ไมส�ำคญหมำยไปตำมสมมต

พระอาจารยวชย กมมสทโธ

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย

พระอาจารยวชย กมมสทโธ

ไปตามสมมต

ชมรมกลยาณธรรมหนงสอดล�าดบท ๓๓๗

สพพทานง ธมมทานง ชนาตการใหธรรมะเปนทาน ยอมชนะการใหทงปวง

จดพมพโดย ชมรมกลยาณธรรม ๑๐๐ ถนนประโคนชย ต�าบลปากน�า อ�าเภอเมอง 

จงหวดสมทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศพท ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๗๐๒-๙๖๒๔

ออกแบบปก/รปเลม คนขางหลง พสจนอกษร ทมงานกลยาณธรรม อนเคราะหการพมพโดย บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จ�ากด (มหาชน) 

๖๕/๑๖ ถนนชยพฤกษ (บรมราชชนน) เขตตลงชน กรงเทพฯ ๑๐๑๗๐ โทร. ๐-๒๔๒๒-๙๐๐๐

ลขสทธของ : สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขารามเลขท ๕๕ หม ๑๑ ต. เกางว อ. พล จ. ขอนแกน ๔๐๑๒๐

โทร. ๐๘-๔๖๐๓-๐๙๔๖

พมพครงท ๑ กมภาพนธ ๒๕๕๙  จ�านวนพมพ ๕,๐๐๐ เลม

www.kanlayanatam.com   Facebook: kanlayanatam.com

www.wiweksikkaram.orgFacebook : สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม

Facebook : คณะศษยพระอาจารยวชย กมมสทโธ

พระอาจารยวชย กมมสทโธ

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย

ไปตามสมมต

4

คาอนโมทนา

มนษยทเกดขนมาในโลกน ยอมประสบกบความทกขทกคน ไมมากกนอย ไมมใครไมเคยประสบ ทนเมอประสบแลว ท�าอยางไรจะออกจากทกขได และจะไมทกขอก อนนหมายถง ทกขใจ การจะออกจากทกขใจได กตองมาปฏบตธรรมคอ มาศกษาในกายใจตนเอง  เพอหาความจรงใหเจอ  เมอเจอ ความจรง ความหลงความส�าคญผดกจะไมม ความไมทกขก จะเปนผลตามมา

ทนความจรงนน เราจะตองมาศกษาใหเหนแจงในสมมต- ปรมตถในใจตนเอง เมอเหนแจงในความจรงน ความไมส�าคญ หมายไปตามสมมตจะเปนผลทตามมา ผทยงไมเหนสจธรรม คอความจรงน กตองอาศยกลยาณมตรหรอสตบรษมาแนะน�า ชใหเหน แลวน�าไปประพฤตปฏบต จงจะเปนเหตแหงการบรรล ธรรม ดงทพระผมพระภาคเจาไดแสดงไวในมลปรยายสตร

5

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

การทจะเหนแจงในความจรงทพระผมพระภาคเจาไดแสดง ไว กตองอาศยพทธบรษททงหลาย ท�าหนาทหาความจรงใน กายใจตนเอง และเผยแผหลกธรรมค�าสอนของพระผมพระภาค เจาตอเพอนมนษย จงเปนการท�าหนาททสมบรณทงตอตนเอง และผอน ดวยเหตนทางชมรมกลยาณธรรมและทมงานทกทาน ไดท�าหนาทในจดน และหนงสอเลมนจะเกดไมไดเลย ถาไมได คณเมตตา อทกะพนธ ประธานบรษท และ บรษทอมรนทรพรน ตงแอนดพลบลชชง จ�ากด (มหาชน) ทไดท�าหนาทนเชนกน ไดอนเคราะหกระดาษและจดพมพใหเปนธรรมทาน ไดรจาก ชมรมกลยาณธรรมอกวา คณเมตตา อทกะพนธ และบรษท อมรนทรพรนตงแอนดพลบลชชง จ�ากด (มหาชน) ไดอนเคราะห งานชมรมฯ ครงละ ๑  เลมทกครง จงขออนโมทนาในกศล เจตนาน ทเหนประโยชนและเปนสอกลาง ทจะเผยแผใหคน เกดปญญารแจงเหนจรง ประสบกบความสงบเยนในตนเอง และเกดความสงบรมเยนของสงคมตามมา กขอใหทกทานทได จดท�าหนงสอเลมน รวมทงผอานไดเหนแจงความจรงในกายใจ ตนเอง ประสบกบความสงบเยนในตนเอง พนจากกองทกข ทงปวง เขาถงพระนพพาน.

พระอาจารยวชย กมมสทโธ 

6

คานาของชมรมกลยาณธรรม

ในปจจบนน ธรรมเปนเรองทหาอานหาฟงไดงายมาก เนองจาก ววฒนาการของเทคโนโลยททนสมย หลากหลายสอและชองทาง ทเขาถงผสนใจไดในจ�านวนมาก แต “ธรรมแท” นนเปนเรองท ยงตองพจารณาและเลอกหาเลอกศกษา แลวแตบญวาสนา ของเราทจะไดพบครบาอาจารยแนวไหนและบอกสอนอยางไร หลกวดอยางหนงคอธรรมของพระพทธเจายอมไมเนนชา และ แกนธรรมทส�าคญ คอ ศล สมาธ ปญญา

พระอาจารยวชย กมมสทโธ เปนแบบอยางของปญญาชน ทกลาหาญสละชวตทรงเรองและมเกยรตในทางโลกดวยปณธาน อนแนวแนมาสเสนทางธรรม เมอทานมความรความเขาใจอน เปนทพงใหตวเองไดอยางมนคงแลวกยงมเมตตาไมทอดทงพทธ บรษทผเปนเพอนรวมทกข น�าธรรมมาบอกสอนในแนวทาง แหงปญญาอนบรสทธ ดวยภาษาทเดดขาดชดเจนไมเกรงใจ กเลสของใคร ธรรมของทานจงสามารถกระแทกจตและขดกเลส ของเราใหกระเทาะรอนออกมากนอยตามล�าดบ นบเปนบญ 

7

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

วาสนาทมโอกาสไดสดบและศกษาแนวค�าสอนอนเจาะตรงถงจต อนเคยหมกหมมสะสมกเลสมาเนนชา ใหเกดความละอายชว กลวบาปและเบอหนายในวฏฏะ กลบใจหนมาขดเกลาพฒนา จตกนอยางรบเรง

เนองในงานแสดงธรรม-ปฏบตธรรม เปนธรรมทาน ครง ท ๓๒ ซงชมรมกลยาณธรรมไดรบความเมตตาจากพระอาจารย วชย กมมสทโธ มาเปนหนงในองคบรรยายธรรม และพระ อาจารยเมตตามอบตนฉบบเรยบเรยงค�าเทศนาของทาน มารวม เลมจดพมพแจกเปนธรรมทาน โดยชมรมฯ ไดรบความเมตตา จาก คณเมตตา อทกะพนธ และ บรษทอมรนทรพรนตงแอนด- พลบลชชง จ�ากด (มหาชน) อนเคราะหกระดาษและจดพมพใหเปนธรรมทาน ขอกราบนมสการขอบพระคณในเมตตาของ พระอาจารยเปนอยางสง ขอกราบขอบพระคณ คณเมตตา อทกะพนธ  และ บ. อมรนทรพรนทตงฯ และขอขอบคณ ทมงานผเกยวของทกทานทมสวนชวยใหกศลกจนบรรลตาม ความตงใจ ชมรมกลยาณธรรมหวงอยางยงวา ธรรมะฉบบ โดนใจเลมน จะเปนประโยชนในการพฒนาจตใจของทกทาน ตามเหตปจจยอนสมควร

กราบขอบพระคณและอนโมทนาบญทกทานทพญ. อจฉรา กลนสวรรณประธานชมรมกลยาณธรรม

8

ไมส�าคญหมายไปตามสมมต

ละทฏฐ ละสมมต

เตอนตนดวยความจรง

การปฏบตธรรมไมยาก

พละ ๕

เพยรเพอความจรง

ประวตพระอาจารยวชย กมมสทโธ

๑๑

๒๑

๒๙

๔๗

๖๕

๘๑

๘๘

ส า ร บ ญ

“ท�ำไมตองฝกสต ท�ำไมตองฝกสมำธ กเพอเปนอปกรณใหตวปญญำมนออกมำกำวเดน ท�ำไมตองฝกตวปญญำ เพอควำมรแจงในกำยใจน ท�ำไมตองรแจงในกำยใจน กเพอควำมพนทกข คอควำมไมหลง ในกำยใจน ผลคอควำมพนทกขนนเอง”

11

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

คนทมาบวชหรอชาวพทธทมาปฏบตธรรมนนนะ เขาหวงอะไร แลวท�าไมตองมาปฏบตธรรม อนนเคยพดอยทเวลดลสเมอ หลายปทแลว มนขนมา ทศนะเหมอนเราตองท�างาน เมอเรา ตองท�างาน แตเราไมรเรองงานนนเลย ปญหาจะเกดไหม พวก ทานวาเกดไหม ทนคนมปญญาเมอตองท�างาน ไมรเรองงานจะ ท�าอยางไร หอ ใหญ (ตองศกษา) นนละ กตองศกษาใหรเรอง งานนน จงจะปฏบตงานนนไดถกตอง จรงไหม เมอเราศกษา ละเอยดเทาไร ความรความเหนในงานนนถกตองมากเทาไร การ ประพฤตปฏบตตองานนนกถกตองมากเทานน ผลเปนอยางไร ถาเราไมรงาน ไมมความรในงานนน จ�าเปนตองปฏบตงาน ผล

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๒๘ มถนายน ๒๕๕๘ (เชา)

12

เปนอยางไร งานนนกเปนปญหา ท�าตอไมไดใชไหม หรอท�าก ผดๆ พลาดๆ ปญหาเกด เดอดรอนกนไปหมดในคณะในกลม นน ทนถาเราศกษารเรองงานนนถองแท เราปฏบตไดถกตอง ตรงเหตปจจยตรงนน ผลเปนอยางไร ผลกคองานนนเรยบรอย ด ความเดอดรอนหรอปญหาทจะตามมากไมม จรงไหม 

ฉนใดฉนนน ผทมาปฏบตธรรมนนเหมอนผทถกใหท�างาน อยโดยหนไมไดดวย แตไมรเรองงาน ปญหาเกดไหม ปญหาเกด คออะไร กคอความทกขใจนนเอง เมอเราอยกบกายใจน ตอง สมผสกบมนอยตลอดตงแตตนนอนถงลงนอน เราไมรไมเหน ไมเขาใจในเรองกายใจตนเอง โดยสมมตวาตนเอง เราไมเขาใจ ในเรองของกายใจนตรงตามความเปนจรง เราจะประพฤตปฏบต ไดถกตองไหม เมอประพฤตปฏบตไมถกตอง ผลคออะไร ผล กคอความทกขใจนนเอง ททกขใจมนเกดเพราะอะไร กเพราะ ความหลงนนเอง คอความไมรแจงไมเหนความจรงของกายใจน นนเอง เมอไมเหนความจรงของกายใจน ความทกขกเกดขน น คอเหตไง การทไมเหนความจรงของกายใจนเขากเรยกวาอะไร เขาเรยกวาอวชชา เรยกวาโมหะนนเอง 

เหตนนพระพทธเจาตรสไว ใครท�าใหเราทกข ไมม ทาน รบสงวาไมม มพระภกษไปทลถามพระองค ใครท�าใหเราทกข พระเจาขา พระองคกรบสงวาไมม เราท�าใหเราทกขใชไหมพระเจา ขา พระองคกตรสรบสงวาไมม เขาท�าใหเราทกขใชไหมพระเจาขา  

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย ไ ป ต า ม ส ม ม ต

13

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

พระองคกตรสวาไมม ทกขมจรงไหมพระเจาขา ม ในเมอทกข มจรงท�าไมพระองคตรสวาไมมใครท�าใหเราทกข ทานกรบสงวา เธอตงค�าถามเราตถาคตผด เธอตองตงค�าถามวาทกขนนมเหต ปจจยใหเกดไหมพระเจาขา เราตถาคตจะตรสวาม อวชชา ความ หลงไมรจรงในเรองกายใจตนเองนนเอง เปนเหตใหทกขเกด เพราะฉะนนจะไปโทษนนโทษน ไปพด คนนนท�าใหเราทกขคนน ท�าใหเราทกข คนนนพดอยางน คนนพดอยางนน คนนนท�าอยางน คนนท�าอยางนน คนนเปนอยางน ไมถกใจไมถกความเหนเรา ทกอยางทพดมาทงหมดคออะไร คนนนไมไดท�าใหเราทกขเลย นะ ไอความหลงนะ ความหลงตางหาก ไมรแจงรปนามขนธ ๕ นนมนเปนธาต มนไมมเราไมมเขา เราเขามนสมมต เราไมรแจง ความจรงของรปนามขนธ ๕ ตางหาก จงส�าคญผดไปตามสมมต นน คดถงเขา กวาเขามในใจเรา คดถงเรองของเรา คดถงความร คดถงสญญา คดถงสงขาร คดถงรปนกวารปเรา มนรปเรา ทไหน มนมาจากกอนธาตชดๆ อาหารคาวหวาน เพราะความ ไมพจารณาแยบคายนนเอง 

เมอไมพจารณาแยบคายจงไมเหนไง กส�าคญวาหวจดเทา เปนของเราเปนตวเรา แลวกไปเรยนรมา สรางกฎเกณฑเปนทฏฐ ในใจตนเอง ทฏฐแปลวาความเหน ความเหนเกดจากการเรยนร ทงหมด ถาไมเรยนรในสงใดจะมความเหนในสงนนไหม มไหม หล ความเหนเกดจากการเรยนรทงหมดนะ ความเหนมนเปน 

14

สงสมมตภายนอกหมด ในความรนนไมมนะ อยางคดเรองอาหาร คดถงการท�าอาหาร คดถงการปรงอาหาร ในความคดมอาหาร มการปรงอาหารไหม มไหม มนกมแตความคด มแตกระแสความ รตรงนนตางหาก เกดแลวกดบอกใชไหม นเราไมแจงในจดน ตางหาก ความไมมสตแยบคาย ความไมศกษา ความไมใสใจ ในตนเอง เปนเหตไง เปนเหตใหความหลงอวชชามนครอบง�า จต เมอมนครอบง�าจต มนไมรเรองกายใจตนเองแลว มนกเกด ทกขนนเอง ตรงไปตรงมา ทานเรยกทกขสจ สมทยสจ มน เปนความจรง อยกบใครกเปนอยางนหมด แลวไปโทษขางนอก น นาละอายแกใจไหม ทไปกลาวตขางนอกเขา

ถาคนมความยตธรรมตรงนนะ หรโอตตปปะจะเกด หร คอความละอายแกใจ โอตตปปะคอการเกรงกลวตอบาปกรรม ตอความผดนนเอง เขาจะไมท�า ไมกลาแมแตจะคดไปโทษ คนอนนะ นละคอคนตรง คนตรงนนคอตรงตอสจธรรม ไมใช ตรงตอความคดความเหนตวเอง กคดอยางน คนอนไมตรงตาม ความคดก คนนนไมตรง กตรง แตรไหมวาความคดความเหน มนเกดดบ มนวางเปลาหมด เหนไหม เราตรงตรงนนไหม เรา ไมตรงเลยเพราะเราไมเหน เรามแตมเขามเรา มเขามเราอย ไอเขาเรามนมในใจเราจรงไหม ไอมนไมจรงนนละโกหกหลอก ลวงตวเอง คนทโกหกหลอกลวงตวเองจะเปนคนตรงจรงไหม แมแตตวเองยงหลอกลวงตวเองโกหกตวเองได แลวจะบอก ตวเองตรง กยงโกหกตวเองไปมาก จรงไหม 

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย ไ ป ต า ม ส ม ม ต

15

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

นธรรมมนมความละเอยดนะ ท�าไมตองปฏบตธรรม ก เพราะอยกบกายใจนตงแตตนนอนถงลงนอน จงตองศกษา ใหรแจงในความจรงของกายใจน จงจะปฏบตกบกายใจนได ถกตอง การปฏบตไดถกตอง ผลคอความไมทกขนนเอง การ ปฏบตไมถกตองดวยความรความเหนทผด เรยกวามจฉาทฏฐ หรอโมหะอวชชา ผลกคอทกขนนเอง เขาเรยกทกขสจ สมทย- สจ การศกษาหาความจรง ในมมหนงทานเรยกวาสกขาไง สกขา แปลวาการศกษา ศกษาหาความจรง ทานกบญญตออกไปเปน สลสกขา จตตสกขา ปญญาสกขานนเอง ศกษาหาความจรง ในกายใจในสมมตตรงน หรอจะพดอกมมหนงกคอมรรค ๘ นนเอง สมมาทฏฐ สมมาสงกปปะ เหนชอบ ด�ารชอบ สมมา วายามะ เพยรชอบ สมมาสต ระลกชอบ สมมาสมาธ ตงมน ชอบตอสจธรรมคอความจรง ตงมนตอความพนทกข ตงมนท จะหาความจรง จงเรยกวาสมมาสมาธ จงมสมมาวาจา พดชอบ สมมากมมนตะ การงานชอบ สมมาอาชวะ คอเลยงชพชอบ

เพราะฉะนนสกขา ๓ มรรค ๘ มนกเรองเดยวกนคอ มรรคสจ คอการศกษาในกายใจเพอพนทกขนนเอง ผลคอ นโรธสจ คอความพนทกขในใจเรานนเอง นท�าไมตองปฏบต ธรรม เพราะเราอยกบกายใจน  เราไมรแจงในกายใจน  เมอ ไมรแจงในกายใจน กตองศกษา นนละคอเหตผล เพราะฉะนน ใครบอกวาโลกกบธรรมมนแยกกน เอาทางโลกใหทสด เอา 

16

ทางธรรมใหทสด คนนนเปนมจฉาทฏฐ เพราะโลกกบธรรม มนอยในกายใจไหม แลวมนมความทกขไหม ธรรมะคอวชา ทพนจากกองทกขตางหาก วชาทจะน�าไปสความพนจากกองทกข เมอคณมทกข คณกตองศกษาหาความรทางธรรมะนนเอง เพอน�าไปสความพนทกข เพราะฉะนนสงทพดออกไปทงหมด เปนมจฉาทฏฐหมด ความหลงไมรแจงในกายใจตนเอง ไมร ในสมมต เหตนนเวลาความรมนเกดขนในใจนะ เวลามนกน มนกส�าคญวาเรากน มนรก มนกส�าคญวาเรารก มนชง มนก ส�าคญวาเราชง ใชไหม มนโกรธ มนกส�าคญวาเราโกรธ ใชไหม ละ ดใหด มนรถงภายนอก มนกส�าคญวาภายนอกนนมอยจรง มนไมเหนวาในใจมนไมมภายนอกเลย

ฉนจงทศนะใหฟง เหมอนลเวอรพล ถาลเวอรพลมอย ในใจเราจรง สนามลเวอรพลมนใหญกวาตวเรา มนบรรจในใจเรา ใจเรากายเราตองระเบดไหม เพราะสนามมนใหญกวากายเรา หนงอนนจะห มมนอย ไหม นนละเปนขอเทยบเคยง  เปน ขอสงเกต เปนจดจบเทจความหลงนนเอง วามนไมมอยจรง มน กคอสมมตในใจนนเอง ลเวอรพลเปนสมมต เปนสญญาสงขาร อนหนง เปนความรอนหนงในใจนนเอง เราไปส�าคญผดหลง อยในความรตรงน คอสมมต นทานจงเรยกวาส�าคญมนหมาย ไง ไมรแจงในสมมตปรมตถในใจตนเอง พอกนกวาเรากน มน ส�าคญวาเรากนใชไหม พอรเรองนนมนกส�าคญวาเรารเรองนน 

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย ไ ป ต า ม ส ม ม ต

17

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

พอเวทนาทกขกส�าคญวาเราทกข พอสขกส�าคญวาเราสขใชไหมจรงไหม แตมนไมเหนวามนไมมเรามเขาในสขในทกข มนแคเวทนาขนธ แคสญญาขนธ แควญญาณขนธ แคเวทนาขนธเพราะอะไร เพราะสตไมแยบคายในกายใจตนเอง นมนส�าคญหมด เวลามนรอะไรขนมามนกส�าคญในความรเปนอยางนนเปนจรงเปนจง แตถาพดตามธรรมแลวควาลมควาแลง เพราะมนไมมอยจรง มนเปนสมมตเฉยๆ

