Embed Size (px)
Citation preview
á¹Ç·Ò§¡Òû¯ÔºÑµÔÃÒª¡ÒÃ
»ÃШӻ‚ ¾.È. òõõø¨Ò¡¤ÓÇÔ¹Ô¨©Ñ¢ͧÈÒÅ»¡¤ÃͧÊÙ§ÊØ´
á¹Ç·Ò§¡Òû¯ÔºÑµÔÃÒª¡ÒÃ
»ÃШӻ‚ ¾.È. òõõø¨Ò¡¤ÓÇÔ¹Ô¨©Ñ¢ͧÈÒÅ»¡¤ÃͧÊÙ§ÊØ´
สำนกงานศาลปกครองจดพ�มพ�โดยการสนบสนนของ
มลนธคอนราด อาเดนาวร�
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด
ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
ISBN : 978-616-333-063-5
พมพครงท ๑ : สงหาคม ๒๕๕๙
จำานวน : ๑๐,๐๐๐ เลม
จดพมพโดย
สำานกงานศาลปกครอง
เลขท ๑๒๐ หมท ๓ ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพมหานคร ๑๐๒๑๐
โทรศพท ๐ ๒๑๔๑ ๑๑๑๑ สายดวน ๑๓๕๕ , http://www.admincourt.go.th
พมพท : บรษท ออนปา จำากด
โทรศพท : ๐ ๒๖๘๙ ๒๙๙๙ email : [email protected]
สารบญ หนา บทสรปส าหรบผบรหาร (ก) ๑. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครอง
หรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) ๒ (๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาทไมใหเหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ ๒ (๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมม อ านาจตามกฎหมาย ๕ (๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดน กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ๑๐ (๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครอง ตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด ๑๕ ๒. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดให ตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒) ๒๕ (๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอจดการ แกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน ๒๕ (๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวก
และปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย ๒๙ (๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบด กรมทดนเพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ๓๒ (๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงาน น าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด ๓๕
สารบญ หนา บทสรปส าหรบผบรหาร (ก) ๑. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครอง
หรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) ๒ (๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาทไมใหเหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ ๒ (๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมม อ านาจตามกฎหมาย ๕ (๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดน กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ๑๐ (๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครอง ตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด ๑๕ ๒. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน
ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดให ตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒) ๒๕ (๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอจดการ แกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน ๒๕ (๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวก
และปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย ๒๙ (๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบด กรมทดนเพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ๓๒ (๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงาน น าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด ๓๕
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมด หรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) ๔๑ (๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน ๔๑ (๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบ บ าบดน าเสย กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชน ขางเคยงเสยหาย ๔๓ (๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล ๔๖ (๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตให เกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย ๕๐ ๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔) ๕๓ (๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทงานรกษาความสะอาด ประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง ๕๓ (๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสน ภายหลงทสญญาจางสนสดลง ๕๖
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา ๕๘ (๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงาน และคาแรงทเพมขนกอนตรวจรบมอบงาน ๖๒
(ก)
บทสรปส าหรบผบรหาร
ส านกงานศาลปกครองไดคดเลอกค าวนจฉยของศาลปกครองสงสดมาจดท าสรปเพอเปนแนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘ ฉบบน โดยมสาระส าคญดงน
๑. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ดงตอไปน
(๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาท ไ ม ให เหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ
การทแพทยท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวน นานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหแพทยตดสนใจผาตดท าคลอดลาชาเกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลองของผปวย ประกอบกบคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษแพทยโดยมได ใหเหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ จงท าใหค าสงแพทยสภาทยกขอกลาวโทษแพทยเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๕/๒๕๕๘)
(๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย
เมอกฎหมายก าหนดใหผมอ านาจส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวน ทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมาในทกหนวยงาน ในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานบรหาร งานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอเทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคดซงเปนขาราชการต ารวจยศจาสบต ารวจ จงเปนการ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมด หรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓) ๔๑ (๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน ๔๑ (๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบ บ าบดน าเสย กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชน ขางเคยงเสยหาย ๔๓ (๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล ๔๖ (๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตให เกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย ๕๐ ๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔) ๕๓ (๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทงานรกษาความสะอาด ประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง ๕๓ (๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสน ภายหลงทสญญาจางสนสดลง ๕๖
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา ๕๘ (๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงาน และคาแรงทเพมขนกอนตรวจรบมอบงาน ๖๒
(ก)
บทสรปส าหรบผบรหาร
ส านกงานศาลปกครองไดคดเลอกค าวนจฉยของศาลปกครองสงสดมาจดท าสรปเพอเปนแนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘ ฉบบน โดยมสาระส าคญดงน
๑. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ดงตอไปน
(๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาท ไ ม ให เหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ
การทแพทยท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวน นานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหแพทยตดสนใจผาตดท าคลอดลาชาเกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลองของผปวย ประกอบกบคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษแพทยโดยมได ใหเหตผลขอพจารณา และขอสนบสนนในการใชดลพนจ จงท าใหค าสงแพทยสภาทยกขอกลาวโทษแพทยเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๕/๒๕๕๘)
(๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย
เมอกฎหมายก าหนดใหผมอ านาจส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวน ทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมาในทกหนวยงาน ในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานบรหาร งานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอเทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคดซงเปนขาราชการต ารวจยศจาสบต ารวจ จงเปนการ
(ก)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ข)
แตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดโดยผไมมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน การทคณะกรรมการขาราชการต ารวจ น าผลการสอบสวน ของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษผฟองคดเปนไลออก จากราชการ และการทผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ มค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามมตดงกลาว จงเปนกรณทไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ดงนน มตของคณะกรรมการขาราชการต ารวจและค าสงของผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ จงไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๐/๒๕๕๘ (ประชมใหญ))
(๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดนกอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม
การมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสรางเปนการท า นตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ เจาหนาทของเจาพนกงานทดนจงตองตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจโดยเครงครด เมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอ มอบอ านาจสะกดไมถกตอง ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดหมดอาย และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมมการลงลายมอชอรบรองความถกตอง การมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบเอกสารดงกลาวใหตรงกบหลกฐานเดมตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนด าเนนการจดทะเบยนให การใชความระมดระวง ในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาท ในกรณนจงยงไมเพยงพอ ดงนน การท เจาพนกงานทดนมค าสงใหเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนในโฉนดทดนพพาทจากชอผฟองคด เปนชอผรองสอด เพราะเชอวามการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจ ใหเปนไปตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบดงกลาว กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๖๐๙/๒๕๕๘)
(๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครองตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด
คดนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท า ของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล
(ค)
อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผ ประพฤตชวอยางรายแรง แตโดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เทานน การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไต ขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน นอกเหนอจากความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพนกรมทดนซงเปนผบงคบบญชาของผ ฟองคด และกรมทดนจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนไมได จงเปนกรณทกรมทดนมค าสงลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐานและน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดฐานอน จงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการพลเรอน
ส าหรบค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรต ตอหนาทราชการ นน เมอระเบยบกรมทดนมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผฟองคดมหนาทตองออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอตรวจสอบพนททมการขอออกโฉนดทดนวาเปนทสาธารณประโยชนอนเปนทดนทตองหามในการ ออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไวในระเบยบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง การทผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ใหผบงคบบญชาทราบ เพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผ ฟองคดจงไดด าเนนการพจารณา ทางปกครองตามอ านาจหนาท ตาม ทกฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไป จ งอย ใน ความรบผดชอบของผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดน และเมอไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดกระท าการออกโฉนดทดน โดยมชอบดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเองหรอผ อน อนเขาองคประกอบของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงลงโทษ
(ข)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ข)
แตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดโดยผไมมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน การทคณะกรรมการขาราชการต ารวจ น าผลการสอบสวน ของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษผฟองคดเปนไลออก จากราชการ และการทผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ มค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามมตดงกลาว จงเปนกรณทไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ดงนน มตของคณะกรรมการขาราชการต ารวจและค าสงของผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ จงไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๐/๒๕๕๘ (ประชมใหญ))
(๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดนกอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม
การมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสรางเปนการท า นตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ เจาหนาทของเจาพนกงานทดนจงตองตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจโดยเครงครด เมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอ มอบอ านาจสะกดไมถกตอง ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดหมดอาย และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมมการลงลายมอชอรบรองความถกตอง การมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบเอกสารดงกลาวใหตรงกบหลกฐานเดมตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนด าเนนการจดทะเบยนให การใชความระมดระวง ในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาท ในกรณนจงยงไมเพยงพอ ดงนน การท เจาพนกงานทดนมค าสงใหเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนในโฉนดทดนพพาทจากชอผฟองคด เปนชอผรองสอด เพราะเชอวามการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจ ใหเปนไปตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบดงกลาว กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๖๐๙/๒๕๕๘)
(๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครองตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด
คดนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท า ของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล
(ค)
อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผ ประพฤตชวอยางรายแรง แตโดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เทานน การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไต ขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน นอกเหนอจากความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพนกรมทดนซงเปนผบงคบบญชาของผ ฟองคด และกรมทดนจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนไมได จงเปนกรณทกรมทดนมค าสงลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐานและน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดฐานอน จงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการพลเรอน
ส าหรบค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรต ตอหนาทราชการ นน เมอระเบยบกรมทดนมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผฟองคดมหนาทตองออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอตรวจสอบพนททมการขอออกโฉนดทดนวาเปนทสาธารณประโยชนอนเปนทดนทตองหามในการ ออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไวในระเบยบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง การทผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ใหผบงคบบญชาทราบ เพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผ ฟองคดจงไดด าเนนการพจารณา ทางปกครองตามอ านาจหนาท ตามท กฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไป จ งอย ใน ความรบผดชอบของผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดน และเมอไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดกระท าการออกโฉนดทดน โดยมชอบดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเองหรอผ อน อนเขาองคประกอบของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงลงโทษ
(ค)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ง)
ผฟองคดเฉพาะในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงลงโทษไลผ ฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษา ศาลปกครองสงสดท อ.๑๐๓๗/๒๕๕๘)
๒. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครอง
หรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร ดงตอไปน
(๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอ จดการแกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน
เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมาย และกฎกระทรวง และมเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดน ของผรองสอด นายกองคการบรหารสวนต าบลในฐานะเจาพนกงานทองถนจงมอ านาจหนาท สงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอตนซงหากเหนวา ความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนนยอมมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอ สงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร เมอนายกองคการบรหารสวนต าบลมไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญต แหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทนายกองคการบรหารสวนต าบลละเลย ตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อส.๒/๒๕๕๘)
(๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย กรงเทพมหานครมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตว ส ย เม อการประปานครหลวงกอสร า งและตดต งต ม เตอร วดแรงดนน า และบอพกมเตอรวดแรงดนน าไมชอบดวยหลกเกณฑทกรงเทพมหานครก าหนดไวในค าขออนญาต กรงเทพมหานครยอมมหนาททตองตรวจสอบดแลใหการประปานครหลวงปฏบตตาม
(จ)
หลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตกรงเทพมหานครกลบปลอยใหการประปานครหลวงตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาท จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสนของประชาชน ผสญจรไปมา จงถอไดวากรงเทพมหานครละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๔/๒๕๕๘)
(๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบดกรมทดน เพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย
เมอความปรากฏแกเจาพนกงานทดนไมวาจะโดยวธการรองเรยนขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย เจาพนกงานทดนในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรง และรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรงพรอมทงใหความเหนตออธบดกรมทดนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบ ดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด เพอใหอธบดกรมทดนพจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยตโดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทเจาพนกงานทดนไมด าเนนการดงกลาวจงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๔๓๖/๒๕๕๘)
(๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด เมอผรองสอดซงไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคม ได ย นค าขอย ายท ต ง โ ร งงา นและขยายก าล งการผล ตตอกระทรวง อตสาหกรรม และปลดกระทรวงอตสาหกรรมเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ ซงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอด มหนงสอแจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานอนถอวา เปนระยะเวลาตามสมควร ดงนน การทกระทรวงอตสาหกรรมและปลดกระทรวงอตสาหกรรมปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานานโดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร และแมขนตอนในการเสนอ
(ง)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ง)
ผฟองคดเฉพาะในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงลงโทษไลผ ฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย (ค าพพากษา ศาลปกครองสงสดท อ.๑๐๓๗/๒๕๕๘)
๒. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครอง
หรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร ดงตอไปน
(๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอ จดการแกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน
เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมาย และกฎกระทรวง และมเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดน ของผรองสอด นายกองคการบรหารสวนต าบลในฐานะเจาพนกงานทองถนจงมอ านาจหนาท สงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอตนซงหากเหนวา ความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนนยอมมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอ สงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร เมอนายกองคการบรหารสวนต าบลมไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญต แหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทนายกองคการบรหารสวนต าบลละเลย ตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อส.๒/๒๕๕๘)
(๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย กรงเทพมหานครมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตว ส ย เม อการประปานครหลวงกอสร า งและตดต งต ม เตอร วดแรงดนน า และบอพกมเตอรวดแรงดนน าไมชอบดวยหลกเกณฑทกรงเทพมหานครก าหนดไวในค าขออนญาต กรงเทพมหานครยอมมหนาททตองตรวจสอบดแลใหการประปานครหลวงปฏบตตาม
(จ)
หลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตกรงเทพมหานครกลบปลอยใหการประปานครหลวงตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาท จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสนของประชาชน ผสญจรไปมา จงถอไดวากรงเทพมหานครละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๔/๒๕๕๘)
(๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบดกรมทดน เพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย
เมอความปรากฏแกเจาพนกงานทดนไมวาจะโดยวธการรองเรยนขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย เจาพนกงานทดนในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรง และรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรงพรอมทงใหความเหนตออธบดกรมทดนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบ ดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด เพอใหอธบดกรมทดนพจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยตโดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทเจาพนกงานทดนไมด าเนนการดงกลาวจงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๔๓๖/๒๕๕๘)
(๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด เมอผรองสอดซงไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคม ได ย นค าขอย ายท ต ง โ ร งงา นและขยายก าล งการผล ตตอกระทรวง อตสาหกรรม และปลดกระทรวงอตสาหกรรมเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ ซงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอด มหนงสอแจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานอนถอวา เปนระยะเวลาตามสมควร ดงนน การทกระทรวงอตสาหกรรมและปลดกระทรวงอตสาหกรรมปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานานโดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร และแมขนตอนในการเสนอ
(จ)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ฉ)
คณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตปลดกระทรวงอตสาหกรรมซงเปน “ผอนญาต” ตามกฎหมาย ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยาย ทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๑๑๘/๒๕๕๘)
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอน
ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ดงตอไปน
(๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน
เมอเจาของทดนในบรเวณทจะท าการกอสรางตามโครงการขดลอกและสรางฝายหวยเสอเฒาแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพส าเรจรป โดยมไดระบขอบเขตของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอท ทอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวยเปนสาระส าคญ ดงนน การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนเกนกวาทเจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน จงเปนการจงใจกระท าตอเจาของทดนใหไดรบความเสยหายแกทรพยสน เปนการกระท าละเมดอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมาย กรมชลประทานจงตองรบผดตอเจาของทดนในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าไปในการปฏบตหนาท (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๖/๒๕๕๘)
(๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบบ าบดน าเสย กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนขางเคยงเสยหาย
เมอเทศบาลนครมอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เ พอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน การท เทศบา ลนครไดท าสญญาจาง หางหนสวนจ ากด บ. กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยและจางบรษท อ. เปนผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน โดยการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER)
(ช)
ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนรวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด เทศบาลนครตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๗๒๑/๒๕๕๘)
(๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล เมอโรงงานทงหกแหงในคดนมไดตงอยในเขตพนทการปกครองขององคการบรหารสวนต าบลละหารตามประกาศกระทรวงมหาดไทย องคการบรหารสวนต าบลละหารจงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง การทองคการบรหารสวนต าบลละหารจงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครองของตนใหถกตองโดยไดจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหงซงอยนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทองคการบรหารสวนต าบลละหารกระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว จงเปนการกระท าละเมดตอองคการบรหารสวนต าบลหนองบวซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท องคการบรหารสวนต าบลละหารจงตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายใหแกองคการบรหารสวนต าบลหนองบว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๓๔-๘๓๕/๒๕๕๘)
(๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย เมอเจาหนาทของกรมชลประทานลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน า แตปรากฏวาบานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได และกรมชลประทาน ไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบ เพอใหแจงแกผฟองคดและเกษตรกรผเลยงปลาในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเ พอปองกนความเสยหายทจะเกดขน เปนการด าเนนการทมไดใช ความระมดระวงในการปฏบตหนาทเปนเหตใหผฟองคดไดรบความเสยหายท าใหปลาทเลยง ในกระชงตาย เมอความเสยหายดงกลาวเปนผลโดยตรงจากการกระท าของกรมชลประทาน จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด กรมชลประทานซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมด ของเจาหนาทดงกลาว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๑๑/๒๕๕๘)
(ฉ)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ฉ)
คณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตปลดกระทรวงอตสาหกรรมซงเปน “ผอนญาต” ตามกฎหมาย ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยาย ทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๑๑๘/๒๕๕๘)
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอน
ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ดงตอไปน
(๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน
เมอเจาของทดนในบรเวณทจะท าการกอสรางตามโครงการขดลอกและสรางฝายหวยเสอเฒาแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพส าเรจรป โดยมไดระบขอบเขตของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอท ทอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวยเปนสาระส าคญ ดงนน การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนเกนกวาทเจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน จงเปนการจงใจกระท าตอเจาของทดนใหไดรบความเสยหายแกทรพยสน เปนการกระท าละเมดอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมาย กรมชลประทานจงตองรบผดตอเจาของทดนในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าไปในการปฏบตหนาท (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๖/๒๕๕๘)
(๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบบ าบดน าเสย กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนขางเคยงเสยหาย
เมอเทศบาลนครมอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เ พอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน การท เทศบา ลนครไดท าสญญาจาง หางหนสวนจ ากด บ. กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยและจางบรษท อ. เปนผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน โดยการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER)
(ช)
ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนรวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด เทศบาลนครตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๗๒๑/๒๕๕๘)
(๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล เมอโรงงานทงหกแหงในคดนมไดตงอยในเขตพนทการปกครองขององคการบรหารสวนต าบลละหารตามประกาศกระทรวงมหาดไทย องคการบรหารสวนต าบลละหารจงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง การทองคการบรหารสวนต าบลละหารจงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครองของตนใหถกตองโดยไดจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหงซงอยนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทองคการบรหารสวนต าบลละหารกระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว จงเปนการกระท าละเมดตอองคการบรหารสวนต าบลหนองบวซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท องคการบรหารสวนต าบลละหารจงตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายใหแกองคการบรหารสวนต าบลหนองบว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๓๔-๘๓๕/๒๕๕๘)
(๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย เมอเจาหนาทของกรมชลประทานลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน า แตปรากฏวาบานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได และกรมชลประทาน ไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบ เพอใหแจงแกผฟองคดและเกษตรกรผเลยงปลาในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเ พอปองกนความเสยหายทจะเกดขน เปนการด าเนนการทมไดใช ความระมดระวงในการปฏบตหนาทเปนเหตใหผฟองคดไดรบความเสยหายท าใหปลาทเลยง ในกระชงตาย เมอความเสยหายดงกลาวเปนผลโดยตรงจากการกระท าของกรมชลประทาน จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด กรมชลประทานซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมด ของเจาหนาทดงกลาว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๑๑/๒๕๕๘)
(ช)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ซ)
๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ดงตอไปน
(๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง
เมอค าส งของเทศบาลต าบลทมอบหมายใหผ ฟองคดปฏบตหนาท อนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ เปนค าส งมอบหมายงานใหผ ฟองคดปฏบต เปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง จงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงและไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขนขยะตามค าสงดงกลาว การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจาง การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนา จงไมชอบดวยขอสญญา ประกอบกบเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยมได เสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง จงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล ฉะนน การท เทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางกบผ ฟองคดกอนครบก าหนดสญญาจาง โดยผฟองคดมไดประพฤตผดสญญา จงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผดของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดจากงบประมาณ ของเทศบาลต าบล (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๔๕/๒๕๕๘)
(๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
กอนครบก าหนดสญญาจาง นายกองคการบรหารสวนต าบลไมไดท า การประเมนผลการปฏบตงานใหแกผฟองคดซงเปนพนกงานจางตามภารกจ แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจางใหม จนกระทงสญญาจางของผฟองคด ครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณดงกลาวแสดงใหเหนถง เจตนาทไมประสงคจะตอสญญาจางโดยตองการสรรหาพนกงานจางรายใหมแทนผฟองคด และเมอการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
(ฌ)
ยอมแสดงวามไดมการน าผลการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคด ไปใชเปนเครองมอ ในการบรหารพนกงานจางและน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจาง การกระท าดงกลาวจงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตใหผฟองคดมไดรบการพจารณา ตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๑๐/๒๕๕๘)
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา การทผควบคมงานของเทศบาลต าบลมค าสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวใหผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนาผนงคอนกรตของ ถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญาทสามารถกระท าไดตามสญญาจาง และเมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของเทศบาลต าบลทออกแบบในการกอสรางถงกรองน า ไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ซงความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปนความผดพลาดทเปนสาระส าคญของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเลกนอยท เทศบาลต าบล จะอางขอก าหนดในสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการท ผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๔๓/๒๕๕๘)
(๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคาแรงทเพมขน กอนตรวจรบมอบงาน กรมชลประทานตกลงยนยอมกบผฟองคดแลววาใหมการกอสรางตามแบบแปลน ทแกไขใหมโดยมคากอสรางทเพมขนตามปรมาณงานทจะตองท าจรง แตกรมชลประทานละเลยไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคางานทเพมขนดงกลาว จนกระทงไดรบมอบงานกอสรางทงหมดและไดออกใบรบรองผลงานตามปรมาณงานทกอสรางจรงใหแกผฟองคดแลว กรมชลประทานจงไดท าเรองขออนมตตอคณะกรรมการวาดวยการพสดเพอขอยกเวนระเบยบในการแกไขสญญาฉบบพพาทหลงจากการตรวจรบมอบงานไปแลว เมอคณะกรรมการดงกลาวไมยกเวนหรอผอนผนใหแกสญญา กรมชลประทานจงอางความเหนของคณะกรรมการมาเปน
(ซ)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ซ)
๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ดงตอไปน
(๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง
เมอค าส งของเทศบาลต าบลทมอบหมายใหผ ฟองคดปฏบตหนาท อนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ เปนค าส งมอบหมายงานใหผ ฟองคดปฏบต เปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง จงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงและไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขนขยะตามค าสงดงกลาว การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจาง การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนา จงไมชอบดวยขอสญญา ประกอบกบเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยมได เสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง จงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล ฉะนน การท เทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางกบผ ฟองคดกอนครบก าหนดสญญาจาง โดยผฟองคดมไดประพฤตผดสญญา จงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผดของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดจากงบประมาณ ของเทศบาลต าบล (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๔๕/๒๕๕๘)
(๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
กอนครบก าหนดสญญาจาง นายกองคการบรหารสวนต าบลไมไดท า การประเมนผลการปฏบตงานใหแกผฟองคดซงเปนพนกงานจางตามภารกจ แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจางใหม จนกระทงสญญาจางของผฟองคด ครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณดงกลาวแสดงใหเหนถง เจตนาทไมประสงคจะตอสญญาจางโดยตองการสรรหาพนกงานจางรายใหมแทนผฟองคด และเมอการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
(ฌ)
ยอมแสดงวามไดมการน าผลการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคด ไปใชเปนเครองมอ ในการบรหารพนกงานจางและน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจาง การกระท าดงกลาวจงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตใหผฟองคดมไดรบการพจารณา ตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๑๐/๒๕๕๘)
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา การทผควบคมงานของเทศบาลต าบลมค าสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวใหผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนาผนงคอนกรตของ ถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญาทสามารถกระท าไดตามสญญาจาง และเมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของเทศบาลต าบลทออกแบบในการกอสรางถงกรองน า ไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ซงความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปนความผดพลาดทเปนสาระส าคญของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเลกนอยท เทศบาลต าบล จะอางขอก าหนดในสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการท ผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๔๓/๒๕๕๘)
(๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคาแรงทเพมขน กอนตรวจรบมอบงาน กรมชลประทานตกลงยนยอมกบผฟองคดแลววาใหมการกอสรางตามแบบแปลน ทแกไขใหมโดยมคากอสรางทเพมขนตามปรมาณงานทจะตองท าจรง แตกรมชลประทานละเลยไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคางานทเพมขนดงกลาว จนกระทงไดรบมอบงานกอสรางทงหมดและไดออกใบรบรองผลงานตามปรมาณงานทกอสรางจรงใหแกผฟองคดแลว กรมชลประทานจงไดท าเรองขออนมตตอคณะกรรมการวาดวยการพสดเพอขอยกเวนระเบยบในการแกไขสญญาฉบบพพาทหลงจากการตรวจรบมอบงานไปแลว เมอคณะกรรมการดงกลาวไมยกเวนหรอผอนผนใหแกสญญา กรมชลประทานจงอางความเหนของคณะกรรมการมาเปน
(ฌ)
แนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉย ของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘
จากการศกษาวเคราะหค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘
พบวา มค าวนจฉยทนาสนใจเหมาะสมทจะน ามาจดท าสรปเพอเปนแนวทางการปฏบตราชการส าหรบหนวยงานทางปกครองและเจาหนาทของรฐตามนยมาตรา ๗๗ (๕)๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ส านกงานศาลปกครองจงไดคดเลอก ค าวนจฉยดงกลาวมาจดท าแนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘ ฉบบน ซงค าวนจฉยทคดเลอกมาจดท าในครงนเปนคดพพาทตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) ถง (๔)๒ แหงพระราชบญญตดงกลาว ดงมรายละเอยดตอไปน
๑-๒ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๙ ศาลปกครองมอ านาจพจารณาพพากษาหรอมค าสงในเรองดงตอไปน (๑) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการ
โดยไมชอบดวยกฎหมาย ไมวาจะเปนการออกกฎ ค าสง หรอการกระท าอนใด เนองจากกระท าโดยไมมอ านาจหรอนอกเหนออ านาจหนาท หรอไมถกตองตามกฎหมาย หรอโดยไมถกตองตามรปแบบ ขนตอน หรอวธการอนเปนสาระส าคญทก าหนดไวส าหรบการกระท านน หรอโดยไมสจรต หรอมลกษณะเปนการเลอกปฏบต ทไมเปนธรรม หรอมลกษณะเปนการสรางขนตอนโดยไมจ าเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชนเกนสมควร หรอเปนการใชดลพนจโดยมชอบ
(๒) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๓) คดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมายหรอจากกฎ ค าสงทางปกครอง หรอค าสงอนหรอจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๔) คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ฯลฯ ฯลฯ
