թերթը լույՍ է տեՍՆում 1990թ. Նոյեմբերից

2017Սեպտեմբեր¹ 9 (157)

- ի նչ պի սի՞ նշա նա կու թյո ւն ու նե ցավ Հայաս տա նիան կա խա ցու մը ձեր հա մայն քի հա մար:

- Ան կա խու թյու նը մեզ հա մար մեծ նշա նա կու թյո ւնունե ցավ: Մի նչև ան կա խա նա լը եզ դի նե րին պե տա կա -նորեն չէ ին ճա նա չո ւմ որ պես ա ռան ձին էթ նիկ ազգ:Եզդի նե րին շփո թո ւմ է ին քր դե րի հետ: Իսկ ան կա խու -թյու նից հե տո մեզ սկ սե ցին ճա նա չել որ պես ա ռան ձինազգ: Ճա նաչ վեց նաև մեր լե զո ւն` եզ դի ե րե նը, մերկրոնը` Շար ֆա դի նը: Դպ րոց ական դասագրքեր տպա -գրվեցին մեզ հա մար. ներ կայո ւմ 60-ից ա վե լի դպ րոց -ներ կան, որ տեղ դա սա վան դվո ւմ է եզ դի ե րեն լե զու ևգրա կա նու թյո ւն ա ռար կան: Մինչ այդ դա սա վա նդ վումէր քր դե րեն լեզ վով: Նախ կի նո ւմ Հան րային ռա դի ոյովհե ռար ձակ վո ւմ է ին հա ղոր դո ւմ ներ մի այն քր դե րեն լեզ -վով, իսկ այժմ ար դեն կա եզ դի ե րեն հա ղոր դո ւմ նե րիբա ժին, ու նե նք մեր առան ձին թեր թը, ա կա դե մի այո ւմեր կու հաս տիք ու նենք, բաց վել է նաև եզ դի գրող նե րիբա ժան մո ւնք: Հայաս տա նի ան կա խա ցու մից հե տո մենքէլ ան կա խա ցա նք: Մե նք շատ շնոր հա կալ ենք, որ ամ -բո ղջ աշ խար հո ւմ մեզ սկ սե ցին ճա նա չել որ պես ա ռան -ձին ազգ:

Ե րբ 2002թ. մայի սի 1-ին Հայաս տա նի խո րհր դա րա -նը պե տա կա նո րեն ճա նա չեց եզ դի ե րե նը, դրա հի մանվրա էլ ԵԽ-ն, ԵՄ-ն և ՄԱԿ-ը նույն պես ճա նա չե ցին մերլե զո ւն և մեզ` որ պես ա ռան ձին ազգ: Սա բա ցա ռիկ եր -ևույթ էր: Ամ բո ղջ աշ խար հո ւմ կա մոտ 3 մլն եզ դի, բայցնրա նց պե տա կա նո րեն ոչ մի երկ րո ւմ չէ ին ճա նա չո ւմ,

այն ա ռա ջի նը տե ղի ու նե ցավ Հայաս տա նո ւմ, ո րի հա -մար շատ շնոր հա կալ ենք հայ ազ գից և հայոց պե տա -կա նու թյու նից:

- ո ՞րն է ան կախ Հայաս տա նի զար գաց ման ու հզո -րաց ման ձեր տես լա կա նը:

- Ա ռա ջին հեր թին հար կա վոր է ա վե լի շատ բա րե -փո խո ւմ ներ ի րա կա նաց նել, նոր աշ խա տա տե ղեր բա -ցել, աշ խա տա վար ձը բա րձ րաց նել, կո ռո ւպ ցի այի դեմա վե լի ար դյու նա վետ պայ քար մղել: Հա րկ եմ հա մա րումնշել, որ ա վե լի շատ ու շադ րու թյո ւն պե տք է դա րձ նելգյու ղա տն տե սու թյա նը` հատ կա պես հար կա վոր է ա վե -լի բա րեն պա ստ պայ ման ներ ստեղ ծել ա նաս նա պա հու -թյան զար գաց ման հա մար:

- եզ դի ա կան հա մայն քը ինչ պե ՞ս է պատ րա ստ վո ւմՀՀ ան կա խու թյան տո նին:

- Ցան կա ցած պա րա գայո ւմ մե նք հայ ժո ղո վո ւր դիհետ մի ա սին ենք` պատ րա ստ տո նե լու և ու րա խա նա լու:Եզ դի նե րը հայե րի կող քին են ե ղել ինչ պես Ղա րա բա -ղյան պա տե րազ մի ժա մա նակ, այն պես էլ Ապ րի լ յանքա ռօ րյա պա տե րազ մի ընթացքում: Եր կու սի դեպքումէլ զո հեր ենք ու նե ցել: (Հի շո ւմ է Քյա րամ Սլոյա նին, ումադր բե ջան ցի նե րը բար բա րո սա բար և ան մա րդ կայինձևով գլ խա տե ցին): Թող Ադր բե ջա նը շատ լավ ի մա նա,որ եզ դի նե րը մի շտ ե ղել են ու մի շտ էլ կա նգ նած են լի -նե լու հայե րի կող քին: Լի նե լու ենք մեր բա րե կամ ժո ղո -վր դի կող քին, ո րով հե տև հայե րը ի րա վա ցի են. այդհո ղե րը ի րե նց պա պենական հո ղե րն են: Ստո րա բար,բար բա րոս, ստի պո ղա կան ձևով չի կա րե լի հող վե րց -նել կամ ժո ղո վր դին ստր կաց նել կամ փոր ձել Ղա րա -բաղի ժո ղո վր դի մշա կույ թը վե րաց նել աշ խար հիե րե սից: Ինչ քան էլ Ադր բե ջա նը ցան կա նա պա տե րա զմհրահ րել և բար բա րո սու թյո ւն ներ կա տա րել, դրա նովհա րց չի կա րող լու ծել: Մե նք դա տա պար տո ւմ ենք Ադր -բե ջա նի իշ խա նու թյո ւն նե րի կող մից ի րա կա նաց վողնման երևույթ նե րը:

armedia.am21.09.2017

Հ.գ. Եզդիների ազգային միությունը շնորհավորումէ հայ ժողովրդին Հայաստանի Հանրապետությանանկախության 26-րդ ամյակի կապակցությամբ։Անկախություն, որն իր յուրահատուկ դերն ունշանակությունն ունեցավ եզդի ժողովրդի անվանվերականգնման սուրբ գործում։

ՀՀ ան կա խու թյան 26-րդ տա րե դար ձի առ թիվ «ար մե դի ա» տվգ-ն ներ կայաց նո ւմ է հար -ցազ րույց եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյան նա խա գահ ա զիզ թա մոյա նի հետ:

ՀայաՍտաՆի աՆԿաԽացումից ՀետոեզդիՆերՆ էլ աՆԿաԽացաՆ. ազիզ թամոյաՆ

ՀՀ ՆաԽագաՀիշՆորՀավորաԿաՆ ուղերձըաՆԿաԽությաՆ 26-րդամյաԿի առթիվ

(ՀաԿիրճ)

Սի րե լի՛ հայրե նա կից ներ,Սր տա նց շնոր հա վո րո ւմ եմ ձեզ ան կա խու թյան

26-րդ տա րե դար ձի կա պակ ցու թյա մբ: Այ սօր մեծ տոն է, թե րևս՝ հայու թյան հա մար ա մե -

նա մեծ տո նը: Հայոց ան կախ պե տա կա նու թյան վե րա -կա նգ նու մը ի րա կա նա ցո ւմն էր մեր վա ղե միե րա զան քի: Նաև պսա կն էր այն տևա կան ու հե րո սա -կան պայ քա րի, որ մղել է ին հայոր դի նե րի բա զո ւմսերունդ ներ: Մե նք այն եր ջա նիկ սե րո ւնդն ենք, որ իրաչ քե րով տե սավ այդ մե ծա գույն օ րը: Այդ օր վա նիցանցել է 26 տա րի, որ քիչ ժա մա նակ չէ: Այս ըն թաց քումար վել է շատ բան, բայց պե տք է խոս տո վա նել, որ մենքմի շտ չէ, որ ա ռա վե լա գույն ար դյու նա վե տու թյա մբ ենքօգ տա գոր ծել ան ցած 26 տա րի նե րը: Հա մոզ ված եմ, որկա րե լի էր ա նել ա վե լին: Բայց մեր ըն թաց քը ե ղել էճիշտ ուղ ղու թյա մբ: Այ սօր էլ մե նք ճի շտ ու ղու վրա ենք:

Սի րե լի՛ հայ րե նա կից ներ,1991 թվա կա նի այս օ րը մեր ժո ղո վո ւր դը քվե ար կեց

ան կախ ու ժո ղո վր դա վար Հայաս տա նի օգ տին: Նմանքվե ար կու թյո ւն ի րա կա նաց նո ւմ է այն քա ղա քա ցին, ովլա վա տես է և վս տահ իր ու ժե րին:

Հա մոզ ված եմ, որ մեր երկ րի ան կա խու թյան հա -ջորդ քսան վեց տա րի նե րին մե նք շա րու նա կե լու ենքառաջ շա րժ վել ա վե լի մեծ լա վա տե սու թյա մբ և ինք նա -վս տա հու թյա մբ:

Փա ՜ռք Հայաս տա նի ժո ղո վր դին:Խո նար հո ՜ւմ Հայաս տա նի ա զա տու թյան հա մար

զոհ ված նե րի հի շա տա կին:Կեց ցե՜ Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյու նը:

Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյան նա խա գահ` Ա զիզԹա մոյա նը այ սօր այ ցե լեց Ի րա քից Հայաս տան ժա մա -նած, Շան գա լի ող բեր գու թյու նից մա զա պո ւրծ ե ղածեզդի փա խս տա կան նե րին, ո րո նք գտն վո ւմ են Հայաս -տա նաբ նակ եզ դի հոգ ևոր շեխ Շի րին Սա դոյա նիտանը:

