๑

ค ำชแจงส ำหรบคร

แบบฝกทกษะการเขยนสอสาร กลมสาระการเรยนรภาษาไทยส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท ๔ ในการเตรยมความพรอม มรายละเอยดดงน ๑. แบบฝกทกษะการเขยนสอสารจ านวนทงหมด ๖ ชด

ชดท ๑ ความรเบองตนเกยวกบการเขยนสอสาร ชดท ๒ การเขยนเรยงความ ชดท ๓ การเขยนยอความ ชดท ๔ การเขยนบทความ ชดท ๕ การเขยนสรปความ ชดท ๖ การเขยนบนทก ๒. แบบฝกทกษะเลมนเปนแบบฝก ชดท ๑ เรอง ความรเบองตนเกยวกบการเขยนสอสาร

๓. ผสอนศกษาเนอหาวชาในเลมใหเขาใจกอนท าการสอนและจดเตรยมวสดอปกรณตาง ๆ เพอใชในการเรยนการสอนตามทระบไวในแผนการเรยนรในแตละแผน

๔. ผสอนด าเนนการสอนตามแผนการเรยนรทกหนวยใหครบโดยมการจดกจกรรมการจดการเรยนรในแตละหนวยมสวนประกอบดงน

ขนตอนท ๑ ขนตอนการน าสบทเรยน ขนตอนท ๒ รายละเอยดเนอหา

ขนตอนท ๓ กจกรรมการฝกปฏบต ขนตอนท ๔ สรปผลและประเมนผล ในการจดการเรยนการสอน ผสอนจะตองมทกษะและความช านาญในการอภปราย

และการสาธตอยางด ซงจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธผล

๒

ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน

แบบฝกทกษะการเขยนสอสาร กลมสาระการเรยนรภาษาไทยส าหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท ๔ ใหนกเรยนอานขนตอนการใชแบบฝกดงน ๑. นกเรยนศกษาสาระส าคญและจดประสงคการเรยนร ๒. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน

๓. นกเรยนศกษาใบความรตามล าดบ ๔. นกเรยนท ากจกรรมในแบบฝกตามล าดบ ๕. เมอจบบทเรยนแลว ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ๔. นกเรยนรวมกนตรวจค าตอบกบเฉลยในภาคผนวก ๕. ครและนกเรยนรวมกนประเมนผลการปฏบตงานของนกเรยนจากการท ากจกรรม ในแบบฝก

๓

กำรเขยนสอสำร หมายถง การเขยนเพอการสอสาร สอความหมายผานตวอกษรเพอใหผอานไดทราบ เขาใจเรองราวในสงทผเขยนตองการสอความออกมาในการเขยนสอสาร มการก าหนดรปแบบในการเขยนใหแตกตางกนออกไป เชน การเขยนรายงาน การเขยนยอความ การเขยนจดหมาย การเขยนเรยงความ เปนตน

มำตรฐำน ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยน

เรองราวในรปแบบตาง ๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศ และรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

ตวชวด ม. ๔-๖/๑ เขยนสอสารในรปแบบตาง ๆ ไดตรงตามวตถประสงคโดยใชภาษา เรยบเรยงถกตอง มขอมลและสาระส าคญชดเจนอางองอยางถกตอง

ตวชวด ม. ๔-๖/๖ เขยนรายงานการศกษาคนควาเรองทสนใจตามหลกการเขยนเชงวชาการและใชขอมลสารสนเทศอางองอยางถกตอง

ตวชวด ม. ๔-๖/๘ มมารยาทในการเขยน

สำระส ำคญ

มำตรฐำนกำรเรยนรและตวชวด

๔

๑. นกเรยนมความรความเขาใจในเรองการเขยนสอสารได ๒. นกเรยนสามารถวเคราะหและแสดงขอคดเหนจากเรองทเรยนได ๓. นกเรยนสามารถใชภาษาไดอยางถกตองและใชถอยค าไดสละสลวย ไพเราะ ๔. นกเรยนมความเออเฟอเผอแผและมความสนใจในการเรยน

แบบทดสอบกอนเรยน ชดท ๑ ควำมรเบองตนเกยวกบกำรเขยนสอสำร

ค ำชแจง จงท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในชองใหตรงกบตวเลอกทตองการ ลงในกระดาษค าตอบ (ขอละ ๑ คะแนน รวม ๑๐ คะแนน)

๑. ขอใดคอ ความหมายของการเขยนสอสาร

ก. การเขยนเพอใหเกดความคด วสยทศนกวางไกล ข. การแปลความหมายของความรสก ความคดเหนออกมาเปนตวอกษร ค. การอธบายเกยวกบเรองทใหความรความคดและน าไปปฏบตตามได ง. การสอความหมายผานตวอกษรเพอแสดงความร ความคดและประสบการณ

๒. ขอใดคอ ความส าคญของการเขยนสอสาร

ก. เปนเครองแสดงออกถงวถชวตของคนในสงคม

ข. เปนเครองมอทแสดงถงความเปลยนแปลงของมนษยในแตละยคสมย

ค. เปนเครองมอถายทอดวฒนธรรมทส าคญอนเปนมรดกทางสตปญญาของมนษย

ง. เปนบนทกเหตการณประจ าวน สามารถสบคนเพอการเรยนรของคนรนหลงได

จดประสงคกำรเรยนร

๕

๓. ลกษณะของงานเขยนสอสารทดคอขอใด ก. การใชค าธรรมดา ๆ แตสามารถอานแลวเขาใจทนท ข. การใชภาษาเขยนทสอสารยยงสงเสรมสงทไมดแกผอาน ค. การใชค าฟมเฟอย ออมคอม วกวนจนท าใหไมสามารถจบประเดนได ง. การใชค าในการเรยบเรยงประโยคตามความเขาใจ ความสนใจของผเขยน

๔. ขอใดคอ จดมงหมายของการเขยนเพออธบาย ก. การเขยนเพอบอกวธท าสงใดสงหนง

ข. การเขยนเพอถายทอดความรและประสบการณ ค. การเขยนเพอแสดงความคดเหนของผเขยน ง. การเขยนเพอถายทอดอารมณ ความรสก ๕. ขอใดอธบายทกษะในการเขยนสอสารไดถกตอง ก. การใชค าซ าซอนเพอกอใหเกดความรสกสนใจแกผอาน

ข. การรจกค าและเลอกใชค าใหถกตอง เหมาะสมและตรงความหมาย ค. การใชค า ขอความ ใหเกดความก ากวมเพอสรางความสงสยใหแกผอาน

ง. การใชค าสมยใหมเพอใหเกดภาพพจน เสยง และความรสก

๖. เพราะเหตใด ผเขยนควรใหความส าคญกบเครองหมายวรรคตอนตาง ๆ ในการเขยน ก. เพอสรางความสนใจในเรองทเขยนแกผอาน

ข. เพอใหผอานไดพกสายตาในการอานเรองน าเสนอ ค. เพอใหผอานอานไดสะดวก และเปนการปองกนความเขาใจผดได

ง. เพอชวยใหผอานไดพจารณาความเหมาะสมถกตองของเรองทเขยน

ขอ ๗ – ๘ ค ำถำมท ๑ เกยวกบตวเราเอง ถามวา ป ยา ตา ยายเรา พอแมเรา หรอหลกสตร

ทโรงเรยนเราเคยสอนเราเกยวกบการรบมอภยธรรมชาต อาท อทกภย วาตภย หรอไม ค าตอบคอ ไมม ไมเคย ไมคอยสอน วชาสงคมศกษาสอนเราวา “เมองไทยของเราน

แสนดหนกหนา โชคดกวาภยธรรมชาตแบบประเทศอน ไมมแผนดนไหวแบบหมเกาะญปน ไมม น าทวมใหญแบบแมน าหวางเหอ ไมมเฮอรเคน แบบอาวเมกซโก”

๖

๗. ผเขยนขอความน ตองการน าเสนอเรองราวใด ก. หลกสตร ข. ภยธรรมชาต ค. การเตรยมรบภยธรรมชาต ง. การปองกนภยธรรมชาตทเกดขน ๘. ใครเปนผทน าแนวคดนไปใชประโยชนมากทสด ก. คร ข. ผจดท าหลกสตรการศกษา ค. รฐมนตรกระทรวงศกษาธการ ง. นกวชาการจากทกหนวยงาน ขอ ๙ – ๑๐ วนนนฉนและพลงใสชดประจ าชาตของภฏาน ผหญงจะเรยกวา ครา ผชายเรยกวา โค เราซอตงแตวนแรกทมาถงทรานมใหเลอกจนลายตาไปหมด คนขายกบคนมาซอตางมาชวยฉนแตงตว กนใหญเลย ในใจคดวา แลววนแตงจรง ๆ ใครจะใสให มองดทมงานแลวอาการไมตางกน สดทายนางเอกทมาชวยเราคอ เหลาแมบานทโรงแรมนนเองดพวกเขา พงพอใจทเหนเราใสชดประจ าชาตของเขาชมทกคนทใสวาดด ดหลอ ดสวย พอฉนใส ไปเดนถนนคนทนนหลาย ๆ คน คงคดวาฉนเปนคนภฏาน หลงจากทพวกเราไปท าแสตมปท Media center ซงเขาจะใหเราเอารปไปใส ในแสตมปทระลกของงานอภเษกไดดวย เรากเดนไปตามถนนททงสองพระองคจะเสดจมาเดกมารอเฝารบเสดจเปนแถวยาว รวมไปถงชาวบานในละแวกนนดวย คลายกบบานเราเวลารอเฝาฯ ในหลวงของเราไปอยสถานททเขาจดใหสอจากทวโลกมายนอยดวยกน โดยแบงออกเปนสองฝง ของถนน ใครอยากไดมมไหนกยนตามอธยาศยเพยงแตใหอยในเขตทบอกเทานน ภารกจของเรายงไมหมด เรามของขวญเปนหนกระบอกใสชดไทยสวยงามวจตรบรรจงอยในตกระจกซงทางทมงานให ๙. ขอความดงกลาวจดเปนงานเขยนประเภทใด ก. ต ารา

ข. สารคด ค. บนเทงคด ง. ชวประวต

๗

๑๐. ขอใดเปนขอคดเหน ก. เขาจะใหเราเอารปไปใสในแสตมปทระลกของงานอภเษกไดดวย ข. เราไปอยทสถานททเขาจดใหสอจากทวโลกมายนอยดวยกน ค. ใครอยากไดมมไหนกยนตามอธยาศยเพยงแตใหอยในเขตทบอกเทานน ง. เรามของขวญเปนหนกระบอกใสชดไทยสวยงามวจตรบรรจงอยในตกระจก

๘

ควำมหมำยของกำรเขยนสอสำร

ควำมหมำยของกำรเขยนสอสำร

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒.(๒๕๔๖:๒๐๓) ใหความหมายของค าวา

เขยน ก. ขดใหเปนตวหนงสอหรอเลข, ขดใหเปนเสนหรอรปตาง ๆ,วาด, แตงหนงสอ วภา ฌานวงศะและคณะ (๒๕๕๐ :๒-๕) ใหความหมายของการเขยนสอสารไววาคอ

การสอสารความคด ความร ประสบการณ ความรสก และจนตนาการโดยใชสญลกษณ คอ ตวอกษร

ถายทอดจากผเขยนไปสผอาน ธน ทดแทนคณ และกานตรว แพทยพทกษ (๒๕๕๒ : ๑๑๗) ใหความหมายของการเขยน

สอสารวาหมายถง การเรยบเรยงความคดในสงทจะสอสารเปนตวหนงสออยางมจดมงหมายเพอ

ถายทอดความรสก ความนกคด ความตองการและขอมลตาง ๆ ไปยงผอาน

โสภณ สาทรสมฤทธผล (๒๕๕๔: ๗๗) ใหความหมายของการเขยนสอสารวา หมายถง

ทกษะในการใชภาษาทมงถายทอดความรสก ความคด ความร และขอมลตาง ๆ เปนลายลกษณอกษร

เพอใหผอานไดรบทราบจดประสงคตามเจตนาของผเขยน

ดงนนกำรเขยนสอสำร หมำยถง การสอความหมายผานตวอกษรเพอแสดงความร ความคด

ความรสกและประสบการณของผเขยนออกเปนลายลกษณอกษร เพอใหผอานไดทราบและเขาใจ

เรองราวในสงทผเขยนตองการสอความ

ใบควำมรท ๑

๙

ควำมส ำคญของกำรเขยนสอสำร

ควำมส ำคญของกำรเขยนสอสำร

ปจจบนคนเราสอสารกนดวยวธการตาง ๆ อยางหลากหลาย แตสงทยงคงความส าคญมาโดยตลอดคอ การสอสารดวยการเขยน การเขยนมความส าคญ โดยธน ทดแทนคณและกานตรว แพทยพทกษ (๒๕๕๒: ๑๑๘) ไดแสดงความส าคญของการเขยนไวดงน

๑. เปนเครองแสดงออกถงความร ความคด และความรสกของมนษย

๒. เปนเครองมอส าคญทแสดงถงอารยธรรมของมนษยในแตละยคสมย

๓. เปนเครองมอส าหรบสอสารของมนษยทมประสทธภาพ

๔. เปนเครองมอถายทอดวฒนธรรมทส าคญอนเปนมรดกทางสตปญญาของมนษย เชน

วรรณกรรม วรรณคด ต านาน เปนตน

๕. เปนเครองมอทชวยสนองความตองการของมนษย เชน ความรก ความเขาใจ

ความเหนอกเหนใจ เปนตน

๖. เปนบนทกทมคณคาทางประวตศาสตร สามารถสบคนเพอการเรยนรของคนรนหลงได

๗. เปนเครองมอในการประกอบอาชพของคนบางอาชพ เชน นกเขยนขาว นกประพนธ

นกวชาการ เปนตน

การเขยนมลกษณะเปนการสอสารทถาวร สามารถคงอยไดนาน ตรวจสอบไดเปนหลกฐาน

อางองนานนบพนหมนป ถาสามารถเกบรกษาใหคงสภาพเดมไวได

ใบควำมรท ๒

๑๐

ลกษณะของงำนเขยนสอสำรทด

งำนเขยนสอสำรทด จะตองมลกษณะถกตองสมบรณ สามารถสอความหมายไดอยางมประสทธผล

ธน ทดแทนคณและกานตรว แพทยพทกษ (๒๕๕๒: ๑๒๗) ไดอธบายลกษณะของงานเขยนสอสารทดไวดงน ๑ . ม ควำมช ด เจน (Perspicuity) ได แก ก ารใช ค า ให ถ กต อ งตามความหมาย การเรยบเรยงประโยคทถกตอง มจดมงหมายในการสอสารทตรงประเดน สามารถเหน สงทผเขยนตองการจะสอสารไดอยางชดเจน เนอหาของงานเขยนมเอกภาพ เปนตน ๒. มควำมเรยบงำย (Simplicity)ไดแก การใชค าธรรมดา ๆ แตสามารถอานแลว เขาใจทนท ไมใชค าทอานแลวตองแปลความหมายมาก ใชประโยคทเรยบ ๆ แตสะทอนใหเหนถงอารมณและจนตนาการตาง ๆ เปนตน ๓. มควำมกระชบ (Brevity) ไดแก การใชค านอยแตมความหมายกวาง ไมใชค าฟมเฟอย ออมคอม วกวนจนท าใหไมสามารถจบประเดนของงานเขยนนนไดเลย ๔. สรำงควำมประทบใจ (Impressiveness) ไดแก การสรางอารมณและความรสกตาง ๆ ใหผอานเกดความรสกทดดวยการใชค า ส านวน โวหาร ค าภาพพจนตางๆ สอความโดยการใชค าท เราความรสก ๕. มลลำ ไดแก ความสามารถในการเลอกสรรค ามาใชในงานเขยน แลวท าใหผ อานเกดความรสกทด เชน การใชถอยค าทราบรนแตสรางความไพเราะ การหลากค า การเลนค า ฯลฯ ๖. สรำงภำพพจนหรอจนตนำกำร ในงานเขยนบางชนดจ าเปนทผเขยนจะตองใชถอยค าทสรางภาพพจนหรอจนตนาการใหผอานเหนภาพตามไปดวย ๗. มควำมสรำงสรรค ไดแก การใชภาษาเขยนทสอสารในทางบวกไมยยงสงเสรมสงทไมดแกผอาน อนจะกอใหเกดการแตกราว ขาดความสามคคในสงคม

๑๑

ประเภทของกำรเขยนสอสำร การเขยนสอสาร มหลายประเภท กตตชย พนโนและคณะ (๒๕๕๔: ๑๗๗) ไดแบงการเขยนตามรปแบบในการเขยนได ๒ ประเภท คอ ๑. งานเขยนรอยแกว เปนการน าถอยค ามาผกเปนประโยคเปนเรองราวโดยไมมการบงคบรปแบบหรอฉนทลกษณ แตอาจมรปแบบการเขยนแตกตางกนไปบางซงขนอยกบวธการน าเสนอ จดมงหมายของผเขยนและความเปนทางการ เชน เรยงความ บทความ สารคด นวนยาย เรองสน เปนตน ๒. งานเขยนรอยกรอง เปนงานเขยนทมฉนทลกษณหรอรปแบบบงคบ เชน คณะ (การก าหนดจ านวนค าในแตละวรรค) สมผส ค าเอก-ค าโท ค าคร-ค าลห ค าเปน - ค าตาย เสยงวรรณยกต งานเขยนรอยกรองมหลายชนดแตละชนดมการบงคบรปแบบค าประพนธแตกตางกนดงน โคลง มการบงคบ คณะ สมผส และค าเอก-ค าโท ฉนท มการบงคบ คณะ สมผส และค าคร-ค าลห กาพย มการบงคบ คณะ และสมผส กลอน มการบงคบ คณะ สมผส และเสยงวรรณยกต ราย มการบงคบ สมผส และคณะ (ไมจ ากดจ านวนค าในแตละคณะ)

๑๒

ตอนท ๑ ค ำชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปน ขอใดถกใหท าเครองหมายถก (✓) ใหท าเครองหมาย

กากบาท (X) หนาขอทผด(ขอละ ๑ คะแนน รวม ๑๐ คะแนน)

.................๑. การเขยนสอสารเปนทกษะทมความส าคญนอยมาก

.................๒. ผเขยนไมจ าเปนตองมความรในเรองการเขยนสอสาร

.................๓. เครองมอส าคญอยางหนงในการสอสารคอ การเขยน

..................๔. การเขยนสอสาร คอทกษะในการใชภาษาออกมาเปน

ลายลกษณอกษร

..................๕. การจนตนาการเปนสงหนงทใชประกอบในการเขยนสอสาร

..................๖. การเขยนชวยสงเสรมใหสงคมมนษยมการพฒนา

..................๗. วรรณคดเปนเครองมอในการถายทอดวฒนธรรม

..................๘. มนษยใชการเขยนเปนเครองมอชวยสนองความตองการ

..................๙. การเขยนเปนการสอสารทคงทนถาวร สามารถตรวจสอบได

.................๑๐. เรารประวตศาสตรของชาตไดจากการบนทก

แบบฝกทกษะท ๑

๑๓

ตอนท ๒

ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนลงในชองวางใหถกตอง(๕ คะแนน)

๑. การเขยนสอสาร หมายถง (๑ คะแนน)

................................................................................................................................ ................................

................................................................................................... .............................................................

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

๒. การเขยนอะไรกตาม ผเขยนมกจะอาศยอะไรบางประกอบในงานเขยนของตน (๒ คะแนน)

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................ ................................................................

............................................................................................................................. ...................................

๓. ใหนกเรยนระบความส าคญของการเขยนสอสาร (๒ คะแนน)

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................. ...................................

........................................................................... .....................................................................................

............................................................................................................................. ...................................

๑๔

ค ำชแจง ใหนกเรยนอานขอความตอไปนแลวน าขอความมาเขยนตอใหเปนเรองราวตามความคดเหน

(ความยาว ๑๐ บรรทด ๑๐ คะแนน)

กาลครงหนงมเศรษฐคนหนงเปนคนใจบญ และบรจาคทานอยเสมอ ขาวทราบถงขอทาน

คนหนงมความประสงคจะขอเงนเศรษฐ ๔๐ บาท เพอน าไปซออาหาร ขณะเดนผานบานเศรษฐ

พบเศรษฐก าลงกราบไหวพระอย เมอไหวพระเสรจ เศรษฐจงขอพรจากพระดวยเสยงอนดงวา

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

แบบฝกทกษะท ๒

๑๕

จดมงหมำยของกำรเขยนสอสำร การเขยนเปนทกษะหนงในสทกษะทมความส าคญยงตอชวต เพราะเปนเครองมอบนทกและ

ถายทอดเรองราวตาง ๆ ทงส าหรบตนเองและผอนอยางเปนลายลกษณอกษร จดเรมตนของการเขยนอยทความคด เพราะฉะนนประสทธภาพของการเขยนยอมขนอยกบสมรรถภาพทางความคด นอกจากนความสามารถในเชงภาษากเปนสงส าคญยง เพราะถามความคดทดแตไมสามารถใชภาษาในการสอความคดไดตรงตามทตองการกไมเกดประโยชนอนใด ดงนนจงควรใชภาษาทสามารถถายทอดความคดใหผอานเขาใจตรงตามความตองการของผเขยน

จดมงหมำยของกำรเขยนสอสำร มดงน คอ ๑. กำรเขยนเพอเลำเรอง คอการเขยนเพอถายทอดความรและประสบการณตางๆ ทผเขยน

ประสบมาดวยตนเอง เชน การเขยนเพอถายทอดเรองราวชวตของตนเองทเรยกวา อตชวประวต การเขยนเพอถายทอดเรองราวชวตของบคคลอนทเรยกวา ชวประวต การเขยนขาว และการเขยนสารคดตาง ๆ เปนตน

วธเขยนเขยนเพอเลาเรอง ผเขยนตองเลาเรองตามล าดบเหตการณทเกดขนและใหขอมลถกตองตามความเปนจรง

๒. กำรเขยนเพออธบำย คอการเขยนเพอบอกวธท าสงใดสงหนง เชน การเขยนอธบายวธประดษฐสงของ เครองมอตาง ๆ วธใชยาหรอการเขยนเพอชแจง ไขความ ตอบปญหาความร หรอความคดทเขาใจยาก เชน การเขยนอธบายศพท ขอธรรมะตาง ๆ เปนตน

วธเขยนเพออธบาย ผเขยนตองล าดบเรองราวตามขนตอน โดยใชภาษาใหรดกมและชดเจน ในการเขยนควรแบงเปนยอหนายอย ๆ หรอเปนขอ ๆ เพอใหผอานเขาใจและจ าไดงาย

ใบควำมรท ๓

๑๖

๓. กำรเขยนเพอแสดงควำมคดเหน คอการเขยนเพอแสดงความคดเหนของผเขยน

ในเรองตาง ๆ เชน ในเรองการศกษา การเมอง เศรษฐกจ สงคม เปนตน วธเขยนเพอแสดงความคดเหน จ าเปนตองแสดงขอเทจจรง ชแจงเหตผล ขอด ขอเสย

