4
« Մեր եր կի րը հայաս տա նաբ նակ եզ դի նե րի հա մար ի րա պես հա րա զատ տո ւն է և այդ տե սան կ յու նից բնավ զար մա նա լ ի չէ, որ աշ խար հի եզ դի նե րը ևս ան մա սն չեն մնո ւմ Հայաս տա նի, այդ թվո ւմ նաև քա ղա քա մայր Եր ևա նի շե նաց ման և հզո րաց ման գոր ծո ւմ ի րե նց նե րդ րո ւմն ու նե նա լ ու հար ցո ւմ»,- Եր ևա նի քա ղա քա պետ տա րոն Մար գա ր յա նի 16.04.2016թ. եզ դի հա մայն քին ուղղ ված ու ղեր ձից։ Նույ նի սկ Եր ևա նի քա ղա քա պետ դառ նա լ ո ւ ց ա ռաջ, Տ. Մար գա ր յա նը, իր հո ր ՝ Անդ րա նիկ Մար գա ր յա նի նման, էզ դի հա մայն քի նկատ մա մբ ու ներ և հի մա էլ ունի մի ա ռա նձ նա հա տո ւ կ ջե րմ վե րա բեր մո ւ նք, ին չո ւ մ բազ մի ցս ենք հա մոզ վե լ ։ Ճի շտ է, ան կա խու թ յու նից հե տո էլ քա ղա քա մայր Եր ևա նի բո լ որ ղե կա վար նե րը մեր հա մայն քի նկատ- մաբ ու շա դիր են ե ղել, սա կայն Տ. Մար գա ր յա նն դրան ա վե լ աց րեց նաև ու րույն հո գա տա րու թ յո ւ ն, ան մի ջա- կան շփո ւ մ ներ ու գո րծ նա կան քայ լ ե ր։ Ա վե լ ի հս տակ. Տ. Մար գա ր յա նը Եր ևա նի ա ռա ջին քա ղա քա պե տն է, ով ա մեն տա րի իր ու ղե րձ նե րով շնոր հա վո րո ւ մ է մեր կարևո րա գույն ազ գային տո նե րը, ին չը նո րու թ յո ւ ն է մեզ հա մար և այն ան մի ջա կա նու թ յո ւ ն է ա ռա ջաց նո ւ մ մեր փոխ հա րա բե րու թ յո ւ ն նե րո ւ մ, ո րից օգտ վո ւ մ ենք երկուս տե ք ։ Գոր ծող քա ղա քա պե տի օ րոք Եր ևա նո ւ մ գտն վող ՀՀ ՊՆ Վ. Սա րգ ս յա նի ան վան ռազ մա կան ինս տի տու տի լսա րան նե րից մե կը կոչ վեց էզ դի նե րի ազ գային հե րոս Ջան գիր Ա ղայի ա նու նով, ուր տե ղա դր վեց նաև վեր ջի- նիս կի սա նդ րին, Նոր Նո րք վար չա կան շր ջա նի տարած քո ւ մ տե ղա դր վել է նույն Ջան գիր Ա ղայի մե ծա - դիր ար ձա նը, իսկ 2016թ. Ա վան վար չա կան շր ջա նի թԵրթը լույս Է տԵսնուՄ 1990թ. նոյԵՄբԵրից 2017 Փետրվար ¹ 2 (150) Շարունակությունը 2-րդ էջում խը դըր նա վի խը դըր Էյ լաս Եզ դի ական ա մե նա հե տա քր քիր տո նե րից մե կը՝ Խըդըր Նա վի իտո նը սկս վո ւ մ է յու րա քան չ յո ւ ր տար վա փե տր վա րի 13-ին հա ջոր դող ա ռա ջին եր կու շաբ թի օր- վա նի ց ։ Այդ օ րը, այն եզ դի նե րը ով քեր այդ տա րի հան- գու ց յալ են ու նե ցել ծոմ (ռո ժի) են պա հո ւ մ հան գու ց յալ նե րի հա մար (բար վա ռա դը վըն), իսկ ե րեք- շաբ թի, չո րեք շաբ թի և հի նգ շաբ թի օ րե րին ծոմ են պա- հո ւ մ բո լ ո րը։ Այս տո նը հա ճախ նույ նաց նո ւ մ են հայ կա կան Սո ւ րբ Սա րգ սի տո նի հետ, ո րոն ցո ւ մ, սա- կայն կան ա վան դա կան տար բե րու թ յո ւ ն ներ: Խը դըր Նա վին կամ Խը դըր Էյ լ ա սը (Ի րա քի մեր հայ րե նա կից- նե րը կո չո ւ մ են Խը դըր Լիյաս), հա մար վո ւ մ է սի րո հո - վա նա վոր և ե րա զա նք նե րն ի րա կա նաց նող հրեշ տակ (Մ լյա քատ): Խը դըր Նա վի իբո ւ ն տո նը նշ վո ւ մ է ուր բաթ օ րը: Նման ձևով նշո ւ մ են նաև Սի րի ա յի եզ դի նե րը, իսկ Ի րա քո ւ մ կան ո րո շա կի տար բե րու թ յո ւ ն ներ օ րե րի հետ կապ ված: Ինչ պես ար դեն վեր ևո ւ մ նշ վեց եր կու շաբ թի օ րը ծոմ են պա հո ւ մ նրա նք ով քեր, այդ տա րի կո րո ւ ստ են ու նե ցել, այ սի նքն ըստ ա վան դույ թի նրա նք ա ռա ջինն են դի մա վո րո ւ մ Խը դըր Նա վի ին, որ պես զի այս տա րում այլևս չու նե նան նման վի շտ: Հայաս տա նի, կամ ընդ- հան րա պես կով կա ս յան տա րա ծա շր ջա նո ւ մ գտն վող եզ դի ական հա մայն քի շր ջա նո ւ մ այս օ րե րին սո վո րա- բար մա տաղ է ար վո ւ մ, սա կայն Իրա քո ւ մ Խը դըր Նա- վի իտո նին ըն դո ւ ն ված չէ մա տաղ ա նե լ ը, քա նի որ այդ օ րը հա մար վո ւ մ է իղ ձե րի ի րա կա նաց ման, սի րո և բա- րե խո սու թ յան օր և չպե տք է այդ օրը ա ր յո ւ ն թափ վի: Հա րկ է նշել, որ այդ կա պակ ցու թ յա մբ գոյու թ յո ւ ն ու նի նաև հա տո ւ կ ու տե ստ, ո րը բնո րո շում է այդ ա վան դույ - թը։ Այս պես, չո րեք շաբ թի օ րը պատ րա ստ վո ւ մ են ավան դա կան ու տե ստ ներ յոթ հա մե րից բաղ կա ցած, որը խո րհր դան շո ւ մ է շա բաթ վա յոթ օ րե րը, այ սի նքն յոթ հրեշ տակ նե րին, և որն ա մե նա կար ևո րն է այդ ո ւ տե - ստ նե րը չեն պա րու նա կո ւ մ մսային մաս: Գլ խա վոր ուտեստը Բե խո ւ նն (պե խո ւ ն) է, ո րը թա րգ մա նա բար նշա նա կո ւ մ է ա ռա նց ա ր յան (բե խո ւ ն): Իսկ պատ րա- ստ ված ու տե ստ նե րը պե տք է բա ժան վեն չքա վոր ըն- տա նիք նե րի մի ջև: Հի նգ շաբ թի օ րը, ե րե կոյան, ո րը եզ դի ական ա վան դույ թի հա մա ձայն կոչ վո ւ մ է Լայ լ ա Ղադ րի գի շեր, այդ օ րը եզ դի չա մո ւ ս նա ցած աղ ջիկ ներն ու տղա նե րը ա ղի բլիթ (տոտ կա շոռ) են ու տո ւ մ, ի տար- բե րու թ յո ւ ն հայե րի, այնպատ րաս տո ւ մ են չա մուս նա- ցած աղ ջիկ նե րը: Իսկ ե րե կոյան չա մո ւ ս նա ցած երի տա սա րդ նե րը պա տի վրա ա լյու րով նշան են ա նում, իբրև Խը դըր Նա վի իգա լ ս տ յան նշան: Նույն օ րը ա ռա- վո տ յան, ե րե խա նե րը գո ւ լ պա նե րից թե լ եր կա պած տնից տո ւ ն է ին շր ջո ւ մ ու քա ղց րա վե նիք հա վա քո ւ մ՝ գուլ պան ի ջեց նե լ ով տան եր դի կից, այս ա րա րո ղու- թյունը կոչ վում է Դո լ ի դա նգ: Խը դըր Նա վին Սո ւ րբ ձի - ա վոր է, ո րի գա լ ո ւ ց ա ռաջ եզ դի նե րը ի րե նց Ըս տե ռի (սո ւ րբ ծալ քեր կամ տան սո ւ րբ ան կ յո ւ ն) վրա ա լյո ւ ր են դնո ւ մ և եթե ա լյու րի վրա մնո ւ մ է Խը դըր Նա վի ի ձի ո ւ ոտ նա հետ քը, ապա ըստ ա վան դույ թի ըն դո ւ ն ված է ասել, որ Խը դըր Նա վին այ ցե լ ել է ի րե նց և օրհ նել է այդ տու նը, այդ պի սով հա ջո ղու թ յո ւ ն բե րե լ ով այդ ըն տա նիք: Պե տք է նշել նաև, որ եզ դի ական օ րա ցույ ցո ւ մ Խը դըր Նա վի ի տո նով ավա րտ վո ւ մ է տա րին (Խը դըր Նա վի Խը դըր Էյ լ աս ու սալ խլաս)։ Այս տո նը նշո ւ մ են նաև Թա լ իշ նե րը, ո րո նք ի րա նա կան ժո ղո վո ւ րդ են, պար զա- պես ի րե նց մոտ այլ կե րպ է մեկ նա բան վո ւ մ և նշ վո ւ մ։ ԵզդինԵրը նշԵցին ազգային տոնԵրից ՄԵԿը՝ խըդըր նավին խը դըր նա վի իտո նի կա պակ ցու թ յա մբ ՀՀ Կո տայ քի մար զի քա նա քե ռա վան գյու ղո ւմ կազ- մա կե րպ վել էր տո նա կա տա րու թ յո ւն, ո րին ներ կա էր նաև Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թ յան նա - խա գահ ա զիզ թա մոյա նը, Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թ յան Կո տայ քի մար զային մաս նա ճ յու ղի ղե կա վար Ֆա տո Մի րոյա նը և մի շա րք այլ հե ղի նա կա վոր ան ձի նք: Եր Եվան ցի Եզ դի նԵ րի Երախ տա գի տու թյու նը քաղա քա պԵտ տա րոն Մարգա րյա նի ն

