Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów

WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY

DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

STOPIEŃ SZKOLNY – 14.11.2014 R.

1. Test konkursowy zawiera 30 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie

masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.

2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.

3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.

4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną,

prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.:

A B C D

Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem

B , po czym skreśl właściwą literę, np.:

A B C D

5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie

zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. Przedstaw tok rozumowania prowadzący

do wyniku.

6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się

z innymi uczestnikami konkursu.

7. Podczas rozwiązywania zadań nie możesz korzystać z kalkulatora.

8. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.

9. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

10. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie.

X

X X X

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

2 z 12

Zadanie 1. (1p.)

Turysta chce kupić jak najdokładniejszą mapę. Spośród czterech oferowanych map powinien

wybrać mapę w skali

A. 1 : 50 000

B. 1 cm - 0,3 km

C. 1 cm - 100 m

D. 1 : 80 000

Zadanie 2. (2p.)

Określ prawdziwość poniższych zdań. Przy zdaniach prawdziwych wpisz literę P, a przy

fałszywych literę F.

A. Równik dzieli Ziemię na półkulę wschodnią i zachodnią - .....

B. Wszystkie punkty położone na tym samym południku mają taką samą długość

geograficzną - …..

C. Dwa punkty położone na tym samym równoleżniku mają taki sam czas słoneczny -

…..

D. Szerokość geograficzna przyjmuje wartości od 0° do 180° - …..

Na podstawie danych zawartych w tabeli rozwiąż zadanie 3 i 4.

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

temperatura ( °C)

-32,5 -29,0 -28,0 -22,6 -19,5 -6,7 -4,5 -6,6 -19,9 -21,6 -26,9 -29,3

Zadanie 3. (1 p.)

Roczna amplituda temperatury powietrza w prezentowanej stacji meteorologicznej wynosi

A. 37,0 °C

B. -37,0 °C

C. 28,0 °C

D. -28,0 °C

Zadanie 4. (1 p.)

Zanotowane średnie miesięczne temperatury powietrza są charakterystyczne dla klimatu

A. polarnego.

B. subpolarnego.

C. umiarkowanego chłodnego kontynentalnego.

D. umiarkowanego ciepłego kontynentalnego.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

3 z 12

Zadanie 5. (2p.)

Wśród wymienionych określeń podkreśl nazwy czynników klimatotwórczych.

temperatura powietrza, szerokość geograficzna, prądy morskie, amplituda temperatury,

opady atmosferyczne, anomalia pogodowa, działalność człowieka, rzeźba terenu

Zadanie 6. (1p.)

Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie nazwy form rzeźby terenu powstałych w wyniku

działania wód wypływających z topniejącego lodu.

A. pradolina, sandr, morena

B. sandr, pradolina, oz

C. dolina U-kształtna, uwał, pradolina

D. morena, rynna, wytopisko

Zadanie 7. (3p.)

Wpisz w odpowiednie miejsca trzy skutki ruchu obrotowego Ziemi i trzy skutki ruchu

obiegowego Ziemi.

Ruch obrotowy Ziemi: Ruch obiegowy Ziemi

1. 1.

2. 2.

3. 3.

Zadanie 8. (2p.)

Do podanych form terenu dopisz procesy, które doprowadziły do ich powstania. Skorzystaj

z poniższych podpowiedzi.

klif

dolina U - kształtna

wydma

mogot

procesy krasowe, abrazja, akumulacja, erozja lodowcowa, wietrzenie fizyczne

Zadanie 9. (2p.)

Do podanych zjawisk dobierz najlepszą metodę kartograficzną służącą do przedstawienia ich

na mapie.

lesistość poszczególnych województw - ……………………………………………

średnie temperatury stycznia - ……………………………………………

rozmieszczenie ludności - ……………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

4 z 12

Zadanie 10. (2p.)

Przyporządkuj nazwie typu krajobrazu odpowiadający mu opis wpisując obok właściwe

litery.

las równikowy – ………………..

pustynia – ………………..

sawanna – ………………..

tundra – ………………..

A. Wieczna zmarzlina, mchy, porosty, krzewinki.

B. Długa mroźna zima, las iglasty.

C. Codziennie ulewne deszcze, duże zróżnicowanie gatunkowe, epifity.

D. Bardzo uboga roślinność, niskie opady i duże dobowe amplitudy powietrza

atmosferycznego.

E. Teren porośnięty trawami, wśród których występują pojedyncze akacje

i baobaby.

Zadanie 11. (2 p.)

Dokończ poniższe zdania odpowiednimi określeniami.