อยางชดเจน เพอใหความคดเหนของผเขยนมน าหนกและนาเชอถอ ๔. กำรเขยนเพอโฆษณำ คอการเขยนเพอโนมนาว จงใจ หรอเชญชวนใหผอานสนใจ สงทเขยนแนะน า เชน การเขยนค าโฆษณา ค าขวญ เปนตน

วธเขยนเพอโฆษณาควรเขยนใหสน ใชค าคลองจอง แปลกใหม ซงสามารถแสดงลกษณะ ของสนคาทตองการเนนอยางชดเจน เพอใหผอานจดจ าไดในเวลาอนรวดเรว ๕. กำรเขยนเพอสรำงจนตนำกำร คอการเขยนเพอถายทอดอารมณ ความรสก จนตนาการ ใหผอานเกดความรสกและเหนภาพตามผเขยน เชน การเขยนเรองสน นวนยาย บทละคร กวนพนธ เปนตน

วธเขยนเพอสรางจนตนาการ ผเขยนตองเลอกใชภาษาอยางประณต ละเอยดลออ ลกซง ใชภาษาทท าใหเกดภาพพจน เปนตน

ดงนนจะเหนไดวา การเขยนสอสารทดนอกจากจะตองค านงถงความมงหมายของ

การเขยนแลว ยงตองพจารณาดวยวา ผอานขอเขยนนน ๆ เปนใคร ทงนเพอจะไดใชถอยค า ภาษา ส านวน รวมทงการน าเสนอขอมลใหเหมาะกบวย ระดบความร ประสบการณ และความสนใจของผอาน

๑๗

องคประกอบของกำรเขยนสอสำร ประกอบดวย ๑. เนอหำ คอ เนอเรองหรอเรองราวทผเขยนตองการจะใหผอานไดรบทราบอาจจะเปน

เรองของบคคล เหตการณ สถานท หรออาจจะเปนขอคดเหน จนตนาการ อารมณ ความรสก ฯลฯ อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางประกอบกนกได

๒. ภำษำ คอ ถอยค า ส านวน โวหารตาง ๆ ซงมทงรปแบบตามหลกภาษาและตามความนยมของผใชภาษา ในการเขยนเพอถายทอดเรองราวตาง ๆ ผเขยนควรค านงถงการใชภาษาใหเหมาะสมกบเพศ วย อาย ระดบการศกษา ความสนใจของผอาน รวมทงค านงถงกาลเทศะและรปแบบในการน าเสนอดวย นอกจากน ผเขยนควรใหความส าคญกบเครองหมายวรรคตอนตาง ๆ ทใชในการเขยน เพราะเครองหมายเหลานจะชวยใหผอานอานไดสะดวก และเปนการปองกนความเขาใจผดไดอกดวย เครองหมายวรรคตอนบางชนดเมอใชแลวจะสามารถสออารมณและความรสกไดดขน เชน การใชเครองหมายปรศนย และอศเจรย เปนตน แตทงนควรใชอยางระมดระวง เหมาะสมกบเนอหา และรปแบบ

ทกษะในกำรเขยนสอสำร

การใชภาษาเพอสอความหมายเปนศาสตรทผ ใชตองรจกค าและเลอกใชค าใหถกตอง เหมาะสม ตรงความหมาย ตรงราชาศพท เหมาะกบกาลเทศะ ไมใชค าซ าซอน รจกหลบค าโดยไมเกดความก ากวม และใช ค าให เกดภาพพจน ในการ น าค าท เลอกแลวมาเรยบเรยงเปนประโยค เปนขอความ ถอเปนศลปแหงการใชค าทมใชเพยงแตสอความรความเขาใจเทานน หากยงสามารถกอใหเกดภาพ เสยง และความรสกไดอกดวย

๑๘

ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนมาพอสงเขป (ขอละ ๕ คะแนน รวม ๑๐ คะแนน)

๑. จดมงหมายของการเขยนสอสารมกประการ อะไรบาง (๕ คะแนน)

........................................................................................................................... .....................................

....................................................................................... .........................................................................

............................................................................................................................. ...................................

.................................................................................................................................................... ............

....................................................................................................................... .........................................

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... ........

............................................................................................................................. ...................................

....................................................................................... ......................................................................

๒. ใหนกเรยนบอกองคประกอบของการเขยนสอสารมาโดยละเอยด (๕ คะแนน)

........................................................................................................................... .....................................

............................................................................................... .................................................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................................................ ....

............................................................................................................................. ...................................

............................................................................................................................. ...................................

............................................................... .................................................................................................

............................................................................................................................................................... .

............................................................................................................................. ...................................

................................................................................................ ...............................................................

แบบฝกทกษะท ๓

๑๙

ค ำชแจง ใหนกเรยนเปลยนภาษาในประโยคตอไปนใหเปนภาษาทางการ

(ขอละ ๑ คะแนน รวม ๕ คะแนน)

๑. คณตาและคณยายของนศราตายหมดแลว .............................................................................................................. ........................................ ๒. ในชวงปดเทอมวดตาง ๆ จะมการบวชสามเณรภาคฤดรอน ............................................................................................................. .......................................... ๓. เมอผชายไทยอาย ๒๑ ปเตมจะตองไปจบใบด าใบแดงเพอเขาเปนทหารเกณฑ ............................................................................................................. ........................................ ๔. ขอเชญรวมฟงสวดศพคณมะลวลยทวดทาคอย ......................................................... ............................................................................................. ๕. ในหลวงรบสงใหนายกเรงแกปญหาน าทวมภาคใตโดยดวน .............................................................................. .........................................................................

