Zarządzanie finansamiWykład 1

Plan wykładu

• Informacje organizacyjne

• Prezentacja sylabusa

2

Polecana literatura:

• E. F. Brigham, J. F. Houston, Zarządzanie finansami, PWN, Warszawa 2015.

• W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2011.

• A. Rutkowski, Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa 2016.

• J. Jakubczyc, Zarządzanie finansami. Odpowiedzialność finansowa, PWE, Warszawa 2011

3

Obszary tematyczne• Stopa zwrotu instrumentów finansowych i podstawy analizy ryzyka w

finansach. Teoria portfela, portfel rynkowy, premia za ryzyko

• Zmienność wartości pieniądza w czasie i elementy matematyki finansowej.

• Struktura i koszt kapitału.

• Cykl operacyjny kapitału obrotowego netto.

• Podstawowe obszary analizy finansowej.

• Analiza efektywności projektów inwestycyjnych z zastosowaniem techniki project finance.

• Szacowanie zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne.

• Źródła finansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej.

• Transakcje rynku terminowego.

4

Stopa zwrotu z instrumentów finansowych

• Podstawowe instrumenty własnościowe:• Akcje

• Obligacje

• Inne

5

Szacowanie stopy zwrotu z akcji

• Akcja - papier wartościowy potwierdzający udział w kapitale akcyjnym spółki

• Akcja stanowi uosobienie praw i obowiązków akcjonariusza

6

Charakterystyka akcji

• Wartość nominalna - wartość kapitału akcyjnego spółki przypadająca na jedną akcję

• Wartość emisyjna - cena po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta jej pierwszemu właścicielowi

• Wartość księgowa - wartość aktywów netto spółki przypadająca na jedną akcję

• Wartość rynkowa - cena akcji na rynku (powstaje w wyniku spotkania się popytu z podażą)

• Stopa zwrotu z akcji (oczekiwana)– to, ile nabywca spodziewa się zarobić na akcji

• Ryzyko akcji – prawdopodobieństwo tego, że nie zostanie osiągnięta oczekiwana stopa zwrotu

7

Typy akcji

• Akcje zwykłe (common stocks):• dają prawo do udziału w rocznych zyskach (dywidenda)• prawo pierwszeństwa do objęcia akcji nowej emisji (prawo poboru)• prawo do określonej części majątku spółki, w przypadku jej likwidacji• prawa korporacyjne umożliwiające wpływ na funkcjonowanie spółki – akcje

zwykłe dają jeden głos, • mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych,

• Akcje uprzywilejowane, imienne (preferred stocks):• nie mogą być przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych (przy

zbyciu na giełdzie stają się zwykłymi),• dająca dodatkowe przywileje (2 głosy lub do 150% dywidendy lub inne)

8

Wycena akcji

• Modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych

• Analiza podstawowych wskaźników (EPS, BV)

• Wycena metodami analizy fundamentalnej

• Analiza regresji wieloczynnikowej

9

Uproszczony wzór na stopę zwrotu z akcji po roku od zakupu akcji

• 𝑟 =𝑃1−𝑃0+𝑑𝑖𝑣

𝑃0

• Gdzie:

• 𝑃1, 𝑃0- ceny akcji w momencie sprzedaży (1) i nabycia (0)

• 𝑑𝑖𝑣 – dywidenda wypłacona w ciągu roku

10

Oczekiwana stopa zwrotu z akcji

• Gdzie:

• RA- oczekiwana stopa zwrotu z akcji

• ri – stopa zwrotu w i-tym przypadku

• pi – prawdopodobieństwo wystąpienia ri

=

=n

i

iiAprR

1

11

Ryzyko papieru wartościowego

• Metoda zalecana w podręcznikach: wariancja stopy zwrotu (metoda historyczna)

)()(1

1

)(1

2

1

2

1

danychliczbamałaRrn

RVar

okresietymiwzwrotustopar

zwrotustopaśredniaRgdzieRrn

RVar

n

i

i

i

n

i

i

−−

=

−−

−−=

=

=

12

Wariancja stopy zwrotu papieru wartościowegoMetoda ekspertowa

iA

n

i

i pRrVarA −==

2

1

)(

AA RVar=

13

Ryzyko akcji A

Podstawowy dylemat?

• Czy kupować akcje o niskiej stopie zwrotu i niskim ryzyku, czy odwrotnie?

