KliniKlinička fčka fiziologija plucaiziologija pluca

Osnovna funkcija plućaOsnovna funkcija pluća

Održavanje optimalnih Održavanje optimalnih nivo Pa O2 i Pa CO2 u nivo Pa O2 i Pa CO2 u arterijskoj krviarterijskoj krvi u svim u svim fafazzama metaboliama metaboliččke ke aktivnosti aktivnosti

• PLUĆNA VENTILACIJAPLUĆNA VENTILACIJA

• DISTRIBUCIJA (raspodela DISTRIBUCIJA (raspodela udahnutog vazduha)udahnutog vazduha)

•MEMBRANSKA DIFUZIJA MEMBRANSKA DIFUZIJA (alveolno-respiracijska faza)(alveolno-respiracijska faza)

•PLUĆNA PERFUZIJA (krvotok)PLUĆNA PERFUZIJA (krvotok)

PLUĆNA VENTILACIJAPLUĆNA VENTILACIJA

• Proces kojim se vrši razmena gasova Proces kojim se vrši razmena gasova izmedju alveolnih prostora i izmedju alveolnih prostora i spoljašnje sredine.spoljašnje sredine.

• INSPIRIJUMINSPIRIJUM

• EKSPIRIJUMEKSPIRIJUM

INSPIRIJUMINSPIRIJUM

• Aktivna radnjaAktivna radnja• Inspirijumski mišići (dijafragma, spoljašnji Inspirijumski mišići (dijafragma, spoljašnji

medjurebarni mišići)medjurebarni mišići)• U patološkim stanjima U patološkim stanjima pomoćna disajna muskulatura pomoćna disajna muskulatura

(sternokleidomastoidni i skalenski mišići) (sternokleidomastoidni i skalenski mišići) klinički znak uz subjektivni osećaj klinički znak uz subjektivni osećaj dispnoje dispnoje

poremećaj ventilacije plučaporemećaj ventilacije pluča

EKSPIRIJUMEKSPIRIJUM

• Pasivno skupljanje grudnog koša do Pasivno skupljanje grudnog koša do ravnotežnog položaja u nivou mirnog ravnotežnog položaja u nivou mirnog ekspirijuma (ekspirijuma (ne učestvuje mišićni rad)ne učestvuje mišićni rad)

• U patološkim stanjimaU patološkim stanjima (opstrukcija disajnih puteva) (opstrukcija disajnih puteva) postaje aktivna radnja u kojoj učestvuju ekspirijumski mišić postaje aktivna radnja u kojoj učestvuju ekspirijumski mišić (unutrašnji medjurebarni mišići i mišići prednjeg trbušnog (unutrašnji medjurebarni mišići i mišići prednjeg trbušnog zida.)zida.)

• Elastična retraktilnost plućaElastična retraktilnost pluća Sila elastičnih vlakanaSila elastičnih vlakana Sila površinskog naponaSila površinskog napona

ELASTIČNA RETRAKTILNOST ELASTIČNA RETRAKTILNOST PLUĆAPLUĆA

• Rastegnuta Rastegnuta elastična vlaknaelastična vlakna u inspirijumu u inspirijumu vraćaju se u ravnotežni položaj (razvučena vraćaju se u ravnotežni položaj (razvučena opruga)opruga)

• Površinski naponPovršinski napon

Teži da smanji površinu alveolaTeži da smanji površinu alveola

Nekontrolisana sila površinskog napona Nekontrolisana sila površinskog napona dovodi dodovodi do

kolapsa alveola kolapsa alveola

PLUĆNI SURFAKTANTPLUĆNI SURFAKTANT• Materija lipoproteinskog sastava oblaže Materija lipoproteinskog sastava oblaže

unutrašnju površinu alveolaunutrašnju površinu alveola• Smanjuje silu površinskog naponaSmanjuje silu površinskog napona• Molekuli surfaktanta menjaju gustinu u Molekuli surfaktanta menjaju gustinu u

zavisnosti od prečnika alveolazavisnosti od prečnika alveola• U INSPIRIJUMU – dejstvo surfaktanta se U INSPIRIJUMU – dejstvo surfaktanta se

smanjuje, dok se dejstvo sile površinskog smanjuje, dok se dejstvo sile površinskog napona povećavanapona povećava

• U EKSPIRIJUMU- alveole se smanjuju, U EKSPIRIJUMU- alveole se smanjuju, dejstvo surfaktanta se povećavadejstvo surfaktanta se povećava

DISTRIBUCIJA GASOVA U DISTRIBUCIJA GASOVA U PLUĆIMAPLUĆIMA- - raspodela udahnutog vazduha-raspodela udahnutog vazduha- dihotomno i trihotomno grananje -23 dihotomno i trihotomno grananje -23 generacijegeneracije• Traheja i glavne Traheja i glavne

bronhije - zid od bronhije - zid od hrskavilnih prstenova, hrskavilnih prstenova, sluzne žlezde (do sluzne žlezde (do 5.generacije)5.generacije)

• Bronhiole- glatki Bronhiole- glatki mišići, fibrozna i mišići, fibrozna i elastična vlaknaelastična vlakna

• Terminalna bronhiola- Terminalna bronhiola- 17 generacija racvanja17 generacija racvanja

DISTRIBUCIJA GASOVA U DISTRIBUCIJA GASOVA U PLUĆIMAPLUĆIMA

• Respiracijske bronhiole Respiracijske bronhiole I, II, III reda I, II, III reda (alveolizacija)(alveolizacija)

• Alveolni duktusi Alveolni duktusi (elastična i kolagena (elastična i kolagena vlakna, mišićna vlakna vlakna, mišićna vlakna samo oko otvora alveola.samo oko otvora alveola.

• Alveolni sakulusi 23 Alveolni sakulusi 23 generacija (slepo generacija (slepo završeni alveolni završeni alveolni duktusi)duktusi)

STRUKTURA ALVEOLNO-STRUKTURA ALVEOLNO-KAPILARNE KAPILARNE MEMBRANE MEMBRANE

• Sloj surfaktantaSloj surfaktanta• Ćelijska plazma Ćelijska plazma

alveolnog epitelaalveolnog epitela• Vezivno tkivo Vezivno tkivo

alveolne pregradealveolne pregrade• Endotel kapilaraEndotel kapilara• Krvna plazmaKrvna plazma• Membrana eritrocita Membrana eritrocita

i unutrašnjost Er do i unutrašnjost Er do HgHg

Brzina difuzije zavisi od debljine i površine

PLUĆNI KRVOTOKPLUĆNI KRVOTOK

• Plućna arterija se grana trihotono u isti Plućna arterija se grana trihotono u isti broj generacija kao i disajni putevibroj generacija kao i disajni putevi

• Kontaktna površina 50-80mKontaktna površina 50-80m22

• Plućni krvni sudovi tankih zidova Plućni krvni sudovi tankih zidova (debljina (debljina zida/prečnik plućnih arterija, mišićni sloj 3-4%)zida/prečnik plućnih arterija, mišićni sloj 3-4%)

• Plućni pritisak nizak Plućni pritisak nizak (srednji 10-12mmHg)(srednji 10-12mmHg)

• Plućni otpor mali Plućni otpor mali (6xmanji od sistemskog)(6xmanji od sistemskog)

• Ukupna zapremina u kapilarnoj mreži Ukupna zapremina u kapilarnoj mreži 150ml150ml (30% u zoni gasne razmene) (30% u zoni gasne razmene)

Intrapulmonary blood circulation

Terminal bronchiole

Pulmonary vein(to left heart)

Respiratorybronchioles

Capillary plexuson alveolus

Capillary plexuseson alveolar sacs(cut away in places)

Septum

Pleura

Pleura

Septum

Pulmonary vein(to left heart)

Bronchial artery(from left heart,via aorta)

Pulmonaryartery (from right heart)

© Novartis

Poremećaj ventilacije plućaPoremećaj ventilacije pluća

Restrikcijski sindrom Restrikcijski sindrom • Bolesti koje smanjuju rastegljivost plućaBolesti koje smanjuju rastegljivost pluća fibroze, granulomatoze, zapaljenske infiltracije, fibroze, granulomatoze, zapaljenske infiltracije,

tumori, tuberkuloza, staza, edem, plućna tumori, tuberkuloza, staza, edem, plućna hipertenzija)hipertenzija)

• Patološki procesi na pleuri Patološki procesi na pleuri (pleuritisi, izlivi, (pleuritisi, izlivi, adhezije, tumori pleure)adhezije, tumori pleure)

• Oboljenja dijafragme i medijastinumaOboljenja dijafragme i medijastinuma

• Bolesti mišićnog, koštanog i nervnog sistemaBolesti mišićnog, koštanog i nervnog sistema

Funkcijske karakteristike Funkcijske karakteristike restrikcijerestrikcije

• VCVC

•TLCTLC

•FEV1FEV1

•100FEV1/VC normalan100FEV1/VC normalan

•frekvencija disanja povećanafrekvencija disanja povećana

OPSTRUKCIJSKI SINDROMOPSTRUKCIJSKI SINDROM

• Hronični opstrukcijski bronhitisHronični opstrukcijski bronhitis• Bronhijalna astmaBronhijalna astma reverzibilni činioci opstrukcijereverzibilni činioci opstrukcije edem sluznice bronhaedem sluznice bronha nagomilavanje sluzi u disajnim purevimanagomilavanje sluzi u disajnim purevima spazam mišića spazam mišića • Emfizem pluća Emfizem pluća ireverzibilna opstrukcija ireverzibilna opstrukcija destrukcija alveolno-kapilarne membranedestrukcija alveolno-kapilarne membranekompresija i kolaps disajnih puteva u kompresija i kolaps disajnih puteva u

ekspirijumu ekspirijumu

Funkcijske karakteristike Funkcijske karakteristike opstrukcijeopstrukcije

•VEV1VEV1

•100 FEV1/VC100 FEV1/VC

•RawRaw

•hiperinflacija plućahiperinflacija pluća

•RV VCRV VC

Poremećaj plućne funkcije u Poremećaj plućne funkcije u celinicelini

• Respiracijska insuficijencija (stanje u Respiracijska insuficijencija (stanje u kome pluća nisu sposobna da kome pluća nisu sposobna da adekvatno oksigenišu arterijsku krv).adekvatno oksigenišu arterijsku krv).

• Hipoksemija PaO2 Hipoksemija PaO2 << 9.3kPa Sat O2 9.3kPa Sat O2 <<94%94%

• Hiperkapnija PaCO2 Hiperkapnija PaCO2 >> 6kPa 6kPa

Podela respiracijske Podela respiracijske insuficijencijeinsuficijencije

• Akutna i HroničnaAkutna i Hronična

•Latentna (ispoljava se u Latentna (ispoljava se u naporu)naporu)

•Manifestna (difuzijski tip, Manifestna (difuzijski tip, distribucioni tip)distribucioni tip)

•Parcijalna i GlobalnaParcijalna i Globalna