Ezdikhana N2 - February 2017 (150)

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ezdikhana N2 - February 2017 (150)

« Մեր եր կի րը հայաս տա նաբ նակ եզ դի նե րի հա մարի րա պես հա րա զատ տո ւն է և այդ տե սան կյու նիցբնավ զար մա նա լի չէ, որ աշ խար հի եզ դի նե րը ևսան մա սն չեն մնո ւմ Հայաս տա նի, այդ թվո ւմ նաևքա ղա քա մայր Եր ևա նի շե նաց ման և հզո րաց մանգոր ծո ւմ ի րե նց նե րդ րո ւմն ու նե նա լու հար ցո ւմ»,-Եր ևա նի քա ղա քա պետ տա րոն Մար գա րյա նի16.04.2016թ. եզ դի հա մայն քին ուղղ ված ու ղեր ձից։

Նույ նի սկ Եր ևա նի քա ղա քա պետ դառ նա լո ւց ա ռաջ,Տ. Մար գա րյա նը, իր հո ր՝ Անդ րա նիկ Մար գա րյա նինման, էզ դի հա մայն քի նկատ մա մբ ու ներ և հի մա էլունի մի ա ռա նձ նա հա տո ւկ ջե րմ վե րա բեր մո ւնք, ին չո ւմբազ մի ցս ենք հա մոզ վե լ։

Ճի շտ է, ան կա խու թյու նից հե տո էլ քա ղա քա մայրԵր ևա նի բո լոր ղե կա վար նե րը մեր հա մայն քի նկատ -մաբ ու շա դիր են ե ղել, սա կայն Տ. Մար գա րյա նն դրանա վե լաց րեց նաև ու րույն հո գա տա րու թյո ւն, ան մի ջա -կան շփո ւմ ներ ու գո րծ նա կան քայ լե ր։ Ա վե լի հս տակ.Տ. Մար գա րյա նը Եր ևա նի ա ռա ջին քա ղա քա պե տն է, ովա մեն տա րի իր ու ղե րձ նե րով շնոր հա վո րո ւմ է մերկարևո րա գույն ազ գային տո նե րը, ին չը նո րու թյո ւն էմեզ հա մար և այն ան մի ջա կա նու թյո ւն է ա ռա ջաց նո ւմմեր փոխ հա րա բե րու թյո ւն նե րո ւմ, ո րից օգտ վո ւմ ենքերկուս տե ք։

Գոր ծող քա ղա քա պե տի օ րոք Եր ևա նո ւմ գտն վող ՀՀՊՆ Վ. Սա րգ սյա նի ան վան ռազ մա կան ինս տի տու տիլսա րան նե րից մե կը կոչ վեց էզ դի նե րի ազ գային հե րոսՋան գիր Ա ղայի ա նու նով, ուր տե ղա դր վեց նաև վեր ջի -նիս կի սա նդ րին, Նոր Նո րք վար չա կան շր ջա նիտարած քո ւմ տե ղա դր վել է նույն Ջան գիր Ա ղայի մե ծա -դիր ար ձա նը, իսկ 2016թ. Ա վան վար չա կան շր ջա նի

թԵրթը լույս Է տԵսնուՄ 1990թ. նոյԵՄբԵրից

2017Փետրվար¹ 2 (150)

Շարունակությունը 2-րդ էջում

խը դըր նա վի խը դըր Էյ լաս

Եզ դի ա կան ա մե նա հե տա քր քիր տո նե րից մե կը՝Խըդըր Նա վի ի տո նը սկս վո ւմ է յու րա քան չյո ւր տար վափե տր վա րի 13-ին հա ջոր դող ա ռա ջին եր կու շաբ թի օր -վա նի ց։ Այդ օ րը, այն եզ դի նե րը ով քեր այդ տա րի հան -գու ցյալ են ու նե ցել ծոմ (ռո ժի) են պա հո ւմհան գու ցյալ նե րի հա մար (բար վա ռա դը վըն), իսկ ե րեք -շաբ թի, չո րեք շաբ թի և հի նգ շաբ թի օ րե րին ծոմ են պա -հո ւմ բո լո րը։ Այս տո նը հա ճախ նույ նաց նո ւմ ենհայ կա կան Սո ւրբ Սա րգ սի տո նի հետ, ո րոն ցո ւմ, սա -կայն կան ա վան դա կան տար բե րու թյո ւն ներ: Խը դըրՆա վին կամ Խը դըր Էյ լա սը (Ի րա քի մեր հայ րե նա կից -նե րը կո չո ւմ են Խը դըր Լիյաս), հա մար վո ւմ է սի րո հո -վա նա վոր և ե րա զա նք նե րն ի րա կա նաց նող հրեշ տակ(Մ լյա քատ): Խը դըր Նա վի ի բո ւն տո նը նշ վո ւմ է ուր բաթօ րը: Նման ձևով նշո ւմ են նաև Սի րի այի եզ դի նե րը, իսկԻ րա քո ւմ կան ո րո շա կի տար բե րու թյո ւն ներ օ րե րի հետկապ ված: Ինչ պես ար դեն վեր ևո ւմ նշ վեց եր կու շաբ թիօ րը ծոմ են պա հո ւմ նրա նք ով քեր, այդ տա րի կո րո ւստեն ու նե ցել, այ սի նքն ըստ ա վան դույ թի նրա նք ա ռա ջիննեն դի մա վո րո ւմ Խը դըր Նա վի ին, որ պես զի այս տա րումայլևս չու նե նան նման վի շտ: Հայաս տա նի, կամ ընդ -հան րա պես կով կա սյան տա րա ծա շր ջա նո ւմ գտն վողեզ դի ա կան հա մայն քի շր ջա նո ւմ այս օ րե րին սո վո րա -բար մա տաղ է ար վո ւմ, սա կայն Իրա քո ւմ Խը դըր Նա -վի ի տո նին ըն դո ւն ված չէ մա տաղ ա նե լը, քա նի որ այդօ րը հա մար վո ւմ է իղ ձե րի ի րա կա նաց ման, սի րո և բա -րե խո սու թյան օր և չպե տք է այդ օրը ա րյո ւն թափ վի:Հա րկ է նշել, որ այդ կա պակ ցու թյա մբ գոյու թյո ւն ու նինաև հա տո ւկ ու տե ստ, ո րը բնո րո շում է այդ ա վան դույ -