เหตนนผมาปฏบตธรรม พทธบรษททง ๔ ผใสใจหา ความพนทกขในกายใจ ตองตงสตดใหด ท�าไมตองฝกสต ท�าไมตองฝกสมาธ กเพอเปนอปกรณใหตวปญญามนออกมา กาวเดน ท�าไมตองฝกตวปญญา เพอความรแจงในกายใจน ท�าไมตองร แจงในกายใจน กเพอความพนทกขคอความ ไมหลงในกายใจน ผลคอความพนทกขนนเอง เหตนนนะ ทเราโวยวายกนทงหมด มนสขหรอมนทกข ทกข แลวใครท�าให ทกขละ อวชชาท�าใหทกขท�าไมไมโทษใหถกตว ไปโทษคนนน คนนมนสมมตหมด คนนนคนนไมมอยในใจนะ เราหลง ภาพในใจเราหมด  เหตนนในรปฌาน ๔ ทานเอารปเปน อารมณ จรงไหม รปนนละเขาเรยกรปสญญา ไมใชรปภายนอก นะ แมแตรปภายนอก แตความรตรงนนมนเปนรปสญญา เปน สญญารป เปนนามธรรม เมอเอารปเปนอารมณ เมอจะกาวส อรปฌานตองเพกรปไง เมอเพกรปจงเหนวารปมนไมมอยจรง 

18

รปขางนอกมนไมมอยจรง จงเขาสอรปฌาน เมอเขาสอรปฌาน จงรวา ความรทงหมด เวทนา สญญา สงขาร วญญาณทงหมด มนเปนนามธรรมอนหนง มนเกดตามเหตปจจย มนไมใช ของเรา มนจงไมมตวเราอก จงตองเพกทงรปทงนามหมด เขาเรยกวาละรปฌาน อรปฌาน หรอเรยกวารปราคะ อรปราคะ พระอรหนตต องละทง ๒ สวนน ละมานะ ละอทธจจะ ละอวชชานนเอง นเปนสงโยชนเบองสงของพระอนาคาฯ ทยง ละไมได พระอรหนตละไดหมด ตองรแจงในรป รแจงในอรปไง

เมอมรปคนนนคนนในใจ กส�าคญวามอยจรงใชไหม ม เรองราวคนนนคนน พอถกกบความเหนตวเอง เขาไดกบความ เหนตวเอง กยนดใชไหม ไมเขาไดกบความเหนตวเองกยนราย ใชไหม แลวกโทษขางนอกเปนอยางนนอยางน ไมรวามนเปน สมมตอนหนงในใจเฉยๆ นรปตองเพก เมอเพกรปกเหลออรป คอเวทนา สญญา สงขาร วญญาณ แตสญญานเปนสญญานาม สญญานามกไมมเราอก ทกขสขไปตามเหตปจจยอก ความจ�า ในทกขในสขกไปตามเหตปจจยอก ความรกไปตามเหตปจจย อก ไมมเราอยในนน ไมมเรากไมส�าคญในอรปนนเอง ความ ไมส�าคญในอรป ในรป กคอ อวชชามนดบนนเอง

นวนนพดใหฟง เหตนนเรวทสดเลย เวลาอะไรเกดขน ในใจ ใหตงสตใหมนคง ตงสมาธใหมนคงทจะหาความจรง วจยเขาไป ถามนหลงส�าคญความรเปนอยางนนอยางน เปน 

ไ ม ส า ค ญ ห ม า ย ไ ป ต า ม ส ม ม ต

19

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

เราเปนเขา ใหร เทาทนมนวามนหลง อยาตามมน วจยซ มนเปนจรงไหมมนมจรงไหม ถาไมส�าคญหมายมนบอยเขาๆ เทาทนมนเรอยเขา มนจะไปเจอะแหงความวางหมด วางจาก ของก วางจากตวก นจงเปนคนทตรง เปนคนตรงคนจรง ไอทพดมาทงหมดนะมนไมตรงมนไมจรง ในโลกนพดโกหก กนทกคนนะ โลกนนะพดโกหกหลอกลวงกนตลอดนะ ไมเคย พดความจรง ความจรงโดยปรมตถ มนไมมสงทเราพดทงหมด มนเปนสมมตหมด เพราะฉะนนถาเอาความจรงโดยปรมตถ มาพดแลว โลกนหลอกลวงกนตลอด

วนนกแนะน�าสนๆ เอาไปขบคดดซ นพระพทธเจาจงตรส ไว ไมส�าคญหมายเปนธรรมของพระอรหนต ไมควรส�าคญหมาย เปนธรรมของพระเสขะทยงศกษาอย คอพระโสดาฯ สกทาคาฯ อนาคาฯ ส�าคญหมายเปนธรรมของปถชน คออวชชานนเอง ก แนะน�าใหฟง ไปอานไดในมลปรยายสตร เอา พอแลว พดให ฟงแคน เขาใจยงหลวงพ หอ มนตร จะไปเอาอะไร อยากพน ทกข อยากนพพานจะเอาอะไร ไปหาขางนอกมนจะเจอเหรอ หาภายในส ขางนอกทท�าทงหมดนะ มนท�ากจสงฆตางหาก คนใจสงกท�าเพอเสยสละหมด จะทกขจะยากเขากเสยสละหมด เขาท�าให เขาไมเอา ไมเอาเมอไหรกคอไมเอาเราเขาไปในนน กหดละสมมตในใจ เขาใจยงละ หอ ละเราละเขาในใจนนเอง ละความส�าคญหมายนนเอง พดใหตรงๆ เอา พอแลว

วนนเปนวนท ๑๙ กนยายน ๒๕๕๓ พระพทธเจาตรสไว ภารา หะเว ปญจกขนธา ปญจขนธทงหลายเปนภาระจรงๆ ภาระหาโร จะ ปคคะโล แตบคคลกยงยดถอภาระไว ภารา ทานง ทกขง โลเก แทจรงการยดภาระไวเปนความทกขในโลก อนนทานกบอกตรงๆ วา ทกขนนนะเกดจากอปาทานในขนธ ๕ นนเอง ขนธ ๕ หรอปญจขนธนนกคอ รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ วญญาณนนกแยกเปนอก ๖ คอ จกษ- วญญาณ โสตวญญาณ ฆานวญญาณ ชวหาวญญาณ กาย- วญญาณ และมโนวญญาณ วญญาณนนเกดขนไดเมออายตนะ ภายนอก คอ รป รส กลน เสยง โผฏฐพพะและกธรรมารมณ สมผสอายตนะภายใน คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจ เหตนน วญญาณ ๖ นมเหตเปนแดนเกด คออายตนะภายนอก 

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๑๙ กนยายน ๒๕๕๓ (เชา)

ละทฏฐ ละสมมต

22

สมผสอายตนะภายใน จงเกดวญญาณ ๖ เกดขน สงใด มเหตมปจจยท�าใหเกดขน เมอเหตนนดบ ผลนนกดบ สงใด มเหตมปจจยเกดขน สงนนไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใช ตวตนของเรา

ทนพระผมพระภาคเจากตรสไวอก อะตตง นานวาคะเมยยะ นปปะฏกงเข อะนาคะตง ผมปญญาไมควรท�าสงทลวงไปแลว ใหมาตามในจต ไมควรพงหวงสงทยงมาไมถง เพราะสงใดลวง ไปแลวกพนไปแลว ไมมนนเอง ดบไปหมด สงทยงมาไมถงกยง ไมประสบ กคอไมมนนเอง ผมปญญาควรท�าปจจบนใหแจงชด อนไมงอนแงนไมคลอนแคลน เปนผมราตรเดยวอนเจรญฉะน นพระผมพระภาคเจากสอนอก ใหอยทปจจบนธรรมนนเอง ใหมสตตงมนทปจจบน สมาธตงมนทปจจบน ปญญาตงมนท ปจจบนนนเอง ไมใหเขาไปสอดตหรออนาคต เพราะอดตพนไป แลวไมมแลว เมอระลกขนมามนกแคสญญา เมอยนดยนราย คอหลงในสญญานน กยอมเกดความยนดเมอสญญานนชอบใจ เกดความยนรายเมอสญญานนไมชอบใจ จรงๆ แลวสญญาก แคขนธอนหนง ทหมายทจ�าใหจตรเฉยๆ แตทชอบใจไมชอบใจ เพราะสมมตทอาศยสญญานนเกด หรอเรองราวนนเอง

เหตนนเมอจตเมอสตไมอยทปจจบนธรรม จงหลงเขาไป ในเรองราวคอสมมตนนเอง จงไมเหนวาขนธ ๕ นนเปนภาระ อปาทานในขนธ ๕ เปนตวทกข เพราะเมอไมอยปจจบน จงไป 

ล ะ ท ฏ ฐ ล ะ ส ม ม ต

23

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

อยในอดต ไปอยในอนาคต ในเรองราวนนเอง มาอยในเรองราว ในสมมตตรงนน เปนสตว เปนบคคล เปนตวตน เปนเรา เขา จงเปนเรองราวเกดขน ไมวาสงเหลานนจะจรงหรอไมจรง เรองราวนนเกดแลวกดบไปหมด มนไมมอยจรงในขณะทจตร นน มนมแคสญญาขนธ ทเกดขนแลวกดบไปตามเหตตาม ปจจยนนเอง เหตนนเมอสต ความเพยร สมาธ ไมตงมน ไม อยทปจจบน ปญญายอมไมเหนแจงในขนธ ๕ คอสญญาขนธ นนเอง เหตนนสมมตจงกอเกดใหจตนนหลงไปตามสมมต ไมเหนความจรงวาสญญาอนจจง สญญาอนตตา วางจากของเรา วางจากเรา วางจากตวตนของเรา สงขาราอนจจา สงขาราอนตตา สงขารคอความคด วางจากของเรา วางจากเรา วางจากตวตน ของเรา วญญาณงอนจจง วญญาณงอนตตา ความรนนวางจาก ของเรา วางจากเรา วางจากตวตนของเรา เพราะอะไรจงไมเหน เพราะไมมสตทปจจบนธรรม หลงอยในสมมตหมด กอเกดเปน ทฏฐความเหน หลงอยในทฏฐนนเอง

เหตนนพระผ มพระภาคเจาตรสไว ตณหาทฏฐมานะ เปนธรรมทเนนชา  เราตถาคตไมมตณหาทฏฐมานะ เธอทง หลายจงเจรญธรรมทไมเนนชา จงละธรรมทเนนชาเถด นเปน อนสาสนยะค�าสอนของเราตถาคต ทโลกวนวายทงหมดกเพราะ หลงสมมต สตว บคคล ตวตน เรา เขา ไมมสต ไมมสมาธ อย ทปจจบนธรรมคอกายใจนนเอง เมอไมมสตสมาธอย ท 

24

ปจจบน จงไมเหนความคดทกอเกดขนมาเปนสมมตหมด จง หลงอยในความคดเหลานน เรองทดกยนดไป เรองทคดวา ไมดกยนรายไป หมนอยอยางนน สงใดทคดวาดกอยากจะ รกษาไว สงใดไมดกจะท�าลาย จตนนจงไมถงซงความเปนกลาง หมนซายหมนขวาอยตลอด เพราะอะไร เพราะความหลง ความ รไมจรงนนเอง ไมเหนแจงในสมมตและขนธ ๕ นนเอง

เหตนนพระผมพระภาคเจาจงตรสไว การไมววาทะ การ สามคคกน เปนค�าสงสอนของพระพทธเจาทกๆ พระองค เปน ค�าสอนของพระพทธเจาทกๆ พระองค เหตใดพระองคจงตรส เชนนน เพราะการววาทะเกดขนเพราะเหตแหงทฏฐ คอความ เหนทไมตรงกน เมอเหนไมตรงกนจงเกดววาทะขดแยงกน เมอ ขดแยงกนจงเบยดเบยนกน เมอเบยดเบยนกนจงกอเวรซงกน และกน เหตนนพระผมพระภาคเจาไดสอนทฆนขะ สงทงหลาย ไมคควรแกขาพเจา ขาพเจาไมชอบใจทงสน ทฆนขะไดกลาว กบพระผมพระภาคเจาเชนนน พระองคจงตรสวา อยางนนทฏฐ คอความเหนตรงนของเธอ เธอกตองไมชอบใจดวยส นคอสอง มาตรฐาน รงเกยจภายนอกแตไมรงเกยจทฏฐ ชอบทฏฐ นคอ ความไมเปนกลางแหงจต ทฆนขะจงไดสต

พระผมพระภาคเจายงสอนอกวา ในโลกนมทฏฐอย ๓ จ�าพวก พวกท ๑ มความเหนวา สงทงหลายไมคควรแกขาพเจา ขาพเจาไมชอบใจทงสน พวกท ๒ มความเหนวา สงทงหลาย 

ล ะ ท ฏ ฐ ล ะ ส ม ม ต

25

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

คควรแกขาพเจา ขาพเจาชอบใจทงสน พวกท ๓ มความเหนวา สงใดคควรแกขาพเจา ขาพเจาชอบใจ สงใดไมคควรแกขาพเจา ขาพเจาไมชอบใจ พระผมพระภาคเจาจงตรสตอไปวา บคคลใด ยดถอทฏฐใดทฏฐหนงไว ยอมขดแยงกบอกสองทฏฐ เมอขด แยงยอมเกดววาทะ เกดการทะเลาะววาท เกดการไมสามคคกน เมอเกดการทะเลาะววาทเกดขน ยอมเบยดเบยนซงกนและกน เมอเบยดเบยนซงกนและกนยอมกอเวร ผมปญญาเมอเหนเชนน จงละทฏฐทตนเองถอไว จงละทฏฐทตนเองถอไวแลวไมยด ทฏฐอนอกดวย โลกจะมความเหนอยางไร กอาศยไปอยางนน ไมขดแยงกบผใด พระสารบตรไดฟงพระผมพระภาคเจาแสดง ธรรมตอทฆนขะ พระสารบตรเมอใชสตฟงตามเนอความแหง ธรรมนนจงท�าลายอาสวะกเลสหมด ส�าเรจเปนพระอรหนต ทฆนขะไดส�าเรจเปนพระโสดาฯ

นเปนตวอยางทเกดขนแลว เหตนนทฏฐความเหนจง ไมควรยดมนถอมน ถายดมนถอมนในทฏฐกคอหลงสมมต นนเอง ไมเหนซงเหตแหงทฏฐคอสญญาสงขารนนเอง แลวก วญญาณนนเองจงรทฏฐนน จงไมเหนวาสญญาอนจจา สญญา อนตตา สงขาราอนจจา สงขาราอนตตา วญญาณงอนจจง วญญาณงอนตตา จงไมเหนวา แมแตสมมตในเรองราวเหลานน กเปนเรองของรป ของรปทงหมด ไมวาสตวบคคลตวตนเราเขา กเรองของรปทงหมด เรองทมอยในโลกนทงหมด สงใดทมอย 

26

ในน อยในโลกน รปเหมอนกน เปนสงทมปจจยปรงแตง เขา เรยกวาสงขตธรรม ธรรมทมปจจยปรงแตง สงใดทมปจจย ปรงแตง สงนนไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใชตวตนของเรา จง ไมเหนวา แมแตรปในความรนนกไมมอยจรง เปนแคสญญา หมายใหจตรเทานน

เหตนนเมอเราเขาไปยงไปเกยวของไปยดไปถอทฏฐไว จงหลงอยในสมมตนน ไมเหนวา ภารา หะเว ปญจกขนธา ปญจขนธทงหลาย คอขนธ ๕ เปนภาระจรงๆ ภาระหาโร จะ ปคคะโล แตบคคลกยงยดถอภาระไว เพราะไมเหนแจงนนเอง การยดถอภาระนนเปนทกขในโลก นเปนอนสาสนยะค�าสอน ของพระผมพระภาคเจา เมอเราไดยนไดฟง ใหพยายาม เจรญสตใหมาก ใหมสตตงมนอยทปจจบนธรรม อยทรป ทนามนน ใหเทาทนสมมต สงขารขนธ ความคดนก สงเหลาน ไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใชตวตนของเรา ตงสตใหมน ตงสมาธใหมน เราจงจะเหนความจรงของขนธ ๕ เมอเหน ความจรงของขนธ ๕ ความสงบคอสนตยอมเกดขนนนเอง จงมธรรมเปนทพง มธรรมเปนทเกาะ การเจรญตงมนเชนน จงมตนเปนทพง มตนเปนทเกาะ กขอแนะน�าแตเพยงยอๆ เพยงน

ล ะ ท ฏ ฐ ล ะ ส ม ม ต

“เพรำะสตไมแยบคำยในกำยใจตนเอง นมนส�ำคญ หมด เวลำมนรอะไรขนมำมนกส�ำคญในควำมรเปนอยำงนนเปนจรงเปนจง แตถำพดตำมธรรมแลวควำลมควำแลง เพรำะมนไมมอยจรง มนเปนสมมตเฉยๆ”

ปฏบตธรรมนะ บอกอยแลว รไมใชเพอยนดยนรายนะ พด มาผดหมดเลย มนเรว ความคดความเหนมนเรวมาก พอพด ออกไปแตละประโยคนะมนผดหมด เมอมนยนรายเกดมนกพด ผดหมด แลวมนจะเหนสญญตาตรงไหน ไมมเลย มแตตวเขา ตวเรา พดผดหมดเลย พดแลวมนเปนวจกรรมตลอด พดไป แลวเปนวจกรรมตลอด แคนางภกษณน โยมใชนางภกษณหยบ เครองประดบ นางไมหยบใหกจะไปนรกเพราะโกรธ ถาหยบ ใหกจะเปนคนใชเขาตลอดชาต สดทายกไดมาเปนคนใช เกดมา เปนนางขชชตตราหลงคอม ท�าอะไรตงสตส รไมใชเพอยนด ยนราย รเพอใหรเหตปจจย ตวนพพานตวนนไมเอา ตวสมาธท มนไมตองอาศยอะไรไมเอา แคมสญญาหมายรแคนน ระลกอย 

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๒๘ กนยายน ๒๕๕๔ (เชา)

เตอนตนดวยความจรง

30

แคนนไมเอา พดแตละประโยคมนเปนนสยเปนความเหน พด แตละค�าแตละประโยคมนเปนอตตาอยตลอด เปนมจฉาทฏฐ เปนความเหนผดตลอด ไมพจารณา

ไมนนพระพทธเจาจะบอกโมฆราช “เธอจงมสตทกเมอ สตทกเมอคอระลก ใหมองดโลกนเปนของวางเปลา ถอนอตตา- นทฏฐ ความเหนวาเปนของกตวกทกเมอเถอะ มจจราชจะมอง ไมเหนตวเธอ” เขาใหไปท�าอะไรกไปท�าส ตวนตวหนาทนะ เขาใหไปท�าอะไรนมนหนาทแลวน ไมใชมายนดยนราย เพราะ พดไมใชสต ใชแตความคดความเหนความรสก ยนดยนราย แลวพดอย เตอนสตทกครงเลยเตอนอยตลอด แมแตคนไป คนมากเตอน อยาไปยนราย อะไรกอยายนรายมน ใชสต ปญญาแกปญหามนไป ดวยเมตตาดวยอะไรไป มนจะตด ตวโทสะนนนะ แคความเหนตวน เราตงไวนมนเปนสนโดษ แลวน ตวสนโดษนะมนละตวตณหานะ ธรรมคปรบตณหานะ ไมอยางนนหลวงตาประสทธจะเขยนไวเหรอ นกนอยท�ารง แตพอตว สนโดษไมดนรน เขยนไวท�าอะไร

ค�าวาสนโดษไมดนรนกพดใหฟงอยแลว เราไมไดยนด ทจะไปกระท�า เราไมไดยนราย อะไรจะมา มนมาของมนเอง เรากยนดท�าตามเหตปจจย นนเราไมไดดนรน ถาเราดนรนไป แสวงหา ตวนนมนเปนตณหา มนจงไมใชสนโดษ แตเมอ ไมดนรนมนมา สภาวธรรมมนมา เรากท�าไปตามสภาวธรรม 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