Հի շեց նե նք, որ սեպ տեմ բե րի 6-ին Հայաս տան ժա -մա նե ցին եզ դի փա խս տա կան նե րի 9 հո գո ւց բաղ կա -ցած ըն տա նի ք՝ հոգ ևոր դա սի ներ կայա ցու ցիչ ներ(շե խե մա լա Շի խս նա)։ Նրա նք ան ցել են ա մե նա դա -ժան փոր ձու թյո ւն նե րի մի ջով, դե ռևս երբ իս լա մա կանա հա բեկ չա կան խմ բա վո րու մը՝ այս պես կոչ ված«դաեշ»-ը հար ձակ վեց Ի րա քի հյու սի սային մա սո ւմգտն վող եզ դի ա կան Շան գալ կամ Սին ջար տա րա ծա -

շր ջա նի վրա, այդ պի սով ցե ղաս պա նու թյան են թար կե -լով տե ղի եզ դի նե րին։ Այդ ժա մա նակ եզ դի այս ըն տա -նի քը մյո ւս 600 հա զար եզ դի փա խս տա կան նե րի հետկա րո ղա նո ւմ է մա զա պո ւրծ լի նել ու պա տս պար վելՇան գա լի լեռ նե րո ւմ։ Այ նու հետև նրա նք ոտ քով ան -ցնում են Սի րի ա, ո րից հե տո տե ղա փոխ վո ւմ Ի րա քիհյու սի սային մա սո ւմ գտն վող Քրդս տա նի ինք նա վարմար զի Դհո կի ճամ բա ր։ Նշենք, որ ի րե նց հետ մի ա սինգրե թե 500 կմ ոտ քով, ա ռա նց ջրի ու սնն դի հե րո սա -բար քայ լել է ի րե նց 4 ամյա դո ւստ րը։

«Էզդիխանա» թերթ09.09.2017 թ.

Սեպտեմբերի 6-ին Երևան ժամանեցին 2014թվականի Շանգալի եզդիների ցեղասպանությունիցմազապուրծ եղած եզդի (հոգևորներ) փախստա -կաններ, ովքեր կորցրեցին հարազատներ, տուն-տեղ,ամեն ինչ։

Նրանք լսելով Հայոց պետականության և Հայժողովրդի եղբայրական և բարյացակամ վերա -բերմունքի մասին, ինչպես նաև Հայ-Եզդիական ամուրբարեկամությունն հաշվի առնելով, իրենց փրկության ևխաղաղ ապրելու ելքը գտան Հայոց աշխարհում:

Սիրելի հայրենակիցներ, ովքեր ցանկությունկունենան աջակցել այս ընտանիքին, կարող են կապհաստատել Եզդիների ազգային միության հետ:

երեվաՆ ժամաՆեցիՆցեղաՍպաՆություՆից ՓրԿվածեզդի ՓաԽՍտաԿաՆՆեր

ազիզ թամոյաՆը այցելեց եզդիՓաԽՍտաԿաՆՆերիՆ

Լա միյա Հա ջի Բա շա րի ան վան ա ռա ջին կր թա թո -շա կա ռո ւն 18-ա մյա Այի դո Խի րո Օ մա րն է Ի րա քի Մո սո ւլքա ղա քի ց՝ մի քա ղաք, ո րը 2014 թվա կա նից ի վեր խոշ -տա նգ վո ւմ է չդա դա րող բռ նու թյու նի ց։ Այի դոն ընտր վելէ ոչ մի այն իր ցու ցա բե րած բա ցա ռիկ ա ռա ջա դի մու -թյան, այ լև Ի րա քո ւմ կր թու թյան հնա րա վո րու թյու նիցզրկ ված որ բե րի հա մար կր թա կան հնա րա վո րու թյո ւն -ներ ստեղ ծե լու հա մար ձակ նա խա ձեռ նու թյան հա մա ր։

Լա միյա Հա ջի Բա շա րի ան վան կր թա թո շա կն ա մենտա րի տր վե լու է ի նշան Իս լա մա կան պե տու թյան սան -ձա զեր ծած սե ռա կան ստր կու թյան դեմ Լա միյայի 2014թվա կա նի մղած պայ քա րի։ Բազ մա թիվ ան հա ջող փոր -ձե րից հե տո Լա միյային 2016 թվա կա նին վեր ջա պեսհա ջող վեց փախ չել ստր կու թյու նից, սա կայն դեմ առ նե -լով ա կա նի՝ դա ժան պայ թյու նից ստա ցել է բազ մա թիվվնաս վա ծք նե ր։ Ներ կայո ւմս Լա միյան շա րու նա կո ւմ էնվի րու մով ծա ռայել իր գոր ծին և աշ խա տո ւմ է Գեր մա -նի այո ւմ իբ րև հան րային ի րա վա պա շտ պա ն՝ բա րձ րաց -նե լով եզ դի նե րի կրած տա ռա պա նք նե րի մա սինի րա զե կու թյո ւնն աշ խար հո ւմ։

