ËÅÑ¡¡Òà á¹Ç¤Ô áÅзÄÉ®Õ

à¡ÕèÂǡѺ¡Òû¡¤Ãͧ·ŒÍ§¶Ôè¹

∗ แนวคดแรก

∗ เชอวา การปกครองทองถนของทกประเทศมมาตงแตโบราณ กรณไทยเชอวามมากอนสโขทย

หรอสมยสโขทย

∗ เปนความคดแบบจารตนยม (Traditionalist Perspective) แบบชนเผา หรอเครอญาต

เนนรปแบบการปกครองทไมเปนทางการ

∗ เปนการปกครองตนเองของบรรดาผนาหรอชมชนตางๆ

∗ แนวคดทสอง

∗ เชอวา การปกครองทองถนเปนผลผลตของรฐสมยใหม (Modern State) และจะมพฒนาการ

อยางมากในประเทศทเปนประชาธปไตย

∗ มงสนใจบทบาทของรฐวาเปนองคกรทมอานาจทางการเมองสงสด และเปนผจดใหมการ

ปกครองทองถนเกดขน

∗ รฐสมยใหม ประกอบดวย ประชาชน ดนแดน อานาจอธปไตย และรฐบาล

แนวความคดเรองการปกครองตนเองในระดบทองถน

Local Self Government

∗ เดเนยล วท : การปกครองทรฐบาลกลางใหอานาจหรอกระจายอานาจไปใหหนวยการปกครองทองถน เพอเปดโอกาสใหประชาชนในทองถนไดมอานาจการปกครองรวมกนทงหมด หรอเพยงบางสวนในการบรหารทองถน

∗ วลเลยม ว. ฮอลโลเวย : องคกรทมอาณาเขตแนนอน มประชากรตามหลกทกาหนดไว ม

อานาจการปกครองตนเอง มการบรหารการคลงของตนเอง และมสภาทองถนทสมาชกไดรบการเลอกตงจากประชาชน

∗ วนเลยม เอ. รอบสน : หนวยการปกครองซงรฐไดจดตงขนและใหมอานาจปกครอง

ตนเอง (Autonomy) มสทธตามกฎหมาย (Legal Rights) และตองมองคกรทจาเปนในการปกครอง (Necessary Organization) เพอปฏบตหนาทใหสมความมงหมายของการปกครองทองถนนนๆ

ความหมายของการปกครองทองถน

M.A. Muttalib และ Mohd Akbar Ali Khan การปกครองทองถนมความ

เกยวของกบมตตางๆ ดงน มตทางสงคม: การปกครองทองถนเปนการรวมกลมของประชาชนทอาศยอยใน

พนทใดพนทหนง ซงมความรสกเปนหนงเดยวกนภายใตสภาพทางสงคมและ

เศรษฐกจเฉพาะทแตกตางกนแตละพนท มตทางเศรษฐกจ: การปกครองทองถนจะชวยกระจายอานาจทางเศรษฐกจ ลด

การแทรกแซงของสวนกลางในการวางแผนและพฒนา มตทางภมศาสตร: การปกครองทองถนมาจากแนวความคดทวาประชาชนใน

พนทใดพนทหนงยอมมจตสานก มความคด ความรสกทแตกตางจากประชาชนใน

พนทอนๆ และยอมมองเหนถงประโยชนทตนจะไดรบแตกตางจากชมชนอนๆ

ความหมายของการปกครองทองถน

M.A. Muttalib และ Mohd Akbar Ali Khan การปกครองทองถนมความ

เกยวของกบมตตางๆ ดงน มตทางกฎหมาย: องคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานททาหนาทเปน

ตวแทนผลประโยชนสาธารณะในพนท ทาหนาทเปนสวนหนงดานอานาจอธปไตย

ของรฐ มอสระในการดาเนนงานระดบหนง มตทางการเมอง: การปกครองทองถนมหนวยงานตางๆ ทาหนาทแบงเบาภาระ

จากสวนกลาง โดยการกระจายอานาจแกทองถนในรปแบบตางๆ และยงเปน

สวนประกอบสาคญของการปกครองในระบอบประชาธปไตย มตทางการบรหาร: การปกครองทองถนคอการบรหารทมสวนผสมรวมกนของ

การเมอง การบรหาร และเทคโนโลย

ความหมายของการปกครองทองถน

วฒสาร ตนไชย : การปกครองทรฐบาลหรอสวนกลางไดกระจายอานาจไปให

หนวยการปกครองทองถน ซงเปนองคกรทมสทธตามกฎหมาย มพนท และ

ประชากรเปนของตนเอง ประการสาคญองคกรดงกลาวจะตองมอานาจอสระ

(Autonomy) ในการปฏบตอยางเหมาะสม การมอบอานาจจากสวนกลางม

วตถประสงคเพอใหประชาชนในทองถนไดเขามามสวนรวมในการปกครองตนเอง

ตามเจตนารมณของการปกครองในระบบประชาธปไตย ไมวาจะเปนการมสวนรวม

ในการเสนอปญหา ตดสนใจ การตรวจสอบการทางานและรวมรบบรการสาธารณะ

ตางๆ นครนทร เมฆไตรรตน : การปกครองสวนทองถน คอ การกระจายอานาจของ

ราชการสวนกลาง เพอใหประชาชนในทองถนนนๆ ไดปกครองตนเองตามระบอบ

ประชาธปไตย ซงเปนอสระตางจากการปกครองของราชการสวนกลาง

ความหมายของการปกครองทองถน

∗ (1) เปนการปกครองรปแบบหนงในระดบทองถน โดยรฐกระจายอานาจ

และหนาทใหทองถนบางประการใหทองถนรบผดชอบ ∗ (2) ไดรบการยอมรบเปนองคกรทมสทธตามกฎหมายและมอสระ

(Autonomy) ในการปกครองตนเอง แตไมไดหมายความวาองคกร

ดงกลาวมสถานะเปนรฐใหม เนองจากยงมหนวยการปกครองสวนกลาง

เปนผคอยกากบดแล ∗ (3) เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองตนเองใน

ระดบทองถน โดยประชาชนเปนผเลอกตวแทนเขาไปทาหนาทในองคกร

ปกครองสวนทองถน ∗ (4) เปนองคกรทมอานาจในการกาหนดนโยบาย งบประมาณ เพอ

บรหารกจการตามอานาจหนาทของหนวยองคกรปกครองสวนทองถน

ความหมายโดยสรป

∗ รฐใหการรบรอง คอ อาจเขยนไวในรฐธรรมนญหรอตราเปน

พระราชบญญต

∗ สงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนมฐานะเปนนตบคล คอ มอานาจ

หนาท มการจดองคกร มงบประมาณ มบคลากร และมความเปนอสระใน

การตดสนใจทางการเมองและการบรหารทองถนของตนเอง

∗ การดารงตาแหนงของผบรหารและสมาชกสภาทองถนตองเปนไปตาม

กระบวนการประชาธปไตย

∗ การมสวนรวมทางการเมองของประชาชนกจะเหนไดชดเจน

การปกครองทองถนแบบทเปนทางการ

∗ เปนการปกครองทเกดมาแตอดต อาจเรยกอกอยางวา การเมองชมชนแบบธรรมชาต

∗ ลกษณะการเมองในชมชนจะแปรผนตามโครงสรางอานาจทางการเมองในชมชนนนๆ

∗ การขนส อานาจของผนา การใชอานาจของผนา และการพนจากตาแหนง มกไมมกฎเกณฑทแนนอน

∗ ในทองถนดงเดมมสงทเรยกวา Local Self Government อยแลว แตอยในรปแบบทไมเปนทางการ

∗ ประเทศในยโรปสวนใหญมระบบการปกครองทองถนเปนรากฐานทางประวตศาสตร ทคอยๆ ปรบเปลยนมาเปนระบบรฐในปจจบน

∗ ขอเสยคอไมมความยงยน และไมมระบบกฎหมายเพอรองรบอานาจของผปกครอง

การปกครองทองถนแบบไมเปนทางการ

∗ การปกครองทองถนกบรฐหรอประเทศมความสมพนธตอกน ซงโดยทวไปอาจแบง เปน 3 กลม คอ

∗ กลมแรก รฐมสถานะสงกวาทองถนมาก ทองถนมสถานะตาขนตรงตอรฐบาลกลาง

∗ ศนยกลางมความสาคญกวาสวนทอยรอบนอก

∗ มแนวโนมทจะมการรวบอานาจเขาสสวนกลาง

∗ ประชาชนจะพงพอใจและเทดทนรฐเหนอทองถน

∗ การปกครองทองถนจะถกควบคมอยางมากจากรฐ

∗ กลมทสอง องคกรปกครองสวนทองถนเปนหนสวน (Partnership)กบรฐ

∗ ทองถนยงคงมสถานะตากวารฐ แตมศกดศรและความเปนอสระมากพอทจะดาเนนการเรองตางๆ ไดเอง

∗ กลมทสาม องคกรปกครองสวนทองถนมฐานะเทากนกบรฐ

∗ ทาใหตวแทนของประชาชนในทองถนมบทบาทสง

รฐกบการปกครองทองถน

∗ 1. ความสมพนธแบบไมมกฎหมายกาหนดใหมการบรหารราชการแบบภมภาค

∗ รฐบาลกลางจะมความสมพนธกบองคกรปกครองสวนทองถนโดยตรง

∗ เปนความสมพนธตามภารกจหนาทของทองถน คอ

∗ ทองถนตองกระทาตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของทองถน (Local Function) รฐจะกากบดแลให

