Çocukluk çağında hemogram ve
periferik kan yayması
yorumlanması
Dr. Tiraje Celkan
Pediatrik Hematoloji-Onkoloji
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Aralık 2015
CBC= hemogram
Lab tetkiklerinin kralı
En sık WBC bakılıyor
Bakteriyel enf göstermede >15 X109
%38-86 duyarlık ve %53-85 özgüllük
NPV %89-98
PPV %6-46
Hangi tetkikleri istiyoruz
CBC
Direkt ölçülenler : hb
MCV
RBC
Hesaplananlar: hct= MCV XRBC
MCH: hb/ RBC
MCHC: Hb/hct
RDW:
B. Bain
Daha az py yapılıyor
Daha çok trephin biopsi
Daha çok WBC ….lösemi-lenfoma
Daha az eritrosit bakılıyor
Py ve eritrosit parametre
Tanıda eritrosit
Cihaz Çalışma Prensipleri
Elektriksel İmpedans,
Işık saçma teknolojisi
(optical scatter), saçılan
ışığın miktarının ve tipinin
(difraksiyon, refraksiyon
ve refleksiyon) analizi ile
hücrelerin sayısı ve
boyutunun saptanması,
granülasyonu
İkisi bir arada,
Peroksidaz ve floresans
boyama tekniği 9
Cihazla sayım
Uyarılar (Flag???)
Cihaz problemleri
Analitik etkileşim
Normalde olmayan hücrelerin varlığı
Elektronik Sayıcıların Güvenirliliği
Coefficient variation (CV)
Hücre tipi Manuel
yöntem (%)
Elektronik sayıcı
(%)
Eritrosit ±11 ±1
Hb ±2
Tam Kan Sayımı İçin Hata Kaynakları
Aç karnına alınmasına gerek yok.
Uzun süreli turnike uygulanması
(hemokonsantrasyon),
Kapiller veya venöz kan,
Antikoagülan kaynaklı hatalar,
yanlış tüp
Yetersiz veya fazla antikoagülan,
Yetersiz karıştırma,
Laboratuvara geç ulaştırma veya
geç çalışma,
Diürnal değişim, postür,
12
Yetersiz karıştırma
En az 2 dak. mekanik
karıştırıcıda
Elle 8‐10 kez (kan alınır
alınmaz),
Hemen çalışılmayacaksa
mekanik karıştırıcıda
bekletme,
+4 ˚C’de saklanmışsa önce
oda ısısına getirilip sonra
karıştırılması gerekir,
Özellikle trombosit sayısını
etkiler (kolay agregat
oluşturma özelliği)
Dacie and Lewis, Pract Haematol 200213
Ne Kadar Sürede Analiz?‐I
Laboratuvar ortamında (oda ısısında) veya +4 ◦C’de 24
saat süre bekletildiğinde özellikle sayısal değerlerde
belirgin bir değişim olmadığı,
Diğer parametreler oda ısısında 6 saat, +4 ◦C’de 24
saat stabil kalmakta,
En az stabil olan parametre MPV, 2‐6 saat içinde
Retikülositler oda sıcaklığında 1‐2 gün, +4 ◦C’de 3‐5
gün,
Yıldız İ, Anemiler 200114
Ne Kadar Sürede Analiz?‐II
Örnekler oda ısısında ortalama 3‐7 gün
arasında bekletilmiş,
Her gün bir kez sayım yapılmış,
Hb, eritrosit ve MCH 7 gün,
Lökosit sayısı 3 gün,
Trombosit sayısı 4 gün boyunca stabil,
MCV, MPV, Hct ve RDW’nin arttığı,
MCHC’nin iki gün sonunda azaldığı, Gulati GL, Arch Pathol Lab Med 2002
15
Diürnal‐Postural Değişim
Hb ve eritrositlerde değişim ~%3,
retikülositlerde %20,
Total lökosit ~%14, nötrofil ~%10,
Lenfositler ~%14, eozinofil ~%20
Trombositlerde ~%5
Postural değişim‐plazma volüm ilişkisi,
Sabah ve istirahatta minimum sayılar,
Dacie and Lewis, Pract Haematol 200216
Otomasyonda güvenli sınırlar
WBC 0.1- 99 (x 109/l)
RBC 0.4 – 8.0 x 1012/l
Hb 2 –25 g /dl
Plt 10 –999 x 10 9/l
Çevresel Kan Yayması Ne Zaman İncelenmeli?
Parametre Sonuç
MCV 100 fl (yeni doğanlar hariç)
RDW >%16
Lökosit 11.000/mm3
Trombosit 700.000/mm3
Eozinofil >%10
Bazofil >%3.5
Uyarı varlığı: blast, eritroblast, trombosit kümesi, immatür
granülosit, atipik lenfosit,
Lökosit formülü rapor edilmediğinde
Trombosit sayısının kontrolünde, eritrosit inklüzyon
cisimciklerinin araştırılmasında, malarya, filarya veya
tripanozom gibi infestasyonlarda
Kan Sayımı aletini etkileyen
durumlar
Soğuk aglütininler (RBC ,HCT ,MCV )
Lipemi ve ikter (Hb ,MCH ,MCHC )
Hemoliz (RBC ,HCT ,MCHC )
Anormal Hb (WBC , Hb )
Mikrosit (RBC )
Eritroblast (WBC )
Trombosit kümesi (PLT ,WBC )
WBC>50 000 (Hb , RBC , HCT an.)
