4.4 การปรบปรงพนธสกร

การปรบปรงพนธสกรตองทาทงการคดเลอกพอแมพนธทดและเลอกวธการผสมพนธทเหมาะสมควบคกนไปจงจะประสบความสาเรจ โดยเฉพาะลกษณะทมความสาคญทางเศรษฐกจ ไดแก การเจรญเตบโต ประสทธภาพการใชอาหาร คณภาพซาก จานวนลกตอครอก ประสทธภาพการสบพนธความสามารถในการปรบตวเขากบสภาพแวดลอม เปนตน สวนใหญเปนลกษณะปรมาณ ซงเปนผลจากความสามารถทางพนธกรรมและมสภาพแวดลอมเขามาเกยวของดวย ดงนนการปรบปรงพนธสกรใหไดลกษณะทดตามความตองการตองทาการคดเลอกทงพอพนธและแมพนธทมความสามารถทางพนธกรรมในการถายทอดลกษณะตาง ๆ ไปในชวงตอไปไดและเลอกวธการผสมพนธทเหมาะสม

4.5 เปาหมายการปรบปรงพนธสกร

การปรบปรงพนธสกร มเปาหมายดงน1. เพอคดเลอกสายแมพนธทดทสด มความแขงแรง ทนโรค ทน

รอน และควรมคาการทดสอบฮาโลเธน (ความเครยด) เปนลบ2. เพอคดเลอกสกรสาวทดแทนทดทสด ถานาสกรสาวเขามา

ทดแทนใหเรวทสดในระยะไมเกน 2 ป แลวปลดแมพนธเกาออกจากฝงผสมพนธ จะทาใหพฒนาลกษณะทางพนธกรรมไดเรวขน เนองจากสกรสาวจะมความสมบรณพนธในระยะ 1 ป

3. เพอคดเลอกพอพนธทดทสด พอพนธควรไดรบการทดสอบสมรรถภาพการสบพนธและมลกษณะทางเศรษฐกจด ไดแก อตราการเจรญเตบโต ประสทธภาพการใชอาหารและลกษณะซาก ซงสามารถถก

ถายทอดใหลกไดโดยทาการเกบนาเชอของพอพนธสกรเหลานไวเพอใชในการขยายพนธตอไป

4.6 ความเปนมาของการคดเลอกพนธ

การคดเลอกพนธสกรมการทากนมานานแลว นกปรบปรงพนธพยายามสรรหาพนธสกรตาง ๆ ทมอยในโลกมาคดเลอกพนธและปรบปรงพนธเพอใหไดสกรทเหมาะสม และตรงตามความตองการของผบรโภคในแตละยคแตละสมย เชน ในสมยกอนสงครามโลกครงท 2 การเลยงสกรในสหรฐอเมรกาตองการนามนมาใชในการประกอบอาหารและผลตวตถระเบด สวนเนอสกรเปนผลพลอยได ดงนนสกรพนธในตอนนนจงมลกษณะไปในทางดานการผลตไขมน สกรพนธทเลยง ไดแก พนธดรอค เบกเชยรและโปแลนดไชนา ตอมาเมอความตองการนามนลดนอยลง เนองจากผบรโภครกษาสขภาพมากขนจงหนมาบรโภคนามนพชแทน จงทาใหนกเลยงสกรหนกลบไปเลยงสกรพวกทมไขมนนอย ไดแก พนธลารจไวทแลนดเรซ เปนตน แตในสหรฐอเมรกาในสมยนนยงไมสนใจเรองคณภาพซากหรอปรมาณไขมนมากนกเพราะตลาดเนนเปอรเซนตการสญเสยทโรงฆามากกวา เนองจากเนอสกรสวนใหญนาไปผลตอาหารสาเรจรปมากกวาการจาหนายในรปเนอสด ในองกฤษนยมเนอสวนเบคอน (เนอสามชน) กนมาก สกรทเลยงเพอสงขายในตลาดองกฤษจงเนนคณภาพของเนอ มปรมาณเนอมากไขมนนอย สกรพนธทเลยง ไดแก พนธลารจไวท แลนดเรซ และเวล ในฝร งเศส อตาลเยอรมน เนเธอรแลนด เบลเยยม และสเปน เปนตน ผบรโภคคอนขางเนนคณภาพของเนอสกร ไมวาจะเปนเนอสวนสะโพก เนอสน เนอสามชนตลอดจนสสนของเนอดวย นกปรบปรงพนธจงคดเลอกสกรทมสะโพกใหญ หลงหนา เนอสนใหญยาวและสของเนอแดงสดนารบประทาน สกรพนธทเลยง ไดแก พนธแลนด