เปนไปตามกฎหมาย

∗ ทองถนมภารกจหนาท ทสวนกลางมอบหมายใหทองถนทาแทน (Delegated function) ความสมพนธจะเปนไป

ตามขอตกลงรวมกน

∗ 2. ความสมพนธแบบมเครอขายการบรหารราชการทไดรบมอบอานาจจากสวนกลาง

∗ รฐบาลกลางมอบอานาจใหแกผแทนของตนไปปฏบตหนาทนอกเขตเมองหลวงอยางเปนระบบระเบยบ

เรยกวา การบรหารราชการสวนภมภาค (Regional Administration)

∗ เปนการแบงอานาจ (Deconcentration) หรอการมอบอานาจ (Delegation) จากสวนกลางไปใหผแทนของ

ตน แบงเปน 2 ระบบ คอ

∗ มอบอานาจโดยกรม

∗ มอบอานาจโดยรฐมนตร

ความสมพนธระหวางรฐกบการปกครองทองถน

∗ 3. ความสมพนธแบบมระบบผ แทนของรฐประจาพนท

∗ มรากฐานมาจากประเทศฝรงเศส ในชวงศตวรรษท 15 โดยกษตรยแตงตงขาราชการชนสงใหทา

หนาทบรหารพนทตางๆ

∗ ตอมาววตนาการเปนระบบผวาราชการจงหวด และผวาราชการภาค

ความสมพนธระหวางรฐกบการปกครองทองถน

∗ ปจจยทสงผลกระทบตอการปกครองทองถนในรฐสมยใหม

∗ แนวคดประชาธปไตย

∗ แนวคดประชาธปไตยเนนหลกการประชาธปไตยแบบตวแทน

∗ ปจจบน ประชาธปไตยแบบมสวนรวมและประชาธปไตยทางตรง ไดรบความสนใจนาไปปฏบตในระดบทองถนมากกวาระดบชาต

∗ ตวอยางคอการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการประชมสภาทองถน การทาประชาพจารณ การตราขอบญญตทองถน การเขาชอเสนอรางขอกฎหมาย ภารเขาชอถอดถอนผแทนหรอผบรหารทองถน การลงประชามต เปนตน

∗ โลกาภวตน

∗ นตรฐ รฐปกครองโดยกฎหมาย ใชกฎหมายเปนเครองมอในการปกครองและบรหารประเทศ

∗ การบรหารงานภาครฐแนวใหม

∗ เนนประชาชนเปนศนยกลาง

∗ เนนบรหารงานทคมคากบงบประมาณทใช

∗ เนนการบรการทรวดเรวเบดเสรจ

การปกครองทองถนกบรฐสมยใหมในปจจบน

∗ ชวยแบงเบาภาระของรฐบาล

∗ เพอสนองตอบตอความตองการของประชาชนในทองถนอยาง

แทจรง

∗ เพอความประหยด โดยใหอานาจหนวยการปกครองทองถน

จดเกบภาษอากร ทาใหประหยดเงนงบประมาณของรฐบาล แมจะ

มการจดสรรเงนงบประมาณจากรฐบาลไปใหบางแตกมเงอนไขท

กาหนดไวอยางรอบคอบ

∗ เพอใหหนวยการปกครองทองถนเปนสถาบนทใหการศกษาการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยแกประชาชน

วตถประสงคของการปกครองทองถน

สถานะตามกฎหมาย (Legal Status) หากประเทศใดกาหนดเรองการปกครอง

ทองถนไวในรฐธรรมนญของประเทศ การปกครองทองถนในประเทศนนจะม

ความเขมเขงกวาการปกครองทองถนทจดตงโดยกฎหมายอน

พนทและระดบ (Area and Level) ปจจยทมความสาคญตอการกาหนดพนทและ

ระดบของหนวยการปกครองทองถนมหลายประการเชน ปจจยทางภมศาสตร

ประวตศาสตรเชอชาต และความสานกในการปกครองของตนเองของประชาชน

การกระจายอานาจหนาท การทจะกาหนดใหทองถนมอานาจหนาทมากนอย

เพยงใดขนอยกบนโยบายทางการเมองและการปกครองของรฐบาลเปนสาคญ

องคการนตบคคลจดตงโดยผลแหงกฎหมาย แยกขาดจากรฐบาลกลาง ม

ขอบเขตการปกครองทแนนอน มอานาจในการกาหนดนโยบาย ออกกฎขอบงคบ

ควบคมใหมการปฏบตตามนโยบายนนๆ

ลกษณะสาคญของการปกครองทองถน

การเลอกตง สมาชกองคการหรอคณะผบรหารจะตองไดรบเลอกตงจาก

ประชาชนในทองถนนนๆ

อสระในการปกครองทองถน สามารถใชดลพนจของตนเองในการปฏบต

กจการในขอบเขตของกฎหมายโดยไมตองขออนมตจากรฐบาลกลาง และไมอยใน

สายการบงคบบญชาของหนวยงานราชการ

งบประมาณของตนเอง มอานาจในการจดเกบรายได การจดเกบภาษตาม

ขอบเขตทกฎหมายใหอานาจในการจดเกบ เพอใหทองถนมรายไดเพยงพอทจะ

ทะนบารงทองถนใหเจรญกาวหนาตอไป

การควบคมดแลของรฐ เมอไดรบการจดตงขนแลวยงคงอยในการกากบดแล

จากรฐ เพอประโยชนและความมนคงของรฐและประชาชนโดนสวนรวม โดยการม

อสระในการดาเนนงานของหนวยการปกครองทองถนนน เพราะมฉะนนแลว

ทองถนจะกลายเปนรฐอธปไตยไป

ลกษณะสาคญของการปกครองทองถน (ตอ)

∗ Local Autonomy เปนหลกการสาคญของ Local self-government

∗ การบรหารปกครองกจการตางๆ ภายในทองถนควรจะเปนของทองถน

โดยทองถน เพอทองถน

∗ แตภายใตรปแบบรฐสมยใหมนน อปท. เปนเพยงสถาบนทางการเมอง

ระดบรอง ทอย ภายใตอานาจรฐ

∗ รฐบาลกลางใชอานาจในการควบคม แทรกแซงทองถนได ตราบเทาทไม

กระทบตอความเปนอสระของทองถน

∗ เปนการกากบดแล ทเปนไปเพอค มครองและรกษาผลประโยชนของ

ประชาชนในทองถนและสงคมสวนรวม

ความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถน

Local Autonomy

∗ แนวคดและความสาคญของความเปนอสระของทองถน

∗ คณคาทสนบสนนการมอยของการปกครองทองถนตามหลกการปกครองตนเอง ม 2 ประการ

1) ความจาเปนทางการบรหาร เพอใหทองถนไดกาหนดนโยบายและจดหาบรการสาธารณะดวยตนเอง

2) ความจาเปนทางการเมอง ความเทาเทยมทางการเมองและการมสวนรวมทางการเมอง

∗ อปท. จาเปนตองมความเปนอสระ 3 ประการ คอ

∗ อสระทางการบรหาร

∗ อสระในการใชทรพยากร

∗ อสระทางการเมอง

ความเปนอสระขององคกรปกครองสวนทองถน (ตอ)

∗ อานาจควบคมบงคบบญชา เปนอานาจทบคคลหรอองคกรทอยเหนอกวาใชควบคม สงการบคลหรอ

องคกรทอยตากวา

∗ อานาจกากบดแล คอ อานาจควบคมทมอยอยางจากด เพอคมครองผลประโยชนทวไปของรฐ

∗ ลกษณะและองคประกอบของอานาจกากบดแล

∗ อานาจกากบดแลตองมาจากสวนกลาง นนคอ ฝายบรหาร กรณของไทยคอ ครม.

∗ อานาจกากบดแลเปนอานาจควบคมในเรองความชอบธรรมดวยกฎหมาย

∗ เปนอานาจทมอยอยางจากดตามทกฎหมายบญญตไว

∗ การกากบดแลมขนเพอผลประโยชนทวไปของรฐ

∗ รปแบบของการใชอานาจกากบดแล

∗ การกากบดแลทางตรง คอ 1) การกากบดแลเหนอตวบคคลหรอองคกร และ 2) การกากบดแลเหนอ

การกระทา

∗ การกากบดแลทางออม

แนวความคดและความสาคญของการกากบดแลอปท

ฝายนตบญญต

กลมบคคลททาหนาทเกยวกบการบญญตและแกไขกฎหมายของทองถน

พจารณาใหความเหนชอบหรออนมตงบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถน

ควบคมดแลการปฏบตหนาทของฝายบรหาร

ฝายนตบญญต คอ สภาทองถน ซงสมาชกสภามาจากการเลอกตงของประชาชนในทองถนทงทางตรงหรอทางออม มสถานะเปนขาราชการการเมอง มวาระในการดารงตาแหนง

ฝายบรหาร

บคคลหรอกลมบคคลททาหนาทในการบรหารงานของทองถน

การกาหนดนโยบาย การกาหนดแผนงาน การคดโครงการ การจดทางบประมาณ

ควบคมดแลฝายปฏบตงาน บคคลหรอผบรหาร

เปนขาราชการการเมองเชนเดยวกบสมาชกสภาทองถนหรอฝายนตบญญต

มวาระในการดารงตาแหนง โดยอาจมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนหรอเลอกตงโดยออม ขนอยกบกฎหมายทระบไว

องคประกอบขององคกรปกครองสวนทองถน

ฝายปฏบตงาน

กลมบคคลททาหนาทปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถนในดานตางๆ ในลกษณะทเปน

งานประจาในแตละวน

มหนาทปฏบตตามนโยบาย แผนงาน โครงการตางๆ ตามทไดรบมอบหมายจากฝายบรหารใน

ฐานะทเปนผบงคบบญชา

กลมบคคลฝายปฏบตงานถอเปนขาราชการประจาของทองถน มาจากการสอบคดเลอกบคคลทม

ความร ความสามารถเหมาะสมสอดคลองกบตาแหนงหนาท

องคประกอบขององคกรปกครองสวนทองถน (ตอ)

จานวนประชากร โดยทวไปจะมเกณฑขนตาของจานวนประชากรทจะจดตงการปกครองทองถนแตละรปแบบขนมา ลกษณะพนท

ชมชนเมองมกจะจดองคกรปกครองสวนทองถนทมโครงสรางองคกรทมการจาแนกแจกแจงสงและมการจดโครงสรางแบบสองชน

พนทชนบท การจดองคกรปกครองสวนทองถนจะไมมความสลบซบซอนมากนกและมกจะมโครงสรางแบบชนเดยว

รายได เปนเกณฑทมความสาคญเพราะจะเกยวของกบอานาจหนาท ความเปนอสระในการปกครองตนเองและความสามารถในการใหบรการแกประชาชนในเขตพนท เจตนารมณและความเหนของประชาชน เปนเครองบงบอกถงความพรอมใน

สวนของประชาชนทจะมสวนรวมทางการเมองระดบ

เกณฑการจดตงองคกรปกครองสวนทองถน

∗1. ความสาคญของรปแบบและโครงสราง

∗ เกยวของกบรปแบบการใชอานาจของกลมตางๆ ในทองถน

∗ ความรนแรงและความขดแยงทางการเมอง

∗ คณภาพขององคกรปกครองสวนทองถน

∗ กระบวนการตดสนใจและการลงมอกระทาขององคกรปกครองสวน

ทองถน

การจดรปแบบและโครงสรางภายใน

∗ 2. แนวคดวาดวยการจดชน (Tier System)

∗ ภารกจหนาทเปนปจจยสาคญตอการกาหนดโครงสรางของระบบการปกครองทองถน

∗ หากการบรการสาธารณะประเภทใดทหนวยงานในพนทมศกยภาพเพยงพอทจะจดทาได และจดทาแลวเกดความคมคา กอาจจะมอบหมายการบรการสาธารณะประเภทนนใหหนวยงานในพนทจดทา

∗ หากบรการสาธารณะประเภทใดมขนาดใหญ ตองอาศยงบประมาณและเทคโนโลยชนสงเกนกวาทหนวยงานในพนทจะจดทา ไดหรอบรการสาธารณะประเภทนนเปนบรการทมผลกระทบหรอครอบคลมหลายพนท อาจจะมอบหมายใหหนวยงานทสงขนไปซงมศกยภาพทสงกวา มงบประมาณทมากกวา มเทคโนโลยทสงกวา เปนผจดทา

∗ ประเทศไทย บรการสาธารณะทไมย งยาก ไมซบซอน มอบหมายใหองคการบรหารสวนตาบลเปนผจด แตบรการสาธารณะทมขนาดใหญ ตองใชงบประมาณสง หรอเปนบรการสาธารณะทคาบเกยวพนทองคการบรหารสวนตาบล 2 แหง หรอเปนบรการสาธารณะทเกยวของกบทกองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวด ตองมอบใหองคกรปกครองสวนทองถนทอยเหนอขนไป ไดแก องคการบรหารสวนจงหวด เปนผจดทา

การจดรปแบบและโครงสรางภายใน (ตอ)