թը։ Այս պես, չո րեք շաբ թի օ րը պատ րա ստ վո ւմ ենավան դա կան ու տե ստ ներ յոթ հա մե րից բաղ կա ցած,որը խո րհր դան շո ւմ է շա բաթ վա յոթ օ րե րը, այ սի նքնյոթ հրեշ տակ նե րին, և որն ա մե նա կար ևո րն է այդ ո ւտե -ստ նե րը չեն պա րու նա կո ւմ մսային մաս: Գլ խա վորուտեստը Բե խո ւնն (պե խո ւն) է, ո րը թա րգ մա նա բարնշա նա կո ւմ է ա ռա նց ա րյան (բե խո ւն): Իսկ պատ րա -ստ ված ու տե ստ նե րը պե տք է բա ժան վեն չքա վոր ըն -տա նիք նե րի մի ջև: Հի նգ շաբ թի օ րը, ե րե կոյան, ո րըեզ դի ա կան ա վան դույ թի հա մա ձայն կոչ վո ւմ է Լայ լաՂադ րի գի շեր, այդ օ րը եզ դի չա մո ւս նա ցած աղ ջիկ ներնու տղա նե րը ա ղի բլիթ (տոտ կա շոռ) են ու տո ւմ, ի տար -բե րու թյո ւն հայե րի, այն պատ րաս տո ւմ են չա մուս նա -ցած աղ ջիկ նե րը: Իսկ ե րե կոյան չա մո ւս նա ցածերի տա սա րդ նե րը պա տի վրա ա լյու րով նշան են ա նում,իբրև Խը դըր Նա վի ի գա լս տյան նշան: Նույն օ րը ա ռա -վո տյան, ե րե խա նե րը գո ւլ պա նե րից թե լեր կա պածտնից տո ւն է ին շր ջո ւմ ու քա ղց րա վե նիք հա վա քո ւմ՝գուլ պան ի ջեց նե լով տան եր դի կից, այս ա րա րո ղու -թյունը կոչ վում է Դո լի դա նգ: Խը դըր Նա վին Սո ւրբ ձի -ա վոր է, ո րի գա լո ւց ա ռաջ եզ դի նե րը ի րե նց Ըս տե ռի(սո ւրբ ծալ քեր կամ տան սո ւրբ ան կյո ւն) վրա ա լյո ւր ենդնո ւմ և եթե ա լյու րի վրա մնո ւմ է Խը դըր Նա վի ի ձի ուոտ նա հետ քը, ապա ըստ ա վան դույ թի ըն դո ւն ված էասել, որ Խը դըր Նա վին այ ցե լել է ի րե նց և օրհ նել է այդտու նը, այդ պի սով հա ջո ղու թյո ւն բե րե լով այդ ըն տա նիք:Պե տք է նշել նաև, որ եզ դի ա կան օ րա ցույ ցո ւմ Խը դըրՆա վի ի տո նով ավա րտ վո ւմ է տա րին (Խը դըր Նա վիԽը դըր Էյ լաս ու սալ խլաս)։ Այս տո նը նշո ւմ են նաևԹա լիշ նե րը, ո րո նք ի րա նա կան ժո ղո վո ւրդ են, պար զա -պես ի րե նց մոտ այլ կե րպ է մեկ նա բան վո ւմ և նշ վո ւմ։

ԵզդինԵրը նշԵցին ազգային տոնԵրիցՄԵԿը՝ խըդըր նավին

խը դըր նա վի ի տո նի կա պակ ցու թյա մբ ՀՀ Կո տայ քի մար զի քա նա քե ռա վան գյու ղո ւմ կազ -մա կե րպ վել էր տո նա կա տա րու թյո ւն, ո րին ներ կա էր նաև Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյան նա -խա գահ ա զիզ թա մոյա նը, Եզ դի նե րի ազ գային մի ու թյան Կո տայ քի մար զային մաս նա ճյու ղիղե կա վար Ֆա տո Մի րոյա նը և մի շա րք այլ հե ղի նա կա վոր ան ձի նք:

Եր Եվան ցի Եզ դի նԵ րիԵրախ տա գի տու թյու նըքաղա քա պԵտ տա րոնՄարգա րյա նի ն

Page 2: Ezdikhana N2 - February 2017 (150)

Պոր տու գա լի ան ցան կա ցել է իր մոտ ըն դու նել Դաե -շից փրկ ված և Հու նաս տա նո ւմ ժա մա նա կա վոր ա պաս -տան ստա ցած մի քա նի հա րյո ւր եզ դիփա խս տա կան նե րի, սա կայն, պաշ տո նա կան Ա թեն քըմեր ժել է այդ դի մու մը, ա սե լով, որ թույլ չի տա լու Եվ րա -մի ու թյան ան դամ երկր նե րին ընտ րել փա խս տա կան նե -րին:

« Կա ռա վա րու թյու նը չի կա րող ռա սայա կան խտ րա -կա նու թյո ւն ցու ցա բե րել: Մե նք եզ դի նե րին մեծ հա մակ -րան քով ենք վե րա բեր վո ւմ, սա կայն, Հու նաս տա նիկա ռա վա րու թյան և Եվ րո պա կան հա նձ նա ժո ղո վի հա -

մար խտ րա կա նու թյո ւնն ա նըն դու նե լի է»,- ա սել է Հու -նաս տա նի միգ րա ցի այի նա խա րար Յա նիս Մու զա լա սը:

Պոր տու գա լի ան սա կայն նշո ւմ է, որ խոս քը գնո ւմ էոչ թե խտ րա կա նու թյան, այլ՝ ա հա բեկ չու թյո ւն նե րիցտու ժած մա րդ կա նց նկատ մա մբ ա ջակ ցու թյան մա սին.

«Այս մար դիկ խտ րա կա նու թյան զոհ են ե ղել ար դենԵվ րո պայի երկր ներ տե ղա փոխ վե լու ըն թաց քո ւմ, մի նչ -դեռ, նրա նք բար բա րո սու թյո ւն նե րով են ան ցել»,- նշել էԵվ րա խո րհր դա րա նի Պոր տու գա լի այի պատ գա մա վորԱ նա Գո մե սը:

Ի րա քո ւմ տե ղա կայ ված հա զա րա վոր եզ դի փա խս -տա կան նե րին օգ նու թյո ւն տրա մադ րող Ա ՄԱՐ մար դա -սի րա կան խմ բի հիմ նա դիր, բրի տա նա ցիխո րհր դա րա նա կան բա րո նու հի Է մա Նի քոլ սո նը նշո ւմէ, որ եզ դի նե րը ար ժա նի են հա տո ւկ վե րա բեր մո ւն քի.

«Ն րա նք ա ռաջ նա հե րթ օգ նու թյան կա րիք ու նեն,քա նի որ հե նց նրա նք են ցե ղաս պա նու թյան են թա րկ -վել»:

Մի նչ Եվ րա մի ու թյու նը շա րու նա կո ւմ է քն նար կել 2,5հա զար եզ դի նե րի նկատ մա մբ «խտ րա կա նու թյա նը հա -կա դիր մո տե ցո ւմ» ցու ցա բե րե լու հնա րա վո րու թյու նը,Հու նաս տա նի իշ խա նու թյո ւն նե րը փոր ձո ւմ են ԵՄ-իցօգ նու թյո ւն ստա նալ երկ րո ւմ գտն վող 60,000 ներ գաղ -թյալ նե րի տե ղա վոր ման հար ցո ւմ:

28 Հունվար, 2017

ԵվրաՄիության անդաՄնԵրը ցանԿանուՄԵն Եզդի փախստաԿաննԵր ընդունԵլ

գԵ ղԵ ցիԿ ար վԵ ստ նԵ րի ազ գային ա Կա դԵ Մի ա

փողոցնե րից մե կն ան վա նա կոչ վեց Ջան գիր Ա ղայի ան -վա մբ, իսկ մի նչ այդ Օ ղա կա ձև զբո սայ գո ւմ, քա ղա քա -պե տա րա նի թո ւլտ վու թյա մբ, տե ղադ րվեց էզ դինա հա տակ ների հի շա տա կը հա վեր ժաց նող հու շար -ձան, Տ. Մար գա րյա նի ո րոշ մա մբ հայոց ոս տա նիբազմա թիվ բնա կիչ ներ խրա խո ւս վել են շնոր հա կա լագ -րե րով ու պատ վոգ րե րով, ար ժա նա ցել Եր ևա նի քա ղա -քա պե տի ոս կե մե դա լին և այլն։ Ան կաս կած, սա նորո րակ է ՀՀ մայ րա քա ղա քի ղե կա վա րի մո տեց ման մեջ,ին չը մեզ ա վե լի ա մո ւր է կա պո ւմ հայոց հո ղի հետ, հու -սադ րո ւմ ու ոգ ևո րո ւմ է։

Այո, Եր ևա նը նաև հայաս տա նաբ նակ էզ դի նե րիմայ րա քա ղա քն ու կր թա կան, գի տա կան, մշա կու թայինկե նտ րո նն է, որ տե ղից հե ռար ձակ վո ւմ է իր նա խա դե -պը չու նե ցող ա մե նօ րյա 30 րո պե ա նոց էզ դի կի հա ղոր -դո ւմ (Հան րային ռա դի ոյով), 2016թ. Եր ևա նո ւմ լույստե սավ ար դեն 12-րդ դա սա րա նի էզ դի կի դա սա գիրքը։

Ե րախ տա գի ու թյան խո սք հայտ նե լով հայոց մայ րա -քա ղա քի ղե կա վա րին, ես ա վե լի քան վս տահ ու լա վա -տես եմ, որ Տ. Մար գա րյա նի նա խա ձեռ նու թյա մբ ուա ջակ ցու թյա մբ Եր ևա նո ւմ էզ դի նե րը կու նե նան ի րե նցազ գային նկա րա գի րը պահ պա նե լու, մշա կույ թը զա -գաց նե լու նոր հնա րա վո րու թյո ւն ներ և ի րե նց ու րույնտե ղն ու դե րը կու նե նան Եր ևա նո ւմ։

Հա սան Թա մոյա նՀՀ վաս տա կա վոր լրագ րող,

Հան րային ռա դի ոյի եզ դի ե րեն հա ղո րդ ման ա վագխմ բա գի ր

Սկիզբը 1-ին էջում

Ա կա դե մի ան հիմ նա դր ման օր վա նից առ այ սօրկազ մա կեր պել և մաս նակ ցել է 246 ցու ցա հան դես նե րիու մր ցույթ նե րի, ո րից 186-ը ներ բու հա կան, 20-ը հան -րա պե տա կան և 40 –ը մի ջազ գային (Ֆ րան սի ա, Մալ -տա, Ռու սաս տան, Մոն ղո լի ա, Չեր կե սկ, Մայ կոպ,Յա կու տի ա, Ռի գա, Հա նո վեր և այլն):

Ա կա դե մի ան և ու սա նող նե րը այս տա րի նե րի ըն -թաց քո ւմ ար ժա նա ցել են բազ մա թիվ դիպ լոմ նե րի և մր -ցա նակ նե րի՝ ա ռա ջին, երկ րո րդ, եր րո րդ կար գիդիպ լոմ նե րի, մե դալ նե րի և Գրան-Պ րի մր ցա նակ նե րի:

Ա կա դե մի այո ւմ դա սա վան դո ւմ են ճա նաչ ված նկա -րիչ - դի զայ ներ ներ, դա սա խոս ներ ու պրո ֆե սոր ներ:

Ա կա դե մի այո ւմ գոր ծո ւմ է ե րեք բա ժի ն՝ ին տե րի ե րի դի զայնՀա գո ւս տի դի զայնգ րա ֆի կա կան դի զայն Ո ւս ման տևո ղու թյու նը բո լոր բա ժին նե րո ւմ 4 տա րի

է, ուս ման վար ձը` յու րա քան չյո ւր տար վա հա մար290000 դրամ:

Ին տե րի ե րի դի զայն բաժ նի ու սա նո ղը լու ծո ւմ է հետ -ևյալ խն դիր նե րը՝ նա խագ ծո ւմ և ի րա կա նաց նո ւմ էտար բեր շեն քե րի և տա րա ծք նե րի ներ քին և ար տա քինգե ղար վես տա կան ձևա վո րու մը, ո րը ա պա հո վո ւմ էմար դու հա մար հար մա րա վետ և հա ճե լի մի ջա վայ րը:Նա խագ ծո ւմ է նաև կա հույք լու սամ փոփ ներ, ո րո շո ւմպա տե րի գույ նը, նյու թը և այլն:

Հա գո ւս տի դի զայն բա ժ նի ու սա նո ղը ձե ռք է բե րումհա գո ւս տի պատ րա ստ ման տեխ նո լո գի այի և կո նստ -րուկ տա վոր ման գի տե լիք ներ, ծա նո թա նո ւմ է նո րաձ -ևու թյան գա ղտ նիք նե րին, տար բեր ո ճե րովհա գո ւստ նե րի և ազ գային տա րազ նե րի նա խա գծ մա նըև ի րա գո րծ մա նը:

Գ րա ֆի կա կան դի զայն բաժ նի ու սա նո ղը ու սո ւմ նա -սի րո ւմ և ի րա կա նաց նո ւմ է գո վազ դային պա ստառ-ների, գր քե րի և ամ սագ րե րի պատ կե րա զար դու մներ,բա ցիկ նե րի, բո ւկ լետ նե րի, փոս տային նա մա կա նիշ նե -

րի, օ րա ցույց նե րի, հու շան վեր նե րի գե ղար վես տա կանձևա վո րո ւմ ներ:

Ա կա դե մի ային կից գոր ծո ւմ է քո լեջ: Ուս ման տևո -ղու թյու նը քո լե ջո ւմ 3 տա րի է, ուս ման վար ձը` յու րա -քան չյո ւր տար վա հա մար 190000 դրամ: Քո լեջ կա րողեն ըն դո ւն վել 9 –րդ դա սա րա նն ա վար տած ա շա կե րտ -նե րը: Շր ջա նա վա րտ նե րին տր վո ւմ է մի ջին մաս նա գի -տա կան կր թու թյան դիպ լոմ: Քո լե ջո ւմ լավա ռա ջա դի մու թյո ւն ցու ցա բե րած ու սա նող նե րը ա վար -տե լո ւց հե տո կր թու թյու նը ա կա դե մի այո ւմ կա րող ենառա նց ըն դու նե լու թյան քն նու թյո ւն նե րի շա րու նե կել 2–րդկո ւր սից:

Ա կա դե մի ա կամ քո լեջ ըն դո ւն վող նե րը պե տք է ունե -նան ո րո շա կի մաս նա գի տա կան գի տե լիք ներ, այդպատ ճա ռով ա կա դե մի այո ւմ գոր ծո ւմ է նա խա պատ -րաս տա կան բա ժին, որ տեղ դա սա վա նդ վո ւմ են ե րեքգլ խա վոր ա ռար կա նե րը՝ գծան կար չու թյո ւն, գե ղան կար -չու թյո ւն և հո րին ված քի հի մո ւնք ներ: Նա խա պատ րաս -տա կան բաժ նի ուս ման վար ձը 180000 դրամ է, բայցեզ դի դի մո րդ նե րը նա խա պատ րաս տա կան բաժ նո ւմկսո վո րեն ան վճար:

Ա կա դե մի ա ըն դո ւն վե լու հա մար փաս թա թղ թե րը ըն -դո ւն վո ւմ են մի նչև 2017 թ. մայի սի 30-ը, իսկ քո լեջ ըն -դո ւն վող նե րը փաս թա թղ թե րը կա րող են հա նձ նել մի նչև2017թ. օ գոս տո սի 10-ը Հաս ցեն` Ք.Եր ևան Հա կոբ Հա կո բյան 3 (Մեր -

գե լ յան ինս տի տո ւտ) Բա րե կա մու -թյան մետ րոյի հար ևա նու թյա մբ

Հե ռա խոս ներ` 010. 23. 00. 89, 091. 20. 54. 36,094. 22. 11. 61

դա սըն թաց ներ Ա կա դե մի այո ւմ գոր ծո ւմ են դա սըն թաց ներ, որ տեղ

կա րող են սո վո րել ա մե նա տար բեր տա րի քի ե րե խա ներև մե ծա հա սակ ներ: Սո վո րող նե րը ձե ռք կբե րեն գի տե -լիք ներ ո րի մի ջո ցով ար վես տի ու ար հես տի մի ա ձո ւլ -ման ար դյո ւն քո ւմ կս տեղ ծեն կեն ցա ղո ւմ օգ տա գո րծ վող

ան հրա ժե շտ ի րեր և ա ռար կա ներ: Օրի նա կ՝ Խե ցե գոր ծու թյան դա սն թաց նե րո ւմ կա րող

են պատ րաս տել կեն ցա ղային ա ռար կա ներ՝ բա ժակ -ներ, ափ սե ներ, ծաղ կա ման ներ և այլն, ո րո նք կա րող ենվա ճա ռել ու նվի րել:

Կար ու ձևի դա սըն թաց նե րը կսո վո րեց նեն հո րի նելհա գո ւս տի ձևը և ի րա կա նաց նել այն:

Ա սեղ նա գոր ծու թյան ու բա տի կայի դա սըն թաց նե րըկսո վո րեց նեն ու սո ւմ նա սի րել ազ գային զար դա նախ -շերը և դրան ցով ստեղ ծել նո ւրբ ու գե ղե ցիկ թաշ կի նակ -ներ, ծած կոց ներ, շար ֆեր, գլ խա շո րեր և այլն:

Դա սըն թաց նե րը ձեզ կտան հնա րա վո րու թյո ւն ու նե -նալ աշ խա տա նք և զբաղ վել բիզ նե սով:

Դա սըն թաց նե րո ւմ սո վո րե լու ժամ կետ նե րը ո րոշ -վում են դի մոր դի և ղե կա վա րի հա մա ձայ նու թյա մբ`ընտ րե լով մաս նա գի տա ցու մը: Ուս ման վար ձը նշա նակ -վո ւմ է` ել նե լով մաս նա գի տա ցու մից և շա բա թա կան դա -սե րի քա նա կից, 10.000-20.000 դրամ ամ սա կանվճա րով:

Դա սըն թաց նե րը ա վար տե լո ւց տր վո ւմ է վկայա -կան:

Ըն դո ւն վող ցան կա ցող նե րը կա րող են դի մել Գե ղե -ցիկ ար վե ստ նե րի ազ գային ա կա դե մի ա:Հաս ցեն` Ք.Եր ևան Հա կոբ Հա կո բյան 3 (Մեր -

գե լ յան ինս տի տո ւտ) Բա րե կա մու -թյան մետ րոյի հար ևա նու թյա մբ

Հե ռա խոս ներ` 010. 23. 00. 89, 091. 20. 54. 36, 094. 22. 11. 61

Դա սըն թաց նե րը տե ղի կու նե նան նշ ված հաս ցե ո ւմ2017թ. մար տի 1-ից:

գե ղե ցիկ ար վե ստ նե րի ազ գային ա կա դե մի ան հիմ նա դր վել է 1996թ. գե ղան կա րիչ, դի զայ -ներ, պրո ֆե սոր Է դո ւա րդ սեդ րա կյա նի կող մից: գե ղե ցիկ ար վե ստ նե րի ազ գային ա կա դե մի -ան պատ րաս տո ւմ է բա րձ րա գույն կր թու թյա մբ դի զայ նի մաս նա գետ ներ, ո րո նք 4 տա րիսո վո րե լո ւց հե տո ստա նո ւմ են պե տա կան նմու շի դիպ լոմ:

Page 3: Ezdikhana N2 - February 2017 (150)

Հան րա հա վաք նե րի զգա լի մա սը կազ մա կեր պո ւմէինք հիմ նա կա նո ւմ Ա մո (Զո վու նի) գյու ղո ւմ, օր-օ րի ավե -լի է ին ամ րա նո ւմ եզ դի ժո ղո վր դի կա մքն ու կո րովը։Պետք է ա սել, որ այդ կա րճ ժա մա նա կա հատ վա ծո ւմ Զո -վու նի գյու ղո ւմ տե ղի ու նե ցավ 100 –ից ա վե լի հան րա հա -վաք, ո րո նց ա լի քը տա րած վեց ողջ հան րա պե տու թյանեզ դի աբ նակ վայ րե րը։ Այս պես, Ա րա րա տյան դաշ տինհա րող եզ դի աբ նակ վայ րե րո ւմ՝ Ար տա շա տի, Հոկ տեմ -բերյա նի (հե տո դար ձավ Ար մա վիր) շր ջան ներո ւմ,Երևանի պե տա կան հա մալ սա րա նո ւմ մե նք մեր հայ րա -կան ու հայ րե նա սի րա կան հոր դոր-խոր հո ւր դի խո սքնէինք ուղ ղո ւմ ա ռո ղջ բա նա կա նու թյան տեր, կիրթ ու բա -նի մաց եզ դի երի տա սա րդ նե րին, որ ի րե նց նախ նի նե րիփա ռա վոր գոր ծե րով տո գոր ված, շա րու նա կեն պատ մու -թյան նոր ժա մա նակ նե րի հաղ թար շա վի չմո ռաց վողերթը։ Աս տի ճա նա բար շա րժ ման մեջ նե րառ վե ցինակտի վի ստ ներ, գո րծ նա կան մար դի կ։ Ստե ղծ ված ռազ -մա կան շտա բի գոր ծո ղու թյո ւն նե րի հստա կեց ման ու ո րո -շա կի ու թյո ւն տվող խն դիր նե րո ւմ զգա լի ո րեն մեծ է ինմա նա վա նդ Քյա րամ Ավ դոյա նի դե րն ու ծա ռայու թյու նը։Մեր ժո ղո վր դի ա րի զա վակ նե րն ի րե նց ար ժա նի մաս -նակ ցու թյո ւնն ու նե րդ րո ւմն ու նե ցան ի րար հա ջոր դո ղ՝Երաս խա վա նի, Ոս կե պա րի, Մեղ րու, Ստե փա նա կեր տի,Լա չի նի մի ջա նց քի, Մար տա կեր տի և մյո ւս նշա նա կա լիվայ րե րո ւմ տե ղի ու նե ցած մար տա կան գոր ծո ղու թյո ւն նե -րի ն։ Այդ հե րո սա կան մար տե րի օ րե րին, շնոր հա շատերի տա սա րդ նե րն ուղ ղա կի մար տա դաշ տո ւմ հան պատ -րաս տի եր գեր է ին հյու սո ւմ՝ մեր և մյո ւս ազ գային նվի -րյալ նե րի մա սի ն։ Մենք էլ լսո ւմ և ու րա խա նո ւմ է ի նքմեր ա ճեց րած սե րն դով։ Այո, պա տե րա զմն ա մե նու րեքա նա կն կալ ներ էր մա տու ցո ւմ, ո րո նք կա րող է ին ճա կա -տագ րա կան լի նել, խլել մա րդ կային կյան քե ր։ Կկա մե -նայի ըն թեր ցող նե րին բա զո ւմ ի րա դար ձու թյո ւն նե րիցո րո շա կի դր վագ ներ ներ կայաց նե լ։

1990 թվա կան էր։ Ֆի դայի նե րի մի փո քր խմ բով գնումէ ի նք Նոյեմ բե րյա ն։ Ոս կե պար չհա սած մեզ կա նգ նեց նո ւմեն սո վե տա կան բա նա կի զին վոր նե րը և ադր բե ջան ցիօմո նա կան նե րը։ Կոպ տո րեն վե րա բեր վե լով բո լո րիս, տա -նո ւմ են տե ղի շտաբ, խու զար կո ւմ, ա պա հար ցա քն նո ւմ։Այդ ա մե նն ա սես հա վեր ժու թյո ւն էր թվո ւմ։ Այդ գեր վա -ծու թյու նը տևո ւմ է 5 ժամ, և մի այն իմ տա րի նե րի փոր ձիհմ տու թյու նը մեզ փր կեց ար տա ռոց տհաճ հե տևա նք նե -րի ց։ Ա վե լին, ետ վե րա դար ձի ճա նա պար հին ո լո րա նիցհայտն ված զրա հա մե քե նան խոյա ցավ մեզ վրա, փոր ձե -լով շր ջել մեր մե քե նա ն։ Խու սա փե լով ընդ հա րու մից, ավ -տո մե քե նան ան ցավ վտան գա վոր հատ վա ծը ։

Մեկ այլ ան գամ, Ե րաս խա վա նի ճա նա պար հին մերջո կա տը հայտն վո ւմ է ա զե րի նե րի կրա կի տա րա փիտակ։ Ես հրա մայե ցի ա ռա նց հա պա ղե լու պա տաս խանկրակ բա ցել հա կա ռա կոր դի վրա, ո րից հե տո կրա կա -հեր թե րը դա դա րե ցի ն։ Մե նք, մար տե րին մաս նակ ցե լո ւցբա ցի, ծա վա լո ւմ է ի նք հայ րե նա սի րա կան, կազ մա կե րպ -չա կան և այլ բնույ թի աշ խա տա նք նե ր։ Վե րը նշե ցի նք, որեզ դի ժողո վր դի կող մից կա տար վեց դրա մա կան հան -գանա կու թյուն՝ ի պա շտ պա նու թյո ւն Ար ցա խի,փոխանցե լով Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյան պա շտ -պա նու թյան ֆոն դի ն։ Այդ մեծ շա րժ մա նը մաս նակ ցածավե լի քան 500 եզ դի կա մա վո րա կան նե րից ու նե ցա նքերեք տաս նյա կից ա վե լի զո հե ր՝ ա զա տա մար տիկ ներ,որո նց մա սին դեռ գր վե լու է գա լիք սե րն դի կող մի ց։ Այո,հան գա մա նք ներ, որոնց ան դրա դար ձել ենք ար դեն հրա -պա րակ ված « Մենք եզ դի ենք» (Ե., 2001, էջ 32-50),«Եզդի ժո ղո վր դի սխ րանքը» (Ե., 2002) գր քե րում:

Որ պես մեծ գեր դաս տա նի ներ կայա ցու ցիչ, հայր ևծնող, եզ դի ժո ղո վո ւր դը ներ կայաց նող մի ան ձնա վո րու -թյո ւն, իմ բա րոյա կան վսեմ պա րտքն եմ հա մա րո ւմստորև ներ կայաց նե լու մար տա դաշ տե րո ւմ նա հա տակ -ված նե րի, մար տի րոս ված զա վակ նե րի ա նո ւն նե րը, շատու շատ ծնող նե րի կա րեկ ցե լով, խո նա րհ վե լով նրա նցսրբա ցած ա ճյո ւն նե րի առ ջև, ա նո ւն նե րը մեկ առ մեկթվար կե լով, կա պաշ խա րեմ խղ ճիս ու բա նա կա նու թյա նս

առ ջև՝ Աստ ծո մե ծա գոր ծու թյա նն ա պա վի նե լով։ Ա հա այդսրբաց ված ա նո ւն նե րը. Ա գիտ Սա դոյան (1957-1991), Իս -մայիլ Շա ռոյան (1965-1991), Թե մո ւր Զեյ դի նյան (1955-1992), Գա գիկ Հա ջոյան (1972-1992), Մու սա Բա քի րյան(1973-1992), Սամ վել Ռա սոյան (1973-1992), Գա գիկ Քյա -լա շյան (1973-1993), Օ մար Ավ դա լյան (1960-1993), Թո -ռո ւն Հա ջոյան (1958-1994), Հա սան Հո սեյան(1960-1994), Բը րո Գու լոյան (1955-1994), Բար զա նի Չա -տոյան (1972-1994), Բար զա նի Խու դոյան (1974-1994), Լե -ո նիդ Կո տի և (1975-1994), Սա հիդ Միր զոյան (1972-1994),Յա շա Սա դոյան (1968-1994), Ղու լի խան Սո ւլ թա նյան(1956-1994), Նո րիկ Հա ջոյան (1974-1994), Թո ռո ւն Համ -զոյան (1975-1994), Ա զիզ Մը հոյան (1944–1995), Ա լիկ Ու -սու բյան (1976-1995), Սի ա բանդ Մս տոյան (1960-1995),Յու րա Համ զոյան (1976–1995), Ռազ միկ Թա մոյան(1976-1995), Ռա շիդ Ռւ սոյան (1950-1995), Սու րիկ Հա -սոյան (1976–1996), Ար մեն Մս տոյան (1976-1996), Գրի -շա Սա դոյան (1957-1997), Սաբ րի Նա բոյան (1978–1997),Ու սըվ Ա սոյան (1978-1997), Նվեր Շա մոյան (1977-1997),Տի տալ Գե լոյան (1976-1997), Զոհ րաբ Թա մոյան (1976-1997), Սա հիդ Թա մոյան (1972-1997), Ռազ միկ Գա լոյան(1977-1998), Համ լետ Գա լոյան (1979-1998)։

Ան շո ւշտ, մի փո քր ժո ղո վր դի հա մար շատ է։ Ե րի տա -սա րդ ներ, որ ծա ղիկ հա սա կո ւմ, ժա մա նա կից շո ւտ, Աստ -ծո կա մոք, հա վե րժ քո ւն մտան մայր հո ղի գր կում։

Եզ դի նե րիս հա մար նույն պես ցավ ու կս կիծ էր, երբշա րժ ման օ րե րին տե ղի ու նե ցավ 1988թ. Սպի տա կի երկ -րա շար ժը, ար հա վի րք, երբ մե նք նաև կի սե ցի նք մերեղբայր հայե րի ան հո ւն վիշ տը, կա մե նա լով ին չով հնա -րա վոր է, թե կո ւզ չն չին մի ջոց նե րով, օգ նե լու և մխի թա -րե լու նրա նց։ Աշ խար հի շատ ժո ղո վո ւրդ նե րի նմա ն՝ մե նքէլ կա րո ղա ցա նք կա տա րել հան գա նա կու թյո ւն ներ, պա -տս պա րել տո ւժ ված նե րին և այլն։ Մի այն Նաի րի ի շրջանիԱ մո գյու ղի եզ դի նե րն ի րե նց ու նե ցած ոչ մեծ խնայո ղու -թյո ւն նե րից Հայաս տա նի ա ղե տյալ նե րի ֆոն դին հատ -կաց րին մոտ 250 հա զար ռո ւբ լի, որն այն ժա մա նակ վահա մար զգա լի գու մար էր։ Նաև կազ մա կեր պե ցի նք փր -կա րա րա կան ջո կատ ներ, խմ բեր, շատ ան գամ սնո ւնդ ուհա գո ւստ հա սց նե լով ա նօ թևան մնա ցած ներին։ Տե ղին էմեջ բե րել մի շա րք ա նո ւն ներ, ո րո նք մեր գլխա վո րու թյա -մբ ա րե ցին այն, ին չը հնա րա վոր էր, չէ որ ապ րո ւմ ենքկո ղք-կող քի, ի րար հե տ՝ աղ ու հաց կի սո ւմ, դա ռն ու լայնօ րե րի ու ղե կի ցն ու ա կա նա տե սը դառ նո ւմ։ Ի րե նց մա րդ -կային ար ժան քի նե րը դր սևո րե ցին Մա ջիթ Հա -ջոյանը, Օմար Ավ դա լյա նը, Ա լիկ Թա մոյա նը, Շի րինԹա մոյա նը, Սու րիկ Խան շոյա նը, Ահ մադ Թա մոյա նը,Ջա զո Հա ջոյանը, Մահ մո ւդ Հա ջոյա նը, Հո տե Նա -մոյանը, Ա լո Կա րոյա նը, Կա րոյան Քյա լա շը, Ա լիՄհոյանը, Քյա րամ Մ հոյա նը։

