานมลกษณะเปนชองเปดทไมเหมาะสม ใชหรอไม

ใช

ไมใช

8. ระบบโครงสรางของบานไมมการยดโยงทเหมาะสม ใชหรอไม

ใช

ไมใช

แบบฟอรมนใชสำาหรบการตรวจสอบในเบองตนวาบานเรอนของทาน

มความเสยงภยแผนดนไหวหรอไมหากตอบวาใชในขอใดกรณาปรกษา

ผเชยวชาญเกยวกบแนวทางการปรบปรงแกไขเชนการดำาเนนการเสรม

ความมนคงแขงแรงเปนตน

บานของคณมความปลอดภยหรอไมครบ ?

30 คมอปฏบตเพอความปลอดภยในพนทเสยงภยแผนดนไหว

เอกสารอางอง

(1)AnEarthquakePreparednessGuide,NationalDisaster

ManagementDivision,MinistryofHomeAffairs,NewDelhi,India.

(2)DisasterPreventionHandbook,SpecialEdition,SuitaCity,

Japan,January2006.

(3)EarthquakeEngineering,ConsortiumofUniversitiesforResearch

inEarthquakeEngineering, theSanFranciscoDepartmentof

BuildingInspection,March2006.

(4)GuidelinesforEQResistantConstructionofNon-Engineered

RuralandSuburbanMasonryHousesinCementSandmortar

inEarthquakeAffectedAreas,EarthquakeReconstructionand

RehabilitationAuthority,Pakistan,May2006.

(5)HandbookofTechniquesoftheSeismicRehabilitationof

ExistingBuildings,FEMA172,FederalEmergencyManagement

Agency,Washington,DC,1992.

(6)Homeowner’sGuidetoEarthquakeSafety,CaliforniaSeismic

SafetyCommission,Sacramento,California,2005.

(7)NagoyaUniversityStudents’GuideforEarthquakeDisaster

Preparedness,DisasterManagementOffice,NagoyaUniversity,2007.

(8)SeismicDesignofBuildingStructures,5thEdition,Lindeburg,

M.R.,ProfessionalPublications,Belmont,California,1990.

สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537

โดย

สำนกควบคมและตรวจสอบอาคาร กรมโยธาธการและผงเมอง

ถนนพระราม 6 แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทร. 0-2299-4321, โทรสาร. 0-2299-4366

¤Ù‹Á×Í»¯ÔºÑµÔà¾×èͤÇÒÁ»ÅÍ´ÀÑÂáÅСÒá‹ÍÊÌҧÍÒ¤ÒÃã¹¾×é¹·ÕèàÊÕè§ÀÑÂἋ¹´Ô¹äËÇ

©ºÑº»ÃЪҪ¹

สำนกควบคมและตรวจสอบอาคารกรมโยธาธการและผงเมอง

แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2299-4321, โทรสาร 0-2299-4321

กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย

กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย