wojna sprawiedliwapacyfizmetyka pokoju

Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb!

A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu.

„Panie, użyczysz nam pokoju, bo i wszystkie nasze dzieła Tyś nam zdziałał!” Iz. 26:12 

Pokój to jeden z głównych znaków Królestwa Bożego (Ks. Iz.).

Jak Bóg / Jezus wypełnił (wypełnia) to proroctwo?

Iz. 31:1

Bóg działa, On wprowadza pokój, ale my bierzemy w tym udział (działa także przez nas, w mocy swojego Ducha).

Zatem ufność w Boga nie oznacza bierności, lecz bycie wyposażonym do proaktywnego czynienia Bożej woli.

Rezultatem sprawiedliwości jest pokój i bezpieczeństwo.

Sprawiedliwość, pokój i miłosierdzie/litość opisują

zarówno Bożą wolę jak i Jego działanie na rzecz wyzwolenia

swojego ludu.

Iz. 54:10; 60:17-18

Sługa Pański wprowadzi rządy i miłosierdzie Boga:

Iz. 42:2; 53:7-9; 49:6; 56;3,7.

Boży plan, by zapraszać pogan do wspólnoty, był przeciwieństwem postaw i programu Izraela. Żydzi nienawidzili Rzymian, pragneli wolności religijnej oraz politycznego i ekonomicznego wyzwolenia.

Jezus przewidział, że ta nienawiść doprowadzi do buntu, którego rezultatem będzie m.in. zburzenie świątyni.

W 70 n.e. Żydzi Chrześcijańscy wypełnili proroctwo Jezusa; nie walczyli z Rzymianami, lecz uciekli z Jerozolimy, głosząc pokój i miłość Boga także Rzymianom przez swoje słowa i świadectwa. (Mk. 13:14-23; 30)

Ten sam wzór dot. także działania Chrystusa, gdy powróci ponownie.

W Apokalipsie Św. Jana zwolennicy Bestii stosują przemoc, ale zwolennicy Baranka już nie. Bauckham pisze, że Chrystus już wygrał decydującą (eschatologiczną) bitwę przez swoją śmierć i zmartwychwstanie. Zatem Jego naśladowcy mają iść tą samą drogą; dać świadectwo, nawet jeśli doprowadzi to do męczeńskiej śmierci.

W Apok. 11, narody nawrócą się i oddadzą chwałę Bogu przez świadectwo (ogień wychodzi z ich ust, tj. miecz ducha, czyli słowo prorockie) i śmierć dwóch świadków.

Zwolennicy Baranka odnoszą zwycięstwo przez śmierć Chrystusa, przez świadectwo i własną śmierć.

„Teraz nastało zbawienie, potęga i królowanie Boga naszego i władza Jego Pomazańca ... A oni zwyciężyli dzięki krwi Baranka i dzięki słowu swojego świadectwa, i nie umiłowali dusz swych - aż do śmierci.”

Apok. 12:10-11

Stary Testament mówi zarówno o dżihadzie jak i o czynieniu pokoju.

Które z tych wątków lansuje Jezus?

Czy cytuje fragmenty, które powołują lud boży do przemocy i wojny czy raczej do czynienia pokoju?

Przemieniające inicjatywy bożej łaski: Czyńmy pokój!

Zamiast pozostać w ślepym załuku grzechu i przemocy (gniew, nienawiść, zemsta, sądy i procesy, przemoc, morderstwo), mamy podjąć inicjatywę, aby pójść do (brata, sąsiada, wroga) i czynić pokój, bronić godności człowieka, znosić niesprawiedliwość społeczną, szukać pojednania.

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Apokaliptyczne zwycięstwo Izraela nad narodami

Eschatologiczny sąd nad Izraelem oraz nad innymi narodami.

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Izrael jako naród „oczyszczony” z obcych, chorych, grzeszników, niepełnospraw-nych, prostytutek, celników oraz biednych.

Bóg nie wyklucza „nieczystych” lecz okazuje im miłosierdzie; zaprasza, włącza ich do wspólnoty ze sobą i swoim ludem.