A. Rodzaj rowu tektonicznego biegnącego wzdłuż środka grzbietu oceanicznego -

………………………………………………………. .

B. Podłużne zagłębienia dna oceanicznego w rejonach subdukcji -

………………………………… .

C. Miejsce we wnętrzu Ziemi, z którego rozchodzą się fale sejsmiczne -

…………………………………… .

D. Skala do określania siły trzęsień Ziemi -

……………………………………………………………………… .

Zadanie 12. (3 p.)

Uzupełnij tabelę dopisując właściwy typ klimatu, roślinności lub rodzaj gleby. Wstaw

odpowiednią szerokość geograficzną (wybierz spośród podanych poniżej).

Typ klimatu Szerokość

geograficzna Typowa roślinność Gleba

65°N tundra gleby tundrowe

roślinność twardolistna,

makia

umiarkowany

kontynentalny, ciepły

czarnoziem

Szerokość geograficzna : 25°N, 50°N, 40°N

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

5 z 12

Zadanie 13. (1 p.)

Rysunki przedstawiają oświetlenie Ziemi w różnych porach roku.

A B C D

Źródło: Jan Kądziołka, Podstawy geografii w zadaniach, WSiP, Warszawa 1994

Oświetlenie Ziemi dnia 22 czerwca przedstawia rysunek

A B C D

Zadanie 14. (2 p.)

Oblicz odległość rzeczywistą między miejscem A i miejscem B jeżeli na mapie w skali

1 : 4 000 000 wynosi ona 6,7 cm. Zapisz obliczenia.

Miejsce na obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 15. (3 p.)

34°S, 151°E to współrzędne geograficzne wybranego miejsca na Ziemi. Oblicz odległość tego

miejsca od bieguna południowego. Zapisz obliczenia.

A. w stopniach

Miejsce na obliczenia:

Odpowiedź:

B. w kilometrach

Miejsce na obliczenia:

Odpowiedź:

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

6 z 12

Zadanie 16. (4p.)

Rysunek przedstawia siatkę południków i równoleżników od strony bieguna północnego.

a) Określ kierunek, w którym po liniach siatki porusza się obiekt

z punktu A do punktu C .....................................................

z punktu C do punktu B .....................................................

z punktu B do punktu A .....................................................

b) Podkreśl odcinki, których długość można obliczyć bez znajomości skali mapy.

A – B B – C C – D D – E E – F

c) Uzasadnij swój wybór.

Odpowiedź:

Korzystając, z zamieszczonego rysunku, przedstawiającego dzienny łuk Słońca w dniu

równonocy, wykonaj zadania od 17 do 19.

Źródło: oprac. własne

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

7 z 12

Zadanie 17. (1p.)

W jakim dniu w ciągu roku można zaobserwować sytuację przedstawioną na rysunku?

Odpowiedź:

Zadanie 18. (1p.)

Określ szerokość geograficzną miejsca obserwacji.

Odpowiedź:

Zadanie 19. (1p.)

Do której strefy oświetlenia Ziemi należy przedstawiony na rysunku punkt obserwacji?

Odpowiedź:

Zadanie 20. (2p.)

Z każdego wiersza wykreśl nazwy lub pojęcia, które nie pasują do pozostałych.

A. geoida, elipsoida, planetoida, kula

B. izobary, izohipsy, izohiety, izotermy

C. rędzina, less, mada, bielica

D. szron, śnieg, deszcz, mżawka

Zadanie 21. (3p.)

Uzupełnij tabelę wstawiając odpowiedzi: A, B, C, D. Ta sama odpowiedź może się powtarzać

w różnych miejscach. Są rubryki, w których musisz wstawić dwie odpowiedzi.

A. dzień trwa 12 godzin

B. dzień dłuższy niż 12 godzin

C. najdłuższy dzień w roku

D. najkrótszy dzień w roku

Data

22 VI 22 XII

Quito (0° , 78° W)

Helsinki (60° N, 25° E)

Sydney (34° S, 151° E)

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

8 z 12

Zadanie 22. (2p.)

Określ prawdziwość poniższych zdań. Przy zdaniach prawdziwych wpisz literę P, a przy

fałszywych literę F.

A. Do orientowania map w terenie nie zawsze potrzebna jest busola lub kompas - .....

B. Idąc zgodnie z azymutem 135 turysta zmierza w kierunku południowo – zachodnim -

…..

C. Mapa w skali 1 : 25 000 to mapa topograficzna - …..

D. Metoda powierzchniowa zaliczana jest do ilościowych metod prezentacji danych - …..

Zadanie 23. (2p.)