เรซ เวล และเพยวเตรยน ในเอเชยตลาดการซอขายสกรนยมการตราคาสกรขนจากการดรปรางภายนอก นกปรบปรงพนธจงไดคดเลอกพนธสกรใหได ตามความตองการของตลาด นกปรบปรงพนธพยายามคดเลอกพนธสกรหไดสกรทถกใจทงผเลยงสกร คนจบสกร และเขยง แตการคดเลอกสกรพนธใดพนธหนงมาเพอผลตสกรใหไดตามความตองการนนทาไดยาก เนองจากสกรแตละพนธจะมทงขอดและขอเสยในตวเอง ดงนนเพอเปนการแกปญหาดงกลาวนกปรบปรงพนธไดนาเอาสกรพนธตาง ๆ มาผสมพนธกน เพอผลตสกรลกผสมทรวมเอาลกษณะทดจากแตละพนธมาใชใหเปนประโยชน สกรลกผสมสวนใหญจงมเจรญเตบโตเรว กนอาหารนอยมความแขงแรงขน ใหลกดกขนและเลยงงาย เรยกวา มพลงอดเเจ หรอ เฮตเตอโรซส (heterosis) สกรลกผสมทนยมในปจจบน คอ สองสายเลอด สามสายเลอด หรอสสายเลอด ซงสวนใหญทากนในระดบฟารมขนาดใหญหรอระดบบรษททมแผนการผสมพนธทแนนอน และสวนใหญอยในยโรปและสหรฐ-อเมรกา ประเทศไทยไดนาเขาสกรพนธตาง ๆ หรอสกรสายพนธตาง ๆ จากตางประเทศเขามาเลยง อาจจะมลกษณะบางลกษณะทเราไมตองการตดมาดวยและสกรขนลกผสมทไดในชวงตอ ๆ ไปมยนคตางกนสง ถามการนาเอาสกรขนลกผสมนนมาทาพนธใหมผลผลตทไดในชวงตอไปมกจะสผลจากพอแมพนธไมได

4.7 การคดเลอกพอแมพนธสกรการคดเลอก (selection) เปนขบวนการคดเลอกสกรไวใชเปนพอ

พนธและแมพนธในการผลตลกชวงตอไปโดยใชขอมลทมอย การคดเลอกสกรมความสาคญในการปรบปรงพนธสกร เนองจากลกษณะพนธกรรมจะถายทอดจากพอแมสลกหลานได ถาคดเลอกพอพนธและแมพนธทมลกษณะดตามความตองการมาผสมกน ลกทออกมาจะมลกษณะนนดวย

ถาการคดเลอกกระทาไมถกตองถงแมวาจะมการผสมพนธดแคไหนกไมมประโยชน

ลกษณะทสาคญทางเศรษฐกจของสกรสวนใหญเปนลกษณะปรมาณ ไดแก การเจรญเตบโตจานวนลกตอครอก นาหนกหยานม คณภาพซาก เปนตน ซงการแสดงลกษณะนนเปนผลมาจากความสามารถทางพนธกรรมในตวสตวและสภาพแวดลอม ดงน

P = G + E P = Phenotype (ลกษณะทแสดงออก) G = Genotype (ความสามารถทางพนธกรรม) E = Environment (สภาพแวดลอม)