« Լա միյան բո լո րիս հա մար է օ րի նա կե լի գոր ծիչ,հատ կա պես ե րի տա սա րդ նե րի, ո րո նք աշ խար հի տար -բեր կող մե րո ւմ պայ քա րո ւմ են հա նո ւն սո ցի ա լա կանար դա րու թյա ն։ Նա փայ լո ւն օ րի նա կն է այն ազն վու -թյան ու նվի րու մի, ո րո նք «Ավ րո րա» մար դա սի րա կաննա խա ձեռ նու թյու նը ջա նք չի խնայո ւմ ճա նաչ ման ար -ժա նաց նե լու և դրան ցով ե րի տա սա րդ ա ռաջ նո րդ նե րինո գե շն չե լու հա մար»,– ա սել է «Ավ րո րա» մար դա սի րա -կան նա խա ձեռ նու թյան և UWC Dilijan մի ջազ գային դպ -րո ցի հա մա հիմ նա դիր Ռու բեն Վար դա նյա նը։ «Եվ երբUWC Dilijan դպ րո ցը ձգ տո ւմ է ամ բո ղջ աշ խար հից մեկ -

տեղ հա վա քել նպա տա կաս լաց ե րի տա սա րդ ա ռաջ -նորդ նե րի, Լա միյա Հա ջի Բա շա րի ան վան կր թա թո -շակը հի շեց նո ւմ է մեր ա շա կե րտ նե րին, որ կր թու թյու նըկա րող է խա ղա ղու թյան ուժ ու նե նալ»,– նշել է Վար դա -նյանը։

« Մեր հա մայն քի ե րի տա սա րդ նե րի հա մար այսկրթա թո շա կը ան կրկ նե լի հնա րա վո րու թյո ւն է, և եսերախ տա պա րտ եմ «Ավ րո րա» մար դա սի րա կան նա -խա ձեռ նու թյա նը տա ռա պած և ծան րա գույն խո չըն դոտ -ներ հաղ թա հա րած ա շա կե րտ նե րի առ ջև վե րա փո խիչնշա նա կու թյո ւն ու նե ցող հա մաշ խար հային կր թու թյանդու ռը բաց ա նե լու հա մար»,– ա սել է Լա միյա Հա ջի Բա -շա րը։

Հայաս տա նի UWC Dilijan մի ջազ գային դպ րո ցո ւմ,որն ա շա կե րտ ներ ու նի 82 երկ րից, Այի դոն կու սա նի Մի -ջազ գային բա կա լավ րի ա տի եր կա մյա ծրագ րո վ՝ ստա -նա լով լի ար ժեք կր թա թո շակ, ո րը նե րա ռո ւմ էկր թու թյան, կե ցու թյան և մնա ցյալ ծախ սե րը։ «Ե ռա նդու ի դե ա լի զմ պա հան ջող փոր ձա ռա կան կր թա կանծրագ րի շնոր հիվ Այի դոյին ձե ռք կբե րի այն պի սի միհար թակ, ո րով կկա րո ղա նա ինչ պես ի րա զե կել իրդասըն կեր նե րին եզ դի ա կան մշա կույ թի մա սին, հա վա -տա ցած լի նե լով, որ երկ րի հա րո ւստ պատ մու թյու նը չիմո ռաց վի, այն պես էլ ե րախ տա գի տու թյո ւնն ի գո րծդնել, որ պես զի իր ե րա զա նք նե րը վե րած վեն ի րաք ցիոր բե րի հա մար ի րա կա նու թյան»,– ա սել է UWC Dilijanդպ րո ցի տնօ րեն Դե նիս Դեյ վիդ սո նը։

Այի դոն կմի ա նա 2017 թվա կա նի Ե րախ տա գի տու -թյան կր թա թո շակ նե րի ծրագ րի մյո ւս 10 կր թա թո շա կա -ռու նե րին, ո րոն ցից յու րա քան չյո ւրն ընտր վել է իրմտա վոր նե րու ժի և հան րային ընդ գրկ վա ծու թյան հա -

մա ր։ Այս 11 ա շա կե րտ նե րը Սի րի այից են, Լի բա նա նից,Լի բա նա նի պա ղես տի նյան ճամ բար նե րից, Պա ղես տի -նից, Իս րայե լից, Հոր դա նա նից, Հու նաս տա նից, Ե գիպ -տո սից, Ե թով պի այից և Ի րա քի ց։ Նրան ցից ա մեն մե կնա ռան ձին կա ՛մ փա խս տա կա նն է, կա ՛մ տե ղա հան վածան ձ, ապ րե լիս է ե ղել կա ՛մ ծայ րա հեղ աղ քա տու թյանպայ ման նե րո ւմ, կա ՛մ ա ռա նց ծնո ղի ու խնա մա կա լի։Աշա կե րտ նե րն ի րե նց դա սե րը կսկ սեն սեպ տեմ բե րի ն՝աշ խար հի 17 UWC քո լեջ նե րից ո րևէ մե կո ւմ։