Bekletilmiş kan (MCV ,Plt ,MPV )
20
Normal TKS Raporu
Histogram
Sayısal değerler
Saçılım
grafisi
Sitogram
Trombosit
Eritrosit
Lökosit
Ortalama eritrosit hacmi (OEH) kırmızı kürelerin ortalama büyüklüğünü
gösterir; Hematokrit/KK sayısı (litrede) (x10) formülü ile hesaplanır femtolitre
Ortalama eritrosit hemoglobini (OEHb); her bir eritrositteki hemoglobinin
ortalama ağırlığını gösterir; pratikte Hb(g/dl)/KK sayısı (x10) formülü ile
hesaplanır ve pikogramla (pg)
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (OEHK) eritrosit içindeki
ortalama hemoglobin konsantrasyonunu ifade eder. Hemoglobin değerinin (g/dl),
hematokrite bölünmesi (x100)
Kırmızı küre dağılım aralığı (red cell distribution width- RDW) ise
eritrositlerin büyüklüklerinin birbirinden farklı oluşu ile ilgili elektronik
sayıcılardan elde edilen bir rakam olup, eritrosit anizositozunu gösterir
Hb
Siyanmethemoglobin yöntemi ile
fotometrik olarak okunur.
-2SD
ortalama
YD 13.5 16.5
1-3 ay 9-10 11.5-14
3-6 ay 9.5 11.5
0.5-2 yaş 10.5 12
2-6 yaş 11.5 12.5
6-12 11.5 13.5
MCV (OEH)
mean corpuscular volume
Normal erişkin 80-90 fl (3)
-2SD ortalama
Yenidoğan 95 105
0.5-2 yaş 70 78
2-6 yaş 75 81
6-12 yaş 77 86
Kurallar
3ler kuralı
ESX3= Hb
HbX3=Hct
5ler kuralı
İlk 5 gün PNL>lenfo
5gün-5 yaş lenfo>PNL
CBC Örnek Türü: TAM KAN
Test Sonuç Birim Referans Aralığı
LÖKOSİT 4.5 x10^3/uL 4.1 - 11.2
ERİTROSİT 4.51 x106/uL 3.83 - 5.08
HEMOGLOBİN 12.9 gr/dL 11.7 - 15.5
HEMATOKRİT 36.7 % 34.5 - 46.3
MCV 81.4 fL 80.4 - 95.9
MCH 28.6 pgr 27.2 - 33.5
MCHC 35.1 gr/dL 32.5 - 35.2
RDW 13.9 % 11.7 - 14.6
TROMBOSİT 169 x10^3/uL 159 - 388
MPV 6.5 fL 6.5 - 11.6
NÖTROFİL 73.3 % 39.9 - 73.0
LENFOSİT 25.0 % 18.8 - 50.8
MONOSİT 0.5 % 4.1 - 12.2
EOZİNOFİL 0.9 % 0.8 - 6.0
BAZOFİL 0.3 % 0.3 - 1.8
Eritrosit Parametreleri
Hemoglobin
Modifiye siyanhemoglobin metodu,
Doğru ve direkt ölçüm,
Hiperlipidemi, ikterik örnekte Hb ↑,
Hematokrit
Mikrosantrifüj yöntemi daha yüksek değer
İndirekt (matematiksel) ölçüm,
Eritrosit (milyon) x MCV÷10
Lewis SM, Clin Lab Haematol 199127
Eritrosit Parametreleri‐II
Eritrosit sayısı (RBC)
Doğru ve güvenilir sayım
Hemolizli kan, soğuk aglütinin varlığında →
RBC ↓
WBC >50 bin/µL → Eritrosit ↑, Hb↑
Hb invivo hemolizde, hiperlipidemi,
hiperbilirubinemi ↑
28
29
Eritrosit Histogramları
50 80 150
Volüm (flt)
R
B
C
S
a
y
ı
s
ı
%
Parçalanmış
eritrositler
Eritrosit
aggregatları‐
soğuk
aglütininler
R
B
C
S
a
y
ı
s
ı
%
50 80 150
Volüm (flt)
İki farklı eritrosit populasyonu,
Kan transfüzyonu sonrası,
mikrositoz‐makrositoz tedavisine
yanıt sonrası, miyelodisplazide
görülür.
30
Sideroblasti
k anem
Mean Corpuscular (Cell) Volume
Ortalama Eritrosit Hacmi
Direkt olarak ölçülen
parametre,
Anemilerin morfolojik
sınıflamasında önemli,
Yüksek lenfosit sayısı,
Hiperglisemi MCV ↑
R
B
C
S
a
y
ı
s
ı
50 90 150
Volüm (flt)
MİKROSİTOZ <
MAKROSİTOZ >
31
Mentzer indeksi:
MCV/RBC 13 demir eksikliği anemisi
RDW‐Eritrosit dağılım genişliği
Eritrosit histogramından elde edilen bir
istatistiksel parametre,
Eritrositlerin büyüklüklerine göre dağılım
genişliğini göstermekte, anizositoz,
RDW‐CV (RDW‐coefficient variation) bir standart
deviasyondaki (eritrositlerin %68,26’sının)
histogram genişliği,
RDW‐SD (RDW‐standart deviation), eritrositlerin
%20’sinin bulunduğu bölgedeki genişliği
göstermektedir.
Dacie and Lewis, Pract Haematol 200233
RDW
RDW‐CV: %14,
RDW‐SD: 45 flt
Mikrositozla seyreden
anemilerin ayırıcı tanıda,
DEA RDW artmış
β‐talasemi taşıyıcılığında
normal,
