Dr Özalp KARABAYDEÜTF Kalp Damar Cerrahi AD-İzmir

DİABETİK HASTALARDA İSKEMİK

PERİFERİK ARTER HASTALIĞI TARAMA

ÇALIŞMASI : D İ S P A T

Dr Özalp KARABAY

DEÜTF Kalp Damar Cerrahi AD-İzmir

Oran Hasta sayısı

Diyabet %7.2 2.600.000Yeni DM %32.3 832.000Bilinen DM %67.7 1.768.000

Glikoz İnt %6.7 2.400.000

Türkiye’de Diabetes Mellitus

(2000 yılı 20+ yaş erişkin nüfus sayımına göre; İstanbul Tıp Fak., Sağlık Bakanlığı, DSÖ)

(Satman İ, TURDEP Group: D Care 2002)

Oran

Diyabet %13,7

Prediyabet %13,9

Türkiye’de Diabetes Mellitus

(2010 yılı 20+ yaş erişkin nüfus sayımına göre; İstanbul Tıp Fak., Sağlık Bakanlığı, TURDEP II, DSÖ)

SVH

KAH

RAH

VAH

PAH: KAH: SVH : AAA : DM

- % 90 artış /10 yıl - % 70 mortalite nedeni KV

Periferik Arter Hastalığı

• Alt ekstremitede PAH’ı olan kişiler en yüksek

riskli kardiyovasküler hastalardır.

PAH’nın varlığı koroner, karotis ve serebrovasküler alanlardaki

yaygın aterosklerozun göstergesidir.

DM ve PAH Taraması

• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği(TEMD)’nin 2011 diabet klavuzunda PAH taraması ile ilgili olarak herhangi bir önerisi bulunmamaktadır.

• Amerikan Diabet Derneği(ADA)’nin 2011 diabet klavuzunda ise PAH taramasını sadece kladikasyo tarifleyen hastalara önermektedir.

• Diabetik hastalar genel olarak PAH tanısını diabetik ayak komplikasyonu geliştiğinde almaktadır.

• Diabetik ayak komplikasyonu diabetik hastalarda önemli morbidite ve mortalite nedenidir.

DM ve PAH Taraması

Bu nedenle diabetik hastalarda PAH’nın erken tanısı çok önemlidir.

ABİABI Yorum

0.90–1.29 Normal

0.70-0.89 Hafif derecede oklüzyon

0.41–0.69 Orta derecede oklüzyon

≤0.40 Ciddi hastalık

≥1.30 Medial kalsinozis, PAH

L.Potier et al,2011 ,Eur J Vasc Endovascu Surg

Amaç ve Yöntem

- Tip 2 diabetik hastalarda iskemik PAH prevalansını saptamak.

- Araştırma 15 Mayıs 2011 ile 15 Ağustos 2011 tarihleri arasında DEÜTF Hastanesi Endokrinoloji Polikliniğine başvuran diabetik hastalar arasından random örnekleme yöntemi ile hastalar toplanarak yapıldı.

• Hastaların yaş, cinsiyet özellikleri, diabet süreleri kayıt edildi, sigara kullanımı, hipertansiyon, hiperlipidemi, koroner arter hastalığı, periferik arter hastalığı öyküsü sorgulandı.

• Hastaların kilosu, göbek çevresi, vücut visseral

yağ dağılım yüzdesi, boyu ölçüldü. • Hastaların serum lipid profili, kreatinin, HgbA1C

değerleri kayıt edildi.

- Hastaların ABI’i ölçüldü. ABI’nın ≥ 0.9 ile < 1.3 arasındaki değerleri normal olarak bu

aralığın altında ve üstünde kalan değerler ise patolojik olarak kabül edildi.

DİSPATn:180

Cinsiyet dağılımıKadın54%Erkek

46%

% 46 % 54

Yaş dağılımı (%)

6%14%

29%36%

12% 2%30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80+

Toplam (%) Kadın Erkek

Yaş

30-40 11 (6,1) 2 (1,2) 9 (4,9)

40-50 26 (14,4) 18 (9,9) 8 (4,5)

50-60 53 (29,4) 27 (14,9) 26 (14,5)

60-70 65 (36,1) 34 (18,8) 31 (17,3)

70-80 22 (12,2) 14 (7,7) 8 (4,5)

80+ 3 (1,7) 2 (1,1) 1 (0,6)