Ե րախ տա գի տու թյան կր թա թո շակ նե րի ծրա գի րըՄեր ձա վոր Ա րևել քի հիմ նադ րա մի և «Ավ րո րա» մար դա -սի րա կան նա խա ձեռ նու թյան հա մա տեղ ձեռ նար կումնէ։ Ծրագ րի գոր ծո ղու թյան ըն թաց քո ւմ հա կա մար տու -թյո ւն նե րից, տե ղա հա նու թյո ւն նե րից և աղ քա տու թյու նիցտու ժած երկր նե րից 100 պա տա նի նե րի հատ կաց վե լու էկր թա թո շակ, ո րի օ ժան դա կու թյա մբ նրա նք հնա րա -վորու թյո ւն կս տա նան ու սա նե լու « Մի ա վոր ված աշ խար -հի քո լեջ ներ» (UWC) մի ջազ գային ցան ցի՝ չո րսմայր ցա մաք նե րով տա րա բա շխ ված 17 քո լեջ նե րից մե -կո ւմ։ Մի նչ օրս, Ե րախ տա գի տու թյան կր թա թո շա կայինծրագ րի ա ջակ ցու թյա մբ UWC քո լեջ նե րի ցան ցո ւմիրենց ու սո ւմ նա ռու թյո ւնն են սկ սել 21 ու սա նող նե ր։

Ավրորա մարդասիրական նախաձեռնություն

«ավ րո րա» մար դա սի րա կան նա խա ձեռ նու թյո ւնն հայտ նո ւմ է եզ դի ա շա կե րտ նե րի հա մարա մե նա մյա նոր կր թա թո շա կի հաս տատ ման մա սին, որն ստե ղծ վել է մար դու ի րա վո ւնք նե րիաշ խար հա հռ չակ ակ տի վի ստ, ազ գու թյա մբ եզ դի լա միյա Հա ջի բա շա րի հետ հա մա գոր ծակ -ցու թյա մբ։ Սա 7 մի լի ոն դո լար բյու ջե ու նե ցող ե րախ տա գի տու թյան կր թա թո շակ նե րի ծրագրիհա վե լո ւմն է, ո րը հի մն վել է՝ ի ե րախ տա գի տու թյան այն երկր նե րի ժո ղո վո ւրդ նե րին, ո րո նքա վե լի քան մեկ դար ա ռաջ սնո ւնդ և ա պաս տան են տրա մադ րել Հայոց ցե ղաս պա նու թյան հե -տևան քով տե ղա հան ված նե րի ն։

լամիյա ՀաՋի բաշարի աՆվաՆ ԿրթաթոշաԿ

Եզ դի փա խս տա կան նե րը ի րե նց իսկ հայ րե նի քից`վտան գա վոր պա տե րազ մա կան ի րադ րու թյան պատ -ճա ռով ստիպ ված դո ւրս են գա լիս: Եվ ա հա եր կու օրառաջ 130 փա խս տա կան ներ ծո վով դե պի Եվ րո պասահ մա նը հա տե լիս մեծ թվով եզ դի ներ խոր տակ վե ցին,իսկ լու սան կա րո ւմ պատ կեր ված նե րը Շա րի այի 9 հո -գուց բաղ կա ցած եզ դի ըն տա նիք է, սա կայն ցա վոք այսըն տա նի քից մի այն ան չա փա հաս զա վա կն է ողջ մնա -ցել: Բա ցի այդ եզ դի ա կան Շան գալ տա րա ծա շր ջա նը`ճի շտ է «ա զա տա գր վել է Դաե շից», սա կայն տա րա ծք -ների մեծ մա սը ա կա նա պատ ված են ու ա հա գին եզ դի -ներ մա հա ցել են սույն ա կան նե րի պայ թյու նից: Վեր ջե րսիր հայ րե նի տո ւն վե րա դառ նա լիս ա կա նի պայ թյու նիցմա հա ցավ ևս մեկ եզ դի ֆա կիր Միր զա Նա մադ Միր -զան (մ րիդ, Ջն դո ցե ղից): Սույն զա վեշ տա լի դեպ քիցառաջ նա ի րե նց տան առջև լու սան կար վո ւմ և լու սան -կա րը ուղար կո ւմ է իր ըն տա նի քին, ին չից հե տո տե ղի էու նե նո ւմ պայ թյու նը:

Ցա վո ւմ ու զայ րույթս եմ հայտ նո ւմ ինչ պես ողջ ազ -գիս ան հա մա խմբ վա ծու թյան, այն պես էլ աշ խար հի լռու -թյան ու ան գոր ծու թյան նկատ մա մբ:

25 սեպ տեմ բե րԽդր Հա ջոյա ն

եզ դի Նե րի ցեղաՍպաՆու թյաՆ դա ժաՆՀետ եվաՆ քե րը շա րու ՆաԿ վո ւմ եՆ առ այՍօր

Սույն փա ռա տոն մի ջո ցա ռու մը հի մն վել է 2002 թվա -կա նին և այս տա րի նշ վեց հո բե լյա նա կան 15-րդ տա -րին: Ի նչ պես նշել է Եվ գե նի Կույ վա շևը, սույն տո նընվիր ված է այն հս կայա կան դե րի ճա նաչ մա նը, ո րըտե ղի 160 ազ գու թյո ւն նե րը, ոք վեր տա րա ծա շր ջա նիձևա վոր ման և զար գաց ման գոր ծո ւմ ու նեն ի րե նց մեծլու մա ն։ Տա րա ծա շր ջա նի ղե կա վա րը հա վե լել է, որ նահատ կա պես շատ ու րախ է տես նել, որ փա ռա տո նինմաս նակ ցո ւմ են Ու րա լի բազ մա թիվ ե րե խա ներ և ե րի -տա սա րդ ներ, քա նի որ « հան դո ւր ժո ղա կա նու թյանհիմքը, այն է մի աս նու թյո ւն և ու ժը տա րա ծա շր ջա նո ւմ,դր վո ւմ է դե ռևս ման կու թյան ըն թաց քո ւմ»:

Փա ռա տո նին մաս նակ ցող տար բեր ազ գեր ներ -կայաց նո ւմ են ի րե նց ազ գային ու տե ստ նե րը, տա րազ -նե րը, մշա կու թային ա մե նա տար բեր ատ րի բո ւտ ներ,ինչ պես նաև երգ ու պա ր՝ մի ա ժա մա նակ ներ կայաց նե -լով դրանց դե րն ու նշա նա կու թյու նը։

Եզ դի ա կան հա մայն քը ներ կայաց նո ւմ է ին «Ու րա լիԵզ դի ներ» հա սա րա կա կան կազ մա կեր պու թյու նը՝ իդեմս ղե կա վար՝ Դե նիս Ռոժ կա նի ի և Ու րա լի եզ դի նե րիհոգ ևոր խո րհր դի ղե կա վար՝ շեխ Գե որ գի Ա սո ևի։ Եզ -դի ա կան տա ղա վա րը ու ներ շատ գե ղե ցիկ և յու րա հա -տո ւկ տե սք ու նման վո ւմ էր եզ դի ա կան տա ճար նե րիճար տա րա պե տա կան կա ռույ ցի, ո րը իր գլ խա վեր ևո ւմու ներ ար ևի տես քով խո րհր դա նի շը։ Եզ դի ա կան տա -ղա վա րո ւմ ներ կայաց ված էր եզ դի նե րի ազ գայինխորհր դա նիշ ներ, պաս տառ ներ, ազ գային դրոշ, գր քեր,ինչ պես նաև հե ղի նա կու թյո ւն և հար գա նք վայե լողհոգևո ր՝ տի կին Սայ րա նի կողմից շատ գե ղե ցիկ կեր -պով ներ կայաց վեց եզ դի ա կան ազ գային ու տե ստ նե րը։Այս տա րի Ու րա լի Եզ դի ներ կազ մա կեր պու թյան հետհա մա գոր ծակ ցո ւմ էր Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյու նը՝ի դե մս փոխ նա խա գահ Խդր Հա ջոյա նի։ Փա ռա տո նինմի շատ հե տա քր քիր փա ստ ևս առ ձա նա գր վեց, այն է,որ տեղի եզ դի ա կան ու հայ կա կան հա մայն քե րը այն -տեղ ևս եղ բայ րա կան ու մի աս նա կան են, ին չը հատ կա -պես երևաց եզ դի ե րի տա սա րդ աղ ջիկ նե րի մեջ, ով քեր

հայ կա կան պա րային ան սա մբ լի ան դամ է ին և ներ -կայաց նո ւմ է ին հայ կա կան մշա կույ թը տե ղի հայե րի մի -ու թյան կող մի ց։ Հայ կա կան տա ղա վա րո ւմ Խ.Հա ջոյա նը իր ե լույ թո ւմ նշեց, որ շատ ու րախ ու եր ջա -նիկ է, որ ար տե րկ րո ւմ գոր ծող մեր եր կո ւ՝ հայ կա կան ուեզ դի ա կան հա մայնք նե րը կր կին մի աս նա կան են ու հա -մա գոր ծակ ցու թյու նը ա մո ւր հիմ քի վրա է հի մն ված և յու -րա քան չյո ւրս այդ եղ բայ րու թյու նը, ո րը այ սօր մերնախ նի նե րից ժա ռա նգ վել է մեզ, պար տա վոր ենք պահ -պա նե լու ու փո խան ցե լու մեր հե տա գա սե րո ւնդ նե րի ն։

Հա մեր գային մա սի ժա մա նակ Ու րա լի Եզ դի ներկազ մա կեր պու թյան «Ար ևի զա վակ ներ» պա րային հա -մույ թի կողմից շատ հրա շա լի կեր պով ներ կայաց վեց բե -մա կա նաց ված եզ դի ա կան պա րը, ո րը մեծծա փա հա րու թյո ւն նե րով ըդ նո ւն վեց ներ կա նե րի կող -մից։

Հա րկ ենք հա մա րո ւմ հի շա տա կել, որ «Ու րա լի Եզդի -ներ» եզ դի ա կան կազ մա կեր պու թյու նը իս կա պեսազգա պահ պան գոր ծու նե ու թյո ւն է ծա վա լո ւմ և նպաս -տո ւմ է տե ղի եզ դի ա կան հա մայն քի մշա կույ թի պահ -պան մա նն ու զար գաց մա նը, ին չը այ սօր, երբ եզ դիժո ղո վո ւր դը չու նի իր սե փա կան պե տա կա նու թյու նը,կար ծո ւմ ենք, ան չափ կար ևոր և մեծ գնա հա տան քիար ժա նի աշ խա տա նք է ու Եզ դի նե րի ազ գային մի ու -թյունը՝ ի դե մս նա խա գահ Ա զիզ Թա մոյա նի, իր խո րիներախ տա գի տու թյո ւն է հայտ նո ւմ «Ու րա լի Եզ դի ներ»կազ մա կեր պու թյան նա խա գա հու թյա նը՝ ի դե մս Դե նիսՌոժ կա նի ի և Գե որ գի շեխ Խըդ րիի։