14

Kowariancja stóp zwrotu z akcji A i B (metoda historyczna)

zwrotustopyśrednieRR

RsRrn

RRCov

RsRrn

RRCov

BA

Bi

n

i

AiBA

Bi

n

i

AiBA

,

)()(1

1),(

)()(1

),(

1

1

−−−

=

−−=

=

=

dla małej liczby

danych

15

Kowariancja stóp zwrotu z akcji A i B (metoda ekspertowa)

ascenariusztegoibienstwoprawdopodop

uscenariusztymiwBAakcjizwrotustopysr

BakcjizwrotustopaoczekiwanaR

AakcjizwrotustopaoczekiwanaR

pRsRrRRCov

i

ii

B

A

i

n

i

BiAiBA

−−

−−

−

−

−−==

,,

,

,

))((),(1

16

Korelacja stóp zwrotu z papierów wartościowych

papierówobuzwrotustóp

stdodchylenia

RRCovRR

BA

BA

BABA

.,

),(),(

−

=

Wskaźnik korelacji zawiera się w przedzialeod -1 do 1

17

Portfel dwóch akcji

A

B

A+B

t

R

A

B

A+B

t

R

Stopy zwrotu skorelowane dodatnio Stopy zwrotu skorelowane ujemnie18

Ryzyko portfela akcji A i B

• Dane wejściowe:• oczekiwane stopy zwrotu z akcji A i B

• ryzyko akcji A i B

• udziały akcji A i B - x

• korelacja pomiędzy stopami zwrotu z akcji

19

Obliczane oczekiwanej stopy zwrotu z portfela

• RA – stopa zwrotu z akcji A

• RB – stopa zwrotu z akcji B

• RP – stopa zwrotu z portfela

Traktujemy powyższe stopy jako zmienne losowe

• RP = xA RA + xB RB

RP jest zmienną losową, będącą kombinacją liniową zmiennych losowych RA , RB

• E(RA) – oczekiwana stopa zwrotu z akcji A

• E(RB) – oczekiwana stopa zwrotu z akcji B

• E(RP) – oczekiwana stopa zwrotu z portfela

• E(RP) = xA E(RA) + xB E(RB)

20

Wariancja, odchylenie std. portfela dwóch akcji A i BVar RP = xA

2Var RA + xB2 Var RB + 2 xA xB•Cov( RA , RB)

Var RP – wariancja portfela

Cov( RA , RB ) – kowariancja stóp zwrotu akcji A, B

σP = √ Var RP

σP - odchylenie standardowe portfela (Ryzyko portfela)

21

Zbiór możliwości inwestycyjnych dla portfela trzech akcjiKrótka sprzedaż (kolor różowy). Bez krótkiej sprzedaży (kolor granatowy)

8,00%

10,00%

12,00%

14,00%

16,00%

18,00%

20,00%

8,00% 18,00% 28,00% 38,00% 48,00%

Ryzyko

Stopa zwrotu22

Dwa podstawowe typy ryzyka

23

Co może być miarą ryzyka systematycznego?

• Współczynnik beta – miara wrażliwości stopy zwrotu z danego papieru wartościowego na zmiany stopy zwrotu z portfela rynkowego

• Współczynnik beta mierzony jest jako:

• 𝛽𝑗 =𝑐𝑜𝑣 𝑅𝑗𝑅𝑚

𝑣𝑎𝑟 𝑅𝑚

24

Model Capital Assets Pricing ModelModel wyceny aktywów kapitałowych

Rj = Rf + βj (Rm – Rf)Gdzie:

Rj = Oczekiwana stopa zwrotu z akcji j Rf =Stopa zwrotu z papierów wolnych od ryzykaβj = miara ryzyka systematycznego akcji j Rm = Oczekiwna stopa zwrotu z portfela rynkowego(Rm – Rf) = Premia za ryzyko

25

βf=0 βm=1

Rf

Rm

S

M

Security-market Line

Pytania:

• Co to są akcje?

• Jakie są podstawowe typy akcji?

• Co to jest stopa zwrotu z akcji?

• Co to jest ryzyko akcji?

• Od czego zależy ryzyko akcji?

• Jak mierzymy ryzyko akcji?

• Jakie są podstawowe typy ryzyka akcji?

• Co to jest portfel rynkowy?

• Co to jest współczynnik beta?

26