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Nienawiść wobecSamarytanów

Jezus okazał miłosierdzie Samarytance oraz opisał Samarytanina jako tego, który okazał miłosierdzie innym.

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Biada poganom!

Biada wszystkim w Izraelu, nie tylko poganom (Łk. 10:13).

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Narodowe powstanie

Pojednawcze inicjatywy wobec wrogów, żal z powodu własnej nienawiści.

Wizje różnych frakcji żydowskich Nauczanie Jezusa

Nienawiść wobec Rzymskich żołnierzy i setników

Szacunek oraz pojednawcze inicjatywy wobec Rzymskich żołnierzy i setników

Zapowiadają prześladowanie. Gdy uczniowie brali to dosłownie, (Mamy dwa miecze!) Jezus uświadamiał, że nic z tego nie zrozumieli. Ostrzegł ich przed życiem za pomocą miecza – bo to jest droga zemsty i morderstw.

To jest droga, którą wybrał Jezusa.

Paweł także to potwierdza. Nawet, gdy używa retoryki wojennej (np. 2 Kor. 10:3-6; Fil. 1:27-30; Ef 6), to podkreśla, że nasza „broń” jest duchowa.

Jezus wjechał do Jerozolimy na ośle, jako Mesjasz pokoju (Zach. 9:9-10).

„Oczyszczanie” świątyni? Używał mocy, ale nie przemocy wobec ludzi.

Wieczerza Pańska: Symbolizuje ofiarną służbę i przebaczenie.

W ogrodzie Getsemane oparł się pokusie, aby przyjąć kielich – bo to byłaby droga przemocy.

Ukrzyżowanie: dominacja przez przemoc przebaczenie, odkupienie, pojednanie.

Zmartwychwstanie: ewangelia dla wszystkich narodów.

Początki: Stoicyzm.

Ambroży i Augustyn (Kontekst: natarcie barbarzyńców na Imperium Rzymskie).

Wpływ: filozofia, prawo między-narodowe, polityka wojskowa, w tym Wojska USA i Wojska RP, NATO itp.

Zakłada się, że zabicie człowieka jest złe.

Aby usprawiedliwić zabicie i inne nieszczęścia wynikające z wojny, potrzebna jest adekwatna przyczyna (uzasadnienie), np. obrona niewinnych ludzi przed najeźdźcami, albo zbrojna interwencja w obronie sprawiedliwości.

Ogólne zasady są wyjaśnione w formie konkretnych kryteriów.

Trzeba je znać, aby móc osądzić, czy wojna jest „sprawiedliwa”, i aby zdecydować czy powinniśmy brać w niej udział.

Np. obrona granic państwowych. Także, aby powstrzymać systematyczne i trwałe naruszenie praw do życia, wolności i godności znacznych grup ludzkich. (np. skuteczne interwencje w Pakistanie i w Ugandzie; brak takiej interwencji w Rwandzie!).

Należy przestrzegać procesów konstytucyjnych i legislacyjnych.

Należy szukać potwierdzenia np. w ONZ czy innych organizacjach narodowych bądź koalicjach; bo wiele krajów ponosi ogromne koszty zwiazane z wojną; bo narody często się mylą, gdy idą na wojnę.

Rządy muszą mówić prawdę i zapewniać wolną prasę, aby ludzie mogli właściwie oceniać decyzje rządu.

Najpierw: negocjacje, pertraktacje, procesy pokojowe, wszelkie możliwości zapobieżenia wojnie.

Nota bene: zarówno wojna w Wietnamie jak i wojna w Iraku nie spełniły tego kryterium. I ta ostatnia wojna stała się początkiem drogi ku terroryzmowi m.in. dla Bina Ladena.

Celem jest, aby osiągnąć sprawiedliwy pokój dla wszystkich.

Ani zemsta ani podbój, ani zysk ekonomiczy ani ideologia nie stanowią podstawy do wojny sprawiedliwej.

Wrogowie, w tym wrogie narody, są przyszłymi partnerami na arenie międzynarodowej. Należy ich zatem tak traktować (zarówno pod względem moralnym jak i strategicznym).

Brak takiej intencji po pierwszej wojnie światowej był ważnym czynikiem w rozpoczęciu drugiej wojny światowej.

Prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu było widoczne w drugiej wojnie światowej, a także do pewnego stopnia w Korei, ale nie w wojnie w Wietnamie.

Całe dobro osiągnięte w wyniku działań wojennych jest większe niż suma cierpienia, strat i nieszczęść z nich wynikających.

Rząd(y) muszą ogłaszać swoje plany rozpoczęcia wojny oraz podawać warunki na to jak jej zapobiec.

1. Wojna sprawiedliwa musi spełniać wszystkie kryteria.

2. Rządy, politycy, itp. często używają teorii wojny sprawiedliwej, aby rozpocząć wojnę niesprawiedliwą albo aby prowadzić wojnę „sprawiedliwą” w sposób niesprawiedliwy.

3. Dla chrześcijan, podstawowym celem jest zaprowadzanie pokoju i nie stosowanie przemocy. Dla nich, teoria wojny sprawiedliwej jest podstawą do zminimalizowania przemocy, zabijania i niesprawiedliwości, a nie sposobem na uzasadnienie prowadzenia wojny czy udziału w niej.

Naszym Panem jest Jezus, a nie prawo do zemsty, nacjonalizm, itp.

Dla Chrześcijan nie ma sfery świeckiej, w której Chrystus nie jest Panem i w której panuje inna etyka.

Jest to sprzeczne z ideologią dawnej endecji, która jest wciąż jeszcze żywa w niektórych kręgach w Polsce!

To był główny pogląd i praktyka Chrześcijan przez pierwsze 300 lat.

Potem: Franciszkanie, Waldensi, Anabaptyści, Kwakrzy, Bracia Czescy, Zielono-świątkowcy, itp.

Pacyfiści byli zawsze obecni w innych denominacjach i jest ich coraz więcej.

1. Trzeba traktować serio drogę Jezusa i świadectwo Nowego Testamentu. Jezus nauczał o pokoju (etyce pokoju) i dawał temu świadectwo przez swoje życie i śmierć.

2. a) Pacyfizm jako reguła (nigdy nie wolno iść na wojnę lub używać przemocy).

b) Pacyfizm jako styl życia, ze względu na posłuszeństwo Chrystusowi i na Królestwo Boże (teraz i w eschaton).

Pacyfizm jako wyraz naśladowania Chrystusa jest bardziej elastyczny niż pacyfizm jako reguła. Bonhoeffer jest przykładem takiego podejścia.

3. Pacyfizm nie jest sprzeczny ze wsparciem dla policji.

4. Pacyfizm nie jest pasywny (bierny) lecz proaktywny. Pochodzi z pax facere, czyli „czynić pokój”.

5. Pacyfizm ocenia na podstawie wierności Chrystusowi, a nie skuteczności. Wierzy, że rzeczywistość „skłania się ku sprawiedliwości”. Skoro tak jest (bo Jezus jest Panem i to jest jego Droga), niestosowanie przemocy może być bardziej skuteczne niż stosowanie przemocy. Akcja zbrojna co najwyżej odnosi sukces na poziomie 50%.

6. Pacyfizm Chrześcijański, jeśli wyznaje, że Jezus jest Panem, nie ograniczy etyki pacyfizmu do kościoła, lecz zachęca społeczeństwo, rządy do niestosowania przemocy.

Zob.: Artykuły Tietza i Greena o Bonhoefferowskiej etyce pokoju.

1. Popieraj bezpośrednie działanie czyniące pokój bez przemocy.

2. Podejmuj niezależne (jednostronne) inicjatywy, aby zredukować zagrożenia.

3. Korzystaj z mediacji, by szukać rozwiązania konfliktu.

4. Weź odpowiedzialność za swój wkład w konflikty i niesprawied-liwe działania; szukaj pojednania i przebaczenia.

5. Wspieraj demokrację, prawa człowieka i wolność religijną.

6. Wspieraj sprawiedliwy i trwały rozwój ekonomiczny.

7. Współpracuj z powstającymi na świecie grupami, instytucjami i ośrodkami, które działają na rzecz sprawiedliwego pokoju.

8. Umocnij ONZ i inne międzynarodowe organizacje (może nie we wszystkim ).