การจดระบบการปกครองทองถนออกเปนชนตางๆ ขนอย กบปจจย 2 ประการ คอ

1) ลกษณะดานพนท

พนททผสมกลมกลนกบชมชนทองถน จะถกกาหนดใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนในโครงสราง

สวนลาง มบทบาทในการจดทาบรการสาธารณะตางๆ เพอตอบสนองเฉพาะภายในชมชนของตน

พนททถกกาหนดขนเปนชมชนสมมต เปนองคกรปกครองสวนทองถนในโครงสรางสวนกลางหรอ

สวนบน เพอจดทาบรการสาธารณะทครอบคลมพนทขนาดใหญและชมชนทหลากหลาย

2) ลกษณะของภารกจ

ภารกจซงเปนบรการสาธารณะขนาดเลกหรอมงตอบสนองความตองการภายในชมชนหนงๆ เปนสาคญ

มกถกกาหนดใหเปนหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนสวนลาง

ภารกจทมขนาดใหญ ครอบคลมพนทการใหบรการในหลายชมชน จะตองอาศยศกยภาพในการจดทาสง

ภารกจในลกษณะนจงจาเปนตองใชองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญในโครงสรางสวนกลางหรอ

สวนบน

* การจดโครงสรางแบบชนเดยวจะมองคกรปกครองสวนทองถนเพยงหนวยเดยวจดทาบรการสาธารณะทกประเภท *

* การจดโครงสรางแบบสองชน ชนลางจดบรการสาธารณะทใกลชดกบประชาชน และชนบนจดบรการสาธารณะทม

ขนาดใหญ ลงทนสง มความคาบเกยวกบองคกรสวนทองถนชนลางหลายหนวย

การจดรปแบบและโครงสรางภายใน (ตอ)

แนวคดวาดวยการจดโครงสรางแบบชนเดยว

เปนการจดชนทงายทสด โดยจดใหองคกรทตงขนมหนาททกอยาง

รวมกนอยชนเดยว

ทาใหผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนนนมอานาจหนาทเบดเสรจและ

สามารถกาหนดทศทางในการพฒนาทองถนได แนวคดวาดวยการจดโครงสรางแบบหลายชน

เปนการทาใหภารกจหนาทตางๆ สามารถเขาถงผอยอาศยในทองถนได

งาย

โดยการแบงแยกใหองคกรทอยตรงกลาง รบภารกจทเปนอานาจหนาท

ขนาดใหญ

การจดรปแบบและโครงสรางภายใน (ตอ)

3. แนวคดวาดวยการจดรปแบบและโครงสรางองคกรปกครองสวนทองถน

∗ 1) การจดโครงสรางความสมพนธระหวางฝายบรหารกบฝายสภาทองถน

∗ ลกษณะอานาจของสภาทองถนจะเปนตวกาหนดความสมพนธระหวางสภาทองถนกบฝายบรหาร

∗ หากสภาทองถนมอานาจมาก ฝายบรหารกเปนเพยงฝายธรการ

∗ หากสภาทองถนมบทบาทนอย ฝายบรหารกมบทบาทมาก สภาทองถนกเปนแคสภาทปรกษา

∗ ลกษณะสภาทองถน แบงออกดงน

∗ ไมมสภาทองถน

∗ สภาทองถนเปนสภาทปรกษา 1) มอานาจตดสนใจ และ 2) ไมมอานาจตดสนใจ

∗ สภาทมอานาจในการปกครองบางประการ

∗ สภาประชาชนและการทาประชามต

∗ 2) การจดโครงสรางความสมพนธระหวางฝายการเมองกบฝายประจา

∗ ระบบพนกงานของหนวยการปกครองทองถน เชน ในอเมรกา ออสเตรเลย ญปน

∗ ระบบพนกงานทองถนแหงชาต

∗ ระบบผสมผสาน

การจดรปแบบและโครงสรางภายใน (ตอ)

รปแบบทประชมเมอง (Town Meeting)

จะมการเรยกประชมคนในชมชนปละครงหรอสองครง เพอเลอกตวแทน 3-9

คน เปนคณะกรรมการ

คณะกรรมการ เรยกวา Select Men หรอ Council Men

ทาหนาทในการพจารณาและตดสนในนโยบาย แผนงานและมาตรการตางๆ

บางกรณคณะกรรมการอาจมการวาจางผบรหารสภาทประชมเมองหรอ

ผจดการ ซงถอเปนมออาชพมาชวยปฏบตงานภายใตความรบผดชอบของ

คณะกรรมการ

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบคณะกรรมการ (Board or Commission)