มาตรา ๗๗ ส านกงานศาลปกครองมอ านาจหนาทดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ
(๕) วเคราะหเหตแหงการฟองคดปกครองเพอเสนอแนะแนวทางการปรบปรงวธปฏบตราชการตอหนวยงานของรฐทเกยวของ
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ญ)
เหตปฏเสธการช าระเงนคากอสรางทเพมขนกบผฟองคดอนเปนการกระท าโดยไมสจรต อกทง ความเหนดงกลาวยอมมผลผกพนเฉพาะกรมชลประทาน แตไมมผลผกพนผฟองคด ดงนน กรมชลประทานจงตองรบผดช าระเงนคากอสรางทเพมขนใหแกผฟองคดตามสญญา (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๒๕๖/๒๕๕๘)
(ญ)
แนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉย ของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘
จากการศกษาวเคราะหค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘
พบวา มค าวนจฉยทนาสนใจเหมาะสมทจะน ามาจดท าสรปเพอเปนแนวทางการปฏบตราชการส าหรบหนวยงานทางปกครองและเจาหนาทของรฐตามนยมาตรา ๗๗ (๕)๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ส านกงานศาลปกครองจงไดคดเลอก ค าวนจฉยดงกลาวมาจดท าแนวทางการปฏบตราชการจากค าวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจ าป พ.ศ. ๒๕๕๘ ฉบบน ซงค าวนจฉยทคดเลอกมาจดท าในครงนเปนคดพพาทตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) ถง (๔)๒ แหงพระราชบญญตดงกลาว ดงมรายละเอยดตอไปน
๑-๒ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๙ ศาลปกครองมอ านาจพจารณาพพากษาหรอมค าสงในเรองดงตอไปน (๑) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการ
โดยไมชอบดวยกฎหมาย ไมวาจะเปนการออกกฎ ค าสง หรอการกระท าอนใด เนองจากกระท าโดยไมมอ านาจหรอนอกเหนออ านาจหนาท หรอไมถกตองตามกฎหมาย หรอโดยไมถกตองตามรปแบบ ขนตอน หรอวธการอนเปนสาระส าคญทก าหนดไวส าหรบการกระท านน หรอโดยไมสจรต หรอมลกษณะเปนการเลอกปฏบต ทไมเปนธรรม หรอมลกษณะเปนการสรางขนตอนโดยไมจ าเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชนเกนสมควร หรอเปนการใชดลพนจโดยมชอบ
(๒) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๓) คดพพาทเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมายหรอจากกฎ ค าสงทางปกครอง หรอค าสงอนหรอจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร
(๔) คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ฯลฯ ฯลฯ
มาตรา ๗๗ ส านกงานศาลปกครองมอ านาจหนาทดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ
(๕) วเคราะหเหตแหงการฟองคดปกครองเพอเสนอแนะแนวทางการปรบปรงวธปฏบตราชการตอหนวยงานของรฐทเกยวของ
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
(ญ)
เหตปฏเสธการช าระเงนคากอสรางทเพมขนกบผฟองคดอนเปนการกระท าโดยไมสจรต อกทง ความเหนดงกลาวยอมมผลผกพนเฉพาะกรมชลประทาน แตไมมผลผกพนผฟองคด ดงนน กรมชลประทานจงตองรบผดช าระเงนคากอสรางทเพมขนใหแกผฟองคดตามสญญา (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๒๕๖/๒๕๕๘)
1
๒
๑. แนวทางการปฏบตราชการท ไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ดงตอไปน (๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาท ไ ม ให เหต ผลข อพ จารณา
และขอสนบสนนในการใชดลพนจ
การทแพทยท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวนนานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหแพทยตดสนใจผาตดท าคลอดลาชาเกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลอง ของผปวย ประกอบกบคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษแพทยโดยมได ใหเหตผลขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจ จงท าใหค าสงแพทยสภาทยก ขอกลาวโทษแพทยเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย
ผฟองคดฟองวา นาง ว. ภรรยาของผฟองคดไดตงครรภบตรและไดฝากครรภไวกบผรองสอด แตหลงจากผาตดท าคลอด ทารกไดเสยชวต ผฟองคดเหนวาสาเหตการเสยชวตของทารกเกดจากผรองสอดและเจาหนาทแผนกหองคลอดปฏบตหนาทโดยประมาทเลนเลอ ผฟองคดจงยนหนงสอรองเรยนตอผถกฟองคด (แพทยสภา) แตคณะกรรมการแพทยสภาเหนวาผรองสอดไดใหการดแลรกษาผปวยอยางถกตองตามมาตรฐานการประกอบวชาชพเวชกรรมแลว ยงไมถอเปนความผดของผรองสอด จงมมตยกขอกลาวโทษผรองสอด ผถกฟองคดจงม ค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ใหยกขอกลาวโทษผรองสอด ผฟองคดเหนวาการทผถกฟองคดมค าสงแพทยสภาดงกลาวเปนไปโดยไมสจรตและไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคด มาฟองขอใหศาลมค าพพากษาเพกถอนค าสงแพทยสภาดงกลาว ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การคลอดบตรของนาง ว. อาจอยในภาวะทไมปกตและแตกตางจากการคลอดบตรของบคคลทวไป และดวยในฐานะทผรองสอดเปนแพทยผท าคลอด ผรองสอด
๓
ยอมตองมหนาท ในการใหความชวยเหลอและดแลการคลอดอยางใกลชด เพอเตรยม ความพรอมส าหรบการผาตดท าคลอดในกรณเรงดวนและฉกเฉนทอาจเก ดขนไดทนท แตปรากฏวาระหวางท าคลอดในเวลา ๑๒.๑๐ นาฬกา ผรองสอดไดออกจากหองคลอดไปรบประทานอาหารกลางวน และในเวลา ๑๓.๑๐ นาฬกา เจาหนาทประจ าหองคลอดวดอตราการเตนของหวใจทารกในครรภได ๑๘๔ ครงตอนาท ซงเปนอตราการเตนของหวใจทเพมสงขนผดปกต เจาหนาทประจ าหองคลอดจงไดโทรศพทตดตามผรองสอดใหมายงหองคลอด และ ผรองสอดกลบมายงหองคลอดในเวลา ๑๓.๒๒ นาฬกา โดยผรองสอดไดท าการผาตดท าคลอดในเวลา ๑๔.๐๒ นาฬกา อนเปนเวลาทไมทนตอเหตการณ ท าใหทารกเกดภาวะขาดออกซเจนอยางรนแรงจนถงแกความตายในทสด จงเหนวาการทผรองสอดตดสนใจผาตดท าคลอดในเวลา ๑๓.๒๒ นาฬกา เปนการตดสนใจทลาชาเกนสมควร เมอเหตแหงการตดสนใจลาชาดงกลาว มไดเกดจากสภาพทางธรรมชาตของรางกายนาง ว. แตเกดจากผรองสอดออกจากหองคลอด ไปรบประทานอาหารกลางวนในขณะท าคลอดและใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวน นานเกนสมควรโดยใชเวลาถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท โดยผรองสอดมไดค านงถงภาวะฉกเฉนทอาจเกดขนในระหวางการคลอดแตอยางใด ซงสอดคลองกบความเหนของรองศาสตราจารย ส. ต าแหนงประธานคณะอนกรรมการอนามยแมและเดกราชวทยาลยสตนารแพทยแหงประเทศไทย ซงเปนพยานผเชยวชาญทศาลปกครองชนตนแตงตงขนโดยไดใหความเหนวา ผรองสอดค านงถงความปลอดภยของทารกนอยกวาทควรจะเปนและปลอยใหธรรมชาตเปนผตดสนเปนระยะเวลายาวนานจนเกดผลเสย และไมสามารถแกไขใหกลบคนมาไดอก นอกจากน กอนทจะมการผาตดท าคลอด นาง ว. ไดรองขอใหมการผาตดท าคลอดถง ๓ ครง แตไดรบการปฏเสธ กรณจงเหนไดวา การทผรองสอดท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวนนานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหผรองสอดตดสนใจผาตดท าคลอดลาชา เกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลองของผปวย ตามหมวด ๓ ขอ ๑๓ และขอ ๖๔ ของขอบงคบแพทยสภา วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพ
๓-๔ ขอบงคบแพทยสภา วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพเวชกรรม พ.ศ. ๒๕๒๖ หมวด ๓ การประกอบวชาชพเวชกรรม ขอ ๑ ผประกอบวชาชพเวชกรรมตองรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรม
ในระดบทดทสด และพยายามใหผปวยพนจากอาการทรมานจากโรคและความพการตางๆ โดยไมเรยกรองสนจางรางวลพเศษนอกเหนอจากคาบรการทควรไดรบตามปกต
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
2
๒
๑. แนวทางการปฏบตราชการท ไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ดงตอไปน (๑) มตของคณะกรรมการแพทยสภาท ไ ม ให เหต ผลข อพ จารณา
และขอสนบสนนในการใชดลพนจ
การทแพทยท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวนนานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหแพทยตดสนใจผาตดท าคลอดลาชาเกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลอง ของผปวย ประกอบกบคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษแพทยโดยมได ใหเหตผลขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจ จงท าใหค าสงแพทยสภาทยก ขอกลาวโทษแพทยเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย
ผฟองคดฟองวา นาง ว. ภรรยาของผฟองคดไดตงครรภบตรและไดฝากครรภไวกบผรองสอด แตหลงจากผาตดท าคลอด ทารกไดเสยชวต ผฟองคดเหนวาสาเหตการเสยชวตของทารกเกดจากผรองสอดและเจาหนาทแผนกหองคลอดปฏบตหนาทโดยประมาทเลนเลอ ผฟองคดจงยนหนงสอรองเรยนตอผถกฟองคด (แพทยสภา) แตคณะกรรมการแพทยสภาเหนวาผรองสอดไดใหการดแลรกษาผปวยอยางถกตองตามมาตรฐานการประกอบวชาชพเวชกรรมแลว ยงไมถอเปนความผดของผรองสอด จงมมตยกขอกลาวโทษผรองสอด ผถกฟองคดจงม ค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ใหยกขอกลาวโทษผรองสอด ผฟองคดเหนวาการทผถกฟองคดมค าสงแพทยสภาดงกลาวเปนไปโดยไมสจรตและไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคด มาฟองขอใหศาลมค าพพากษาเพกถอนค าสงแพทยสภาดงกลาว ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การคลอดบตรของนาง ว. อาจอยในภาวะทไมปกตและแตกตางจากการคลอดบตรของบคคลทวไป และดวยในฐานะทผรองสอดเปนแพทยผท าคลอด ผรองสอด
๓
ยอมตองมหนาท ในการใหความชวยเหลอและดแลการคลอดอยางใกลชด เพอเตรยม ความพรอมส าหรบการผาตดท าคลอดในกรณเรงดวนและฉกเฉนทอาจเก ดขนไดทนท แตปรากฏวาระหวางท าคลอดในเวลา ๑๒.๑๐ นาฬกา ผรองสอดไดออกจากหองคลอดไปรบประทานอาหารกลางวน และในเวลา ๑๓.๑๐ นาฬกา เจาหนาทประจ าหองคลอดวดอตราการเตนของหวใจทารกในครรภได ๑๘๔ ครงตอนาท ซงเปนอตราการเตนของหวใจทเพมสงขนผดปกต เจาหนาทประจ าหองคลอดจงไดโทรศพทตดตามผรองสอดใหมายงหองคลอด และ ผรองสอดกลบมายงหองคลอดในเวลา ๑๓.๒๒ นาฬกา โดยผรองสอดไดท าการผาตดท าคลอดในเวลา ๑๔.๐๒ นาฬกา อนเปนเวลาทไมทนตอเหตการณ ท าใหทารกเกดภาวะขาดออกซเจนอยางรนแรงจนถงแกความตายในทสด จงเหนวาการทผรองสอดตดสนใจผาตดท าคลอดในเวลา ๑๓.๒๒ นาฬกา เปนการตดสนใจทลาชาเกนสมควร เมอเหตแหงการตดสนใจลาชาดงกลาว มไดเกดจากสภาพทางธรรมชาตของรางกายนาง ว. แตเกดจากผรองสอดออกจากหองคลอด ไปรบประทานอาหารกลางวนในขณะท าคลอดและใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวน นานเกนสมควรโดยใชเวลาถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท โดยผรองสอดมไดค านงถงภาวะฉกเฉนทอาจเกดขนในระหวางการคลอดแตอยางใด ซงสอดคลองกบความเหนของรองศาสตราจารย ส. ต าแหนงประธานคณะอนกรรมการอนามยแมและเดกราชวทยาลยสตนารแพทยแหงประเทศไทย ซงเปนพยานผเชยวชาญทศาลปกครองชนตนแตงตงขนโดยไดใหความเหนวา ผรองสอดค านงถงความปลอดภยของทารกนอยกวาทควรจะเปนและปลอยใหธรรมชาตเปนผตดสนเปนระยะเวลายาวนานจนเกดผลเสย และไมสามารถแกไขใหกลบคนมาไดอก นอกจากน กอนทจะมการผาตดท าคลอด นาง ว. ไดรองขอใหมการผาตดท าคลอดถง ๓ ครง แตไดรบการปฏเสธ กรณจงเหนไดวา การทผรองสอดท าคลอดโดยมไดค านงถงภาวะผดปกตทอาจเกดขนและไดออกไปจากหองคลอดเพอรบประทานอาหารกลางวนโดยใชเวลาในการรบประทานอาหารกลางวนนานถง ๑ ชวโมง ๑๒ นาท อนเปนสาเหตใหผรองสอดตดสนใจผาตดท าคลอดลาชา เกนสมควร เปนการปฏบตหนาทแพทยทเขาลกษณะมไดรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรมในระดบทดทสด และมไดค านงถงความปลอดภยและความสนเปลองของผปวย ตามหมวด ๓ ขอ ๑๓ และขอ ๖๔ ของขอบงคบแพทยสภา วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพ
๓-๔ ขอบงคบแพทยสภา วาดวยการรกษาจรยธรรมแหงวชาชพเวชกรรม พ.ศ. ๒๕๒๖ หมวด ๓ การประกอบวชาชพเวชกรรม ขอ ๑ ผประกอบวชาชพเวชกรรมตองรกษามาตรฐานของการประกอบวชาชพเวชกรรม
ในระดบทดทสด และพยายามใหผปวยพนจากอาการทรมานจากโรคและความพการตางๆ โดยไมเรยกรองสนจางรางวลพเศษนอกเหนอจากคาบรการทควรไดรบตามปกต
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
3
๔
เวชกรรม พ.ศ. ๒๕๒๖ ประกอบกบพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๓๗ วรรคหนง (๓)๕ ไดบญญตวา การออกค าสงทางปกครองตองมเหตผลและเหตผลอยางนอยตองมขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจดวย ดงนน เมอคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษผรองสอดโดยมไดใหเหตผลขอพจารณาและขอสนบสนน ในการใชดลพนจตามบทบญญตดงกลาว จงท าใหค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ทยกขอกลาวโทษผรองสอด เปนค าสงทมชอบดวยกฎหมาย ทศาลปกครองชนตนมค าพพากษาเพกถอนค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ และใหผถกฟองคดพจารณาและมค าสงใหมใหถกตองตามกฎหมายภายใน ๓๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ศาลปกครองชนตนมไดก าหนดค าบงคบใหการเพกถอนดงกลาวมผลตงแตเมอใด พพากษาแกค าพพากษาของ ศาลปกครองชนตน เปนใหการเพกถอนมผลตงแตวนทออกค าสง นอกจากทแกใหเปนไปตาม ค าพพากษาของศาลปกครองชนตน โดยมขอสงเกตวา๖ ใหผถกฟองคดออกค าสงใหมใหถกตองตามกฎหมายและตามผลแหงค าพพากษาของศาลปกครอง (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๘๕/๒๕๕๘)
(ตอจากเชงอรรถท ๓-๔)
ขอ ๖ ผประกอบวชาชพเวชกรรมตองไมประกอบวชาชพโดยไมค านงถงความปลอดภย และความสนเปลองของผปวย
๕ พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๓๗ ค าสงทางปกครองทท าเปนหนงสอและการยนยนค าสงทางปกครองเปน
หนงสอตองจดใหมเหตผลไวดวย และเหตผลนนอยางนอยตองประกอบดวย ฯลฯ ฯลฯ
(๓) ขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจ ฯลฯ ฯลฯ
๖ การก าหนดขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา เปนไปตามมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
๕
(๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย
เมอกฎหมายก าหนดใหผ มอ านาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมาในทกหนวยงาน ในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานบรหาร งานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอเทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคดซงเปนขาราชการต ารวจ ยศจาสบต ารวจ จงเปนการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคด โดยผไมมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน การทคณะกรรมการขาราชการต ารวจน าผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษ ผฟองคดเปนไลออกจากราชการ และการทผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ มค าสงลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการตามมตดงกลาว จงเปนกรณทไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ดงนน มตของคณะกรรมการขาราชการต ารวจและค าสงของผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ จงไมชอบดวยกฎหมาย เมอครงผฟองคดด ารงต าแหนงผบงคบหม งานปองกนปราบปราม สถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ถกกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง กรณผทอยระหวางคมขงนนหลดพนจากการควบคมไป รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ จงมค าส งแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยผฟองคด คณะกรรมการสอบสวนมความเหนวาพฤตการณของผฟองคดเปนความผดจรงตามทถกกลาวหา เหนควรลงโทษผฟองคดดวยการใหออกจากราชการ ซงสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการพจารณาแลวเหนพองดวย และไดรายงานตามล าดบชนตอผบงคบบญชา จนกระทงอนกรรมการคณะกรรมการขาราชการต ารวจเกยวกบการด าเนนการทางวนย คณะท ๒ ท าการแทนผถกฟองคดท ๒ (คณะกรรมการขาราชการต ารวจ) เหนวาพฤตการณของผ ฟองคดเปนความผดวนยอยางรายแรงตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ จงมมตใหเพมโทษผฟองคด
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
4
๔
เวชกรรม พ.ศ. ๒๕๒๖ ประกอบกบพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๓๗ วรรคหนง (๓)๕ ไดบญญตวา การออกค าสงทางปกครองตองมเหตผลและเหตผลอยางนอยตองมขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจดวย ดงนน เมอคณะกรรมการแพทยสภาไดมมตยกขอกลาวโทษผรองสอดโดยมไดใหเหตผลขอพจารณาและขอสนบสนน ในการใชดลพนจตามบทบญญตดงกลาว จงท าใหค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ทยกขอกลาวโทษผรองสอด เปนค าสงทมชอบดวยกฎหมาย ทศาลปกครองชนตนมค าพพากษาเพกถอนค าสงแพทยสภา ลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ และใหผถกฟองคดพจารณาและมค าสงใหมใหถกตองตามกฎหมายภายใน ๓๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ศาลปกครองชนตนมไดก าหนดค าบงคบใหการเพกถอนดงกลาวมผลตงแตเมอใด พพากษาแกค าพพากษาของ ศาลปกครองชนตน เปนใหการเพกถอนมผลตงแตวนทออกค าสง นอกจากทแกใหเปนไปตาม ค าพพากษาของศาลปกครองชนตน โดยมขอสงเกตวา๖ ใหผถกฟองคดออกค าสงใหมใหถกตองตามกฎหมายและตามผลแหงค าพพากษาของศาลปกครอง (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๘๕/๒๕๕๘)
(ตอจากเชงอรรถท ๓-๔)
ขอ ๖ ผประกอบวชาชพเวชกรรมตองไมประกอบวชาชพโดยไมค านงถงความปลอดภย และความสนเปลองของผปวย
๕ พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๓๗ ค าสงทางปกครองทท าเปนหนงสอและการยนยนค าสงทางปกครองเปน
หนงสอตองจดใหมเหตผลไวดวย และเหตผลนนอยางนอยตองประกอบดวย ฯลฯ ฯลฯ
(๓) ขอพจารณาและขอสนบสนนในการใชดลพนจ ฯลฯ ฯลฯ
๖ การก าหนดขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา เปนไปตามมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
๕
(๒) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย
เมอกฎหมายก าหนดใหผ มอ านาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน ทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมาในทกหนวยงาน ในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานบรหาร งานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอเทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคดซงเปนขาราชการต ารวจ ยศจาสบต ารวจ จงเปนการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคด โดยผไมมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน การทคณะกรรมการขาราชการต ารวจน าผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษ ผฟองคดเปนไลออกจากราชการ และการทผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ มค าสงลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการตามมตดงกลาว จงเปนกรณทไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ดงนน มตของคณะกรรมการขาราชการต ารวจและค าสงของผบญชาการต ารวจภธร ภาค ๑ จงไมชอบดวยกฎหมาย เมอครงผฟองคดด ารงต าแหนงผบงคบหม งานปองกนปราบปราม สถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ถกกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง กรณผทอยระหวางคมขงนนหลดพนจากการควบคมไป รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ จงมค าส งแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยผฟองคด คณะกรรมการสอบสวนมความเหนวาพฤตการณของผฟองคดเปนความผดจรงตามทถกกลาวหา เหนควรลงโทษผฟองคดดวยการใหออกจากราชการ ซงสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการพจารณาแลวเหนพองดวย และไดรายงานตามล าดบชนตอผบงคบบญชา จนกระทงอนกรรมการคณะกรรมการขาราชการต ารวจเกยวกบการด าเนนการทางวนย คณะท ๒ ท าการแทนผถกฟองคดท ๒ (คณะกรรมการขาราชการต ารวจ) เหนวาพฤตการณของผ ฟองคดเปนความผดวนยอยางรายแรงตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ จงมมตใหเพมโทษผฟองคด
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
5
๖
เปนลงโทษไลออกจากราชการ ผถกฟองคดท ๑ (ผบญชาการต ารวจภธรภาค ๑) จงมค าสง ลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ผฟองคดอทธรณค าสงดงกลาว ซงอนกรรมการคณะกรรมการขาราชการต ารวจเกยวกบอทธรณไดพจารณาแลวมมตยกอทธรณ ผฟองคดเหนวาไมไดรบความเปนธรรมจากค าสงลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ และมตของ ผถกฟองคดท ๒ ทใหเพมโทษผฟองคดเปนไลออกจากราชการ รวมทงมตทใหยกอทธรณของ ผฟองคด จงน าคดมาฟองตอศาลปกครอง ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทคดนไมมคกรณฝายใดยกปญหาเกยวกบผมอ านาจในการออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนขนตอส จงมปญหาทตองวนจฉยวา การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงขาราชการ หรอพนกงานของรฐโดยผไมมอ านาจ เปนขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอย ของประชาชนตามขอ ๙๒๗ แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ หรอไม ซงศาลปกครองสงสดโดยทประชมใหญพเคราะหแลวเหนวา การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยขาราชการหรอพนกงานของรฐกรณถกกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง เปนขนตอนเรมตนการใชอ านาจตามกฎหมายของผบงคบบญชาในการด าเนนการทางวนยเพอน าไปสการลงโทษทางวนย การทกฎหมาย วาดวยระเบยบขาราชการหรอพนกงานของรฐก าหนดต าแหนงของผบงคบบญชาทจะเปนผมอ านาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงไวโดยเฉพาะ เปนกรณทแสดง ใหเหนถงเจตนารมณของกฎหมายวา ประสงคจะก าหนดใหเฉพาะผบงคบบญชาในระดบ หรอต าแหนงทกฎหมายก าหนดไวเทานนเปนผมอ านาจออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรง ทงน เพอเปนหลกประกนสทธของผใตบงคบบญชาทเปน ผถกกลาวหาวาจะไดรบความเปนธรรมจากการถกด าเนนการทางวนยดงกลาวโดยไมถกกลนแกลงจากผไมมอ านาจตามกฎหมาย ดงนน ปญหาการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการหรอพนกงานของรฐโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย จงเปน ขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนตามขอ ๙๒ แหงระเบยบ ของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา ขณะทผฟองคดถกกลาวหาวากระท าผดวนย อยางรายแรง เปนขาราชการต ารวจยศจาสบต ารวจ ต าแหนงผบงคบหม สงกดสถานต ารวจภธร
๗ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓
ขอ ๙๒ ในการพพากษาหรอมค าสงชขาดคด ศาลจะยกขอกฎหมายอนเกยวดวย ความสงบเรยบรอยของประชาชนขนวนจฉย แลวพพากษาหรอมค าสงไปกได
๗
อ าเภอเมองสมทรปราการ โดยอยในสงกดกองบญชาการต ารวจภธรภาค ๑ ซงตามมาตรา ๖๑๘ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ ประกอบกบมาตรา ๑๐๒ วรรคสาม๙ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๒๖๑๐ แหงพระราชบญญต ระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ และค าสงส านกงานต ารวจแหงชาต ท ๘๖๕/๒๕๔๔ ลงวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๔๔ เรอง มอบอ านาจการด าเนนการทางวนย การสงใหขาราชการต ารวจออกจากราชการและก าหนดแนวทางปฏบต ก าหนดใหผมอ านาจส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมา ในทกหนวยงานในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบ งานบรหารงานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอ
๘ พระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ มาตรา ๖๑ ในระหวางทยงมไดแกไขเพมเตมพระราชบญญตวาดวยวนยต ารวจ
พทธศกราช ๒๔๗๗ ใหน าบทบญญตในหมวด ๔ หมวด ๕ และหมวด ๗ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๑๘ (ตอมาเปนพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕) มาใชบงคบแกเรองวนย การรกษาวนย การออกจากราชการและการอทธรณของขาราชการต ารวจ ตามพระราชบญญตนโดยอนโลม ทงน โดยใหอ านาจหนาทของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน และคณะอนกรรมการสามญประจ ากระทรวงเปนอ านาจหนาทของ ก.ตร. และใหอ านาจหนาทของอนกรรมการสามญประจ าจงหวด เปนอ านาจหนาทของ อ.ก.ตร. จงหวด และใหอ านาจหนาทของผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๔๔ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๑๘ เปนอ านาจหนาทของผมอ านาจตามมาตรา ๒๖ แหงพระราชบญญตน แลวแตกรณ
๙ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ฯลฯ ฯลฯ การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตามวรรคสอง ใหผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒
เปนผสงแตงตง ฯลฯ ฯลฯ
๑๐ พระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ มาตรา ๒๖ ถาต าแหนงขาราชการต ารวจต าแหนงใดวางลงและยงมไดแตงตงผใดให
ด ารงต าแหนงนน หรอผด ารงต าแหนงใด ไมสามารถปฏบตหนาทไดเปนครงคราว ใหผบงคบบญชาดงตอไปนมอ านาจสงใหขาราชการต ารวจซงเหนสมควรรกษาการในต าแหนงนนชวคราวได (๑) รฐมนตร ส าหรบต าแหนงผบญชาการหรอเทยบผบญชาการขนไป (๒) อธบด ส าหรบต าแหนงตงแตรองผบญชาการ หรอ เทยบรองผบญชาการลงมา (๓) ผบงคบบญชาซงไดรบมอบหมายจากอธบด ส าหรบต าแหนงผก ากบการหรอเทยบผก ากบการลงมา
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
6
๖
เปนลงโทษไลออกจากราชการ ผถกฟองคดท ๑ (ผบญชาการต ารวจภธรภาค ๑) จงมค าสง ลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ผฟองคดอทธรณค าสงดงกลาว ซงอนกรรมการคณะกรรมการขาราชการต ารวจเกยวกบอทธรณไดพจารณาแลวมมตยกอทธรณ ผฟองคดเหนวาไมไดรบความเปนธรรมจากค าสงลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ และมตของ ผถกฟองคดท ๒ ทใหเพมโทษผฟองคดเปนไลออกจากราชการ รวมทงมตทใหยกอทธรณของ ผฟองคด จงน าคดมาฟองตอศาลปกครอง ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทคดนไมมคกรณฝายใดยกปญหาเกยวกบผมอ านาจในการออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนขนตอส จงมปญหาทตองวนจฉยวา การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงขาราชการ หรอพนกงานของรฐโดยผไมมอ านาจ เปนขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอย ของประชาชนตามขอ ๙๒๗ แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ หรอไม ซงศาลปกครองสงสดโดยทประชมใหญพเคราะหแลวเหนวา การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยขาราชการหรอพนกงานของรฐกรณถกกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง เปนขนตอนเรมตนการใชอ านาจตามกฎหมายของผบงคบบญชาในการด าเนนการทางวนยเพอน าไปสการลงโทษทางวนย การทกฎหมาย วาดวยระเบยบขาราชการหรอพนกงานของรฐก าหนดต าแหนงของผบงคบบญชาทจะเปนผมอ านาจสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงไวโดยเฉพาะ เปนกรณทแสดง ใหเหนถงเจตนารมณของกฎหมายวา ประสงคจะก าหนดใหเฉพาะผบงคบบญชาในระดบ หรอต าแหนงทกฎหมายก าหนดไวเทานนเปนผมอ านาจออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรง ทงน เพอเปนหลกประกนสทธของผใตบงคบบญชาทเปน ผถกกลาวหาวาจะไดรบความเปนธรรมจากการถกด าเนนการทางวนยดงกลาวโดยไมถกกลนแกลงจากผไมมอ านาจตามกฎหมาย ดงนน ปญหาการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการหรอพนกงานของรฐโดยผไมมอ านาจตามกฎหมาย จงเปน ขอกฎหมายอนเกยวดวยความสงบเรยบรอยของประชาชนตามขอ ๙๒ แหงระเบยบ ของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา ขณะทผฟองคดถกกลาวหาวากระท าผดวนย อยางรายแรง เปนขาราชการต ารวจยศจาสบต ารวจ ต าแหนงผบงคบหม สงกดสถานต ารวจภธร
๗ ระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓
ขอ ๙๒ ในการพพากษาหรอมค าสงชขาดคด ศาลจะยกขอกฎหมายอนเกยวดวย ความสงบเรยบรอยของประชาชนขนวนจฉย แลวพพากษาหรอมค าสงไปกได
๗
อ าเภอเมองสมทรปราการ โดยอยในสงกดกองบญชาการต ารวจภธรภาค ๑ ซงตามมาตรา ๖๑๘ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ ประกอบกบมาตรา ๑๐๒ วรรคสาม๙ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๒๖๑๐ แหงพระราชบญญต ระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ และค าสงส านกงานต ารวจแหงชาต ท ๘๖๕/๒๕๔๔ ลงวนท ๑๘ ตลาคม ๒๕๔๔ เรอง มอบอ านาจการด าเนนการทางวนย การสงใหขาราชการต ารวจออกจากราชการและก าหนดแนวทางปฏบต ก าหนดใหผมอ านาจส งแตงต งคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกรณขาราชการต ารวจชนยศจาสบต ารวจลงมา ในทกหนวยงานในปกครองบงคบบญชา คอ รองผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบ งานบรหารงานบคคล) ผชวยผบญชาการต ารวจแหงชาต (ซงรบผดชอบงานดานวนย) ผบญชาการหรอ
๘ พระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ มาตรา ๖๑ ในระหวางทยงมไดแกไขเพมเตมพระราชบญญตวาดวยวนยต ารวจ
พทธศกราช ๒๔๗๗ ใหน าบทบญญตในหมวด ๔ หมวด ๕ และหมวด ๗ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๑๘ (ตอมาเปนพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕) มาใชบงคบแกเรองวนย การรกษาวนย การออกจากราชการและการอทธรณของขาราชการต ารวจ ตามพระราชบญญตนโดยอนโลม ทงน โดยใหอ านาจหนาทของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน และคณะอนกรรมการสามญประจ ากระทรวงเปนอ านาจหนาทของ ก.ตร. และใหอ านาจหนาทของอนกรรมการสามญประจ าจงหวด เปนอ านาจหนาทของ อ.ก.ตร. จงหวด และใหอ านาจหนาทของผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๔๔ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๑๘ เปนอ านาจหนาทของผมอ านาจตามมาตรา ๒๖ แหงพระราชบญญตน แลวแตกรณ
๙ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ฯลฯ ฯลฯ การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนตามวรรคสอง ใหผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒
เปนผสงแตงตง ฯลฯ ฯลฯ
๑๐ พระราชบญญตระเบยบขาราชการต ารวจ พ.ศ. ๒๕๒๑ มาตรา ๒๖ ถาต าแหนงขาราชการต ารวจต าแหนงใดวางลงและยงมไดแตงตงผใดให
ด ารงต าแหนงนน หรอผด ารงต าแหนงใด ไมสามารถปฏบตหนาทไดเปนครงคราว ใหผบงคบบญชาดงตอไปนมอ านาจสงใหขาราชการต ารวจซงเหนสมควรรกษาการในต าแหนงนนชวคราวได (๑) รฐมนตร ส าหรบต าแหนงผบญชาการหรอเทยบผบญชาการขนไป (๒) อธบด ส าหรบต าแหนงตงแตรองผบญชาการ หรอ เทยบรองผบญชาการลงมา (๓) ผบงคบบญชาซงไดรบมอบหมายจากอธบด ส าหรบต าแหนงผก ากบการหรอเทยบผก ากบการลงมา
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
7
๘
เทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทน ผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคด จงเปนกรณทผถกฟองคดท ๑ มไดด าเนนการตามขนตอนตามทมาตรา ๑๐๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ก าหนด กลาวคอ ไมมการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดโดยผมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน โดยผถกฟองคดท ๑ และท ๒ พจารณาแตเพยงขอเทจจรงทไดตามรายงานการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนทรองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ แตงตงขนตามค าสงสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ลงวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๔๒ ซงศาลเหนวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ไมใชผมอ านาจออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดตามกฎหมาย ดงนน การทผถกฟองคดท ๒ น าผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษผฟองคดเปน ไลออกจากราชการ และการทผถกฟองคดท ๑ มค าสงลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ ลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการตามมตของผถกฟองคดท ๒ นน จงเปนกรณทผถกฟองคดทงสองไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ซงมผลท าใหมตของผถกฟองคดท ๒ และค าสงของผถกฟองคดท ๑ ทเหนควรลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการนน ไมชอบดวยกฎหมาย และการทผถกฟองคดท ๒ มมตใหยกอทธรณของผฟองคดจงไมชอบดวยกฎหมายเชนกน แตทงนไมตดสทธผถกฟองคดทงสอง ทจะด าเนนการในเรองทางวนยกบผฟองคดเสยใหมใหถกตองตามขนตอนทกฎหมายก าหนด สวนอ านาจในการพจารณาใหผฟองคดกลบเขารบราชการหรอด าเนนการ จายเงนเดอนยอนหลงใหผฟองคดนน ยอมเปนอ านาจของผบงคบบญชาตามทกฎหมาย ก าหนดไวเปนการเฉพาะ ศาลปกครองจงไมอาจกาวลวงเขาไปออกค าบงคบในกรณดงกลาวได ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง๑๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
๑๑ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๗๒ ในการพพากษาคด ศาลปกครองมอ านาจก าหนดค าบงคบอยางหนงอยางใด
ดงตอไปน (๑) สงใหเพกถอนกฎหรอค าสงหรอสงหามการกระท าทงหมดหรอบางสวน ในกรณทมการฟองวา
หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) (มตอหนาถดไป)
๙
พ.ศ. ๒๕๔๒ ทศาลปกครองชนตนพพากษายกฟองนน ศาลปกครองสงสดไมเหนพองดวย พพากษากลบค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนค าสงของผถกฟองคดท ๑ ลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ เรอง เปลยนแปลงค าสงลงโทษขาราชการต ารวจ และมตของ ผถกฟองคดท ๒ ทใหผถกฟองคดท ๑ ด าเนนการเพมโทษเปนสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ และมตของผถกฟองคดท ๒ ทใหยกอทธรณของผฟองคด ทงน นบแตวนทศาลม ค าพพากษา สวนค าขออนนอกจากน ใหยก โดยมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาวา๑๒ ไมตดสทธผถกฟองคดทงสองทจะด าเนนการ ในเรองทางวนยกบผ ฟองคด เสยใหมใหถกตอง ตามขนตอนทกฎหมายก าหนดตอไป (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๐/๒๕๕๘ (ประชมใหญ))
(ตอจากเชงอรรถท ๑๑)
(๒) สงใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลปกครองก าหนด ในกรณทมการฟองวาหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร
(๓) สงใหใชเงนหรอใหสงมอบทรพยสนหรอใหกระท าการหรองดเวนกระท าการ โดยจะก าหนดระยะเวลาและเงอนไขอนๆ ไวดวยกได ในกรณทมการฟองเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผด ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอการฟองเกยวกบสญญาทางปกครอง
(๔) สงใหถอปฏบตตอสทธหรอหนาทของบคคลทเกยวของ ในกรณทมการฟองใหศาลมค าพพากษาแสดงความเปนอยของสทธหรอหนาทนน
(๕) สงใหบคคลกระท าหรอละเวนกระท าอยางหนงอยางใดเพอใหเปนไปตามกฎหมาย ฯลฯ ฯลฯ
๑๒ การก าหนดขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา เปนไปตามมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
8
๘
เทยบเทาผบญชาการ แตปรากฏวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทน ผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ เปนผสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงแกผฟองคด จงเปนกรณทผถกฟองคดท ๑ มไดด าเนนการตามขนตอนตามทมาตรา ๑๐๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ก าหนด กลาวคอ ไมมการแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดโดยผมอ านาจตามกฎหมายมาด าเนนการสอบสวน โดยผถกฟองคดท ๑ และท ๒ พจารณาแตเพยงขอเทจจรงทไดตามรายงานการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนทรองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ แตงตงขนตามค าสงสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ลงวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๔๒ ซงศาลเหนวา รองผก ากบการ (ฝายปองกนปราบปราม) ปฏบตราชการแทนผก ากบการสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองสมทรปราการ ไมใชผมอ านาจออกค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงกบผฟองคดตามกฎหมาย ดงนน การทผถกฟองคดท ๒ น าผลการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนดงกลาวมาพจารณาแลวมมตใหเพมโทษผฟองคดเปน ไลออกจากราชการ และการทผถกฟองคดท ๑ มค าสงลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ ลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการตามมตของผถกฟองคดท ๒ นน จงเปนกรณทผถกฟองคดทงสองไมไดด าเนนกระบวนการสอบสวนทางวนยอยางรายแรงตามขนตอนอนเปนสาระส าคญตามทกฎหมายก าหนดไว ซงมผลท าใหมตของผถกฟองคดท ๒ และค าสงของผถกฟองคดท ๑ ทเหนควรลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการนน ไมชอบดวยกฎหมาย และการทผถกฟองคดท ๒ มมตใหยกอทธรณของผฟองคดจงไมชอบดวยกฎหมายเชนกน แตทงนไมตดสทธผถกฟองคดทงสอง ทจะด าเนนการในเรองทางวนยกบผฟองคดเสยใหมใหถกตองตามขนตอนทกฎหมายก าหนด สวนอ านาจในการพจารณาใหผฟองคดกลบเขารบราชการหรอด าเนนการ จายเงนเดอนยอนหลงใหผฟองคดนน ยอมเปนอ านาจของผบงคบบญชาตามทกฎหมาย ก าหนดไวเปนการเฉพาะ ศาลปกครองจงไมอาจกาวลวงเขาไปออกค าบงคบในกรณดงกลาวได ตามมาตรา ๗๒ วรรคหนง๑๑ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
๑๑ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๗๒ ในการพพากษาคด ศาลปกครองมอ านาจก าหนดค าบงคบอยางหนงอยางใด
ดงตอไปน (๑) สงใหเพกถอนกฎหรอค าสงหรอสงหามการกระท าทงหมดหรอบางสวน ในกรณทมการฟองวา
หนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระท าการโดยไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑) (มตอหนาถดไป)
๙
พ.ศ. ๒๕๔๒ ทศาลปกครองชนตนพพากษายกฟองนน ศาลปกครองสงสดไมเหนพองดวย พพากษากลบค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนค าสงของผถกฟองคดท ๑ ลงวนท ๒๐ มถนายน ๒๕๔๖ เรอง เปลยนแปลงค าสงลงโทษขาราชการต ารวจ และมตของ ผถกฟองคดท ๒ ทใหผถกฟองคดท ๑ ด าเนนการเพมโทษเปนสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ และมตของผถกฟองคดท ๒ ทใหยกอทธรณของผฟองคด ทงน นบแตวนทศาลม ค าพพากษา สวนค าขออนนอกจากน ใหยก โดยมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษาวา๑๒ ไมตดสทธผถกฟองคดทงสองทจะด าเนนการ ในเรองทางวนยกบผ ฟองคด เสยใหมใหถกตอง ตามขนตอนทกฎหมายก าหนดตอไป (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๐/๒๕๕๘ (ประชมใหญ))
(ตอจากเชงอรรถท ๑๑)
(๒) สงใหหวหนาหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐทเกยวของปฏบตตามหนาทภายในเวลาทศาลปกครองก าหนด ในกรณทมการฟองวาหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร
(๓) สงใหใชเงนหรอใหสงมอบทรพยสนหรอใหกระท าการหรองดเวนกระท าการ โดยจะก าหนดระยะเวลาและเงอนไขอนๆ ไวดวยกได ในกรณทมการฟองเกยวกบการกระท าละเมดหรอความรบผด ของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐหรอการฟองเกยวกบสญญาทางปกครอง
(๔) สงใหถอปฏบตตอสทธหรอหนาทของบคคลทเกยวของ ในกรณทมการฟองใหศาลมค าพพากษาแสดงความเปนอยของสทธหรอหนาทนน
(๕) สงใหบคคลกระท าหรอละเวนกระท าอยางหนงอยางใดเพอใหเปนไปตามกฎหมาย ฯลฯ ฯลฯ
๑๒ การก าหนดขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา เปนไปตามมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
9
๑๐
(๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดนกอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม
การมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสรางเปนการท า
นตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ เจาหนาทของเจาพนกงานทดนจงตองตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจโดยเครงครด เมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอมอบอ านาจสะกดไมถกตอง ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดหมดอาย และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมมการลงลายมอชอรบรองความถกตอง การมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบเอกสารดงกลาวใหตรงกบหลกฐานเดม ตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนด าเนนการ จดทะเบยนให การใชความระมดระวงในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาท ในกรณนจงยงไมเพยงพอ ดงนน การท เจาพนกงานทดนมค าสงใหเปลยนแปลงชอ ผถอกรรมสทธทดนในโฉนดทดนพพาทจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด เพราะเชอวา มการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจใหเปนไปตาม แนวทางทก าหนดไวในระเบยบดงกลาว กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ
ผฟองคดเปนเจาของทดนตามโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ต าบลมกดาหาร อ าเภอเมองมกดาหาร จงหวดมกดาหาร และไมเคยมอบอ านาจใหผรองสอดไปท านตกรรมใดๆ เกยวกบทดนดงกลาว การทผถกฟองคด (เจาพนกงานทดนจงหวดมกดาหาร) ด าเนนการ จดทะเบยนโอนทดนพพาทใหแกผรองสอดจงเปนการกระท าโดยไมชอบดวยกฎหมาย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงเพกถอนการจดทะเบยนโอนทดนโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ใหแกผรองสอดแลวใหกลบสสภาพทดนเดม ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอผรองสอดไดน าหลกฐานโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ทผฟองคดมชอเปนผถอกรรมสทธ พรอมกบหนงสอมอบอ านาจ ลงวนท ๗ มถนายน ๒๕๕๐ ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวขาราชการ และส าเนาทะเบยนบานของผฟองคดและของผรองสอด ไปแสดงความประสงคขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางตอเจาพนกงานทดน ทส านกงานทดนจงหวดมกดาหาร ซ งเปนกรณทมผประสงคจะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบ
๑๑
อสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ตามทก าหนดไวในมาตรา ๗๒๑๓ แหงประมวลกฎหมายทดน โดยผมอ านาจจดทะเบยนสทธและนตกรรมในกรณน ไดแก เจาพนกงานทดน ซงเปนพนกงานเจาหนาทตามทก าหนดไวในมาตรา ๗๑๑๔ แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบค าสงกระทรวงมหาดไทย ท ๔๖๖/๒๕๒๒ เรอง แตงตงเจาพนกงานทดน ลงวนท ๖ มถนายน ๒๕๒๒ เจาพนกงานทดนจงตองด าเนนการใหเปนไปตามขอ ๑๑๕ และขอ ๒๑๖ ของกฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ และจะตองพจารณาความถกตองของหนงสอมอบอ านาจตามแนวทางท
๑๓-๑๔ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๗๑ ใหเจาพนกงานทดน เปนพนกงานเจาหนาทจดทะเบยนสทธและนตกรรม
เกยวกบอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ส าหรบอสงหารมทรพยทอยในเขตทองทส านกงานทดนจงหวดหรอส านกงานทดนสาขานน
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๗๒ ผใดประสงคจะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย
ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ใหคกรณน าหนงสอแสดงสทธในทดนมาขอจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๗๑
การขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามวรรคหนง ส าหรบทดนทมโฉนดทดน ใบไตสวนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน คกรณอาจยนค าขอตอพนกงานเจาหนาท ณ กรมทดน หรอส านกงานทดนแหงใดแหงหนง เพอใหพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๗๑ ด าเนนการจดทะเบยนให เวนแตการจดทะเบยนทตองมการประกาศหรอตองมการรงวด
๑๕-๑๖ กฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใช
ประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ขอ ๑ ภายใตบงคบขอ ๘ และขอ ๙ บคคลใดมความประสงคจะขอท าการจดทะเบยน
สทธและนตกรรมใหบคคลนนยนค าขอตามแบบ ท.ด. ๑ ทายกฎกระทรวงน พรอมดวยสงโฉนดทดนหรอหลกฐานอยางอนตอพนกงานเจาหนาท
ขอ ๒ กอนท าการจดทะเบยนใหพนกงานเจาหนาทสอบสวนในเรองดงตอไปนดวยคอ (๑) สทธและความสามารถของบคคลรวมตลอดถงความสมบรณแหงนตกรรม
ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (๒) ขอก าหนดสทธในทดนและการคาทดน หรอการหลกเลยงกฎหมาย เชน การไดมา
ซงทดน เพอประโยชนแกคนตางดาว (๓) การก าหนดทนทรพยส าหรบเสยคาธรรมเนยมในการจดทะเบยน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