Հա րկ է նշել նաև, որ փա ռա տո նի ա վար տին տե ղիու նե ցավ ճաշ կե րույթ, ո րին մաս նակ ցո ւմ է ին ինչ պեստար բեր ազ գային հա մայնք նե րի ղե կա վար ներ ու ներ -կայա ցու ցիչ ներ, այն պես էլ Ե կա տե րին բո ւր գի քա ղա -քային խո րհր դի պատ գա մա վոր ներ, Ու րա լի ազ գայինփոք րա մաս նու թյո ւն նե րի հա մա կար գող խո րհր դի ղե -կա վա րը և այ լո ք։

Խդր Հաջոյան

«միՋիՆ ուրալի ժողովուրդՆերի օր»ՓառատոՆ

Ս վե րդ լո վի շր ջա նի նա հան գա պե տի ժա մա նա կա վոր պաշ տո նա կա տար եվ գե նի Կույ վաշևը,դաշ նու թյան խո րհր դի ան դամ ար կա դի Չեր նեց կին և ե կա տե րին բո ւր գի քա ղա քային վար չա -կազ մի ղե կա վար ա լեք սա նդր յա կո բը շա բաթ օ րը, սեպ տեմ բե րի 2-ին ներ կա գտն վե ցին«միջին ու րա լի ժո ղո վո ւրդ նե րի օր» փա ռա տո նին, ո րը տե ղի ու նե ցավ այ գու ըն տա նե կան«տա գա նս կայա Սլո բո դա» հա նգս տա վայ րո ւմ։

E’nt’av nava çar ç’îyadabû: Sîp’anî-Xe-latê, Eledag’ê, K’osedag’ê û Dûmanlîyê. Tedigot ev herçar ç’îya t’ebyetê qestanaçêkirine dora E’nt’avê mînanî þivanner’inde pispor, wekî miqatî wêvin, diz û görzirarê nedine wê deþtê. E’nt’av t’emam ner’aste dûz bû, mînanî deþtne mayîn. Cînar’ast-dûz bû, cîna göjme û ç’îyabûn- lê ewdeþt, göjme û ç’îya, kevir lê hindik bûn…Ji wan herçar ç’îya her serê ç’yayêSîp’anî-Xelatê hergav mînanî k’olosekî…ji t’ivteka sipî çêkirî qerqaþ dikir. Berfaserê wî t’ö cara nedih’elîya, hersal berfat’eze ser berfa kevinda dik’et. Meriv kör’ojê havînêye sayîli Sîp’anî-Xelatê dini-hêr’î, ji bedewîya wê t’êrnedibû. Carna jîserê Sîp’anî-Xelatê qet ji mij û dûmanêxalînedibû. Merîê ahil,wekî sivê r’adbûn liç’îyayê Sîp’anî-Xelatê dinihêr’în, zanibûnew r’ojê çawa derbazve, baranê bê, yan na.Binat’ara wê berfa serê wî çîyayê

Sîp’anî-Xelatê mêþekî six hebû, ew mêþedûrva xanê dikir. Nava wan mêþadaþîndibûn ÿmîþê beyanî: sêv, hörmê,k’arç’în, h’ölo, gûz û findeq. Nava wanmêþada bêh’esav hebû h’eywanetê beyanî: pezêk’ûvî, bizinê k’ûvî, gör, h’irç’, gak’ûvî,xirnik, r’ûvî û k’êwrîþk. Lê carna havînê,wextê li mêþeda îda dara ber digirt, te digotbîna hewê jî ji wan dara xweþ dihat, lê wîçaxî, gava kö bakî germ dihat, tö kö sivetirêr’adbûyî, berê dara mînanî qir’avîkê gezogirtîye, ç’iqilê bin dara ç’ûk hemankîtewyane, gezo dilopdike, dik’eve, gava kö bakîgerm dihat, tö kö sivetirê r’adbûyî, berê daramînanî qir’avîkê gezo girtîye, ç’iqilê bindara ç’ûk hemankî tewyane, gezo dilopdike,