แบบฝกทกษะท ๔

๒๐

แบบทดสอบหลงเรยน ชดท ๑ ควำมรเบองตนเกยวกบกำรเขยนสอสำร

ค ำชแจง จงท าเครองหมายกากบาท (X) ลงในชองใหตรงกบตวเลอกทตองการ ลงในกระดาษค าตอบ(ขอละ ๑ คะแนน รวม ๑๐คะแนน)

๑.ลกษณะของงานเขยนสอสารทดคอขอใด ก. การใชค าธรรมดา ๆ แตสามารถอานแลว เขาใจทนท ข. การใชภาษาเขยนทสอสารยยงสงเสรมสงทไมดแกผอาน ค. การใชค าฟมเฟอย ออมคอม วกวนจนท าใหไมสามารถจบประเดนได ง. การใชค าในการเรยบเรยงประโยคตามความเขาใจ ความสนใจของผเขยน

๒.ขอใดคอ จดมงหมายของการเขยนเพออธบาย ก. การเขยนเพอบอกวธท าสงใดสงหนง

ข. การเขยนเพอถายทอดความรและประสบการณ ค. การเขยนเพอแสดงความคดเหนของผเขยน ง. การเขยนเพอถายทอดอารมณ ความรสก

๓. ขอใดคอ ความหมายของการเขยนสอสาร ก. การเขยนเพอใหเกดความคด วสยทศนกวางไกล ข. การแปลความหมายของความรสก ความคดเหนออกมาเปนตวอกษร ค. การอธบายเกยวกบเรองทใหความรความคดและน าไปปฏบตตามได ง. การสอความหมายผานตวอกษรเพอแสดงความร ความคดและประสบการณ

๔. ขอใดคอ ความส าคญของการเขยนสอสาร

ก. เปนเครองแสดงออกถงวถชวตของคนในสงคม

ข. เปนเครองมอทแสดงถงความเปลยนแปลงของมนษยในแตละยคสมย

ค. เปนเครองมอถายทอดวฒนธรรมทส าคญอนเปนมรดกทางสตปญญาของมนษย

ง. เปนบนทกเหตการณประจ าวน สามารถสบคนเพอการเรยนรของคนรนหลงได

๒๑

ขอ ๕-๖ ค ำถำมท ๑ เกยวกบตวเราเอง ถามวา ปยาตายายเรา พอแมเรา หรอหลกสตรทโรงเรยนเรา

เคยสอนเราเกยวกบการรบมอภยธรรมชาต อาท อทกภย วาตภย หรอไม ค ำตอบ คอ ไมม ไมเคย ไมคอยสอน วชาสงคมศกษาสอนเราวา “เมองไทยของเราน

แสนดหนกหนา โชคดกวาภยธรรมชาตแบบประเทศอน ไมมแผนดนไหวแบบหมเกาะญปน ไมม น าทวมใหญแบบแมน าหวางเหอ ไมมเฮอรเคน แบบอาวเมกซโก”

๕. ผเขยนขอความน ตองการน าเสนอเรองราวใด ก. หลกสตร ข. ภยธรรมชาต ค. การเตรยมรบภยธรรมชาต ง. การปองกนภยธรรมชาตทเกดขน

๖. ใครเปนผทน าแนวคดนไปใชประโยชนมากทสด ก. คร ข. ผจดท าหลกสตรการศกษา ค. รฐมนตรกระทรวงศกษาธการ ง. นกวชาการจากทกหนวยงาน

ขอ ๗ – ๘ วนนนฉนและพลงใสชดประจ าชาตของภฏาน ผหญงจะเรยกวา ครา ผชายเรยกวา โค เราซอ

ตงแตวนแรกทมาถงทรานมใหเลอกจนลายตาไปหมด คนขายกบคนมาซอตางมาชวยฉนแตงตวกนใหญ เลย ในใจคดวาแล ววนแตงจรง ๆ ใครจะใส ให มองดทมงานแลวอาการไมต างกน สดทายนางเอกทมาชวยเราคอ เหลาแมบานทโรงแรมนนเองดพวกเขาพงพอใจทเหนเราใสชด ประจ าชาตของเขา ชมทกคนทใสวาดด ดหลอ ดสวย พอฉนใสไปเดนถนนคนทนนหลาย ๆ คน คงคดวาฉนเปนคนภฏาน หลงจากทพวกเราไปท าแสตมปท Media center ซงเขาจะใหเราเอารป ไปใสในแสตมปทระลกของงานอภเษกไดดวย เรากเดนไปตามถนนททงสองพระองคจะเสดจมา เดกมารอเฝารบเสดจเปนแถวยาวรวมไปถงชาวบานในละแวกนนดวย คลายกบบานเราเวลารอเฝาฯ ในหลวงของเราไปอยสถานททเขาจดใหสอจากทวโลกมายนอยดวยกน โดยแบงออกเปนสองฝง ของถนน ใครอยากไดมมไหนกยนตามอธยาศยเพยงแตใหอยในเขตทบอกเทานน ภารกจของเรา ยงไมหมดเรามของขวญเปนหนกระบอกใสชดไทยสวยงามวจตรบรรจงอยในตกระจกซงทางทมงานให

๒๒

๗. ขอความดงกลาวจดเปนงานเขยนประเภทใด ก. ต ารา

ข. สารคด ค. บนเทงคด ง. ชวประวต

๘. ขอใดเปนขอคดเหน ก. เขาจะใหเราเอารปไปใสในแสตมปทระลกของงานอภเษกไดดวย ข. เราไปอยทสถานททเขาจดใหสอจากทวโลกมายนอยดวยกน ค. ใครอยากไดมมไหนกยนตามอธยาศยเพยงแตใหอยในเขตทบอกเทานน ง. เรามของขวญเปนหนกระบอกใสชดไทยสวยงามวจตรบรรจงอยในตกระจก

๙. ขอใดอธบายทกษะในการเขยนสอสารไดถกตอง ก. การใชค าซ าซอนเพอกอใหเกดความรสกสนใจแกผอาน

ข. การรจกค าและเลอกใชค าใหถกตอง เหมาะสมและตรงความหมาย ค. การใชค า ขอความใหเกดความก ากวมเพอสรางความสงสยใหแกผอาน

ง. การใชค าสมยใหมเพอใหเกดภาพพจน เสยง และและความรสก

๑๐.เพราะเหตใด ผเขยนควรใหความส าคญกบเครองหมายวรรคตอนตาง ๆ ในการเขยน ก. เพอสรางความสนใจในเรองทเขยนแกผอาน

ข. เพอใหผอานไดพกสายตาในการอานเรองน าเสนอ ค. เพอใหผอานอานไดสะดวก และเปนการปองกนความเขาใจผดได

ง. เพอชวยใหผอานไดพจารณาความเหมาะสมถกตองของเรองทเขยน

๒๓

กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๕๓). หนงสอเรยน รำยวชำพนฐำนภำษำไทยหลกภำษำ

และกำรใชภำษำเพอกำรสอสำร ชนมธยมศกษำปท ๖.

กรงเทพฯ : ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา.

______ . (๒๕๕๑). หลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พทธศกรำช ๒๕๕๑. กรงเทพฯ :

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา.

กตตชย พนโนและคณะ. (๒๕๕๔). ภำษำกบกำรสอสำร. พมพครงท ๒.

กรงเทพฯ : ภาควชาภาษาตะวนออก คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร.

ชมยพร เหมะรชตะ. (๒๕๕๕). กำรคนควำและกำรเขยนรำยงำน. พมพครงท ๑๑.

กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธน ทดแทนคณ และกานตรว แพทยพทกษ. (๒๕๕๒). ภำษำไทยเพอกำรสอสำร.

พมพครงท ๓. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๔๖). พจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ.๒๕๔๒.

กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส.

สวทย มลค าและสนนทา สนทรประเสรฐ.(๒๕๕๐). กำรพฒนำผลงำนทำงวชำกำร

สกำรเลอนวทยฐำนะ. กรงเทพฯ : อเคบคส.

โสภณ สาทรสมฤทธผล. (๒๕๕๑). ภำษำไทยเพอกำรสอสำร. พมพครงท ๕.

กรงเทพฯ : ทรปเพลเอดดเคชน.

บรรณำนกรม

๒๔

ภำคผนวก

๒๕

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

ชดท ๑ ควำมรเบองตนเกยวกบกำรเขยนสอสำร

ขอท ค ำตอบ

1 ง

2 ค

3 ก

4 ก

5 ข

6 ค

7 ค

8 ข

9 ข

10 ง

๒๖

ตอนท ๑ ค ำชแจง ใหนกเรยนพจารณาขอความตอไปน ขอใดถกใหท าเครองหมายถก (✓) ใหท าเครองหมายกากบาท (X) หนาขอทผด

X ๑. การเขยนสอสารเปนทกษะทมความส าคญนอยมาก X ๒. ผเขยนไมจ าเปนตองมความรในเรองการเขยนสอสาร ✓ ๓. เครองมอส าคญอยางหนงในการสอสารคอการเขยน ✓ ๔. การเขยนสอสาร คอทกษะในการใชภาษาออกมาเปนลายลกษณอกษร ✓ ๕. การจนตนาการเปนสงหนงทใชประกอบในการเขยนสอสาร ✓ ๖. การเขยนชวยสงเสรมใหสงคมมนษยมการพฒนา ✓ ๗. วรรณคดเปนเครองมอในการถายทอดวฒนธรรม ✓ ๘. มนษยใชการเขยนเปนเครองมอชวยสนองความตองการ ✓ ๙. การเขยนเปนการสอสารทคงทนถาวร สามารถตรวจสอบได ✓ ๑๐. เรารประวตศาสตรของชาตไดจากการบนทก

เฉลยแบบฝกทกษะท ๑

๒๗

ตอนท ๒

๑. การเขยนสอสาร หมายถงอะไร

ตอบ การแสดงความร ความคด ความรสกและประสบการณของผเขยนออกเปน

ลายลกษณอกษร เพอใหผอานไดเขาใจ

๒. การเขยนอะไรกตาม ผเขยนมกจะอาศยอะไรบางประกอบในงานเขยนของตน

ตอบ ความร ความคด ความรสก ประสบการณ และจนตนาการ

๓. ระบความส าคญของการเขยนสอสาร

ตอบ ๑. การเขยนเปนเครองมอสอสารของมนษยทใชในการถายทอดความรสกนกคด

และสตปญญาตอกนและกน

๒. การเขยนเปนเครองมอในการถายทอดวฒนธรรม เปนมรดกดานภมปญญาของมนษย

๓. การเขยนชวยเผยแพรความร ความคด และขาวสารไดอยางกวางไกล

และรวดเรว

๔. การเขยนเปนการบนทกทางสงคมทมคณคา อ านวยประโยชน

อยางมหาศาลแกชนรนหลงทงปจจบนและอนาคต

๕. การเขยนสรางความรกความสามคคในมนษยชาต เมองานนนมความหมายเพอสราง

ความเขาใจ ความรกและเปนงานทสรางสรรคสนตสขแกสงคมโลก

๖. การเขยนสามารถยดเปนอาชพทส าคญอยางหนงในปจจบน

๗. การเขยนสามารถท าใหบคคลประสบความส าเรจในชวตในหนาทการงาน

๒๘

ตอนท ๑

ค ำชแจง ใหนกเรยนอานขอความตอไปนแลวน าขอความมาเขยนตอใหเปนเรองราว

ตามความคดเหน(ความยาว ๑๐ บรรทด)