DİSPAT ABI<0,9 kriterine göre PAH prevelansıABI<0,9 ve ≥1,3 kriterine göre

% 15

% 85

var yok

% 37,8

% 62,2

var yok

%15% 37,8

DİSPAT

Değişkenler Toplam Normal PAH p

Demografik veriler

Yaş(yıl) 59,4 ± 10,7 60 ± 10,6 58,2 ± 10,9 0,27

Cinsiyet(%)

Kadın 53,9 69,1 30,9

Erkek 46,1 54,2 45,8 0,04

DEMOGRAFİK VERİLER

Değişkenler var (%) yok(%)

Hipertansiyon 62,2 37,8

Hiperlipidemi 60,6 39,4

Nöropati varlığı 40 60

KAH öyküsü 12,8 87,2

CVO öyküsü 3,3 97,2

İskemik lezyon 2,2 97,8

Ailede KAH öyküsü 36,7 63,3

Ailede CVO öyküsü 16,1 83,9

Ailede PAH öyküsü 11,1 88,9

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar karşılaştırıldığında kreatinin düzeyi bakımından iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptandı(p:0,031 ve OR:1,2).

N Ortalama Standart sapma p değeriYaş(yıl) normal 112 60,0 10,6 0,279 patolojik 68 58,2 10,9

Diabet süresi(ay) normal 112 106,1 100,9 0,167 patolojik 68 127,4 97,5

HbA1C düzeyi normal 112 7,3 1,6 0,320 patolojik 68 7,6 1,5

AKŞ(mg/dL) normal 112 141,0 49,7 0,059 patolojik 68 156,6 58,5

Kilo(kg) normal 112 80,8 13,8 0,262 patolojik 68 83,4 16,4

BMI(kg/m²) normal 112 30,0 4,9 0,525 patolojik 68 30,5 6,0

göbek çevresi(cm) normal 112 103,0 9,6 0,886 patolojik 68 102,8 12,5

visseral yağ yüzdesi normal 112 11,7 3,6 0,496 patolojik 68 12,2 5,1

Kreatinin düzeyi(mg/dL) normal 112 0,8 0,1 0,031 patolojik 68 0,8 0,2

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar karşılaştırıldığında HDL düzeyi bakımından iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır(p:0,051). Ancak vaka sayısı artışı ile p değeri istatistiksel olarak anlamlı hale gelebilir.

N Ortalama Standart sapma p değeri

Total kolesterol(mg/dL) normal 112 193,5 49,00,420

patolojik 68 187,4 48,0

LDL kolesterol(mg/dL) normal 112 115,9 38,0 0,958

patolojik 68 115,6 37,8

HDL(mg/dL) normal 112 45,0 11,1

0,051

patolojik 68 41,7 10,8

Trigliserit(mg/dL) normal 112 154,7 84,3

0,816

patolojik 68 151,8 80,4

Non-HDL kolesterol(mg/dL) normal 112 148,4 47,5

0,705

patolojik 68 145,5 45,4

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar sigara içme durumuna göre kıyaslanmıştır ve istatistiksel olarak 2 grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır(p:0,377).

Sigara kullanım durumu

<0,9 ve ≥1,3 kriterine göreToplamnormal patolojik

sigara kullanmıyor sayı 70 37 107yüzde 65,4 34,6 100,0

kullanıyor sayı 26 16 42yüzde 61,9 38,1 100,0

bırakmış sayı 16 15 31yüzde 51,6 48,4 100,0

Toplam sayı 112 68 180yüzde 62,2 37,8 100,0

DİSPATNÖROPATİ VARLIĞI

<0,9 ve ≥1,3 kriterine göre

Toplamnormal patolojikNöropati yok Sayı 71 37 108

Yüzde 65,7 34,3 100,0var Sayı 41 31 72

Yüzde 56,9 43,1 100,0Toplam Sayı 112 68 180

Yüzde 62,2 37,8 100,0

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar nöropati açısından kıyaslanmıştır ve istatistiksel olarak 2 grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır(p:0,233).

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar hiperlipidemi öyküsü açısından kıyaslanmıştır ve istatistiksel olarak hiperlipidemi öyküsü olan grup ile olmayan grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır(p:0,628).

Hiperlipidemi öyküsü

<0,9 ve ≥1,3 kriterine göre

Toplamnormal patolojikHiperlipidemi öyküsü

yok sayı 46 25 71

yüzde 64,8 35,2% 100,0

var sayı 66 43 109

yüzde 60,6 39,4 100,0

Toplam sayı 112 68 180

yüzde 62,2 37,8 100,0

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar hipertansiyon varlığı açısından kıyaslanmıştır ve istatistiksel olarak hipertansiyon öyküsü olan grup ile olmayan grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır(p:0,752).