31

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

นนละเรยกวาสนโดษ เขาจงบญญตวายนดพอใจในทมนไดมา ไปมาเอง ไมไดแสวงหาดนรน มนเปนตณหาถาดนรนไป แกให ทกอยางหมดเลย แกความเหนผดใหตงเขาสค�าวาสนโดษ

เพราะนนในกถาวตถ ๑๐ ประการ ในนาถกรณธรรม ๑๐ ประการ พระพทธเจาตรสท�าไม สนโดษธรรมพนทกขนะ สนโดษน รไหมตวตณหามนตวทกขนะ ถาละตณหาไดเดดขาด นนละพนทกขแลวนะ เปนสมจเฉทแลวนะ แลวไมเอา ฉนแก ใหทกอยางเลย มนพดออกปบมนเปนสมมต เปนสตวบคคล ครอบง�าทนทเลย แลวมนจะเหนสญญตาตรงไหน มนไมมเรา ไมมเขาเลย มนวางตงแตทกขณะเลย แมแตพดออกไปมนกวาง ทนมนมของกตวกอยส มนมความหลง อปาทาน

เมอวานกยกตวอยางใหฟง มนคดแบบนน มนคดดวย ความเปนของกตวกมนจงทกข แลวมนกมาโทษเราวาเราท�าให มนทกข มนกเลยไมตรงประเดน พดอะไรทกอยาง ฉนพดน พดใหฟงซะ จะเอาธรรมะหรอเอากเลส ถาเอากเสส เอาของ กตวกไป ถาเอาธรรมะ กเหนโลกมนเปนของวางเปลา เคารพ พระพทธเจา งานทกอยางมนฝกเราตลอดเลย มนฝกเราให เราละวางตวตนนนเอง ท�าไมไมรจกใชโอกาสตรงนน กลบมา อนนนอนน มนเรองหยมหยมเรองไรสาระเลย นเราแนะ ทกอยางเลยใหเกดปญญา เอาปญญาไปแกปญหาในใจ แลวไมส�ารวมระวงเลย มนอะไรละ พอไมพอใจมนยนรายจงบอก 

32

นสยยนรายหดละซะ อยาไปตงเพอยนดยนราย ถาตงยนด ยนรายมนมตวตลอด แคระลกตรงน ท�าอยางนไดทกขณะ มนนพพานแลวไมเอาเหรอ

ฉนเอาออกมาตอตานให จงเอาขนมาพด “รไมใชเพอยนด ยนราย รใหรเหตปจจย ใหปฏบตใหเหมาะสมตามเหตปจจย ตรงปจจบนนนสภาวธรรมนน” เอาขนมาพดเพออะไร เพอเตอน สต ถาเราจ�าแคตรงนไปเทานนละ เตอนสตตวเองบอยๆ เวลา มนจะยนรายขนมา เอานไปตานมนเรอยๆ สตมนกทนปจจบน สมาธมนกทนปจจบน ปญญามนกทนปจจบน แลวมนจะเหน ความวางทน แลวไมเอา ไปเอาอะไรมาก พดแตละค�าใหนเอาไป ใชแลวไดประโยชนทนท มนไมเอา มนเอาแตนสยเกาๆ ตวเอง

มขดากเหมอนกนเอานสยขบ นขจ มขนนขน  เอาไป เอาเรองนอกมาเปนอารมณหมด ไมตงสตระลกด รไมใชเพอ ยนดยนราย แคนตงสตระลกเตอนตวเองไว แคตงสจจะวาเรา “รเพอไมใชยนดยนราย” นมนตรงตอสจธรรมคอความจรงน ตงสจจะทตรงตอความจรงคอพระนพพานไมเอาเหรอ มนจะ วางขนธทกอยางออกไปหมดเลย ทนมนจะท�าดวยสตปญญา ไมไดท�าดวยโลภ โกรธ หลง ไมไดท�าดวยอคต ท�าตามเหตปจจย ตามสภาวธรรมตรงนน มนเลยเปนสนโดษอยในตวมนหมดเลย มนเลยเปนธรรมทประกอบดวยสต สมาธ ปญญาอยทกขณะ แลวไมเอา มใครจะมาพดแบบน เอาจดใดจดหนงไปมนกเปน 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

33

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ประโยชนมหาศาลแลว มนเกดอะไรขน เราตองดจตเราส วามน หลงนะ ไมใชเราไปพด มกจกรรมอะไรเปนปญหาทกเรองเลย แทนทจะสงบๆ ไมรกความสงบเลย

หลวงพอประสทธจงตงขนมาไง รกความสะอาดกายใจ ใชไหม ขอหนง แลวมขอหนงรกความสงบใชไหม อกขอหนง อะไร อนนนกขนมาเพอเตอนสตใหร จก ถาเรารกความสงบ เมอไหรนะ มนขนมาปบ มนเปนไปเพอความสงบไหม ไมสงบ เราอยาพด เราท�าไปเลย ท�าใหมนสงบ ไปท�าหนาทเราตามหนาท มนกคอท�าการท�าความสงบ ไปมเสยงนนมความเหนอยางนน ขดนนฉนแยงอยางน นนละตวทฏฐมานะ มนยงไมรตวอก มน เลยท�าใหเกดวนวาย ไมมอะไรมาใสใจเลย ไมเอาธรรมมา ใสใจเลย แลวมนจะไปฟงท�าไมธรรมะครบาอาจารยทงหลาย ฟงไปเพออะไร ฟงแลวไมเอามาท�า มนจะฟงไปท�าไม

ฟงธรรมคอเอามาปฏบต ณ ปจจบน ณ เมอเสยงกระทบ ห รปกระทบตา กลนกระทบจมก รสกระทบลน เยน รอน ออน แขงกระทบกาย แมแตธรรมารมณ คดนกปรงแตงกระทบใจ เอาธรรมะนนนะมาใชตรงขณะนน ทมนจะเหนผดหรอเหนถก ออกมา มนมวชชาหรอมนมอวชชา นนละบอมนนะ มหาเหต คอใจ เอาความรททานให ความรของครบาอาจารยทกอยางมา ใสทปจจบนตรงนน

34

ทานพทธทาสจงพดไว ปญญาคอการรจกเอาความรมาใช ใหทนปจจบนตรงผสสะตรงนน พดออกไปทกอยางพดเพอ อะไร พดเพอใหมนรจกวาไอทถกมนเปนอยางไร สมมาทฏฐ มนเปนอยางไร เมอรแลวกตงจตตงเจตนาตวเองส ทจะละ ถอนอปาทานในใจ คอเอาความรททานใหนนนะไปตอยอด ไปใหมนทนตรงผสสะทมนขนมาตางหาก ทนบอยเขาบอยเขา มนตามเหมอนหมาไลเนอ พอมนทนปบ มนงบทนท มนกหลด ออกไปตรงนน การไปท�าอยางนนนนละคอเดนมรรค จนมน งบกนทนปจจบน มนงบนนละ ผลมนออกมา ไมเดนแลวมนจะ ไปไดอยางไร คดผดเหนผดหมดเลย พดเตอนอย   เตอน ทกครงพดทกครง พดเพออะไร เพอเตอนใหสตมนมาทน ปจจบน เตอนใหมนทนความคดความเหน ทนค�าพดตวเอง

แลวเราไมมเจตนาทจะระมดระวงส�ารวมใหมนทน ปจจบน แลวมนจะไดอะไรปฏบตธรรม มนกไดรปแบบละ มาเดนจงกรมนงสมาธ มาโชวเขาอยอยางนนนนละ มาโกนหว มาหมผาเหลองผาขาว กเปนนกบวช กเปนผมคณธรรมสง แต ขางในกลวง ไมมอะไรสกอยางมแตเนาเฟะ คนมนจะเอานะ เดนมนกปฏบตธรรม นงมนกปฏบตธรรม กนมนกปฏบตธรรม ท�าอะไรกปฏบตธรรมหมด มนกเอาความรความเหนทถกตอง ไปใสมนตลอด ตวหลอกมนขนมา มนกซดกนอยในใจเรานนละ นมหาเหตเวทมน เวทมนอยในใจ เจาวฏจกรกอยในใจ ผจะ 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

35

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

พชตมนกอยในใจ ซดกนอยในเวทอยในใจเรานละ ไมไดอย ขางนอกหรอก

เตอนทกครงเลยเตอนเรอย อยายนราย อยายนราย ตงสต ใหดส แลวเรากบอกความจรงดวยวา รไมใชเพอยนดยนรายนะ ถาคนนนไมมโมหะอวชชา ความรนนเลยเปนธาตธรรมชาตเฉยๆ ไมมยนดยนรายนะ มนซกฟอกจนถงแมแตความรความเหนตรง นนกไมมยนดยนรายเขาไปในนนเลย เราตองเดนไปถงจดนน ทพดใหฟง เมอรแลวเหนแลวปบกตองด�าเนนตอจนมนลางออก หมดเลย ลางฆราวาสนสยไปสนสยของนกบวช นสยของนกบวช คอนสยทไมมอตตา ไมมความยนดยนราย มนจงเหนเปนความ วางไปหมด สญญตา สญโต โลเก เหนโลกนเปนของวางเปลา ของสญจากสมมต สตว บคคล ตวตน เรา เขา มนตองถงขนท ซกฟอกจนถงตรงนนหมด มนถงตองซกฟอกจตไปตลอด

ถาเราไมมจตไมมเจตนาตรงนแลว ไมมทางหรอก ขบวน การซกฟอก ไมมขบวนการซกฟอกจตหรอก เลยเหมอนโยมยง แลนไปหาอย หานนหานอาจารยนนอาจารยนดกวงไปหา เปน ตณหาอยตลอด แตยงไมไดหยดเพอซกฟอกจตไปสความไมม โลภ โกรธ หลง ฉนจงบอกชมนตนแลวน ท�าไมฉนจงวามนตน เพราะมนยดขนธ ๕ เปนของกตวกเหนยวแนน สต สมาธ ปญญามนไมเอาเลย มนเอาแตขนธ ๕ เปนของกตวก มนไมม ความเอะใจเลย ไมมความเหนทจะออกจากขนธ ๕ เลย แคม 

36

ความเหนจะออกจากขนธ ๕ ยงแทบเปนแทบตายนะ ปฏบตนะ เอาเปนเอาตายกบมนนะ อนนความเหนทจะออกจากขนธ ๕ ยงไมมเลย แลวมนหางไกลมากไหม จงวามนตนไง นมนเลย ลมตว

ทนเราไมไดบงคบแตใหมนเกดจากภายใน เมอจตมนเหน ความจรงมนไมมตว ใหมนออกจากความไมมตวตน แตเขาเอา ศลมาบงคบ มาประพฤตปฏบตเพอบงคบใหมนเขาอยในกรอบ ใหมนไปเหนถงความไมมตวตน อนนนเขาเอาศลมาเปนทางเดน ขนไป ของเราศลนนเราไมไดเอาเปนหลก แตเราเอาปญญามา ใหมนออกมา ทนปญญามนเดนไมไดหรอก มนไมมสตสมาธ มนเดนไมได ทนมนจะเดนไดอยตรงไหน อยทสจจะ พอไดยน ไดฟงแลวตงสจจะใหมนคงจะท�า ตวนตวชดเชย ไมนนมน กตองไปเดนอยางทเขาเดน อกกภพกชาตกตองเดนแบบนน จะ เอาปญญามนไมเอา มนไมยอม

เพราะนนการจะเอาปญญาเขาไปมนตองคกบสจจะ คกบ ความคดทจะแกไขตวเองพฒนาตวเอง อนนมนเลยเปนหลก แหงการพฒนา เขาเรยกวาพฒนาองคกรพฒนาบคคลไปส ภมความร ทถกตอง ถาไมมพนฐานตวนไมมทางพฒนา ใชไหม โยมผานงานราชการมาถงขนถงเปนรองผอ�านวยการ งบประมาณ ถกไหม เราพดถกไหม ถาคนไมมความคดทจะ พฒนาตวเอง แกไขตวเอง ไมมทางหรอกหนวยงานนนใชไหม 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

37

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

นนเหมอนกนถาเราไมคดทจะถอยออกจากขนธ ๕ เมอไร ไมคดทจะวจยขนธ ๕ เราไมมชองหรอก หมดชองไปแลวนะ ถกไหม แลวจะเหนขนธ ๕ เปนอนจจง ขนธ ๕ เปนอนตตา ทพดใหฟงเมอวานนจะเหนไหม ไมมทางเหนเลย เพราะเรา ไมมความคดทจะออกจากมนนะ เมอมความคดทจะออกจากมน ทนจะออกอยางไรกตองฟงเขาแนะน�าแลว พอฟงเขาแนะน�าแลว กตองตงสจจะไปสงเกตไปประพฤตปฏบตแลว นมนจงมชอง จะออก ไมใชไปตามนสย

ฉนพดเรองใหฟง พดถงนสย พดถงกเลสของคนทมน เปนชองออกอยางไร พอมนเจอปบ มนกออกแบบนตลอด เพราะมนไมเคยคดวา สงทมนคดมนพดมนเหนมนท�าอยนน นะ มนถกหรอมนผด มนมแตวาขางนอกผด ตวกถกใชไหม ไมเคยยอนมาวจยตวเองใชไหม ไมมาสตนตอคอจต จตท ประกอบดวยอวชชาหรอวชชาตางหากเปนมหาเหต ใชไหม ไมยอนมาสมหาเหต ตวนตางหากพาเวยนตายเวยนเกด มนจง พฒนาไมไดไง  เมอเราไมมจตส�านกตรงน มนจะพฒนา ไปไดอยางไร แคพนฐานแหงการเรยนรยงไมมเลย

คนทจะเปดปญญาตวเอง ตองเปดหในการรบฟง รบฟง เขาพดมาผดถกอยางไร ใหใชสตปญญาพจารณาอรรถธรรม เหตผลทเขาพดมาตางหาก อนนฝกทจะหดใหปญญามนเกด คนทเอาแตทฏฐมานะ จะเอาแตความเหนตวเอง ไมยอมรบฟง 

38

คนอนเขา ถาพดมาตรงขามกบความเหนเมอไร คนนนไมด ถาตรงความเหนตวเองคนนนด แลวพระพทธเจาสอนอะไร อยา เพงเชอในกาลามสตร แมเขาไดกบความเหนของเรา ใหพจารณา อรรถธรรมนนเปนหลก ไมใหเชอเพราะเขาไดความเหนเรานะ เพราะความเหนเราอาจจะเปนมจฉาทฏฐ นพระพทธเจาใหหลก ทกอยางเลย แตเราไมยอมเอามาใช และฉนกพดใหฟงแตก ไมเอามาใช ฉนพดเลนมง พดสนกสนาน พอมกจกรรมอะไรขน มาสกอยางน เปนปญหาทกครงเลย เหมยวจงบอกชวงหลงมา ฟง กลบไปจากวดครงสดทายน เพงมาฟง เดยวนอะไรกงายๆ ไปหมด อะไรมนกงายหมด กงายส มนไมไปยนดยนรายไมไป ตานมน มนกงายหมด ท�าอะไรกงาย ไมใชอปสรรค แตบางคน อะไรกมปญหาหมด เหมอนมขดา มปญหาหมด ขจม ไมร  ตว ปญหามนอยในใจเรา มนไมไดอยขางนอก ขนาดเอา ออกมาพดใหฟงนะ รไมใชเพอยนดยนราย

แคใครยดประโยคนประโยคเดยวเทานนละ เอาไป เตอนตวเองไปแนะน�าตวเองอยเรอยๆ มนกไปแนวเลย พอ อะไรมนขนมากไมยนดยนราย เทากบมนวางแลว มนวางปบ จตมนจะตงมนเปนสมาธทนทเลย ไปส ความวางทนทเลย บอยเขาๆ มนกมความวางเปนอารมณทกขณะไป แลวไมเอา มนมาหลอกทงนนละ เรองกจกรรมทงหลายในโลกน  เรอง รปกระทบตา เสยงกระทบห กลนกระทบจมก รสกระทบลน เยน รอน ออน แขงกระทบกาย แมแตธรรมารมณคดนก 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

39

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

กระทบใจ มนมาหลอกทงนนเลย หลอกใหเราไปยงกบมน ไปหลงกบมน ไมทนมนนะ จรงไหม

นละฝกสตสมาธเพอตรงน เพอใหทนทมนหลอก ใหเหน ควรท�าไมควรท�า ควรท�ากท�าไป ไมควรท�ากไมท�า แลวกเหน ดวย มนไมใชของเรา ไมใชตวเรา ท�าเพราะอะไรกรเหตผลน เลยท�าดวยสตปญญาเตมเปยมตลอด ท�าดวยเมตตา ท�าดวย เสยสละตลอด ไมมของกตวก แลวจะไปเอาอะไร แคนจตมนก ไมทกขแลว ถงไมถงนพพานไมตองไปพดถงหรอก มนไมทกข กพอแลวในปจจบน จรงไหม หอ พดใหฟง เอาออกมาพดให ฟง มาเตอนสต แมแตเมอวาน มาพดใหฟงเอาแงมมใหฟง วา คนสองคนมนคดตางกน มนคดตางกนแลวมนทกข อกคนหนง ไมทกข แลวมนจะมาโทษเขาวาเขาท�าใหมนทกขถกไหม ถาเขา ท�าใหมนทกข คนอนกตองทกขดวย ท�าไมอกคนหนงไมทกข แลวตวเองทกข นมนกนาจะไดแงคดแลว ออ เรามความหลง อยในตรงนน เราตองแกไขตวเราแลว แคระลกแคนมนกเปน สมมาทฏฐแลว กลบมาบอกอาจารยอยางนนอาจารยเปนอยางน นสมมตหมดเลย แลวกเทากบไปกลาวรายเขานะ เปนวจกรรม ออกไป วจกรรมมาจากมโนกรรมขางในทมนเหนผดใชไหม

นจงพดใหฟง ไมร จะเอาไมเอากชางมนเถอะกแลวแต ตวใครตวมน พดแลวไมเอากชางมนเถอะตวใครตวมน รบ ผดชอบตวเอง พดทกอยางมนผดเรากแกใหหมด เราแกทกค�า 

40

พดทมนผด ทกความเหนทมนผด แลวมนไมยากหรอกนะ พอรวาไอนมนผดนะ กอยาท�าแคนน กไปเดนสงทถกทนท ทน มนไมยอมน ความดอดานมนไมยอม แลวไมยอมมนยงไมรตว อกวามนดอดาน มนอบรมไอตวดอดานในตวมนนะ แลวมนก ไปอางอก มนลกคนจน จะลกคนจนลกคนอะไร มนไมเกยว หรอก มนเกยวกบสนดาน มนจะดหรอเลว ถาคนสนดานจะด มนกฝกตวเองทงนนละ คนสนดานมนจะเลวมนไปเกดในฐานะ ผดมนกยงไปจปลนเหนยง มไหมในขาว นคอกรรม ไมใชชาต ตระกล มนอยทกรรมคนนน

นเหตมนอยตรงนถกไหม เราจะอบรมไปตรงไหนตางหาก พดมนชดๆ ขนาดนละ มนจะเหนไหม มนจะเขาไปกระเทอน กระดองใจมนไหม เขาพดอะไรเราตองฟงส ไมใชแคฉนพดฟงนะ ชดวยกนพดกนกตองฟง หมาพดกยงตองฟง ตนไมพดกยงตอง ฟง ไมนนทานพทธทาสบอกหรอตนไมพดได มนพดไดทงนนละ แตเราอานมนออกไหม เรารไหมมนพดอะไร คนไมมปญญามน อานไมออกหรอก มนไมรหรอกตนไมมนพดอยางไร นตองพนจ พจารณาส หดส มนนาจะมจตส�านกละอายแกใจตวเองบาง ม หรโอตตปปะบาง ตงสจจะตวเองส ตงใหมนคงส แคตงแควา รไมใชเพอยนดยนราย แคนมนกไดพระมาอมแลว ไมเอา สมาธมนกจะไดแลว ไมร ตว สมาธตวนมนเปนสมาธท ไมเกยวของกบอะไรเลย เพราะอะไร พอมนไมยนดยนราย 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