10
๑๐
(๓) การตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจใหเปนไปตามระเบยบของกรมทดนกอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม
การมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสรางเปนการท า
นตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ เจาหนาทของเจาพนกงานทดนจงตองตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจโดยเครงครด เมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอมอบอ านาจสะกดไมถกตอง ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดหมดอาย และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมมการลงลายมอชอรบรองความถกตอง การมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบเอกสารดงกลาวใหตรงกบหลกฐานเดม ตามแนวทางทก าหนดไวในระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนด าเนนการ จดทะเบยนให การใชความระมดระวงในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาท ในกรณนจงยงไมเพยงพอ ดงนน การท เจาพนกงานทดนมค าสงใหเปลยนแปลงชอ ผถอกรรมสทธทดนในโฉนดทดนพพาทจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด เพราะเชอวา มการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจใหเปนไปตาม แนวทางทก าหนดไวในระเบยบดงกลาว กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ
ผฟองคดเปนเจาของทดนตามโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ต าบลมกดาหาร อ าเภอเมองมกดาหาร จงหวดมกดาหาร และไมเคยมอบอ านาจใหผรองสอดไปท านตกรรมใดๆ เกยวกบทดนดงกลาว การทผถกฟองคด (เจาพนกงานทดนจงหวดมกดาหาร) ด าเนนการ จดทะเบยนโอนทดนพพาทใหแกผรองสอดจงเปนการกระท าโดยไมชอบดวยกฎหมาย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงเพกถอนการจดทะเบยนโอนทดนโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ใหแกผรองสอดแลวใหกลบสสภาพทดนเดม ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอผรองสอดไดน าหลกฐานโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ทผฟองคดมชอเปนผถอกรรมสทธ พรอมกบหนงสอมอบอ านาจ ลงวนท ๗ มถนายน ๒๕๕๐ ส าเนาภาพถายบตรประจ าตวขาราชการ และส าเนาทะเบยนบานของผฟองคดและของผรองสอด ไปแสดงความประสงคขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางตอเจาพนกงานทดน ทส านกงานทดนจงหวดมกดาหาร ซ งเปนกรณทมผประสงคจะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบ
๑๑
อสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ตามทก าหนดไวในมาตรา ๗๒๑๓ แหงประมวลกฎหมายทดน โดยผมอ านาจจดทะเบยนสทธและนตกรรมในกรณน ไดแก เจาพนกงานทดน ซงเปนพนกงานเจาหนาทตามทก าหนดไวในมาตรา ๗๑๑๔ แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบค าสงกระทรวงมหาดไทย ท ๔๖๖/๒๕๒๒ เรอง แตงตงเจาพนกงานทดน ลงวนท ๖ มถนายน ๒๕๒๒ เจาพนกงานทดนจงตองด าเนนการใหเปนไปตามขอ ๑๑๕ และขอ ๒๑๖ ของกฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ และจะตองพจารณาความถกตองของหนงสอมอบอ านาจตามแนวทางท
๑๓-๑๔ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๗๑ ใหเจาพนกงานทดน เปนพนกงานเจาหนาทจดทะเบยนสทธและนตกรรม
เกยวกบอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ส าหรบอสงหารมทรพยทอยในเขตทองทส านกงานทดนจงหวดหรอส านกงานทดนสาขานน
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๗๒ ผใดประสงคจะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย
ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ใหคกรณน าหนงสอแสดงสทธในทดนมาขอจดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๗๑
การขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามวรรคหนง ส าหรบทดนทมโฉนดทดน ใบไตสวนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน คกรณอาจยนค าขอตอพนกงานเจาหนาท ณ กรมทดน หรอส านกงานทดนแหงใดแหงหนง เพอใหพนกงานเจาหนาทตามมาตรา ๗๑ ด าเนนการจดทะเบยนให เวนแตการจดทะเบยนทตองมการประกาศหรอตองมการรงวด
๑๕-๑๖ กฎกระทรวง ฉบบท ๗ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบญญตใหใช
ประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. ๒๔๙๗ ขอ ๑ ภายใตบงคบขอ ๘ และขอ ๙ บคคลใดมความประสงคจะขอท าการจดทะเบยน
สทธและนตกรรมใหบคคลนนยนค าขอตามแบบ ท.ด. ๑ ทายกฎกระทรวงน พรอมดวยสงโฉนดทดนหรอหลกฐานอยางอนตอพนกงานเจาหนาท
ขอ ๒ กอนท าการจดทะเบยนใหพนกงานเจาหนาทสอบสวนในเรองดงตอไปนดวยคอ (๑) สทธและความสามารถของบคคลรวมตลอดถงความสมบรณแหงนตกรรม
ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (๒) ขอก าหนดสทธในทดนและการคาทดน หรอการหลกเลยงกฎหมาย เชน การไดมา
ซงทดน เพอประโยชนแกคนตางดาว (๓) การก าหนดทนทรพยส าหรบเสยคาธรรมเนยมในการจดทะเบยน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
11
๑๒
ก าหนดไวในขอ ๕๑๗ ขอ ๖๑๘ รวมทงขอ ๑๐๑๙ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจ ใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗
๑๗-๑๙ ระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗
ขอ ๕ หนงสอมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย ใหใชแบบพมพหนงสอมอบอ านาจของกรมทดนหรอหนงสอทมขอความ ชดเจนเพยงพอ ใหทราบวาเปนการมอบอ านาจใหผใดท าอะไร เพยงใด เกยวกบทดนแปลงใด หรออสงหารมทรพยอยางใด ทงน ใหอยในดลยพนจของพนกงานเจาหนาท
ขอ ๖ หนงสอมอบอ านาจควรมพยานอยางนอย ๑ คน ถาผมอบอ านาจพมพลายนวมอตองมพยานลงลายมอชอรบรองไวดวย ๒ คน พยานตองลงลายมอชอเทานนจะพมพลายนวมอไมได
ขอ ๑๐ การตรวจหนงสอมอบอ านาจ ใหพจารณาโดยละเอยดรอบคอบในเรองดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๒) ตรวจสอบชอ ชอสกล อาย ชอบดามารดาของผมอบอ านาจ และบตรประจ าตว
หรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองวาตรงกบหลกฐานเดมหรอไม (๓) ตรวจอ านาจท าการวามอบอ านาจใหท ากจการใดและชอบดวยกฎหมายหรอไม
ทงน ตองพจารณาโดยเครงครดตามตวอกษร เวนแตในกรณทผมอบอ านาจขอท านตกรรมเพอจะไดมาซงสทธ อนใดอนหนง หรอเพอใหหลดพนจากหนาทอนใดอนหนง แมจะมขอความไมชดแจงบางกอาจพจารณาด าเนนการใหไดซงแลวแตดลยพนจของพนกงานเจาหนาทเปนรายๆ ไป เชน ผมอบอ านาจเปนฝายทรบใหโดยเสนหาไมมภาระผกพน หรอเปนฝายไถถอนจ านองหรอไถถอนจากการขายฝาก เปนตน
การมอบอ านาจใหท าการรงวดแบงแยก ถาหนงสอมอบอ านาจระบใหผรบมอบอ านาจ มอ านาจท าการ “แบงแยก” โดยมไดระบวาแบงแยกในประเภทใด เชน แบงขายหรอแบงหกทสาธารณประโยชน หากผรบมอบอ านาจขอแบงแยกทดนในประเภทอนทมใชแบงแยกในนามเดมแลวพนกงานเจาหนาทไมควรรบ ด าเนนการให เวนแตในหนงสอแสดงสทธในทดนมชอเจาของหลายคนซงอาจแปลความค าวา “แบงแยก” หมายถง แบงกรรมสทธรวมได แตตองมขอความอนขยายความใหเหนวาเปนการแบงแยกออกจากกนระหวางเจาของรวม
ในกรณทตวแทนไดรบมอบอ านาจใหท านตกรรมอยางหนงอยางใดในนามของตวการท ากบตนเองในนามของตนเอง หรอในฐานะเปนตวแทนของบคคลภายนอกตามประมวลกฎหมายแพง และพาณชย มาตรา ๘๐๕ เมอปรากฏหลกฐานค ายนยอมของตวการเปนหนงสอในหนงสอมอบอ านาจนนเองหรอในเอกสารอนจงด าเนนการใหได
การระบขอความดงกลาว ผมอบอ านาจอาจระบขอความแตกตางไปซงขอความอาจ ไมตรงตามตวบทกฎหมาย แตถาอานแลวสามารถเขาใจไดวาผมอบอ านาจไดรหรอควรรวาผรบมอบอ านาจจะตองท าในสองฐานะคอฐานะตวแทน และในฐานะตนเองดวย กยอมเปนการเพยงพอ
ฯลฯ ฯลฯ
๑๓
ซงขอก าหนดของระเบยบดงกลาวในขอ ๑๐ (๒) ก าหนดไวชดแจงวา ใหตรวจสอบ บตรประจ าตวหรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองวาตรงกบหลกฐานเดมหรอไม และในขอ ๑๐ (๓) ก าหนดใหตรวจอ านาจท าการวามอบอ านาจใหท ากจการใดและชอบดวยกฎหมายหรอไม ทงน ตองพจารณาโดยเครงครดตามตวอกษร เวนแตเปนกรณท านตกรรมเพอจะไดมาซงสทธหรอหลดพนจากหนาทอนใดอนหนง แตเมอหนงสอมอบอ านาจของผฟองคดเปนการมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสราง หาใชเปนกรณทผมอบอ านาจขอท านตกรรมเพอจะใหไดมาซงสทธอนใดอนหนงหรอเพอให หลดพนจากหนาทอนใดอนหนงแตอยางใด ในทางตรงขามกลบเปนการท านตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ ดงนน เจาหนาทของผถกฟองคดจงตองตรวจสอบหนงสอ มอบอ านาจโดยเครงครด ทงในเรองของหลกฐานประกอบการมอบอ านาจของผมอบอ านาจและในเรองอ านาจทมอบใหท าการวามอบใหท ากจการใดบาง เพอมใหผรบมอบอ านาจกระท ากจการอนเปนปฏปกษตอประโยชนของผมอบอ านาจ และโดยทระเบยบดงกลาวก าหนดใหเปนหนาทของเจาพนกงานทดนเปนผตรวจสอบความถกตองของหนงสอมอบอ านาจ เพอใหการ จดทะเบยนสทธและนตกรรมเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย ดงนน แมเจาพนกงานทดนในฐานะพนกงานเจาหนาทจะไดตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจ ลงวนท ๗ มถนายน ๒๕๕๐ ทผรองสอดน าไปแสดงตอพนกงานเจาหนาทแลววาเปนหนงสอมอบอ านาจทปรากฏลายมอชอของผฟองคด เปนผมอบอ านาจ และมขอความชดเจนเพยงพอใหทราบวาผฟองคดมอบอ านาจใหผรองสอดเปนผมอ านาจจดการใหทดนตามโฉนดทดนพพาทพรอมสงปลกสรางแกผรองสอดโดยเสนหา ไมมคาตอบแทน ตลอดจนใหถอยค าตางๆ ตอพนกงานเจาหนาทและยนยอมใหผรบมอบอ านาจกระท าการในนามของตนเองหรอแทนอกฝายหนงไดดวย ตามขอ ๕ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ รวมทงหนงสอมอบอ านาจมพยานอยางนอย ๑ คน ตามขอ ๖ ของระเบยบดงกลาว ตลอดจนเปนหนงสอมอบอ านาจทมขอความระบใหตวแทนผไดรบมอบอ านาจท านตกรรม ในนามตวการท ากบตนเองในนามของตนเอง หรอในฐานะเปนตวแทนของบคคลภายนอก ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘๐๕๒๐ ตามขอ ๑๐ (๓) ของระเบยบดงกลาวกตาม แตเมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอมอบอ านาจดงกลาวสะกดไมถกตอง ส าเนา
๒๐ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘๐๕ ตวแทนนน เมอไมไดรบความยนยอมของตวการจะเขาท านตกรรมอนใด
ในนามของตวการท ากบตนเองในนามของตนเองหรอในฐานเปนตวแทนของบคคลภายนอกหาไดไม เวนแตนตกรรมนนมเฉพาะแตการช าระหน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
12
๑๒
ก าหนดไวในขอ ๕๑๗ ขอ ๖๑๘ รวมทงขอ ๑๐๑๙ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจ ใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗
๑๗-๑๙ ระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗
ขอ ๕ หนงสอมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย ใหใชแบบพมพหนงสอมอบอ านาจของกรมทดนหรอหนงสอทมขอความ ชดเจนเพยงพอ ใหทราบวาเปนการมอบอ านาจใหผใดท าอะไร เพยงใด เกยวกบทดนแปลงใด หรออสงหารมทรพยอยางใด ทงน ใหอยในดลยพนจของพนกงานเจาหนาท
ขอ ๖ หนงสอมอบอ านาจควรมพยานอยางนอย ๑ คน ถาผมอบอ านาจพมพลายนวมอตองมพยานลงลายมอชอรบรองไวดวย ๒ คน พยานตองลงลายมอชอเทานนจะพมพลายนวมอไมได
ขอ ๑๐ การตรวจหนงสอมอบอ านาจ ใหพจารณาโดยละเอยดรอบคอบในเรองดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๒) ตรวจสอบชอ ชอสกล อาย ชอบดามารดาของผมอบอ านาจ และบตรประจ าตว
หรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองวาตรงกบหลกฐานเดมหรอไม (๓) ตรวจอ านาจท าการวามอบอ านาจใหท ากจการใดและชอบดวยกฎหมายหรอไม
ทงน ตองพจารณาโดยเครงครดตามตวอกษร เวนแตในกรณทผมอบอ านาจขอท านตกรรมเพอจะไดมาซงสทธ อนใดอนหนง หรอเพอใหหลดพนจากหนาทอนใดอนหนง แมจะมขอความไมชดแจงบางกอาจพจารณาด าเนนการใหไดซงแลวแตดลยพนจของพนกงานเจาหนาทเปนรายๆ ไป เชน ผมอบอ านาจเปนฝายทรบใหโดยเสนหาไมมภาระผกพน หรอเปนฝายไถถอนจ านองหรอไถถอนจากการขายฝาก เปนตน
การมอบอ านาจใหท าการรงวดแบงแยก ถาหนงสอมอบอ านาจระบใหผรบมอบอ านาจ มอ านาจท าการ “แบงแยก” โดยมไดระบวาแบงแยกในประเภทใด เชน แบงขายหรอแบงหกทสาธารณประโยชน หากผรบมอบอ านาจขอแบงแยกทดนในประเภทอนทมใชแบงแยกในนามเดมแลวพนกงานเจาหนาทไมควรรบ ด าเนนการให เวนแตในหนงสอแสดงสทธในทดนมชอเจาของหลายคนซงอาจแปลความค าวา “แบงแยก” หมายถง แบงกรรมสทธรวมได แตตองมขอความอนขยายความใหเหนวาเปนการแบงแยกออกจากกนระหวางเจาของรวม
ในกรณทตวแทนไดรบมอบอ านาจใหท านตกรรมอยางหนงอยางใดในนามของตวการท ากบตนเองในนามของตนเอง หรอในฐานะเปนตวแทนของบคคลภายนอกตามประมวลกฎหมายแพง และพาณชย มาตรา ๘๐๕ เมอปรากฏหลกฐานค ายนยอมของตวการเปนหนงสอในหนงสอมอบอ านาจนนเองหรอในเอกสารอนจงด าเนนการใหได
การระบขอความดงกลาว ผมอบอ านาจอาจระบขอความแตกตางไปซงขอความอาจ ไมตรงตามตวบทกฎหมาย แตถาอานแลวสามารถเขาใจไดวาผมอบอ านาจไดรหรอควรรวาผรบมอบอ านาจจะตองท าในสองฐานะคอฐานะตวแทน และในฐานะตนเองดวย กยอมเปนการเพยงพอ
ฯลฯ ฯลฯ
๑๓
ซงขอก าหนดของระเบยบดงกลาวในขอ ๑๐ (๒) ก าหนดไวชดแจงวา ใหตรวจสอบ บตรประจ าตวหรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองวาตรงกบหลกฐานเดมหรอไม และในขอ ๑๐ (๓) ก าหนดใหตรวจอ านาจท าการวามอบอ านาจใหท ากจการใดและชอบดวยกฎหมายหรอไม ทงน ตองพจารณาโดยเครงครดตามตวอกษร เวนแตเปนกรณท านตกรรมเพอจะไดมาซงสทธหรอหลดพนจากหนาทอนใดอนหนง แตเมอหนงสอมอบอ านาจของผฟองคดเปนการมอบอ านาจในลกษณะทเปนการใหทดนพรอมสงปลกสราง หาใชเปนกรณทผมอบอ านาจขอท านตกรรมเพอจะใหไดมาซงสทธอนใดอนหนงหรอเพอให หลดพนจากหนาทอนใดอนหนงแตอยางใด ในทางตรงขามกลบเปนการท านตกรรมทเปนการจ าหนายสทธของผมอบอ านาจ ดงนน เจาหนาทของผถกฟองคดจงตองตรวจสอบหนงสอ มอบอ านาจโดยเครงครด ทงในเรองของหลกฐานประกอบการมอบอ านาจของผมอบอ านาจและในเรองอ านาจทมอบใหท าการวามอบใหท ากจการใดบาง เพอมใหผรบมอบอ านาจกระท ากจการอนเปนปฏปกษตอประโยชนของผมอบอ านาจ และโดยทระเบยบดงกลาวก าหนดใหเปนหนาทของเจาพนกงานทดนเปนผตรวจสอบความถกตองของหนงสอมอบอ านาจ เพอใหการ จดทะเบยนสทธและนตกรรมเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย ดงนน แมเจาพนกงานทดนในฐานะพนกงานเจาหนาทจะไดตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจ ลงวนท ๗ มถนายน ๒๕๕๐ ทผรองสอดน าไปแสดงตอพนกงานเจาหนาทแลววาเปนหนงสอมอบอ านาจทปรากฏลายมอชอของผฟองคด เปนผมอบอ านาจ และมขอความชดเจนเพยงพอใหทราบวาผฟองคดมอบอ านาจใหผรองสอดเปนผมอ านาจจดการใหทดนตามโฉนดทดนพพาทพรอมสงปลกสรางแกผรองสอดโดยเสนหา ไมมคาตอบแทน ตลอดจนใหถอยค าตางๆ ตอพนกงานเจาหนาทและยนยอมใหผรบมอบอ านาจกระท าการในนามของตนเองหรอแทนอกฝายหนงไดดวย ตามขอ ๕ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ รวมทงหนงสอมอบอ านาจมพยานอยางนอย ๑ คน ตามขอ ๖ ของระเบยบดงกลาว ตลอดจนเปนหนงสอมอบอ านาจทมขอความระบใหตวแทนผไดรบมอบอ านาจท านตกรรม ในนามตวการท ากบตนเองในนามของตนเอง หรอในฐานะเปนตวแทนของบคคลภายนอก ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘๐๕๒๐ ตามขอ ๑๐ (๓) ของระเบยบดงกลาวกตาม แตเมอปรากฏวาชอสกลของผฟองคดในหนงสอมอบอ านาจดงกลาวสะกดไมถกตอง ส าเนา
๒๐ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘๐๕ ตวแทนนน เมอไมไดรบความยนยอมของตวการจะเขาท านตกรรมอนใด
ในนามของตวการท ากบตนเองในนามของตนเองหรอในฐานเปนตวแทนของบคคลภายนอกหาไดไม เวนแตนตกรรมนนมเฉพาะแตการช าระหน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
13
๑๔
ภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดเปนส าเนาภาพถายทถายจากบตรประจ าตวทหมดอายแลว และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมไดมการลงลายมอชอของผฟองคดรบรองความถกตอง การมอบอ านาจตามหนงสอมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบชอ ชอสกล อาย ชอบดามารดาของผมอบอ านาจ และบตรประจ าตวหรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองใหตรงกบหลกฐานเดมกอนด าเนนการจดทะเบยนให ตามทก าหนดไว ในขอ ๑๐ (๒) ของระเบยบดงกลาว ประกอบกบพยานทลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจ ไมอาจตรวจสอบไดวาเปนผใด มภมล าเนาอยทใด คงมเพยงผรองสอดเทานนทยนยนวาผฟองคด มอบอ านาจจรง ทงทผฟองคดไดโตแยงวามไดเปนผลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจตงแตขณะทผฟองคดทราบวาไดมการจดทะเบยนดงกลาว การใชความระมดระวงในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาทของผถกฟองคดส าหรบกรณนจงยงไมเปนการเพยงพอ การทผถกฟองคดมค าสงใหด าเนนการจดทะเบยนสทธและนตกรรมทดนตามโฉนดทดนพพาทประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางเมอวนท ๘ มถนายน ๒๕๕๐ เปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด เพราะเชอวามการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจใหเปนไปตามแนวทางทก าหนดไวในขอ ๑๐ (๒) ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ สวนนตกรรม การใหทดนและการจดทะเบยนสทธและนตกรรมใหทดนพรอมสงปลกสรางดงกลาวจะเปนโมฆะ ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอไมนน เปนผลของนตกรรมในทางแพง ทจะตองพสจนขอเทจจรงและขอกฎหมายเปนอกกรณหนง ทศาลปกครองชนตนตนพพากษาเพกถอนค าสงของผถกฟองคดทใหด าเนนการจดทะเบยนสทธและนตกรรมทดนตามโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางซงผถกฟองคดไดด าเนนการเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด โดยใหมผลยอนหลงไปตงแตวนท ๘ มถนายน ๒๕๕๐ ซงเปนวนทมการจดทะเบยนดงกลาว และใหผถกฟองคดด าเนนการเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธในทดนตามโฉนดทดนดงกลาวเปนชอผฟองคด โดยใหด าเนนการใหแลวเสรจภายใน ๓๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๖๐๙/๒๕๕๘)
๑๕
(๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครองตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด
คดนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท า
ของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง แตโดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เทานน การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน นอกเหนอจากความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพน กรมทดนซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และกรมทดนจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนไมได จงเปนกรณทกรมทดนมค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐาน และน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดฐานอน จงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการพลเรอน
ส าหรบค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ นน เมอระเบยบกรมทดนมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผฟองคดมหนาทตองออกไปปฏบตงานภาคสนาม เพอตรวจสอบพนทท มการขอออกโฉนดทดนวาเปนทสาธารณประโยชนอนเปนทดน ทตองหามในการออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไว ในระเบยบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง การทผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดน ทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ให
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
14
๑๔
ภาพถายบตรประจ าตวของผฟองคดเปนส าเนาภาพถายทถายจากบตรประจ าตวทหมดอายแลว และส าเนาภาพถายเอกสารประกอบค าขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมของผฟองคดไมไดมการลงลายมอชอของผฟองคดรบรองความถกตอง การมอบอ านาจตามหนงสอมอบอ านาจดงกลาวจงมขอพรธนาสงสย ซงเปนหนาทของพนกงานเจาหนาททจะตองตรวจสอบชอ ชอสกล อาย ชอบดามารดาของผมอบอ านาจ และบตรประจ าตวหรอส าเนาภาพถายบตรประจ าตวทผมอบอ านาจรบรองความถกตองใหตรงกบหลกฐานเดมกอนด าเนนการจดทะเบยนให ตามทก าหนดไว ในขอ ๑๐ (๒) ของระเบยบดงกลาว ประกอบกบพยานทลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจ ไมอาจตรวจสอบไดวาเปนผใด มภมล าเนาอยทใด คงมเพยงผรองสอดเทานนทยนยนวาผฟองคด มอบอ านาจจรง ทงทผฟองคดไดโตแยงวามไดเปนผลงลายมอชอในหนงสอมอบอ านาจตงแตขณะทผฟองคดทราบวาไดมการจดทะเบยนดงกลาว การใชความระมดระวงในการตรวจสอบหนงสอมอบอ านาจของเจาหนาทของผถกฟองคดส าหรบกรณนจงยงไมเปนการเพยงพอ การทผถกฟองคดมค าสงใหด าเนนการจดทะเบยนสทธและนตกรรมทดนตามโฉนดทดนพพาทประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางเมอวนท ๘ มถนายน ๒๕๕๐ เปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด เพราะเชอวามการมอบอ านาจโดยถกตองแลว โดยไมไดตรวจสอบการมอบอ านาจใหเปนไปตามแนวทางทก าหนดไวในขอ ๑๐ (๒) ของระเบยบกรมทดน วาดวยการมอบอ านาจใหท าการจดทะเบยนสทธและนตกรรมหรอกจการอนเกยวกบอสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๗ กอนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม จงเปนการใชดลพนจโดยมชอบ สวนนตกรรม การใหทดนและการจดทะเบยนสทธและนตกรรมใหทดนพรอมสงปลกสรางดงกลาวจะเปนโมฆะ ตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอไมนน เปนผลของนตกรรมในทางแพง ทจะตองพสจนขอเทจจรงและขอกฎหมายเปนอกกรณหนง ทศาลปกครองชนตนตนพพากษาเพกถอนค าสงของผถกฟองคดทใหด าเนนการจดทะเบยนสทธและนตกรรมทดนตามโฉนดทดนเลขท ๗๐๗ ประเภทใหทดนพรอมสงปลกสรางซงผถกฟองคดไดด าเนนการเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธทดนจากชอผฟองคดเปนชอผรองสอด โดยใหมผลยอนหลงไปตงแตวนท ๘ มถนายน ๒๕๕๐ ซงเปนวนทมการจดทะเบยนดงกลาว และใหผถกฟองคดด าเนนการเปลยนแปลงชอผถอกรรมสทธในทดนตามโฉนดทดนดงกลาวเปนชอผฟองคด โดยใหด าเนนการใหแลวเสรจภายใน ๓๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๖๐๙/๒๕๕๘)
๑๕
(๔) การแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยของหนวยงานทางปกครองตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคด
คดนคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท า
ของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง แตโดยทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เทานน การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน นอกเหนอจากความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพน กรมทดนซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และกรมทดนจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนไมได จงเปนกรณทกรมทดนมค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐาน และน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดฐานอน จงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนยอยางรายแรงแกขาราชการพลเรอน
ส าหรบค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ นน เมอระเบยบกรมทดนมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผฟองคดมหนาทตองออกไปปฏบตงานภาคสนาม เพอตรวจสอบพนทท มการขอออกโฉนดทดนวาเปนทสาธารณประโยชนอนเปนทดน ทตองหามในการออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไว ในระเบยบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง การทผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดน ทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ให
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
15
๑๖
ผบงคบบญชาทราบเพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผฟองคดจงไดด าเนนการพจารณาทางปกครองตามอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไปจงอยในความรบผดชอบของผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดน และเมอไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดกระท าการออกโฉนดทดนโดยมชอบดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเอง หรอผอน อนเขาองคประกอบของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงลงโทษผฟองคด เฉพาะในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงทไมชอบ ดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบ ดวยกฎหมาย
ผถกฟองคดมค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ สบเนองจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชมลความผดตามมตทประชมเมอวนท ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๔๖ และ อ.ก.พ. กรมทดน ในการประชมเมอวนท ๔ มถนายน ๒๕๔๗ ไดมมตใหลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ตามฐานความผดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมต ผถกฟองคด (กรมทดน) จงมค าสงลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ผฟองคดจงมหนงสอลงวนท ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๔๗ อทธรณค าสงดงกลาวตอคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) แตไมไดรบแจงผลการพจารณาอทธรณ ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหเพกถอนค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอพจารณาบทบญญตรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบในขณะเกดเหต มาตรา ๓๐๑ วรรคหนง (๓) ๒๑ และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒
๒๑ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐๑ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมอ านาจหนาท
ดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๓) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกต กระท าความผดฐานทจรต
ตอหนาท หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม เพอด าเนนการตอไปตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต
ฯลฯ ฯลฯ
๑๗
มาตรา ๑๙ (๓) ๒๒ มาตรา ๘๘๒๓ มาตรา ๙๑๒๔ และมาตรา ๙๒ วรรคหนง๒๕ แลวเหนไดวา ขอกลาวหาทอยในอ านาจไตสวนและพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หมายถงเฉพาะ ขอกลาวหาทเกยวกบการกระท าความผดฐานทจรตตอหนาท กระท าความผดตอต าแหนง หนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมเทานน และโดยทประมวลกฎหมายอาญาไดบญญตถงองคประกอบและโทษเกยวกบความผดตอต าแหนงหนาทราชการไวใน ภาค ๒ ลกษณะ ๒ หมวด ๒ มาตรา ๑๔๗ ถงมาตรา ๑๖๖ และไดบญญตถงองคประกอบและโทษ เกยวกบความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมไวในลกษณะ ๓ หมวด ๒ มาตรา ๒๐๐ ถงมาตรา ๒๐๕ ดงนน ความผดตอต าแหนงหนาทราชการและความผดตอต าแหนงหนาทใน
๒๒-๒๕ พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ คณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๓) ไตสวนและวนจฉยวาผด ารงต าแหนงทางการเมองอนซงมใชบคคลตาม (๒)
และเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกตเพอรองขอใหทรพยสนตกเปนของแผนดน ตามหลกเกณฑและวธการ ทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน
ฯลฯ ฯลฯ
มาตรา ๘๘ เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดรบค ากลาวหาเจาหนาทของรฐตามมาตรา ๘๔ หรอมเหตอนควรสงสยวาเจาหนาทของรฐผใดกระท าความผดฐานทจรตตอหนาท กระท าความผด ตอต าแหนงหนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ด าเนนการตามหมวด ๔ การไตสวนขอเทจจรง
มาตรา ๙๑ เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงแลวมมตวาขอกลาวหาใด ไมมมลใหขอกลาวหานนเปนอนตกไป ขอกลาวหาใดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตวามมลความผด ใหด าเนนการ ดงตอไปน
(๑) ถามมลความผดทางวนย ใหด าเนนการตามมาตรา ๙๒ (๒) ถามมลความผดทางอาญา ใหด าเนนการตามมาตรา ๙๗ มาตรา ๙๒ ในกรณมมลความผดทางวนย เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดพจารณา
พฤตการณแหงการกระท าความผดแลวมมตวาผถกกลาวหาผใดไดกระท าความผดวนย ใหประธานกรรมการสงรายงานและเอกสารทมอย พรอมทงความเหนไปยงผบงคบบญชาหรอผมอ านาจแตงตงถอดถอน ผถกกลาวหาผนนเพอพจารณาโทษทางวนยตามฐานความผดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตโดยไมตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยอก ในการพจารณาโทษทางวนยแกผถกกลาวหา ใหถอวารายงานเอกสารและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนย ตามกฎหมายหรอระเบยบหรอขอบงคบวาดวยการบรหารงานบคคลของผถกกลาวหานนๆ แลวแตกรณ
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
16
๑๖
ผบงคบบญชาทราบเพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผฟองคดจงไดด าเนนการพจารณาทางปกครองตามอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไปจงอยในความรบผดชอบของผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดน และเมอไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดกระท าการออกโฉนดทดนโดยมชอบดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเอง หรอผอน อนเขาองคประกอบของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงลงโทษผฟองคด เฉพาะในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงทไมชอบ ดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบ ดวยกฎหมาย
ผถกฟองคดมค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ สบเนองจากคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดชมลความผดตามมตทประชมเมอวนท ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๔๖ และ อ.ก.พ. กรมทดน ในการประชมเมอวนท ๔ มถนายน ๒๕๔๗ ไดมมตใหลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ตามฐานความผดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมต ผถกฟองคด (กรมทดน) จงมค าสงลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ ผฟองคดจงมหนงสอลงวนท ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๔๗ อทธรณค าสงดงกลาวตอคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) แตไมไดรบแจงผลการพจารณาอทธรณ ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหเพกถอนค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามมตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอพจารณาบทบญญตรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบในขณะเกดเหต มาตรา ๓๐๑ วรรคหนง (๓) ๒๑ และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒
๒๑ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐๑ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมอ านาจหนาท
ดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๓) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกต กระท าความผดฐานทจรต
ตอหนาท หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม เพอด าเนนการตอไปตามกฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต
ฯลฯ ฯลฯ
๑๗
มาตรา ๑๙ (๓) ๒๒ มาตรา ๘๘๒๓ มาตรา ๙๑๒๔ และมาตรา ๙๒ วรรคหนง๒๕ แลวเหนไดวา ขอกลาวหาทอยในอ านาจไตสวนและพจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. หมายถงเฉพาะ ขอกลาวหาทเกยวกบการกระท าความผดฐานทจรตตอหนาท กระท าความผดตอต าแหนง หนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมเทานน และโดยทประมวลกฎหมายอาญาไดบญญตถงองคประกอบและโทษเกยวกบความผดตอต าแหนงหนาทราชการไวใน ภาค ๒ ลกษณะ ๒ หมวด ๒ มาตรา ๑๔๗ ถงมาตรา ๑๖๖ และไดบญญตถงองคประกอบและโทษ เกยวกบความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมไวในลกษณะ ๓ หมวด ๒ มาตรา ๒๐๐ ถงมาตรา ๒๐๕ ดงนน ความผดตอต าแหนงหนาทราชการและความผดตอต าแหนงหนาทใน
๒๒-๒๕ พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ คณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจหนาทดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๓) ไตสวนและวนจฉยวาผด ารงต าแหนงทางการเมองอนซงมใชบคคลตาม (๒)
และเจาหนาทของรฐร ารวยผดปกตเพอรองขอใหทรพยสนตกเปนของแผนดน ตามหลกเกณฑและวธการ ทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญน
ฯลฯ ฯลฯ
มาตรา ๘๘ เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดรบค ากลาวหาเจาหนาทของรฐตามมาตรา ๘๔ หรอมเหตอนควรสงสยวาเจาหนาทของรฐผใดกระท าความผดฐานทจรตตอหนาท กระท าความผด ตอต าแหนงหนาทราชการ หรอกระท าความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม ใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ด าเนนการตามหมวด ๔ การไตสวนขอเทจจรง
มาตรา ๙๑ เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงแลวมมตวาขอกลาวหาใด ไมมมลใหขอกลาวหานนเปนอนตกไป ขอกลาวหาใดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตวามมลความผด ใหด าเนนการ ดงตอไปน
(๑) ถามมลความผดทางวนย ใหด าเนนการตามมาตรา ๙๒ (๒) ถามมลความผดทางอาญา ใหด าเนนการตามมาตรา ๙๗ มาตรา ๙๒ ในกรณมมลความผดทางวนย เมอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดพจารณา
พฤตการณแหงการกระท าความผดแลวมมตวาผถกกลาวหาผใดไดกระท าความผดวนย ใหประธานกรรมการสงรายงานและเอกสารทมอย พรอมทงความเหนไปยงผบงคบบญชาหรอผมอ านาจแตงตงถอดถอน ผถกกลาวหาผนนเพอพจารณาโทษทางวนยตามฐานความผดทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมมตโดยไมตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนวนยอก ในการพจารณาโทษทางวนยแกผถกกลาวหา ใหถอวารายงานเอกสารและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนย ตามกฎหมายหรอระเบยบหรอขอบงคบวาดวยการบรหารงานบคคลของผถกกลาวหานนๆ แลวแตกรณ
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
17
๑๘
การยตธรรม จงเปนมลความผดทางอาญา สวนความผดฐานทจรตตอหนาท ถอเปนมลความผดทางวนย นอกจากสามกรณดงกลาวแลว คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมอ านาจในการไตสวนขอเทจจรง ดงนน คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงมอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท าของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจ ตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๘๒ วรรคสาม๒๖ มาตรา ๘๕ วรรคสอง๒๗ มาตรา ๙๐ วรรคสอง๒๘ และมาตรา ๙๘ วรรคสอง๒๙ จงเปนกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลวาผฟองคดกระท าความผดฐานทจรต ตอหนาทราชการ อนเปนการด าเนนการตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ (๓) เมอประธานคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดสงรายงานการไตสวนขอเทจจรง
๒๖-๒๙ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๘๒ ฯลฯ ฯลฯ การปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ เพอใหตนเองหรอผอน
ไดประโยชนทมควรได เปนการทจรตตอหนาทราชการและเปนความผดวนยอยางรายแรง มาตรา ๘๕ ฯลฯ ฯลฯ การปฏบตหนาทราชการโดยจงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ
มตคณะรฐมนตร หรอ นโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง เปนความผดวนยอยางรายแรง
มาตรา ๙๐ ฯลฯ ฯลฯ การรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง
เปนความผดวนยอยางรายแรง มาตรา ๙๘ ฯลฯ ฯลฯ การกระท าความผดอาญาจนไดรบโทษจ าคก หรอโทษทหนกกวาจ าคกโดยค าพพากษา
ถงทสดใหจ าคก หรอใหรบโทษทหนกกวาจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาท หรอความผดลหโทษ หรอกระท าการอนใดอนได ชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรงเปนความผดวนย อยางรายแรง
๑๙
และเอกสารประกอบพรอมทงความเหนไปยงผถกฟองคดซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด เพอพจารณาโทษทางวนยแกผฟองคดในความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ ตามมาตรา ๙๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตดงกลาว บญญตวา ใหถอวารายงานเอกสารและความเหน ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนย ตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอน โดยผถกฟองคดไมตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอก สวนความผดทางวนยฐานอน ไดแก ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง เมอไดวนจฉยแลววา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดในความผดฐานดงกลาว การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพน ผถกฟองคดซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และผถกฟองคดจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนตามมาตรา ๙๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปราม การทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ ไมได ผถกฟองคดจงตองแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคด ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตวากระท าความผดในความผดทางวนยฐานอน เพอใหผฟองคด ซงเปนผถกกลาวหาไดรบทราบขอกลาวหาและไดมโอกาสชแจงและน าสบแกขอกลาวหา ตามขนตอนและวธการทก าหนดไวในมาตรา ๑๐๒ วรรคสอง๓๐ แหงพระราชบญญตระเบยบ
๓๐ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ฯลฯ ฯลฯ การด าเนนการตามวรรคหนง ถาเปนกรณกลาวหาวากระท าผดวนยอยางไมรายแรง
ใหด าเนนการตามวธการทผบงคบบญชาเหนสมควร ถาเปนกรณกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง ใหแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวน และในการสอบสวนนตองแจงขอกลาวหา และสรปพยานหลกฐาน ทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหผถกกลาวหาทราบ โดยจะระบหรอไมระบชอพยานกไดทงนเพอใหผถกกลาวหา ชแจงและน าสบแกขอกลาวหา เมอด าเนนการแลวถาฟงไดวาผถกกลาวหาไดกระท าผดวนยกใหด าเนนการ ตามมาตรา ๑๐๓ หรอมาตรา ๑๐๔ แลวแตกรณ ถายงฟงไมไดวาผถกกลาวหากระท าผดวนย จงจะยตเรองได
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
18
๑๘
การยตธรรม จงเปนมลความผดทางอาญา สวนความผดฐานทจรตตอหนาท ถอเปนมลความผดทางวนย นอกจากสามกรณดงกลาวแลว คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมอ านาจในการไตสวนขอเทจจรง ดงนน คณะกรรมการ ป.ป.ช. จงมอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดเฉพาะความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ เมอขอเทจจรงรบฟงไดวา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดไตสวนขอเทจจรงและมมตวาการกระท าของผฟองคดเปนความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจ ตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๘๒ วรรคสาม๒๖ มาตรา ๘๕ วรรคสอง๒๗ มาตรา ๙๐ วรรคสอง๒๘ และมาตรา ๙๘ วรรคสอง๒๙ จงเปนกรณทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลวาผฟองคดกระท าความผดฐานทจรต ตอหนาทราชการ อนเปนการด าเนนการตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ (๓) เมอประธานคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดสงรายงานการไตสวนขอเทจจรง
๒๖-๒๙ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๘๒ ฯลฯ ฯลฯ การปฏบตหรอละเวนการปฏบตหนาทราชการโดยมชอบ เพอใหตนเองหรอผอน
ไดประโยชนทมควรได เปนการทจรตตอหนาทราชการและเปนความผดวนยอยางรายแรง มาตรา ๘๕ ฯลฯ ฯลฯ การปฏบตหนาทราชการโดยจงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ
มตคณะรฐมนตร หรอ นโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง เปนความผดวนยอยางรายแรง
มาตรา ๙๐ ฯลฯ ฯลฯ การรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง
เปนความผดวนยอยางรายแรง มาตรา ๙๘ ฯลฯ ฯลฯ การกระท าความผดอาญาจนไดรบโทษจ าคก หรอโทษทหนกกวาจ าคกโดยค าพพากษา
ถงทสดใหจ าคก หรอใหรบโทษทหนกกวาจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาท หรอความผดลหโทษ หรอกระท าการอนใดอนได ชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรงเปนความผดวนย อยางรายแรง
๑๙
และเอกสารประกอบพรอมทงความเหนไปยงผถกฟองคดซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด เพอพจารณาโทษทางวนยแกผฟองคดในความผดฐานทจรตตอหนาทราชการ ตามมาตรา ๙๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตดงกลาว บญญตวา ใหถอวารายงานเอกสารและความเหน ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนย ตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอน โดยผถกฟองคดไมตองแตงตงคณะกรรมการสอบสวนทางวนยอก สวนความผดทางวนยฐานอน ไดแก ฐานปฏบตหนาทราชการโดยจงใจ ไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการ มตคณะรฐมนตร หรอนโยบายของรฐบาล อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเทจตอผบงคบบญชา อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง และฐานเปนผประพฤตชวอยางรายแรง เมอไดวนจฉยแลววา คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไมมอ านาจหนาทในการไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนย ผฟองคดในความผดฐานดงกลาว การทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเทจจรงและชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงเปนการกระท าทไมมอ านาจตามกฎหมาย มตของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทชมลความผดทางวนยผฟองคดในความผดฐานอน จงไมผกพน ผถกฟองคดซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และผถกฟองคดจะถอเอารายงานการไตสวนขอเทจจรงและความเหนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มาเปนส านวนการสอบสวนทางวนยของคณะกรรมการสอบสวนวนยตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการพลเรอนตามมาตรา ๙๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปราม การทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ ไมได ผถกฟองคดจงตองแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคด ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. มมตวากระท าความผดในความผดทางวนยฐานอน เพอใหผฟองคด ซงเปนผถกกลาวหาไดรบทราบขอกลาวหาและไดมโอกาสชแจงและน าสบแกขอกลาวหา ตามขนตอนและวธการทก าหนดไวในมาตรา ๑๐๒ วรรคสอง๓๐ แหงพระราชบญญตระเบยบ
๓๐ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ฯลฯ ฯลฯ การด าเนนการตามวรรคหนง ถาเปนกรณกลาวหาวากระท าผดวนยอยางไมรายแรง
ใหด าเนนการตามวธการทผบงคบบญชาเหนสมควร ถาเปนกรณกลาวหาวากระท าผดวนยอยางรายแรง ใหแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวน และในการสอบสวนนตองแจงขอกลาวหา และสรปพยานหลกฐาน ทสนบสนนขอกลาวหาเทาทมใหผถกกลาวหาทราบ โดยจะระบหรอไมระบชอพยานกไดทงนเพอใหผถกกลาวหา ชแจงและน าสบแกขอกลาวหา เมอด าเนนการแลวถาฟงไดวาผถกกลาวหาไดกระท าผดวนยกใหด าเนนการ ตามมาตรา ๑๐๓ หรอมาตรา ๑๐๔ แลวแตกรณ ถายงฟงไมไดวาผถกกลาวหากระท าผดวนย จงจะยตเรองได
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
19
๒๐
ขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบกฎ ก.พ. ฉบบท ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพจารณา ซงใชบงคบในขณะเกดเหต เมอขอเทจจรงปรากฏวา ผถกฟองคดไดมค าสงลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผ ฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผ ฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐานและน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามฐานความผดดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนย อยางรายแรงแกขาราชการพลเรอนตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ประกอบกบกฎ ก.พ. ฉบบท ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพจารณา ซงใชบงคบในขณะเกดเหต ส าหรบค าสงของผถกฟองคดทลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ผถกฟองคดถกกลาวหาวากระท าความผดวนยอยางรายแรงฐานทจรตตอหนาทราชการ เนองจากเมอครงทผ ฟองคดด ารงต าแหนงนายชางรงวด ๕ ส านกงานทดนจงหวดปทมธาน สาขาธญบร ปฏบตหนาทผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด กองก ากบการเดนส ารวจออกโฉนดทดน จงหวดเชยงราย มหนาทควบคมงานรงวดท าแผนทในเขตรบผดชอบอ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย ไดตรวจระวางแผนทแลว ทราบวา สภาพภมประเทศเปนทลม กอนทจะผานเรองการออกโฉนดทดน ต าบลทาขาวเปลอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย จ านวน ๒๔ แปลง ควรตองออกไปตรวจสอบพนทจรงวาอยในหลกเกณฑ ทจะออกโฉนดทดนไดหรอไม กลบไมออกไปตรวจสอบ เพยงแตสอบถามอ าเภอแมจน และหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน แลวลงชอตรวจเรองเสนอผบงคบบญชา จนเปนเหตใหม การออกโฉนดทดนดงกลาวโดยมชอบดวยกฎหมาย เหนวา ผฟองคดซงท าหนาทผชวย ผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ท าการตรวจสอบการรงวด โดยไดตรวจแผนทภมประเทศ มาตราสวน ๑:๕๐,๐๐๐ พบวา ทดนทน าส ารวจ ๒๔ แปลง ตงอยในระวางแผนทตามรปถายทางอากาศ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๐๓๐ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๒๓๐ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๒๓๒ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๔๓๐ และหมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๔๓๒ โดยบรเวณดานเหนอของคาพกดในระวางดงกลาวอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” สภาพในระวางเหมอนมน าทวมขง ผฟองคดจงไดหมายสระวางแผนททราษฎรไดน าเดนส ารวจ แลวน าเรองดงกลาวไปปรกษากบนาย ส. ผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายสอบสวนสทธ และรายงานผลการตรวจสอบดงกลาวใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบ เพอใหมการด าเนนการในสวนทเกยวของตอไป
๒๑
ซงทงนาย ป. นาย ส. และนาย ช. ตางใหถอยค าสอดคลองกนวา ผฟองคดเปนผตรวจพบสภาพทตงของทดนทราษฎรขอออกโฉนดทดนวามลกษณะตองสงสยวาเปนทดนทพนกงานเจาหนาท ไมสามารถออกโฉนดทดนใหไดตามมาตรา ๕๘ ทว วรรคหนง๓๑ ตามประมวลกฎหมายทดน ทงผฟองคดยงไดน าเรองราวดงกลาวปรกษาหารอกบเพอนรวมงานและรายงานใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบ จงเปนกรณทผฟองคดไดปฏบตหนาทตามทก าหนดในขอ ๗๓๒
๓๑ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๕๘ ทว เมอไดส ารวจรงวดท าแผนทหรอพสจนสอบสวนการท าประโยชนในทดน
ตามมาตรา ๕๘ แลว ใหพนกงานเจาหนาทออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน แลวแตกรณ ใหแกบคคลตามทระบไวในวรรคสอง เมอปรากฏวาทดนทบคคลนนครอบครองเปนทดนทอาจออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนไดตามประมวลกฎหมายน
ฯลฯ ฯลฯ ๓๒ ระเบยบกรมทดน วาดวยการก าหนดหนาทและความรบผดชอบของเจาหนาทท
ปฏบตงานโครงการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดนทงต าบล พ.ศ. ๒๕๒๑ ขอ ๗ ผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด มหนาทและความรบผดชอบ ดงน (๑) เบกเครองมอรงวดสงของเครองใชและแบบพมพทเกยวกบงานรงวดท าแผนท (๒) จดท าแผนทสารบญบรเวณพนทต าบลทจะท าการ (๓) ตรวจสอบหลกฐานเสนโครงงานแผนทเดมบรเวณทจะท าการหรอบรเวณใกลเคยง
เพอคดหรอถายส าเนาเตรยมไปใชงาน (๔) ตรวจสอบระวางแผนทภาคพนดน ระวางแผนทรปถายทางอากาศและขอเบก
เพอน าไปใชงาน (๕) ขอใชชอเสนโครงงานหลกฐานแผนท (๖) ก าหนดแผนงานวางโครงหลกฐานแผนทใหเหมาะสมกบพนทในต าบลทจะท าการ
และก าหนดการสรางระวางแผนทใหเหมาะสมกบสภาพทดน (๗) ตรวจสอบและแกไขเสนโครงงานแผนททมความผดเกนเกณฑ (๘) ตรวจรายการรงวดเสน รายการรงวดโยงยดหลกเขต และรปแผนทกระดาษบาง (๙) ตรวจการลงทหมายในระวางกระดาษเหลอง ระวางแผนทรปถายทางอากาศ รปแผนท
หลกเขต การเขยนขางเคยงและการใหเครองหมายทดน (๑๐) ตรวจสมดส ารวจ (ร.ว.๓๙) บญชโฉนดทดนเลขทดนสมมต (ร.ว.๔๑) บญชเลขหนา
ส ารวจ (ร.ว.๔๒) และบญชจายหลกเขตทดน (ร.ว.๑๓) (๑๑) ตรวจแนะน าและตดตามผลการปฏบตงานดานรงวดท าแผนทและเรงรด
การปฏบตงานใหไดผลงานตามเปาหมาย (มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
20
๒๐
ขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบกฎ ก.พ. ฉบบท ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพจารณา ซงใชบงคบในขณะเกดเหต เมอขอเทจจรงปรากฏวา ผถกฟองคดไดมค าสงลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผ ฟองคดออกจากราชการในความผดทางวนยฐานอน โดยมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนท าการสอบสวนผฟองคดและมไดแจงขอกลาวหาดงกลาวใหผฟองคดทราบ เพอใหผ ฟองคดไดมโอกาสโตแยงชแจงแสดงพยานหลกฐานและน าสบแกขอกลาวหา ค าสงลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการตามฐานความผดดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากมไดด าเนนการตามขนตอนหรอวธการอนเปนสาระส าคญในการลงโทษทางวนย อยางรายแรงแกขาราชการพลเรอนตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๑๐๒ ประกอบกบกฎ ก.พ. ฉบบท ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพจารณา ซงใชบงคบในขณะเกดเหต ส าหรบค าสงของผถกฟองคดทลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการในความผดวนยฐานทจรตตอหนาทราชการ ผถกฟองคดถกกลาวหาวากระท าความผดวนยอยางรายแรงฐานทจรตตอหนาทราชการ เนองจากเมอครงทผ ฟองคดด ารงต าแหนงนายชางรงวด ๕ ส านกงานทดนจงหวดปทมธาน สาขาธญบร ปฏบตหนาทผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด กองก ากบการเดนส ารวจออกโฉนดทดน จงหวดเชยงราย มหนาทควบคมงานรงวดท าแผนทในเขตรบผดชอบอ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย ไดตรวจระวางแผนทแลว ทราบวา สภาพภมประเทศเปนทลม กอนทจะผานเรองการออกโฉนดทดน ต าบลทาขาวเปลอก อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย จ านวน ๒๔ แปลง ควรตองออกไปตรวจสอบพนทจรงวาอยในหลกเกณฑ ทจะออกโฉนดทดนไดหรอไม กลบไมออกไปตรวจสอบ เพยงแตสอบถามอ าเภอแมจน และหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน แลวลงชอตรวจเรองเสนอผบงคบบญชา จนเปนเหตใหม การออกโฉนดทดนดงกลาวโดยมชอบดวยกฎหมาย เหนวา ผฟองคดซงท าหนาทผชวย ผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ท าการตรวจสอบการรงวด โดยไดตรวจแผนทภมประเทศ มาตราสวน ๑:๕๐,๐๐๐ พบวา ทดนทน าส ารวจ ๒๔ แปลง ตงอยในระวางแผนทตามรปถายทางอากาศ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๐๓๐ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๒๓๐ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๒๓๒ หมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๔๓๐ และหมายเลข ๔๙๔๙ II ๐๔๓๒ โดยบรเวณดานเหนอของคาพกดในระวางดงกลาวอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” สภาพในระวางเหมอนมน าทวมขง ผฟองคดจงไดหมายสระวางแผนททราษฎรไดน าเดนส ารวจ แลวน าเรองดงกลาวไปปรกษากบนาย ส. ผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายสอบสวนสทธ และรายงานผลการตรวจสอบดงกลาวใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบ เพอใหมการด าเนนการในสวนทเกยวของตอไป
๒๑
ซงทงนาย ป. นาย ส. และนาย ช. ตางใหถอยค าสอดคลองกนวา ผฟองคดเปนผตรวจพบสภาพทตงของทดนทราษฎรขอออกโฉนดทดนวามลกษณะตองสงสยวาเปนทดนทพนกงานเจาหนาท ไมสามารถออกโฉนดทดนใหไดตามมาตรา ๕๘ ทว วรรคหนง๓๑ ตามประมวลกฎหมายทดน ทงผฟองคดยงไดน าเรองราวดงกลาวปรกษาหารอกบเพอนรวมงานและรายงานใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบ จงเปนกรณทผฟองคดไดปฏบตหนาทตามทก าหนดในขอ ๗๓๒
๓๑ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๕๘ ทว เมอไดส ารวจรงวดท าแผนทหรอพสจนสอบสวนการท าประโยชนในทดน
ตามมาตรา ๕๘ แลว ใหพนกงานเจาหนาทออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน แลวแตกรณ ใหแกบคคลตามทระบไวในวรรคสอง เมอปรากฏวาทดนทบคคลนนครอบครองเปนทดนทอาจออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนไดตามประมวลกฎหมายน
ฯลฯ ฯลฯ ๓๒ ระเบยบกรมทดน วาดวยการก าหนดหนาทและความรบผดชอบของเจาหนาทท
ปฏบตงานโครงการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดนทงต าบล พ.ศ. ๒๕๒๑ ขอ ๗ ผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด มหนาทและความรบผดชอบ ดงน (๑) เบกเครองมอรงวดสงของเครองใชและแบบพมพทเกยวกบงานรงวดท าแผนท (๒) จดท าแผนทสารบญบรเวณพนทต าบลทจะท าการ (๓) ตรวจสอบหลกฐานเสนโครงงานแผนทเดมบรเวณทจะท าการหรอบรเวณใกลเคยง
เพอคดหรอถายส าเนาเตรยมไปใชงาน (๔) ตรวจสอบระวางแผนทภาคพนดน ระวางแผนทรปถายทางอากาศและขอเบก
เพอน าไปใชงาน (๕) ขอใชชอเสนโครงงานหลกฐานแผนท (๖) ก าหนดแผนงานวางโครงหลกฐานแผนทใหเหมาะสมกบพนทในต าบลทจะท าการ
และก าหนดการสรางระวางแผนทใหเหมาะสมกบสภาพทดน (๗) ตรวจสอบและแกไขเสนโครงงานแผนททมความผดเกนเกณฑ (๘) ตรวจรายการรงวดเสน รายการรงวดโยงยดหลกเขต และรปแผนทกระดาษบาง (๙) ตรวจการลงทหมายในระวางกระดาษเหลอง ระวางแผนทรปถายทางอากาศ รปแผนท
หลกเขต การเขยนขางเคยงและการใหเครองหมายทดน (๑๐) ตรวจสมดส ารวจ (ร.ว.๓๙) บญชโฉนดทดนเลขทดนสมมต (ร.ว.๔๑) บญชเลขหนา
ส ารวจ (ร.ว.๔๒) และบญชจายหลกเขตทดน (ร.ว.๑๓) (๑๑) ตรวจแนะน าและตดตามผลการปฏบตงานดานรงวดท าแผนทและเรงรด
การปฏบตงานใหไดผลงานตามเปาหมาย (มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
21
๒๒
ของระเบยบกรมทดน วาดวยการก าหนดหนาทและความรบผดชอบของเจาหนาททปฏบตงานโครงการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดนทงต าบล พ.ศ. ๒๕๒๑ และขอ ๔๔๓๓ และ ขอ ๔๗.๑๓๔ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดน พ.ศ. ๒๕๒๙ ซงใชบงคบในขณะเกดเหตแลว และโดยทระเบยบกรมทดนทงสองฉบบดงกลาวมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผ ฟองคดมหนาท ตองออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอตรวจสอบพนททมการขอออกโฉนดทดนวาเปน ทสาธารณประโยชนอนเปนทดนทตองหามในการออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไวในระเบยบทงสองฉบบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง เมอผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ใหผบงคบบญชาทราบเพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผฟองคดจง ไดด าเนนการพจารณาทางปกครองตามอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไปในการออกโฉนดทดนอยในความรบผดชอบของนาย ช. ผก ากบการเดนส ารวจ และนาย ว. (ตอจากเชงอรรถท ๓๒)
(๑๒) ตรวจการเขยนแผนทในโฉนดทดน (๑๓) ตรวจรบและควบคมการจายหลกเขตทดนพรอมทงรายงานการใชหลกเขต (๑๔) จดท าแผนทสารบญแสดงเสนโครงงานตางๆ ซงไดรงวดวางโครงตอเนองเพมเตม
มาตราสวน ๑/๕๐๐๐๐ สงใหกองรงวดและท าแผนทเมอเสรจจากการปฏบตงาน (๑๕) รวบรวมผลการปฏบตงานรงวดและใบส าคญคาใชจายตางๆ ของชางรงวดเสนอ
ผก ากบการเดนส ารวจ (๑๖) พจารณาแกไขปญหาและอปสรรคตางๆ ในการรงวดท าแผนท (๑๗) ประสานงานกบหวหนางานรงวดส านกงานทดนจงหวด เกยวกบการปฏบตงาน
ดานรงวดท าแผนท (๑๘) รวบรวมหลกฐานการรงวดตางๆ เพอสงมอบใหแกส านกงานทดนจงหวด (๑๙) ปฏบตงานอนตามทผก ากบการเดนส ารวจมอบหมาย ๓๓-๓๔ ระเบยบกรมทดน วาดวยการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดน พ.ศ. ๒๕๒๙ ขอ ๔๔ ใหผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ตรวจหลกฐานแผนทและแบบพมพ
โฉนดทดนตามหลกวชาการแผนท ขอ ๔๗.๑ ใหผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงมหนาทตรวจและควบคมเกยวกบ
งานดานรงวดท าแผนท เปนผตรวจสอบความถกตองของการเขยนแผนทเครองหมายทดน และเนอทวาถกตองตรงกบรายการตนฉบบแลว ใหลงชอในแบบพมพโฉนดทดนในชอง “ผตรวจแผนท”
๒๓
เจาพนกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง ทตองด าเนนการตรวจสอบขอเทจจรงตามทไดรบแจงจากผฟองคดวา ผขอออกโฉนดทดนเปนบคคลซงพนกงานเจาหนาทอาจออกโฉนดทดนใหไดหรอไม และทดน ทขอออกโฉนดทดนเปนทดนทพนกงานเจาหนาทอาจออกโฉนดทดนใหไดหรอไม แตขอเทจจรงปรากฏวา คณะกรรมการ ป.ป.ช. มค าวนจฉยวา นาย ช. ผก ากบการเดนส ารวจซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และนาย ว. เจาพนกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไมมมลความผดตามทถกกลาวหา โดยใหเหตผลวานาย ช. เปนผสงการใหตรวจสอบสภาพทดนกบหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน และอ าเภอแมจน ทงการสงมอบงานใหส านกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไดมการรายงานประกอบวา จากการตรวจสอบระวางแผนทรปถาย ทางอากาศแลว ปรากฏวาสภาพเหมอนมน าทวมขง ควรตรวจสอบสภาพพนทดนและสอบสวนเพมเตมตามแบบหมายอกษร จ. สวนนาย ว. ไดมค าสงแตงตงคณะกรรมการท าการตรวจสอบสภาพทดนทท าการเดนส ารวจออกโฉนดทดน และไดรบรายงานผลการตรวจสอบวา ผขอออกโฉนดทดนไดครอบครองและท าประโยชนในทดนแลว ตลอดจนผปกครองทองทรบรองวาทดนแตละแปลงไมเปนทหลวงหวงหาม หรอทสาธารณประโยชน อกทงกรมทดนมนโยบายเรงรดการออกโฉนดทดนทวประเทศ นาย ว. จงตองลงนามออกโฉนดทดนดงกลาว และจากการไตสวน ขอเทจจรง ไมปรากฏพยานหลกฐานวานาย ช. และนาย ว. ไดรวมกระท าความผดกบ ผถกกลาวหารายอนๆ เหนวา ขอเทจจรงทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ยกขนวนจฉยใหเปนประโยชนแกนาย ช. และนาย ว. เกดจากผฟองคดเปนผตรวจสอบและรายงานใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบวาทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง สภาพเหมอนมน าทวมขง ควรมการตรวจสอบเพมเตม เปนเหตใหนาย ช. ไดมหนงสอสอบถามไปยงหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน และอ าเภอแมจน เกยวกบเขตทดนทพพาท นอกจากนแลว ในการสงมอบงานใหส านกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไดมการรายงานประกอบวาจากการตรวจสอบระวางแผนทรปถายทางอากาศแลว ปรากฏวาสภาพเหมอนมน าทวมขง ควรตรวจสอบสภาพพนทดนและสอบสวนเพมเตม เปนเหตใหนาย ว. ไดแตงตงคณะกรรมการขนมาตรวจสอบทดนทพพาท การด าเนนการของนาย ช. และนาย ว. จงเปนขนตอนทตอเนองมาจากการปฏบตหนาทตามกฎหมายของผฟองคด และไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ เชนเดยวกน ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดจงใจหรอมเจตนากระท าการหรอละเวนไมกระท าการใดๆ หรอรวมกบผ อนกระท าการหรอละเวนไมกระท าการ ในการออกโฉนดทดนโดยมชอบ ดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเองหรอผ อน อนเขาองคประกอบ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
22
๒๒
ของระเบยบกรมทดน วาดวยการก าหนดหนาทและความรบผดชอบของเจาหนาททปฏบตงานโครงการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดนทงต าบล พ.ศ. ๒๕๒๑ และขอ ๔๔๓๓ และ ขอ ๔๗.๑๓๔ ของระเบยบกรมทดน วาดวยการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดน พ.ศ. ๒๕๒๙ ซงใชบงคบในขณะเกดเหตแลว และโดยทระเบยบกรมทดนทงสองฉบบดงกลาวมไดก าหนดใหต าแหนงผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงเปนต าแหนงของผ ฟองคดมหนาท ตองออกไปปฏบตงานภาคสนามเพอตรวจสอบพนททมการขอออกโฉนดทดนวาเปน ทสาธารณประโยชนอนเปนทดนทตองหามในการออกโฉนดทดนหรอไม อกทงอ านาจหนาทของผฟองคดตามทก าหนดไวในระเบยบทงสองฉบบเปนเพยงขนตอนการพจารณาทางปกครองอนน าไปสการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง เมอผฟองคดรายงานผลการตรวจสอบพบวา สภาพทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง เหมอนมน าทวมขงและอยใกลกบพนททระบวา “เวยงหนอง” ใหผบงคบบญชาทราบเพอด าเนนการตรวจสอบกอนการออกโฉนดทดน ผฟองคดจง ไดด าเนนการพจารณาทางปกครองตามอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนดแลว ขนตอนตอไปในการออกโฉนดทดนอยในความรบผดชอบของนาย ช. ผก ากบการเดนส ารวจ และนาย ว. (ตอจากเชงอรรถท ๓๒)
(๑๒) ตรวจการเขยนแผนทในโฉนดทดน (๑๓) ตรวจรบและควบคมการจายหลกเขตทดนพรอมทงรายงานการใชหลกเขต (๑๔) จดท าแผนทสารบญแสดงเสนโครงงานตางๆ ซงไดรงวดวางโครงตอเนองเพมเตม
มาตราสวน ๑/๕๐๐๐๐ สงใหกองรงวดและท าแผนทเมอเสรจจากการปฏบตงาน (๑๕) รวบรวมผลการปฏบตงานรงวดและใบส าคญคาใชจายตางๆ ของชางรงวดเสนอ
ผก ากบการเดนส ารวจ (๑๖) พจารณาแกไขปญหาและอปสรรคตางๆ ในการรงวดท าแผนท (๑๗) ประสานงานกบหวหนางานรงวดส านกงานทดนจงหวด เกยวกบการปฏบตงาน
ดานรงวดท าแผนท (๑๘) รวบรวมหลกฐานการรงวดตางๆ เพอสงมอบใหแกส านกงานทดนจงหวด (๑๙) ปฏบตงานอนตามทผก ากบการเดนส ารวจมอบหมาย ๓๓-๓๔ ระเบยบกรมทดน วาดวยการเดนส ารวจออกโฉนดทดนและสอบเขตทดน พ.ศ. ๒๕๒๙ ขอ ๔๔ ใหผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ตรวจหลกฐานแผนทและแบบพมพ
โฉนดทดนตามหลกวชาการแผนท ขอ ๔๗.๑ ใหผชวยผก ากบการเดนส ารวจ ฝายรงวด ซงมหนาทตรวจและควบคมเกยวกบ
งานดานรงวดท าแผนท เปนผตรวจสอบความถกตองของการเขยนแผนทเครองหมายทดน และเนอทวาถกตองตรงกบรายการตนฉบบแลว ใหลงชอในแบบพมพโฉนดทดนในชอง “ผตรวจแผนท”
๒๓
เจาพนกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ผมอ านาจหนาทในการออกโฉนดทดนอนเปนค าสงทางปกครอง ทตองด าเนนการตรวจสอบขอเทจจรงตามทไดรบแจงจากผฟองคดวา ผขอออกโฉนดทดนเปนบคคลซงพนกงานเจาหนาทอาจออกโฉนดทดนใหไดหรอไม และทดน ทขอออกโฉนดทดนเปนทดนทพนกงานเจาหนาทอาจออกโฉนดทดนใหไดหรอไม แตขอเทจจรงปรากฏวา คณะกรรมการ ป.ป.ช. มค าวนจฉยวา นาย ช. ผก ากบการเดนส ารวจซงเปนผบงคบบญชาของผฟองคด และนาย ว. เจาพนกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไมมมลความผดตามทถกกลาวหา โดยใหเหตผลวานาย ช. เปนผสงการใหตรวจสอบสภาพทดนกบหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน และอ าเภอแมจน ทงการสงมอบงานใหส านกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไดมการรายงานประกอบวา จากการตรวจสอบระวางแผนทรปถาย ทางอากาศแลว ปรากฏวาสภาพเหมอนมน าทวมขง ควรตรวจสอบสภาพพนทดนและสอบสวนเพมเตมตามแบบหมายอกษร จ. สวนนาย ว. ไดมค าสงแตงตงคณะกรรมการท าการตรวจสอบสภาพทดนทท าการเดนส ารวจออกโฉนดทดน และไดรบรายงานผลการตรวจสอบวา ผขอออกโฉนดทดนไดครอบครองและท าประโยชนในทดนแลว ตลอดจนผปกครองทองทรบรองวาทดนแตละแปลงไมเปนทหลวงหวงหาม หรอทสาธารณประโยชน อกทงกรมทดนมนโยบายเรงรดการออกโฉนดทดนทวประเทศ นาย ว. จงตองลงนามออกโฉนดทดนดงกลาว และจากการไตสวน ขอเทจจรง ไมปรากฏพยานหลกฐานวานาย ช. และนาย ว. ไดรวมกระท าความผดกบ ผถกกลาวหารายอนๆ เหนวา ขอเทจจรงทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ยกขนวนจฉยใหเปนประโยชนแกนาย ช. และนาย ว. เกดจากผฟองคดเปนผตรวจสอบและรายงานใหนาย ช. ซงเปนผบงคบบญชาทราบวาทตงของทดนทพพาททง ๒๔ แปลง สภาพเหมอนมน าทวมขง ควรมการตรวจสอบเพมเตม เปนเหตใหนาย ช. ไดมหนงสอสอบถามไปยงหนวยศลปากรท ๔ เชยงแสน และอ าเภอแมจน เกยวกบเขตทดนทพพาท นอกจากนแลว ในการสงมอบงานใหส านกงานทดนจงหวดเชยงราย สาขาแมจน ไดมการรายงานประกอบวาจากการตรวจสอบระวางแผนทรปถายทางอากาศแลว ปรากฏวาสภาพเหมอนมน าทวมขง ควรตรวจสอบสภาพพนทดนและสอบสวนเพมเตม เปนเหตใหนาย ว. ไดแตงตงคณะกรรมการขนมาตรวจสอบทดนทพพาท การด าเนนการของนาย ช. และนาย ว. จงเปนขนตอนทตอเนองมาจากการปฏบตหนาทตามกฎหมายของผฟองคด และไมปรากฏขอเทจจรงวา ผฟองคดไดรวมกระท าความผดกบผถกกลาวหารายอนๆ เชนเดยวกน ประกอบกบจากรายงานการไตสวนขอเทจจรงไมปรากฏพยานหลกฐานทท าใหเชอไดวาผฟองคดจงใจหรอมเจตนากระท าการหรอละเวนไมกระท าการใดๆ หรอรวมกบผ อนกระท าการหรอละเวนไมกระท าการ ในการออกโฉนดทดนโดยมชอบ ดวยกฎหมายเพอแสวงหาประโยชนทมควรไดส าหรบตนเองหรอผ อน อนเขาองคประกอบ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
23
๒๔
ของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม๓๕ แหงพระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงของผถกฟองคด ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ทสงลงโทษผฟองคดในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงท ไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงของผถกฟองคด ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหเพกถอนค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ โดยใหมผลยอนหลงตงแตวนทค าสงดงกลาวมผลบงคบนน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย อยางไรกด ในสวนทศาลปกครองชนตนมค าบงคบใหผมอ านาจตามกฎหมายด าเนนการเพอใหผฟองคดกลบเขารบราชการภายในสามสบวนนบแตวนทคดถงทสด โดยคนสทธใหผฟองคดตามทกฎหมายและระเบยบก าหนดไว ทงน ภายในหกสบวนนบแตวนทผฟองคดกลบเขารบราชการ นน ศาลปกครองสงสดเหนควร ใหก าหนดเปนขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา ตามนยมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘)๓๖ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา คดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ทลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ โดยใหมผลยอนหลงตงแตวนทค าสงดงกลาวมผลบงคบ โดยมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา คอ ใหผมอ านาจตามกฎหมายด าเนนการเพอใหผฟองคดเขารบราชการภายในสามสบวนนบแตวนทคดถงทสด โดยคนสทธใหผฟองคดตามทกฎหมายและระเบยบก าหนดไว ทงน ภายในหกสบวนนบแตวนทผ ฟองคดกลบเขารบราชการ (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๐๓๗/๒๕๕๘)
๓๕ อางแลวในเชงอรรถท ๒๖ หนา ๑๘ ๓๖ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๖๙ ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองของศาลปกครองอยางนอยตองระบ ฯลฯ ฯลฯ (๘) ขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา ถาม
ฯลฯ ฯลฯ
๒๕
๒. แนวทางการปฏบตราชการท ไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร ดงตอไปน
(๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอ
จดการแกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน
เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมาย และกฎกระทรวง และมเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนของผรองสอด นายกองคการบรหารสวนต าบลในฐานะเจาพนกงานทองถนจงมอ านาจหนาท สงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอตนซงหากเหนวาความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนนยอมมอ านาจออกค าสงเปน หนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร เมอนายกองคการบรหารสวนต าบลมไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทนายกองคการบรหารสวนต าบลละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ผฟองคดเปนเจาของทดนตงอยในเขตทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรมตามขอ ๒ ของกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมเมองพษณโลก พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดรบ ความเดอดรอนหรอเสยหายจากการทผรองสอดท าการขดดนในทดนขางเคยงมลกษณะตดตรง ในแนวดง มความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร มพนทปากบอดนเกนหนงหมนตารางเมตร และเวนระยะหางจากปากบอดนถงแนวเขตทดนของผ ฟองคดเพยงประมาณสามเมตร ซงไมเปนไปตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผฟองคดไดยนค ารอง ลงวนท ๒ ธนวาคม ๒๕๕๔ ตอผถกฟองคด (นายกองคการบรหารสวนต าบลวงพกล) ขอใหตรวจสอบสถานทพพาทและด าเนนการใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนด ตอมา ผถกฟองคดมหนงสอลงวนท ๓๐ ธนวาคม ๒๕๕๔ แจงใหผ ฟองคดทราบวา
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
24
๒๔
ของความผดฐานทจรตตอหนาทราชการตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม๓๕ แหงพระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ และเมอไดวนจฉยแลววา ค าสงของผถกฟองคด ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ทสงลงโทษผฟองคดในความผดทางวนยฐานอน เปนค าสงท ไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน ค าสงของผถกฟองคด ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษ ไลผฟองคดออกจากราชการ จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหเพกถอนค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ โดยใหมผลยอนหลงตงแตวนทค าสงดงกลาวมผลบงคบนน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย อยางไรกด ในสวนทศาลปกครองชนตนมค าบงคบใหผมอ านาจตามกฎหมายด าเนนการเพอใหผฟองคดกลบเขารบราชการภายในสามสบวนนบแตวนทคดถงทสด โดยคนสทธใหผฟองคดตามทกฎหมายและระเบยบก าหนดไว ทงน ภายในหกสบวนนบแตวนทผฟองคดกลบเขารบราชการ นน ศาลปกครองสงสดเหนควร ใหก าหนดเปนขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา ตามนยมาตรา ๖๙ วรรคหนง (๘)๓๖ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา คดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนค าสงกรมทดน ลงวนท ๑๔ มถนายน ๒๕๔๗ ทลงโทษไลผฟองคดออกจากราชการ โดยใหมผลยอนหลงตงแตวนทค าสงดงกลาวมผลบงคบ โดยมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา คอ ใหผมอ านาจตามกฎหมายด าเนนการเพอใหผฟองคดเขารบราชการภายในสามสบวนนบแตวนทคดถงทสด โดยคนสทธใหผฟองคดตามทกฎหมายและระเบยบก าหนดไว ทงน ภายในหกสบวนนบแตวนทผ ฟองคดกลบเขารบราชการ (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๐๓๗/๒๕๕๘)
๓๕ อางแลวในเชงอรรถท ๒๖ หนา ๑๘ ๓๖ พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๖๙ ค าพพากษาหรอค าสงชขาดคดปกครองของศาลปกครองอยางนอยตองระบ ฯลฯ ฯลฯ (๘) ขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอวธการด าเนนการใหเปนไปตามค าพพากษา ถาม
ฯลฯ ฯลฯ
๒๕
๒. แนวทางการปฏบตราชการท ไดจากคดพพาทเกยวกบการทหนวยงาน ทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควรตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร ดงตอไปน
(๑) นายกองคการบรหารสวนต าบลมหนาทสงใหหยดการขดดนหรอ
จดการแกไขการขดดนทอาจกอใหเกดความเสยหายแกผอน
เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมาย และกฎกระทรวง และมเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนของผรองสอด นายกองคการบรหารสวนต าบลในฐานะเจาพนกงานทองถนจงมอ านาจหนาท สงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอตนซงหากเหนวาความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนนยอมมอ านาจออกค าสงเปน หนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร เมอนายกองคการบรหารสวนต าบลมไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทนายกองคการบรหารสวนต าบลละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ผฟองคดเปนเจาของทดนตงอยในเขตทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรมตามขอ ๒ ของกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมเมองพษณโลก พ.ศ. ๒๕๕๓ ไดรบ ความเดอดรอนหรอเสยหายจากการทผรองสอดท าการขดดนในทดนขางเคยงมลกษณะตดตรง ในแนวดง มความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร มพนทปากบอดนเกนหนงหมนตารางเมตร และเวนระยะหางจากปากบอดนถงแนวเขตทดนของผ ฟองคดเพยงประมาณสามเมตร ซงไมเปนไปตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผฟองคดไดยนค ารอง ลงวนท ๒ ธนวาคม ๒๕๕๔ ตอผถกฟองคด (นายกองคการบรหารสวนต าบลวงพกล) ขอใหตรวจสอบสถานทพพาทและด าเนนการใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายก าหนด ตอมา ผถกฟองคดมหนงสอลงวนท ๓๐ ธนวาคม ๒๕๕๔ แจงใหผ ฟองคดทราบวา
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
25
๒๖
กรณรองเรยนอยระหวางด าเนนการตามกฎหมาย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลม ค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดใชอ านาจหนาทควบคมการขดดนของผรองสอดใหเปนไปตาม พระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ภายในระยะเวลาทศาลก าหนด และออกค าสง ใหผรองสอดจดการแกไขการขดดนทไดด าเนนการไปแลวโดยไมถกตองตามกฎหมาย เพอใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานความปลอดภยตามทกฎหมายก าหนด โดยแกไขระยะหางจากปากบอดนถงเขตทดนของผฟองคดใหมระยะไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดน ใหแลวเสรจกอนทผถกฟองคดจะออกใบรบแจงใหแกผรองสอด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา คดนผรองสอดไดท าการขดดนในทดนพพาททอยในเขตผงเมองรวมตามกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมพษณโลก พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยการขดดนมลกษณะลาดเอยงและลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร มพนทปากบอดนกวางประมาณ ๗๔ เมตร ยาวประมาณ ๓๐๐ เมตร ซงเกนหนงหมน ตารางเมตร และมระยะหางจากขอบบอดนถงเขตทดนของผฟองคด ๕ เมตร ซงนอยกวาสองเทา ของระดบทลกทสดของขอบบอดน การขดดนของผรองสอดจงอยภายใตบงคบพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผถกฟองคดซงเปนเจาพนกงานทองถนจงมหนาท ตองควบคมใหผรองสอดปฏบต ตามหมวด ๒ การขดดน มาตรา ๑๗ ถงมาตรา ๒๕ แหงพระราชบญญตดงกลาว และขอ ๔๓๗ กบขอ ๗๓๘ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ซงมวตถประสงคในการปองกนอนตรายทจะเกดแกทรพยสนและความปลอดภยของประชาชนทอาจมการพงทลายของดนและสงปลกสราง และเพอใหการขดดนหรอถมดนในเขตทก าหนดไวตามกฎหมายเปนไปโดยถกตองตามหลกวชา เมอผรองสอดไมไดแจงตอผถกฟองคดเพอใหผถกฟองคดออกใบรบแจง
๓๗-๓๘ กฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการ
ขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขอ ๔ การขดดนทมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตรหรอมพนทปากบอดนเกนหนงหมน
ตารางเมตร ตองมแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายการค านวณของผไดรบใบอนญาต ใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ไมต ากวาระดบสามญวศวกร ตามกฎหมาย วาดวยวศวกร
ขอ ๗ การขดดนทมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร หรอมพนทปากบอดน เกนหนงหมนตารางเมตร ปากบอดนจะตองหางจากแนวเขตทดนของบคคลอนหรอทสาธารณะเปนระยะ ไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดนทจะขด เวนแตจะไดมการจดการปองกนการพงทลายของดน หรอสงปลกสราง โดยการรบรองของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกร
๒๗
ตามแบบทผถกฟองคดก าหนด จงเปนการฝาฝนมาตรา ๑๗ วรรคหนง๓๙แหงพระราชบญญต การขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ และการทผรองสอดไมไดแสดงแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายการค านวณของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกร ตามขอ ๔ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ และไมมขอเทจจรงวา การจดการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางมการรบรองของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวย วศวกร ตามขอ ๗ ของกฎกระทรวงฉบบเดยวกน จงเปนการกระท าทฝาฝนมาตรา ๒๐๔๐ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ อกดวย การทผฟองคดมหนงสอแจง ผถกฟองคดเกยวกบการขดดนของผรองสอดในลกษณะทอาจกอใหเกดอนตรายกบทรพยสนของผฟองคดดงทกลาวขางตน ผถกฟองคดมหนงสอแจงใหผรองสอดแจงความประสงคจะท าการขดดนตอเจาพนกงานทองถนแตผรองสอดมไดปฏบตตาม จงไดแจงความรองทกขกลาวโทษผรองสอดตอพนกงานสอบสวน สถานต ารวจภธรวงทอง จงหวดพษณโลก เพอใหด าเนนคดอาญากบผรองสอดตามกฎหมาย นอกจากน ผถกฟองคดซงอางวาไดตรวจสอบสถานทพพาทแลวพบวา ผรองสอดท าคนดนสงจากพนทปกตในทดนระหวางบอดนทขดกบทดนของ ผฟองคด และปากบอบรเวณทตดกบทดนของผฟองคดเปนแนวลาดเอยง คาดการณวาไมนาจะสงผลถงการพงทลายของดนในทดนของผฟองคด ประกอบกบผฟองคดยนค ารองขอทวไป โดยมไดขอใหเจาพนกงานทองถนส งใหหยดการขดดนหรอถมดนและมไดแสดงวาม ความเสยหายเกดขน และผถกฟองคดไดใชดลพนจประเมนความเสยหายแลวยงไมถงขนาดนาจะเกดความเสยหายแกผฟองคด จงไมอาจสงใหหยดการขดดนได นน เหนวา เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงทกลาวขางตน
๓๙-๔๔ พระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๑๗ ผใดประสงคจะท าการขดดนโดยมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร
ทองถนประกาศก าหนด ใหแจงตอเจาพนกงานทองถนตามแบบทเจาพนกงานทองถนก าหนดโดยยนเอกสารแจงขอมล ดงตอไปน
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๒๐ ผขดดนตามมาตรา ๑๗ ตองท าการขดดนใหถกตองตามกฎกระทรวงทออก
ตามมาตรา ๖ (มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
26
๒๖
กรณรองเรยนอยระหวางด าเนนการตามกฎหมาย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลม ค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดใชอ านาจหนาทควบคมการขดดนของผรองสอดใหเปนไปตาม พระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ภายในระยะเวลาทศาลก าหนด และออกค าสง ใหผรองสอดจดการแกไขการขดดนทไดด าเนนการไปแลวโดยไมถกตองตามกฎหมาย เพอใหเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานความปลอดภยตามทกฎหมายก าหนด โดยแกไขระยะหางจากปากบอดนถงเขตทดนของผฟองคดใหมระยะไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดน ใหแลวเสรจกอนทผถกฟองคดจะออกใบรบแจงใหแกผรองสอด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา คดนผรองสอดไดท าการขดดนในทดนพพาททอยในเขตผงเมองรวมตามกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมพษณโลก พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยการขดดนมลกษณะลาดเอยงและลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร มพนทปากบอดนกวางประมาณ ๗๔ เมตร ยาวประมาณ ๓๐๐ เมตร ซงเกนหนงหมน ตารางเมตร และมระยะหางจากขอบบอดนถงเขตทดนของผฟองคด ๕ เมตร ซงนอยกวาสองเทา ของระดบทลกทสดของขอบบอดน การขดดนของผรองสอดจงอยภายใตบงคบพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผถกฟองคดซงเปนเจาพนกงานทองถนจงมหนาท ตองควบคมใหผรองสอดปฏบต ตามหมวด ๒ การขดดน มาตรา ๑๗ ถงมาตรา ๒๕ แหงพระราชบญญตดงกลาว และขอ ๔๓๗ กบขอ ๗๓๘ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ซงมวตถประสงคในการปองกนอนตรายทจะเกดแกทรพยสนและความปลอดภยของประชาชนทอาจมการพงทลายของดนและสงปลกสราง และเพอใหการขดดนหรอถมดนในเขตทก าหนดไวตามกฎหมายเปนไปโดยถกตองตามหลกวชา เมอผรองสอดไมไดแจงตอผถกฟองคดเพอใหผถกฟองคดออกใบรบแจง
๓๗-๓๘ กฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการ
ขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขอ ๔ การขดดนทมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตรหรอมพนทปากบอดนเกนหนงหมน
ตารางเมตร ตองมแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายการค านวณของผไดรบใบอนญาต ใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ไมต ากวาระดบสามญวศวกร ตามกฎหมาย วาดวยวศวกร
ขอ ๗ การขดดนทมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร หรอมพนทปากบอดน เกนหนงหมนตารางเมตร ปากบอดนจะตองหางจากแนวเขตทดนของบคคลอนหรอทสาธารณะเปนระยะ ไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดนทจะขด เวนแตจะไดมการจดการปองกนการพงทลายของดน หรอสงปลกสราง โดยการรบรองของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกร
๒๗
ตามแบบทผถกฟองคดก าหนด จงเปนการฝาฝนมาตรา ๑๗ วรรคหนง๓๙แหงพระราชบญญต การขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ และการทผรองสอดไมไดแสดงแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายการค านวณของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกร ตามขอ ๔ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ และไมมขอเทจจรงวา การจดการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางมการรบรองของผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวย วศวกร ตามขอ ๗ ของกฎกระทรวงฉบบเดยวกน จงเปนการกระท าทฝาฝนมาตรา ๒๐๔๐ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ อกดวย การทผฟองคดมหนงสอแจง ผถกฟองคดเกยวกบการขดดนของผรองสอดในลกษณะทอาจกอใหเกดอนตรายกบทรพยสนของผฟองคดดงทกลาวขางตน ผถกฟองคดมหนงสอแจงใหผรองสอดแจงความประสงคจะท าการขดดนตอเจาพนกงานทองถนแตผรองสอดมไดปฏบตตาม จงไดแจงความรองทกขกลาวโทษผรองสอดตอพนกงานสอบสวน สถานต ารวจภธรวงทอง จงหวดพษณโลก เพอใหด าเนนคดอาญากบผรองสอดตามกฎหมาย นอกจากน ผถกฟองคดซงอางวาไดตรวจสอบสถานทพพาทแลวพบวา ผรองสอดท าคนดนสงจากพนทปกตในทดนระหวางบอดนทขดกบทดนของ ผฟองคด และปากบอบรเวณทตดกบทดนของผฟองคดเปนแนวลาดเอยง คาดการณวาไมนาจะสงผลถงการพงทลายของดนในทดนของผฟองคด ประกอบกบผฟองคดยนค ารองขอทวไป โดยมไดขอใหเจาพนกงานทองถนส งใหหยดการขดดนหรอถมดนและมไดแสดงวาม ความเสยหายเกดขน และผถกฟองคดไดใชดลพนจประเมนความเสยหายแลวยงไมถงขนาดนาจะเกดความเสยหายแกผฟองคด จงไมอาจสงใหหยดการขดดนได นน เหนวา เมอผรองสอดท าการขดดนโดยมไดปฏบตตามบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงทกลาวขางตน
๓๙-๔๔ พระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๑๗ ผใดประสงคจะท าการขดดนโดยมความลกจากระดบพนดนเกนสามเมตร
ทองถนประกาศก าหนด ใหแจงตอเจาพนกงานทองถนตามแบบทเจาพนกงานทองถนก าหนดโดยยนเอกสารแจงขอมล ดงตอไปน
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๒๐ ผขดดนตามมาตรา ๑๗ ตองท าการขดดนใหถกตองตามกฎกระทรวงทออก
ตามมาตรา ๖ (มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
27
๒๘
กรณยอมถอวา มเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนของผรองสอด ตามมาตรา ๒๙ วรรคหนง๔๑ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผถกฟองคด ในฐานะเจาพนกงานทองถนตามมาตรา ๔ แหงพระราชบญญตดงกลาว มอ านาจหนาทสงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอผถกฟองคด ซงหากเหนวาความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนน กมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร ทงน ตามมาตรา ๒๙ วรรคสอง๔๒ มาตรา ๓๐๔๓ และมาตรา ๓๑ วรรคหนง๔๔ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ การทผถกฟองคดอางวา ผฟองคดไมไดมค าขอในเรองหยดการขดดนและผรองสอด ไดด าเนนการปองกนการพงทลายของดน โดยท าคนดนและท าการขดดนจากปากบอดน มความลาดเอยงทไมนาจะเกดอนตรายกบทดนของผฟองคดทงๆ ทไมปรากฏวาการจดการปองกนการพงทลายของดนมการรบรองโดยผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกรแลว ไมอาจถอเปนเหตผลวาผถกฟองคด (ตอจากเชงอรรถท ๓๙-๔๔)
มาตรา ๒๙ ผใดไดรบความเสยหายหรอมเหตอนควรเชอไดวาอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนหรอถมดนอนไมปฏบตตามมาตรา ๒๐ มาตรา ๒๔ หรอมาตรา ๒๗ มสทธรองขอให เจาพนกงานทองถนสงใหหยดการขดดนหรอถมดนนนได
เมอไดรบค ารองขอตามวรรคหนง ใหเจาพนกงานทองถนสงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทขดดนหรอถมดนและรายงานตอเจาพนกงานทองถน ถาเจาพนกงานทองถนเหนวา ความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนหรอถมดนนน ใหมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอสงให ผขดดน ผถมดน หรอเจาของทดนหยดการขดดนหรอถมดน หรอจดการปองกนความเสยหายทอาจเกดขนหรอจดการแกไขการขดดนหรอถมดนนนไดตามทเหนสมควร
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๓๐ พนกงานเจาหนาทมอ านาจเขาไปตรวจสอบสถานททมการขดดนตามมาตรา ๑๗
หรอการถมดนตามมาตรา ๒๖ วาไดปฏบตตามพระราชบญญตนหรอกฎกระทรวงหรอขอบญญตทองถน หรอประกาศทออกตามพระราชบญญตนหรอไม ทงน ในระหวางเวลาพระอาทตยขนถงพระอาทตยตกหรอในระหวางเวลาท าการ และใหผขดดน ผถมดน หรอตวแทน หรอเจาของทดนอ านวยความสะดวกตามสมควร
มาตรา ๓๑ ในกรณทพนกงานเจาหนาทเหนวาการขดดนหรอการถมดนไดกอหรอ อาจกอใหเกดความเสยหายตอทรพยสนของบคคลอน ใหพนกงานเจาหนาทรายงานตอเจาพนกงานทองถนใหมค าสงใหผขดดน ผถมดน หรอเจาของทดนหยดการขดดนหรอการถมดน หร อจดการปองกน ความเสยหายทอาจเกดขน หรอจดการแกไขการขดดนหรอการถมดนนน แลวแตกรณ และใหเจาพนกงานทองถนมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอตามทเหนวาจ าเปนเพอปองกนหรอระงบความเสยหายนนได
ฯลฯ ฯลฯ
๒๙
ไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทผถกฟองคดละเลยตอหนาทตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ก าหนดใหตองปฏบต ดงนน การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดใชอ านาจหนาทตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ออกค าสงเปนหนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนจนกวาผ ร องสอดจะไดด า เนนการใหถกตองตามนยมาตรา ๑๗ แหงพระราชบญญตดงกลาว และจดการแกไขการขดดนของผรองสอดโดยออกค าสงให ผรองสอดน าดนมาถมในทดนบรเวณพพาทดานทมแนวเขตตดกบดานทดนของผฟองคดใหระยะหางจากปากบอดนถงแนวเขตทดนของผฟองคดเปนระยะไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดนทขด ตามนยขอ ๗ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ทงน ภายในสามสบวนนบแตวนทศาลมค าพพากษาถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อส.๒/๒๕๕๘)
(๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย
กรงเทพมหานครมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย เมอการประปานครหลวงกอสรางและตดตงตมเตอรวดแรงดนน า และบอพกมเตอรวดแรงดนน าไมชอบดวยหลกเกณฑทกรงเทพมหานครก าหนดไวในค าขออนญาต กรงเทพมหานครยอมมหนาททตองตรวจสอบดแลใหการประปานครหลวงปฏบตตามหลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตกรงเทพมหานครกลบปลอยใหการประปานครหลวง ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาท จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสน ของประชาชนผสญจรไปมา จงถอได วากรงเทพมหานครละเลยตอหนาทตามท กฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ผฟองคดเปนผพการทางสายตา (ตาบอดทงสองขาง) ขณะผฟองคดเดนบนบาทวถบรเวณซอยลาดพราว ๖๕ บรรจบกบถนนลาดพราว ปรากฏวาแนวสญลกษณส าหรบ ผพการทางสายตา (เบลลบลอก) มตมเตอรวดแรงดนน าทผถกฟองคดท ๑ (การประปานครหลวง)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
28
๒๘
กรณยอมถอวา มเหตอนควรเชอไดวาผฟองคดอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนของผรองสอด ตามมาตรา ๒๙ วรรคหนง๔๑ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ผถกฟองคด ในฐานะเจาพนกงานทองถนตามมาตรา ๔ แหงพระราชบญญตดงกลาว มอ านาจหนาทสงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทพพาทและรายงานตอผถกฟองคด ซงหากเหนวาความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนนน กมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนหรอจดการแกไขการขดดนตามทเหนสมควร ทงน ตามมาตรา ๒๙ วรรคสอง๔๒ มาตรา ๓๐๔๓ และมาตรา ๓๑ วรรคหนง๔๔ แหงพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ การทผถกฟองคดอางวา ผฟองคดไมไดมค าขอในเรองหยดการขดดนและผรองสอด ไดด าเนนการปองกนการพงทลายของดน โดยท าคนดนและท าการขดดนจากปากบอดน มความลาดเอยงทไมนาจะเกดอนตรายกบทดนของผฟองคดทงๆ ทไมปรากฏวาการจดการปองกนการพงทลายของดนมการรบรองโดยผไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม สาขาวศวกรรมโยธา ตามกฎหมายวาดวยวศวกรแลว ไมอาจถอเปนเหตผลวาผถกฟองคด (ตอจากเชงอรรถท ๓๙-๔๔)