กาลครงหนงมเศรษฐคนหนงเปนคนใจบญ และบรจาคทานอยเสมอขาวทราบถงขอทานคน

หนงมความประสงคจะขอเงนเศรษฐ ๔๐ บาท เพอน าไปซออาหารขณะเดนผานบานเศรษฐ

พบเศรษฐก าลงกราบไหวพระอย เมอไหวพระเสรจ เศรษฐจงขอพรจากพระดวยเสยงอนดงวา

ขอใหสงศกดสทธทงหลายในโลกจงชวยดลบนดาลใหขาพเจาและครอบครวจงร ารวย มทดน ๑๐๐ ไร บาน ๑๐ หลง เงน ๑๐๐ ลาน รถ ๑๐ คนดวยเถดพระเจาขา ขอทานไดยนเศรษฐขอพรดงนนจงคดในใจวา “ทานเศรษฐร ารวยเพราะเขาไหวพระแลวขอพรนเอง” เมอคดไดดงนนขอทานคนนจงรบเดนทางกลบทพกเพอไปไหวพระ ขอพรใหตนเองร ารวยเหมอนเศรษฐบาง ระหวางเดนทางไปกคดไปวา ถาเราร ารวยเหมอนเศรษฐเราจะท าอะไรบาง คดไปพลางเดนไปพลางโดยมทนระวงตว ทนใดนนมรถมอเตอรไซคคนหนงวงมาดวยความเรวสง คนขบไมทนระวงจงชนขอทานคนนน อยางแรงท าใหเขาลมหวฟาดกบพนถนน คนขบรถมอเตอรไซคกกระเดนตกจากรถสลบไปนาน เหตการณทเกดขนท าใหเกดเสยงดง ผคนทเหนเหตการณกรบวงมาชวยเหลอ และน าคนเจบทงสองสงโรงพยาบาลทนท โชคดทไมมใครบาดเจบจนถงแกชวต เหตการณทเกดขนท าใหขอทานไดคดวา การท าอะไรโดยไรสตนนไมเกดประโยชนอนใดเลย ตงแตนเปนตนไปเราตองเปนคนมสต ขยนท างานดกวามาขอทานคนอน

(อยในดลยพนจของครผสอน)

เฉลยแบบฝกทกษะท ๒

๒๙

ค ำชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนมาพอสงเขป (ขอละ ๕ คะแนน รวม ๑๐ คะแนน)

๑. จดมงหมายของการเขยนสอสารมกประการ อะไรบาง (๕ คะแนน) ๑.กำรเขยนเพอเลำเรอง คอการเขยนเพอถายทอดความรและประสบการณตาง ๆ ทผเขยน

ประสบมาดวยตนเอง เชน การเขยนเพอถายทอดเรองราวชวตของตนเองทเรยกวา อตชวประวต การเขยนเพอถายทอดเรองราวชวตของบคคลอนทเรยกวา ชวประวต การเขยนขาว และการเขยนสารคดตาง ๆ เปนตน

๒.กำรเขยนเพออธบำย คอการเขยนเพอบอกวธท าสงใดสงหนง เชน การเขยนอธบายวธประดษฐสงของ เครองมอตางๆวธใชยาหรอการเขยนเพอชแจง ไขความ ตอบปญหาความร หรอความคดทเขาใจยาก เชน การเขยนอธบายศพท ขอธรรมะตาง ๆ เปนตน

๓.กำรเขยนเพอแสดงควำมคดเหน คอการเขยนเพอแสดงความคดเหนของผเขยนในเรองตาง ๆ เชน ในเรองการศกษา การเมอง เศรษฐกจ สงคม เปนตน ๔.กำรเขยนเพอโฆษณำ คอการเขยนเพอโนมนาว จงใจ หรอเชญชวนใหผอานสนใจสงทเขยนแนะน า เชน การเขยนค าโฆษณา ค าขวญ เปนตน ๕.กำรเขยนเพอสรำงจนตนำกำร คอการเขยนเพอถายทอดอารมณ ความรสก จนตนาการ ใหผอานเกดความรสกและเหนภาพตามผเขยน เชน การเขยนเรองสน นวนยาย บทละคร กวนพนธ เปนตน

๒. ใหนกเรยนบอกองคประกอบของการเขยนสอสารมาโดยละเอยด (๕ คะแนน)

องคประกอบของกำรเขยนสอสำร ประกอบดวย ๑. เนอหำ คอ เนอเรองหรอเรองราวทผเขยนตองการจะใหผอานไดรบทราบ อาจจะเปน

เรองของบคคล เหตการณ สถานท หรออาจจะเปนขอคดเหน จนตนาการ อารมณ ความรสก ฯลฯ อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางประกอบกนกได

๒. ภำษำ คอ ถอยค า ส านวน โวหารตาง ๆ ซงมทงรปแบบตามหลกภาษา และตามความ

เฉลยแบบฝกทกษะท ๓

๓๐

นยมของผใชภาษา ในการเขยนเพอถายทอดเรองราวตาง ผเขยนควรค านงถงการใชภาษาใหเหมาะสมกบเพศ วย อาย ระดบการศกษา ความสนใจของผอาน รวมทงค านงถงกาลเทศะและรปแบบในการน าเสนอดวย

ค ำชแจง ใหนกเรยนเปลยนภาษาในประโยคตอไปนใหเปนภาษาทางการ

(ขอละ ๑ คะแนน รวม ๕ คะแนน)

๑. คณตาและคณยายของนศราตายหมดแลว คณตาและคณยายของนศราถงแกกรรมหมดแลว ๒. ในชวงปดเทอมวดตาง ๆ จะมการบวชสามเณรภาคฤดรอน ในชวงปดภาคการศกษาวดตาง ๆ จะมการบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน ๓. เมอผชายไทยอาย ๒๑ ปเตมจะตองไปจบใบด าใบแดงเพอเขาเปนทหารเกณฑ เมอผชายไทยอาย ๒๑ ปบรบรณ จะตองไปรบการคดเลอกทหารเพอเขาเปนทหาร กองประจ าการ ๔. ขอเชญรวมฟงสวดศพคณมะลวลยทวดทาคอย ขอเชญรวมฟงสวดพระอภธรรมคณมะลวลย ณ วดทาคอย ๕. ในหลวงรบสงใหนายกเรงแกปญหาน าทวมภาคใตโดยดวน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงรบสงใหนายกรฐมนตรเรงแกปญหาอทกภย ภาคใตอยางเรงดวน

เฉลยแบบฝกทกษะท ๔

๓๑

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท ๑ ควำมรเบองตนเกยวกบกำรเขยนสอสำร

ขอท ค าตอบ

1 ก

2 ก

3 ง

4 ค

5 ค

6 ข

7 ค

8 ข

9 ข

10 ค