41

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ปบ จตมนไมเอาแลว มนเลยตงมนของมน ไปตงสความ ไมมอะไรนนเอง ตงสพระนพพานนนเอง สมาธตวนนมนเกด โดยอตโนมต อานภาพพระพทธเจากจะสอเขาสจตทนทเลย ไมเอา มนจงเปนเรองนาคดนะ เรองทนาคดจรงๆ เพราะอะไร เพราะนสยเกาๆ

แลวฉนกบอกอก ถาเราไมมอวชชาไมไดมาเกดหรอก จรง ไหม เหตนนนสยเกาๆ ทงหมดทมนเกดขน มนกตองมสวนของ อวชชาอบรม ถาเรารแคน มนเตอนเราแลวนะ เพราะนนอยา วางใจมน จรงไหม เมอเราไมวางใจนสยตวเอง มนจงจะวจย นสยตวนไง มนจงจะวจย อะไรทกเลสมนจะแอบแฝงออกมาได เมอมนรมนเหนกเลสทแอบแฝง กเลสกอยไมไดในตรงนน นนนะ นฉนพดเหตผลใหฟงนะน จะเอาหรอไมเอา อยาหด ยนดยนราย อยาหดใหมโทสะ โทสะไมจ�าเปนตองมในจต โลภะไมจ�าเปนตองมในจต โมหะไมจ�าเปนตองมในจต สง เหลานเรยกวาสวนเกน มนเปนสวนเกนนะ มนไมใชสวน ในชวตเรานะ มนเปนสวนเกนนะ อยาเขาใจผดวามนเปนสวน ทมในชวตเรานะ เพราะเราอยดวยความโลภ โกรธ หลงมา อวชชามนพาใหเกด มนอบรมดวยอวชชามาตลอด มนเลย ส�าคญผดวาสงเหลาน โลภ โกรธ หลง เปนชวตจตใจของเรา ถกไหม จงไมมใครเหนหรอกนะวา โลภ โกรธ หลงมนสวนเกน ของจตนะ

42

ธรรมชาตจตแทๆ มนไมมโลภโกรธหลงนะ ถามนม โลภ โกรธ หลง เปนเนอเดยวของโลภ โกรธ หลง พระอรหนต พระพทธเจากอบตเกดขนในโลกไมได เหมอนน�า น�าเมอมน บรสทธแลว จะไปกลนใหมนเปนน�าบรสทธอยางไรมนกไมได มนกอยเทาเดม แตน�าทมตะกอนมสตางหากทเราไปกลนแยก น�าออกจากสออกจากตะกอนได ฉนใดฉนนนถกไหม นเหมอน กน โลภ โกรธ หลง มนเหมอนตะกอนอยในน�า เราจงกลนมน ออก นนละมนเปนสวนเกนของน�า ถาเรารแคนน มนเปนสวน เกนนะ ไมใชสวนชวตเรานะ

ทนสตเราทนไหม ตวจะท�าใหสตมนทนคอเจตนา แต เจตนาเราตองตงใหตรง ตรงตอสจธรรม ถาเราตงเจตนาตง สจจะทตรงตอสจธรรมเมอไร ตวนนเปนขบวนการทจะบงคบ ใหสตสมาธปญญาเกดขนโดยไมรตว นเปนยทธวธเขาเรยกวา technical point เขาใจไหม นละเปนยทธวธ ใหมาหมดเลย แตไมเอา ไมเอากไมรจะพดอยางไร จงบอกเตอนอยเรอย เตอน สตอยเรอย ใหตงสตใหมน ตงสจจะ บทใดบทหนงกได แค ตงสจจะวารไมใชเพอยนดยนราย เราจะอยตรงน ตงสจจะ แคน พอมนขนมา สตมนจะเรวมนจะเหน เมอเหนมนจะ เบรกทปากแลว ไมออกปากแลว มนกอยในใจ พอมนขนมา มนกเบรกทในใจ เบรกเขา เบรกเขา เบรกเขาสดทาย มนกหลด ออกไปหมด นนละทมนเบรกอยตลอด มนเดนมรรคไง

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

43

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ทานจงบอก สตเปนตวเบรกไหม ปญญาเปนตวละไง เมอ มนเบรกเขามนทนปจจบนมนจงเหนวาสงเหลานน  เพราะมน เบรกแตละครง มนจะเหนถงความไมเทยงของสงนน มนบอย เขาบอยเขา มนจงเหนถงความไรสาระ ความไมใชตวตนจรงๆ เมอมนทนปบมนกหลดทนท อนนเราไมตง ไมเอา ไมส�ารวม ค�าวาส�ารวมไมใชจะจาอยางนนอยางนนะ ส�ารวมคอตงสตตง เจตนาตงสจจะ ทจะละโลภ โกรธ หลงนนเอง นนละเขาเรยกวา ส�ารวม มนจะท�าทกอยางตามมนหมดเลย คนมนไมเอามนกยาก มนไมระมดระวงตวเอง มนตองตงใหได ตองแกใหไดส

เราตองรตวเรา วาเรายงบกพรองตรงไหน แลวเรากตอง แกไขตวเราใหได แกใหมนได ทนจะแกไปทางไหนเรากตองม หลก แคพดอยางน “รไมใชเพอยนดยนราย” พอมนพงออก ไปยนดยนรายแสดงวาไมใชแลว ถกไหม แคนสตมนจะเรว เขามาเรวเขามาแลว อนนมหลกแก ไมใชแกแบบสะเปะสะปะ แนะน�าใหหมดเลยแตไมเอา ไมร จะพดอยางไร ไมร จะพด อยางไร มนจงหนกมนจงเครยดไง แลวกมาพดเครยด มน เครยดเพราะอะไร เครยดเพราะอตตามนไมใชเหรอ ถกไหม ถามนยอมรบความจรง มนยอมฟง มนยอมความจรง มนจะ เครยดไหม มนไมมตวมนจะเครยดไหม แลวท�าไมไมหด ท�าไม ไมละเหตแหงความเครยด แลวกมาโทษ ไมอยากฟง ไมอยาก... ไมฟงแลว ปญญามนจะเกดเหรอ คดแบบเดมๆ มนกมา 

44

อยางนกปแลวสบป บวชมาสบกวาปมนกแบบเดมอยอยางน อยตลอด แลวยงจะเดนแบบเดมอกเหรอ จนลมดบเหรอ แลว กไปอยนรกแลวกไปใชในนรก แลวกมาเดนแบบเดมลงนรก อกเหรอ คนมนฉลาดมนตองเอะใจแลว เราท�าแบบนไมเหน มนกาวหนาขน กแสดงวาตองลองแบบใหมบางแลว จรงไหม

ทนจรงๆ นไมไดลองนะ พระพทธเจาบอกอยแลว ทกข มาจากสมทย สมทยคอความหลง อวชชานนนะหลงขนธ ๕ เปนของกตวกนนนะ พดชดๆงายๆ ทนมนเครยดมนทกขเพราะ อะไร กเพราะมนความหลงมนอยในใจ ตองหาตวหลงใหเจอ ละตวหลงใหได จะละอยางไร กพจารณาหวจดเทาไมใชของเรา เปนธาตไง จรงไหม เอา แลวตองแก ตองเจบ ตองตายอย อยางน มนบงคบไดไหม ไมได แลวมนจะเปนตวเราไหม นสาวมนไป สอนมนส พอสอนมน มนเหนเขาไปวามนไมใช ตวเรา ไมใชตวเรา มนกยอมเอง

อนนมนไมเอาแลวมนจะพดอะไร แลวกมาบนเครยด แลวกมาอางเครยด เหตผลเพราะเครยด มนไมใชเหตผลนะ อนนมนขออาง มนจงบอกมนตนไง มนไมมทางไป โลกนไมม ทางไปหรอก ไมมทางเลย ตน เพราะอปาทานขนธมนมาก มน ไมยอมแกไขตวเอง คนไหนถามนยงมจตส�านกทจะแกไข ตวเอง คนนนยงมทางไป คนทไมมจตส�านกทจะแกไขตวเอง คนนนพยากรณไดคอบวเหลาท ๔ รอบญกศลทมนหมด 

เ ต อ น ต น ด ว ย ค ว า ม จ ร ง

45

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

แลวมนจะไปนรก เมอมนกนบญเกาหมดเมอไหรมนกจะไปนรก เหมอนเทวดาพอไปเกดปบ หมดบญกลงสนรกเทานนนะ มนม ชองเดนมนอย

เพราะนนเราตองมจตส�านกทจะแกไขตวเราส พฒนา ตวเราส เราไมพฒนา มนกไปของมนเรอยอยแลว แลวเราจะเอา อะไร เราตองถามตวเรา ไมตองไปคดมาก คดปจจบน แคเรา คดอยางนมนทกข แลวเราคดอกแบบหนงมนไมทกข เรา จะเอาแบบไหน ถกไหม แคนมนกไดค�าตอบแลว ไมตอง เอาไกลๆ หรอก นมนไมเอาส มนไมเอา มนไมเอากมแตตกต�า แลวกท�าสงทผดๆ พอท�าสงทผดๆ เขากต�าหนตเตยน พอเขา ต�าหนตเตยน จตกยงตกไป ตกไป ตกไปเอาไมขน ตกเพราะ อะไร เพราะเราไมยอมออกจากวฏจกรตรงนน ไมยอมแกไข ถาเราแกไขเรอยๆ กรรมเกากยอมใชมน กรรมใหมเรากแกไข ไมสรางกรรมทเปนอกศล เดยวมนกหมด พอใชกรรมเกาหมด มนกหมด เรองทงหลายมนกหมดเอง แลวเรากไปสความเจรญ ขนไปเรอย เพราะเรามนสยทจะแกไขทจะพฒนาตวเอง มน มเหตแหงความเจรญอย นเราไมเอา มนกไมมเหตแหงความ เจรญ หอ มนนาคดไหม เอามา พอแลวละ

คอพระพทธเจาตรสไวน “ธรรมนไดโดยงาย ธรรมนมไดโดย ยาก ธรรมทไดโดยยาก มใชธรรมของเราตถาคต” หลวงปมน ทานอธบายความอกวา ธรรมทไดโดยยากนเพราะอะไร เพราะ ๑. ปฏบตผดทาง ทมนไดยากนะ ขอท ๒. เพราะเกยจคราน ไมปฏบต ม ๒ อยางแคนน ทนพระพทธเจาสอนพระอนรทธะ ในมหาปรสวตก ๘ ประการ พระอนรทธะนยงเปนพระเสขะอย ยงไมไดส�าเรจ ตอนนนทานกปรวตกถง ๗ ขอ ถงธรรมนเพอ สต เพอสมาธ เพอปญญา พระพทธเจาทรงรกมาสอน มาสอน อกวา “ใหพจารณาอกขอหนง คอธรรมวนยนมใชเพอธรรมท เนนชา ธรรมวนยนเปนไปเพอธรรมทไมเนนชา” นแคนนนะ

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๕๒

การปฏบตธรรมไมยาก

48

ธรรมทเนนชาคออะไร คอตณหาทฏฐมานะน  เพราะ ฉะนนนใหละตวตณหาทฏฐมานะเทานนละ ทานวจยถงขอน ทานกส�าเรจเปนพระอรหนต ทนนพระพทธเจาตรสอกบทหนง “สมมาทฏฐเปนเบองตนของกศลธรรมทงหมด อวชชาเปนเบองตน ของอกศลธรรมทงหมด” นพระพทธเจาตรสเอาไว เหตนนนการ ประพฤตปฏบตน เราตองเจรญสมมาทฏฐกอน ใหท�าความเหน ใหถกตอง ใหเหนใหตรง ตงตนไวชอบ กเปนเหตใหกศลถง พรอม กสะลสสปะสมปะทา การท�ากศลใหถงพรอมในโอวาท ปาตโมกขนะ ละชวนะ ท�าดคอท�ากศลใหถงพรอม ท�าจตให บรสทธ ปราศจากโลภโกรธหลง นแหละ

เพราะนนการจะท�ากศลใหถงพรอมได ๑. กตองคอ ตองมสมมาทฏฐท�าความเหนใหตรง เมอความเหนตรงแลวก ตงตนไวชอบทจะเดนนะ เหมอนเราจะเดนทางน ถาโยมอย กรงเทพฯ โยมจะมาขอนแกนน ถาโยมบายหนารถไปทาง ระยอง โยมวงเรวเทาไร โยมถงขอนแกนไหม (ลงทะเล) เออ ลง ทะเล ไมถง เหตนนนการบายหนาทถกตองตางหาก เมอรถนน อยในทาง รถด รถอยในทาง ถกทศทางแลว วงเรวเทาไรยง ถงเรว นทศนะใหฟง จรงไหมละ นนละเพราะนนการท�าความ เหนใหตรงกอน คอสมมาทฏฐนนเอง การตงตนไวชอบมนจะ ตามมา แลวเปนเหตใหกศลถงพรอม เปนเหตใหเดนองคมรรค นนเอง

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

49

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

เพราะนนมรรคทง ๗ ขอ ถาไมมสมมาทฏฐประกอบ สตกยงไมใชเปนสมมาสต สมาธกไมเปนสมมาสมาธ ถาไมม สมมาทฏฐประกอบ เขาใจยงตรงน ทนนพระพทธเจาจงตรสไว วา วาไง (แลวอยางนจะทราบไดอยางไรวา ความเหนของเรา ตรงแลวหรอไม) ทนเดยวจะบอกให ในกาลามสตรนะ อนน จะเทยบแตละสตรใหฟง ในกาลามสตรพระพทธเจาพดไว ๑๐ ขอ ไมใหเชอเพราะท�าสบตอกนมา ไมใหเชอเพราะเลาขาน สบตอกนมา ไมใหเชอเพราะมงคลตนขาว ไมใหเชอเพราะการ คาดคะเน การตรกตามอาการ การคาดเดา ไมใหเชอเพราะ สงเกตอาการ ไมใหเชอเพราะผพดนาเชอถอ ไมใหเชอเพราะผพด เปนครของเรา อนนเปนเรองภายนอกหมด อนนเปนเรอง ภายนอกนะ ทนทานบอกอก ไมใหเชอเพราะเขาไดกบความเหน ของเรา อาตมาใชภาษาน ถาไปดภาษาบาลเขาเรยกมนเกยวกบ ทฏฐคอความเหนนตรง แตถาหนงสอเขาแปลบางทเขาแปล บอกวา เขาไดกบลทธของเรา ถาลทธนมนยงแบบ (แบบขาง นอก) อนนคอความเหนของเรา

ทฏฐ ค�าวาความเหนของเราน ไมใหเชอตามความเหนน นภายในแลวนะ ไมใหเชอทงภายนอกไมใหเชอทงภายใน เหน ยง รจกความเปนกลาง (ไมร) ใหเชอเพราะพจารณาเนอความ อรรถธรรมตรงนนวาเปนกศลหรอเปนอกศล เปนประโยชนหรอ เปนโทษ พจารณาแลวเหนแลวอะไรควรท�า อะไรควรละ ถา 

50

เปนกศลกหดไปเจรญด เปนอกศลกหดละ แลวไปท�าด ถา มนถกตองมนเบา  เชอตรงนน  เขาใจยงทน  ใหเชออรรถ เนอธรรมลวนๆ เลย ไมไดเชอเพราะคนพดขางนอก ไมใหเชอ เพราะความเหนตวเอง นยกตวเองออก ยกอกฝายหนงออก เหมอนศาลนะ นนละตงตาชงอยตรงกลาง นนละ ท�าใจใหเปน กลาง นนคอมชฌมาปฏปทา เขาใจยง 

ทนตรงนมนจะเปนอยางไรตองหดไง หด หดวางอยางน หดพจารณาอยางน ทแรกมนกเหมอนดยาก เพราะมนไมคนเคย มนเคยไปแบบเดม แบบเหมอนววควาย สงเกตววควายไหม มนเคยไปกนตรงไหนมนกจะไปกนตรงนน สงเกตไหม (ไมเคยด) ไมเคยเลยงววเลยงควาย สตวเหมอนกน มนเคยไปกนตรงไหน มนจะไปกนตรงนน เหมอนนกเหมอนกน เราเคยมขาวใหมนกน ตรงน นกทอนนะ มนกมากนอยตรงน มนเคยมากนตรงไหน มนกจะไปกนตรงนน ฉนใดเหมอนกน จตเราเหมอนกนน มน เคยไปกนตรงไหนกไปกนตรงนนละ สงเกตมนใหด มนเคยคด แบบไหน มนกคดแบบนนละ เขาเลยวาคดเกาท�าแบบเกา ไมคด ใหมท�าใหม เขาใจยง นมนเลยปกปดไว นตวน

เพราะฉะนนนใหสงเกตใหด นละไมไดเชอความเหน ตวเอง ไมไดเชอเพราะขางนอก แตใหเชอโดยอรรถเนอความ ตรงนน ใหพจารณาอรรถเนอความตรงนน เหตผลตรงเนอความ ตรงนน นนคอตวปญญานนเอง ใหมเหตมผลนนเอง การจะม 

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

51

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

เหตมผลนนละ ตองมสต ตองระลกขนมา ปญญาใครครวญ เหตผลตรงนนโดยถองแท ถายงไมรวาเหตนนจะเกดผลอยางไร กดผลมน ผลมนบอกเหต เหมอนทกขมนบอกสมทย นโรธ มนบอกมรรค เขาใจยงละ ถามนหนกองนมนเปนสมทยแนๆ กลางอกเราน เขาใจยง ฉะนนถาวจยเหตไดกวจย ถายงไมเขาใจ เหตกดผลสาวหาเหต นนละถาเราหดอยางนเทากบเดนปญญา แลวน เดนสมมาทฏฐแลวนะ

นละพระพทธเจาจงบอก สวนสด ๒ บรรพชตไมควร เสพ ในธมมจกกปปวตตนสตร คอทางรกกบทางชง เราพดงายๆ ทางธรรม กามสขลลกานโยคไปทางกาม อตตกลมถานโยค ท�าตนเองใหล�าบาก เรากพดงายๆ เหมอนทางรกทางชง ไมให แวะเวยนไปซายหรอขวา ใหมชฌมาปฏปทาคอทางสายกลาง คอมรรคองค ๘ มรรคองค ๘ ขนตนดวยสมมาทฏฐ สมมา- สงกปปะ ด�ารชอบมาจากสมมาทฏฐ สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ สมมาวายามะ สมมาสต สมมาสมาธ น ๘ ขอ ทนนอาตมายนลงนะ มชฌมาปฏปทา ๘ ขอนยนลงเปน ๔ คอ ไมมอคต ๔ ไมล�าเอยงเพราะรก เพราะชง เพราะหลง เพราะ กลว ยน ๔ ลงเหลอ ๑ นะคอท�าใจใหมนเปนกลาง เขาใจยง ท�าใจเปนกลาง เหมอนหลวงปเทสกบอก “ผใดท�าใจใหถงซง ความเปนกลาง ผนนจะพนจากทกขทงปวง” 

52

ทนเปนกลางท�าอยางไร ทนนความเปนกลางตรงนน มชฌมาตวน เปนบพภาคแหงการตรสร ธมมจกกปปวตตนสตรเปนสตรทคกบอนตตลกขณสตร เคยไดเรยนพทธประวตไหม เมอปญจวคคยทง ๕ นฟงธมมจกกปปวตตนสตรแลว พระ อญญาโกณฑญญะส�าเรจพระโสดาบน เมอส�าเรจพระโสดาบน แลว ตอมาทานกสอนพระอก ๔ รปจนส�าเรจโสดาบนแลว ทาน กแสดงอนตตลกขณสตร พดถงเรองขนธ ๕ เปนอนตตา นน ถาเราไปสงเกตสตรนจรงๆ ไปศกษาจรงๆ จะร พระองคบอกวา ขนธ ๕ นไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใชตวตนของเรา ๓ ประโยค นคอ อนตตา จ�าใหดนะ ทานพทธทาสจงมาใชวาไมใชตวก ของก ขนธ ๕ นไมใชของเราไมใชเรา พระพทธเจาขนของเรา กอนนะ ไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใชตวตนของเรา

แลวทานกใหเหตผลวาขนธ ๕ นท�าไมไมใชของเรา ไมใชเรา ไมใชตวตนของเรา เหมอนรปรางกายน บงคบไมใหแกเจบตายไดไหม เมอบงคบไมไดจะเปนของเราไดอยางไร ถาของเราก ตองอย ในบงคบบญชาเราได  เวทนากเหมอนกน สข ทกข เฉยๆ จะใหมนคงทอยไดไหม สญญาความจ�านคงทไดไหม สงขารความคด วญญาณความร จะใหคงทไดไหม เมอใหคงท ไมได กไมใชของเราไมใชเราไมใชตวตนของเรา นพระพทธเจา ตรสนะ นใหเหตผลตอปญจวคคยทง ๕ เสรจแลวทานถามคน รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ อาตมาพดรวมเลยนะ ทาน 

