Balkansko Balkansko poluostrvopoluostrvo

Zoran IvkoviZoran IvkoviććAleksinačka gimnazijaAleksinačka gimnazijaprof. Vukosava Cvetkovićprof. Vukosava CvetkovićGeografijaGeografija

Ime Balkanskog Ime Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvoBalkansko poluostrvo je menjalo više puta svoj je menjalo više puta svoj naziv, češce nego ma koja od evropskih naziv, češce nego ma koja od evropskih geografskih celina. Ova su imena pozajmljivana geografskih celina. Ova su imena pozajmljivana bilo od civilizacija koje su se na njemu razvijale bilo od civilizacija koje su se na njemu razvijale ili od imena velikih carstava koja su se na njemu ili od imena velikih carstava koja su se na njemu smenjivalasmenjivala.G.Geograf A.Zeine daje poluostrvu eograf A.Zeine daje poluostrvu 1808. godine ime 1808. godine ime Balkansko poluostrvoBalkansko poluostrvo..

Sama reč Balkan na turskom znaci planina.Sama reč Balkan na turskom znaci planina.

Mapa Balkanskog Mapa Balkanskog poluostrvapoluostrva

Položaj Balkanskog Položaj Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvo se nalazi na jugo-istoku Balkansko poluostrvo se nalazi na jugo-istoku Evrope.Ima izuzetno važan položaj jer se nalazi Evrope.Ima izuzetno važan položaj jer se nalazi na raskršću puteva između zapadne Evrope i na raskršću puteva između zapadne Evrope i Bliskog Istoka, kao i na raskršću vodenih puteva Bliskog Istoka, kao i na raskršću vodenih puteva između Evrope i Afrike.između Evrope i Afrike.

Ono se pruža između 36 05’ (rt Matapan) i 45 Ono se pruža između 36 05’ (rt Matapan) i 45 30’(grad Trst) severne širine i između 13 05’ 30’(grad Trst) severne širine i između 13 05’ (najzapadniji rt Istre) I 29 05’ (ušće Dunavskog (najzapadniji rt Istre) I 29 05’ (ušće Dunavskog kraka Ikilije) istočne geografskekraka Ikilije) istočne geografske dužine. dužine.

Veličina Balkanskog Veličina Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvo sa Balkansko poluostrvo sa svim svojim ostrvima svim svojim ostrvima zahvata prostor od 5zahvata prostor od 5550 0 000 km2,a to je 6 % od 000 km2,a to je 6 % od celokupne Evropske celokupne Evropske površine.Među površine.Među poluostrvima u Evropi poluostrvima u Evropi ono po veličini stoji samo ono po veličini stoji samo iza Skandinavskog i iza Skandinavskog i PirinejskogPirinejskog..

Granice Balkanskog Granice Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvo graniči se:Balkansko poluostrvo graniči se: Sa severa-Sa severa- linijom koja ide od ušća reke Soče pa linijom koja ide od ušća reke Soče pa

ovom rekom do ušća u nju reke Idrije, zatim rekom ovom rekom do ušća u nju reke Idrije, zatim rekom Idrijom i njenom pritokom rekom Idrijicom do njenog Idrijom i njenom pritokom rekom Idrijicom do njenog izvornog dela, odatle preko Ljubljanskog polja do izvornog dela, odatle preko Ljubljanskog polja do Ljubljane, a zatim rekom Savom do njenog ušća u Dunav Ljubljane, a zatim rekom Savom do njenog ušća u Dunav kod Beograda i dalje Dunavom do njegovog ušća u Crno kod Beograda i dalje Dunavom do njegovog ušća u Crno more.more.

Sa istoka I jugoistoka-Sa istoka I jugoistoka-Crnim,Mramornim I Belim Crnim,Mramornim I Belim ili Egejskim morem.ili Egejskim morem.

Sa juga-Sa juga-Sredozemnim morem.Sredozemnim morem. Sa zapada-Sa zapada-Jonskim I Jadranskim morem.Jonskim I Jadranskim morem.

Reljef Balkanskog Reljef Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkan se odlikuje Balkan se odlikuje razdrobljenošću reljefa. razdrobljenošću reljefa. Poluostrvo presecaju veliki Poluostrvo presecaju veliki planinski sistemi sa severa planinski sistemi sa severa prema jugu I jugoprema jugu I jugo--istoku, koji istoku, koji teže da se od Alpa, preko teže da se od Alpa, preko Egejskih ostrva spoje sa Egejskih ostrva spoje sa planinskim sistemom Male planinskim sistemom Male Azije.To su Azije.To su Dinarsko-Dinarsko-ŠŠarsko-Pindskiarsko-Pindski, , Karpatsko-Karpatsko-BalkanskiBalkanski I I Rodopski Rodopski sistemisistemi, sa planinskim , sa planinskim visovima do 3000 m. Između visovima do 3000 m. Između planina formirane su manje ili planina formirane su manje ili vece široke ravnice od kojih je vece široke ravnice od kojih je najveća Panonska nizija u najveća Panonska nizija u slivu Dunava, Save, Drave, slivu Dunava, Save, Drave, Tise I Morave. Tise I Morave. Ostale nizije Ostale nizije cine 29 procenata površine cine 29 procenata površine Balkanskog poluostrvaBalkanskog poluostrva

Klima Balkanskog Klima Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvo se nalazi između oblasti Balkansko poluostrvo se nalazi između oblasti kontinentalne klime centralne Evrope, oblasti kontinentalne klime centralne Evrope, oblasti stepske klime na istoku i oblasti mediteranske stepske klime na istoku i oblasti mediteranske klime na jugu i zapadu.Ovi klimatski tipovi klime na jugu i zapadu.Ovi klimatski tipovi produžuju se iz susednih oblasti na Balkansko produžuju se iz susednih oblasti na Balkansko poluostrvo.Njihovo rasprostranjenje je manje poluostrvo.Njihovo rasprostranjenje je manje određeno geografskom širinom, vise morfološkim određeno geografskom širinom, vise morfološkim osobinama koje pomazu ili sprečavaju osobinama koje pomazu ili sprečavaju rasprostranjenje klimatskih faktora.Pored toga rasprostranjenje klimatskih faktora.Pored toga veliki planinski masivi, naročito zapadni, odlikuju veliki planinski masivi, naročito zapadni, odlikuju se nekolikim klimatskim osobinama, koje podsese nekolikim klimatskim osobinama, koje podseććaju aju na Alpe.na Alpe.Najzastupljenije klime su kontinentalna, Najzastupljenije klime su kontinentalna, mediteranska, planinska, umereno kontinentalna i mediteranska, planinska, umereno kontinentalna i župska.župska.

Hidrografija Balkanskog Hidrografija Balkanskog poluostrvapoluostrva

Balkansko poluostrvo odlikuju Balkansko poluostrvo odlikuju razurazuđđene obale, mnoge reke, ene obale, mnoge reke, jezera, ravnice, doline I prevoji jezera, ravnice, doline I prevoji koji su prukoji su pružžali dobre uslove za ali dobre uslove za rano naseljavanje ovih rano naseljavanje ovih prostora.prostora.Rečna mreža Balkana Rečna mreža Balkana je izuzetno razvijena, a je izuzetno razvijena, a najveće reke sunajveće reke su:Dunav, Sava, :Dunav, Sava, Južna I Zapadna Morava, koje Južna I Zapadna Morava, koje grade Veliku Moravu, Drim, grade Veliku Moravu, Drim, Ibar, Timok, Neretva, Bojana, Ibar, Timok, Neretva, Bojana, Vardar, Bistrica, Struma, Vardar, Bistrica, Struma, Marica, Iskar, Tundža, Jantra, Marica, Iskar, Tundža, Jantra, Pinej itd.Pinej itd.Ima i dosta jezera, a Ima i dosta jezera, a na mestima gde izviru na mestima gde izviru termomineralne vode, termomineralne vode, napravljene su banje.napravljene su banje.

Politička podela Politička podela Balkanskog poluostrvaBalkanskog poluostrva

Slovenija 27%Slovenija 27% Hrvatska 49%Hrvatska 49% Bosna I Hercegovina Bosna I Hercegovina

100%100% Srbija 73%Srbija 73% Crna Gora 100%Crna Gora 100% Republika Makedonija Republika Makedonija

100%100% Bugarska 100%Bugarska 100% Rumunija 9%Rumunija 9% Albanija 100%Albanija 100% Grčka 100%Grčka 100% Turska 5%Turska 5%

Na Balkanu se Na Balkanu se nalazi 11 zemalja, nalazi 11 zemalja, neke od njih su neke od njih su celom svojom celom svojom teritorijom na teritorijom na Balkanu, a neke Balkanu, a neke samo jednim samo jednim delom.delom.

Raspad SFRJRaspad SFRJ Novi svetski poredak posle 1990. godine, Novi svetski poredak posle 1990. godine,

zahtevao je promene društveno-političkog zahtevao je promene društveno-političkog uređenja i prelazak iz socijalizma u uređenja i prelazak iz socijalizma u kapitalizam.To je dovelo do procesa raspada kapitalizam.To je dovelo do procesa raspada Jugoslavije.Slovenija se prva odcepila Jugoslavije.Slovenija se prva odcepila 1991.Hrvatska je iste godine počela napade na 1991.Hrvatska je iste godine počela napade na kasarne JNA, a srpsko stanovništvo je progonjeno kasarne JNA, a srpsko stanovništvo je progonjeno iz Hrvatske 1995.Makedonija je proglasila iz Hrvatske 1995.Makedonija je proglasila nezavisnost 1992, a iste godine je počeo rat u nezavisnost 1992, a iste godine je počeo rat u BiH između Srba, Hrvata i Bošnjaka.Rat je BiH između Srba, Hrvata i Bošnjaka.Rat je završen mirom u Dejtonu 1995.Srbija i Crna Gora završen mirom u Dejtonu 1995.Srbija i Crna Gora su se ujedinile u Saveznu republiku Jugoslaviju, a su se ujedinile u Saveznu republiku Jugoslaviju, a 2003 je ime promenjeno u SCG.2006. godine ova 2003 je ime promenjeno u SCG.2006. godine ova zajednica se raspala. zajednica se raspala.

DrDržava par godina pre žava par godina pre raspadaraspada