มาตรา ๒๙ ผใดไดรบความเสยหายหรอมเหตอนควรเชอไดวาอาจไดรบความเสยหายจากการขดดนหรอถมดนอนไมปฏบตตามมาตรา ๒๐ มาตรา ๒๔ หรอมาตรา ๒๗ มสทธรองขอให เจาพนกงานทองถนสงใหหยดการขดดนหรอถมดนนนได
เมอไดรบค ารองขอตามวรรคหนง ใหเจาพนกงานทองถนสงใหพนกงานเจาหนาทเขาไปตรวจสอบสถานทขดดนหรอถมดนและรายงานตอเจาพนกงานทองถน ถาเจาพนกงานทองถนเหนวา ความเสยหายไดเกดขนหรออาจเกดขนจากการขดดนหรอถมดนนน ใหมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอสงให ผขดดน ผถมดน หรอเจาของทดนหยดการขดดนหรอถมดน หรอจดการปองกนความเสยหายทอาจเกดขนหรอจดการแกไขการขดดนหรอถมดนนนไดตามทเหนสมควร
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๓๐ พนกงานเจาหนาทมอ านาจเขาไปตรวจสอบสถานททมการขดดนตามมาตรา ๑๗
หรอการถมดนตามมาตรา ๒๖ วาไดปฏบตตามพระราชบญญตนหรอกฎกระทรวงหรอขอบญญตทองถน หรอประกาศทออกตามพระราชบญญตนหรอไม ทงน ในระหวางเวลาพระอาทตยขนถงพระอาทตยตกหรอในระหวางเวลาท าการ และใหผขดดน ผถมดน หรอตวแทน หรอเจาของทดนอ านวยความสะดวกตามสมควร
มาตรา ๓๑ ในกรณทพนกงานเจาหนาทเหนวาการขดดนหรอการถมดนไดกอหรอ อาจกอใหเกดความเสยหายตอทรพยสนของบคคลอน ใหพนกงานเจาหนาทรายงานตอเจาพนกงานทองถนใหมค าสงใหผขดดน ผถมดน หรอเจาของทดนหยดการขดดนหรอการถมดน หร อจดการปองกน ความเสยหายทอาจเกดขน หรอจดการแกไขการขดดนหรอการถมดนนน แลวแตกรณ และใหเจาพนกงานทองถนมอ านาจออกค าสงเปนหนงสอตามทเหนวาจ าเปนเพอปองกนหรอระงบความเสยหายนนได
ฯลฯ ฯลฯ
๒๙
ไดควบคมดแลใหผรองสอดท าการขดดนตามทบทบญญตแหงกฎหมายและกฎกระทรวงก าหนดไวแลว จงเปนกรณทผถกฟองคดละเลยตอหนาทตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ก าหนดใหตองปฏบต ดงนน การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดใชอ านาจหนาทตามพระราชบญญตการขดดนและถมดน พ.ศ. ๒๕๔๓ ออกค าสงเปนหนงสอสงใหผรองสอดหยดท าการขดดนจนกวา ผ รองสอดจะไดด า เนนการใหถกตองตามนยมาตรา ๑๗ แหงพระราชบญญตดงกลาว และจดการแกไขการขดดนของผรองสอดโดยออกค าสงให ผรองสอดน าดนมาถมในทดนบรเวณพพาทดานทมแนวเขตตดกบดานทดนของผฟองคดใหระยะหางจากปากบอดนถงแนวเขตทดนของผฟองคดเปนระยะไมนอยกวาสองเทาของความลกของบอดนทขด ตามนยขอ ๗ ของกฎกระทรวงก าหนดมาตรการปองกนการพงทลายของดนหรอสงปลกสรางในการขดดนหรอถมดน พ.ศ. ๒๕๔๘ ทงน ภายในสามสบวนนบแตวนทศาลมค าพพากษาถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อส.๒/๒๕๕๘)
(๒) กรงเทพมหานครมหนาทดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย
กรงเทพมหานครมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย เมอการประปานครหลวงกอสรางและตดตงตมเตอรวดแรงดนน า และบอพกมเตอรวดแรงดนน าไมชอบดวยหลกเกณฑทกรงเทพมหานครก าหนดไวในค าขออนญาต กรงเทพมหานครยอมมหนาททตองตรวจสอบดแลใหการประปานครหลวงปฏบตตามหลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตกรงเทพมหานครกลบปลอยใหการประปานครหลวง ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาท จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสน ของประชาชนผสญจรไปมา จงถอได วากรงเทพมหานครละเลยตอหนาทตามท กฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ผฟองคดเปนผพการทางสายตา (ตาบอดทงสองขาง) ขณะผฟองคดเดนบนบาทวถบรเวณซอยลาดพราว ๖๕ บรรจบกบถนนลาดพราว ปรากฏวาแนวสญลกษณส าหรบ ผพการทางสายตา (เบลลบลอก) มตมเตอรวดแรงดนน าทผถกฟองคดท ๑ (การประปานครหลวง)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
29
๓๐
โดยอนญาตของผถกฟองคดท ๒ (กรงเทพมหานคร) ไดกอสรางกดขวางอย โดยไมมสญลกษณแสดงใหผพการทางสายตารบรได ผฟองคดจงสะดดกบตดงกลาว ท าใหใบหนาของผฟองคดกระแทกกบตเปนเหตใหไดรบบาดเจบบรเวณดวงตาเปนแผลแตกและใบหนาเปนรอยฟกช า ตองพกรกษาตวไมสามารถออกไปจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลได ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดทงสองรวมกนรอถอนหรอยายตมเตอร วดแรงดนน าออกจากทเกดเหต หากไมสามารถรอถอนหรอยายไดใหกอสรางสงปองกนอนตราย ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ผถกฟองคดท ๒ ไดอนญาตใหผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอร วดแรงดนน า (ต RTU) บนบาทวถบรเวณปากซอยลาดพราว ๖๕/๑ บรรจบกบถนนลาดพราว ซงผถกฟองคดท ๑ จะตองตดตงตม เตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอรวดแรงดนน า ตามประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไขการขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ และตามแบบการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าทผถกฟองคดท ๑ แจงไวในค าขออนญาต แตผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอร วดแรงดนน าชดแนวเขตทางสาธารณะ และระดบฐานตวดแรงดนน าดงกลาวไมเสมอระดบทางเทา ตามทไดรบอนญาตจากผถกฟองคดท ๒ กบทงไมไดแจงใหผถกฟองคดท ๒ ตรวจสอบสภาพทางเทาทงกอนและหลงการตดตง ดงนน การด าเนนการของผถกฟองคดท ๑ จงไมเปนไปตามคมอกอสรางงานสาธารณปโภค ฉบบเดอนมถนายน ๒๕๔๔ โดยผถกฟองคดท ๑ ไดกอสรางฐานรองรบตมเตอรวดแรงดนน าและการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวมไดอยในแนว เสาไฟฟาหลงคนหน (ชดขอบทางเทาดานผวจราจร) และใหเวนดานใน (ชดขอบทางเทา) กวางไมนอยกวา ๑.๕๐ เมตร เพอเปนทางเดนเทาตลอดแนว ตามแบบทไดรบอนญาตจาก ผถกฟองคดท ๒ และตามขอ ๕ ของประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไข การขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ อกทงตมเตอรวดแรงดนน าเปนรปสเหลยมทรงกระบอกมเหลยมมมแหลมคม เมอวดจากพนทางเทาถงมมดานบนของต จะมความสงเพยง ๑๖๑ เซนตเมตร จงไมเปนไปตามขอ ๖ และขอ ๘ ของประกาศกรงเทพมหานคร ฉบบดงกลาว ซงการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว ท าใหผฟองคดซงเปนผพการทางสายตา ไดเดนสะดดฐานรองรบตมเตอรวดแรงดนน าทพพาทลมลง ใบหนากระแทกกบตมเตอร วดแรงดนน าไดรบบาดเจบบรเวณดวงตาเปนแผลแตกและบรเวณใบหนาเปนรอยฟกช า จงเหนวา ตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเกดจากการตดตงของผถกฟองคดท ๑ ทไมเปนไปตามแบบทไดรบอนญาตจากผถกฟองคดท ๒ และตามประกาศกรงเทพมหานครฉบบเดยวกน และเมอพจารณาสภาพการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว ซงอยในต าแหนงแนวอาคาร ประชดขอบทางเดนเทาดานในและประชดแนวทางเดนของผพการทางสายตา ซงอาจท าใหเกด
๓๑
อนตรายแกผฟองคด ผถกฟองคดท ๒ ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถน มหนาทในการจดท าบรการสาธารณะเพอดแลพนทเมองหลวงของประเทศซงเปนมหานครขนาดใหญ โดยมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย เมอผถกฟองคดท ๑ กอสรางและตดตงตมเตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอรวดแรงดนน าทเกดเหตไมชอบ ดวยหลกเกณฑทผถกฟองคดท ๒ ก าหนดไวในค าขออนญาต ผถกฟองคดท ๒ ยอมมหนาท ทตองตรวจสอบดแลใหผถกฟองคดท ๑ ปฏบตตามหลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตผถกฟองคดท ๒ กลบปลอยใหผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาทตงแตวนท ๑๙ มกราคม ๒๕๕๐ จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวในวนท ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๕๒ เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสนของประชาชนผสญจรไปมา ตามมาตรา ๘๙ (๖) ๔๕ และ (๑๐) ๔๖ แหงพระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ จงถอไดวาผถกฟองคดท ๒ ละเลย ตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต การทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าตองรกษาตวในโรงพยาบาล กอใหเกดความเสยหายแกรางกายของผฟองคด จงเปนผลโดยตรงจากการละเลยตอหนาทของผถกฟองคดท ๒ และเมอการกอสรางดงกลาวไมเปนไปตามขอก าหนดของประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไขการขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ แมผถกฟองคดท ๑ กลาวอางวาไดใชตะแกรงเหลกลอมรอบตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเมอกลางเดอนเมษายน ๒๕๕๒ แลว และส านกงานเขตวงทองหลางจะปรบแนวทางเดนผพการทางสายตาไมใหประชดตมเตอรวดแรงดนน าพพาท ผถกฟองคดท ๑ จงไมจ าตองยายตมเตอรวดแรงดนน าออกจากบรเวณดงกลาวแตอยางใดนน กไมท าใหการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเปนไปตามประกาศกรงเทพมหานครดงกลาว
๔๕-๔๖ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ มาตรา ๘๙ ภายใตบงคบแหงกฎหมายอน ใหกรงเทพมหานครมอ านาจหนาทด าเนน
กจการในเขตกรงเทพมหานครในเรองดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ
(๖) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ
(๑๐) การดแลรกษาทสาธารณะ ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
30
๓๐
โดยอนญาตของผถกฟองคดท ๒ (กรงเทพมหานคร) ไดกอสรางกดขวางอย โดยไมมสญลกษณแสดงใหผพการทางสายตารบรได ผฟองคดจงสะดดกบตดงกลาว ท าใหใบหนาของผฟองคดกระแทกกบตเปนเหตใหไดรบบาดเจบบรเวณดวงตาเปนแผลแตกและใบหนาเปนรอยฟกช า ตองพกรกษาตวไมสามารถออกไปจ าหนายสลากกนแบงรฐบาลได ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดทงสองรวมกนรอถอนหรอยายตมเตอร วดแรงดนน าออกจากทเกดเหต หากไมสามารถรอถอนหรอยายไดใหกอสรางสงปองกนอนตราย ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ผถกฟองคดท ๒ ไดอนญาตใหผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอร วดแรงดนน า (ต RTU) บนบาทวถบรเวณปากซอยลาดพราว ๖๕/๑ บรรจบกบถนนลาดพราว ซงผถกฟองคดท ๑ จะตองตดตงตม เตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอรวดแรงดนน า ตามประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไขการขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ และตามแบบการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าทผถกฟองคดท ๑ แจงไวในค าขออนญาต แตผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอร วดแรงดนน าชดแนวเขตทางสาธารณะ และระดบฐานตวดแรงดนน าดงกลาวไมเสมอระดบทางเทา ตามทไดรบอนญาตจากผถกฟองคดท ๒ กบทงไมไดแจงใหผถกฟองคดท ๒ ตรวจสอบสภาพทางเทาทงกอนและหลงการตดตง ดงนน การด าเนนการของผถกฟองคดท ๑ จงไมเปนไปตามคมอกอสรางงานสาธารณปโภค ฉบบเดอนมถนายน ๒๕๔๔ โดยผถกฟองคดท ๑ ไดกอสรางฐานรองรบตมเตอรวดแรงดนน าและการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวมไดอยในแนว เสาไฟฟาหลงคนหน (ชดขอบทางเทาดานผวจราจร) และใหเวนดานใน (ชดขอบทางเทา) กวางไมนอยกวา ๑.๕๐ เมตร เพอเปนทางเดนเทาตลอดแนว ตามแบบทไดรบอนญาตจาก ผถกฟองคดท ๒ และตามขอ ๕ ของประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไข การขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ อกทงตมเตอรวดแรงดนน าเปนรปสเหลยมทรงกระบอกมเหลยมมมแหลมคม เมอวดจากพนทางเทาถงมมดานบนของต จะมความสงเพยง ๑๖๑ เซนตเมตร จงไมเปนไปตามขอ ๖ และขอ ๘ ของประกาศกรงเทพมหานคร ฉบบดงกลาว ซงการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว ท าใหผฟองคดซงเปนผพการทางสายตา ไดเดนสะดดฐานรองรบตมเตอรวดแรงดนน าทพพาทลมลง ใบหนากระแทกกบตมเตอร วดแรงดนน าไดรบบาดเจบบรเวณดวงตาเปนแผลแตกและบรเวณใบหนาเปนรอยฟกช า จงเหนวา ตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเกดจากการตดตงของผถกฟองคดท ๑ ทไมเปนไปตามแบบทไดรบอนญาตจากผถกฟองคดท ๒ และตามประกาศกรงเทพมหานครฉบบเดยวกน และเมอพจารณาสภาพการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาว ซงอยในต าแหนงแนวอาคาร ประชดขอบทางเดนเทาดานในและประชดแนวทางเดนของผพการทางสายตา ซงอาจท าใหเกด
๓๑
อนตรายแกผฟองคด ผถกฟองคดท ๒ ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถน มหนาทในการจดท าบรการสาธารณะเพอดแลพนทเมองหลวงของประเทศซงเปนมหานครขนาดใหญ โดยมหนาทจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า ทางระบายน า และการดแลรกษาทสาธารณะเพอใหมความสะดวกและปลอดภยแกราษฎรทใชในการสญจรตามปกตวสย เมอผถกฟองคดท ๑ กอสรางและตดตงตมเตอรวดแรงดนน าและบอพกมเตอรวดแรงดนน าทเกดเหตไมชอบ ดวยหลกเกณฑทผถกฟองคดท ๒ ก าหนดไวในค าขออนญาต ผถกฟองคดท ๒ ยอมมหนาท ทตองตรวจสอบดแลใหผถกฟองคดท ๑ ปฏบตตามหลกเกณฑ หรอเงอนไขทก าหนดไว แตผถกฟองคดท ๒ กลบปลอยใหผถกฟองคดท ๑ ตดตงตมเตอรวดแรงดนน าพพาทตงแตวนท ๑๙ มกราคม ๒๕๕๐ จนถงวนทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวในวนท ๒๐ กมภาพนธ ๒๕๕๒ เปนเวลา ๒ ปกวา โดยมไดดแลและบ ารงรกษาตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวใหอยในสภาพทสามารถใชการได โดยไมกอใหเกดภยนตรายตอชวต รางกาย และทรพยสนของประชาชนผสญจรไปมา ตามมาตรา ๘๙ (๖) ๔๕ และ (๑๐) ๔๖ แหงพระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ จงถอไดวาผถกฟองคดท ๒ ละเลย ตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต การทผฟองคดเดนสะดดตมเตอรวดแรงดนน าตองรกษาตวในโรงพยาบาล กอใหเกดความเสยหายแกรางกายของผฟองคด จงเปนผลโดยตรงจากการละเลยตอหนาทของผถกฟองคดท ๒ และเมอการกอสรางดงกลาวไมเปนไปตามขอก าหนดของประกาศกรงเทพมหานคร เรอง หลกเกณฑและเงอนไขการขออนญาตใชทางเทาสาธารณะ ลงวนท ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๗ แมผถกฟองคดท ๑ กลาวอางวาไดใชตะแกรงเหลกลอมรอบตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเมอกลางเดอนเมษายน ๒๕๕๒ แลว และส านกงานเขตวงทองหลางจะปรบแนวทางเดนผพการทางสายตาไมใหประชดตมเตอรวดแรงดนน าพพาท ผถกฟองคดท ๑ จงไมจ าตองยายตมเตอรวดแรงดนน าออกจากบรเวณดงกลาวแตอยางใดนน กไมท าใหการตดตงตมเตอรวดแรงดนน าดงกลาวเปนไปตามประกาศกรงเทพมหานครดงกลาว
๔๕-๔๖ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘ มาตรา ๘๙ ภายใตบงคบแหงกฎหมายอน ใหกรงเทพมหานครมอ านาจหนาทด าเนน
กจการในเขตกรงเทพมหานครในเรองดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ
(๖) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ
(๑๐) การดแลรกษาทสาธารณะ ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
31
๓๒
อกทง แมผถกฟองคดท ๑ จะกลาวอางวาการรอถอนตมเตอรวดแรงดนน าซงเปนกรรมสทธ ของผถกฟองคดท ๑ ท าใหผถกฟองคดท ๑ ไดรบความเสยหายโดยตองเสยคาใชจายเปนจ านวนเงนหลายแสนบาท แตความเสยหายของผถกฟองคดท ๑ นน กไมอาจเทยบไดกบ ความเดอดรอนเสยหายของปจเจกบคคลทไดรบความเดอดรอนเสยหายจากการทไมปฏบต ตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการทก าหนดไวเพอประโยชนสาธารณะ ทศาลปกครองชนตน พพากษาในสวนทใหผถกฟองคดท ๒ ด าเนนการรอถอนตมเตอรวดแรงดนน าออกไป ทงน ภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๔/๒๕๕๘)
(๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบด
กรมทดนเพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอน หรอไมชอบดวยกฎหมาย
เ มอความปรากฏแกเจาพนกงานทดนไมวาจะโดยวธการรองเรยน
ขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย เจาพนกงานทดนในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรงพรอมทงใหความเหนตออธบดกรมทดนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไป โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด เพอใหอธบดกรมทดนพจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยตโดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทเจาพนกงานทดนไมด าเนนการดงกลาว จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต
ผฟองคดยนค าขอออกโฉนดทดนเปนการเฉพาะรายตอผถกฟองคดท ๑
(เจาพนกงานทดนจงหวดอบลราชธาน สาขาวารนช าราบ) โดยอาศยหลกฐานใบจอง (น.ส.๒) เลขท ๑๘๔ ต าบลบงหวาย อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน แตเมอผถกฟองคดท ๑ ตรวจสอบระวางแผนท ปรากฏวาไดมการออกโฉนดทดนใหกบบคคลอนเตมพนทดงกลาวแลว ผฟองคดเหนวาตนเองเปนผมสทธ ในทดนดงกลาว จงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษา หรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ ตรวจสอบและเพกถอนโฉนดทดนทออกทบใบจองของผฟองคด โดยไมชอบดวยกฎหมาย และสงเรองไปใหกรมทดนพจารณาตามประมวลกฎหมายทดน
๓๓
ภายในระยะเวลาทศาลเหนสมควรตอไป ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอความปรากฏแก ผถกฟองคดท ๑ ไมวาจะปรากฏจากเหตใดหรอทางใด เชน โดยวธการรองเรยนขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ผถกฟองคดท ๑ ในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนตามมาตรา ๕๗ วรรคหนง๔๗ แหงประมวลกฎหมายทดน จงมหนาทตองด าเนนการตามมาตรา ๖๑๔๘ แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบ หนงสอกรมทดน ท มท ๐๗๒๙.๒/ว ๒๑๑๗๙ ลงวนท ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๔๕๔๙ ทไดวางแนวทางปฏบต
๔๗-๔๘ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๕๗ โฉนดทดนและหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหมขอความส าคญ
ดงตอไปน ชอตว ชอสกล ทอยของผมสทธในทดน ต าแหนงทดน จ านวนเนอท รปแผนทของทดนแปลงนน ซงแสดงเขตขางเคยงทงสทศ ใหเจาพนกงานทดนจงหวด เจาพนกงานทดนจงหวดสาขา หรอเจาพนกงานทดน ซงอธบดมอบหมาย เปนผลงลายมอชอ และประทบตราประจ าต าแหนงของเจาพนกงานทดนเปนส าคญ กบใหมสารบญส าหรบจดทะเบยนไวดวย
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๖๑ เมอความปรากฏวาไดออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน
หรอไดจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย หรอจดแจงเอกสารรายการจดทะเบยนอสงหารมทรพยใหแกผใดโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย ซงด ารงต าแหนงรองอธบดหรอผตรวจราชการกรมทดนมอ านาจหนาทสงเพกถอนหรอแกไขได
กอนทจะด าเนนการตามวรรคหนง ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายตามวรรคหนง ตงคณะกรรมการสอบสวนขนคณะหนง โดยมอ านาจเรยกโฉนดทดน หนงสอรบรองการท าประโยชน เอกสารทไดจดทะเบยนสทธและนตกรรม เอกสารทไดจดแจงรายการทะเบยนอสงหารมทรพย หรอเอกสารอน ทเกยวของมาพจารณา พรอมทงแจงใหผมสวนไดเสยทราบเพอใหโอกาสคดคาน ถาไมคดคานภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนทไดรบแจง ใหถอวาไมมการคดคาน
ฯลฯ ฯลฯ การตงคณะกรรมการสอบสวน การสอบสวน การแจงผมสวนไดเสยเพอใหโอกาสคดคาน
และการพจารณาเพกถอนหรอแกไข ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการ ทก าหนดในกฎกระทรวง ๔๙ หนงสอกรมทดน ท มท ๐๗๒๙.๒/ว ๒๑๑๗๙ ลงวนท ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๔๕ วางแนวทาง
ปฏบตเพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดน ดงน (๑) ใหจงหวดสอบสวนขอเทจจรงใหไดความโดยชดเจน และจดสงเอกสารหลกฐาน
ประกอบการพจารณาวา โฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนแปลงใดไดออกไปโดยคลาดเคลอน หรอไมชอบดวยกฎหมาย อยางไร โดยมรายละเอยดเกยวกบหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาววาออกใหแกผใด
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
32
๓๒
อกทง แมผถกฟองคดท ๑ จะกลาวอางวาการรอถอนตมเตอรวดแรงดนน าซงเปนกรรมสทธ ของผถกฟองคดท ๑ ท าใหผถกฟองคดท ๑ ไดรบความเสยหายโดยตองเสยคาใชจายเปนจ านวนเงนหลายแสนบาท แตความเสยหายของผถกฟองคดท ๑ นน กไมอาจเทยบไดกบ ความเดอดรอนเสยหายของปจเจกบคคลทไดรบความเดอดรอนเสยหายจากการทไมปฏบต ตามกฎหมาย ระเบยบของทางราชการทก าหนดไวเพอประโยชนสาธารณะ ทศาลปกครองชนตน พพากษาในสวนทใหผถกฟองคดท ๒ ด าเนนการรอถอนตมเตอรวดแรงดนน าออกไป ทงน ภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๖๔/๒๕๕๘)
(๓) เจาพนกงานทดนมหนาทเสนอรายงานพรอมความเหนตออธบด
กรมทดนเพอพจารณาสงการ กรณมการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอน หรอไมชอบดวยกฎหมาย
เ มอความปรากฏแกเจาพนกงานทดนไมวาจะโดยวธการรองเรยน
ขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย เจาพนกงานทดนในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรงพรอมทงใหความเหนตออธบดกรมทดนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไป โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด เพอใหอธบดกรมทดนพจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยตโดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทเจาพนกงานทดนไมด าเนนการดงกลาว จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต
ผฟองคดยนค าขอออกโฉนดทดนเปนการเฉพาะรายตอผถกฟองคดท ๑
(เจาพนกงานทดนจงหวดอบลราชธาน สาขาวารนช าราบ) โดยอาศยหลกฐานใบจอง (น.ส.๒) เลขท ๑๘๔ ต าบลบงหวาย อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน แตเมอผถกฟองคดท ๑ ตรวจสอบระวางแผนท ปรากฏวาไดมการออกโฉนดทดนใหกบบคคลอนเตมพนทดงกลาวแลว ผฟองคดเหนวาตนเองเปนผมสทธ ในทดนดงกลาว จงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษา หรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ ตรวจสอบและเพกถอนโฉนดทดนทออกทบใบจองของผฟองคด โดยไมชอบดวยกฎหมาย และสงเรองไปใหกรมทดนพจารณาตามประมวลกฎหมายทดน
๓๓
ภายในระยะเวลาทศาลเหนสมควรตอไป ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอความปรากฏแก ผถกฟองคดท ๑ ไมวาจะปรากฏจากเหตใดหรอทางใด เชน โดยวธการรองเรยนขอความเปนธรรม หรอเกดจากการตรวจพบเองวามการออกโฉนดทดนโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ผถกฟองคดท ๑ ในฐานะผมอ านาจหนาทออกโฉนดทดนตามมาตรา ๕๗ วรรคหนง๔๗ แหงประมวลกฎหมายทดน จงมหนาทตองด าเนนการตามมาตรา ๖๑๔๘ แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบ หนงสอกรมทดน ท มท ๐๗๒๙.๒/ว ๒๑๑๗๙ ลงวนท ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๔๕๔๙ ทไดวางแนวทางปฏบต
๔๗-๔๘ ประมวลกฎหมายทดน มาตรา ๕๗ โฉนดทดนและหนงสอรบรองการท าประโยชน ใหมขอความส าคญ
ดงตอไปน ชอตว ชอสกล ทอยของผมสทธในทดน ต าแหนงทดน จ านวนเนอท รปแผนทของทดนแปลงนน ซงแสดงเขตขางเคยงทงสทศ ใหเจาพนกงานทดนจงหวด เจาพนกงานทดนจงหวดสาขา หรอเจาพนกงานทดน ซงอธบดมอบหมาย เปนผลงลายมอชอ และประทบตราประจ าต าแหนงของเจาพนกงานทดนเปนส าคญ กบใหมสารบญส าหรบจดทะเบยนไวดวย
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๖๑ เมอความปรากฏวาไดออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน
หรอไดจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย หรอจดแจงเอกสารรายการจดทะเบยนอสงหารมทรพยใหแกผใดโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมาย ซงด ารงต าแหนงรองอธบดหรอผตรวจราชการกรมทดนมอ านาจหนาทสงเพกถอนหรอแกไขได
กอนทจะด าเนนการตามวรรคหนง ใหอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายตามวรรคหนง ตงคณะกรรมการสอบสวนขนคณะหนง โดยมอ านาจเรยกโฉนดทดน หนงสอรบรองการท าประโยชน เอกสารทไดจดทะเบยนสทธและนตกรรม เอกสารทไดจดแจงรายการทะเบยนอสงหารมทรพย หรอเอกสารอน ทเกยวของมาพจารณา พรอมทงแจงใหผมสวนไดเสยทราบเพอใหโอกาสคดคาน ถาไมคดคานภายในก าหนดสามสบวนนบแตวนทไดรบแจง ใหถอวาไมมการคดคาน
ฯลฯ ฯลฯ การตงคณะกรรมการสอบสวน การสอบสวน การแจงผมสวนไดเสยเพอใหโอกาสคดคาน
และการพจารณาเพกถอนหรอแกไข ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการ ทก าหนดในกฎกระทรวง ๔๙ หนงสอกรมทดน ท มท ๐๗๒๙.๒/ว ๒๑๑๗๙ ลงวนท ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๔๕ วางแนวทาง
ปฏบตเพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดน ดงน (๑) ใหจงหวดสอบสวนขอเทจจรงใหไดความโดยชดเจน และจดสงเอกสารหลกฐาน
ประกอบการพจารณาวา โฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชนแปลงใดไดออกไปโดยคลาดเคลอน หรอไมชอบดวยกฎหมาย อยางไร โดยมรายละเอยดเกยวกบหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาววาออกใหแกผใด
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
33
๓๔
เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดนไว ดงนน ผถกฟองคดท ๑ จงมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรง พรอมทงใหความเหนตอผถกฟองคดท ๒ (อธบดกรมทดน) วา หนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาว ไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการ ประการใด เพอใหผถกฟองคดท ๒ พจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยต โดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายตามทผถกฟองคดท ๑ กลาวอาง เมอขอเทจจรงปรากฏ ตามหลกฐานใบจอง (น.ส. ๒) วา ผฟองคดมชอเปนผครอบครองทดน เลขท ๑๘๔ เนอท ๒๒ ไร ๑ งาน ๖๐ ตารางวา ออกใหเมอวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๐ แตปรากฏตามหมายเหตทายบนทก ค าชแจงเรองตรวจและชแผนทระวาง ฉบบลงวนท ๓๑ สงหาคม ๒๕๔๗ นาย ข. ต าแหนงชางรงวด ๕ ไดรายงานการตรวจสารบญทดนอ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน ซงผฟองคดชและขอรงวดวา ผฟองคดไดน าชระวางแผนททบทดนแปลงรน รวม ๓๑ แปลง จงเปนกรณทความปรากฏ แกผถกฟองคดท ๑ แลววามการออกหนงสอแสดงสทธในทดนทบซอนกน ผถกฟองคดท ๑ จงตองปฏบตตามแนวทางการด าเนนการของจงหวดกอนสงเรองใหกรมทดนพจารณา เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดน แตไมปรากฏขอเทจจรงในส านวนคดวา ผถกฟองคดท ๑ ไดด าเนนการสอบสวนหรอเรยกโฉนดทดนหรอเอกสารอนทเกยวของกบทดนแปลงพพาทมาพจารณาและตรวจสอบวาเพราะเหตใดจงมการอางสทธในทดนทพพาททบซอนกน พรอมจ าลองรปแผนทของหนงสอแสดงสทธในทดนททบกนนนลงในส าเนาระวางรปถาย (ตอจากเชงอรรถท ๔๙) เมอใด เนอทเทาใด ออกโดยวธใด โดยอาศยหลกฐานใด ปจจบนผใดเปนผมสทธในทดนดงกลาว และมภาระผกพนหรอไมอยางไร
ฯลฯ ฯลฯ (๕) ในกรณหนงสอแสดงสทธในทดนออกทบซอนกน ใหตรวจสอบหนงสอแสดงสทธ
ในทดนทกแปลงโดยมรายละเอยดเชนเดยวกบ (๑) และตรวจสอบวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกทบซอนกนอยางไร ทงแปลงหรอบางสวน หากเปนกรณทบกนเปนบางสวน ใหระบต าแหนงและเนอทททบกน ดวยวาอยบรเวณใด มเนอทเทาใด ทงน โดยใหจ าลองรปแผนทของหนงสอแสดงสทธในทดนททบกนนนลงในส าเนาระวางรปถายทางอากาศหรอส าเนาระวางแผนทเพอการออกโฉนดทดน (แลวแตกรณ) พรอมหมายสแสดงต าแหนงใหชดเจน
ฯลฯ ฯลฯ (๑๑) ใหความเหนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอ
ไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด
๓๕
ทางอากาศ หรอส าเนาระวางแผนทเพอการออกโฉนดทดนพรอมหมายสแสดงต าแหนง ใหชดเจน และมการเสนอรายงานพรอมความเหนตอผถกฟองคดท ๒ เพอพจารณาสงการตอไปตามอ านาจหนาท ดงนน การกระท าของผถกฟองคดท ๑ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ในการพจารณาด าเนนการกรณมการออกโฉนดทดน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ เสนอเรองการตรวจสอบเขตทดนทมการออกโฉนดทดนใหแกบคคลอนทบทดนของผฟองคดตามหลกฐานใบจอง เลขท ๑๘๔ ตอผถกฟองคดท ๒ เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวล กฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๔๓ ภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลมค าพพากษา และแจงผลการด าเนนการดงกลาวให ผฟองคดทราบภายในสบหาวนนบแตวนทไดด าเนนการแลวเสรจ และยกฟองผถกฟองคดท ๒ นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๔๓๖/๒๕๕๘)
(๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด
เมอผรองสอดซงไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคม ไดยนค าขอยายทต ง โรงงานและขยายก าล งการผลตตอกระทรวงอตสาหกรรม และปลดกระทรวงอตสาหกรรมเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ ซงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอดมหนงสอแจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานอนถอวา เปนระยะเวลาตามสมควร ดงนน การทกระทรวงอตสาหกรรมและปลดกระทรวงอตสาหกรรม ปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานานโดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร และแมขนตอนในการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตปลดกระทรวงอตสาหกรรมซงเปน “ผอนญาต” ตามกฎหมาย ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
34
๓๔
เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดนไว ดงนน ผถกฟองคดท ๑ จงมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมพยานหลกฐานในเบองตนและรายงานขอเทจจรง พรอมทงใหความเหนตอผถกฟองคดท ๒ (อธบดกรมทดน) วา หนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาว ไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการ ประการใด เพอใหผถกฟองคดท ๒ พจารณาโดยไมจ าเปนตองรบฟงใหขอเทจจรงเปนทยต โดยปราศจากขอสงสยกอนวามการออกโฉนดทดนหรอหนงสอรบรองการท าประโยชน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมายตามทผถกฟองคดท ๑ กลาวอาง เมอขอเทจจรงปรากฏ ตามหลกฐานใบจอง (น.ส. ๒) วา ผฟองคดมชอเปนผครอบครองทดน เลขท ๑๘๔ เนอท ๒๒ ไร ๑ งาน ๖๐ ตารางวา ออกใหเมอวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๑๐ แตปรากฏตามหมายเหตทายบนทก ค าชแจงเรองตรวจและชแผนทระวาง ฉบบลงวนท ๓๑ สงหาคม ๒๕๔๗ นาย ข. ต าแหนงชางรงวด ๕ ไดรายงานการตรวจสารบญทดนอ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน ซงผฟองคดชและขอรงวดวา ผฟองคดไดน าชระวางแผนททบทดนแปลงรน รวม ๓๑ แปลง จงเปนกรณทความปรากฏ แกผถกฟองคดท ๑ แลววามการออกหนงสอแสดงสทธในทดนทบซอนกน ผถกฟองคดท ๑ จงตองปฏบตตามแนวทางการด าเนนการของจงหวดกอนสงเรองใหกรมทดนพจารณา เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวลกฎหมายทดน แตไมปรากฏขอเทจจรงในส านวนคดวา ผถกฟองคดท ๑ ไดด าเนนการสอบสวนหรอเรยกโฉนดทดนหรอเอกสารอนทเกยวของกบทดนแปลงพพาทมาพจารณาและตรวจสอบวาเพราะเหตใดจงมการอางสทธในทดนทพพาททบซอนกน พรอมจ าลองรปแผนทของหนงสอแสดงสทธในทดนททบกนนนลงในส าเนาระวางรปถาย (ตอจากเชงอรรถท ๔๙) เมอใด เนอทเทาใด ออกโดยวธใด โดยอาศยหลกฐานใด ปจจบนผใดเปนผมสทธในทดนดงกลาว และมภาระผกพนหรอไมอยางไร
ฯลฯ ฯลฯ (๕) ในกรณหนงสอแสดงสทธในทดนออกทบซอนกน ใหตรวจสอบหนงสอแสดงสทธ
ในทดนทกแปลงโดยมรายละเอยดเชนเดยวกบ (๑) และตรวจสอบวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกทบซอนกนอยางไร ทงแปลงหรอบางสวน หากเปนกรณทบกนเปนบางสวน ใหระบต าแหนงและเนอทททบกน ดวยวาอยบรเวณใด มเนอทเทาใด ทงน โดยใหจ าลองรปแผนทของหนงสอแสดงสทธในทดนททบกนนนลงในส าเนาระวางรปถายทางอากาศหรอส าเนาระวางแผนทเพอการออกโฉนดทดน (แลวแตกรณ) พรอมหมายสแสดงต าแหนงใหชดเจน
ฯลฯ ฯลฯ (๑๑) ใหความเหนวาหนงสอแสดงสทธในทดนดงกลาวไดออกไปโดยคลาดเคลอนหรอ
ไมชอบดวยกฎหมายหรอไม อยางไร และควรพจารณาด าเนนการประการใด
๓๕
ทางอากาศ หรอส าเนาระวางแผนทเพอการออกโฉนดทดนพรอมหมายสแสดงต าแหนง ใหชดเจน และมการเสนอรายงานพรอมความเหนตอผถกฟองคดท ๒ เพอพจารณาสงการตอไปตามอ านาจหนาท ดงนน การกระท าของผถกฟองคดท ๑ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต ในการพจารณาด าเนนการกรณมการออกโฉนดทดน โดยคลาดเคลอนหรอไมชอบดวยกฎหมาย การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ เสนอเรองการตรวจสอบเขตทดนทมการออกโฉนดทดนใหแกบคคลอนทบทดนของผฟองคดตามหลกฐานใบจอง เลขท ๑๘๔ ตอผถกฟองคดท ๒ เพอด าเนนการตามมาตรา ๖๑ แหงประมวล กฎหมายทดน ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายทดน (ฉบบท ๙) พ.ศ. ๒๕๔๓ ภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลมค าพพากษา และแจงผลการด าเนนการดงกลาวให ผฟองคดทราบภายในสบหาวนนบแตวนทไดด าเนนการแลวเสรจ และยกฟองผถกฟองคดท ๒ นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๔๓๖/๒๕๕๘)
(๔) ปลดกระทรวงอตสาหกรรมมหนาทพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลใหเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนด
เมอผรองสอดซงไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคม ไดยนค าขอยายทต ง โรงงานและขยายก าล งการผลตตอกระทรวงอตสาหกรรม และปลดกระทรวงอตสาหกรรมเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ ซงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอดมหนงสอแจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานอนถอวา เปนระยะเวลาตามสมควร ดงนน การทกระทรวงอตสาหกรรมและปลดกระทรวงอตสาหกรรม ปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานานโดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร และแมขนตอนในการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตปลดกระทรวงอตสาหกรรมซงเปน “ผอนญาต” ตามกฎหมาย ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
35
๓๖
ผฟองคดทงเจดรอยสามสบหาอางวาไดรบความเดอดรอนเสยหายจากการท ผรองสอดไมสามารถยายหรอเปลยนแปลงทตงโรงงานน าตาลจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ได เนองจากผถกฟองคดท ๑ (กระทรวงอตสาหกรรม) ไดก าหนดหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ ก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล โดยโรงงานทจะตงใหม ตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอย เดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร โดยไมชอบดวยกฎหมาย และการทผถกฟองคดทงสอง (ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ท ๒) ไมด าเนนการเสนอเรองการขอเปลยนแปลงทตงโรงงานของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร จงน าคดมาฟองขอใหเพกถอนหลกเกณฑการตงหรอยายสถานทตงโรงงานน าตาลดงกลาว และใหผถกฟองคดท ๑ ด าเนนการตามอ านาจหนาทเพอใหผรองสอดสามารถยายสถานทตงโรงงานผลตน าตาลจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ได กบใหผถกฟองคดท ๒ ด าเนนการออกใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน (ร.ง. ๔) ใหแกผรองสอด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล และรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมใหความเหนชอบแลว เปนหลกเกณฑทเกยวกบการก าหนดสถานทตงของโรงงานโดยตรง และมไดถกก าหนดขนโดยจดท าเปนกฎกระทรวง ขอก าหนดในสวนทใหโรงงานทจะตงใหม มระยะหางจากโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร จงเปนกฎ ทออกโดยไมถกตองตามรปแบบ ขนตอน หรอวธการอนเปนสาระส าคญทพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ก าหนดไว ส าหรบการกระท านน หลกเกณฑดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย ผถกฟองคดท ๑ จงไมอาจน าหลกเกณฑดงกลาวมาบงคบใชกบผรองสอดได แมอ านาจในการพจารณาออกใบอนญาตประกอบกจการโรงงานนน พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ จะบญญตใหเปนของปลดกระทรวงหรอผซงปลดกระทรวงมอบหมายกตาม แตในสวนทเกยวกบโรงงานน าตาล คณะรฐมนตรไดก าหนดแนวนโยบาย ในสวนทเกยวกบการขยายก าลงการผลตและยายสถานทตงโรงงานน าตาลทรายเพมเตม เพอควบคมการประกอบกจการโรงงานน าตาลอนมผลกระทบตอระบบอตสาหกรรมออย และน าตาลในภาพรวม ผประกอบกจการโรงงานน าตาลทประสงคจะยายสถานทตงโรงงาน หรอขยายก าล งการผลตตอง ได ร บความเหนชอบของคณะร ฐมนตร โดยขอ เสนอ ของรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม กอนทผประกอบการจะยนค าขอประกอบกจการโรงงาน
๓๗
ตามหลกเกณฑทก าหนดในกฎหมายวาดวยโรงงานอกคร งหนง แมมตคณะรฐมนตรดงกลาว จะไมใชกฎหมาย แตกมผลผกพนผถกฟองคดทงสองใหตองปฏบตตามในฐานะทเปนหวหนาฝายบรหาร มตคณะรฐมนตรดงกลาวจงมสภาพบงคบใหผถกฟองคดทงสองตองด าเนนการ ใหเปนไปตามมตคณะรฐมนตรดงกลาว เมอปรากฏวาผรองสอดเดมไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคมไดยนค าขอยายทตงโรงงานและขยายก าลงการผลตตอผถกฟองคด ทงสองเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ คณะรฐมนตรมมตอนมตใหผรองสอดยายสถานท ตงโรงงานน าตาลจากอ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร ไปตงใหมทอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ตอมา ผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๒๗ พฤศจกายน ๒๕๕๒ แจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามทคณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ จากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงใหมทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว เนองจากส านกชลประทานท ๙ ไดแจงวาไมสามารถจดสรรน าดบใหแกผรองสอดใชในกระบวนการผลตได ตอมา ผรองสอดไดมหนงสอขอทราบผลการพจารณาการเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามท ผรองสอดมค าขอ ผถกฟองคดท ๑ โดยผถกฟองคดท ๒ ไดมหนงสอไปยงผรองสอด ใหผรองสอดแจงความคบหนาการด าเนนโครงการตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ และเหตผลความจ าเปนในการขอเปลยนแปลงการยายสถานทตงโรงงานมาทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว รวมถงผลกระทบจากการยายสถานทตงดงกลาวตอโรงงานน าตาลทรายขางเคยง และรายละเอยดเกยวกบการสงเสรมการปลกออย พนทสงเสรมการปลกออย และเกษตรกรชาวไรออยทเปนคสญญา ผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ มถนายน ๒๕๕๔ มเนอหาสรปไดวา ผรองสอดไดจดซอทดนเพอตงโรงงานทต าบลโคคลาน อ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว จ านวน ๑,๕๕๕ ไร อยบรเวณใกลกบอางเกบน าหวยยาง และอางเกบน าหวยตะเคยน และในขณะเดยวกน ไดท าการสนบสนนและสงเสรมการปลกออย ซงเกษตรกรไดลงนามเปนคสญญากบผรองสอด ในการรบการสงเสรมการปลกออยจ านวน ๑,๑๐๐ ราย รวมพนทการปลกออยจ านวน ๓๔,๐๙๙ ไร แตเนองจากส านกชลประทานท ๙ ไมสามารถจดสรรน าดบใหกบผรองสอดได จงจ าเปนตองยาย แตผถกฟองคดทงสองไมไดด าเนนการใดๆ กระทงผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๕๔ ขอทราบผลการพจารณาการเปลยนแปลงสถานทตงโรงงาน ผถกฟองคดทงสองไมแจงใหผรองสอด ทราบถงผลการพจารณาแตอยางใด กระทงผฟองคดทงเจดรอยสามสบหารวมถงผรองสอดน าคด มาฟองตอศาลปกครองชนตนเมอวนท ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ประกอบกบในขณะทผรองสอดรอใหผถกฟองคดทงสองด าเนนการเสนอค าขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ตอคณะรฐมนตรเพอมมตเหนชอบใหโรงงานน าตาลเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานนน ผถกฟองคดท ๑ ไดด าเนนการเสนอเรองให
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
36
๓๖
ผฟองคดทงเจดรอยสามสบหาอางวาไดรบความเดอดรอนเสยหายจากการท ผรองสอดไมสามารถยายหรอเปลยนแปลงทตงโรงงานน าตาลจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ได เนองจากผถกฟองคดท ๑ (กระทรวงอตสาหกรรม) ไดก าหนดหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ ก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล โดยโรงงานทจะตงใหม ตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอย เดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร โดยไมชอบดวยกฎหมาย และการทผถกฟองคดทงสอง (ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ท ๒) ไมด าเนนการเสนอเรองการขอเปลยนแปลงทตงโรงงานของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร จงน าคดมาฟองขอใหเพกถอนหลกเกณฑการตงหรอยายสถานทตงโรงงานน าตาลดงกลาว และใหผถกฟองคดท ๑ ด าเนนการตามอ านาจหนาทเพอใหผรองสอดสามารถยายสถานทตงโรงงานผลตน าตาลจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ได กบใหผถกฟองคดท ๒ ด าเนนการออกใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน (ร.ง. ๔) ใหแกผรองสอด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล และรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมใหความเหนชอบแลว เปนหลกเกณฑทเกยวกบการก าหนดสถานทตงของโรงงานโดยตรง และมไดถกก าหนดขนโดยจดท าเปนกฎกระทรวง ขอก าหนดในสวนทใหโรงงานทจะตงใหม มระยะหางจากโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร จงเปนกฎ ทออกโดยไมถกตองตามรปแบบ ขนตอน หรอวธการอนเปนสาระส าคญทพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ก าหนดไว ส าหรบการกระท านน หลกเกณฑดงกลาวจงไมชอบดวยกฎหมาย ผถกฟองคดท ๑ จงไมอาจน าหลกเกณฑดงกลาวมาบงคบใชกบผรองสอดได แมอ านาจในการพจารณาออกใบอนญาตประกอบกจการโรงงานนน พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ จะบญญตใหเปนของปลดกระทรวงหรอผซงปลดกระทรวงมอบหมายกตาม แตในสวนทเกยวกบโรงงานน าตาล คณะรฐมนตรไดก าหนดแนวนโยบาย ในสวนทเกยวกบการขยายก าลงการผลตและยายสถานทตงโรงงานน าตาลทรายเพมเตม เพอควบคมการประกอบกจการโรงงานน าตาลอนมผลกระทบตอระบบอตสาหกรรมออย และน าตาลในภาพรวม ผประกอบกจการโรงงานน าตาลทประสงคจะยายสถานทตงโรงงาน หรอขยายก าล งการผลตตอง ได ร บความเหนชอบของคณะร ฐมนตร โดยขอ เสนอ ของรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม กอนทผประกอบการจะยนค าขอประกอบกจการโรงงาน
๓๗
ตามหลกเกณฑทก าหนดในกฎหมายวาดวยโรงงานอกคร งหนง แมมตคณะรฐมนตรดงกลาว จะไมใชกฎหมาย แตกมผลผกพนผถกฟองคดทงสองใหตองปฏบตตามในฐานะทเปนหวหนาฝายบรหาร มตคณะรฐมนตรดงกลาวจงมสภาพบงคบใหผถกฟองคดทงสองตองด าเนนการ ใหเปนไปตามมตคณะรฐมนตรดงกลาว เมอปรากฏวาผรองสอดเดมไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการโรงงานทอ าเภอพนสนคมไดยนค าขอยายทตงโรงงานและขยายก าลงการผลตตอผถกฟองคด ทงสองเพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบ คณะรฐมนตรมมตอนมตใหผรองสอดยายสถานท ตงโรงงานน าตาลจากอ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร ไปตงใหมทอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ตอมา ผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๒๗ พฤศจกายน ๒๕๕๒ แจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามทคณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ จากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงใหมทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว เนองจากส านกชลประทานท ๙ ไดแจงวาไมสามารถจดสรรน าดบใหแกผรองสอดใชในกระบวนการผลตได ตอมา ผรองสอดไดมหนงสอขอทราบผลการพจารณาการเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามท ผรองสอดมค าขอ ผถกฟองคดท ๑ โดยผถกฟองคดท ๒ ไดมหนงสอไปยงผรองสอด ใหผรองสอดแจงความคบหนาการด าเนนโครงการตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ และเหตผลความจ าเปนในการขอเปลยนแปลงการยายสถานทตงโรงงานมาทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว รวมถงผลกระทบจากการยายสถานทตงดงกลาวตอโรงงานน าตาลทรายขางเคยง และรายละเอยดเกยวกบการสงเสรมการปลกออย พนทสงเสรมการปลกออย และเกษตรกรชาวไรออยทเปนคสญญา ผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ มถนายน ๒๕๕๔ มเนอหาสรปไดวา ผรองสอดไดจดซอทดนเพอตงโรงงานทต าบลโคคลาน อ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว จ านวน ๑,๕๕๕ ไร อยบรเวณใกลกบอางเกบน าหวยยาง และอางเกบน าหวยตะเคยน และในขณะเดยวกน ไดท าการสนบสนนและสงเสรมการปลกออย ซงเกษตรกรไดลงนามเปนคสญญากบผรองสอด ในการรบการสงเสรมการปลกออยจ านวน ๑,๑๐๐ ราย รวมพนทการปลกออยจ านวน ๓๔,๐๙๙ ไร แตเนองจากส านกชลประทานท ๙ ไมสามารถจดสรรน าดบใหกบผรองสอดได จงจ าเปนตองยาย แตผถกฟองคดทงสองไมไดด าเนนการใดๆ กระทงผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๕๔ ขอทราบผลการพจารณาการเปลยนแปลงสถานทตงโรงงาน ผถกฟองคดทงสองไมแจงใหผรองสอด ทราบถงผลการพจารณาแตอยางใด กระทงผฟองคดทงเจดรอยสามสบหารวมถงผรองสอดน าคด มาฟองตอศาลปกครองชนตนเมอวนท ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ประกอบกบในขณะทผรองสอดรอใหผถกฟองคดทงสองด าเนนการเสนอค าขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ตอคณะรฐมนตรเพอมมตเหนชอบใหโรงงานน าตาลเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานนน ผถกฟองคดท ๑ ไดด าเนนการเสนอเรองให