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

53

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ถามทละค�า อนนพดใหมนยนเวลา “รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ เทยงไหม” “ไมเทยง” “ทกขไหม ทนอยไดไหม” “เปนทกข ทนอยไมได” “เหตนนเมอเปนทกข แปรปรวน ทน อยไมได ใชของเราไหม” ปญจวคคยทง ๕ ตอบวาไมใช 

การทปญจวคคยตอบตรงนวาไมใชของเราน นนคออะไรร ไหม นนละคอจตมนเปนกลาง เขาใจยง เหมอนคนนนไมมอคต คนถาไมมอคตเวลาเราไปซอผาน ผาเนอหยาบกจะบอกวาผา เนอหยาบ ผาเนอละเอยดกบอกวาเนอละเอยด นนคอไมมอคต เหมอนเทวทต รเรองเทวทตไหม ทผดกอเวรกบพระพทธเจา ครงแรกสดเพราะอะไรรไหม เพราะวาสมยพระพทธเจาเปนพระ โพธสตว พระเทวทตเปนเพอนกนกบพระพทธเจา เปนพอคา ดวยกน ขายลกปดขายเครองประดบสตร ทนเทวทตไปในเมอง หนง เศรษฐนตกยาก ยากจน เหลอยายนภรรยาเศรษฐกบ หลาน ตระกลนตระกลเศรษฐ พอเทวทตมา หลานสาวนกอยาก ไดเครองประดบลกปด กรบเรายายใหซอ ยายกไมมเงนนะ เพราะตกยาก กเลยเอาถาดทองค�าให แตมนถาดเกา พอเทวทต จบปบแปลกใจ มาขดด ทองค�า ราคาทองค�านเปนแสนกหาปณะ ราคาสงมากถาดนนนะ นบอกอยางไร โอย ถาดนไมมราคา หรอก สราคาเครองประดบลกปดของเรากไมได เราไมเอาหรอก ไป กดราคาไว แตจะยอนมาเอานะ 

54

นละคออะไร นคออคต ล�าเอยงเพราะอะไร เพราะโลภ เพราะฉนทาคต ใชไหม ล�าเอยงเพราะรกแลวน เพราะอยากได โลภนะ พระพทธเจาเปนพระโพธสตว มาทหลงมาเหนปบ ก ขายของเดยวกนนจะเอาอะไร เขาบอกวา นเขาไมมเงน จะเอา ถาดนแลกเปลยนไดไหม ทานจบปบน�าหนกมนผดปกต ทานก ขดดเหมอนกน เปนทองค�า ทานบอกวาราคาถาดนนะ มากกวา สนคาทงหมดทเราขนมา ถามวายายจะแลกอยหรอ แลก บอก วาแลกนะ แลกเพราะวาหลานสาวอยากได เอา ตกลงถาจะแลก สนคาใหหมดแถมเงนใหดวย แลวกเอาถาดทองค�านนไป เพราะ ทานซอโดยราคายตธรรม พอไปปบ เทวทตยอนกลบมาจะมา เอาถาด บอกวาถาดนนขายไปแลว เปนลมเลย พอฟนขนมาปบ รบตามไปเลย ตามทนพระพทธเจาขนเรอแลว ขามฝงกอน ขาม แลว พอมาไมทนเรอออกจากทาแลวมาแลว กเลยผกพยาบาท จะจองเวรทกภพทกชาต  เพราะอะไร เพราะอคตไมใชหรอ ความโลภกฉนทาคตไง ล�าเอยงเพราะรก  เพราะอยากได ตวโลภนนนะล�าเอยงเพราะรก นละคอไมเปนกลาง นพระพทธ- เจาทานเปนกลาง ราคาสงกวาตามราคาสงแถมเงนใหเขาอก ฐานะแลกสนค าทงหมดเขากโอเคแลว แตท านกไม เอา เปรยบเขา แถมเงนใหเขาอก นผลของอคตนไปนรก แต เนองจากระลกถงคณพระพทธเจาระลกถงโทษได จงเอาศรษะ เปนพทธบชาตวนจงตอบญ เมอพนจากนรก วางเวนจากศาสนา ของพระพทธเจา กจะไดเปนพระปจเจกฯ เพราะกศลทท�าไวกบ กศลตวนมนตอกน

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

55

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

นลกษณะเปนกลางเขาใจยง นนผาเนอหยาบกวาไปตาม หยาบ ผาเนอละเอยดกวาไปตามละเอยด วาไปตามความจรง ของสงนนๆ โดยสมมตนนละ ไมไปบดเบอนความจรงเขา พดไปตามสภาวะความเปนจรงของสงนนนะ นนละคอความ เปนกลาง เขาใจยง ใหสงเกตถามนบดเบอนอยางน อยางเรอง เทวทตไมใชแลว นนละเมอใจเปนกลาง เมอถามวามนไมเทยง จรงไหม มนไมเปนของเราจรง จะวาเปนของเราไหม ทานกตอบ ไมใช ทานตอบตรงหมด นนคออะไร ทานตอบตรงตามความ เปนจรงของขนธ ๕ นนละคอจตเปนกลาง นนละตรง ตรงนน นะ ตรงธมมจกฯ นนละมาประสานกนตรงน เมอเหนอยางนแลว พระพทธเจาจงตรสตอมาทน เมอตอบตรงนหมดแลว เมอทาน ทวนความเหนของปญจวคคยทง ๕ น ปญจวคคยทง ๕ ตอบ ตามความเปนจรงแลวน จงบอกวา รปกสกแตวารป เวทนา สกแตวาเวทนา สญญาสกแตวาสญญา สงขารสกแตวาสงขาร วญญาณสกแตวา เธอเหนสกแตวา เมอเธอเหนสกแตวา นนก ไมใชของเราไมใชเราไมใชตวตนของเรา เมอเหนวามนไมใช ของเราไมใชเราไมใชตวตนของเรา จตกหลดพน แคนนนะ นความเปนกลาง

เพราะฉะนนการประพฤตปฏบตหลกมนอยตรงนนะ ท�าใจ ใหมนเปนกลาง อาจารยปราโมทยจะสอนกตาม ไมใหกด ไมให เพง กคอไมเอาเราเขาไป ใหมนเปนกลางนนเอง หลกมนอย 

56

แคนนนะ ใครจะพดอะไรมนกอยหลกตรงน คอมชฌมาตรงนน นะ พระพทธเจาตรสไวหมดแลว จะพดแบบไหนมนอนเดยวกน นนละ  เขาใจไหมละ  เพราะฉะนนทนจะมปญหา บางคน นงสมาธ บางวนกสงบ บางวนกไมสงบ อนนไมสงบไมดเลย หลวงพอ ท�าอยางไรใหมนสงบ เวลานงสมาธน เวลามนสงบ 

เรานงสมาธนไมใชปรารถนาความสงบนะ เรานงสมาธน ปรารถนาอะไร เพอฝกสต ความระลกในองคกรรมฐาน นนขอ ท ๑ นะ ฝกการระลก ๒. ฝกใหใจมนตงมนตอองคภาวนา ตรงนน ๓. ฝกถามนรวมลงไป ฝกหาตวใจนนมนอยตรงไหน ตวจตตวใจมนอยตรงไหน ใหรจกมโนทวารมนนะ ตา ห จมก ลน กาย  นเรารแลวนะ โยมรจกไหม มนเปนของหยาบเหน ได แตมโนตวนมนอยตรงไหน เมอสงไหนเปนสงทถกร มนม ตวร อยตรงนน ใจกอยตรงนน หดหาตวมนนะ เมอเราร วา อนนคออะไร นคออะไร เรากจะเขาใจตอไปอก ทานบอกวาทกข เปนสงทควรก�าหนดร เปนสงทควรร คอใหสตดมนนะ ใหสต ระลกรมน สมทยคอสงทควรละ คอละตณหา ละอวชชานนเอง อวชชาตณหาเปนสมทย

การละอวชชาตณหากคออะไร ไมเอาเราเขาไปในนนนะ เปนกลางนนเอง ถาเอาเราเขาไปในขนธ ๕ ไปยดขนธ ๕ เมอไร นนละเปนอวชชา เขาใจยงละ ทนมรรคเปนของทควรท�าใหมาก นโรธเปนของท�าใหแจงท�าใหมาก คอเจรญสต สมาธ ปญญาตวน 

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

57

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

เหตนนเวลานงมนสงบ กใหรวามนสงบ เวลานงมนไมสงบกใหร มนไมสงบ ไมเอาสงบ ไมสงบ เอาแตรกพอ เขาใจยงละ เวลา มนสตมนตอเนองมนระลกรตอเนอง กใหรวามนระลกรตอเนอง มนระลกรไมตอเนองใหรมนระลกรไมตอเนอง เอาแครกพอ ไมตองเอาอะไร เวลาเดนกใหรวามนเดน เวลานงใหรมนนง ไมนนพระพทธเจาจะบอกหรอ  เวลาหายใจเขาสนกใหร ว า หายใจเขาสน หายใจเขายาวกรหายใจเขายาว หายใจออกสนก ใหรออกสน หายใจออกยาว ทานไมใหไปบงคบอะไร ทานใหร ตามความเปนจรงของมน เอาแคร เขาใจไหมละ รตามความ เปนจรงของตรงนนนะ ร มน แลวจะเหนความจรงของมน ขนธ ๕ มนเปนอนจจง มนเปนอนตตาอยแลว เราไมไดไป สราง มนเกดดบนะ มนมเกดแลวมนกตองดบของมนเอง เรา มแตเฝาดมนอยางเดยว สงเกตมนหดดมนอยางเดยว 

หดเปนผ ดมน หดดโดยไมลงไปเลนอะไรกบมนเลย เขาใจยง ไมยาก เผลอกใหมนเผลออก เวลามนเผลอมนลม หรอมนหลงเขาไป กเมอรวามนเผลอมนหลง กใหมนรวามน เผลอมนหลงเอาอก (เขาใจแลวเจาคะ เพราะวาทเหนวายาก โยมยงม) เออ นนละไปเอามนอยางเดยว (เพราะวายงอยาก จะยนด) เออ นนละรตามความเปนจรงมน มนไมดกใหมนไมด (เจาคะ) มนดกใหมนด นเปนกลางเขาใจยง (เขาใจแลวคะ) นจะไปอยากใหมนเปนอยางนน ไมอยากใหมนเปนอยางน 

58

อยากใหมนเปนอยางนน ไมอยากใหมนเปนอยางน มนเลยไป บดเบอนมนตลอด ตวตณหานะไปบดเบอน พอดกอยากไดเปน ภวตณหาเปนกามตณหา พอไมดเปนทกขขนมากอยากผลกไส เปนวภวตณหา วภวตณหา กามตณหา ภวตณหาเกดจากอะไร เกดจากอวชชาคอความหลงไมรจรงของสภาวธรรมตรงนนวา มนไมใชของเราไมใชเราไมใชตวตนของเรา จงไมยอมวางมน ยดมนเปนของกตวกโดยไมรตว ถาพดโดยลกเขาไปกยดตวจต นนละเปนของกตวกนนเอง เพราะมนสงวนความรทงหมด ก มนสงวนตวรนนเอง 

เหตนนนะเดนตรงนไปเรอยๆ ฝก จะเดนอยางไรกรมน เดน จะนงใหรวานง เพราะนนปฏบตธรรมอาตมาจงบอก น ใหเขยนรปไวหนาศาลา ตองเดนไปไกลๆ หนอยดขนไป (กบ ภาพไหน) ภาพพระโพธสตวอธษฐานลอยถาดทวนกระแสน�า กระแสธรรมทวนกระแสโลก ใหเขาเขยนไว กระแสธรรม ท�า คอกรรมนะ ไมเอา ละของกละตวก สะอาด สวาง สงบ วชชา กระแสโลก ท�าคอกรรม เอาของกตวก ยดมนถอมน มดบอด เหนอยเปลา อวชชา นมนทวนกนกระแสธรรมกระแสโลก ทน ไมใชค�าวาทางโลกทางธรรมนะ ไมใชวาทางโลกทางธรรม เพราะ อะไร เพราะเดยวจะเขาใจผด อยางโยมนงผาอยางนเรยกวาทาง โลก อยางน (อาตมา) เรยกวาทางธรรม กระแสธรรมกระแส โลกเกดทไหนละ นหวใจสตวนะ ไมไดเกดทวหารลานเจดย 

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

59

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

นะ เพราะฉะนนนกระแสธรรมกระแสโลกเกดทใจนะ ตนน�า ตนล�าธารกม ตนกระแสโลกกระแสธรรมคออะไร กคออวชชา หรอวชชานนเอง

เหตนนนถาเขาใจตรงน กระแสธรรมไมไดเลอกหญง เลอกชาย เลอกผใหญเลอกคนแกเลอกเดก ไมไดเลอกฆราวาส นกบวช ทกคนมสทธเสมอกนหมด ถาผใดปฏบตธรรมสมควร แกธรรม นมนละสมมตหมด เขาใจยง ไมใชทางโลกทางธรรม นะ กระแสธรรม ถาตราบใดเมอไรโยมมสตสมปชญญะ ละวาง ขนธ ๕ ไมใชของเราไมใชเรา ระลกไดเมอไรวางมนเมอนน นนเปนกระแสธรรม ถาเอาเมอไรเปนกระแสโลก เหตนนถา โยมเขาใจตรงน จะไมนอยเนอต�าใจวาเกดเปนหญง เพราะ มนมสทธเสมอกนหมด แลวจะไมแยกดวยวาวดหรอบาน เพราะปฏบตธรรมไดทกขณะทกเวลา เขาใจตวนไหม ทกขณะ ทกเวลา ตราบใดทโยมยงตนขนมารสกตวขนมา นนเปนเวลา ปฏบตธรรมได เมอโยมมสตระลกรอยในชวตประจ�าวน จะเดน จะนง จะยน จะเหน จะค จะเหยยด โยมมสตระลกรไปตาม อรยาบถเหลานน จะคดกระลกรไปเรองคด มนคดไปอะไรแลว มนดบอยางไร ใหร ตามมนตามความเปนจรงของขณะนน ปจจบนตรงนนๆ นนละโยมปฏบตธรรมอยตลอด เขาใจยง

(ผมนงฟงพระอาจารยอย ผมกสงเกตตวเองแลวกดมน คดอะไร) เออ กสงเกตตวเองนนละเรอยๆ นะ คดมนกคด 

60

กตามดตามรมนไปเรอยๆ แลวโยมจะเขาใจมน จะเขาใจความจรงของมน มนคออะไร มนแสดงมนอยแลว เราไมตองไปท�า อนจจง ไมตองไปท�าอนตตา เพราะตวมนเปนอนจจง อนตตา อยแลว เพยงแตอวชชามนปกปด มนมาหลงวาเปนของเรา ถา โยมเขาใจตรงนแลวไมใชของเรา ทนเฝาสงเกต บางทกเผลอ ยดเปนของเราอย โยมกจะไดเหนวามนยดอยางไร เรยนรกบ มนไปตลอด เมอเหนมนเมอไรกเทากบละมนนะ นมน ไมเหน มนจงไมละ

ทนสตจงตองเจรญใหมาก เปรยบเหมอนบรษเฝาบาน ถา บรษนนไมอยบานหรอนอนหลบ โจรเขาบานรไหม (ไมร) จะร อกทตอนไหน (กลบมาบาน) ของมนหาย ทนถาบรษนนนะตน อยเฝาบานอย โจรเขาบานรไหม (ร) รวามนเขาทางไหนดวย นนคอปญหาทเราจะจดการโจรอยางไร เขาใจยงทน นนจงตอง ฝกสตสมปชญญะใหมาก เมอมนมา ปญญา สมปชญญะคอ ตวปญญา เมอโจรเขาบานมนรแลวมนจะจดการโจรอยางไร นนละปญญาจะเกดตามเรอง เหตนนถาไมฝกสต ปญญาไมเกด ถามงแตความสงบสมาธอยางเดยวไมเกด สตตองฝกใหมาก เหตนนจะเดน จะค จะเหยยด จะท�าอะไรทกอรยาบถนนนะ ใหมสตอย ตามร เผลอแลวแลวไปนะ ระลกไดเอาใหม เผลอ แลวแลวไป ไมตองไปใสใจ ถาไปใสใจในเผลอ ไปต�าหนตวเองอก กเผลออกรอบ เพราะวามนดบไปหมดแลว ดบไปแลวยงไปเอาสญญาขนมา กเผลออกรอบ

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

61

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

แลวอกอยางหนงใหรจกวาขนธ ๕ นพระพทธเจาวาไมใช ของเรา ค�าวาไมใชของเราคอของอะไร (ของกลาง) ของกลาง นนเอง ค�าวาของกลางนกเลสใชไดไหม (ใชได) ไดไหม (ได ครบ) สตปญญาใชไดไหม ได เหตนนนเมอกเลสใชหรอสต ปญญาใช ความเปนกลางของขนธ ๕ หายไปไหนไหม เออ ยง เดมคอเปนเหมอนเดม เหมอนเงนนะ เงนเปนของกลาง โยม เอาไปซอของเขากรบ ขายไหม (ขาย) อาตมาไปซอเขาขายไหม (ขาย) เงนกยงท�าหนาทความเปนกลางแลกเปลยนได เขาใจ ยง ขนธ ๕ เหมอนกนมนกเปนกลาง แมแตเราหลงอยขณะนน นะ ความเปนกลางของขนธ ๕ กยงเปนกลางอย แตความหลง ตรงนนนะเราไปเชอมนตางหาก ไปเชอมนเลยหลงวาเปนตวตน ของกตวกอยตรงนน เลยท�าตามมนนะ เขาใจยงทน

เหตนนเมอมนเผลอแลวแลวไป ระลกไดเอาใหมมน ไมใชของเราสกอยาง อาศยมนเฉยๆ อาศยมนท�างานท�าหนาท เหมอนอาศยรางกายเฉยๆ มนเปลยนมมกลบแลว ไมใชของก แลวนะ แตอาศยมนท�า เพราะมนยงมเหตอย ลมมนยงอย เพราะฉะนนหลวงปดลยจงบอก แมแตหลงอย สจธรรมนนก ไมไดหายไปไหน มนยงอยของมนอยางนน ความเปนกลางของ ขนธ ๕ ยงเปน แตเราไปหลงตามทมนอปาทานขนมา ใชไหม เวลามนหลงเปนกขนมา มนกขดเคอง มนกจะออกตามมนเลย ใชไหม เพราะอะไร เพราะเราไมรความจรงวาความโกรธ ความ 

62

อะไรไมใชของเรา เปนของกลางนะ เราอยาไปหลงตามมน มน เผลอไปโกรธแลวนจงหวะหนง แตจงหวะท ๒ เรามสทธไมเอา ตามมน จนกวามนจะไมเผลอมนทนมน เมอทนมน เหนแลววา ความโกรธไมมประโยชน ไรสาระไรแกนสาร มนกไมโกรธแลว ไมร จะโกรธไปท�าไม แลวมนเปนเรองของกลางไมใชของเรา จะโกรธเพออะไร เพอเราหรอ เรามนไมมนะ

เหตนนนวางใจอยางนแลวโยมจะรวาวางทฏฐไดยง หอ นละแมแตความเหน อยาเชอ เพราะเขาไดกบความเหนตวเอง ถาโยมวางอยอยางน มนจะวางทฏฐความเหนตวนไหม เขาใจยง กลางใหมนเปนกลางน พดตามเนอผา หดดความจรงของมน สจธรรมของมน พดไปตามความจรงของมน ท�าไปตาม ความจรงของมน มนเลยวางความเหน แมแตความเหนก ไมใชของเราไมใชของเรากไมจ�าเปนตองตามมน ถามนเปน ประโยชนกท�ามนไป มนเปนโทษกละมนไป เพราะมนไมใช ของเรา แคอาศยเหตปจจยอาศยกรรมอยเฉยๆ เขาใจยงทน หอ ทนแตอยาวายาก ถายากเพราะยงเหนวามนยาก ความเหน นนมนบงอยเหนยง ตราบใดทเราฝกสต เราระลกรมน ใหมน ไปเรอยๆ ดมนไปเรอยแมแตความเหนวายาก เกดแลวกดบ แลวมนจะอยตรงไหน จะวายากอยตรงไหน ตวมนยงเกดดบ นนละถาโยมเหนมนอยางนน มนเลยไมยาก โยมกเลยเดน อยในสายธรรมตลอด อยในสายไตรลกษณ อนจจง ทกขง 

