7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 1/23

Biodiverzitet

Ličina Braho 

2012.

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 2/23

Biodiversity-biološka raznovrsnost 

Biodiverzitet-sveukupnost gena, vrsta, ekosistema i predela naZemlji.

Biodiverzitet obuhvata nekoliko organizacijskih nivoa:

1.Genetički 

2.Specijski

3.Ekosistemski

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 3/23

Genetički biodiverzitet-raznovrsnost DNK struktureizmeđu jedinki iste vrste 

 Ako bismo pretpostavili da u biosferi imasvega 1000gena, sa po 10 alelnih oblika,

bilo bi moguće obrazovati 10

gameta sa različitim kombinacijama gena 

Broj subatomskih čestica u Svemiru se 

procenjuje na 10

10.000

87

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 4/23

Specijski diverzitet-raznovrsnost (sveukupnost)organskih vrsta na planeti od nastanka života pado danas

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 5/23

Ekosistemski diverzitet-raznovrsnost staništa,životnih zajednica (biocenoza), ekosistema ipredela

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 6/23

Značaj biodiverziteta 

Fundamentalni značaj-raznovrsni ekološkiodnosi čine osnovu postojanja=omogućujurazmenu materije i proticanje energije

 Aplikativni značaj-geni, vrste i ekosistemi jesufizičke manifestacije biodiverziteta, tj.

predstavljaju prirodne resurse

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 7/23

def. Biološki resursi su genetički resursi,organizmi i njihovi delovi, populacije ili bilo kojedruge biotičke komponente ekosistema sa

stvarnom i potencijalnom namenom ikorisnošću za čovečanstvo. 

(prema Konvenciji o biodiverzitetu  )

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 8/23

Faktori narušavanjabiodiverziteta

HIPPO

1. Habitat alteration (izmene/promene staništa) 

2. Invasive species (invazivne, alohtone vrste)

3. Pollution (zagađivanje) 4. Population growth (populacioni rast vrste Homo sapiens  )

5. O verexploitation (prekomerna eksploatacija) 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 9/23

Habitat alteration(izmena staništa) 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 10/23

Invasive species(invazivne vrste)

Dreissena polymorpha 

Lymanthria dispar 

Lepomis gibosus 

Orconectes limosus Caulerpa taxifolia 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 11/23

 Astacus astacus

Orconectes limosus

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 12/23

Pollution(zagađivanje) 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 13/23

Population growth(rast populacije vrste Homo sapiens  )

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 14/23

Overexploitation(Prekomerna eksploatacija) 

-pre svega šumskih ekosistema-pretnja eliminacijemahagonija

-prekomerno lovljenje-nosoroga, slonova, nilskih

konja, tropskih ptica, medveda, tigrova, pandi...

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 15/23

Glavni faktor i ko j i ut i ču na povećanje biodiverziteta 

1. Velika fizička raznovrsnost staništa 

2. Umereno delovanje prirodnih nepogoda i uznemiravanja (požar,poplave i sl)

3. Malo variranje uslova životne sredine (temperature, padavina, snabdevanjenutrijentima i sl.)

4. Visok diverzitet prvih članova trofičke piramide koji povećavaju diverzitet drugih

viših članova (veliki broj vrsta insekata – veliki broj vrsta ptica)5. Promene sredine promenom osnovnih uslova života (obogaćivanje organskim

solima)

6. Srednji stepen sukcesije ili spora postepena sukcesija

7. Evolucioni faktori (mutacije, prirodna selekcija, migracija, genetički drift) 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 16/23

Glavni faktor i ko j i ut i ču na smanjenje biodiverziteta 

1. Stres u životnoj sredini 

2. Ekstremni uslovi životne sredine (na granici izdržljivosti za opstanak živih

bića) 

3. Dugotrajno ili naglo smanjenje osnovnih životnih resursa 

4. Ekstremno uznemiravanja (prirodne nepogode, antrpogeno uznemiravanje i

sl.)

5. Unošenje stranih (egzotičnih) vrsta (iz drugih geografskih oblasti.) 6. Geografska izolacija (izolovana ekološka ostrva) 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 17/23

 Biodiversity 1 - 17

Uloga raznovrsnosti staništa i uslovaživotne sredine na biodiverzitet -ekološkeniše-

Zašto postoji velikaraznovrsnost

Kompeticija

Symbioza

Predator-plen –parazitizam

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 18/23

Prirodno zarastanje akvatičnih ekoistema 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 19/23

Biodiverzitet u osetljivim ekosistemima i područjima od međunarodnog

značaja. 

Ideja o osetljivim ekosistemima pojavila se 1993 godine

Uzroci osetljivosti ekosistema:

a) Spoljašnji uzroci (eksploatacionog pritiska na prirodne resurse, zagaĎenje,zauzimanja (okupacije prostora), promena namene prostora, blokiranje vitalnih

procesa, nestabilnosti prirodnih ciklusa

b) Unutrašnji uzroci : nalaze se u prirodi samog ekosistema i potiču od: 

-Izuzetnosti, retkosti i/ili neponovljivosti sastava ili strukture ekosistema

-Prostorne izolovanosti ili marginalnosti u odnosu na druge takve ekosisteme

- Unutrašnje (prirodne) tendencije ka sukcesiji 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 20/23

KOJI SU EKOSISTEMI OSETLJIVI

1. Sistemi kopnenih vodenih staništa/ekosistema 

2. “Insularni” kopneni (suvozemni) ekosistemi 

3. Kopneni prirodno nestabilni ekosistemi pod uticajem prirodnih i indukovanih

sukcesija (peščare, planinske stepe, autentični siparski ekosistemi) 

4. Šumski klimatogeni ekosistemi 

5. Podzemni ekosistemi

6. Morski priobalni ekosistemi i koralni grebeni.

7. Ekosistemi u posebno važnim područjima, centri endemnih i reliktnih

vrsta. Tropske kišne šume + 25 kritičnih područja 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 21/23

KARAKTERISTIKE 25 POSEBNO KRITIČNIH PODRUČJA 

44% vaskularnih endemnih biljaka se nalazi na ovim mestima

29% endemičnih ptica živi na ovim područjima 

27 % endemičnih sisara živi na ovim područjima 

38% endemičnih reptila živi na ovim područjima 

53% endemičnih vodozemaca živi na ovim područjima 

Na ovim područjima živi 20% svetske populacije

16 područja se nalaze u tropskom regionu, 9 na ostrvima 

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 22/23

25 “vrućih tačaka” (posebno kritičnih područja)

7/29/2019 7. Biodiverzitet

http://slidepdf.com/reader/full/7-biodiverzitet 23/23