เปนการบรหารงานทองถนในรปของคณะกรรมการ

คณะกรรมการมาจากการเลอกตงของประชาชนจานวน 3-7 คน เลอกกนเองให

คนใดคนหนงเปนประธาน

คณะกรรมการทาหนาททงฝายนตบญญตและฝายบรหาร ตลอดจนสอดสอง

ดแลการทางานของแผนกตางๆ

จดออนของรปแบบนคอ การขาดผประสานงานกลางและกาหนดความสาคญ

ของงานตางๆ

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบสภา-นายกเทศมนตร (The Council-Mayor)

องคกรปกครองสวนทองถนประเภทนแบงอานาจออกเปน 2 ฝาย คอฝายสภา

และฝายบรหาร

ฝายสภาทาหนาทดานนตบญญต

ฝายบรหารประกอบดวยสมาชกของสภาจานวนหนง ซงกคอผนาของกลม

บคคลทกมเสยงขางมากของสภา

ในระบบนประชาชนเลอกตงฝายนตบญญตโดยตรงแตเลอกตงฝายบรหารโดย

ออม

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบนายกเทศมนตรออนแอ (The Weak Mayor)

ประชาชนมสทธเลอกตงทงสมาชกสภานตบญญตและผนาฝายบรหาร

เมอทงสองฝายมามาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนเหมอนกน จงม

อานาจและศกดศรทดเทยมกน

เกดการถวงดลอานาจกน

สงทเกดขนคอนายกเทศมนตรมอานาจจากด ไมมอานาจโดยตรงเหนอเจาหนาท

ฝายบรหารคนอนๆ เพราะคนเหลานนมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน

เหมอนกน คนเหลานนไมจาเปนตองตอบสนองตอคาสงของนายกเทศมนตร

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน

รปแบบนายกเทศมนตรเขมแขง (The Strong Mayor)

นายกเทศมนตรมาจากการเลอกตงโดยตรงจากประชาชน

ตาแหนงบรหารอนๆ ไมใหมาจากการเลอกตง แตใหนายกเทศมนตร

เปนผแตงตงหวหนาฝายตางๆ และสามารถถอดถอนจากตาแหนงได

นอกจากนนายกเทศมนตรยงมอานาจในการยบยงมตของสภา

กาหนดและปรบปรงงบประมาณได

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน (ตอ)

รปแบบสภา-ผ จดการเมอง (The Council- City Manager)

รปแบบนประชาชนเลอกตงสมาชกสภาจานวน 5-9 คน

จากนนมการคดเลอกกนเองใหใครคนใดคนหนงดารงตาแหนงนายกเทศมนตร

แตไมมอานาจในการบรหารงาน

สภาจะวางจางนกบรหารมออาชพทมประสบการณในการบรหารงานจาก

ภาคเอกชน ภาคธรกจมาเปนผจดการหรอผจดการเมอง

ผจดการเมองจงมอานาจเตมในการบรหารงานของทองถน

นกการเมองจะทาหนาทดานนตบญญตเทานน สวนมากมกจะเปนองคกร

ปกครองสวนทองถนในเขตทมความเจรญสง

รปแบบการจดโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน (ตอ)

ภารกจหนาทของรฐบาลและอปท. เปนกจกรรมกลมเดยวกน เรยกวา บรการสาธารณะ

(public services)

บรการสาธารณะระดบชาต เปนกจกรรมทมงเนนประโยชนสวนรวม ไดแก

ความมนคงแหงรฐ

การรกษาความสงบเรยบรอยภายใน

ความเปนตวแทนของรฐ เชน การทต

กจกรรมทตองเกดมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ เชน ระบบกฎหมาย ระบบการศกษา

สาธารณะสข

บรการสาธารณะระดบทองถน

เกยวของกบชวตความเปนอยของประชาชน

มงตอบสนองตอปญหาความตองการประชาชนในชมชนนนๆ เปนการเฉพาะ

ภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน

ภารกจหนาทตามบทบญญตในกฎหมาย

ภารกจหนาทตามหลกความสามารถทวไป

อปท. สามารถจดทาภารกจหนาทไดอยางกวางขวางตราบใดทไมละเมดกฎหมาย

ขนอยกบความตองการของชมชนทองถน

ภารกจหนาทตามทไดรบมอบหมาย

ภารกจขององคกรปกครองสวนทองถน(ตอ)

การกากบดแลโดยกฎหมาย รฐจะออกฎหมายควบคมทองถนในรปของการกาหนดหนาทของทองถนวาทองถนจะตองทาอะไรบาง ดงนนทองถนจะดาเนนการใดๆ กตองเปนไปตามกฎหมายของรฐ