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
37
๓๘
คณะรฐมนตรมมตเหนชอบเพอใหมการเปลยนแปลงทตง ยาย หรอขยายก าลงการผลตใหกบโรงงานน าตาลของผประกอบการรายอน ภายหลงจากทคณะรฐมนตรมมตอนมตในหลกการแลว ท านองเดยวกนกบกรณของผรองสอด เหนไดวา ผถกฟองคดทงสองตองตรวจสอบขอเทจจรงพจารณาและด าเนนการเสนอเรองของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาตามอ านาจหนาทอยางชาทสดนบแตผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ มถนายน ๒๕๕๔ ชแจงตามทผถกฟองคดทงสองแจงใหผรองสอดด าเนนการ แตไมปรากฏวาผถกฟองคดทงสองไดด าเนนการพจารณาเสนอเรองของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๓๒ เรอง การยายสถานทตงโรงงานน าตาลทรายใหมและการพจารณาทบทวน มตคณะรฐมนตรซงเปนอ านาจหนาทตามกฎหมายของผถกฟองคดท ๑ แตอยางใด ซงระยะเวลาอนควรทจะถอเปนเกณฑในเบองตนวา ผถกฟองคดทงสองควรพจารณาด าเนนการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาตามอ านาจหนาทใหเสรจสนภายในระยะเวลาเทาใดนน เมอไดพจารณาเทยบเคยงจากระยะเวลาขนสงในการพจารณาอทธรณค าสงทางปกครองของฝายปกครองตามทบญญตไวในมาตรา ๔๕ วรรคหนง๕๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ระยะเวลาในการพจารณาอทธรณโดยเจาหนาทผท าค าสงทางปกครองซงไมเกนสามสบวน รวมกบระยะเวลาในการพจารณาอทธรณโดยผมอ านาจพจารณาอทธรณซงไมเกนหกสบวน ตามมาตรา ๔๕ วรรคสอง๕๑ แหงพระราชบญญตดงกลาว รวมเปนระยะเวลาในการพจารณาเกาสบวน ผถกฟองคดทงสองจงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอดมหนงสอลงวนท ๒๗ พฤศจกายน ๒๕๕๒ แจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามทคณะรฐมนตรมมต เมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ จากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงใหมทอ าเภอวฒนานคร
๕๐-๕๑ พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๔๕ ใหเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง พจารณาค าอทธรณและแจง
ผอทธรณโดยไมชกชา แตตองไมเกนสามสบวนนบแตวนทไดรบอทธรณ ในกรณทเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมดหรอบางสวนกใหด าเนนการเปลยนแปลงค าสงทางปกครองตามความเหนของตนภายในก าหนดเวลาดงกลาวดวย
ถาเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง ไมเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมด หรอบางสวนกใหเรงรายงานความเหนพรอมเหตผลไปยงผมอ านาจพจารณาค าอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคหนง ใหผมอ านาจพจารณาค าอทธรณพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทตนไดรบรายงาน ถามเหตจ าเปนไมอาจพจารณาใหแลวเสรจภายในระยะเวลาดงกลาว ใหผมอ านาจพจารณาอทธรณมหนงสอแจงใหผอทธรณทราบกอนครบก าหนดเวลาดงกลาว ในการน ใหขยายระยะเวลาพจารณาอทธรณออกไปไดไมเกนสามสบวนนบแตวนทครบก าหนดเวลาดงกลาว
๓๙
จงหวดสระแกว อนถอวาเปนระยะเวลาตามสมควร ประกอบกบมาตรา ๓๗๕๒ แหงพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ บญญตวา ในการปฏบตราชการ ทเกยวของกบการบรการประชาชนหรอตดตอประสานงานระหวางสวนราชการดวยกน ใหสวนราชการ ก าหนดระยะเวลาแลวเสรจของงานแตละงาน... มาตรา ๓๘๕๓ แหงพระราชกฤษฎกาดงกลาว บญญตวา เมอสวนราชการใดไดรบการตดตอสอบถามเปนหนงสอจากประชาชน หรอจาก สวนราชการดวยกนเกยวกบงานทอยในอ านาจหนาทของสวนราชการนน ใหเปนหนาทของ สวนราชการนนทจะตองตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหทราบภายในสบหาวนหรอ ภายในก าหนดตามมาตรา ๓๗ ดงนน การทผถกฟองคดทงสองปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานาน โดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการให ผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร อยางไรกตาม ขอเทจจรงปรากฏตามค าแถลงของผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ในวนนงพจารณาคดครงแรกวา คณะรฐมนตรไดมมตในการประชมเมอวนท ๒๐ เมษายน ๒๕๕๘ ใหยกเลกมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๓๒ เรอง การยายสถานทตงและตงโรงงานน าตาลทรายใหม และการพจารณาทบทวนมตคณะรฐมนตร และใหยกเลกมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๔๖ เรอง การแกไขปญหาราคาออยและน าตาลทรายทงระบบ ผถกฟองคดท ๒ จงไมตองเสนอค าขอเรองการยายโรงงานน าตาลและหรอขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาลเพอใหคณะรฐมนตรพจารณาอนมตอกตอไป ศาลจงไมตองมค าบงคบให ผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ด าเนนการตามขนตอนของกฎหมาย ในการเสนอคณะรฐมนตร
๕๒-๕๓ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๓๗ ในการปฏบตราชการทเกยวของกบการบรการประชาชนหรอตดตอ
ประสานงานระหวางสวนราชการดวยกน ใหสวนราชการก าหนดระยะเวลาแลวเสรจของงานแตละงาน และประกาศใหประชาชนและขาราชการทราบเปนการทวไป สวนราชการใดมไดก าหนดระยะเวลาแลวเสรจ ของงานใด และ ก.พ.ร. พจารณาเหนวางานนนมลกษณะทสามารถก าหนดระยะเวลาแลวเสรจได หรอ สวนราชการไดก าหนดระยะเวลาแลวเสรจไว แต ก.พ.ร. เหนวาเปนระยะเวลาทลาชาเกนสมควร ก.พ.ร. จะก าหนดเวลาแลวเสรจใหสวนราชการนนตองปฏบตกได
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๓๘ เมอสวนราชการใดไดรบการตดตอสอบถามเปนหนงสอจากประชาชน หรอ
จากสวนราชการดวยกนเกยวกบงานทอยในอ านาจหนาทของสวนราชการนน ใหเปนหนาทของสวนราชการนน ทจะตองตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหทราบภายในสบหาวนหรอภายในก าหนดเวลาทก าหนดไว ตามมาตรา ๓๗
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
38
๓๘
คณะรฐมนตรมมตเหนชอบเพอใหมการเปลยนแปลงทตง ยาย หรอขยายก าลงการผลตใหกบโรงงานน าตาลของผประกอบการรายอน ภายหลงจากทคณะรฐมนตรมมตอนมตในหลกการแลว ท านองเดยวกนกบกรณของผรองสอด เหนไดวา ผถกฟองคดทงสองตองตรวจสอบขอเทจจรงพจารณาและด าเนนการเสนอเรองของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาตามอ านาจหนาทอยางชาทสดนบแตผรองสอดไดมหนงสอลงวนท ๑๐ มถนายน ๒๕๕๔ ชแจงตามทผถกฟองคดทงสองแจงใหผรองสอดด าเนนการ แตไมปรากฏวาผถกฟองคดทงสองไดด าเนนการพจารณาเสนอเรองของผรองสอดใหคณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๓๒ เรอง การยายสถานทตงโรงงานน าตาลทรายใหมและการพจารณาทบทวน มตคณะรฐมนตรซงเปนอ านาจหนาทตามกฎหมายของผถกฟองคดท ๑ แตอยางใด ซงระยะเวลาอนควรทจะถอเปนเกณฑในเบองตนวา ผถกฟองคดทงสองควรพจารณาด าเนนการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาตามอ านาจหนาทใหเสรจสนภายในระยะเวลาเทาใดนน เมอไดพจารณาเทยบเคยงจากระยะเวลาขนสงในการพจารณาอทธรณค าสงทางปกครองของฝายปกครองตามทบญญตไวในมาตรา ๔๕ วรรคหนง๕๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ระยะเวลาในการพจารณาอทธรณโดยเจาหนาทผท าค าสงทางปกครองซงไมเกนสามสบวน รวมกบระยะเวลาในการพจารณาอทธรณโดยผมอ านาจพจารณาอทธรณซงไมเกนหกสบวน ตามมาตรา ๔๕ วรรคสอง๕๑ แหงพระราชบญญตดงกลาว รวมเปนระยะเวลาในการพจารณาเกาสบวน ผถกฟองคดทงสองจงควรด าเนนการพจารณาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาภายในระยะเวลาเกาสบวนนบแตวนทผรองสอดมหนงสอลงวนท ๒๗ พฤศจกายน ๒๕๕๒ แจงรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมขอเปลยนแปลงสถานทตงโรงงานตามทคณะรฐมนตรมมต เมอวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๐ จากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงใหมทอ าเภอวฒนานคร
๕๐-๕๑ พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๔๕ ใหเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง พจารณาค าอทธรณและแจง
ผอทธรณโดยไมชกชา แตตองไมเกนสามสบวนนบแตวนทไดรบอทธรณ ในกรณทเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมดหรอบางสวนกใหด าเนนการเปลยนแปลงค าสงทางปกครองตามความเหนของตนภายในก าหนดเวลาดงกลาวดวย
ถาเจาหนาทตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง ไมเหนดวยกบค าอทธรณไมวาทงหมด หรอบางสวนกใหเรงรายงานความเหนพรอมเหตผลไปยงผมอ านาจพจารณาค าอทธรณภายในก าหนดเวลาตามวรรคหนง ใหผมอ านาจพจารณาค าอทธรณพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทตนไดรบรายงาน ถามเหตจ าเปนไมอาจพจารณาใหแลวเสรจภายในระยะเวลาดงกลาว ใหผมอ านาจพจารณาอทธรณมหนงสอแจงใหผอทธรณทราบกอนครบก าหนดเวลาดงกลาว ในการน ใหขยายระยะเวลาพจารณาอทธรณออกไปไดไมเกนสามสบวนนบแตวนทครบก าหนดเวลาดงกลาว
๓๙
จงหวดสระแกว อนถอวาเปนระยะเวลาตามสมควร ประกอบกบมาตรา ๓๗๕๒ แหงพระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ บญญตวา ในการปฏบตราชการ ทเกยวของกบการบรการประชาชนหรอตดตอประสานงานระหวางสวนราชการดวยกน ใหสวนราชการ ก าหนดระยะเวลาแลวเสรจของงานแตละงาน... มาตรา ๓๘๕๓ แหงพระราชกฤษฎกาดงกลาว บญญตวา เมอสวนราชการใดไดรบการตดตอสอบถามเปนหนงสอจากประชาชน หรอจาก สวนราชการดวยกนเกยวกบงานทอยในอ านาจหนาทของสวนราชการนน ใหเปนหนาทของ สวนราชการนนทจะตองตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหทราบภายในสบหาวนหรอ ภายในก าหนดตามมาตรา ๓๗ ดงนน การทผถกฟองคดทงสองปลอยใหระยะเวลาลวงเลยมานาน โดยไมด าเนนการตามอ านาจหนาทของตน และไมตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการให ผรองสอดทราบ จงเปนการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายก าหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร อยางไรกตาม ขอเทจจรงปรากฏตามค าแถลงของผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ในวนนงพจารณาคดครงแรกวา คณะรฐมนตรไดมมตในการประชมเมอวนท ๒๐ เมษายน ๒๕๕๘ ใหยกเลกมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๐ ตลาคม ๒๕๓๒ เรอง การยายสถานทตงและตงโรงงานน าตาลทรายใหม และการพจารณาทบทวนมตคณะรฐมนตร และใหยกเลกมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๔๖ เรอง การแกไขปญหาราคาออยและน าตาลทรายทงระบบ ผถกฟองคดท ๒ จงไมตองเสนอค าขอเรองการยายโรงงานน าตาลและหรอขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาลเพอใหคณะรฐมนตรพจารณาอนมตอกตอไป ศาลจงไมตองมค าบงคบให ผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ด าเนนการตามขนตอนของกฎหมาย ในการเสนอคณะรฐมนตร
๕๒-๕๓ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๓๗ ในการปฏบตราชการทเกยวของกบการบรการประชาชนหรอตดตอ
ประสานงานระหวางสวนราชการดวยกน ใหสวนราชการก าหนดระยะเวลาแลวเสรจของงานแตละงาน และประกาศใหประชาชนและขาราชการทราบเปนการทวไป สวนราชการใดมไดก าหนดระยะเวลาแลวเสรจ ของงานใด และ ก.พ.ร. พจารณาเหนวางานนนมลกษณะทสามารถก าหนดระยะเวลาแลวเสรจได หรอ สวนราชการไดก าหนดระยะเวลาแลวเสรจไว แต ก.พ.ร. เหนวาเปนระยะเวลาทลาชาเกนสมควร ก.พ.ร. จะก าหนดเวลาแลวเสรจใหสวนราชการนนตองปฏบตกได
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๓๘ เมอสวนราชการใดไดรบการตดตอสอบถามเปนหนงสอจากประชาชน หรอ
จากสวนราชการดวยกนเกยวกบงานทอยในอ านาจหนาทของสวนราชการนน ใหเปนหนาทของสวนราชการนน ทจะตองตอบค าถามหรอแจงการด าเนนการใหทราบภายในสบหาวนหรอภายในก าหนดเวลาทก าหนดไว ตามมาตรา ๓๗
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
39
๔๐
เพอพจารณาตามค ารองขอของผรองสอดในการขอยายสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว อก แตโดยทคดนผรองสอดไดฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าส ง ใหผ ถกฟองคดท ๑ ด าเนนการตามอ านาจหนาท ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ เพอใหผรองสอดสามารถยายสถานทตงโรงงานผลตน าตาลไปทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกวไดดวย จงตองแปลความวาผรองสอดประสงคจะฟองขอใหศาลมค าพพากษาใหผถกฟองคดท ๒ พจารณาค าขอยายทตงโรงงานภายในเวลา ทก าหนด พจารณาแลวเหนวา แมขนตอนในการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบในหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตผถกฟองคดท ๒ ซงเปน “ผอนญาต” ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม โดยตองพจารณาตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบกฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑการขออนญาตและการอนญาตเกยวกบโรงงานจ าพวกท ๓ พ.ศ. ๒๕๔๙ และประกาศของรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมทเกยวของ และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหเพกถอนหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล เฉพาะหลกเกณฑในขอ ๑ ทก าหนดใหโรงงานทจะตงใหมตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร และใหผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ด าเนนการตามขนตอนของกฎหมายในการเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาตามค ารองขอของผรองสอดในการขอยายสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ภายในเกาสบวนนบแต วนทมค าพพากษาถงทสด ค าขออนนอกจากน ใหยก นน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล เฉพาะหลกเกณฑในขอ ๑ ทก าหนดใหโรงงานทจะตงใหมตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร โดยใหมผลนบแตวนออกหลกเกณฑดงกลาว และใหผถกฟองคดท ๒ พจารณา ค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในกฎหมาย วาดวยโรงงานใหแลวเสรจ และแจงใหผรองสอดทราบภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลม ค าพพากษา ค าขออนนอกจากน ใหยก (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๑๑๘/๒๕๕๘)
๔๑
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมด หรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ดงตอไปน
(๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน
เมอเจาของทดนในบรเวณทจะท าการกอสรางตามโครงการขดลอก
และสรางฝายหวยเสอเฒาแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพส าเรจรป โดยมไดระบขอบเขต ของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอททอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวย เปนสาระส าคญ ดงนน การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนเกนกวาท เจาของทดน มเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน จงเปนการจงใจกระท าตอเจาของทดนใหไดรบ ความเสยหายแกทรพยสน เปนการกระท าละเมดอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมาย กรมชลประทานจงตองรบผดตอเจาของทดนในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าไป ในการปฏบตหนาท
ผฟองคดมชอในโฉนดทดนเลขท ๑๔๖๒๙ เนอท ๑๖ ไร ๓๐ ตารางวา
ในฐานะผจดการมรดกของนาย ศ. โดยทดนดงกลาวอยตดกบล าหวยเสอเฒาซงผฟองคดไดท าหนงสออทศทดนจ านวนเนอท ๑๖ ไร ใหเปนสาธารณประโยชน และเมอไดมการด าเนนการขดลอกล าหวยเสอเฒาแลวเสรจ ผฟองคดเหนวาการกอสรางดงกลาวรกล าทดนของผฟองคดเกนกวา แนวเขตทดนทผฟองคดยนยอม ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหมค าพพากษาหรอค าสงให ผถกฟองคดท ๒ รบผดชดใชคาเสยหายในทดนทเสยเนอทไปประมาณ ๕ ไร ตามราคาประเมนทนทรพย ราคาประมาณไรละ ๒๕,๐๐๐ บาท รวมเปนเงนทงสน ๑๒๕,๐๐๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ผถกฟองคดท ๒ (กรมชลประทาน) ไดจดท าโครงการขดลอกและสรางฝายหวยเสอเฒา กอนเรมด าเนนโครงการ ผฟองคดซงเปนผจดการมรดกของนาย ศ. ซงเปนเจาของโฉนดทดน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
40
๔๐
เพอพจารณาตามค ารองขอของผรองสอดในการขอยายสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว อก แตโดยทคดนผรองสอดไดฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าส ง ใหผ ถกฟองคดท ๑ ด าเนนการตามอ านาจหนาท ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ เพอใหผรองสอดสามารถยายสถานทตงโรงงานผลตน าตาลไปทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกวไดดวย จงตองแปลความวาผรองสอดประสงคจะฟองขอใหศาลมค าพพากษาใหผถกฟองคดท ๒ พจารณาค าขอยายทตงโรงงานภายในเวลา ทก าหนด พจารณาแลวเหนวา แมขนตอนในการเสนอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบในหลกการในการยายทตงโรงงานน าตาลจะถกยกเลกไปแลว แตผถกฟองคดท ๒ ซงเปน “ผอนญาต” ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ยงมหนาทตองพจารณาค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดวาเปนไปตามเงอนไขและหลกเกณฑทกฎหมายก าหนดหรอไม โดยตองพจารณาตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบกฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑการขออนญาตและการอนญาตเกยวกบโรงงานจ าพวกท ๓ พ.ศ. ๒๕๔๙ และประกาศของรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมทเกยวของ และแจงผลการพจารณาใหผรองสอดทราบภายในเวลาอนสมควร การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหเพกถอนหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล เฉพาะหลกเกณฑในขอ ๑ ทก าหนดใหโรงงานทจะตงใหมตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร และใหผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ด าเนนการตามขนตอนของกฎหมายในการเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาตามค ารองขอของผรองสอดในการขอยายสถานทตงโรงงานจากอ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว ไปตงทอ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว ภายในเกาสบวนนบแต วนทมค าพพากษาถงทสด ค าขออนนอกจากน ใหยก นน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหเพกถอนหลกเกณฑตามหนงสอ สอน. ท อก. ๐๖๐๑/๘๖๒ ลงวนท ๑๒ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การก าหนดเงอนไขการยายสถานทตงและขยายก าลงการผลตของโรงงานน าตาล เฉพาะหลกเกณฑในขอ ๑ ทก าหนดใหโรงงานทจะตงใหมตองมระยะหางจากทตงของโรงงานน าตาลทมอยเดมในเสนทางทใกลทสดไมนอยกวา ๘๐ กโลเมตร โดยใหมผลนบแตวนออกหลกเกณฑดงกลาว และใหผถกฟองคดท ๒ พจารณา ค าขอยายทตงโรงงานน าตาลของผรองสอดตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในกฎหมาย วาดวยโรงงานใหแลวเสรจ และแจงใหผรองสอดทราบภายในเกาสบวนนบแตวนทศาลม ค าพพากษา ค าขออนนอกจากน ใหยก (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๑๑๘/๒๕๕๘)
๔๑
๓. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบการกระท าละเมด หรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๓)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
การกระท าละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ ดงตอไปน
(๑) การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนของเจาของทดนเกนกวาท เจาของทดนมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน
เมอเจาของทดนในบรเวณทจะท าการกอสรางตามโครงการขดลอก
และสรางฝายหวยเสอเฒาแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพส าเรจรป โดยมไดระบขอบเขต ของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอททอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวย เปนสาระส าคญ ดงนน การขดลอกล าหวยรกล าเขาไปในทดนเกนกวาท เจาของทดน มเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชน จงเปนการจงใจกระท าตอเจาของทดนใหไดรบ ความเสยหายแกทรพยสน เปนการกระท าละเมดอนเกดจากการใชอ านาจตามกฎหมาย กรมชลประทานจงตองรบผดตอเจาของทดนในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าไป ในการปฏบตหนาท
ผฟองคดมชอในโฉนดทดนเลขท ๑๔๖๒๙ เนอท ๑๖ ไร ๓๐ ตารางวา
ในฐานะผจดการมรดกของนาย ศ. โดยทดนดงกลาวอยตดกบล าหวยเสอเฒาซงผฟองคดไดท าหนงสออทศทดนจ านวนเนอท ๑๖ ไร ใหเปนสาธารณประโยชน และเมอไดมการด าเนนการขดลอกล าหวยเสอเฒาแลวเสรจ ผฟองคดเหนวาการกอสรางดงกลาวรกล าทดนของผฟองคดเกนกวา แนวเขตทดนทผฟองคดยนยอม ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหมค าพพากษาหรอค าสงให ผถกฟองคดท ๒ รบผดชดใชคาเสยหายในทดนทเสยเนอทไปประมาณ ๕ ไร ตามราคาประเมนทนทรพย ราคาประมาณไรละ ๒๕,๐๐๐ บาท รวมเปนเงนทงสน ๑๒๕,๐๐๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ผถกฟองคดท ๒ (กรมชลประทาน) ไดจดท าโครงการขดลอกและสรางฝายหวยเสอเฒา กอนเรมด าเนนโครงการ ผฟองคดซงเปนผจดการมรดกของนาย ศ. ซงเปนเจาของโฉนดทดน
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
41
๔๒
เลขท ๑๔๖๒๙ จ านวนเนอท ๑๖ ไร ๓๐ ตารางวา ไดท าหนงสออทศทดน ๑๖ ไร ใหเปนสาธารณประโยชนเพอใหผถกฟองคดท ๒ น าไปใชด าเนนการขดลอกล าหวยเสอเฒา โดยหนงสอฉบบดงกลาวเปนแบบพมพทถกก าหนดขนโดยมขอความเหมอนกนทกฉบบ และไดน ามาใหเจาของทดน ในบรเวณทจะท าการกอสรางแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพดงกลาว อกทงหนงสอดงกลาว มไดระบขอบเขตของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว คงระบแตเพยงใหใชทดนเนอท จ านวน ๑๖ ไร เพอจดท าล าหวยเสอเฒา แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอท ทอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตไดถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวยเปนสาระส าคญ ตอมา ผฟองคดและราษฎรในพนทดงกลาวเหนวาทดนทอทศใหผถกฟองคดท ๒ มากเกนไป ขอให ผถกฟองคดท ๒ ขยบหรอเปลยนแนวเขตทจะท าการขดลอกหนาฝายออกไปจากจดเดม และผฟองคด ไดโตแยงวา มเจตนาอทศทดนใหเปนสาธารณประโยชนกอสรางล าหวยเสอเฒาโดยวดจากกงกลาง ล าหวยถงทดนของผฟองคดไมเกน ๒๐ เมตร จงไมอาจฟงไดวาผฟองคดมเจตนาอทศทดนจ านวน ๑๖ ไร ใหแกผถกฟองคดท ๒ ตามทระบไวในหนงสออทศทดนใหเปนสาธารณประโยชน ประกอบกบส านกงานทดนจงหวดขอนแกน สาขาหนองสองหอง ไดมหนงสอชแจงตอ ศาลปกครองชนตนวา ผถกฟองคดท ๒ ไดขดลอกล าหวยรกล าทดนของผฟองคดเกนกวาระยะทผฟองคดมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชนอก ๑๐ เมตร ตลอดความยาวของทดน เนอท ๑ ไร ๑ งาน ๒๑ ตารางวา ดงนน ผถกฟองคดท ๒ จงไมมอ านาจทจะบกรก ยดถอ หรอครอบครองทดนของผฟองคดไดโดยชอบดวยกฎหมาย เนองจากผถกฟองคดท ๒ ไมไดด าเนนการเวนคนทดนของผฟองคดตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย หรอไดมการตกลงซอขายทดนของผ ฟองคด และไมปรากฏวาผถกฟองคดท ๒ มสทธโดยชอบ ดวยกฎหมายทจะขดลอกเอาทดนของผฟองคดโดยวธอนๆ ฉะนน การขดลอกล าหวยเสอเฒา ทรกล าเขาไปในทดนของผฟองคดเกนกวาทผฟองคดมเจตนาอทศให จงเปนการจงใจกระท าตอผฟองคดใหไดรบความเสยหายแกทรพยสน เมอการกระท าของผถกฟองคดท ๒ เปนการกระท าละเมดตอผฟองคดอนเกดจากการใชอ านาจตามพระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ ผถกฟองคดท ๒ จงตองรบผดตอผฟองคดในผลแหงการกระท าละเมด ทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๕๕๔ แหงพระราชบญญตความรบผด
๕๔ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๕ หนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตน
ไดกระท าในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได
ฯลฯ ฯลฯ
๔๓
ทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ เมอทดนของผฟองคดไดรบความเสยหายจากการขดลอก ล าหวยเสอเฒาเกนกวาทมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชนเปนเนอท ๑ ไร ๑ งาน ๒๑ ตารางวา จงมความเสยหายรวมเปนเงน ๒๖,๐๕๐ บาท การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๒ ชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด โดยใหใชราคาทดนเปนเงน ๒๖,๐๕๐ บาท ภายในหกสบวน นบแตวนทศาลมค าพพากษาถงทสด สวนผถกฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลส าโรง) ใหยกฟอง นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๖/๒๕๕๘)
(๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบบ าบดน า เส ย กอให เกดแรงสนสะเทอนสงผลให บ าน เร อน ของประชาชนขางเคยงเสยหาย
เมอเทศบาลนครมอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน การท เทศบาลนครไดท าสญญาจาง หางหนสวนจ ากด บ. กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยและ จางบรษท อ. เปนผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน โดยการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชน รวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด เทศบาลนคร ตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด ผฟองคดเปนเจาของบานซงเปนอาคาร ๒ ชน ๒ หลง โดยอาคารสวนหลงไดกอสราง แยกจากอาคารสวนหนา แตเทคานชนกบอาคารสวนหนา ตอมา ผถกฟองคดท ๑ (เทศบาลนครสงขลา) ไดท าสญญาจางผถกฟองคดท ๒ (หางหนสวนจ ากด บ.) กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยใกลกบบรเวณบานของผฟองคด โดยผถกฟองคดท ๑ ไดจาง ผถกฟองคดท ๓ (บรษท อ.) เปนทปรกษาควบคมงานแทนผถกฟองคดท ๑ ซงในการกอสราง ผถกฟองคดท ๒ ใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกเขมพด (SHEET PILE) กนดนกอนขดดน ซงเกดแรงสนสะเทอน ท าใหบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย ผฟองคดจงมหนงสอเรยกรองคาเสยหายจากผถกฟองคดท ๑ แตผถกฟองคดท ๑ เพกเฉย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ จายคาซอมแซมอาคารเปนเงนประมาณ ๑,๐๐๕,๑๒๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอขอเทจจรงรบฟงเปนยตวา การกอสราง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
42
๔๒
เลขท ๑๔๖๒๙ จ านวนเนอท ๑๖ ไร ๓๐ ตารางวา ไดท าหนงสออทศทดน ๑๖ ไร ใหเปนสาธารณประโยชนเพอใหผถกฟองคดท ๒ น าไปใชด าเนนการขดลอกล าหวยเสอเฒา โดยหนงสอฉบบดงกลาวเปนแบบพมพทถกก าหนดขนโดยมขอความเหมอนกนทกฉบบ และไดน ามาใหเจาของทดน ในบรเวณทจะท าการกอสรางแสดงเจตนาอทศทดนตามแบบพมพดงกลาว อกทงหนงสอดงกลาว มไดระบขอบเขตของทดนและจ านวนเนอททแนนอนไว คงระบแตเพยงใหใชทดนเนอท จ านวน ๑๖ ไร เพอจดท าล าหวยเสอเฒา แสดงวาเจาของทดนมไดถอเอาขอบเขตและจ านวนเนอท ทอนญาตใหใชเปนสาระส าคญ หากแตไดถอเอาตามขนาดของการกอสรางล าหวยเปนสาระส าคญ ตอมา ผฟองคดและราษฎรในพนทดงกลาวเหนวาทดนทอทศใหผถกฟองคดท ๒ มากเกนไป ขอให ผถกฟองคดท ๒ ขยบหรอเปลยนแนวเขตทจะท าการขดลอกหนาฝายออกไปจากจดเดม และผฟองคด ไดโตแยงวา มเจตนาอทศทดนใหเปนสาธารณประโยชนกอสรางล าหวยเสอเฒาโดยวดจากกงกลาง ล าหวยถงทดนของผฟองคดไมเกน ๒๐ เมตร จงไมอาจฟงไดวาผฟองคดมเจตนาอทศทดนจ านวน ๑๖ ไร ใหแกผถกฟองคดท ๒ ตามทระบไวในหนงสออทศทดนใหเปนสาธารณประโยชน ประกอบกบส านกงานทดนจงหวดขอนแกน สาขาหนองสองหอง ไดมหนงสอชแจงตอ ศาลปกครองชนตนวา ผถกฟองคดท ๒ ไดขดลอกล าหวยรกล าทดนของผฟองคดเกนกวาระยะทผฟองคดมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชนอก ๑๐ เมตร ตลอดความยาวของทดน เนอท ๑ ไร ๑ งาน ๒๑ ตารางวา ดงนน ผถกฟองคดท ๒ จงไมมอ านาจทจะบกรก ยดถอ หรอครอบครองทดนของผฟองคดไดโดยชอบดวยกฎหมาย เนองจากผถกฟองคดท ๒ ไมไดด าเนนการเวนคนทดนของผฟองคดตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย หรอไดมการตกลงซอขายทดนของผ ฟองคด และไมปรากฏวาผถกฟองคดท ๒ มสทธโดยชอบ ดวยกฎหมายทจะขดลอกเอาทดนของผฟองคดโดยวธอนๆ ฉะนน การขดลอกล าหวยเสอเฒา ทรกล าเขาไปในทดนของผฟองคดเกนกวาทผฟองคดมเจตนาอทศให จงเปนการจงใจกระท าตอผฟองคดใหไดรบความเสยหายแกทรพยสน เมอการกระท าของผถกฟองคดท ๒ เปนการกระท าละเมดตอผฟองคดอนเกดจากการใชอ านาจตามพระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ ผถกฟองคดท ๒ จงตองรบผดตอผฟองคดในผลแหงการกระท าละเมด ทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๕๕๔ แหงพระราชบญญตความรบผด
๕๔ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๕ หนวยงานของรฐตองรบผดตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตน
ไดกระท าในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงานของรฐดงกลาวไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได
ฯลฯ ฯลฯ
๔๓
ทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ เมอทดนของผฟองคดไดรบความเสยหายจากการขดลอก ล าหวยเสอเฒาเกนกวาทมเจตนาอทศใหเปนสาธารณประโยชนเปนเนอท ๑ ไร ๑ งาน ๒๑ ตารางวา จงมความเสยหายรวมเปนเงน ๒๖,๐๕๐ บาท การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๒ ชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด โดยใหใชราคาทดนเปนเงน ๒๖,๐๕๐ บาท ภายในหกสบวน นบแตวนทศาลมค าพพากษาถงทสด สวนผถกฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลส าโรง) ใหยกฟอง นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๖/๒๕๕๘)
(๒) การกอสรางตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและระบบบ าบดน า เส ย กอให เกดแรงสนสะเทอนสงผลให บ าน เร อน ของประชาชนขางเคยงเสยหาย
เมอเทศบาลนครมอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตน การท เทศบาลนครไดท าสญญาจาง หางหนสวนจ ากด บ. กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยและ จางบรษท อ. เปนผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน โดยการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชน รวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด เทศบาลนคร ตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด ผฟองคดเปนเจาของบานซงเปนอาคาร ๒ ชน ๒ หลง โดยอาคารสวนหลงไดกอสราง แยกจากอาคารสวนหนา แตเทคานชนกบอาคารสวนหนา ตอมา ผถกฟองคดท ๑ (เทศบาลนครสงขลา) ไดท าสญญาจางผถกฟองคดท ๒ (หางหนสวนจ ากด บ.) กอสรางระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยใกลกบบรเวณบานของผฟองคด โดยผถกฟองคดท ๑ ไดจาง ผถกฟองคดท ๓ (บรษท อ.) เปนทปรกษาควบคมงานแทนผถกฟองคดท ๑ ซงในการกอสราง ผถกฟองคดท ๒ ใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกเขมพด (SHEET PILE) กนดนกอนขดดน ซงเกดแรงสนสะเทอน ท าใหบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย ผฟองคดจงมหนงสอเรยกรองคาเสยหายจากผถกฟองคดท ๑ แตผถกฟองคดท ๑ เพกเฉย ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ จายคาซอมแซมอาคารเปนเงนประมาณ ๑,๐๐๕,๑๒๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอขอเทจจรงรบฟงเปนยตวา การกอสราง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
43
๔๔
ตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยของผถกฟองคดท ๒ ดวยการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนรวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย ซงสอดคลองกบความเหนของพยานผเชยวชาญวา ความเสยหายเกดจากการกอสรางทเกดจากการขดดน และงานอนๆ เมอผฟองคดไดยนค ารองตอผถกฟองคดท ๑ ถงความเสยหายดงกลาวตงแตวนท ๕ เมษายน ๒๕๔๘ ผถกฟองคดท ๑ กมไดด าเนนการหรอสงการใดๆ ทจะแกไขหรอปองกน ความเสยหายของอาคารและทรพยสนของผฟองคดทจะมตอไป กลบปลอยใหผถกฟองคดท ๒ ท าการกอสรางจนแลวเสรจ จนเปนเหตพพาทในคดน โดยทกอนการกอสราง ไมปรากฏวา บานของผฟองคดไดรบความเสยหายมากอน หากไมมแรงสนสะเทอนจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกเขมพด (SHEET PILE) บานของผฟองคดกยงคงด ารงอยไดอกระยะหนง ประกอบกบผแทนผฟองคด ผแทนผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ไดเคยรวมกนตรวจสอบและท าบนทกการตรวจสอบเมอวนท ๖ มถนายน ๒๕๔๘ พบวาบานผฟองคดไดรบความเสยหายเนองจากการกอสรางดงกลาว และผถกฟองคดท ๑ กยอมรบในความเสยหายดงกลาว โดยมอบหมายใหผถกฟองคดท ๒ ไปท าการตกลงในสวนของคาเสยหายกบผ ฟองคด แตไมสามารถตกลงกนได เมอไมมการซอมแซมอาคารพพาท ท าใหเกดการเหนยวรงของอาคารทงสองหลงจากการเคลอนตวของดนและทราย เปนผลใหบานของผฟองคดไดรบความเสยหายเพมขน เมอผถกฟองคดท ๑ มอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองตามมาตรา ๕๖ (๑)๕๕ และมาตรา ๕๓๕๖
๕๕-๕๖ พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ มาตรา ๕๓ ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลเมองมหนาทตองท าในเขตเทศบาล ดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๕) ใหมและบ ารงทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๕๖ ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลนครมหนาทตองท าในเขตเทศบาล ดงตอไปน (๑) กจการตามทระบไวในมาตรา ๕๓ ฯลฯ ฯลฯ
๔๕
แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ ประกอบมาตรา ๑๖๕๗ แหงพระราชบญญตก าหนดแผน และขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ การทผถกฟองคดท ๑ ไดท าสญญาจางผถกฟองคดท ๒ ด าเนนงานโครงการดงกลาวและจางผถกฟองคดท ๓ เปน ผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน ตามมาตรา ๒๒๕๘ แหงพระราชบญญตเดยวกน เมอการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายตอผฟองคด จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด ผถกฟองคดท ๑ ตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด ตามนยมาตรา ๔๒๐๕๙ และมาตรา ๔๒๘๖๐ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ประกอบมาตรา ๕๖๑ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาเสยหาย แกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๖๘๐,๐๐๐ บาท พรอมดวยดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป นบตงแตวนท ๑๙ มนาคม ๒๕๕๐ เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจสน โดยช าระใหเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวนแหงการชนะคดแกผฟองคด ค าขออนนอกจากนใหยก และยกฟองผถกฟองคดท ๒ และท ๓ นน ศาลปกครองสงสด
๕๗-๕๘ พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครอง
สวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๖ ใหเทศบาล เมองพทยา และองคการบรหารสวนต าบลมอ านาจและหนาท
ในการจดระบบการบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองดงน ฯลฯ ฯลฯ (๒) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน าและทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๒๒ องคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบใหเอกชนด าเนนการตามอ านาจ
และหนาทแทนได ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง ๕๙-๖๐ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๔๒๐ ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอ ท าตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขา
เสยหายถงแกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวา ผนนท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน
มาตรา ๔๒๘ ผวาจางท าของไมตองรบผดเพอความเสยหายอนผรบจางไดกอใหเกดขน แกบคคลภายนอกในระหวางท าการงานทวาจาง เวนแตผวาจางจะเปนผผดในสวนการงานทสงใหท า หรอ ในค าสงทตนใหไว หรอในการเลอกหาผรบจาง
๖๑ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
44
๔๔
ตามโครงการระบบระบายน า ระบบรวบรวมและบ าบดน าเสยของผถกฟองคดท ๒ ดวยการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกและถอนเขมพด (SHEET PILE) กอใหเกดแรงสนสะเทอนสงผลใหบานเรอนของประชาชนรวมถงบานของผฟองคดไดรบความเสยหาย ซงสอดคลองกบความเหนของพยานผเชยวชาญวา ความเสยหายเกดจากการกอสรางทเกดจากการขดดน และงานอนๆ เมอผฟองคดไดยนค ารองตอผถกฟองคดท ๑ ถงความเสยหายดงกลาวตงแตวนท ๕ เมษายน ๒๕๔๘ ผถกฟองคดท ๑ กมไดด าเนนการหรอสงการใดๆ ทจะแกไขหรอปองกน ความเสยหายของอาคารและทรพยสนของผฟองคดทจะมตอไป กลบปลอยใหผถกฟองคดท ๒ ท าการกอสรางจนแลวเสรจ จนเปนเหตพพาทในคดน โดยทกอนการกอสราง ไมปรากฏวา บานของผฟองคดไดรบความเสยหายมากอน หากไมมแรงสนสะเทอนจากการใชเครองตอก (VIBRO HAMMER) ตอกเขมพด (SHEET PILE) บานของผฟองคดกยงคงด ารงอยไดอกระยะหนง ประกอบกบผแทนผฟองคด ผแทนผถกฟองคดท ๑ และท ๒ ไดเคยรวมกนตรวจสอบและท าบนทกการตรวจสอบเมอวนท ๖ มถนายน ๒๕๔๘ พบวาบานผฟองคดไดรบความเสยหายเนองจากการกอสรางดงกลาว และผถกฟองคดท ๑ กยอมรบในความเสยหายดงกลาว โดยมอบหมายใหผถกฟองคดท ๒ ไปท าการตกลงในสวนของคาเสยหายกบผ ฟองคด แตไมสามารถตกลงกนได เมอไมมการซอมแซมอาคารพพาท ท าใหเกดการเหนยวรงของอาคารทงสองหลงจากการเคลอนตวของดนและทราย เปนผลใหบานของผฟองคดไดรบความเสยหายเพมขน เมอผถกฟองคดท ๑ มอ านาจหนาทในการด าเนนงานโครงการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองตามมาตรา ๕๖ (๑)๕๕ และมาตรา ๕๓๕๖
๕๕-๕๖ พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ มาตรา ๕๓ ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลเมองมหนาทตองท าในเขตเทศบาล ดงตอไปน ฯลฯ ฯลฯ (๕) ใหมและบ ารงทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๕๖ ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลนครมหนาทตองท าในเขตเทศบาล ดงตอไปน (๑) กจการตามทระบไวในมาตรา ๕๓ ฯลฯ ฯลฯ
๔๕
แหงพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ ประกอบมาตรา ๑๖๕๗ แหงพระราชบญญตก าหนดแผน และขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ การทผถกฟองคดท ๑ ไดท าสญญาจางผถกฟองคดท ๒ ด าเนนงานโครงการดงกลาวและจางผถกฟองคดท ๓ เปน ผควบคมงานกอสรางและเปนทปรกษาในการควบคมงานกอสรางดงกลาวแทน ตามมาตรา ๒๒๕๘ แหงพระราชบญญตเดยวกน เมอการด าเนนการกอสรางกอใหเกดความเสยหายตอผฟองคด จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด ผถกฟองคดท ๑ ตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคด ตามนยมาตรา ๔๒๐๕๙ และมาตรา ๔๒๘๖๐ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ประกอบมาตรา ๕๖๑ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาเสยหาย แกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๖๘๐,๐๐๐ บาท พรอมดวยดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป นบตงแตวนท ๑๙ มนาคม ๒๕๕๐ เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจสน โดยช าระใหเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวนแหงการชนะคดแกผฟองคด ค าขออนนอกจากนใหยก และยกฟองผถกฟองคดท ๒ และท ๓ นน ศาลปกครองสงสด
๕๗-๕๘ พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครอง
สวนทองถน พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๖ ใหเทศบาล เมองพทยา และองคการบรหารสวนต าบลมอ านาจและหนาท
ในการจดระบบการบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองดงน ฯลฯ ฯลฯ (๒) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน าและทางระบายน า ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๒๒ องคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบใหเอกชนด าเนนการตามอ านาจ
และหนาทแทนได ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทก าหนดในกฎกระทรวง ๕๙-๖๐ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๔๒๐ ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอ ท าตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขา
เสยหายถงแกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวา ผนนท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน
มาตรา ๔๒๘ ผวาจางท าของไมตองรบผดเพอความเสยหายอนผรบจางไดกอใหเกดขน แกบคคลภายนอกในระหวางท าการงานทวาจาง เวนแตผวาจางจะเปนผผดในสวนการงานทสงใหท า หรอ ในค าสงทตนใหไว หรอในการเลอกหาผรบจาง
๖๑ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
45
๔๖
เหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตนเปนใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคดเปนเงน ๖๙๗,๖๘๐ บาท โดยใหช าระใหเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด ใหคนคาธรรมเนยมศาลบางสวนตามสวนของการชนะคดใหแกผฟองคด นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๗๒๑/๒๕๕๘)
(๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล เ มอโรงงานท งหกแหงในคดน ม ไดต งอย ในเขตพนท การปกครอง
ขององคการบรหารสวนต าบลละหารตามประกาศกระทรวงมหาดไทย องคการบรหาร สวนต าบลละหารจงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง การทองคการบรหารสวนต าบลละหารจงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครองของตนใหถกตองโดยไดจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหงซงอยนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทองคการบรหารสวนต าบลละหารกระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว จงเปนการกระท าละเมดตอองคการบรหารสวนต าบลหนองบวซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท องคการบรหารสวนต าบลละหารจงตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายใหแกองคการบรหารสวนต าบลหนองบว
คดน ศาลมค าส งให รวมพจารณาคดหมายเลขด าท ๑๖๗/๒๕๕๑ และ ท ๑๖๘/๒๕๕๑ เขาดวยกน โดยผฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลหนองบว) เหนวา นบแตรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๒ มนาคม ๒๕๓๘ เรอง การจดตงองคการบรหารสวนต าบล โดยจดตงสภาต าบลหนองบว อ าเภอบานคาย จงหวดระยอง เปนองคการบรหารสวนต าบลหนองบว ผฟองคดท ๑ ไดด าเนนการตรวจสอบแนวเขต การปกครองเพอจดท าและปกหลกเขตการปกครอง โดยยดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ พบวา พนทตงโรงงานอตสาหกรรม จ านวน ๖ แหง อยในเขตพนทการปกครองของผฟองคดท ๑ ผฟองคดท ๑ จงมหนงสอลงวนท ๙ กนยายน ๒๕๔๖ ใหผฟองคดท ๒ (องคการบรหาร สวนต าบลละหาร) ระงบการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอนและทดน แตผฟองคดท ๒ เพกเฉย จงน าคดมายนฟองตอศาลปกครองขอใหผฟองคดท ๒ ระงบการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอน
๔๗
และทดนของโรงงานอตสาหกรรมทง ๖ แหงดงกลาว และใหคนเงนภาษทผฟองคดท ๒ จดเกบไปจากโรงงานดงกลาวตงแต ป พ.ศ. ๒๕๔๓ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ เปนเงนทงสนจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท สวนผฟองคดท ๒ ถงท ๑๑ ยนฟองผถกฟองคดท ๑ (ผวาราชการจงหวดระยอง) และท ๒ (ปลดกระทรวงมหาดไทย) ตอศาลปกครองขอใหเพกถอนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนด เขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ประกาศกระทรวงมหาดไทยทงสองฉบบ เปนประกาศทชอบดวยกฎหมาย และโดยทผ ฟองคดท ๑ และท ๒ ไดมการจดตงเปน องคการบรหารสวนต าบลตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดตงองคการบรหารสวนต าบล ลงวนท ๒ มนาคม ๒๕๓๘ โดยใหมเขตตามเขตต าบลตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองท และรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยไดอาศยอ านาจตามมาตรา ๔๐๖๒ และมาตรา ๙๕๖๓
๖๒-๖๓ พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔๐ สภาต าบลทมรายไดโดยไมรวมเงนอดหนนในปงบประมาณทลวงมาตดตอกน
สามปเฉลยไมต ากวาปละหนงแสนหาหมนบาท หรอตามเกณฑรายไดเฉลยในวรรคสอง อาจจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลได โดยท าเปนประกาศของกระทรวงมหาดไทยและใหประกาศในราชกจจานเบกษา ในประกาศนนใหระบชอและเขตขององคการบรหารสวนต าบลไวดวย
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๙๕ สภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม
พ.ศ. ๒๕๑๕ ใด มรายไดโดยไมรวมเงนอดหนนในปงบประมาณทลวงมาตดตอกนสามปกอนวนทพระราชบญญตน ประกาศในราชกจจานเบกษาเฉลยไมต ากวาปละหนงแสนหาหมนบาท ใหกระทรวงมหาดไทยด าเนนการจดตงเปน องคการบรหารสวนต าบลตามพระราชบญญตน ทงน ภายในเกาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ
ใหกระทรวงมหาดไทยประกาศรายชอสภาต าบลทจะจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงใหแลวเสรจภายในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ
ในระหวางด าเนนการจดตงองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงมใหน ามาตรา ๖ มาใชบงคบแกต าบลดงกลาว และใหสภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ยงคงปฏบตหนาทตอไปตามประกาศของคณะปฏวตดงกลาวจนถงวนทมการประชม สภาองคการบรหารสวนต าบลครงแรก
เมอจดตงองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงแลว ใหโอนบรรดาสทธในงบประมาณหรอเงนอดหนน ทรพยสน สทธ สทธเรยกรอง หน และเจาหนาทของสภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ไปเปนขององคการบรหารสวนต าบลทจดตงขนนน
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
46
๔๖
เหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตนเปนใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผฟองคดเปนเงน ๖๙๗,๖๘๐ บาท โดยใหช าระใหเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทคดถงทสด ใหคนคาธรรมเนยมศาลบางสวนตามสวนของการชนะคดใหแกผฟองคด นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๗๒๑/๒๕๕๘)
(๓) การจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองขององคการบรหารสวนต าบล เ มอโรงงานท งหกแหงในคดน ม ไดต งอย ในเขตพนท การปกครอง
ขององคการบรหารสวนต าบลละหารตามประกาศกระทรวงมหาดไทย องคการบรหาร สวนต าบลละหารจงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง การทองคการบรหารสวนต าบลละหารจงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครองของตนใหถกตองโดยไดจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหงซงอยนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทองคการบรหารสวนต าบลละหารกระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว จงเปนการกระท าละเมดตอองคการบรหารสวนต าบลหนองบวซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท องคการบรหารสวนต าบลละหารจงตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายใหแกองคการบรหารสวนต าบลหนองบว
คดน ศาลมค าส งให รวมพจารณาคดหมายเลขด าท ๑๖๗/๒๕๕๑ และ ท ๑๖๘/๒๕๕๑ เขาดวยกน โดยผฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลหนองบว) เหนวา นบแตรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๒ มนาคม ๒๕๓๘ เรอง การจดตงองคการบรหารสวนต าบล โดยจดตงสภาต าบลหนองบว อ าเภอบานคาย จงหวดระยอง เปนองคการบรหารสวนต าบลหนองบว ผฟองคดท ๑ ไดด าเนนการตรวจสอบแนวเขต การปกครองเพอจดท าและปกหลกเขตการปกครอง โดยยดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ พบวา พนทตงโรงงานอตสาหกรรม จ านวน ๖ แหง อยในเขตพนทการปกครองของผฟองคดท ๑ ผฟองคดท ๑ จงมหนงสอลงวนท ๙ กนยายน ๒๕๔๖ ใหผฟองคดท ๒ (องคการบรหาร สวนต าบลละหาร) ระงบการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอนและทดน แตผฟองคดท ๒ เพกเฉย จงน าคดมายนฟองตอศาลปกครองขอใหผฟองคดท ๒ ระงบการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอน
๔๗
และทดนของโรงงานอตสาหกรรมทง ๖ แหงดงกลาว และใหคนเงนภาษทผฟองคดท ๒ จดเกบไปจากโรงงานดงกลาวตงแต ป พ.ศ. ๒๕๔๓ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ เปนเงนทงสนจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท สวนผฟองคดท ๒ ถงท ๑๑ ยนฟองผถกฟองคดท ๑ (ผวาราชการจงหวดระยอง) และท ๒ (ปลดกระทรวงมหาดไทย) ตอศาลปกครองขอใหเพกถอนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนด เขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ประกาศกระทรวงมหาดไทยทงสองฉบบ เปนประกาศทชอบดวยกฎหมาย และโดยทผ ฟองคดท ๑ และท ๒ ไดมการจดตงเปน องคการบรหารสวนต าบลตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การจดตงองคการบรหารสวนต าบล ลงวนท ๒ มนาคม ๒๕๓๘ โดยใหมเขตตามเขตต าบลตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองท และรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยไดอาศยอ านาจตามมาตรา ๔๐๖๒ และมาตรา ๙๕๖๓
๖๒-๖๓ พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔๐ สภาต าบลทมรายไดโดยไมรวมเงนอดหนนในปงบประมาณทลวงมาตดตอกน
สามปเฉลยไมต ากวาปละหนงแสนหาหมนบาท หรอตามเกณฑรายไดเฉลยในวรรคสอง อาจจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลได โดยท าเปนประกาศของกระทรวงมหาดไทยและใหประกาศในราชกจจานเบกษา ในประกาศนนใหระบชอและเขตขององคการบรหารสวนต าบลไวดวย
ฯลฯ ฯลฯ มาตรา ๙๕ สภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม
พ.ศ. ๒๕๑๕ ใด มรายไดโดยไมรวมเงนอดหนนในปงบประมาณทลวงมาตดตอกนสามปกอนวนทพระราชบญญตน ประกาศในราชกจจานเบกษาเฉลยไมต ากวาปละหนงแสนหาหมนบาท ใหกระทรวงมหาดไทยด าเนนการจดตงเปน องคการบรหารสวนต าบลตามพระราชบญญตน ทงน ภายในเกาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ
ใหกระทรวงมหาดไทยประกาศรายชอสภาต าบลทจะจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงใหแลวเสรจภายในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ
ในระหวางด าเนนการจดตงองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงมใหน ามาตรา ๖ มาใชบงคบแกต าบลดงกลาว และใหสภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ยงคงปฏบตหนาทตอไปตามประกาศของคณะปฏวตดงกลาวจนถงวนทมการประชม สภาองคการบรหารสวนต าบลครงแรก
เมอจดตงองคการบรหารสวนต าบลตามวรรคหนงแลว ใหโอนบรรดาสทธในงบประมาณหรอเงนอดหนน ทรพยสน สทธ สทธเรยกรอง หน และเจาหนาทของสภาต าบลตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๓๒๖ ลงวนท ๑๓ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ไปเปนขององคการบรหารสวนต าบลทจดตงขนนน
(มตอหนาถดไป)
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
47
๔๘
แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ ประกาศจดตงผฟองคดท ๑ และท ๒ เปนองคการบรหารสวนต าบลในราชกจจานเบกษา ลงวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๘ ซงท าให ผฟองคดท ๒ มเขตต าบลตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองท และบรรดางบประมาณทรพยสน ฯลฯ ใหโอนไปเปนขององคการบรหารสวนต าบล ดงนน ในขณะทมการจดตงผฟองคดท ๒ ขนเปนองคการบรหารสวนต าบล ผฟองคดท ๒ จงมแนวเขตตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ตงและเปลยนแปลงเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๓๑ และตอมาไดเปลยนเปนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ดงนน ตงแตไดมการจดตงผฟองคดท ๒ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ซงประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๘ ผฟองคดท ๒ ยอมมอ านาจในการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอนและทดน ภายในเขตปกครองทก าหนดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ และจากการส ารวจตรวจสอบพนทเขตต าบลตามค าบรรยายในประกาศกระทรวงมหาดไทยดงกลาว ในเขตพนทพพาท ซงเปนแนวเขตตดตอระหวางผฟองคดท ๑ และท ๒ รบฟงเปนยตวา แนวเสนแบงเขตตามค าบรรยายเขตของประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบล ในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ ซงประกาศทงสองฉบบดงกลาวบรรยายแนวเขตตรงกน โดยถอตามรองน าธรรมชาตคลองใหญและคลองหมอมย เปนแนวแบงเขต และพนทรองน าดงกลาว ยงมสภาพเปนคลองทชดเจนตลอดแนวทพพาท ซงเมอพจารณาจากแนวแบงเขตดงกลาว โรงงานจ านวนหกแหงตามทคกรณกลาวอางจะอยในเขตปกครองของผฟองคดท ๑ ดงนน เมอปรากฏวาโรงงานทงหกแหงในคดนมไดตงอยในเขตพนทการปกครองของผฟองคดท ๒ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ผฟองคดท ๒ จงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง ตามบทบญญตในพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ แตอยางใด ดงนน การทผฟองคดท ๒ จงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครอง
(ตอจากเชงอรรถท ๖๒-๖๓)
ในวาระเรมแรกเปนเวลาสปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบมใหน าความใน มาตรา ๕๘ วรรคสอง มาใชบงคบกบองคการบรหารสวนต าบลทจดต งขนตามวรรคหน งหรอ ตามพระราชบญญตน และใหก านนเปนประธานกรรมการบรหารโดยต าแหนง
๔๙
ของตนใหถกตองตามอ านาจหนาทของกฎหมายโดยไดจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทผฟองคดท ๒ กระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว เมอเกดความเสยหายตอสทธและหนาทของผฟองคดท ๑ จงเปนการกระท าละเมดตามมาตรา ๔๒๐๖๔ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ตอผฟองคดท ๑ ซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และตามมาตรา ๔๑๖๕ แหงพระราชบญญตสภาต าบล และองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ เมอผฟองคดท ๒ เปนนตบคคลและเปนราชการบรหาร สวนทองถนตามมาตรา ๔๓๖๖ แหงพระราชบญญตดงกลาว จงเปนหนวยงานของรฐทตองรบผด ตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๔๖๗ ประกอบมาตรา ๕๖๘ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท ใหแก ผ ฟองคดท ๑ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผ ฟองคดท ๒ คนเงนภาษจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท แกผฟองคดท ๑ หามผฟองคดท ๒ จดเกบภาษหรอด าเนนกจการใดๆ ทางปกครองในพนทปกครองของผฟองคดท ๑ อกตอไป และใหสงมอบเอกสารหลกฐานใดๆ
๖๔ อางแลวในเชงอรรถท ๕๙ หนา ๔๕ ๖๕-๖๖ พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔๑ สภาต าบลทไดจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลตามมาตรา ๔๐ ใหพนจาก
สภาพแหงสภาต าบลนบแตวนทไดประกาศจดตงขนเปนองคการบรหารสวนต าบลเปนตนไป บรรดางบประมาณ ทรพยสน สทธ สทธเรยกรอง หน และเจาหนาทของสภาต าบล
ตามวรรคหนง ใหโอนไปเปนขององคการบรหารสวนต าบล มาตรา ๔๓ องคการบรหารสวนต าบลมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน ๖๗ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชอ
อยางอ นและมฐานะเปนกรม ราชการส วนภม ภาค ราชการส วนทองถ น และร ฐว สาหกจท ต งข น โดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา และใหหมายความรวมถงหนวยงานอนของรฐทมพระราชกฤษฎกา ก าหนดใหเปนหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตนดวย
๖๘ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
48
๔๘
แหงพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ ประกาศจดตงผฟองคดท ๑ และท ๒ เปนองคการบรหารสวนต าบลในราชกจจานเบกษา ลงวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๘ ซงท าให ผฟองคดท ๒ มเขตต าบลตามกฎหมายวาดวยลกษณะปกครองทองท และบรรดางบประมาณทรพยสน ฯลฯ ใหโอนไปเปนขององคการบรหารสวนต าบล ดงนน ในขณะทมการจดตงผฟองคดท ๒ ขนเปนองคการบรหารสวนต าบล ผฟองคดท ๒ จงมแนวเขตตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ตงและเปลยนแปลงเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๓๑ และตอมาไดเปลยนเปนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ดงนน ตงแตไดมการจดตงผฟองคดท ๒ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ซงประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๘ ผฟองคดท ๒ ยอมมอ านาจในการจดเกบภาษปายและภาษโรงเรอนและทดน ภายในเขตปกครองทก าหนดตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ และจากการส ารวจตรวจสอบพนทเขตต าบลตามค าบรรยายในประกาศกระทรวงมหาดไทยดงกลาว ในเขตพนทพพาท ซงเปนแนวเขตตดตอระหวางผฟองคดท ๑ และท ๒ รบฟงเปนยตวา แนวเสนแบงเขตตามค าบรรยายเขตของประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ก าหนดเขตต าบล ในทองทอ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ ซงประกาศทงสองฉบบดงกลาวบรรยายแนวเขตตรงกน โดยถอตามรองน าธรรมชาตคลองใหญและคลองหมอมย เปนแนวแบงเขต และพนทรองน าดงกลาว ยงมสภาพเปนคลองทชดเจนตลอดแนวทพพาท ซงเมอพจารณาจากแนวแบงเขตดงกลาว โรงงานจ านวนหกแหงตามทคกรณกลาวอางจะอยในเขตปกครองของผฟองคดท ๑ ดงนน เมอปรากฏวาโรงงานทงหกแหงในคดนมไดตงอยในเขตพนทการปกครองของผฟองคดท ๒ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๔๑ ผฟองคดท ๒ จงไมมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษจากโรงงานทงหกแหง ตามบทบญญตในพระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ แตอยางใด ดงนน การทผฟองคดท ๒ จงใจหรอประมาทเลนเลอมไดส ารวจตรวจสอบพนทเขตการปกครอง
(ตอจากเชงอรรถท ๖๒-๖๓)
ในวาระเรมแรกเปนเวลาสปนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบมใหน าความใน มาตรา ๕๘ วรรคสอง มาใชบงคบกบองคการบรหารสวนต าบลทจดต งขนตามวรรคหน งหรอ ตามพระราชบญญตน และใหก านนเปนประธานกรรมการบรหารโดยต าแหนง
๔๙
ของตนใหถกตองตามอ านาจหนาทของกฎหมายโดยไดจดเกบภาษนอกพนทเขตการปกครองตามทประกาศกระทรวงมหาดไทยก าหนดไว จงเปนกรณทผฟองคดท ๒ กระท าการโดยไมมสทธและหนาททกฎหมายใหอ านาจไว เมอเกดความเสยหายตอสทธและหนาทของผฟองคดท ๑ จงเปนการกระท าละเมดตามมาตรา ๔๒๐๖๔ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ตอผฟองคดท ๑ ซงเปนผมสทธและหนาทตามกฎหมายในการจดเกบภาษในพนทพพาท ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การก าหนดเขตต าบลในทองทอ าเภอบานคาย จงหวดระยอง ลงวนท ๒๔ พฤศจกายน ๒๕๔๐ และตามมาตรา ๔๑๖๕ แหงพระราชบญญตสภาต าบล และองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ เมอผฟองคดท ๒ เปนนตบคคลและเปนราชการบรหาร สวนทองถนตามมาตรา ๔๓๖๖ แหงพระราชบญญตดงกลาว จงเปนหนวยงานของรฐทตองรบผด ตอผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๔๖๗ ประกอบมาตรา ๕๖๘ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยตองคนเงนภาษทจดเกบมาโดยมชอบดวยกฎหมายจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท ใหแก ผ ฟองคดท ๑ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผ ฟองคดท ๒ คนเงนภาษจ านวน ๓,๕๖๕,๙๙๔ บาท แกผฟองคดท ๑ หามผฟองคดท ๒ จดเกบภาษหรอด าเนนกจการใดๆ ทางปกครองในพนทปกครองของผฟองคดท ๑ อกตอไป และใหสงมอบเอกสารหลกฐานใดๆ
๖๔ อางแลวในเชงอรรถท ๕๙ หนา ๔๕ ๖๕-๖๖ พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๔๑ สภาต าบลทไดจดตงเปนองคการบรหารสวนต าบลตามมาตรา ๔๐ ใหพนจาก
สภาพแหงสภาต าบลนบแตวนทไดประกาศจดตงขนเปนองคการบรหารสวนต าบลเปนตนไป บรรดางบประมาณ ทรพยสน สทธ สทธเรยกรอง หน และเจาหนาทของสภาต าบล
ตามวรรคหนง ใหโอนไปเปนขององคการบรหารสวนต าบล มาตรา ๔๓ องคการบรหารสวนต าบลมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการบรหารสวนทองถน ๖๗ พระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “หนวยงานของรฐ” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชอ
อยางอ นและมฐานะเปนกรม ราชการส วนภม ภาค ราชการส วนทองถ น และร ฐว สาหกจท ต งข น โดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา และใหหมายความรวมถงหนวยงานอนของรฐทมพระราชกฤษฎกา ก าหนดใหเปนหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตนดวย
๖๘ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
49
๕๐
ทเกยวเนองกบการจดเกบภาษหรอการด าเนนกจการใดทางปกครองในพนทพพาทแกผฟองคดท ๑ ทงน โดยสงมอบใหเสรจสนภายใน ๙๐ วน นบแตวนทศาลมค าพพากษา ค าขออนนอกจากน ใหยก และใหยกฟองผฟองคดท ๒ ถงท ๑๑ และใหคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดแกผฟองคดท ๑ นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๓๔-๘๓๕/๒๕๕๘)
(๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย
เมอเจาหนาทของกรมชลประทานลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน า แตปรากฏวาบานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได และกรมชลประทานไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบ เพอใหแจงแกผฟองคดและเกษตรกรผเลยงปลา ในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเพอปองกนความเสยหายทจะเกดขน เปนการด าเนนการท มไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาท เปนเหตใหผฟองคดไดรบ ความเสยหายท าใหปลาทเลยงในกระชงตาย เมอความเสยหายดงกลาวเปนผลโดยตรง จากการกระท าของกรมชลประทาน จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด กรมชลประทานซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมดของเจาหนาทดงกลาว ผฟองคดเปนเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เหนอเขอนนเรศวร เมอวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๕ น าเหนอเขอนลดลงจากระดบทก าหนด เจาหนาทจงลด บานระบายน าทง ๕ บานลง แตในการปดบานระบายน าชองท ๕ เกดขดของหลดออกจากตวเขอน จงไมสามารถควบคมระดบน าเหนอเขอนตามทก าหนดไวได เจาหนาทจงแกไขปญหาโดยการเปด บานระบายน าท ง ๔ บานท เหลอเ พอลดระดบน าเหนอเขอนและระดบน าทายเขอน ใหใกลเคยงกนท าใหน าทไหลผานประตระบายน าท ๕ ลดความแรงลง แตการเปดบานระบายน า ทง ๔ บานทเหลอ ท าใหระดบในแมน านานเหนอเขอนลดลงอยางรวดเรวและมกระแสน าไหลแรง เปนเหตใหปลาทเลยงไวในกระชงของผฟองคดตายทงหมด ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหม ค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคด (กรมชลประทาน) ชดใชคาพนธปลา คาอาหารปลา และคาปลาทจะขายได รวมเปนเงนทงสน ๑๙๘,๘๕๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา
๕๑
เจาหนาทของผถกฟองคดมหนาทดแล บรหารจดการและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร เมอชอง บานระบายน ามอเตอรขบเครองกวานระบายน าซงถอเปนสวนประกอบของเขอนนเรศวร เกดขดของ ช ารดเสยหาย เจาหนาทของผถกฟองคดยอมมหนาทตรวจสอบดแลมอเตอรขบเครองกวาน และลวดสลงของบานระบายน าเพอใหสามารถใชการไดตามปกต ดงนน การทเจาหนาท ของผถกฟองคดลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน าชองท ๕ แตปรากฏวา บานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได จงไมใชเหตสดวสยตามมาตรา ๘๖๙ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ดงทผถกฟองคดกลาวอาง และการทเจาหนาทของผถกฟองคด มไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาทในการตรวจสอบวาเครองกวานระบายน าสามารถท างานไดตามปกตแลวหรอไม เมอการปรบลดระดบน าเหนอเขอนลงในอตราทมากกวาปกต เจาหนาทของผถกฟองคดยอมเลงเหนไดวาการกระท าเชนนจะตองสงผลกระทบตอการเลยงปลา ในกระชงทผฟองคดและเกษตรกรไดเลยงไวบรเวณเหนอเขอนและทายเขอน ซงผถกฟองคดมหนาทตามมาตรา ๔๗๐ แหงพระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ ประกอบกบ
๖๙ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘ ค าวา “เหตสดวสย” หมายความวา เหตใด ๆ อนจะเกดขนกด จะใหผลพบตกด
เปนเหตทไมอาจปองกนไดแมทงบคคลผตองประสบหรอใกลจะตองประสบเหตนนจะไดจดการระมดระวงตามสมควรอนพงคาดหมายไดจากบคคลในฐานะและภาวะเชนนน
๗๐ พระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “การชลประทาน” หมายความวา กจการทกรมชลประทานจดท าขนเพอใหไดมา ซงน า
หรอเพอกก เกบ รกษา ควบคม สง ระบายหรอแบงน าเพอเกษตรกรรม การพลงงาน การสาธารณปโภค หรอการอตสาหกรรม และหมายความรวมถงการปองกนความเสยหายอนเกดจากน ากบรวมถงการคมนาคม ทางน าซงอยในเขตชลประทานดวย
ฯลฯ ฯลฯ “เขอนระบาย” หมายความวา สงทสรางขนเพอทดหรอกกน าในทางน าอนเปนทมา
แหงน าซงจะสงเขาสเขตชลประทาน โดยมชองปดเปดได ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
50
๕๐
ทเกยวเนองกบการจดเกบภาษหรอการด าเนนกจการใดทางปกครองในพนทพพาทแกผฟองคดท ๑ ทงน โดยสงมอบใหเสรจสนภายใน ๙๐ วน นบแตวนทศาลมค าพพากษา ค าขออนนอกจากน ใหยก และใหยกฟองผฟองคดท ๒ ถงท ๑๑ และใหคนคาธรรมเนยมศาลทงหมดแกผฟองคดท ๑ นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๘๓๔-๘๓๕/๒๕๕๘)
(๔) การปรบลดระดบน าบรเวณเหนอเขอนและทายเขอนเปนเหตใหเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เสยหาย
เมอเจาหนาทของกรมชลประทานลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน า แตปรากฏวาบานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได และกรมชลประทานไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบ เพอใหแจงแกผฟองคดและเกษตรกรผเลยงปลา ในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเพอปองกนความเสยหายทจะเกดขน เปนการด าเนนการท มไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาท เปนเหตใหผฟองคดไดรบ ความเสยหายท าใหปลาทเลยงในกระชงตาย เมอความเสยหายดงกลาวเปนผลโดยตรง จากการกระท าของกรมชลประทาน จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคด กรมชลประทานซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมดของเจาหนาทดงกลาว ผฟองคดเปนเกษตรกรผเพาะเลยงสตวน า (กระชงปลา) เหนอเขอนนเรศวร เมอวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๕ น าเหนอเขอนลดลงจากระดบทก าหนด เจาหนาทจงลด บานระบายน าทง ๕ บานลง แตในการปดบานระบายน าชองท ๕ เกดขดของหลดออกจากตวเขอน จงไมสามารถควบคมระดบน าเหนอเขอนตามทก าหนดไวได เจาหนาทจงแกไขปญหาโดยการเปด บานระบายน าท ง ๔ บานท เหลอเ พอลดระดบน าเหนอเขอนและระดบน าทายเขอน ใหใกลเคยงกนท าใหน าทไหลผานประตระบายน าท ๕ ลดความแรงลง แตการเปดบานระบายน า ทง ๔ บานทเหลอ ท าใหระดบในแมน านานเหนอเขอนลดลงอยางรวดเรวและมกระแสน าไหลแรง เปนเหตใหปลาทเลยงไวในกระชงของผฟองคดตายทงหมด ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหม ค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคด (กรมชลประทาน) ชดใชคาพนธปลา คาอาหารปลา และคาปลาทจะขายได รวมเปนเงนทงสน ๑๙๘,๘๕๐ บาท ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา
๕๑
เจาหนาทของผถกฟองคดมหนาทดแล บรหารจดการและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร เมอชอง บานระบายน ามอเตอรขบเครองกวานระบายน าซงถอเปนสวนประกอบของเขอนนเรศวร เกดขดของ ช ารดเสยหาย เจาหนาทของผถกฟองคดยอมมหนาทตรวจสอบดแลมอเตอรขบเครองกวาน และลวดสลงของบานระบายน าเพอใหสามารถใชการไดตามปกต ดงนน การทเจาหนาท ของผถกฟองคดลดการระบายน า โดยกดสวตชเพอปดบานระบายน าชองท ๕ แตปรากฏวา บานระบายน าไมหยดท างานและไดเคลอนตวไปขดกบโครงสรางของเขอนเปนเหตใหลวดสลงขาด ท าใหไมสามารถควบคมบานระบายน าได จงไมใชเหตสดวสยตามมาตรา ๘๖๙ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ดงทผถกฟองคดกลาวอาง และการทเจาหนาทของผถกฟองคด มไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาทในการตรวจสอบวาเครองกวานระบายน าสามารถท างานไดตามปกตแลวหรอไม เมอการปรบลดระดบน าเหนอเขอนลงในอตราทมากกวาปกต เจาหนาทของผถกฟองคดยอมเลงเหนไดวาการกระท าเชนนจะตองสงผลกระทบตอการเลยงปลา ในกระชงทผฟองคดและเกษตรกรไดเลยงไวบรเวณเหนอเขอนและทายเขอน ซงผถกฟองคดมหนาทตามมาตรา ๔๗๐ แหงพระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ ประกอบกบ
๖๙ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๘ ค าวา “เหตสดวสย” หมายความวา เหตใด ๆ อนจะเกดขนกด จะใหผลพบตกด
เปนเหตทไมอาจปองกนไดแมทงบคคลผตองประสบหรอใกลจะตองประสบเหตนนจะไดจดการระมดระวงตามสมควรอนพงคาดหมายไดจากบคคลในฐานะและภาวะเชนนน
๗๐ พระราชบญญตการชลประทานหลวง พทธศกราช ๒๔๘๕ มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “การชลประทาน” หมายความวา กจการทกรมชลประทานจดท าขนเพอใหไดมา ซงน า
หรอเพอกก เกบ รกษา ควบคม สง ระบายหรอแบงน าเพอเกษตรกรรม การพลงงาน การสาธารณปโภค หรอการอตสาหกรรม และหมายความรวมถงการปองกนความเสยหายอนเกดจากน ากบรวมถงการคมนาคม ทางน าซงอยในเขตชลประทานดวย
ฯลฯ ฯลฯ “เขอนระบาย” หมายความวา สงทสรางขนเพอทดหรอกกน าในทางน าอนเปนทมา
แหงน าซงจะสงเขาสเขตชลประทาน โดยมชองปดเปดได ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
51
๕๒
ขอ ๒๗๑ ของกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ในการปองกนความเสยหายอนเกดจากน าดวย การทผถกฟองคดไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบเพอใหแจงแกผฟองคด และเกษตรกรผเลยงปลาในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเพอปองกนความเสยหายทจะเกดขน จงเปนการกระท าละเมดของผถกฟองคด เมอขอเทจจรงไมปรากฏวา เจาหนาทของผถกฟองคดไดมการแจงเตอนดงกลาว ทงทสามารถกระท าได การกระท าของเจาหนาท ของผถกฟองคดจงเปนการด าเนนการทมไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาทเปนเหตให ผฟองคดไดรบความเสยหายท าใหปลาทเลยงในกระชงตาย ความเสยหายดงกลาวเปน ผลโดยตรงจากการกระท าของผถกฟองคด จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคดตามมาตรา ๔๒๐๗๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ผถกฟองคดซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมด ของเจาหนาทดงกลาวตามมาตรา ๕ วรรคหนง๗๓ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดชดใชคาเสยหายใหแกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๘๓,๖๖๗ บาท ภายในก าหนดเกาสบวนนบแตวนทคดถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวนแหงการชนะคด ใหแกผ ฟองคด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๑๑/๒๕๕๘)
๗๑ กฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ขอ ๒ ใหกรมชลประทานมภารกจเกยวกบการพฒนาแหลงน าตามศกยภาพของลมน า
ใหเพยงพอ และจดสรรน าใหกบผใชน าทกประเภท เพอใหผใชน าไดรบน าอยางทวถงและเปนธรรม ตลอดจนปองกนความเสยหายอนเกดจากน า โดยใหมอ านาจหนาทดงตอไปน
(๑) ด าเนนการจดใหไดมาซงน า หรอกก เกบ รกษา ควบคม สง ระบายหรอจดสรรน า เพอการเกษตร การพลงงาน การสาธารณปโภค หรอการอตสาหกรรม ตามกฎหมายวาดวยการชลประทาน กฎหมายวาดวยคนและคน า และกฎหมายอนทเกยวของ
(๒) ด าเนนการเกยวกบการปองกนความเสยหายอนเกดจากน า ความปลอดภยของเขอนและอาคารประกอบ และการคมนาคมทางน าทอยในเขตชลประทาน ตลอดจนด าเนนการเกยวกบกจกรรมพเศษตางๆ ทไมไดเปนแผนงานประจ าปของกรม
ฯลฯ ฯลฯ ๗๒ อางแลวในเชงอรรถท ๕๙ หนา ๔๕ ๗๓ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
๕๓
๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
สญญาทางปกครอง ดงตอไปน (๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาท งานรกษาความสะอาด
ประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง เมอค าสงของเทศบาลต าบลทมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาท อนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ เปนค าสงมอบหมายงานใหผฟองคดปฏบตเปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง จงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงและไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขนขยะตามค าสงดงกลาว การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจาง การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนา จงไมชอบดวยขอสญญา ประกอบกบเทศบาลต าบล บอกเลกสญญาจางโดยมไดเสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง จงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล ฉะนน การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางกบผฟองคดกอนครบก าหนดสญญาจาง โดยผฟองคดมไดประพฤตผดสญญา จงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผด ของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผด จากงบประมาณของเทศบาลต าบล ผ ฟองคด เปนพนกงานจางทวไป ต าแหนงยาม สงกดผถกฟองคดท ๓ (เทศบาลต าบลละแม) ผฟองคดปฏบตหนาทในต าแหนงดงกลาวตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๐ และผถกฟองคดท ๑ (นายกเทศมนตรต าบลละแม) มค าสง เรอง ก าหนดงานและหนาท ความรบผดชอบของพนกงานจางทวไป ต าแหนงยาม ลงวนท ๒๕ มถนายน ๒๕๕๐ มอบหมายให ผฟองคดมหนาทออกตรวจปฏบตการดแลความสงบเรยบรอยในเขตชมชนและบรเวณพนท ในเขตของผถกฟองคดท ๓ ตอมา ผถกฟองคดท ๑ ใหยกเลกค าสงดงกลาวและมค าสง เรอง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
52
๕๒
ขอ ๒๗๑ ของกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ในการปองกนความเสยหายอนเกดจากน าดวย การทผถกฟองคดไมแจงเตอนใหเจาพนกงานทองถน เจาหนาทของกรมเจาทา เจาหนาทของกรมประมง หรอผน าทองถนทราบเพอใหแจงแกผฟองคด และเกษตรกรผเลยงปลาในกระชงทราบ ทงทอยในวสยทจะกระท าไดเพอปองกนความเสยหายทจะเกดขน จงเปนการกระท าละเมดของผถกฟองคด เมอขอเทจจรงไมปรากฏวา เจาหนาทของผถกฟองคดไดมการแจงเตอนดงกลาว ทงทสามารถกระท าได การกระท าของเจาหนาท ของผถกฟองคดจงเปนการด าเนนการทมไดใชความระมดระวงในการปฏบตหนาทเปนเหตให ผฟองคดไดรบความเสยหายท าใหปลาทเลยงในกระชงตาย ความเสยหายดงกลาวเปน ผลโดยตรงจากการกระท าของผถกฟองคด จงเปนการกระท าละเมดตอผฟองคดตามมาตรา ๔๒๐๗๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ผถกฟองคดซงเปนหนวยงานตนสงกดของเจาหนาทโครงการสงน าและบ ารงรกษาเขอนนเรศวร จงตองรบผดในผลแหงการกระท าละเมด ของเจาหนาทดงกลาวตามมาตรา ๕ วรรคหนง๗๓ แหงพระราชบญญตความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. ๒๕๓๙ การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดชดใชคาเสยหายใหแกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๘๓,๖๖๗ บาท ภายในก าหนดเกาสบวนนบแตวนทคดถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวนแหงการชนะคด ใหแกผ ฟองคด นน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๙๑๑/๒๕๕๘)
๗๑ กฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ พ.ศ. ๒๕๕๔ ขอ ๒ ใหกรมชลประทานมภารกจเกยวกบการพฒนาแหลงน าตามศกยภาพของลมน า
ใหเพยงพอ และจดสรรน าใหกบผใชน าทกประเภท เพอใหผใชน าไดรบน าอยางทวถงและเปนธรรม ตลอดจนปองกนความเสยหายอนเกดจากน า โดยใหมอ านาจหนาทดงตอไปน
(๑) ด าเนนการจดใหไดมาซงน า หรอกก เกบ รกษา ควบคม สง ระบายหรอจดสรรน า เพอการเกษตร การพลงงาน การสาธารณปโภค หรอการอตสาหกรรม ตามกฎหมายวาดวยการชลประทาน กฎหมายวาดวยคนและคน า และกฎหมายอนทเกยวของ
(๒) ด าเนนการเกยวกบการปองกนความเสยหายอนเกดจากน า ความปลอดภยของเขอนและอาคารประกอบ และการคมนาคมทางน าทอยในเขตชลประทาน ตลอดจนด าเนนการเกยวกบกจกรรมพเศษตางๆ ทไมไดเปนแผนงานประจ าปของกรม
ฯลฯ ฯลฯ ๗๒ อางแลวในเชงอรรถท ๕๙ หนา ๔๕ ๗๓ อางแลวในเชงอรรถท ๕๔ หนา ๔๒
๕๓
๔. แนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๔)
ศาลปกครองสงสดไดวางแนวทางการปฏบตราชการทไดจากคดพพาทเกยวกบ
สญญาทางปกครอง ดงตอไปน (๑) การมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาท งานรกษาความสะอาด
ประจ ารถเกบขนขยะนอกเหนอหนาทยามตามสญญาจาง เมอค าสงของเทศบาลต าบลทมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาท อนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในงานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ เปนค าสงมอบหมายงานใหผฟองคดปฏบตเปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง จงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงและไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขนขยะตามค าสงดงกลาว การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจาง การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนา จงไมชอบดวยขอสญญา ประกอบกบเทศบาลต าบล บอกเลกสญญาจางโดยมไดเสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง จงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล ฉะนน การทเทศบาลต าบลบอกเลกสญญาจางกบผฟองคดกอนครบก าหนดสญญาจาง โดยผฟองคดมไดประพฤตผดสญญา จงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผด ของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผด จากงบประมาณของเทศบาลต าบล ผ ฟองคด เปนพนกงานจางทวไป ต าแหนงยาม สงกดผถกฟองคดท ๓ (เทศบาลต าบลละแม) ผฟองคดปฏบตหนาทในต าแหนงดงกลาวตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๐ และผถกฟองคดท ๑ (นายกเทศมนตรต าบลละแม) มค าสง เรอง ก าหนดงานและหนาท ความรบผดชอบของพนกงานจางทวไป ต าแหนงยาม ลงวนท ๒๕ มถนายน ๒๕๕๐ มอบหมายให ผฟองคดมหนาทออกตรวจปฏบตการดแลความสงบเรยบรอยในเขตชมชนและบรเวณพนท ในเขตของผถกฟองคดท ๓ ตอมา ผถกฟองคดท ๑ ใหยกเลกค าสงดงกลาวและมค าสง เรอง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
53
๕๔
ก าหนดงานและหนาทรบผดชอบของพนกงานจาง ลงวนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๒ มอบหมายให ผ ฟองคด ไปท าหนาทคนงานประจ ารถขยะ โดยอางวาต าแหนงยามมปรมาณงานนอย ผฟองคดเหนวาค าสงดงกลาวไมชอบจงมหนงสออทธรณค าสงดงกลาวตอผถกฟองคดท ๑ และผฟองคดไมยนยอมปฏบตหนาทตามค าสงของผถกฟองคดท ๑ แตยงคงไปปฏบตหนาท ในต าแหนงยามมาตลอด ตอมา ผถกฟองคดท ๑ ไดแจงผลการพจารณาอทธรณวาค าสงของ ผถกฟองคดท ๑ ชอบดวยกฎหมายแลว และไดมหนงสอสงหามมใหจายคาตอบแทนใหกบ ผฟองคดโดยอางวาผฟองคดไมมาปฏบตงานตามค าสง หลงจากนน ผถกฟองคดท ๑ ไดมหนงสอลงวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคดตงแตวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๒ เปนตนไป ผฟองคดไดรบหนงสอดงกลาวเมอวนท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๒ และเหนวาการสงหามมใหจายคาตอบแทนและการบอกเลกสญญาจางไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ พนจากต าแหนง กบใหผถกฟองคดท ๒ (ปลดเทศบาลต าบลละแม) ออกจากราชการ และใหผถกฟองคดท ๓ จายเงนเดอน ๓ เดอน เปนเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา การทผถกฟองคดท ๓ จะมค าสงใหผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามเปนอยางอนหรอตามทผบงคบบญชามอบหมายเพอประโยชนของทางราชการไดโดยไมตองแกไขสญญา และถอวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าส งของผถกฟองคดท ๓ นน จะตองเปนค าส งมอบหมายงานใหปฏบต เปนพเศษ ทไมนอกเหนอจากขอบเขตหนาทความรบผดชอบตามสญญาจางเทานน เมอค าสงของ ผถกฟองคดท ๓ ทมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทอนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในกองสาธารณสขและสงแวดลอม งานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ จงเปนค าสงมอบหมายงานใหแกผฟองคดปฏบตเปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามเอกสารแนบทายสญญาจางซงเปนสวนหนงของสญญาจาง กลาวคอ เปนงานนอกเหนอขอบเขตของงานรกษาความปลอดภยของส านกงาน รวมทง ในบรเวณเขตของผถกฟองคดท ๓ เมองานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขยะเปนงานนอกเหนอขอบเขตความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง กรณจงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงของผถกฟองคดท ๓ และผฟองคดไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขยะตามค าสงของผถกฟองคดท ๓ การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจางลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๑ การบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนาตามหนงสอลงวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ จงไมชอบดวยขอ ๗ ของสญญาจาง
๕๕
ประกอบกบขอ ๔๙ (๔)๗๔ และขอ ๕๖๗๕ ของประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพร เรอง หลกเกณฑเกยวกบพนกงานจาง ลงวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๔๗ ประกอบกบผถกฟองคดท ๓ บอกเลกสญญาจางโดยมไดเสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพรพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง กรณจงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล เรอง คาตอบแทนและสทธประโยชนของพนกงานจาง (เพมเตม) ลงวนท ๒ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ฉะนน การทผถกฟองคดท ๓ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคดตงแตวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๒ กอนครบก าหนดสญญาจางในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๒ โดยผฟองคด มไดประพฤตผดสญญา กรณจงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผดของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดจากงบประมาณของ ผถกฟองคดท ๓ ตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาลดงกลาว ผถกฟองคดท ๓ จงตองช าระเงนคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดเปนจ านวนสามเทาของอตราคาตอบแทนทผฟองคดไดรบอยกอนวนออกจากงานเปนเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด แตอยางไรกตาม การทผฟองคดมไดยนอทธรณตอศาลปกครองสงสดและมค าขอใหศาลม ค าพพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหผถกฟองคดท ๓ ช าระเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด ศาลจงไมมอ านาจพพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน และก าหนดค าบงคบใหผถกฟองคดท ๓ ช าระเงนใหแกผฟองคดเพมขนได การทศาลปกครองชนตน พพากษาใหผถกฟองคดท ๓ ชดใชคาเสยหายใหแกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๑๔,๘๕๘.๐๗ บาท ทงน ใหช าระแกผฟองคดใหเสรจสนภายใน ๖๐ วน นบแตคดถงทสด กบใหคนคาธรรมเนยมศาล ทงหมดใหแกผฟองคด ค าขออนนอกจากน ใหยก นน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยในผล พพากษายน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๔๕/๒๕๕๘)
๗๔-๗๕ ประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพร เรอง หลกเกณฑเกยวกบ
พนกงานจาง ลงวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๔๗ ขอ ๔๙ การกระท าความผดดงตอไปน ถอวาเปนความผดทางวนยอยางรายแรง ฯลฯ ฯลฯ (๔) ไมปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในสญญาหรอขดค าสง หรอหลกเลยงไมปฏบตตาม
ค าสงของผบงคบบญชาตามขอ ๔๗ จนเปนเหตใหทางราชการไดรบความเสยหายอยางรายแรง ขอ ๕๖ เทศบาลอาจบอกเลกสญญาจางกบพนกงานจางผใดกอนครบก าหนดตามสญญาจางได
โดยไมตองบอกกลาวลวงหนา และไมเปนเหตทพนกงานจางจะเรยกรองคาตอบแทนการเลกสญญาจางได เวนแต คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาลจะก าหนดวาในกรณใดไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดไว
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
54
๕๔
ก าหนดงานและหนาทรบผดชอบของพนกงานจาง ลงวนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๒ มอบหมายให ผ ฟองคด ไปท าหนาทคนงานประจ ารถขยะ โดยอางวาต าแหนงยามมปรมาณงานนอย ผฟองคดเหนวาค าสงดงกลาวไมชอบจงมหนงสออทธรณค าสงดงกลาวตอผถกฟองคดท ๑ และผฟองคดไมยนยอมปฏบตหนาทตามค าสงของผถกฟองคดท ๑ แตยงคงไปปฏบตหนาท ในต าแหนงยามมาตลอด ตอมา ผถกฟองคดท ๑ ไดแจงผลการพจารณาอทธรณวาค าสงของ ผถกฟองคดท ๑ ชอบดวยกฎหมายแลว และไดมหนงสอสงหามมใหจายคาตอบแทนใหกบ ผฟองคดโดยอางวาผฟองคดไมมาปฏบตงานตามค าสง หลงจากนน ผถกฟองคดท ๑ ไดมหนงสอลงวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคดตงแตวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๒ เปนตนไป ผฟองคดไดรบหนงสอดงกลาวเมอวนท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๒ และเหนวาการสงหามมใหจายคาตอบแทนและการบอกเลกสญญาจางไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหผถกฟองคดท ๑ พนจากต าแหนง กบใหผถกฟองคดท ๒ (ปลดเทศบาลต าบลละแม) ออกจากราชการ และใหผถกฟองคดท ๓ จายเงนเดอน ๓ เดอน เปนเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา การทผถกฟองคดท ๓ จะมค าสงใหผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามเปนอยางอนหรอตามทผบงคบบญชามอบหมายเพอประโยชนของทางราชการไดโดยไมตองแกไขสญญา และถอวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าส งของผถกฟองคดท ๓ นน จะตองเปนค าส งมอบหมายงานใหปฏบต เปนพเศษ ทไมนอกเหนอจากขอบเขตหนาทความรบผดชอบตามสญญาจางเทานน เมอค าสงของ ผถกฟองคดท ๓ ทมอบหมายใหผฟองคดปฏบตหนาทอนนอกเหนอหนาทยามโดยใหผฟองคดรบผดชอบในกองสาธารณสขและสงแวดลอม งานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขนขยะ จงเปนค าสงมอบหมายงานใหแกผฟองคดปฏบตเปนพเศษนอกเหนอจากขอบเขตหนาท ความรบผดชอบทก าหนดไวตามเอกสารแนบทายสญญาจางซงเปนสวนหนงของสญญาจาง กลาวคอ เปนงานนอกเหนอขอบเขตของงานรกษาความปลอดภยของส านกงาน รวมทง ในบรเวณเขตของผถกฟองคดท ๓ เมองานรกษาความสะอาดประจ ารถเกบขยะเปนงานนอกเหนอขอบเขตความรบผดชอบทก าหนดไวตามสญญาจาง กรณจงไมอาจถอไดวาผฟองคดยนยอมปฏบตตามค าสงของผถกฟองคดท ๓ และผฟองคดไมจ าตองปฏบตหนาทประจ ารถเกบขยะตามค าสงของผถกฟองคดท ๓ การทผฟองคดปฏบตหนาทต าแหนงยามตอไป จงไมเปนการประพฤตผดสญญาจางลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๑ การบอกเลกสญญาจางโดยไมบอกกลาวลวงหนาตามหนงสอลงวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ จงไมชอบดวยขอ ๗ ของสญญาจาง
๕๕
ประกอบกบขอ ๔๙ (๔)๗๔ และขอ ๕๖๗๕ ของประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพร เรอง หลกเกณฑเกยวกบพนกงานจาง ลงวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๔๗ ประกอบกบผถกฟองคดท ๓ บอกเลกสญญาจางโดยมไดเสนอเหตผลความจ าเปนและประโยชนททางราชการจะไดรบใหคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพรพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะบอกเลกสญญาจาง กรณจงเปนการบอกเลกสญญาทมไดปฏบตตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาล เรอง คาตอบแทนและสทธประโยชนของพนกงานจาง (เพมเตม) ลงวนท ๒ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ฉะนน การทผถกฟองคดท ๓ บอกเลกสญญาจางกบผฟองคดตงแตวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๒ กอนครบก าหนดสญญาจางในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๒ โดยผฟองคด มไดประพฤตผดสญญา กรณจงเปนการบอกเลกสญญาจางโดยมใชความผดของผฟองคด ผฟองคดจงมสทธไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดจากงบประมาณของ ผถกฟองคดท ๓ ตามประกาศคณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาลดงกลาว ผถกฟองคดท ๓ จงตองช าระเงนคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดเปนจ านวนสามเทาของอตราคาตอบแทนทผฟองคดไดรบอยกอนวนออกจากงานเปนเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด แตอยางไรกตาม การทผฟองคดมไดยนอทธรณตอศาลปกครองสงสดและมค าขอใหศาลม ค าพพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหผถกฟองคดท ๓ ช าระเงนจ านวน ๑๙,๗๔๐ บาท ใหแกผฟองคด ศาลจงไมมอ านาจพพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน และก าหนดค าบงคบใหผถกฟองคดท ๓ ช าระเงนใหแกผฟองคดเพมขนได การทศาลปกครองชนตน พพากษาใหผถกฟองคดท ๓ ชดใชคาเสยหายใหแกผฟองคดเปนเงนจ านวน ๑๔,๘๕๘.๐๗ บาท ทงน ใหช าระแกผฟองคดใหเสรจสนภายใน ๖๐ วน นบแตคดถงทสด กบใหคนคาธรรมเนยมศาล ทงหมดใหแกผฟองคด ค าขออนนอกจากน ใหยก นน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยในผล พพากษายน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๔๕/๒๕๕๘)
๗๔-๗๕ ประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดชมพร เรอง หลกเกณฑเกยวกบ
พนกงานจาง ลงวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๔๗ ขอ ๔๙ การกระท าความผดดงตอไปน ถอวาเปนความผดทางวนยอยางรายแรง ฯลฯ ฯลฯ (๔) ไมปฏบตตามเงอนไขทก าหนดในสญญาหรอขดค าสง หรอหลกเลยงไมปฏบตตาม
ค าสงของผบงคบบญชาตามขอ ๔๗ จนเปนเหตใหทางราชการไดรบความเสยหายอยางรายแรง ขอ ๕๖ เทศบาลอาจบอกเลกสญญาจางกบพนกงานจางผใดกอนครบก าหนดตามสญญาจางได
โดยไมตองบอกกลาวลวงหนา และไมเปนเหตทพนกงานจางจะเรยกรองคาตอบแทนการเลกสญญาจางได เวนแต คณะกรรมการกลางพนกงานเทศบาลจะก าหนดวาในกรณใดไดรบคาตอบแทนการออกจากงานโดยไมมความผดไว
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
55
๕๖
(๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
กอนครบก าหนดสญญาจาง นายกองคการบรหารสวนต าบลไมไดท า
การประเมนผลการปฏบตงานใหแกผฟองคดซงเปนพนกงานจางตามภารกจ แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจางใหม จนกระทงสญญาจางของผฟองคดครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณดงกลาวแสดงใหเหนถงเจตนาทไมประสงคจะตอสญญาจางโดยตองการสรรหาพนกงานจางรายใหมแทนผฟองคด และเมอการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง ยอมแสดงวามไดมการน าผลการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคด ไปใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจางและน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจาง การกระท าดงกลาวจงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตให ผฟองคดมไดรบการพจารณาตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย
ผฟองคดเปนพนกงานจางตามภารกจ ต าแหนงพนกงานขบรถยนต สญญาจางม
ก าหนดระยะเวลา ๔ ป สนสดสญญาในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ โดยจะมการประเมนผล การปฏบตงานปละ ๒ ครง ตามปงบประมาณ ไมไดท าการประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ ระหวางวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๑ ถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ เพอประกอบการพจารณาในการตอสญญาจางใหแกผฟองคด ผถกฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลบางตาเถร) ไดออกประกาศองคการบรหารสวนต าบลบางตาเถร เรอง รบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจาง เพอรบสมครพนกงานจางภารกจหลายต าแหนงรวมทงต าแหนงพนกงานขบรถยนตทผฟองคดปฏบตหนาทรวมอยดวย และรบสมครพนกงานทวไปอกหลายต าแหนง ผฟองคดเหนวา ผถกฟองคดมไดประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ เพอพจารณาประกอบการตอสญญาจางใหแกผฟองคดเปนการผดสญญาจาง จงน าคดมาฟองตอศาล ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทสญญาจางพนกงานจางดงกลาว ขอ ๖ ก าหนดใหองคการบรหารสวนต าบลจะท าการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจาง ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดไวตามประกาศหลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบพนกงานจางและทผถกฟองคดก าหนด และตามประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบร เรอง มาตรฐานทวไปเกยวกบพนกงานจาง
๕๗
ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๔๗ ขอ ๓๔ (๑)๗๖ ประกอบขอ ๓๖ (๓)๗๗ เหนไดวา การประเมนผลการ ปฏบตงานของพนกงานจางมความส าคญและจ าเปนเพอใหองคการบรหารสวนต าบลใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจางและน าผลการประเมนไปใชเปนขอมลในการพจารณา ในเรองตางๆ โดยเฉพาะในการตอสญญาจาง ซงผถกฟองคดท ๑ ผกพนตองปฏบตตามสญญาและประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบรดงกลาว ขอเทจจรงปรากฏวา กอนทสญญาจางจะครบก าหนดในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ ผถกฟองคดท ๒ ไมไดท าการประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ ในระหวางวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๑ ถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ ใหแกผฟองคด แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจาง รบสมครพนกงานจางภารกจหลายต าแหนง รวมทงต าแหนงพนกงานขบรถยนตทผฟองคดปฏบตหนาทรวมอยดวยจนกระทงสญญาจางของผฟองคดครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณของผถกฟองคดท ๑ แสดงใหเหนถงเจตนาของ ผถกฟองคดท ๑ ทไมประสงคจะตอสญญาจางใหกบผฟองคด โดยตองการสรรหาพนกงานจาง รายใหมแทนผฟองคด นอกจากน ผถกฟองคดท ๑ ไดแตงตงคณะกรรมการกลนกรอง การประเมนผลการปฏบตงานพนกงานจางครงท ๒ คณะกรรมการดงกลาวพจารณาเสรจสนเมอวนท ๒๔ ตลาคม ๒๕๕๑ แตการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง ยอมแสดงวาผถกฟองคดท ๒ มไดน าผลการประเมนผลการปฏบตงาน
๗๖-๗๗ ประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบร เรอง มาตรฐานทวไป
เกยวกบพนกงานจาง ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๔๗ ขอ ๓๔ ในระหวางสญญาจาง ใหองคการบรหารสวนต าบลจดใหมการประเมนผลการ
ปฏบตงานของพนกงานจาง ดงตอไปน (๑) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจ ใหกระท าในกรณดงตอไปน (ก) การประเมนผลการปฏบตงานประจ าป (ข) การประเมนผลการปฏบตงานเพอตอสญญาจาง ฯลฯ ฯลฯ ขอ ๓๖ การประเมนผลงานปฏบตงานของพนกงานจางตองเปนไปเพอประโยชน
ในการทองคการบรหารสวนต าบลจะไดเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจาง และน าผลการประเมนไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในเรองตางๆ แลวแตกรณ ดงน
ฯลฯ ฯลฯ (๓) การตอสญญาจาง
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
56
๕๖
(๒) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง
กอนครบก าหนดสญญาจาง นายกองคการบรหารสวนต าบลไมไดท า
การประเมนผลการปฏบตงานใหแกผฟองคดซงเปนพนกงานจางตามภารกจ แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจางใหม จนกระทงสญญาจางของผฟองคดครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณดงกลาวแสดงใหเหนถงเจตนาทไมประสงคจะตอสญญาจางโดยตองการสรรหาพนกงานจางรายใหมแทนผฟองคด และเมอการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง ยอมแสดงวามไดมการน าผลการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคด ไปใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจางและน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจาง การกระท าดงกลาวจงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตให ผฟองคดมไดรบการพจารณาตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย
ผฟองคดเปนพนกงานจางตามภารกจ ต าแหนงพนกงานขบรถยนต สญญาจางม
ก าหนดระยะเวลา ๔ ป สนสดสญญาในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ โดยจะมการประเมนผล การปฏบตงานปละ ๒ ครง ตามปงบประมาณ ไมไดท าการประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ ระหวางวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๑ ถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ เพอประกอบการพจารณาในการตอสญญาจางใหแกผฟองคด ผถกฟองคดท ๑ (องคการบรหารสวนต าบลบางตาเถร) ไดออกประกาศองคการบรหารสวนต าบลบางตาเถร เรอง รบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจาง เพอรบสมครพนกงานจางภารกจหลายต าแหนงรวมทงต าแหนงพนกงานขบรถยนตทผฟองคดปฏบตหนาทรวมอยดวย และรบสมครพนกงานทวไปอกหลายต าแหนง ผฟองคดเหนวา ผถกฟองคดมไดประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ เพอพจารณาประกอบการตอสญญาจางใหแกผฟองคดเปนการผดสญญาจาง จงน าคดมาฟองตอศาล ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา โดยทสญญาจางพนกงานจางดงกลาว ขอ ๖ ก าหนดใหองคการบรหารสวนต าบลจะท าการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจาง ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดไวตามประกาศหลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบพนกงานจางและทผถกฟองคดก าหนด และตามประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบร เรอง มาตรฐานทวไปเกยวกบพนกงานจาง
๕๗
ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๔๗ ขอ ๓๔ (๑)๗๖ ประกอบขอ ๓๖ (๓)๗๗ เหนไดวา การประเมนผลการ ปฏบตงานของพนกงานจางมความส าคญและจ าเปนเพอใหองคการบรหารสวนต าบลใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจางและน าผลการประเมนไปใชเปนขอมลในการพจารณา ในเรองตางๆ โดยเฉพาะในการตอสญญาจาง ซงผถกฟองคดท ๑ ผกพนตองปฏบตตามสญญาและประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบรดงกลาว ขอเทจจรงปรากฏวา กอนทสญญาจางจะครบก าหนดในวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ ผถกฟองคดท ๒ ไมไดท าการประเมนผลการปฏบตงานครงท ๒ ในระหวางวนท ๑ เมษายน ๒๕๕๑ ถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๑ ใหแกผฟองคด แตกลบประกาศรบสมครบคคลเพอสรรหาและเลอกสรรเปนพนกงานจาง รบสมครพนกงานจางภารกจหลายต าแหนง รวมทงต าแหนงพนกงานขบรถยนตทผฟองคดปฏบตหนาทรวมอยดวยจนกระทงสญญาจางของผฟองคดครบก าหนด โดยผฟองคดไมไดรบการพจารณาตอสญญาจาง พฤตการณของผถกฟองคดท ๑ แสดงใหเหนถงเจตนาของ ผถกฟองคดท ๑ ทไมประสงคจะตอสญญาจางใหกบผฟองคด โดยตองการสรรหาพนกงานจาง รายใหมแทนผฟองคด นอกจากน ผถกฟองคดท ๑ ไดแตงตงคณะกรรมการกลนกรอง การประเมนผลการปฏบตงานพนกงานจางครงท ๒ คณะกรรมการดงกลาวพจารณาเสรจสนเมอวนท ๒๔ ตลาคม ๒๕๕๑ แตการประเมนผลการปฏบตงานของผฟองคดเสรจสนภายหลงทสญญาจางสนสดลง ยอมแสดงวาผถกฟองคดท ๒ มไดน าผลการประเมนผลการปฏบตงาน
๗๖-๗๗ ประกาศคณะกรรมการพนกงานสวนต าบลจงหวดสพรรณบร เรอง มาตรฐานทวไป
เกยวกบพนกงานจาง ลงวนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๔๗ ขอ ๓๔ ในระหวางสญญาจาง ใหองคการบรหารสวนต าบลจดใหมการประเมนผลการ
ปฏบตงานของพนกงานจาง ดงตอไปน (๑) การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานจางตามภารกจ ใหกระท าในกรณดงตอไปน (ก) การประเมนผลการปฏบตงานประจ าป (ข) การประเมนผลการปฏบตงานเพอตอสญญาจาง ฯลฯ ฯลฯ ขอ ๓๖ การประเมนผลงานปฏบตงานของพนกงานจางตองเปนไปเพอประโยชน
ในการทองคการบรหารสวนต าบลจะไดเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจาง และน าผลการประเมนไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในเรองตางๆ แลวแตกรณ ดงน
ฯลฯ ฯลฯ (๓) การตอสญญาจาง
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
57
๕๘
ของผฟองคดครงท ๒ น าไปใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจาง และน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจางแตประการใด การกระท าของผถกฟองคดท ๒ จงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตใหผฟองคดมไดรบการพจารณาตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย ทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาสนไหมทดแทน ใหแกผฟองคดเปนเงนทงสน ๑๑๐,๔๐๐ บาท พรอมกบช าระดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงนจ านวน ๒๗,๖๐๐ บาท (เดอนตลาคมถงธนวาคม ๒๕๕๑) ตามค าขอของผฟองคดนบแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๑ เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจ และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวน ของการชนะคดเฉพาะทนทรพย จ านวน ๒๗,๖๐๐ บาท ใหแกผฟองคด สวนค าขออนใหยก ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยในผล พพากษายน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๑๐/๒๕๕๘)
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า
เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา
การท ผ ควบคมงานของ เทศบาลต าบล มค าส ง ใหผฟ องคดแก ไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวใหผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนาผนงคอนกรตของถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญาทสามารถกระท าไดตามสญญาจาง และเมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของ เทศบาลต าบลทออกแบบในการกอสรางถงกรองน าไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรม หรอตามมาตรฐานของหลก วชาชางทด ซ งความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปน ความผดพลาดทเปนสาระส าคญของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเล กนอยทเทศบาลต าบลจะอางขอก าหนดในสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการท ผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได ผถกฟองคด (เทศบาลต าบลศรนคร) ไดท าสญญาจางผฟองคดท างานกอสรางระบบประปาหมบาน จ านวน ๒ แหง วงเงนคาจางจ านวน ๒,๖๔๕,๐๐๐ บาท โดยผฟองคดได
๕๙
สงมอบงานงวดท ๑ และไดรบเงนคาจางงวดท ๑ ตามสญญาจางแลว ตอมา ผฟองคดไดมหน งสอลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๘ เ พอส งมอบงานงวดท ๒ ( งวดสดท าย ) แตคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจงานจางแลวเหนวา ผฟองคดยงไมไดท างานจาง บางรายการและถงกรองน าจะตองซอมแซมแกไขเนองจากเกดการแตกราว ผควบคมงานจง สงการใหผฟองคดกอสรางถงกรองน าใหม ท าใหผฟองคดตองเสยคาใชจายเพมขนเปนเงนจ านวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท ซงผถกฟองคดจะตองชดใชคาใชจายในการกอสรางถงกรองน าใหมใหกบผ ฟองคด การท ผ ถกฟองคด ไมชดใชค าใชจ ายด งกล าวและไดหกเงนคาปรบ เนองจากผฟองคดสงมอบงานลาชา เปนการไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคดมาฟองตอศาล ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา การทผควบคมงานของผถกฟองคดมค าสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวให ผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนา ผนงคอนกรตของถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญานทผถกฟองคดสามารถกระท าไดตามสญญาจางขอ ๑๔ วรรคหนง เมอผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าตามแบบใหมทผควบคมงานสงการแลว ปรากฏวาถงกรองน าทสรางขนตามแบบใหมไมเกดปญหาการแตกราว แสดงใหเหนวา หากแบบแปลนถงกรองน าของ ผถกฟองคดถกตอง เปนไปตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ผควบคมงานของผถกฟองคดกไมจ าตองสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงแบบแปลนในการกอสรางถงกรองน าใหม แตควรทจะใหผฟองคดกอสรางถงกรองน าตามแบบแปลนเดม แตตองรอเวลาใหผนงคอนกรตของถงกรองน าเซฟตวกอน การทผควบคมงานของผถกฟองคดสงการใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงโดยใหเพมขนาดของเหลกสานใหใหญขน ผกเหลกสานใหถขน และเพมความหนา ของผนงคอนกรตใหมากขน รวมทงเสรมคานถงกรองน า เพอเพมความแขงแรงของถงกรองน าดงกลาว ทงน กเพอใหถงกรองน าสามารถทนตอแรงดนของน าได ซงการแกไขเปลยนแปลงดงกลาวถอเปนการแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า อนเปนสาระส าคญของถงกรองน า ตามแบบแปลนเดม กรณจงเทากบเปนการยอมรบวา แบบแปลนในการกอสรางถงกรองน าเดมไมถกตอง เปนไปตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาช างท ด จงฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของผถกฟองคดเอง ทออกแบบในการกอสรางถงกรองน าไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ซงความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปนความผดพลาดทเปนสาระส าคญ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
58
๕๘
ของผฟองคดครงท ๒ น าไปใชเปนเครองมอในการบรหารพนกงานจาง และน าไปใชเปนขอมลประกอบการพจารณาในการตอสญญาจางแตประการใด การกระท าของผถกฟองคดท ๒ จงเปนการมไดปฏบตตามสญญาจางเปนเหตใหผฟองคดมไดรบการพจารณาตอสญญาจางท าใหผฟองคดไดรบความเสยหาย ทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชคาสนไหมทดแทน ใหแกผฟองคดเปนเงนทงสน ๑๑๐,๔๐๐ บาท พรอมกบช าระดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงนจ านวน ๒๗,๖๐๐ บาท (เดอนตลาคมถงธนวาคม ๒๕๕๑) ตามค าขอของผฟองคดนบแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๑ เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจ และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวน ของการชนะคดเฉพาะทนทรพย จ านวน ๒๗,๖๐๐ บาท ใหแกผฟองคด สวนค าขออนใหยก ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยในผล พพากษายน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๓๑๐/๒๕๕๘)
(๓) การสงใหผรบจางแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า
เพอใหเกดความแขงแรงซงไมไดแสดงไวในสญญา
การท ผ ควบคมงานของ เทศบาลต าบล มค าส ง ใหผฟ องคดแก ไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวใหผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนาผนงคอนกรตของถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญาทสามารถกระท าไดตามสญญาจาง และเมอขอเทจจรงรบฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของ เทศบาลต าบลทออกแบบในการกอสรางถงกรองน าไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรม หรอตามมาตรฐานของหลก วชาชางทด ซ งความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปน ความผดพลาดทเปนสาระส าคญของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเล กนอยทเทศบาลต าบลจะอางขอก าหนดในสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการท ผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได ผถกฟองคด (เทศบาลต าบลศรนคร) ไดท าสญญาจางผฟองคดท างานกอสรางระบบประปาหมบาน จ านวน ๒ แหง วงเงนคาจางจ านวน ๒,๖๔๕,๐๐๐ บาท โดยผฟองคดได
๕๙
สงมอบงานงวดท ๑ และไดรบเงนคาจางงวดท ๑ ตามสญญาจางแลว ตอมา ผฟองคดไดมหน งสอลงวนท ๒๓ พฤศจกายน ๒๕๔๘ เ พอส งมอบงานงวดท ๒ ( งวดสดท าย ) แตคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจงานจางแลวเหนวา ผฟองคดยงไมไดท างานจาง บางรายการและถงกรองน าจะตองซอมแซมแกไขเนองจากเกดการแตกราว ผควบคมงานจง สงการใหผฟองคดกอสรางถงกรองน าใหม ท าใหผฟองคดตองเสยคาใชจายเพมขนเปนเงนจ านวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท ซงผถกฟองคดจะตองชดใชคาใชจายในการกอสรางถงกรองน าใหมใหกบผ ฟองคด การท ผ ถกฟองคด ไมชดใชค าใชจ ายด งกล าวและไดหกเงนคาปรบ เนองจากผฟองคดสงมอบงานลาชา เปนการไมชอบดวยกฎหมาย จงน าคดมาฟองตอศาล ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา การทผควบคมงานของผถกฟองคดมค าสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงการกอสรางถงกรองน า โดยใหรอผนงคอนกรตของถงกรองน าทแตกออก แลวให ผฟองคดสรางขนใหม และใหเพมขนาดของเหลกสาน ผกเหลกสานใหถขน เพมความหนา ผนงคอนกรตของถงกรองน า และเพมความหนาของคานถงกรองน าอก ๒ ดาน เพอยดผนงคอนกรตทงสดาน เปนการสงใหผรบจางท างานทไมไดแสดงไวในสญญาและเปนการแกไขเปลยนแปลงเพอใหเกดความแขงแรงของถงกรองน า ดงนน จงเปนงานทอยในขอบขายทวไปของวตถประสงคของสญญานทผถกฟองคดสามารถกระท าไดตามสญญาจางขอ ๑๔ วรรคหนง เมอผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าตามแบบใหมทผควบคมงานสงการแลว ปรากฏวาถงกรองน าทสรางขนตามแบบใหมไมเกดปญหาการแตกราว แสดงใหเหนวา หากแบบแปลนถงกรองน าของ ผถกฟองคดถกตอง เปนไปตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ผควบคมงานของผถกฟองคดกไมจ าตองสงใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงแบบแปลนในการกอสรางถงกรองน าใหม แตควรทจะใหผฟองคดกอสรางถงกรองน าตามแบบแปลนเดม แตตองรอเวลาใหผนงคอนกรตของถงกรองน าเซฟตวกอน การทผควบคมงานของผถกฟองคดสงการใหผฟองคดแกไขเปลยนแปลงโดยใหเพมขนาดของเหลกสานใหใหญขน ผกเหลกสานใหถขน และเพมความหนา ของผนงคอนกรตใหมากขน รวมทงเสรมคานถงกรองน า เพอเพมความแขงแรงของถงกรองน าดงกลาว ทงน กเพอใหถงกรองน าสามารถทนตอแรงดนของน าได ซงการแกไขเปลยนแปลงดงกลาวถอเปนการแกไขเปลยนแปลงโครงสรางของถงกรองน า อนเปนสาระส าคญของถงกรองน า ตามแบบแปลนเดม กรณจงเทากบเปนการยอมรบวา แบบแปลนในการกอสรางถงกรองน าเดมไมถกตอง เปนไปตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาช างท ด จงฟงไดวา การทผนงคอนกรตของถงกรองน าแตกเกดจากความผดพลาดของผถกฟองคดเอง ทออกแบบในการกอสรางถงกรองน าไมถกตองตามหลกการทางวศวกรรมหรอตามมาตรฐานของหลกวชาชางทด ซงความผดพลาดดงกลาวนน ถอเปนความผดพลาดทเปนสาระส าคญ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
59
๖๐
ของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเลกนอยทผถกฟองคดจะอางขอ ๑๒ และขอ ๑๓ ของสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการทผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได เมอพจารณาราคากลางในสวนของงานกอสรางถงกรองน า (แบบ ปร. ๕) ตามทผถกฟองคดก าหนดไว เปนเงนจ านวน ๕๗๖,๐๕๖.๘๒ บาท ซงเปนราคาทคดจากคาวสดและคาแรงงานตามแบบเดม แตเมอผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าใหมโดยเพมขนาดของเหลก เพมความหนาของผนงคอนกรต ซงท าใหคาวสดและคาแรงงานจะตองเพมขนจากราคากลาง โดยผฟองคดกอสรางถงกรองน าใหม ตามค าสงของผควบคมงานของผถกฟองคด คดเปนเงน ๓๔๕,๖๓๔.๐๙ บาท แตเมอคดนผฟองคด ฟองขอใหผถกฟองคดชดใชคาใชจายทเพมขนจากการทผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมเปนเงนเพยง ๓๐๐,๐๐๐ บาท ศาลจงพพากษาใหไดไมเกนค าขอ เมอไดวนจฉยแลววา การทถงกรองน าแตกและผฟองคดตองกอสรางถงกรองน า ขนใหม เกดจากความผดพลาดของผถกฟองคดในการออกแบบในการกอสรางถงกรองน า เปนเหตใหผฟองคดตองใชเวลาในการกอสรางถงกรองน าใหมเปนเวลา ๑๖ วน จงไมอาจน าระยะเวลาดงกลาวมาคดคาปรบจากผฟองคดได จงตองถอวาผฟองคดไมสามารถท างานใหแลวเสรจ บรบรณภายในก าหนดเวลาตามขอ ๕ ของสญญาจาง เปนเวลา ๒๓๐ วน ผฟองคดจงตองช าระคาปรบใหแกผถกฟองคดตามขอ ๑๕ ของสญญาดงกลาว เปนเงนจ านวน ๖๐๘,๓๕๐ บาท แตการทผถกฟองคดไมด าเนนการบอกเลกสญญาจางดงกลาว โดยใหผฟองคดด าเนนการ ตามสญญาตอไปจนกระทงจ านวนเงนเกนคาปรบรอยละสบของวงเงนคาจาง และไมปรากฏวา ผฟองคดไดมหนงสอยนยอมเสยคาปรบใหแกผฟองคดโดยไมมเงอนไขแตอยางใด ถอวาเปน การใชดลพนจทขดตอเจตนารมณของขอ ๑๓๑๗๘ ของระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสด ของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ อยางไรกตาม ศาลพเคราะหทางไดเสยของผถกฟองคดแลว เหนควรลดคาปรบใหแกผฟองคดใหเหลอรอยละสบของวงเงนคาจาง
๗๘ ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ ขอ ๑๓๑ ในกรณทคสญญาไมสามารถปฏบตตามสญญาหรอขอตกลงได และจะตองม
การปรบตามสญญาหรอขอตกลงนน หากจ านวนเงนคาปรบจะเกนรอยละสบของวงเงนคาพสดหรอคาจาง ใหหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพจารณาด าเนนการบอกเลกสญญาหรอขอตกลง เวนแตคสญญา จะไดยนยอมเสยคาปรบใหแกหนวยการบรหารราชการสวนทองถน โดยไมมเงอนไขใดๆ ทงสน ใหหวหนาฝายบรหารของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพจารณาผอนปรนการบอกเลกสญญาไดเทาทจ าเปน
๖๑
ตามสญญา คดเปนเงนจ านวน ๒๖๔ ,๕๐๐ บาท ทงน ตามมาตรา ๓๘๓ วรรคหนง๗๙ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การทผถกฟองคดไดหกเงนคาจางเปนคาปรบจ านวน ๖๕๐,๖๗๐ บาท จงเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมาย เมอผถกฟองคดไดหกเงนคาจาง เปนคาปรบจ านวน ๖๕๐,๖๗๐ บาท ไวแลว ผถกฟองคดจงตองคนเงนจ านวนเกนกวา เงนคาปรบทศาลลดใหอย ๓๘๖,๑๗๐ บาท ใหแกผฟองคด การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดชดใชเงนในสวนของ คาประตน าขนาด ๔ นว จ านวน ๒ จด เปนเงน ๕,๐๐๐ บาท คนคาปรบจ านวน ๒๑๖,๘๙๐ บาท และคนเงนหลกประกนการปฏบตตามสญญาจ านวน ๓๗,๐๐๐ บาท ใหแกผฟองคดใหแลวเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทมค าพพากษาถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวน แหงการชนะคด ค าขออนนอกจากน ใหยกนน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหผถกฟองคดชดใชคาใชจายทผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าใหม เปนเงน ๓๐๐,๐๐๐ บาท ใหคนเงนคาปรบจ านวน ๓๘๖,๑๗๐ บาท แกผฟองคด และใหคนคาธรรมเนยมศาลชนอทธรณตามสวนของการชนะคดใหแกผฟองคด นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๙๔๓/๒๕๕๘)
๗๙ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๓๘๓ ถาเบยปรบทรบนนสงเกนสวน ศาลจะลดลงเปนจ านวนพอสมควรกได
ในการทจะวนจฉยวาสมควรเพยงใดนน ทานใหพเคราะหถงทางไดเสยของเจาหนทกอยางอนชอบดวยกฎหมาย ไมใชแตเพยงทางไดเสยในเชงทรพยสน เมอไดใชเงนตามเบยปรบแลว สทธเรยกรองขอลดกเปนอนขาดไป
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
60
๖๐
ของการออกแบบโครงสรางของถงกรองน า โดยมใชเปนกรณทแบบรปและรายการละเอยดคลาดเคลอนเพยงเลกนอยทผถกฟองคดจะอางขอ ๑๒ และขอ ๑๓ ของสญญาจางเพอปฏเสธความรบผดในการชดใชคาใชจายทเพมขนจากการทผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมได เมอพจารณาราคากลางในสวนของงานกอสรางถงกรองน า (แบบ ปร. ๕) ตามทผถกฟองคดก าหนดไว เปนเงนจ านวน ๕๗๖,๐๕๖.๘๒ บาท ซงเปนราคาทคดจากคาวสดและคาแรงงานตามแบบเดม แตเมอผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าใหมโดยเพมขนาดของเหลก เพมความหนาของผนงคอนกรต ซงท าใหคาวสดและคาแรงงานจะตองเพมขนจากราคากลาง โดยผฟองคดกอสรางถงกรองน าใหม ตามค าสงของผควบคมงานของผถกฟองคด คดเปนเงน ๓๔๕,๖๓๔.๐๙ บาท แตเมอคดนผฟองคด ฟองขอใหผถกฟองคดชดใชคาใชจายทเพมขนจากการทผฟองคดตองกอสรางถงกรองน าใหมเปนเงนเพยง ๓๐๐,๐๐๐ บาท ศาลจงพพากษาใหไดไมเกนค าขอ เมอไดวนจฉยแลววา การทถงกรองน าแตกและผฟองคดตองกอสรางถงกรองน า ขนใหม เกดจากความผดพลาดของผถกฟองคดในการออกแบบในการกอสรางถงกรองน า เปนเหตใหผฟองคดตองใชเวลาในการกอสรางถงกรองน าใหมเปนเวลา ๑๖ วน จงไมอาจน าระยะเวลาดงกลาวมาคดคาปรบจากผฟองคดได จงตองถอวาผฟองคดไมสามารถท างานใหแลวเสรจ บรบรณภายในก าหนดเวลาตามขอ ๕ ของสญญาจาง เปนเวลา ๒๓๐ วน ผฟองคดจงตองช าระคาปรบใหแกผถกฟองคดตามขอ ๑๕ ของสญญาดงกลาว เปนเงนจ านวน ๖๐๘,๓๕๐ บาท แตการทผถกฟองคดไมด าเนนการบอกเลกสญญาจางดงกลาว โดยใหผฟองคดด าเนนการ ตามสญญาตอไปจนกระทงจ านวนเงนเกนคาปรบรอยละสบของวงเงนคาจาง และไมปรากฏวา ผฟองคดไดมหนงสอยนยอมเสยคาปรบใหแกผฟองคดโดยไมมเงอนไขแตอยางใด ถอวาเปน การใชดลพนจทขดตอเจตนารมณของขอ ๑๓๑๗๘ ของระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสด ของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ อยางไรกตาม ศาลพเคราะหทางไดเสยของผถกฟองคดแลว เหนควรลดคาปรบใหแกผฟองคดใหเหลอรอยละสบของวงเงนคาจาง
๗๘ ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ. ๒๕๓๕ ขอ ๑๓๑ ในกรณทคสญญาไมสามารถปฏบตตามสญญาหรอขอตกลงได และจะตองม
การปรบตามสญญาหรอขอตกลงนน หากจ านวนเงนคาปรบจะเกนรอยละสบของวงเงนคาพสดหรอคาจาง ใหหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพจารณาด าเนนการบอกเลกสญญาหรอขอตกลง เวนแตคสญญา จะไดยนยอมเสยคาปรบใหแกหนวยการบรหารราชการสวนทองถน โดยไมมเงอนไขใดๆ ทงสน ใหหวหนาฝายบรหารของหนวยการบรหารราชการสวนทองถนพจารณาผอนปรนการบอกเลกสญญาไดเทาทจ าเปน
๖๑
ตามสญญา คดเปนเงนจ านวน ๒๖๔ ,๕๐๐ บาท ทงน ตามมาตรา ๓๘๓ วรรคหนง๗๙ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การทผถกฟองคดไดหกเงนคาจางเปนคาปรบจ านวน ๖๕๐,๖๗๐ บาท จงเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมาย เมอผถกฟองคดไดหกเงนคาจาง เปนคาปรบจ านวน ๖๕๐,๖๗๐ บาท ไวแลว ผถกฟองคดจงตองคนเงนจ านวนเกนกวา เงนคาปรบทศาลลดใหอย ๓๘๖,๑๗๐ บาท ใหแกผฟองคด การทศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดชดใชเงนในสวนของ คาประตน าขนาด ๔ นว จ านวน ๒ จด เปนเงน ๕,๐๐๐ บาท คนคาปรบจ านวน ๒๑๖,๘๙๐ บาท และคนเงนหลกประกนการปฏบตตามสญญาจ านวน ๓๗,๐๐๐ บาท ใหแกผฟองคดใหแลวเสรจภายใน ๖๐ วน นบแตวนทมค าพพากษาถงทสด และใหคนคาธรรมเนยมศาลตามสวน แหงการชนะคด ค าขออนนอกจากน ใหยกนน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวยบางสวน พพากษาแกค าพพากษาของศาลปกครองชนตน เปนใหผถกฟองคดชดใชคาใชจายทผฟองคดไดกอสรางถงกรองน าใหม เปนเงน ๓๐๐,๐๐๐ บาท ใหคนเงนคาปรบจ านวน ๓๘๖,๑๗๐ บาท แกผฟองคด และใหคนคาธรรมเนยมศาลชนอทธรณตามสวนของการชนะคดใหแกผฟองคด นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาของศาลปกครองชนตน (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๙๔๓/๒๕๕๘)
๗๙ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๓๘๓ ถาเบยปรบทรบนนสงเกนสวน ศาลจะลดลงเปนจ านวนพอสมควรกได
ในการทจะวนจฉยวาสมควรเพยงใดนน ทานใหพเคราะหถงทางไดเสยของเจาหนทกอยางอนชอบดวยกฎหมาย ไมใชแตเพยงทางไดเสยในเชงทรพยสน เมอไดใชเงนตามเบยปรบแลว สทธเรยกรองขอลดกเปนอนขาดไป
ฯลฯ ฯลฯ
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
61
๖๒
(๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงาน และคาแรงทเพมขนกอนตรวจรบมอบงาน
กรมชลประทานตกลงยนยอมกบผฟองคดแลววาใหมการกอสรางตามแบบแปลน ทแกไขใหมโดยมคากอสรางทเพมขนตามปรมาณงานทจะตองท าจรง แตกรมชลประทานละเลยไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคางานทเพมขนดงกลาว จนกระทงไดรบมอบงานกอสรางทงหมดและไดออกใบรบรองผลงานตามปรมาณงานทกอสรางจรงใหแกผฟองคดแลว กรมชลประทานจงไดท าเรองขออนมตตอคณะกรรมการวาดวยการพสดเพอขอยกเวนระเบยบในการแกไขสญญาฉบบพพาทหลงจากการตรวจรบมอบงานไปแลว เมอคณะกรรมการดงกลาวไมยกเวนหรอผอนผนใหแกสญญา กรมชลประทานจงอางความเหนของคณะกรรมการมาเปนเหตปฏเสธการช าระเงนคากอสรางทเพมขนกบผฟองคดอนเปนการกระท าโดยไมสจรต อกท ง ความเหนดงกลาวยอมมผลผกพนเฉพาะ กรมชลประทาน แตไมมผลผกพนผฟองคด ดงนน กรมชลประทานจงตองรบผดช าระเงน คากอสรางทเพมขนใหแกผฟองคดตามสญญา ผถกฟองคดท ๑ (กรมชลประทาน) ไดท าสญญาวาจางผฟองคดใหท าการกอสรางระบบสงน า โครงการระบบสงน าหวยขอนแกน อ าเภอหลมสก จงหวดเพชรบรณ วงเงนคาจางจ านวน ๗๑,๔๓๔,๘๐๑ บาท หลงจากท าสญญาดงกลาวแลว ผฟองคดไดท าการกอสรางสะพานน าและรางเททงน า ปรากฏวาไมสามารถท าการตอกเสาเขมได เนองจากสภาพพนท ใตผวดนเปนชนหนดานแขง ผฟองคดจงมหนงสอถงประธานคณะกรรมการตรวจการจางแจงปญหา และอปสรรคในการตอกเสาเขม ตอมา ผถกฟองคดท ๑ โดยผถกฟองคดท ๒ (อธบดกรมชลประทาน) ไดอนมตในหลกการใหแกไขแบบกอสรางแลว คณะกรรมการตรวจการจางแจงใหผฟองคดด าเนนการตามแบบทแกไขเพมเตม ผฟองคดไดด าเนนการกอสรางตามแบบรปทแกไขเพมเตม จงท าใหงานกอสรางเพมขนเปนเงนและการกอสรางมปรมาณงานเพมขนจากทไดค านวณ ประมาณงานไวตามสญญา ผฟองคดจงขอใหผถกฟองคดท ๑ ช าระเงนดงกลาว แตผถกฟองคดท ๑ แจงใหผฟองคดรอไปกอน เนองจากตดขดปญหากรณมไดด าเนนการแกไขสญญากอนสญญาสนสด ตามขอ ๑๓๖ ของระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และผถกฟองคดท ๑ ก าลงขออนมตผอนผนไมปฏบตตามระเบยบดงกลาวตอกรมบญชกลาง ตอมา กรมบญชกลางไมอนมตใหผอนผนทจะไมปฏบตตามระเบยบดงกลาวท าใหผถกฟองคดท ๑ ไมสามารถเบกจายเงน
๖๓
คากอสรางใหแกผฟองคดได ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงให ผถกฟองคดทงสองจายคางานทเพมขนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ตงแตวนทคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจรบงานทเพมขน พรอมดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ของจ านวนเงนดงกลาว นบตงแตวนทตองจายเงนจนกวาผถกฟองคดทงสองจะไดช าระเงนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแกผฟองคดจนครบถวน ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ขอเทจจรงรบฟงไดวา หลงจาก ท าสญญา ผฟองคดพบปญหาอปสรรคในการท างานเนองจากบรเวณฐานรากสะพานน า ท กม. ๐+๒๘๖.๒๗๗ ถง ๐+๖๖๓.๒๔๗ และท กม. ๐+๘๑๗.๒๗๗ ซงเปนจดแยกรางเททงน า ลงเหมองวงไฮ สภาพพนทใตผวดนเปนชนหนดานแขง ไมสามารถตอกเสาเขมลงไปได ผฟองคดจงมหนงสอถงประธานคณะกรรมการตรวจการจางแจงใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบและพจารณาแกไขตอไป เจาหนาทผรบผดชอบงานออกแบบชลประทาน ๓ ฝายออกแบบชลประทานสวนเหนอ รวมตรวจสอบพนทในสนามแลวเหนวา ดนฐานรากอาคารสามารถรบน าหนกไดอยางปลอดภย เหนสมควรแกไขแบบตอมอสะพานน า (ฐานเสาเขม) เปลยนเปนแบบตอมอสะพานน า (ฐานแผ) ตอมา คณะกรรมการตรวจการจางมหนงสอลงวนท ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๔๕ สรปราคางานทกอสรางจรงทงสญญารวมเปนเงนทงสน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท เพมจากสญญา ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท โดยคณะกรรมการตรวจการจางเสนอผถกฟองคดท ๑ ใหพจารณาอนมตงบประมาณสวนทเพมจากสญญาเพอด าเนนการเบกจายเงนใหแกผฟองคด ตอมา วนท ๑๑ มถนายน ๒๕๔๕ ผฟองคดไดสงมอบงานงวดท ๘ ใหแกคณะกรรมการตรวจการจาง และมหนงสอลงวนท ๑๒ มถนายน ๒๕๔๕ ถงคณะกรรมการตรวจการจางขอสงมอบ งานทงสญญาตามปรมาณงานทท าเสรจจรงเปนเงนจ านวน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท คณะกรรมการตรวจการจางมหนงสอลงวนท ๑๓ มถนายน ๒๕๔๕ รายงานการตรวจรบงาน ทงสญญาตงแตวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๔ ถงวนท ๑๑ มถนายน ๒๕๔๕ เปนเงนจ านวน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท ตอมา ผฟองคดมหนงสอลงวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๔๖ เรงรดให ผถกฟองคดท ๑ เบกจายคางานทเพมขนเปนเงนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแกผฟองคด หลงจากนน ผถกฟองคดท ๑ ไดหารอไปยงกรมบญชกลาง เพอขออนมตผอนผนใหผถกฟองคดท ๑ เปลยนแปลงและแกไขสญญาภายหลงจากทมการสงมอบงานและคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจรบงานเรยบรอยไปกอนแลว กรมบญชกลางมหนงสอลงวนท ๑ กนยายน ๒๕๔๘ ถงผถกฟองคดท ๒ ตอบขอหารอวาการทผถกฟองคดท ๑ ขออนมตใหแกไขสญญาหลงจากทมการสงมอบงาน และคณะกรรมการตรวจการจางตรวจรบงานเสรจสนไปกอนแลวนน ไมมเหต ทจะตองยกเวนผอนผนการปฏบตตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ ผถกฟองคดท ๑ จงมหนงสอแจงผฟองคดวาผถกฟองคดท ๑ ไมอาจเบกจายเงนคากอสราง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
62
๖๒
(๔) คสญญาตกลงยนยอมใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหม แตหนวยงานทางปกครองไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงาน และคาแรงทเพมขนกอนตรวจรบมอบงาน
กรมชลประทานตกลงยนยอมกบผฟองคดแลววาใหมการกอสรางตามแบบแปลน ทแกไขใหมโดยมคากอสรางทเพมขนตามปรมาณงานทจะตองท าจรง แตกรมชลประทานละเลยไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคางานทเพมขนดงกลาว จนกระทงไดรบมอบงานกอสรางทงหมดและไดออกใบรบรองผลงานตามปรมาณงานทกอสรางจรงใหแกผฟองคดแลว กรมชลประทานจงไดท าเรองขออนมตตอคณะกรรมการวาดวยการพสดเพอขอยกเวนระเบยบในการแกไขสญญาฉบบพพาทหลงจากการตรวจรบมอบงานไปแลว เมอคณะกรรมการดงกลาวไมยกเวนหรอผอนผนใหแกสญญา กรมชลประทานจงอางความเหนของคณะกรรมการมาเปนเหตปฏเสธการช าระเงนคากอสรางทเพมขนกบผฟองคดอนเปนการกระท าโดยไมสจรต อกท ง ความเหนดงกลาวยอมมผลผกพนเฉพาะ กรมชลประทาน แตไมมผลผกพนผฟองคด ดงนน กรมชลประทานจงตองรบผดช าระเงน คากอสรางทเพมขนใหแกผฟองคดตามสญญา ผถกฟองคดท ๑ (กรมชลประทาน) ไดท าสญญาวาจางผฟองคดใหท าการกอสรางระบบสงน า โครงการระบบสงน าหวยขอนแกน อ าเภอหลมสก จงหวดเพชรบรณ วงเงนคาจางจ านวน ๗๑,๔๓๔,๘๐๑ บาท หลงจากท าสญญาดงกลาวแลว ผฟองคดไดท าการกอสรางสะพานน าและรางเททงน า ปรากฏวาไมสามารถท าการตอกเสาเขมได เนองจากสภาพพนท ใตผวดนเปนชนหนดานแขง ผฟองคดจงมหนงสอถงประธานคณะกรรมการตรวจการจางแจงปญหา และอปสรรคในการตอกเสาเขม ตอมา ผถกฟองคดท ๑ โดยผถกฟองคดท ๒ (อธบดกรมชลประทาน) ไดอนมตในหลกการใหแกไขแบบกอสรางแลว คณะกรรมการตรวจการจางแจงใหผฟองคดด าเนนการตามแบบทแกไขเพมเตม ผฟองคดไดด าเนนการกอสรางตามแบบรปทแกไขเพมเตม จงท าใหงานกอสรางเพมขนเปนเงนและการกอสรางมปรมาณงานเพมขนจากทไดค านวณ ประมาณงานไวตามสญญา ผฟองคดจงขอใหผถกฟองคดท ๑ ช าระเงนดงกลาว แตผถกฟองคดท ๑ แจงใหผฟองคดรอไปกอน เนองจากตดขดปญหากรณมไดด าเนนการแกไขสญญากอนสญญาสนสด ตามขอ ๑๓๖ ของระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ และผถกฟองคดท ๑ ก าลงขออนมตผอนผนไมปฏบตตามระเบยบดงกลาวตอกรมบญชกลาง ตอมา กรมบญชกลางไมอนมตใหผอนผนทจะไมปฏบตตามระเบยบดงกลาวท าใหผถกฟองคดท ๑ ไมสามารถเบกจายเงน
๖๓
คากอสรางใหแกผฟองคดได ผฟองคดจงน าคดมาฟองขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงให ผถกฟองคดทงสองจายคางานทเพมขนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ตงแตวนทคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจรบงานทเพมขน พรอมดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ของจ านวนเงนดงกลาว นบตงแตวนทตองจายเงนจนกวาผถกฟองคดทงสองจะไดช าระเงนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแกผฟองคดจนครบถวน ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ขอเทจจรงรบฟงไดวา หลงจาก ท าสญญา ผฟองคดพบปญหาอปสรรคในการท างานเนองจากบรเวณฐานรากสะพานน า ท กม. ๐+๒๘๖.๒๗๗ ถง ๐+๖๖๓.๒๔๗ และท กม. ๐+๘๑๗.๒๗๗ ซงเปนจดแยกรางเททงน า ลงเหมองวงไฮ สภาพพนทใตผวดนเปนชนหนดานแขง ไมสามารถตอกเสาเขมลงไปได ผฟองคดจงมหนงสอถงประธานคณะกรรมการตรวจการจางแจงใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบและพจารณาแกไขตอไป เจาหนาทผรบผดชอบงานออกแบบชลประทาน ๓ ฝายออกแบบชลประทานสวนเหนอ รวมตรวจสอบพนทในสนามแลวเหนวา ดนฐานรากอาคารสามารถรบน าหนกไดอยางปลอดภย เหนสมควรแกไขแบบตอมอสะพานน า (ฐานเสาเขม) เปลยนเปนแบบตอมอสะพานน า (ฐานแผ) ตอมา คณะกรรมการตรวจการจางมหนงสอลงวนท ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๔๕ สรปราคางานทกอสรางจรงทงสญญารวมเปนเงนทงสน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท เพมจากสญญา ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท โดยคณะกรรมการตรวจการจางเสนอผถกฟองคดท ๑ ใหพจารณาอนมตงบประมาณสวนทเพมจากสญญาเพอด าเนนการเบกจายเงนใหแกผฟองคด ตอมา วนท ๑๑ มถนายน ๒๕๔๕ ผฟองคดไดสงมอบงานงวดท ๘ ใหแกคณะกรรมการตรวจการจาง และมหนงสอลงวนท ๑๒ มถนายน ๒๕๔๕ ถงคณะกรรมการตรวจการจางขอสงมอบ งานทงสญญาตามปรมาณงานทท าเสรจจรงเปนเงนจ านวน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท คณะกรรมการตรวจการจางมหนงสอลงวนท ๑๓ มถนายน ๒๕๔๕ รายงานการตรวจรบงาน ทงสญญาตงแตวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๔ ถงวนท ๑๑ มถนายน ๒๕๔๕ เปนเงนจ านวน ๘๒,๔๙๑,๙๗๗.๙๔ บาท ตอมา ผฟองคดมหนงสอลงวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๔๖ เรงรดให ผถกฟองคดท ๑ เบกจายคางานทเพมขนเปนเงนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแกผฟองคด หลงจากนน ผถกฟองคดท ๑ ไดหารอไปยงกรมบญชกลาง เพอขออนมตผอนผนใหผถกฟองคดท ๑ เปลยนแปลงและแกไขสญญาภายหลงจากทมการสงมอบงานและคณะกรรมการตรวจการจางไดตรวจรบงานเรยบรอยไปกอนแลว กรมบญชกลางมหนงสอลงวนท ๑ กนยายน ๒๕๔๘ ถงผถกฟองคดท ๒ ตอบขอหารอวาการทผถกฟองคดท ๑ ขออนมตใหแกไขสญญาหลงจากทมการสงมอบงาน และคณะกรรมการตรวจการจางตรวจรบงานเสรจสนไปกอนแลวนน ไมมเหต ทจะตองยกเวนผอนผนการปฏบตตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. ๒๕๓๕ ผถกฟองคดท ๑ จงมหนงสอแจงผฟองคดวาผถกฟองคดท ๑ ไมอาจเบกจายเงนคากอสราง
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
63
๖๔
ทเพมขนใหแกผฟองคดได จงเหนไดวา ผถกฟองคดท ๑ ไดตกลงยนยอมกบผฟองคดแลววาใหมการกอสรางตามแบบแปลนทแกไขใหมโดยมคากอสรางท เพมขนตามปรมาณงานทจะตองท าจรง แตผถกฟองคดท ๑ ไดละเลยไมแกไขสญญาใหสอดคลองกบปรมาณงานและคางานทเพมขนดงกลาว จนกระทงไดรบมอบงานกอสรางทงหมดและไดออกใบรบรองผลงานตามปรมาณงาน ทกอสรางจรงใหแกผฟองคดแลว ผถกฟองคดท ๑ จงไดท าเรองขออนมตตอคณะกรรมการ วาดวยการพสดเพอขอยกเวนระเบยบในการแกไขสญญาฉบบพพาทหลงจากการตรวจรบมอบงานไปแลว เมอคณะกรรมการดงกลาวไมยกเวนหรอผอนผนใหผถกฟองคดท ๑ แกสญญา ในกรณน ผถกฟองคดท ๑ จงไดอางความเหนของคณะกรรมการดงกลาวมาเปนเหตปฏเสธ การช าระเงนคากอสรางทเพมขนใหแกผฟองคด อนเปนการกระท าโดยไมสจรตตามมาตรา ๕๘๐ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย อกทงความเหนของคณะกรรมการดงกลาวกมผลผกพนเฉพาะผถกฟองคดท ๑ แตไมมผลผกพนผฟองคด ดงนน ผถกฟองคดท ๑ จงตองรบผด ช าระเงนคากอสรางทเพมขนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแกผฟองคดตามสญญา การท ศาลปกครองชนตนพพากษาใหผถกฟองคดท ๑ ชดใชเงนจ านวน ๑๑,๐๕๗,๑๗๖.๙๔ บาท ใหแก ผฟองคดภายในก าหนด ๙๐ วน นบแตวนทคดถงทสด พรอมดอกเบยในอตรารอยละ ๗.๕ ตอป นบแตวนท ๑๒ ตลาคม ๒๕๔๘ เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจ กบใหคนคาธรรมเนยมศาลทงหมด ใหแกผฟองคด ค าขออนนอกจากน ใหยกนน ชอบแลว (ค าพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๒๕๖/๒๕๕๘)
๘๐ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๕ ในการใชสทธแหงตนกด ในการช าระหนกด บคคลทกคนตองกระท าโดยสจรต
แนวทางการปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครองสงสด ประจำาป พ.ศ. ๒๕๕๘
64
เลขท ๑๒๐ หม�ท ๓ ถนนแจ�งวฒนะ แขวงท�งสองห�อง เขตหลกส
กรงเทพมหานคร ๑๐๒๑๐
โทร ๐ ๒๑๔๑ ๑๑๑๑ สายด�วน ๑๓๕๕
http://www.admincourt.go.th
ศาลปกครองและสำนกงานศาลปกครอง