ก า ร ป ฏ บ ต ธ ร ร ม ไ ม ย า ก

63

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

อนตตา แลวกสญญตา แลวโยมจะยากไหม

เหมอนโยม รถนะ เขาทแลวนมาขอนแกน หนหนารถ ถกตองอยในถนนแลว ขบเรวเทาไร ทนปญหาอยวา ใครจะ เรวหรอชา กจงวามปญหาวา ตนมะมวงกบตนมะเขออะไรใหผล เรวกวากน (มะเขอคะ) นนคออะไร นนคอพนธมใชหรอ นน คอกรรมเปนเผาพนธ กคอกรรมในอดตกรรมปจจบนของเรา ทสงสมมา อนกรรมอดตเราแกไขไมได กรรมปจจบนเราท�าได แตกรรมปจจบนท�าไดเตมทอยางไร กไดบวกกบกรรมอดตเทานน เหมอนตนทนคนไมเทากนกไดผลไมเทากน เรวชาตางกน อนนน เรองของกรรม กยกใหเปนเรองของกรรมซะ ไมตองไปเดอดรอน เรากมหนาทท�าไปเรอยๆ เขาใจยงทน หอ ตนขนยง หอ (ตน ขนแลวคะ)

วนนจะพดใหฟงค�าวาพลงจต ค�าวาพลงกคอพละ พละกคอ พลง พลงของจตนนมอย ๕ อยาง เขาเรยกพละ ๕ ศรทธา คอความเชอทถกตอง วรยะคอความเพยรทถกตอง สตคอ ความระลกทถกตอง สมาธคอความตงมนทถกตอง ปญญาคอ ความเหนทถกตอง ความร ทถกตอง อนนเปนพลงของจต เขาเรยกพละ ๕ ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา นเปนพลง ของจต จตดวงไหนจะมพลงมากหรอไมมพลงมากขนกบ ๕ ขอน ทนในปรยตเขาพดอก ศรทธาตองคกบปญญา วรยะ ตองคกบสมาธ สตนตองท�าใหมาก เขาพดไวอยางนน 

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๓๐ มนาคม ๒๕๕๒ (เยน)

พละ ๕

66

แตอาตมาจะพดใหฟง ค�าวาศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา ตวปญญาไปอยทายเพอน ศรทธาตองคกบปญญา ปญญา นนละเปนตวน�า เปนตวควบคมงานทงหมด ค�าวาปญญานเปน สมมาทฏฐแลว ตวสมมาทฏฐนนละเปนตวควบคมงานทงหมด เพราะมรรคมองค ๘ สมมาทฏฐจงตองออกหนา เหมอนเวลา สรบกนในสงคราม เคยเหนไหมหนงจนบาง สมยกอนผน�าหรอ กษตรยตองออกหนาอยบนชาง ฉนใดฉนนน สมมาทฏฐจง ตองออกหนา นมรรคองค ๘ มรรคคอทาง เดนทางปฏบตให พนจากกองทกข เพราะนนสมมาทฏฐตองออกหนาคอปญญา นนเอง สมมาสงกปปะ ความด�ารชอบกคอความคดทถกตอง กคอปญญานนเอง เหตนนพละ ๕ พลงของจตนน ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา ปญญาลงทาย ตวปญญานนละเปน ตวควบคมงานทงหมด นจะพดใหฟง

ศรทธาคกบปญญา วรยะคกบสมาธ สตเขาบอกท�าใหมาก อนนนหมายถงสมมาสต ถามจฉาสตท�าใหมากกหลงทาง ตอง เปนสมมาสต อาตมาจงบอกวาศรทธาทถกตอง ความเพยรท ถกตอง สตคอความระลกทถกตองคอสมมาสตนนเอง สมาธท ถกตองคอสมมาสมาธนนเอง ปญญานไมตองพดถง ค�าวาปญญา มนถกตองในตวของเขาอยแลว ปญญาจะตรงกนขามกบโมหะ อวชชานนเอง เหตนนสตจะถกตองเปนสมมาสต จะตองคกบ ตวปญญาคอสมปชญญะ ธรรมในหมวด ๒ ธรรมทมอปการะ 

พ ล ะ ๕

67

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

มากคอ สต สมปชญญะ เหตนนสตจะตองคกบปญญาอก เหน ยง นคอตวสมปชญญะนนเอง

เพราะนนความเหนทถกตองเปนปญญา ความรทถกตอง เปนปญญา ฉะนนศรทธา เราจะศรทธาสงใดตองคกบปญญา ปญญาจะตองวนจฉยหาเหตหาผลในเรองนน เมอเขาใจ เหตผลในจดนนแลว  เหนแจงในใจตวเองแลวจงเชอ ทน ยอนกลบมมกลบ เราจะไมเชอเพราะเหตผลอะไร เหนไหม จะ ตองเชอ ศรทธาทตองเชอเพราะเหตผลอะไรจงตองเชอ ถา ศรทธาในพระพทธเจาตรสไว คอศรทธาในพระปญญาธคณ ของพระผมพระภาคเจา ศรทธาในสจธรรมคอธรรมะนนเอง นศรทธาในพระอรยสงฆผทรงพระสทธรรมนนเอง กรวมความ เขามาทงหมดกคอศรทธาตอความจรงคอสจธรรมนนเอง ฉะนน เราจะตองถามกอนวาท�าไมไมศรทธา ถาไมศรทธาท�าไมถง ไมศรทธา ถาศรทธาท�าไมตองศรทธา เขาใจยง แค ๒ ค�าน เคยคดเคยพจารณาไหม อนนเปนเรองทส�าคญนะ เขาจงเอา ศรทธาขนหนา

ครบาอาจารยบางทานไดเคยพดวา สต สมาธ ปญญา ศรทธา ความเพยร ปญญาเหนแจงแลวจงมศรทธา มความ เพยร ค�าวาศรทธาเปนสงทตองวนจฉยตองพจารณา ท�าไมตอง ศรทธา ในปรยตทานจงจดไววาศรทธาตองคกบปญญา ท�าไมถง ศรทธา ตองถามประโยคนกอน ถาไมศรทธา ท�าไมถงไมศรทธา 

68

กตองถามประโยคนกอนเหมอนกน นนละคอตวปญญาจะตอง วนจฉย ตองออกมาท�างานท�าหนาทของเขา เรองนไมใชเรอง ไมส�าคญ เปนเรองทส�าคญมาก ท�าไมถงส�าคญมาก เพราะ ประโยคทพดตรงนแทงไปสพระนพพานทนท ท�าไมถงแทงไป สพระนพพานรไหม เพราะฉะนนเหตนนตองพจารณา ท�าไม ถงตองศรทธา ท�าไมถงศรทธา ท�าไมถงไมศรทธา นคอปญญา ใชไหม หาเหตหาผลตรงนนละคอตวปญญา จงตรงกบทครบา อาจารยทาน ปรยตเขาเขยนไว ศรทธาคกบปญญา เขาใจยง ท�าไมถงศรทธา แลวท�าไมถงไมศรทธา

นเปนเรองทอาตมาไดยนคนพดมาหลายๆ คน แมแต พระ แมแตช ฉนไมศรทธาทานหรอก วนนจงมาถามวาท�าไม ถงไมศรทธา ไมศรทธาเพราะอะไร เพราะคนนนบอกวาทาน ไมนาศรทธา อนนเปนเหตผลไหม นตองพนจพจารณา ทนอก พระพทธเจาตรสไวในกาลามสตร อยาเพงเชอ ความเชอคอ ความศรทธานนเอง ม ๑๐ ประการ ไมใหเชอ ๑๐ ประการ หลกกาลามสตรเปนหลกทจะตดสนความเชอความเหน เปนหลก ทส�าคญมาก ทานพทธทาสจงแนะน�าไว ใหใชหลกกาลามสตร ออกมาวนจฉยธรรม ใหรอนแกนธรรมออกมาเพอใหประชาชน ใหทงตนเองและผอน ทนหลกกาลามสตร อยาเพงเชอเพราะ เปนเรองทสบตอกนมา อยาเพงเชอเพราะคาดคะเนวานาเชอถอ อยาเพงเชอเพราะเขาไดกบความเหนของตวเอง เหนไหมทาน 

พ ล ะ ๕

69

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ไมใหเขาขางตวเองดวยนะ อยาเพงเชอเพราะผพดนาเชอถอ อยา เพงเชอเพราะผพดเปนครอาจารยของเรา นทานไมใหเชอเพราะ สงเหลานทงหมด ใหเชอดวยสตปญญาวนจฉยเหตกบผล

เมอเชาหรอเมอวานนจงพดใหฟง การวนจฉยเรองพระ ช ใหฟง นกคอหลกการวนจฉยศรทธาความเชอหรอไมเชอ อนน ไมใชเรองเลกนอยนะ ทอาตมาพดวนนไมใชเรองเลกนอย ตวศรทธาตวนไมใชเรองเลกนอย เพราะมนแทงถงพระนพพาน นศรทธาท�าไมถงศรทธา ท�าไมถงไมศรทธา ตองวนจฉยใหชดแจง ๒ ประโยคน ถาไมศรทธาท�าไมถงไมศรทธา ถาศรทธาท�าไมถง ศรทธา นวนจฉย ถาไดตวนแลว พระพทธเจาตรสไว ศลท อบรมดแลวยงสมาธใหเกด คอสมมาสมาธนะ สมาธทอบรม ดแลวยงปญญาใหเกด พะหลกะตา ท�าใหมากเจรญใหมาก นนเอง ปญญาทอบรมดแลวยงวมตตหลดพน นพระพทธเจา ตรสไว แลวพระองคยงตรสไววา จะบรสทธไดดวยปญญา น เพราะฉะนนไมใชเรองเลกนอยนะ

ท�าไมตองศรทธา ท�าไมถงไมศรทธา ไมใชเรองเลกนอยนะ ประโยคนนไมไดขนมางายๆ วนนมนขนมาแลวจงมาพดใหฟง ฟงใหดนะ ท�าไมถงตองศรทธา ท�าไมถงไมศรทธา ไมศรทธา เพราะคนนนคนนบอกเราวามนไมนาศรทธาเหรอ หรอไมศรทธา เพราะเราเหนพฤตกรรมภายนอกเปนอยางนนไมนาศรทธาเหรอ ไมศรทธาเพราะนสยใจคอเราขาดความศรทธา ขาดความเคารพ 

70

ตอคนตางๆ เหรอ หรอไมศรทธาเพราะเราตดนสยตตนเสมอ ทานหรอเหยยบทาน นตองพนจพจารณา หรอไมศรทธาเพราะ เหตผลอะไร ทนศรทธาเพราะเหตผลอะไร ตองวนจฉยตวน เปนจดแรกนะ แตเปนจดทส�าคญมากเพราะอะไร เพราะแทง ถงพระนพพาน 

ท�าไมถงวาแทงพระนพพาน มเหตผลอย จะพดใหฟง ถา คนดตวเองแลวจะรทนท ถาพดประโยคนนะ ค�าถามนถาพด ออกไปแลว ถาผใดดตวเองวนจฉยตวเองอยเรอยๆ จะรทนท เลย จะร คณคาของประโยคนสองประโยคน นล ะขอท ๑ ขอท ๒ วรยะคอความเพยรตองคกบสมาธ สมาธตวนเปนสมมา- สมาธ สมมาสมาธจะเกดไดตองอาศยตวปญญาจะบอกให อาศยตวสตทเปนสมมาสต เพราะฉะนนในมรรคองค ๘ ทาน ตรสไววา สมมาวายามะ สมมาสต สมมาสมาธ สามตวนยนลง สตวสมาธ เพราะฉะนนความเพยรกยนลงสตวสมาธ เพราะนน วรยะตองคกบตวสมาธ ตองคกบตวสมมาสต สมมาสตกบอก ไวอยแลวจะเกดไดตองอาศยสมมาทฏฐคอตวปญญา ทพดใหฟง ในมหาสตปฏฐานสตร จะเปนสตในมหาสตปฏฐานสตรไดตอง อาศยปญญาก�ากบตวสตนน 

สมาธนคออะไร ไมใชความสงบไปสงบสบายเฉยๆ นะ ไมใชนะ อนนนเขาเรยกปสสทธคอความสงบ สมาธตวนน พระพทธเจาตรสไววา สตสมปชญญะทถงพรอมเปนเหตให 

พ ล ะ ๕

71

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

เกดหรโอตตปปะ ความละอายแกใจ ความเกรงกลวตอผล แหงกรรม หรโอตตปปะทสมบรณทถงพรอมเปนเหตใหเกด อนทรยสงวร การส�ารวมตา ห จมก ลน กาย ใจ ใจตวคดนก สตสมปชญญะตองท�าหนาทวนจฉยเขาตลอดเวลา นจงเกด อนทรยสงวร เมอสตสมปชญญะสมบรณ เมอเกดการระลก เกดความร ความเหน เหนคณเหนโทษในสงทงหลาย เมอ เหนคณเหนโทษแลวจงส�ารวมตา ห จมก ลน กาย ใจ เพอ ระวงโทษทจะเกด เพราะจะเจรญกศลใหเกด เขาจงเรยกจง เกดอนทรยสงวร คอหรโอตตปปะ นนคอเหนคณเหนโทษแลว

เมออนทรยสงวรเกดถงพรอมเปนเหตใหเกดตวศล ศล ตวนคอความปกตเปนอรยกนตศล ไมใชศลบญญต ศล ๕ ศล ๘ ศล ๑๐ ศล ๒๒๗ ศลความปกตนเปนความปกตของ ใจ ความปกตตวนศลตวนเปนเหตใหเกดตวสมาธ สมาธตวน เปนสมมาสมาธ เพราะเมอจตมความปกตยอมมความตงมน ความตงมนแหงจตคออะไร คอการทจตเมอมความตงมนแลว สตเปนสมมาสตจะรวมอยในนน สมมาทฏฐกจะอยในนน เมอตงมนแลวจะไมลงไปเลนในอารมณ ค�าวาอารมณคออะไร กคอ รป รส กลน  เสยง สมผส ธรรมารมณ คอเจตสกนนเอง ความคด เวทนากบสญญา เหตนนสมาธคกบสตตวน สมาธ ตวนเปนสมมาสมาธไมใชฌานโลกย นใหรจกเอาไว สมาธตวน เปนความตงมนแหงจต เมอจตมนตงมนเหมอนอะไรมาพด เสา 

72

มนมนคงแลว มนกไมหวนไหวไปกบสงใด เมอไมหวนไหวใน อารมณทมากระทบกคอไมหวนไหวตอสงทถกรนนเอง เขาใจยง

อารมณคอรป รส กลน เสยง สมผส ธรรมารมณ เปน สงทถกรเทานน เมอมสมมาสมาธเกดยอมไมหวนไหวตออารมณ ทถกร  เมอไมหวนไหวตออารมณทถกร กยอมไมไหลไมลง ไปเลนในสงทถกร เมอไมลงไปเลนในสงทถกร จงเหนความจรง ของสงทถกรนนคออะไร คอสภาวธรรมอนหนงเกดขนแลวก ดบไปเปนอนจจง ทนอยไมไดเปนทกขง เกดตามเหตปจจย เมอ มเหตไมวาดโดยสมมตหรอไมดโดยสมมตกยอมเกดแลวกดบไป ตามเหตปจจย เกดตามเหตตามปจจย ดบไปตามเหตตามปจจย นนคออะไร กจะเหนความจรงของสงทถกร ทงหมด วาเปน อนจจง ทกขง อนตตา นนคอ ยถาภตาญาณทสสนะ ญาณ คอ ปญญาคอความรอนถกตอง ทสสนะ คอการเหน ไดเหนยถา- ภตา ไดเหนมหาภตรปทง ๔ ไดเหนขนธ ๕ รปนามน ตาม ความเปนจรง คอเปนอนจจง ทกขง อนตตานนเอง

เพราะฉะนนทานจงบอกไว เมอสมาธถงพรอม ยงปญญา ใหเกด คอยถาภตาญาณทสสนะ ยถาภตาญาณทสสนะปญญาน เมอเกดขนแลว รเหนสงทงหลายตามความเปนจรง เมอรเหน สงทงหลายตามความเปนจรงแลว จงเหนวาทกอยางไมใชของ เราไมใชเราไมใชตวตนของเรา ปวยการทจะไปยนดไปยนราย กบสงเหลาน ความสขทไดจากสงเหลานกเปนแคความสขชวครง 

พ ล ะ ๕

73

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ชวคราวประเดยวประดาว เปนสขอนมประมาณนอย สขทเจอ ทกขตามมาทหลง นไมใชสขทแทจรง จงเหนพระนพพานคอ ความไมมอะไรปรงแตง เปนความสขอยางแทจรง จงเกดนพพทา คอความจะปลอยควาแสวงหารปนามขนธ ๕ ไปตามอารมณ ตนเอง จงเกดนพพทา เมอเกดนพพทาจงเกดวราคะ คอจาง คลายอปาทานในขนธ ๕ นนเอง เมอจางคลายอปาทานใน ขนธ ๕ จงเกดวมตตหลดพน เพราะฉะนนสมาธตวนเปนสมมา สมาธ จงพดใหฟงวาความเพยรตองคกบสมาธคอสมมาสมาธ นนเอง ถาเพยรตงมนจงจะเกดปญญาตามมา สมมาสตกอย ในนน แตถาเพยรไมคกบสมมาสมาธกผดทางหรอไมกฟงซาน นความเพยรตองถกทางดวยจงเปนปธาน ๔ นจงเปนสมมา- วายามะ ถาเพยรไมถกทางกไมใชสมมาวายามะ 

เพราะฉะนนความเพยรจงตองคกบสมาธ ความเพยรนน จงคกบสมาธ แตจรงๆ แลว ไมใชคสมาธอยางเดยว ตองม ปญญาอยแทรกซอนอยไปตองมาทสมมาสตอย สมมาสตนน เขาบอกใหท�าใหมาก คอท�าถาบอกท�าใหมาก สตนนใหเจรญ ใหมาก ใหเปนสมมาสตกตองคกบตวปญญานนเองจงจะเปน สมมาสตได จงเปนความเหนทถกตองได นพดเรองพละ ๕ ให ฟง เหตนนศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา จะเดนไปถกทาง กตองอาศยตวปญญาเปนตวน�าเปนตวควบคมก�ากบงาน เปน ตววนจฉยตลอด เพราะนนปญญาคอความเหนทถกตอง ความร 

74

ทถกตองจงมคณมหนต พระพทธเจาจงตรสไววา สมมาทฏฐ เปนเบองตนของกศลธรรมทงหมด อวชชาเปนเบองตนของ อกศลธรรมทงหมด นพระองคตรสเอาไว เพราะฉะนนศรทธา ตรงนตองวนจฉย ท�าไมถงเชอ ท�าไมถงไมเชอ นตองวนจฉย ความเพยรนนตองคกบสมาธ สมาธนไมใชสมาธโลกย อยา เขาใจวาไปนงสงบสบายแลวเปนความถกตอง ไมใช วาเปน สมมาสมาธกไมใช ท�าอะไรทกอยางทกอรยาบถ ตงมนอยในนน ไมลงไปเลน อาศยสงเหลานนแคระลกร เปนสงทถกรของจต เฉยๆ แลวกมงตอประโยชนตรงนน ท�าไปปลอยวางไปทกขณะ ตรงปลอยวางความเปนตวตนความเหนแกตวนน นนละสมมา สมาธเกด เราจะฝกสมมาสมาธไมใชแคนงหลบตา ทกอรยาบถ ฝกสมมาสมาธได ตองท�าความเหนตรงนใหถกตองกอน ถา ไมท�าความเหนตรงนใหถกตอง กจะไหลไปตามความเหนเกาๆ นนเอง

ดงนนท�าไมถงวาศรทธาจงตองวนจฉย ถาเราสงเกตด ตวเรางายๆ นะ ดเรางายๆ นะ ถาทกคนสงเกตตวเองนะด ตวเองนะ งายๆ เลย เวลาเราคดอะไรขนมาปบนจะเชอทนท ใชไหม ใชไหม เชอมนทนทเลยใชไหม พอคดอะไรปบเชอทนท เลยใชไหม จรงไหม สงเกตไหมเวลาเราคดอะไรขนมาปบน จะ เชอความคดทนทไชไหม นนละคอความเชอ ใชไหม สงเกตไหม เพราะนนใครทวนจฉยศรทธาตวน กจะเปนผ ทมเหตมผล 

พ ล ะ ๕

75

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

มปญญา เวลาคดอะไรปบขนมาปบ เหนอะไรขนมาปบน ตวสต ปญญานนเองมนจะวนจฉยทนท เมอวนจฉยจะเหนความจรง ของขนธ ๕ ของสงขารนนเอง เมอเหนความจรงของสงขารจะ เชอหรอไมเชอ เขาจะวนจฉย ไมใชคนเชองาย แลวกไมใชคน เชอยาก อยทเหตกบผลตรงนน นจงบอกวาเมอเทาทนความคด เหนความจรงของความคด ไมหลงความคด นนละเปนทางส พระนพพาน แทงถงพระนพพานไหม ศรทธาตวน

นพดภายในจตแลวนะ เพราะนนขางนอกกมาจากขางใน นนเอง ขางนอกกออกมาจากขางใน ขางในกออกไปขางนอก เขาใจไหม ความคดความเหนกมาจากขางในใชไหม จะเชอ จะพดจะอะไรออกมากออกจากกนบงคอจตนนเอง คอจาก ขางใน เหนไหม เพราะฉะนนคนนพดอยางนแสดงอยางน มนกออกจากขางใน คนไหนหลงเชองายมนกออกจากขางใน ใชไหม คนไหนมเหตมผลกอยออกจากขางใน ขางนอกกมา จากขางใน แลวขางในกแสดงออกไปขางนอก มนเปนเหต เปนผลกนอยตลอด แคนนนะ 

เพราะนนถาเราหดวนจฉยตวน  เขาเรยก ธมมวจยสม โพชฌงค การวจยธรรมเลอกเฟนแหงธรรม เวลาคดนกขนมา หรอเวลาประสบเจออะไรขนมา ท�าไมตองศรทธา ท�าไมถง ไมศรทธา นการเลอกเทากบหดเลอกเฟนพนจพจารณาธรรม นนเอง นนคอตวปญญา ธมมวจยสมโพชฌงคนนเอง บคคล 

76

นนไดหลกธรรมคออะไร กคอไดหลกสต ไดหลกสมาธ ไดหลก ปญญานนเอง เขาอยดวยความรความเหนทถกตอง ไดวนจฉย ทกอยางตามความเปนจรง เขาจงอยดวยปญญานนเอง อยดวย ปญญานนเอง ไมไดอยดวยโมหะ อะไรผานเขามากวนจฉย หาเหตหาผลนนเอง เรยกวาธมมวจยสมโพชฌงค องคแหงการ ตรสรนนเอง 

เมอเหนแจงถงอเบกขาสมโพชฌงคเขากวางเฉย อะไร ขนมากวางเฉย ไมลงไปเลนเพราะเหนแจงความจรงมนแลว ไมวาภายนอกภายในอะไรจะดขนาดไหน เขาเหนแจงมนแลว เขากไมหลงตามมน ความไมหลงตามมน นนละคอหมดอวชชา เขาใจยง เพราะนนศรทธาตองวนจฉยใหด นนเราจงพดใหฟง ทพดกนออกมาเรอยๆ เรองนนเรองน พดดวยอะไร พดดวยอะไร คดดวยอะไร แลวเมอไรจะเหนมน ไอสงทมนแปลกปลอม อยภายในเหมอนน�าขน เคยเหนไหม เขาจะท�าน�าใหสะอาดได อยางไร น�าขนเขาจะท�าใหสะอาดไดอยางไร เขาตองไปกรอง ไชไหม กรองแลวยงไมรอยเปอรเซนตนะ เขาไปกลน นจะ รอยเปอรเซนตคอน�ากลน ฉนใดฉนนน ตะกอนหรอสงสกปรก ภายในใจกตองกลนออกมา อะไรจะไปกลนน�าใจคนใหสะอาด ได กตวปญญานนเอง การวนจฉยเหตผลนนเอง ทงเรอง ภายนอกทงเรองภายในตวเอง วนจฉยกาย วนจฉยเวทนา วนจฉยสญญา วนจฉยสงขาร วนจฉยตววญญาณความรนน 

พ ล ะ ๕

77

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

วาความรนนเปนไปเพอความถกตอง เปนไปเพอประโยชนหรอ เปนไปเพอโทษ ตวปญญานนจะตองวนจฉยหมด จงจะกลนตว ทแอบแฝงอย ในนนออกมาได สตปญญานนเอง เมอกลน ออกไป น�านนจงใสจงบรสทธ เขาใจยงละ

นละพระพทธเจาจงบอกไววา จะบรสทธไดเพราะปญญา ตองคนเขาไปในกายใจเรา อะไรคอตวแอบแฝงอยในนน อะไร คอยาด�า อะไรคอสงสกปรกทเจอปนอยในน�าใจตรงนน ตองคน เขาไปคนเขาไป ธรรมชาตหนงมนจะดดตวเองออกมา ปรงแตง ออกมาตลอด อะไรคอเหตใหมนปรงแตง ขนนยงไมไดเลย พอมนปรงแตงปบเชอเลย ฉนคดอยางนฉนเปนอยางนฉนเปน อยางนน เชอเลย ค�าวาเชอเลยกหมดทางทจะเยยวยาทจะกลน น�าออกมาแลว มนดดตวออกมาปรงแตงออกมา สตปญญาตอง วนจฉยเหตผลตรงนนทนท เมอเขาใจเรองราวทมนปรงแตง เขาใจถงตวทมนซอนเรนอยภายในนนอก มนกจะเหนความจรง ของสงนน แลวกวางไป วางไป วางไป มนจะกลนน�านนให บรสทธออกมาเรอยๆ นนละบรสทธดวยปญญา 

เพราะฉะนน จงบอกวาศรทธาน ท�าไมตองศรทธา ท�าไม ถงไมศรทธา จงไมใชเรองเลกๆ เปนเรองทตองใชสตปญญา วนจฉย นสยทเคยวนจฉย นสยทอยบนหลกธรรมคอความ ถกตองตามเหตตามผล มเหตมผลตรงนน จะไมนงนอนใจท จะวนจฉยตวรป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ โดยเฉพาะ 

78

ตวสงขารตวคดนก ตวตณหานนเอง เขาจะตองหมนเขาไป วนจฉยตวคดนกอยตลอดเวลา วามนคดออกมาอยางนถกตอง ไหม คดมาอยางนเปนอยางไร อะไรเปนเหตเปนปจจยใหมน คดอยางน นเขาจะตองวนจฉยลงไป คดอยางนแลว ผลจะเปน อยางไร ตามมนไปแลวจะเกดอะไรขน เขาตองวนจฉยหาเหต หาผลอยตลอดเวลา เมอเหนความจรงตรงนแลว สตปญญา นนเองความจรงตรงนนเอง มนจะปลอยวางความเชอทไมถกตอง นตางหาก จงยงแตประโยชนไมยงโทษ เพราะความไมถกตอง เปนโทษ ความถกตองเปนคณเปนประโยชน 

เพราะฉะนนเรองของศรทธา เรองของกาลามสตรเปนสงท ส�าคญมาก ทพระพทธเจาตรสไวสอนเรา ศาสนาพทธเปนศาสนา ของผทรงปญญา ไมใชศาสนาของผดอยปญญา เหตนนเราตอง วนจฉยตวนกอน ถาวนจฉยเขาใจแลว เมอเขาใจนอกกเขาใจใน เมอมนอะไรขนมากตองวนจฉยมน การวนจฉยความรสกคดนก อยตลอดเวลา เทากบถอยตวออกมาจากสงทถกร เมอวนจฉย มนอยเรอยๆ เทากบวจยขนธ ๕ อยเรอยๆ เทากบหดกลน น�าสกปรกใหเปนน�าใส สตปญญาตรงนนทฝกฝนอบรมจน เปนนสยจนเปนอตโนมต ครบาอาจารยทานเรยกมหาสตมหา ปญญา เขาจะไมนงนอนใจตอสงตางๆ ทมาสมผสสมพนธใน จตใจของเขา เขาจะตามวนจฉยทงเรองภายในทงเรองภายนอก งานการตางๆ เขาจะวนจฉยอยตลอดเวลา ท�างานของเขาอย 

พ ล ะ ๕

79

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ตลอดเวลา จนกวางานนนจะเสรจ เมอเสรจเขากเลกท�าในเรอง นน เหมอนกอสรางศาลาตรงนเสรจกเลกท�า กไปท�าจดใหม ฉนใดฉนนน เพราะฉะนนใครไดยนไดฟงไปแลวใหเอาไปขบคด พจารณา กลนน�าออกมา ถาใครไมรจกวนจฉยยงไมตนตว ยง ไมตน สตปญญายงไมตน ขอใหตนซะ ใหพนจพจารณาซะ 

อยามองขามสาระคณของตนเอง อยาคบคนชวเปนมตร ใหคบบณฑตเปนมตร คนชวคอโมหะอวชชาในใจเรา บณฑต คอสตปญญาในใจเรา เหตนนการเหนสมณะเปนมงคล เมอใด สมณะทหนง ทสอง ทสาม ทสปรากฏในใจของเรา เปนมงคล อนสงสด สมณะนนจะเกดได ยอมตองอาศยความเพยรท ถกตอง ศรทธาทถกตอง สตทถกตอง สมาธทถกตอง ปญญา ทถกตอง จงจะเกดได สมณะนนอาศยพละ ๕ น เปนเหตเปน ปจจยทจะเกดขน ถาเราตองการชนชมสมณะ ทหนง ทสอง ท สาม ทส กตองปฏบตใหถกตอง ท�าความเหนใหถกตองตรง วจยกายใจตามความเปนจรงของเขา แลววนหนง เรากจะได เหนสงทไมเคยรเคยเหน การแสดงมากขอยตแตเพยงแคน ยะถา วารวะหาฯ

วนนวนท ๒๙ กนยายน ท�างานทกอยาง เรยกวาปฏบตธรรม นะ อยาไปเรยกวางาน งานนนคอสมมต งานนนงานน ผดผก ท�ากบขาว จดกบขาว ขดดน ถางหญา มนมตวรวมกนอย เคย สงเกตไหม ผดผก ขดดน ถางหญา ท�ากบขาว จดกบขาว มน ใชมอไง ท�ารวมกนหมด นนละตวรป ตวนามตวร รผดผก ร ท�ากบขาว รถางหญา รจดกบขาว อนนนละตวนาม ทนสมมต มนจะมอย เพราะมนอาศยสญญาทเรยนรมาหมายรวาการท�า เรองนการท�าสงนเรยกวาผดผก เรยกวาท�ากบขาว สญญานน มนท�าหนาทแลวกดบไป สงขารเมอคดขนมา มนท�าหนาทแลว กดบไป วญญาณ มนสมผส มนวญญาณเกด มนรแลวมนก ดบไป ตวมนเอง มนกไมไดบอกวาตวมนเองเปนอะไร กบขาว มนกไมไดบอกวามนเปนอะไร กรยาผดผก กรยาถางหญา มน กไมไดบอกวามนเปนผดผก มนถางหญา แตตวสญญาทมน หมายใหจตรทมนเรยนรมา มนสมมตขนมาใหรเรองนนเรองน เฉยๆ ทนเมอเรยนรเมอรมนอยางนนแลว มนไปอยในสมมตน 

เทศนท สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม อ. พล จ. ขอนแกน ๒๙ กนยายน ๒๕๕๓

เพยรเพอความจรง

82

ตลอดนะ มนกเลยหลงยนดหลงยนราย ในสงทมนชอบใจมนก ยนด ในสงทมนไมชอบใจมนกยนราย มนเลยมสมมตตวหนง เรยกวาของกตวกเกดขนมา แลวกหลงไปตามสมมตนน แลวก อยกบความหลงตรงนน นมนหลงอยอยางนน มนเลยไมเหนนะ ทพระพทธเจาตรสไว เหนกายสกแตวากาย ไมใชสตวบคคล ตวตนเราเขา มนละสมมตหมดแลว อนตณหาทฏฐอาศยเกด ไมได

ค�าวาละสมมต ไมใชวาไปท�าลายไมใหสมมตนนมนไมม แตมนเหนอย มนไมใหความส�าคญมนหมายในกายในรปนน มนกเลยสกแตวา เหนเวทนาสกแตวาเวทนา ไมใชสตว บคคล ตวตน เรา เขา มนกไมใหความส�าคญมนหมายวาเวทนานนเปน อะไร เปนเราเปนเขาเปนอะไรขนมา เหนจตสกแตวาจต ไมใช สตว บคคล ตวตน เรา เขา เหนธรรมสกแตวาธรรม ไมใช สตว บคคล ตวตน เรา เขา สมมตนนกสกแตวาสมมตนน นะ เปนแคสงหนงขนมาเฉยๆ เพอใหจตหมายรเฉยๆ สญญา ท�าหนาทใหจตหมายร เมอรตามสญญานน มนกเลยเปนสมมต นนละ อยในนน เกดขนมา ตวสมมตนนมนไมม มนอาศยตว สญญาเกด ตวเรองราวนนมนไมมอยจรง มนเปนตวสญญา เขาจงสมมตเรยกวาสมมต เมอเหนตรงน ทฏฐกเกดไมได วาของกตวกเปนอยางนนอยางนด จะหลงไปตามมน หลงไป ตามทฏฐ ทฏฐทเปนของกตวกมนกเกดไมได ความหลงไป 

เ พ ย ร เ พ อ ค ว า ม จ ร ง

83

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ตามทฏฐกเกดไมได เมอมนเกดไมได ตณหากเกดไมได เมอ ตณหาเกดไมได ความทกขกเกดไมได

เหตนนทานจงบอกใหดบทอวชชาคอความหลงนนเอง หลงไมร จรงในสภาวธรรมตรงนน หลงไมร จรงในเรองของ เจาของ เมอรแลวเหนอยางททานตรสไวในสตปฏฐาน ๔ มนก เลยหมด หมดความส�าคญมนหมาย สงเหลานนมนกอยของมน อยางนน แตมนไมมของเรา ไมมตวเราอยในนน มนจงตรงกบ ททานอญญาโกณฑญญะเหน ทพระพทธเจาตรสไว อญญา- โกณฑญญะเหนแลวหนอ สงใดสงหนงมความเกดขนเปนธรรมดา ยอมดบไปเปนธรรมดา ทานใชวาสงใดสงหนงเกดขน กคอไมม สมมตบญญตวาเปนนนเปนน เปนธรรมชาตอนหนง เมอมเหต เกดกเกด เมอเหตนนดบกดบ เกดดบไปตามเหตปจจยของ สงนนๆ จงสญจากสตวบคคลตวตนเราเขา ตงอยกเพราะเหตมน ตงอย มกเพราะเหตมนยงมอย เมอเหตนนดบมนกไมม มน จงไมมจรง เพราะมนไมคงอยไดคงทนถาวร มนมอยไดเพราะ เหตปจจย มนมอยไดเพราะเหตปจจยมนตงอย เมอเหตปจจย ไมตงอย ไมม มนกไมม

เพราะนนมนมเมอเหตปจจยม มนไมมเมอเหตปจจย ไมม จงไมใชตวเราไมใชของเรานนเอง ใหหดวจยพจารณา เรอยๆ เมอพจารณาเรอยๆ มนจะเหนนะ เหนอยในใจเรานนละ ไมไดไปเหนขางนอก นนหดพนจพจารณา หดละของกตวก เมอ 

84

มนมโทสะ มโลภะ แสดงวามนมของกตวกเกดแลว มนมความ หลงเกดแลว เพราะโลภะโทสะมนมาจากโมหะ ถาละเอยดเขาไป อก เมอโลภะโทสะไมม มนกมแตโมหะคอตวกอยางเดยว ของกตวกอยตรงนน ตรงไหนทมนยงส�าคญมนหมายอย มนยง เหนผดวาเปนของกตวก ตรงนนจงเปนอวชชาอยนนเอง เมอ ตรงนนไมม มนจงตรงกบพทธพจนทพระพทธเจาตรสไวในสต ปฏฐานสตร เหนกายสกแตวากาย เหนเวทนาสกแตวาเวทนา เหนจตสกแตวาจต เหนธรรมสกแตวาธรรม ไมใชสตว บคคล ตวตน เรา เขา หมดจากสมมตนน อนตณหาและทฏฐอาศย เกดไมได เมอหมดจากสมมตตรงนน วางเปลาตรงนน

ทฏฐคอความเหน จะเกดขนมาเพอหลอกเจาของ เพอจะ ใหยดมนถอมนกเกดไมได แมแตทฏฐเกดขนมาความเหนเกด ขนมา มนกเหนแลววาความเหนนนกไมใชของเรา เปนสงสมมต หมด ตณหาทะยานอยากไปทางด ทางรก ทางชง ไมอยากได เปนกามตณหา ภวตณหา วภวตณหา จงเกดไมไดนนเอง ทาน จงตรสไว อนทฏฐและตณหาอาศยเกดไมได เพราะเหนแจงใน ใจหมดแลว มนไมมของกตวกสกอยาง มนเปนธรรมชาตธรรม อนหนงเกดแลวดบไป เกดแลวดบไป เกดแลวดบไป ตามเหต ตามปจจย มนเหนชดแจงในใจตวเองอยางนน มนจงสญจาก ความยดมนถอมนวาสงเหลานนเปนของเราเปนเราเปนตวตน ของเรานนเอง  เมอสญจากความยดมนถอมนวาสงนนเปน 

เ พ ย ร เ พ อ ค ว า ม จ ร ง

85

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

ของเราเปนตวเราเปนตวตนของเรา ทฏฐและตณหากเกดไมได นนเอง มนจงเปนความวางเปลา วางจากอปาทานยดมนถอมน ในกายเวทนาจตธรรม วาเปนของเราวาเปนเราวาเปนตวตน ของเรานนเอง นนเรยกวาวางจากความหลง เมอวางจากความ หลงมนกวางจากความโลภ ความโกรธนนเอง เพราะมนไมรจะ เอามาเพอใคร เพราะมนไมมใครเปนเจาของของใคร แลวจะ เอามาเพอใคร เพออะไร มนจงไมม มนจงเหนถงความสงบจาก โลภ โกรธ หลงนนเอง

จงไดรบค�าทว าไมพงประมาทปญญา ปญญาไดวจย แยกแยะในกายเวทนาจตธรรมน สจจะพงรกษา เมอตงมงไปส ความพนทกข มงไปสความไมมโลภโกรธหลง จงวจยสงเหลาน งานนไมทอดธระ มงมนอย พนจพจารณาอย จงเทากบรกษา สจจะนน การงานนนท�าเพออะไร เพอละอปาทานของกตวก นนเอง เพอละโลภ โกรธ หลงนนเอง จงเพมพนจาคะ คอการ สละการวาง วางอปาทาน วางความยดมนถอมน ในขนธ ๕ ใน สมมตขางนอกทงหมด เมอวางออกไปแลวจงเหนนะ เหนวา สงเหลานนะแทจรงแลว มนไมมของเราไมมเราไมมตวตนของ เรา มนเปนธรรมชาตธรรมอนหนงเกดแลวกดบไป เกดแลวก ดบไปตามเหตตามปจจยของเขา จงไมมความดนรน ไมมความ ตงปรารถนาจะไปเพออะไร จะไปเกดในภพทง ๓ กไมม เพราะ มนไมมความหลงในนนแลว

86

นนละใหพจารณาแยกแยะวเคราะหวจยฝกสตใหมาก สต คอความระลก ใหตงมนใหมสจจะคอสมาธนนเอง หดวเคราะห วจยแยกแยะ ใหเขาใจความจรงในเรองของกายเวทนาจตธรรม หรอรปนามขนธ ๕ น มนคออะไร แยกแยะมนลงไป แตละ อยางๆ แยกแยะมนลงไปจงจะเหนนะ เหนวาแมแตเดนกสมมต วาเดน มนกแครปคอขาเคลอนไหวนนเอง แมแตกนมนกสมมต วากน มนกแคปากเคยวกลนเทานนเอง มนเรองของรปเรองของ นาม สมมตกเรองของสมมตนนเอง ไมหลงแลว จงสญจากของ กตวกนนเอง นนใหศกษาใหพนจพจารณาใหมาก เมอรเมอเหน ความรความเหนตรงนไปละความรความเหนเกาๆ ทเปนความ หลงผดนนเอง เมอหลงผดตรงไหน ความรความเหนทถกตอง จะไปละนนเอง ไปแทนความรความเหนทผดนนเอง 

ค�าวาลบไมใชกรยาไปลบ จรงๆ แลวไปแทน เหมอนแสง สวางเกดขนมนกแทนความมดตรงนน มนลบความมดของมนเอง ไมใชเราไปลบ เหตนนเราอยาพงประมาทปญญา พงแยกแยะ ใหเหนความจรงในกายใจรปนามขนธ ๕ นใหชดแจง มนจะ เหนซงความเปนอนจจง ความเปนทกขง ความเปนอนตตา เมอละเอยดเขาไปมนจงเหนความสญญตา สญจากความ ส�าคญมนหมายวาเปนของเราวาเปนเราวาเปนตวตนของเรา นนเอง กขอแนะน�าเพอเตอนสต ใหไปหดหมนระลก หมน พจารณาในกายใจเจาของ

เ พ ย ร เ พ อ ค ว า ม จ ร ง

“จะเอำธรรมะหรอเอำกเลส ถำเอำกเสสเอำของกตวกไป ถำเอำธรรมะกเหนโลกมนเปนของวำงเปลำ เคำรพพระพทธเจำ งำนทกอยำงมนฝกเรำตลอดเลย มนฝกเรำใหเรำละวำงตวตนนนเอง ท�ำไมไมร จกใชโอกำสตรงนน กลบมำอนนนอนน มนเรองหยมหยมเรองไรสำระเลย”

ชาตสกลนามเดม ชอวชย ศรผลหลาย เกดวนจนทรท ๒๒ สงหาคม 

พ.ศ. ๒๕๐๓ ตรงกบวนขน ๑ ค�าเดอน ๑๐ ปชวด ณ บานเลขท ๓๒ - ๓๔ ถนนเฉลมพล อ. พล จ. ขอนแกน บดาชอนายฮกจง แซหลาย มารดาชอนางเซยมลง แซตง เปนบตรคนท ๗ ในบรรดา พนอง ๑๓ คน ซงมพชาย นองชาย พสาว นองสาวอยางละ ๓ คน

การศกษาป ๒๕๑๗  ส�าเรจประถมศกษา  (ป. ๗)  โรงเรยนพล อ. พล   ไดไปสอบเขาโรงเรยนขอนแกนวทยายนเองโดย   ผปกครองไมไดเปนภาระ เหตทไปสอบเขานนเพราะเปน   โรงเรยนรฐบาล คาเลาเรยนจะถกกวาโรงเรยนเอกชน 

ประวต พระอาจารยวชย กมมสทโธทพกสงฆปาวเวกสกขาราม 

๕๕ หม ๑๑ ต. เกางว อ. พล จ. ขอนแกน

89

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

  ชวยลดภาระคาเลาเรยนของครอบครว ซงชวงนน   มปญหาป ๒๕๒๐  ส�าเรจมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนขอนแกนวทยายน   อ. เมอง จ. ขอนแกน ชวงทศกษาอยชน  ม.ศ. ๓ เกด   ความรและเชอมนวา ถาศกษาตอ ม.ศ. ๔ - ม.ศ. ๕ ท   ขอนแกนจะไดเข าคณะแพทยศาสตร  ขอนแกน   แตถาเรยนทโรงเรยนเตรยมอดมฯ กรงเทพฯ จะไดเขา   คณะแพทยศาสตร จฬาฯป ๒๕๒๒  ส�าเรจมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนขอนแกน-   วทยายน กอนส�าเรจ ม.ศ. ๕ ปนนโรงเรยนเรมท�า   หนงสอพมพโรงเรยน อาตมาเปนบรรณาธการคนแรก   มอาจารยบางทานหวงดมาเตอนวา เดยวจะสอบเขา   คณะแพทยศาสตรไมได มนมความเหนวาเขาไมรบเรา   แลวจะรบใคร เกดความเชอมนอยางแรงกลาวาจะเขา   คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกนไดแนนอน   มนเปนเอง และเปนพลงอยางหนง แตเมอเขาไปเรยน   คณะแพทยแลว เพอนๆ เกงกวาเราเยอะ มนไมนา   คดอยางนนป ๒๕๒๙  ส�าเรจแพทยศาสตรบณฑตจากคณะแพทยศาสตร   ขอนแกน แพทย มข. รน ๗ป ๒๕๓๕  ส�าเรจแพทยเฉพาะทาง สาขาจกษวทยา จากคณะ   แพทยศาสตร จฬาฯป ๒๕๔๓  สอบไดนกธรรมเอก

90

ประวตการท�างานรบราชการเปนแพทย ประจ�าโรงพยาบาลพระอาจารยฝ น 

อาจาโร และรกษาการผอ�านวยการโรงพยาบาล กอนลาออกมา อปสมบท

มลเหตแหงการอปสมบทเมอประมาณตนเดอนมนาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ ขณะนนเปน 

นกศกษาแพทยชนปท ๒ ทางชมรมพทธศาสนและประเพณ สโมสรนกศกษา มหาวทยาลยขอนแกน ไดจดโครงการธรรมจารก ครงท ๒ ชวงปดเทอมปลาย ไปปฏบตธรรมกบทานพระอาจารย สวจน สวโจ ทวดถ�าศรแกว อ. ภพาน จ. สกลนคร ซงทานเปน ศษยพระอาจารยฝน อาจาโร ตอนนนอยากรวาสมาธเปนอยางไร จงไดสมครไปปฏบตธรรมกบชมรมพทธฯ โดยรนพบอกตองรกษา ศล ๘ ทวดฉนมอเดยว ถาเราจะฉนสองมอตองเตรยมมามาไปเอง แตตองฉนกอนเทยง อาตมาไมมความรเรองศล ๘ ไมเคยฉน มอเดยว กเอามามาไป พอไปอยทวด การฉน ๒ มอเปนเรองท ว นวาย  เพราะตองหาน�ารอนมาใสมามา แตทนนมแตเตาฟน เขาท�าครวเฉพาะมอเชา จงฉน ๒ มอเฉพาะวนแรก วนตอมา กยกมามาเขาสวนกลางฉนมอเดยว กอย ไดไมเหนเปนอะไร (นความคดกบความจรงอาจไมตรงกน) ไปอยทนแปลกจะตนต ๒ ทกวน ไมวาจะนอนสหรอหาท มกตาม คนแรกอาตมาตนต ๒ เกดปรงแตงกลวผ เพราะทภพานเงยบมาก มแตเสยงสตวทหากน กลางคน กเลยแกปญหาโดยเอาผาหมคลมโปงหลบตอ พอคนท ๒ 

ป ร ะ ว ต พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

91

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

กตนต ๒ เหมอนเดมกคดจะคลมโปงอก ทนมนมาถามตนเองวา เรามาทนเพออะไร มนกตอบวา มาฝกสมาธ แลวมนกถามอก จะคลมโปงอก มนถกหรอ มนเกดความละอายแก ใจมาก ทจะคลมโปงอก จงตดสนใจนงสมาธบรกรรมพทโธๆๆ ทน มนกแวบออกไปคดเรองผทเคยดในโทรทศน กบอกวามนไมเทยง นงไปๆๆ ถงต ๔ ประมาณ ๒ ชวโมง พอออกจากนงสมาธ มนไมมความกลวผเลย จงนงสมาธเวลานทกวนจนกระทงกลบ จากวด กอนกลบจากวดทานพระอาจารยสวจนบอกวามของเกา ใหตงใจปฏบต หลงจากกลบมากไดตงใจปฏบตจนครบ ๑ ป เกดความเชอมนวาศาสนาพทธมอย จรง สามารถปฏบตไดจรง แกทกขในใจเราได แนใจตนเองวาจะไมเปลยนศาสนา มศรทธา อยากจะบวช แตเมอพจารณาเหตปจจยหลายๆ ดาน  เหนวา ยงไมพรอม จงกราบเรยนหลวงพอประสทธ ถาวโร ซงโยม หมอสมารทไดเคยพาไปรจกปฏบตกบทาน ทานบอกวาใหกรรม ตดสน จงไดปฏบตธรรมเจรญสตสมปชญญะมาตลอด จนกระทง ส�า เรจแพทยศาสตร บณฑต  ช วงนนมโอกาสไปพกกบท าน พระอาจารยสวจนทวดพระศรมหาธาต บางเขน จงปรกษาทานวา โรงพยาบาลพระอาจารยฝ น เปนโรงพยาบาลอ�าเภอขนาดใหญ แตตวอ�าเภอเลก มประชากรนอย เปดคลนกหารายไดพเศษจะยาก แตปจจยเรองรายไดไมใชเรองส�าคญ คดวาจะไปรบราชการทน เพอแทนคณครบาอาจารย ทานเหนอยางไร ทานกเหนดวย จงสมครไปท�างานทโรงพยาบาลพระอาจารยฝ น  เมอมงานท�า มรายได กตงใจแบงเงนเดอนสวนหนงท�าบญทกเดอน หลงจาก 

92

รบราชการใชทนครบ ๓ ป ตงใจวาจะอย ชวยโรงพยาบาลอก ๑ ปกจะไปบวช แตกมเหตใหเปลยนความตงใจ จงไดไปอธษฐาน ทเจดยพระอาจารยฝ น วาถาวถจะตองเปลยนกใหเขารบเขา ศกษาตอแพทยเฉพาะทางสาขาจกษวทยา จฬาฯ  เขากรบเขา ศกษาตอจรงๆ ขณะทศกษาอย จฬาฯ สภาพแวดลอมการงาน เปลยนไป จตมนยอนมาดอดตทตงใจจะอย ช วยโรงพยาบาล อก ๑ ปนนมนเหนมนตดดอย ชวงทอยทจฬาฯ กใชสตสมปชญญะ ในงาน ตอนวางจากงานกพจารณาอสภะมาตลอด ๓ ป ใชอบาย ตางๆ มนมงตลอด (มนเปนชวงของมนเอง) แมแตเดนทางอย ในรถกพจารณา จนวนหนงขณะก�าลงนงรถจะไปหาพระอาจารย สวจน ทวดพระศรมหาธาต บางเขน รถวงถงอนสาวรยชยสมรภม มนเกดสภาวธรรม บอกวาหลงสญญา เมอพบพระอาจารยสวจน ไดเรยนถามทานวาถกหรอไม ทานบอกวาถก เมอส�าเรจการศกษา กได กลบมารบราชการทโรงพยาบาลพระอาจารยฝ นอกครง การท�างานครงนกท�าเตมทเหมอนเดมแตมนไมยด  เพราะมน เหนแลว จนกระทงชวง ๒ ปสดทายของหลวงปเทสก เทสรงส ทานไดมาพ�านกทถ�าขาม อ. พรรณานคม จ. สกลนคร ไดมโอกาส ดแลหลวงปทาน ไดกราบเรยนหลวงปเรองการภาวนาวา สมยเปน นกศกษาแพทยไดอานหนงสอของหลวงปเรองศล ๕ จบหลกค�าสอน ได ๓ ประโยคคอ ศลคอศลา ศลคอปกต ศลรกษาทเจตนา ก เอาสตสมปชญญะรกษาเจตนาไมใหผดโทษ ๕ อยาง ท�าไปแลว เกดสภาวธรรมอยางนๆ หลวงปบอก หมออานหนงสอของอาตมา ไดเรอง คนสวนใหญอานไมไดเรอง ในชวง ๒ ปนหลวงปยงเมตตา 

ป ร ะ ว ต พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

93

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

สอนอกหลายอยาง กอนทจะตดสนใจอปสมบท ไดพจารณาเหนวา ยศต�าแหนงเมออาย ๖๐ ปกเกษยณไมคงท เงนทหาไดกมาเปลยน เปนอาหารแคอมมอเดยว ท�าบญ (ท�าทกเดอนตงแตเรมท�างาน จนอปสมบท ไมเคยขาด แมอปสมบทแลวปจจยทกบาททกสตางค ทญาตโยมถวายกใหวดถ�ายายปรกหมด ไมเคยเอาปจจยของ ญาตโยมไปใชอยางไมมประโยชน เพราะเหนแลววาเงนนนเปน ของกลาง ไมใชของเรา จงเอาไวสวนกลางหมด) ใหญาตพนอง เหลอเกบเพอใชยามจ�าเปน ตายไปกเอาไปไมได ความรสกไมร  จะเอาอะไร จงตดสนใจทจะบวช (รอมา ๑๓ ป ถงเวลากรรม ตดสน) ไดกราบเรยนหลวงปเทสก ทานกเหนดวยและไดแนะน�า

๑. ใหพจารณาความตาย อะไรทยงไมท�าใหรบท�ากอนทจะตาย๒. ใครจะวาอยางไรกชาง ใหเอาตนเองรอดกอน๓. ท�าทางโลกมแตบาน (ปลาย) ยงท�าดยงบาน ไมมทสนสด 

ทางธรรมจบในตวเรา

ตงแตนนมาหลวงปเทสก ทานกไมไดแนะน�าธรรมะอกเลย มแตถามวาลาออกยง  ไดกราบเรยนทานว ารอผ อ�านวยการ โรงพยาบาลมารบงาน จนกระทงทานมรณภาพ จงไดลาออกจาก ราชการมาอปสมบท ชวงงานศพหลวงปเทสก ทานพระอาจารย สวจนกลบจากอเมรกาไดมาทถ�าขาม จงกราบเรยนทานวาจะบวช ทานบอกใหบวชไปอยกบทาน แตอาตมาไดรบปากกบหลวงพอ ประสทธกอนแลว จงไมไดรบปากทาน อาตมาไปตามวถแหงกรรม เหตนนเราตองเชอกรรม สตวโลกเปนไปตามกรรม ไมมองทกอยาง ดวยยนดยนรายหลงดไมด

94

การอปสมบทอปสมบทเปนพระภกษเมอวนท ๒๖ มนาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ 

อาย ๓๕ ป ณ พทธสมา วดเขาพทธโคดม อ. ศรราชา จ. ชลบร พระครสาธกจจานรกษเปนพระอปชฌาย พระด�ารงค ฉนนเปโม เปนพระกรรมวาจาจารย พระใบฎกาวชย อาทโร เปนพระอนสาวนา- จารย หลงจากอปสมบทแลว อาตมาตงสจจะมนคงจะไมไปไหน จะอย บ�าเพญสมณธรรมกบหลวงพอประสทธ ถาวโร ทวดถ�า ยายปรก อ. เกาะสชง จ. ชลบร จนกวาหลวงพอประสทธจะมรณ- ภาพ จงจะพจารณาวาธรรมะจะใหไปอยไหน จะไมไปดวยตณหา จะไปโดยวถกรรมและสภาวธรรมใหไป การตงสจจะนท�าใหมนคง ทจะอย ศกษากบทาน อย ดแลสขภาพและชวยกจการทงหลาย เชนท�าหนงสอธรรมะ “แกนพระพทธศาสนาเลมแรก” ททานเทศน โดยถอดจากเทปตรงๆ ไมมการแกไขส�านวน ทานบอกวาใหท�า อยางน ทานรบผดชอบทงหมดทอาตมาท�า และเรยบเรยงประวต ของทานจากเทปเกาๆ ทบนทกไว ซงคนอนจะท�าไดยาก เพราะ เหตว าอาตมาร จกหลวงพอกอนพระชรปอนๆ ท�าใหอาตมาร  ขอมลมากกวาคนอน และในเทปนนบางครงเหตการณสลบกน ไปมา เมอไปถามทานบางอยางทานกจ�าไมได จงตองอาศยการ สอบทานจากเทปหลายๆ มวนหรอบคคลทเกยวของ เมอท�าเสรจ ไดไปอานใหทานฟงทกฏ ซงเปนเลมเดยวททานตงใจฟงตงแต ตนจนจบ เปนตน เพอเปนการแทนคณทานดวย สจจะตรงนท�าให อาตมาฟงหลวงพอสอนโดยตงใจ ฟงเอาประโยชนวาทานสอน อะไร ไมมความขดเคองใจไมวาทานจะพดวาอาตมาอยางไร มแต 

ป ร ะ ว ต พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

95

พ ร ะ อ า จ า ร ย ว ช ย ก ม ม ส ท โ ธ

ไมสาคญหมายไปตามสมมต

พจารณาวาทานจะบอกอะไร ทานจะสอนอะไร จะเอาไปแกไข ตนเองอยางไร จงท�าใหอาตมาอยไดไมวาจะเกดปญหาอะไร ในชวง ปสดทายกอนทหลวงพอจะมรณภาพ ทานไดนมตเกยวกบอาตมา และบอกวา อาตมาสายอสาน หลวงพอมรณภาพวนท ๙ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ ในปนอาตมาไดจ�าพรรษาทวดถ�ายายปรกอกป เพอ ดวาจะมอะไรใหชวยท�าเรองงานศพทาน เมอเหนวาไมมอะไรตอง ท�าอกแลว พอตนเดอนมกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑ จงไดเดนทางกลบ มาบานเกด (บวชได ๑๓ พรรษา) เพอโปรดโยมบดามารดาทดแทน คณบพการ ซงอายมากแลว (๘๐ กวาปทงค) โยมบดามารดาได ถวายทดนจ�านวน ๔๒ ไร ๓ งาน ๗๘ ตารางวา ใหสรางทพก สงฆปาวเวกสกขาราม ซงทดนตรงนอาตมาไดนมตตงแตกอน หลวงพอจะสนไมกเดอน วาอาตมาแตกหม มาองคเดยว มาท วดเกาทไมมสงกอสราง มแตตมน�า ๓ ใบ อาตมาก�าลงจะสรงน�า จากตมน พอมากเปนจรงมแตทงนา กเรมกอสรางตงแตตนมกราคม พ.ศ. ๒๕๕๑ จนถงป จจบน  และอย จ� าพรรษาทนตลอดมา รายละเอยดประวตเพมเตมดไดท เวบไซต www.wiweksikkaram. org

กำรเกดเปนมนษยไดมนษยสมบตเปนของหำไดยำก(กจโฉ มนสสะปะฏลำโภ) 

กำรไดมำพบพระสทธรรมค�ำสงสอนของพระพทธเจำกหำไดยำก(กจฉง สทธมมสสะวะนง)

เมอไฟจะไหมบำน (ลมดบ) ใหรบขนสมบตออกจำกบำน(เปลยนสมบตทงหมดเปนอรยทรพย

คอทำน ศล ภำวนำนนเอง)ไมนนจะไมไดอะไรเลยจำกกำรเกดเปนมนษย แมแตมนษยสมบต เมอลมดบกตองทงลงปฐพ

เหตนนจงอยำประมำทและทงโอกำสทไดสงทหำไดยำกเหมอนน�ำขนใหรบตก ถำน�ำลงแลวจะล�ำบำก

www.wiweksikkaram.orgFacebook : สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขาราม

Facebook : คณะศษยพระอาจารยวชย กมมสทโธ

สถานปฏบตธรรมปาวเวกสกขารามเลขท ๕๕ หม ๑๑ ต. เกางว อ. พล จ. ขอนแกน ๔๐๑๒๐

โทร. ๐๘-๔๖๐๓-๐๙๔๖

www.kanlayanatam.comFacebook: kanlayanatam.com

“อะตตง นานวาคะเมยยะ นปปะฏกงเข อะนาคะตง  ผมปญญาไมควรท�าสงทลวงไปแลว ใหมาตามในจต  ไมควรพงหวงสงทยงมาไมถง  เพราะสงใดลวงไปแลว กพนไปแลว  ไมมนนเอง ดบไปหมด  สงทยงมาไมถง กยงไมประสบ  กคอไมมนนเอง  ผมปญญาควรท�าปจจบนใหแจงชด อนไมงอนแงนไมคลอนแคลน  เปนผมราตรเดยวอนเจรญฉะน”