การกากบดแลโดยการตรวจสอบ เจาหนาทของการบรหารราชการสวนภมภาคในฐานะทเปนตวแทนของสวนกลาง เชน ผวาราชการจงหวด นายอาเภอ เปนผตรวจสอบการปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน ผบรหารทองถน ตลอดจนสภาทองถน

การกากบดแลโดยรฐบาลมอานาจยบสภาทองถน หรอใหผบรหารทองถนพนจากตาแหนง ถาสภาทองถนหรอผบรหารทองถนกระทาการอนเปนผลเสยหายตอประชาชนหรอสวนรวมหรอขดตอกฎหมาย รฐบาลโดยรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอานาจยบสภาทองถนหรอใหผบรหารทองถนพนจากตาแหนง

การกากบดแลโดยวธการใหเงนอดหนน การกากบดแลโดยระเบยบการคลง จะเปนในรปของการกาหนดระเบยบ

หลกเกณฑในเรองทเกยวกบรายได ทรพยสน งบประมาณ การเบกจาย การตรวจสอบบญช

ความสมพนธระหวางรฐบาลกบองคกรปกครองสวนทองถน

การปกครองทองถนตามระบบคอนตเนนท (Continental System) เกดขนในภาคพนทวป

ยโรป โดยมรากฐานและววฒนาการมาจากประวตศาสตรการจดการปกครองทองถนของ

ฝรงเศส เกดจากการกระจายอานาจของรฐบาล ดงนนทองถนจะมอานาจในการปกครองตนเอง

และมความเปนอสระมากนอยเพยงใดจงขนอยกบนโยบายของรฐบาลเปนหลก

รฐบาลซงเปนผกระจายอานาจใหทองถนจะเปนผกาหนดรปแบบ โครงสราง ขนาด ของเขต

อานาจหนาท ตลอดจนกฎระเบยบตางๆ ทเกยวของ

การจดระเบยบการปกครองทองถนคอนขางจะเปนระบบทชดเจน มความเปนเอกรป คอ จด

แบบเดยวกนทงประเทศ

ระบบนมกจะมการใชอานาจบรหารโดยใชหลกการรวมอานาจ การแบงอาจ และการกระจาย

อานาจไปพรอมๆ กบองคกรของรฐทเกดจากการแบงอานาจ

องคกรปกครองสวนทองถนไมคอยเปนอสระตองตกอยภายใตการควบคมของรฐบาล ทา

ใหถกเรยกวาเปนการปกครองทองถนโดยรฐ (Local State Government)

ประเทศตางๆ ทใชระบบนเชน ฝรงเศส เยอรมน อตาล สเปน และไทย เปนตน

ระบบการปกครองทองถนสากล

การปกครองทองถนตามระบบแองโกล-แซกซอน ระบบนมรากฐานมาจากประวตศาสตรการปกครองทองถนของประเทศองกฤษ

การปกครองทองถนเกดขนกอนทจะมการรวมตวกนเปนรฐชาต (Nation State)

การปกครองทองถนภายใตระบบนจงเปนแบบอยางการปกครองทเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองทองถนของตนอยางกวางขวาง

แตละทองถนมอานาจปกครองตนเองและมความเปนอสระ มรปแบบ และวธการในการดาเนนการปกครองตามแบบอยางของตนเองตามจารตประเพณของทองถน

การปกครองทองถนตามระบบนมความหลากหลาย ไมมรปแบบทแนนอนตายตว

การปกครองตามระบบนไดชอวาเปนการปกครองตนเองของทองถน (Local Self Government)

ประเทศตางๆทมการใชระบบนเปนประเทศทเคยเปนอาณานคมขององกฤษ และประเทศในเครอจกรภพองกฤษ เชน สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย นวซแลนด อนเดย ปากสถาน เปนตน

ระบบการปกครองทองถนสากล

พฒนาการทางประวตศาสตรของการปกครองทองถนในประเทศนนๆ ระบบการเมอง ประเทศทมระบอบการเมองแบบประชาธปไตย โอกาสท

การปกครองสวนทองถนจะมบทบาททหลากหลายและมบทบาทในแตละ

ดาน กมมากกวาประเทศทมระบอบการเมองแบบเผดจการ นโยบายของรฐ วฒนธรรมทางการเมอง ความเจรญทางเศรษฐกจ พนทใดทมความเจรญทางเศรษฐกจมาก

ยอมมสวนสาคญททาใหการปกครองสวนทองถนมความเขมแขง ระดบการศกษาและขอมลสารสนเทศ

ปจจยทสนบสนนบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน