8-5 դասարան8-5 դասարան Ծառուկյան Արսեն Ծառուկյան Արսեն

Հայոց առևտրատնտեսական ներկայությունը Թիֆլիսում

, -Առևտուրն ու արհեստներն ուրբանիստական երևույթ են այդ իսկ պատճա , ,ռով հայերը որպես տնտեսական բազմադարյա ավանդույթների կրողներ . եղել են Թիֆլիսի բնակչության հիմնական տարրը հոդվածում բերված են

սույնը փաստող բազմաթիվ վիճակագրական տվյալներ։ Հայերն են եղել « » Անդրկովկասի մայրաքաղաք Թիֆլիսի տնտեսության նշանակալի ճյուղերի

( , , -առևտուր ֆինանսավարկային ու բանկային գործ արտադրական ու արդյու ) -նաբերական ձեռնարկություններ և այլն ստեղծման առաջնեկներն ու աներկ

բա առաջատարները։ Հոդվածում ներկայացված են թիֆլիսաբնակ տասնյակ ( . ) -հայ ձեռնարկատերերի այդ թվում՝ Ալ Մանթաշյանցի տնտեսական գործու

նեությունը լուսաբանող մեծաթիվ աղբյուրագիտական տեղեկություններ։

-Վրաստանը և ի մասնավորի Թիֆլիսը հայերի համար ե՞րբ դարձան մշտա կան բնակության վայր։

( ) V . Վախթանգ Գորգասար Գուրգասլան թագավորը դ մայրաքաղաք 632 . դարձրած Թիֆլիսը բնակեցրեց հայերով։ թ Բերդի թաղում հայերը

. 1122 . կառուցեցին Սբ Գևորգ եկեղեցին։ թ Դավիթ Շինարար թագավորը XII .Անիից գաղթածների համար կառուցեց Գորի քաղաքը։ դ

, , -վերջերին Թիֆլիսի մելիքներ այսինքն՝ կառավարիչներ այսօրվա պատկե , -րացմամբ՝ քաղաքագլուխներ դարձան Մահկաբերդցի Արծրունյաց իշխա

նական տան ներկայացուցիչներ Վասակ և Քուրդ ամիրա եղբայրները XIII . -։ դ Թիֆլիս գաղթած կարնեցի Ումեկ վաճառականը մեծ պատվի ար

1650 .ժանացավ վրաց արքունիքում և դարձավ արքայի թագավորահայրը։ թ «Ռոստոմ թագավորը հայ իշխան Բայանդուրին հանձնեց իշխանությունը

», 1714 . մեծ Տփխիս քաղաքի իսկ թ թագավորական հրովարտակով իշխան , Բեհբությանն ստանձնեց Թիֆլիսի մելիքությունը ինչը ժառանգական

(15 1801 . դարձավ այդ տոհմի համար Բեհբությաններ մինչև թ հաջորդաբար )վարեցին այդ պաշտոնը ։

, 1671 . Ֆրանսիացի ճանապարհորդ Շարդենը վկայում է որ թ Թիֆլիսի14 8- , եկեղեցիներից ը հայկական էին իսկ մեկ այլ ֆրանսիացի՝ բուսաբան

, , 1701 . 20000 , Թուրնֆորը նշում է որ թ Թիֆլիսն ուներ բնակիչ 14000-որից ը

, 3000- , 2000- լուսավորչական հայեր էին ը՝ մուսուլման ը՝ վրացի և500-ը՝

կաթոլիկ հայ։ , Այս թվերն ապացուցում են որ Վրաստանում քաղաքաբնակության

հիմքը դրել են հայերը։ Վրաց թագավորները և իշխանները մշտապես բնակվում էին տոհմական կալվածքներում և ժամանակ առ ժամանակ

, , իրենց ազնվականների ծառաների ճորտերի հետ այցելում էինԹիֆլիս։

. , , Պ Իոսելիանին նկատում է որ Վրաստանի քաղաքները ոչ այլ ինչ էին եթե , , ոչ լեռնային բերդեր ռազմական ամրություններ որոնց հովանու ներքո

ժողովվում ու բազմանում էր բնակչությունը։ Այս նույն միտքն է . . « կրկնում կովկասագետ Ե Վեյդենբաումը Վրաստանում երբեք չեն եղել

, քաղաքներ՝ բառիս դասական կամ եվրոպական իմաստով այլ գոյություն , -են ունեցել միայն իշխանների ամրացված բնակավայրեր որոնց պաշտպա

-նության ներքո երբեմն ի հայտ էին գալիս ոչ մի ներքին ինքնուրույն կազ -մակերպվածություն չունեցող պատահական առևտրականների գյուղակ

»ներ :