Periferik ve Solunum Kas Eğitimi

Prof. Dr. Fzt. Sema Savcı

H.Ü Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü

Kronik Solunum Hastalıkları

DispneEgzersiz toleransında azalmaYaşam kalitesinde azalma

Kronik Solunum Hastalıkları

Ventilatuar limitasyonGaz değişim bozukluklarıKardiyak problemlerEforla birlikte görülen semptomlarPeriferik kas tutulumu

Kas Dolaşım Ventilasyon

CO2

O2O2

CO2

OOksijen transportuksijen transportu

PATOLOPATOLOJİJİ / / İİNFLAMANFLAMASYSYON / HON / HİPOKSEMİİPOKSEMİİLAÇLARİLAÇLAR

İNAKTİVİTEİNAKTİVİTE / / KONDÜSYON AZLIĞIKONDÜSYON AZLIĞI

Wasserman, Principles of Exercise Testing and Interpretation 1994

Periferik Kas Adaptasyonları

Kas atrofisiKas zayıflığıYorgunlukMorfolojik değişiklikler– Tip I fibrillerinde azalma– Tip IIx fibrillerinde artma– TipI ve IIa liflerinde atrofi

– Kapillarizasyonda

azalma

Metabolik kapasitede değişiklikler:

– İntramüsküler pH – ATP konsantrasyonu – Kas laktat düzeyinde – Mitokondriyal enzim

aktivitesinde

Kas Lifi Tiplerinin Özellikleri

Fibril tipi

Tanım Metabolizma

Myoglobulin /Mitokondri

Fonksiyon

I Yavaş yorgunluğa dirençli

Oksidatif Zengin Kırmızı

Ayakta durma, Sakin solunum

IIa Hızlı yorgunluğa dirençli

Oksidatif/glikolitik

Kırmızı-beyaz

Yürüme, Hiperventilasyon

IIx Hızlı yorulabilir

Glikolitik Az Beyaz

ZıplamaÖksürük

Kas Atrofisi Prevalansı

Vestbo ve ark. AJRCCM 2006;173:79-83..

00

2020

3030

4040

5050

6060

1010

KK: : YVAYVA 14.62 kg/m 14.62 kg/m22

EE: : YVAYVA 17.05 kg/m 17.05 kg/m22

ora

no

ran

(%

) (

%)

GOLD GOLD sınıflamasısınıflaması

00 11 22 3 & 43 & 4

Normal Normal VKIVKI

26%kadınkadın

erkekerkek

KOAH’da Kas ZayıflığıKOAH’da Kas Zayıflığı

PePecctoralistoralismajormajor

Kuvvet Kuvvet (kg) (kg)

00

2020

4040

6060

8080

100100

KOAHKOAHKKontrolontrol

LatissimusLatissimusdorsidorsi

QuadricepsQuadriceps

**

**

**

Bernard ve ark. AJRCCM 1998; 158: 629-634.

Periferik Kas Kuvvet ve Enduransı

KOAH’lı kişilerde quadriceps kas kuvvetinde %30 Periferik kas kuvveti egzersiz kapasitesinin (6DYTM ve VO2 maks) belirleyicilerindendir. Periferik kas enduransında azalma egzersiz kapasitesini azaltır. Erken kas yorgunluğu görülür.

Semptomlar

26%

43%31%

Dispne

Bacak yorgunluğu Dispne ve bacak

yorgunluğu

Killian ve ark. ARRD 1992; 146: 935-940.

Pulmoner Rehabilitasyon Programları

Egzersiz eğitimi OksijenSolunum eğitimi Hasta eğitimi Beslenme Psikososyal ve stres yaklaşımları

Egzersiz Eğitimi ve Periferik Kaslar

A E R O B İK /E N D U R A N SE Ğ İTİM İ

K U V V E T/ D İR E N Ç L İ E Ğ İTİM

E G Z E R S İZ E Ğ İTİM İ

Aerobik Egzersiz Eğitimi

Zirve oksijen tüketiminde artmaEgzersizin oksijen harcamasında azalma Verilen iş yükünde kan laktat düzeyinde azalmaPeriferik kasların oksidatif kapasitesinde artmaSemptomlarda azalma

Nöromusküler koordinasyonda artmaYaşam kalitesinde artma Sağlık bakım hizmetlerinin kullanımında azalma Kendine güven artmaMotivasyonda artma

Aerobik Egzersiz Eğitimi

Aerobik egzersiz eğitimiAerobik egzersiz eğitimi– Alt ekstremite egzersiz eğitimi

Koşubandı, Bisiklet, Yürüme – Üst ekstremite egzersiz

eğitimi

Kol ergometresi

Aerobik Egzersiz Eğitimi

Süre: 30 dk/günŞiddet: – Maks KH ‘nın %60-90

– VO2maks %50-80

– Nefes darlığı (Borg Skalası 4-6)

Frekans: 3-5 gün/haftaDevamlılık: 4-6, 6-8, 12-24 hafta

Egzersiz Eğitimi–NIMV

Solunum kaslarının yükünü Solunum işinde AKG’da düzelme DispnedeEgzersiz endurans kapasitesinde

Troosters ve ark. AJRCCM 2005;

72:19-38

Periferik Kas Kuvvet Eğitimi

Şiddet: 1 maksimumun %80-100Tekrar sayısı: 1-3 set 1-8 kezDinlenme: 2-3 dkFrekans: 4-6 gün/haftaGelişme: %2-10Yarar: Kas kütle, kuvvet, kemik dansitesinde artma

Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Kuvvet-Endurans Eğitimi

Şiddet: 1 maksimumun %70-85Tekrar sayısı: 3 set 8-12 kezDinlenme: 1-2 dkFrekans: 2-4 gün/haftaGelişme: %60-70Yarar: Kas kütle, kuvvetinde iyileşme, kemik dansitesi ve kas enduransında artma

Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Endurans Eğitimi

Şiddet: 1 maksimumun %30-60Tekrar sayısı: 1-3 set 20-30 kezDinlenme: 1 dkFrekans: 2-4 gün/haftaGelişme:kuvvet artışı olmazYarar: Kasın oksidatif kapasitesi ve kapillarizasyonunda iyileşme, kas endurans ve egzersiz kapasitesinde artma

Kramer WJ ve ark. Med Sci Sport Exerc 2002

Periferik Kas Eğitimi

KOAH’lı hastalarda 8 hf – 1MT’ın %85’inde DE

‘i kas kuvvetinde %16’dan %40 kadar artış,

– submaksimal egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesinde gelişme sağlamıştır.

Simpson K, Thorax 1992

Yaşlı KOAH’lı hastalarda dirençli eğitimin (DE) etkileri (n=18, yaş 65-80 yıl)– MRI ile quadriceps kasının enine kesit alanı – İzometrik-izokinetik diz ekstansiyonu, izometrik

gövde kuvveti, basamak çıkma süresi, 30 m normal maksimal hızla yürüme süresi ile değerlendirilmiştir.

– DE 12 hafta süresince haftada iki kez yapılmıştır.

Kas boyutlarında, diz ekstansiyon kuvvetinde ve fonksiyonel performansta anlamlı gelişmeler olmuştur.

Periferik Kas Eğitimi

Aerobik eğitim+kuvvet eğitimi Kemik mineral dansitesini artırır.

Evans WJ. Med Sci Sport Exer 1999

Evde uygulanabilir.Endurans kapasitesi ve yaşam kalitesini artırır. Clark CJ ve ark Eur Respir J 1996

Egzersiz Eğitimi ve Periferik Kas Eğitimi

Kuvvet eğitimi aerobik egzersizden daha önce başlanabilir.– Daha az dispne– Yüksek şiddette

uygulama

Nöromüskuler elektrik stimülasyonu

Egzersiz performansı Periferal kas kuvvetiYaşam Kalitesi

Hipotez: Son evre KOAH hastalarında elektrik stimulasyonu fonksiyonel yetersizliği iyileştirir ve engeli azaltır.İleri evre KOAH hastası (n=15) randomize, evde 6 haftalık nöromüskuler elektrik stimulasyonu programına dahil edilmiştir.Grup 1: n:9, yaş: 66.6 (7.7) yıl, FEV1=38.0 (9.6)% NMES almadan önce 6 hafta boyunca takip edilerek kontrol grubu oluşturulmuştur, daha sonra 6 hafta NMES uygulanmıştır.Grup 2, n=6, yaş: 65.0 (5.4) yıl FEV1=39.5 (13.3)%, 6 hafta NMES uygulanmıştır.Diz ekstansör kas kuvveti ve enduransı, tüm vücut egzersiz kapasitesi, ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (Kronik Solunum Hastalıkları Ölçeği) değerlendirildi.

ileri evre KOAH hastalarında ambulasyon sırasında kullanılan seçilmiş kaslara yapılan kısa dönem elektrik stimulasyonu kas kuvveti ve enduransını , tüm vücut egzersiz toleransını artırır; günlük yaşam aktiviteleri sırasındaki nefes darlığını azaltır.

ES

Şiddetli KOAH’lı hastalarda akut alevlenme sonrası Elektrik stimülasyonunun etkileri değerlendirildi.KOAH’lı 17 hasta alındı (FEV1,%30+3, VKİ 18+2.5 kg/m2) Grup 1 (n=8) genel rehab (GR), Grup 2 (n=9) GR+ES programı 4 haftaQKK, egzersiz kapasitesi, yaşam kalitesi rehabilitasyondan önce ve sonra ölçülmüştür.

Chest 2006; 129:1540-1548.

Egzersiz Eğitimi

Hastalığın şiddetiHastanın başlangıç fiziksel uygunluk düzeyiHastanın motivasyonuKendi kendine monitorizasyon

Lif yapısı

Eksternal interkostalAlt ekstremite kasları

Eksternal interkostalAlt ekstremite kasları

1.biyopsi 2. biyopsi

. 40 % MIP

. 30’ / day, 5 d/week, 5 weeks

. 40 % MIP

. 30’ / day, 5 d/week, 5 weeks

Ramírez et al. AJRCCM 2002

Solunum Kas Eğitimi

Solunum Kas EğitimiSolunum Kas Eğitimi

Inspiratuar eğitim (MIP % 40)Plasebo

50

70

90

MIP

(%

bek

len

en) **

10

15

20

Zam

an (

dak

)

**

Önce Sonra

30

50

70

Tip

I L

ifle

r (

%)

**

2000

2500

3000

T

ipII

Lif

ler

(µm

2 )

**

1500

Önce Sonra

Ramírez et al. AJRCCM 2002

IMT

KOAH’lı hastalarda İnspiratuar kas eğitiminin inspiratuar kas kuvveti, egzersiz kapasitesi, dispne algılaması, yaşam kalitesi hastaneye başvuru sıklığı üzerine olan uzun süreli etkileri değerlendirilmiştir.

Sonuçlar

Periferik kaslardaki bozukluk egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini etkilemektedir.Egzersiz eğitimi (aerobik ve dirençli eğitim) egzersiz toleransını ve yaşam kalitesini artırmaktadır.Aerobik ve kuvvet eğitiminin birlikte uygulanması fizyolojik olarak periferik kaslardaki fonksiyon bozukluklarını iyileştirmektedir.Yüksek şiddette eğitim aerobik uygunluk ve kas fonksiyonunu daha fazla artırmaktadır.

Teşekkür ederim