dik’eve e’rdê. Wî çaxî jin, xort û pîrêhörmet beroþ, qasik û e’lb hildidan, lezdiçûne mêþe gezo t’opdikirin, dilezandin,wekî zû t’opkin hela xiravnebûye- ne-h’elyaye. Gezo mînanî hingiv þîrine. Bi wîgezoyî k’ade, kiloç’ dipe’tin, mirt’oxe ûh’ewle çêdikirin. Ji wî gezoyî, pîrêþareze çêdikirin dermanê dila, k’öxikê ûdermanê p’iþikr’eþê, gele merî biwan der-mana silamet dibûn. Payîzê, wextê ÿmîþdigihîþt, cahil r’o h’eta ÿvarê nav mêþe-dabûn, nedihatine mal, ÿmîþ t’opdikirin,h’iþk dikirin bona zivistanê. Malê k’esîvadah’eta biharê ÿmîþê h’iþkkirî, gûz, findeqhebûn. Nava E’nt’avêr’a dik’iþe ç’emê Feratê,ew ç’em t’ijî me’sîbûn. Ji göjma û ç’îayêhûre E’nt’avê avê kanîyê sar dik’iþyan berbiFeratê diçûn, t’evî wî ç’emî dibûn. Doraç’emê Feratê û dora wan ç’e’vkanîya mêrg ûçîman bûn, hersal kölîlkada dixemilîn, tedigot xalîçeke r’inde, qîza neqiþandine,xemilandine. Li serê wan ç’îya û göjmêE’nt’avê diç’êrîyan pez û dewarê wan, lê lideþtê, cîyê r’astî-dûz, diçandin genim, cehû garis. E’k’inê wî welatî bih’esav dihat.Binelîyê E’nt’avê dö p’ayê wê r’ia’t bûn,k’oçer kêm bûn. Li wê derê diman e’þîraZîla. Panzde-bîst göndê ÿla sîpka jî hebûn.Ew jî ji e’þîra zîlya bûn. Li göndêDêrikêda dima mala E’merîkê. Dö birêE’merîkê hebûn. Hersê bira zewicî bûn, herbirak dö-sê kör’ê wan hebûn, wana ew kör’ jîmalêda zewicandibûn. Mezinê malê E’merîkbû. Ji mala E’merîkê neh-deh mêrê xevatçîderdik’etin, xênji jinê û biþkorîya. Merivkö dûrva mala E’merîkê dinihêr’î, te digotkelake. Piþta xan-manê wî k’etibû göjmekî.Pêþ malêva kanîke mezin hebû, ava ç’emekîji wê kanîyê dik’iþya. K’ê kö ava wê kanîyêvedixwar, digot: “Eva ava, welleh, avilh’e-yate”. Binîya wê kanîêda mêrg û çîman bûn.Alîyê r’ohlatê gomekemezin bû, k’êlekamalêye dinê tewla dêwêr bû, cîyê ç’êleka, ga,gamêþa û hespa, ew jî ÿp’êce mezin bû.Alîyê malêyî dinê, angorî meydaneke h’espaewqas mezinbû, ew jî bêdera wanbû. Liwêderê mereka kaê bû, cîyê lodê gîhê û oncêbûn. Ort’a mala û gomêda ç’e’lê nanbûn. Doraç’e’la sûreke mezinebilind çêkiribûn, alî -kî wê sûrê vekirîbû, ew jî bona e’reba:wîderîr’a nan danîn dikirne ç’e’la, yanê jîwextê lazimbû, li e’reba bardikirin derdix-istin. Mala E’îerîkê maleke dewletîbû. Xevata wê malê h’erkê e’k’inbûya, gî-

hadirûn bûya, pez û dewar ç’êrandin bûya- ewxevat giþk xwexwetîya malê dikir. Nexölam, ne þivan û gavan mala E’merîkê nedi-girt. Malê isa nava ÿla sîpka dîsa hebûn, lêt’ifaqa mînanî mala E’merîkê kêmbû. Malawî, maleke bermêvan bû, r’oj t’önebû, wekîmêvanê mala wî nehatana, bigre ji göndîya,h’eta merîyê maqûle dîwanê… Bi nanê wî, bihörmeta wî, jêr’a carna digotin E’mer aga’.Lê gerekê meriv r’astî bêje, qet xemaE’merîkê nînbû,wekî jêr’a bigotana E’merag’a, yan na…

WELATÊ E’NTAVÊ(bi hine körtkirina)

E’REBÊ ÞEMO (ÞAMÎLOV)(1897-1978)

Bilbilo, çima nastirêy tu ber Laliþê?Qutifîy ber jan û êþê,Qebûlnakî kar, kirnê dijminê erzanîÛ mixenetiya barzanî.

Bilbilo, tu dinê gerîyay li herçar qulbaHêwirîy goristana û tirba,Dertê dengê qehremana û cangurîyaHeft tebekê binê erda.

Bilbilo, bike qîrîn, têke hewar û hêwirzeEw çi kule, çi mereze,Dijminê me êzdya, kormê darê ji darêye Birayê, lêzimê xwînêye.

Bilbilo, malxiravo de rabe tu tevî qulingaWan mêrxasa þêr, pilinga,Têke çîrokê dewr, zemana qurna bîstyekêBawarîyê xwe neyne tû yekê.

Bilbilo, pêlê xwîna gelê me gihîþtîyeçokaZîwînîya qîz, bûka tê ji sûka,Bê sûc, bê gune ketin çerxa feleka hardaKetin bin axê sike, sarda.

Bilbilo, sêbirke we bê wede, ew dem û rojêDijmin bixwezin dewê û dozê,Piþta wana girêdin roje nvro darstûnê

rezilvaEþkere, nek mîna wan dizîva.

Xîreta tolhildanê tû rehetîyê nade hestênmeTije bûye û weldgere kîna meHildin heyfa keç, xortê xwey tûncik

zere, golang zêr Meydanêda pûçkin, hunê xwera bikin xêr.

B I L B I L O

Hinara Tajdîn