Եզ դի ժո ղո վո ւր դը նաև ակ տիվ մաս նակ ցու թյո ւն ու նե -ցավ Մեծ հայ րե նա կա նի ա հեղ մար տե րին, տա լով ար -ժանի զա վակ ներ, ո րո նք փառ քով պսա կե ցին ի րե նցնախ նյաց հե րոս նե րի ար ժա նի հի շա տա կը։ Դրա նց շար -քո ւմ ան հնար է չհի շա տա կել պա հես տի գն դա պետ,Խորհր դային Մի ու թյան հե րոս Սա մա նդ Սի ա բան դո վինև ու րիշ նե րի ն։ Սա մա նդ Ա լի ի Սի ա բան դո վը ծն վել է1909թ. նոյեմ բե րի 20-ին, Կար սի նա հան գի Հա սան ջա նոգյու ղում։ 1914թ. նրա նց ըն տա նի քը տե ղա փոխ վո ւմ է Ալա -գյա զի շր ջա նի (Ա րա գա ծոտ նի մա րզ) Սան գյառ գյո ւղ։1924թ. Ս. Սի ա բան դո վին գոր ծու ղո ւմ են Լե նի նգ րա դ՝ տե -ղի արևել քի ժո ղո վո ւրդ նե րի ինս տի տու տո ւմ սո վո րե լո ւ։1931թ. ան դա մա գր վո ւմ է կոմ կու սի շար քե րը։ 1935թ. աշ -խա տո ւմ է որ պես հրա հան գիչ, ա պա 1938թ. Ա լա գյա զիկո ւսշրջ կո մի ա ռա ջին քար տու ղա ր։ 1941թ. հու նի սի 22-ինկա մա վոր մեկ նո ւմ է ռազ մա ճա կատ և մա րտն չո ւմ տար -բեր ռազ մա ճա կատ նե րո ւմ մին չև Մեծ հայ րե նա կա նիավար տը ։

Սի ա բան դո վը ար ժա նա նո ւմ է ԽՍՀՄ հե րո սի բա րձրկոչ մա նը, պար գևա տր վո ւմ է 32 շ քան շան նե րով ու մե դալ -նե րո վ։ Ս. Սի ա բան դո վը տար բեր տա րի նե րին ընտր վել էԽՍՀՄ և Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյան խո րհր դա րան -նե րի պատ գա մա վո ր։ 1950թ. ա վար տո ւմ է Մո սկ վայիբարձ րա գույն կու սակ ցա կան դպ րո ցը։ 1952թ. աշ խա տո ւմ

է որ պես Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյան գյու ղա տն տե -սու թյան նա խա րա րի տե ղա կալ, այ նու հե տև նույն նա խա -րա րու թյան կադ րե րի գլ խա վոր վար չու թյան պե տ։

Այս ա մե նին զու գա հե ռա բար ե րա նե լի ի րա դար ձու -թյուն էր նույն պես եզ դի ե րեն ռա դի ոե թե րային ժա մե րըԵրևա նո ւմ 1990թ. նոյեմ բե րից, 1996-ից՝ ա մեն օր, կես -ժա մյա։ Մի փոք րիկ ու հա մե ստ կո լեկ տիվ, ո րը ղե կա վա -րո ւմ է շնոր հա շատ Հա սան Թա մոյա նը:

Մեր լե զո ւն՝ եզ դի ե րե նը, որ պես էթ նի կա կան-ազ գայինպատ կա նե լի ու թյո ւն, պե տա կան մա կար դա կով, քիչ ջանքչե նք թա փել, որ պես զի կյան քի կոչ վի։

Եր կա րա տև հա մա ռո ւմ նե րը տվե ցին ի րե նց ար գա -սա բեր պտո ւղ նե րը։ Ի վեր ջո, ՀՀ կա ռա վա րու թյան առա -ջար կած նա խա գի ծը (7 գլո ւխ, 19 հոդ ված, սրա նք էլա ռան ձին են թա ռա նձ նա ցո ւմ նե րով) ի հաս տա տո ւմնգտան 2002թ. մայի սի 1-ին ՀՀ Ազ գային ժո ղո վի կող մից։Եվ րա խո րհր դի ներ կայա ցու ցիչ Ֆի լիպ Բլե րը 2004թ.օգոս տո սի 25-ի Ստ րաս բո ւր գից հղած գրու թյան մեջ տե -ղե կաց նո ւմ էր. «Եվ րո պայի խոր հո ւրդն ըն դու նել է այդթե մայով կոն վեն ցի ա, տա րա ծա շր ջա նային կամ փոք րա -մաս նու թյո ւն նե րի լե զու նե րի Եվ րո պա կան Խար տի ա, որնու ժի մեջ է մտել 1996թ. մար տի 1-ին։ Խար տի այի հիմ նա -կան նպա տա կն է կր թու թյան, ար դա րա դա տու թյան,վար չա րա րու թյան, լրատ վա մի ջոց նե րի, մշա կույ թի,տնտե սա կան և սո ցի ա լա կան կյան քի ո լո րտ նե րո ւմ տար -բեր տա րա ծա շր ջա նային կամ փոք րա մաս նու թյո ւն նե րիլե զու նե րի պա շտ պա նու թյան հա մար մե խա նիզ մի տրա -մադ րու մը։ Հայաս տա նը վա վե րաց րել է Խար տի ան2002թ. հո ւն վա րի 12-ին։ Խար տի ան Հայաս տա նո ւմ ու ժիմեջ է մտել 2002թ. մայի սի 1-ին։ Վա վե րաց ման պա հինՀայաս տանի իշխա նու թյո ւն նե րն ըն դու նել է ին հու նա րեն,ա սո րե րեն, ռու սե րեն, եզ դի ե րեն լե զու նե րը որ պես տա -րա ծա շր ջա նային կամ փոք րա մաս նու թյո ւն նե րի լե զու ներ,ո րո նք ընդ գրկ վո ւմ են Խար տի այի մաս 3-ում»։ Լեզ վիճա նաչ ման հետ մեկ տեղ շատ են ան հա նգս տաց նո ւմեզդի ժո ղո վր դի մշա կույ թի ու գի տու թյան հետ կապ վածխն դիր ները։ Առաջ նային պլան են մղ վո ւմ դպ րո ցի և դա -սա գր քե րի խն դիր նե րը, ո րո նք շատ ու շատ պատ ճառ -ներով պայ մա նա վոր ված, ժա մա նա կին հա մար ժեքլու ծո ւմ ներ չեն ստա ցե լ։ Պե տք է ա սել, որ այս ո լոր տումկա ցու թյո ւնն այն քան էլ մխի թա րա կան չէ, ին չը շատառում նե րով ուրա խա նա լու տե ղիք չի տա լի ս։ Ծա նո թա -նա լով փաս տա թղ թային հղո ւմ նե րին-զ րույց նե րին, որոնքառնչ վո ւմ են Կր թու թյան և գի տու թյան նա խա րա րու թյանհա մա պա տաս խան կա ռույց նե րին, այս պի սի պատ կե րիենք ա կա նա տես լի նո ւմ։