Uzupełnij tabelę nazwami wiatrów, wybierając spośród podanych.

Wiatry: bryza, fen, monsun, pasat

Nazwa wiatru Opis

Porywisty, ciepły, suchy.

Na półkuli północnej jest to wiatr północno – wschodni,

a na południowej – południowo – wschodni.

Siła wiatru jest największa wczesnym popołudniem i nad ranem.

Opady związane z tym wiatrem są przyczyną powodzi.

Zadanie 24. (2p.)

Oblicz różnicę czasu słonecznego między Warszawą (52N, 21E) i Toronto (43N, 79W).

Która godzina czasu strefowego będzie w Warszawie, jeśli w Toronto jest godzina 8.15 czasu

strefowego?

Miejsce na obliczenia:

Odpowiedź:

A. różnica czasu słonecznego - ...................

B. godzina czasu strefowego - ...................

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

9 z 12

Zadanie 25. (3p.)

Na mapie rozmieszczenia opadów na kuli ziemskiej oznaczono wybrane rejony literami od A

do E. Określ wielkość opadów poprzez skreślenie błędnego słowa. Wskaż czynnik, który

w największym stopniu wywarł wpływ na opady w każdym z tych regionów.

Litera na mapie Suma opadów Czynnik klimatotwórczy

A duża / mała

B duża / mała

C duża / mała

D duża / mała

Zadanie 26. (2p.)

Dopisz numer wykresu do typu klimatu.

I II III IV

A. klimat podzwrotnikowy morski - …..

B. klimat równikowy wybitnie wilgotny - …..

C. klimat zwrotnikowy suchy - …..

D. klimat zwrotnikowy monsunowy - …..

A

D

C

B

E

F Źródło: www.wikinng.edu.pl

Źródło: Blandyna Zajdler, Jak pracować z mapą? Karty

pracy dla szkół ponadgimnazjalnych. Geografia fizyczna

z elementami geografii regionalnej,Wydawnictwo Res

Polona &Westermann

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

10 z 12

Korzystając z mapy Europy, zamieszczonej poniżej, wykonaj zadania 27 i 28.

Źródło: A. Niewińska, F. Plit, S. Zając, Sprawdziany dla gimnazjalistów , WSiP, Warszawa 2001

Zadanie 27. (2p.)

Określ 4 cechy położenia geograficznego punktu A, wykorzystując wyłącznie informacje

i nazwy geograficzne widoczne na mapie.

1. …………………………………………………………..

2. …………………………………………………………..

3. …………………………………………………………..

4. …………………………………………………………..

Zadanie 28. (2p.)

Na tej samej mapie zaznaczono cyframi arabskimi typy wybrzeży. Wstaw do tabeli nazwy

rodzajów wybrzeży, wybierając spośród podanych (szkierowe, mierzejowo – zalewowe,

riasowe, dalmatyńskie, fiordowe).

1 2 3 4

A

4

2

3

1

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – GIMNAZJUM

STOPIEŃ SZKOLNY

11 z 12

Zadanie 29. (2p.)

Wybierz poprawne dokończenie każdego zdania, zaznaczając odpowiedź A lub B.

1. Zagłębienie na szczycie stożka wulkanicznego, przez które

wydobywają się produkty erupcji wulkanicznej to

A komin wulkaniczny.

B krater.

2. Gorący stop krzemianów i glinokrzemianów zalegający

głęboko pod powierzchnią Ziemi to

A magma.

B lawa.

3. Grubość skorupy oceanicznej w porównaniu

do skorupy kontynentalnej jest

A większa.

B mniejsza.

4. Przybrzeżna część dna oceanicznego będąca podwodnym

przedłużeniem kontynentu to

A szelf.

B stok kontynentalny.

Zadanie 30. (3p.)

Fotografie A. - D. przedstawiają cztery formy terenu występujące w górach.

Na podstawie fotografii i własnej wiedzy uzupełnij tabelę.

Procesy do wyboru: odpadanie, erozja wgłębna, osuwanie, wietrzenie mrozowe

Formy do wyboru: piarg, osuwisko, dolina V-kształtna, gołoborze

Nr fotografii Proces rzeźbotwórczy Nazwa formy

A

B

C

D

Źródło:

Fot. A – www.geografia_liceum.republika.pl

Fot. B – www.national-geographic.pl

Fot. C – www.forum.nikoniarze.pl

Fot. D – www.ematura.edu.pl

C A

B D

Brudnopis (nie jest sprawdzany)