Hipertansiyon varlığı<0,9 ve ≥1,3 kriterine

göre

Toplamnormal patolojikHipertansiyon yok sayı 41 27 68

yüzde 60,3 39,7 100,0

var sayı 71 41 112

yüzde 63,4 36,6 100,0

Toplam sayı 112 68 180

yüzde 62,2 37,8 100,0

DİSPAT

PAH açısından yapılan taramada PAH saptanan ve normal olarak değerlendirilen hastalar ailede SVO öyküsü varlığı açısından kıyaslanmıştır ve istatistiksel olarak ailede SVO öyküsü olan grup ile olmayan grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p:0,039 ve OR:2,9).

Ailede serebro-vasküler olay öyküsü

<0,9 ve ≥1,3 kriterine göreToplamnormal patolojik

Ailede SVO öyküsü yok sayı 99 52 151

yüzde 65,6 34,4 100,0

var sayı 13 16 29

yüzde 44,8 55,2 100,0

Toplam sayı 112 68 180

yüzde 62,2 37,8 100,0

ABI ve KVH Riski

>1.1 1.1–1.01 1.0–0.91 0.9–0.71 <0.7

ABI

CH

D E

ven

t O

utc

om

es

per

Year

(%)

0

1

2

3

4

5-year risk:10%

5-year risk:19%

Framingham “High Risk” = 20% at 10 yearsEvery patient with PAD is at “very high risk”

PAD*Fatal or nonfatal MI. ABI=ankle-brachial index; CHD=chronic heart failure

2%

3.8%

1.4%

Leng GC, et al. Brit Med J. 1996;313:1440-44.

Tip 2 Diyabette Doğal Seyir

Yıl -10 -5 0 5 10 15 20 25

350300250200150100

50

İns düzeyiİns Rezistansı

Beta-hc yetersizliği

250

200

150

100

50

0

Beta

-hc

fon

ksiy

on

u (

%)

AKŞTKŞ

Glu

koz

(mg

/dl)

TANI

Klinik Tablo Makrovasküler değişiklikler

Obezite IGT Diyabet Kontrolsüzhiperglisemi

Mikrovasküler değişiklikler

SONUÇ

ABI Global Risk

4 erişkinden biri DM

SONUÇ

• ABI ölçümleri patolojik olarak saptanan hastaların sadece % 10’unun semptomatik.

• Bu nedenle diabetik hastanın semptomunun olup olmadığına bakılmaksızın tüm diabetik hastalara ABI değerlendirmesinin yapılmasını öneriyoruz.

Teşekkürler

YÖNTEM

Vücut visseral yağ dağılım yüzdesi: Hastaların kilosu ve visseral yağ yüzdesi ölçümü biyoelektrik impedans yöntemi ile çalışan Omron BF510 cihazıyla yapılmıştır. Cihazın prospektüsünde visseral yağ yüzdesi 1-9 arası normal, 10-14 arası yüksek ve 15-30 arası çok yüksek olarak belirtilmiştir.

DİSPAT

Yaş gruplarına göre ABI değerlendirmesi

<0,9 ve ≥1,3 kriterine göre

Toplamnormal patolojik

Yaş grupları 30-40 yaş arası sayı 6 5 11

yüzde 54,5 45,5 100,0

40-50 yaş arası sayı 15 11 26

yüzde 57,7 42,3 100,0

50-60 yaş arası sayı 29 24 53

yüzde 54,7 45,3 100,0

60-70 yaş arası sayı 46 19 65

yüzde 70,8 29,2 100,0

70-80 yaş arası sayı 14 8 22

yüzde 63,6 36,4 100,0

80-90 yaş arası sayı 2 1 3

yüzde 66,7 33,3 100,0

Toplam sayı 112 68 180

yüzde 62,2 37,8 100,0

DİSPAT

• PAH sıklığı açısından kadın ve erkek cinsiyetler karşılaştırıldığında erkeklerde PAH sıklığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde kadınlardan daha sık saptanmıştır (p:0.04).

• Hastalar <0,9 ABI kriterine göre değerlendirildiğinde erkek ve kadın cinsiyet arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0,05).

• ABI değeri patolojik saptanan hastaların sadece % 10’da kladikasyo semptomu vardı.