Այս բո լո րով հան դե րձ մե նք խի ստ կա րիք ենք զգումբա նի մաց ու սու ցիչ նե րի, ո րո նք եզ դի ե րեն լեզ վով դա սա -վան դե լու են դպ րոց նե րո ւմ։ Հար կա վոր է մի ելք գտնելայս վի ճա կը շտ կե լու, ար տա գաղ թը դա դա րեց նե լու,սոցի ալ-տն տե սա կան, կեն ցա ղային հար ցե րը կար գա վո -րե լու հա մա ր։ Ա վե լին, ե թե 1989թ. մար դա հա մա րիտվյալ նե րով ՀՀ եզ դի նե րը ե ղել են 52.000, ա պա 2001թ.տվյալ նե րո վ՝ 41.000 մա րդ։ Եզ դի նե րի 3-րդ (1989), 4-րդ(1995) հա մա գու մար նե րո ւմ այդ և մյո ւս խն դիր նե րըքննա րկ վել են հրա տա պու թյան տե սան կյու նից։

Հատված «ԵզդինԵրի ՄասնաԿցությունը ղարաբաղյան պատԵրազՄուՄ» գրքից.ՀուշԵր ա. թաՄոյանի Կյանքից

նոր դարաշրՋան ԵզդինԵրի ԿյանքուՄՍկիզբը նախորդ համարում

Շարունակությունը հաջորդ համարում

Page 4: Ezdikhana N2 - February 2017 (150)

T’arîqa xêrxwezîya ermenîa û ÿzdîaye sed-salîa heye. Hila hê sala 1828-a hinda R’in-dovanê, k’îjan p’ara Cimhöryeta Îraqêyeþimalêdaye, ij Mûsilê ne dûr, Mîrze ag’ayêÿzdî, keþîþ Poloyê ermenî (Pog’os k’ahana)bi e’skerê ermenî-ÿzdîayî 10-h’ezarê miqa-bilî ordîa t’irk-k’ördaye 30-h’ezarê þer’kirin, þer’ê ne berember û zalimda wana bimesela nefsa xwe helan dane þer’vanê er-menî û ÿzdîa, þer’k’arîya e’mir û mirinêdaneyar, k’îjan sêbare zêdebû, alt’kirin,bawerbike t’emamîa ordîa dijminat’önekirin- bi nîþandayîna e’cêvê e’fatîyê.Bi xêrxwezê xweye ermenî-Pêtros Xazarovêdersdarê þeherê R’indovanê û KîrakosAr’ak’êlyan Mîrze ag’a h’eta p’evgirêdan t’evkoms Paskêvîçê qömandarê korpûsaKavkazêye pêþinî sereke, gênêral-fêld-marþal.Berbir’îbûna cime’ta ÿzdîaye hindava

cime’ta ermenîada diha geþ sala 1915-adîharbû, çaxê ÿzdîyê Îraqê 6 h’ezar ermenîyêij qir’ê xilazbûyî, ij þûrê t’irka filitîmalê xweda sit’arkirin, bi k’inca û xörekr’azîkirin. Beg û h’akimê ç’îayê Þengalê serk’itêva pîroz sond xwerin t’ö ermenîkî t’es-mîlî t’irka û k’örda nekin, nenihêr’î wanagele cara de’w dikir t’emamîa cîr’aqetîyat’esmîlkin.Ÿzdî ij cîyê jîyînê dir’evyane ç’îayê

Þengalê, þer’ê miqabilî t’irka pêþda dibir.Wan þer’-de’wada 75 ÿzdî hatine köþtinê ûgele ermenî birîndarbûne. Þer’ê 35 r’ojak’iþandîda 285 t’irk û k’örd hatine köþt-inê, gelek birîndarbûn. Wêrankirin mezin-bûn: 50 göndê ÿzdîa zêdetir hatineþewtandinê, weke 100 h’ezar zêr’ mal û hebûk

hatne t’alankirinê. Bi hîvîkirina Mîr Îs-mayîlê û H’amê Þero îngilîs pey 35 r’o-jar’a hatin, t’irk wêda hatine avîtinê, ûe’dlayî erêbû.Qewmandinê sala 1918-a bûîye ferz jî

þe’detîya meh’kemkirina xêrxwezîyacime’tê ermenî û ÿzdîye zarbêjin.Hevk’arîya Zoravar Andranîk û Cangîr

ag’ayê ewledê cime’ta ÿzdîayî layîqee’skerîyê þer’ê miqabilî t’irka kirîsîmvola wê xêrxwezîêbûn. R’ojê þer’ê Sar-darapatê Cangîr ag’a û siyarê wî k’omeka gi-ranbiha dane ordî û r’ezedilvanê ermenîa- bianîna k’omekê bona þöxölê alt’indarîyê.Þer’ê Arsaxêyî mêrxasîêda bi e’fatîya

xwe isa jî ewledê cime’ta ÿzdîya hatinepesindayînê.Hila hê meha sivatê bi serk’arîya E’zîz

T’emoyan bi deha û deha berevbûn hatinet’eþkîlkirinê, t’ev k’îjanê bûn bi h’ezaraÿzdî.Wexta van berevbûna bi seda r’ezedilvan

hatne berevnivîsarê, wekî k’omekê bidinecime’ta Arsaxêye mêrxas. Bi serk’arî û qö-mandarîya E.T’emoyan komîtê hate e’frandinê, k’î-

janê gere k’omek bida h’eja Qerebag’ê.Ûnîvêrsîtêta Êrêvanêye Dîwanî û malagöndê merza Kotayk’êyî Zovûnîêyekûltûrayêda þtabê e’skerîyê hatne e’frand-inê, endamê k’îjanê çûne bawerbike h’emûp’arê pêþe’nîyê. Cahilê ÿzdîya her dera bimêrxasî þer’dikirin. Ne kö t’enê kör’a, lêisa jî qîza þer’dikir. Geleka Asya Xatoyannasdikir, k’îjan seqetbûyî ij pêþe’nîyêveger’ya- lingek þer’-de’wada hiþtî.Bona alt’indarîya þer’ê Arsaxêyî

azadarîêda 30 azata-martîk-þer’vanê ÿzdîazêdetir e’mirê xwe þe-h’îdkirin. Cinyazê ijwana çara- ÎsmayîlÞaroyan, T’êmûr Zêy-dînyan, Gagîk Hacoyan,Miþîr NadoyanÊr’ablûrêda ç’e’lkirîne.Wexta þêr’ T’ifaqaÿzdîaye miletîyêberevkirina mecalêp’eretî e’lamkir ûcime’ta ÿzdîya 6 mîlîonmanat berevkirin, k’î-

jan t’esmîlî wezareta CE xwexweykirinê ûFonda alîk’arîya Arsaxê kirin.P’ara we’deye þer’k’arîêdabû, wekî

e’rdh’eja Spîtakêye wêrankirinê qewimî.Civandina ÿzdîya bû cêr’ibandina r’ast,

wekî piþta cime’ta ermenîa bigrin. Ÿzdîyacareke din bi serk’arîya E’zîzê E’merêr’êberê xwe, t’ev H’esen T’emoyanê r’o-jne’mevanê emekdar, ne kö t’enê k’omekap’eretîye bi seda h’ezara manata û qinyatîdan, lê isa jî- bi seda cahilê ÿzdîyat’eþkîlbûyî û yekbûyî t’ev xevata neh’îyabelaêye xilazk’arîyê bûn. Bawrbike t’emamîacahilê meh’ela göndê Zovûnîêyî E’mo Spî-takê û Gömirîêdabûn. Lo hila, ÿzdîê meh’elaE’mo 250.000 manat derbazî h’esavê mexsûsîseva zîanêk’etîa kirin. Ÿzdîya t’ev ermenîyat’emamîa çetinaya dîtin, bi aktîvî û t’ifaqaxwe k’omek dane pêkhatina Ermenîstan aza ûserbest.T’ifaqa ÿzdîaye miletîyê t’erefê ewleki-

rina yektîya cime’ta ÿzdîya, meh’kemkirinaxêrxwezîya t’ev ermenîya û miletê Ermenîs-tanêye dinê, pêþdabirina medenyetamiletîyê, xweykirina e’detê miletîêdaþöxölê bi masþtaba fire kirîye.Cime’ta ÿzdîa destê cime’ta ermenîa

girtî diçe berva horîzonê t’eze û þewqdar,diçe berva h’eta-h’etayê. Awa bawerîyacime’ta ÿzdîya.

IJ SALINIVÎSARA XÊRXWEZÎA CIME’TÊ ŸZDÎA Û ERMENÎA

Mîrze ag’ayê ÿzdî