สภาพแวดลอม ไดแก อาหาร การจดการ โรงเรอน สภาพอากาศ โรคและพยาธ เปนตน ถาสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไป การแสดงลกษณะของสกรกจะเปลยนแปลงไปดวย ถงแมวาพนธกรรมจะคงเดม

การคดเลอกลกษณะทางเศรษฐกจของสกรนน ตองคดเลอกความสามารถทางพนธกรรมซงทาไดยาก เนองจากมอทธพลของสภาพแวดลอมเขามาเกยวของอยดวย ทาใหลกษณะทแสดงออกมามความผนแปรไปจากพนธกรรมทมอยในตวสกร หากสภาพแวดลอมมสวนทาใหการแสดงออกของลกษณะผนแปรไป การคดเลอกจะทาไดลาบากเนองจากไมแนใจวาลกษณะทแสดงออกเปนผลจากพนธกรรมหรอสภาพแวดลอม การคดเลอกสกรทาไดกตอเมอสกรในฝงทจะคดเลอกมความแตกตางทางพนธกรรมมาก ๆ ถาสกรในฝงมลกษณะสมาเสมอหรอเหมอนกน การคดเลอกทาไดยากและโอกาสทจะปรบปรงพนธกนอยลง ถาลกษณะใดไดรบอทธพลของพนธกรรมมาก ลกษณะนนจะแสดงออกมาใกลเคยงพนธกรรมและการคดเลอกลกษณะนนจะมความแมนยาสง ดงนนนกปรบปรงพนธจงไดหาวธวดอตราสวนของอทธพลของพนธกรรม

และสภาพแวดลอมทมผลตอการแสดงออกของสกร เพอใชในการพจารณาคดเลอกสกรในการปรบปรงพนธตอไป คานนคอ อตราพนธกรรม

อตราพนธกรรม (heritability, h2) อตราพนธกรรม หมายถง สดสวนของความแปรปรวนทาง

พนธกรรมตอความแปรปรวนของลกษณะปรากฏ อตราพนธกรรมเปนคาเฉพาะสาหรบประชากรหนง

เพราะประชากรสตวทตางกนยอมมองคประกอบทางพนธกรรมทตางกนและอยภายใตสภาพแวดลอมทแตกตางกนดวย

อตราพนธกรรมของลกษณะใดตองระบวาเปนอตราพนธกรรมของสกรฝงไหน มสภาพแวดลอมอยางไร คานชใหเหนวาความแปรปรวนของลกษณะทเกดขนเปนผลมาจากยนเทาใดเปรยบเทยบกบอทธพลของสภาพแวดลอม และสามารถบอกไดวาลกษณะทปรากฏถกถายทอดไปยงลกหลานไดในอตราสวนเทาใด ซงจะทาใหตดสนใจไดวาสกรฝงนนควรเนนการปรบปรงลกษณะในดานพนธกรรมหรอดานสภาพแวดลอม การประมาณคาอตราพนธกรรมคานวณไดดงน

ในการคดเลอกสกรเพอปรบปรงลกษณะทางพนธกรรม ถาลกษณะใดมคา h2 ตา (ตงแต 5-25 เปอรเซนต) การปรบปรงลกษณะนนจะไดผลชา แตถามความจาเปนจรง ๆ ทจะตองปรบปรงลกษณะนนตองทาการคดเลอกพอพนธและแมพนธทมคาแตกตางจากคาเฉลยในฝงสงทสด

คอ คดเลอกสกรตวทดทสดมาทาพนธและอาจตองเนนปรบปรงเรองอาหาร การเลยงดและการปองกนโรคดวย ถาลกษณะใดมคา h2 ตงแตปานกลาง (25-50 เปอรเซนต) จนถงสง (50-100 เปอรเซนต) คอ ลกษณะนนอยภายใตอทธพลของปจจยพนธกรรมตงแต 25 เปอรเซนตขนไป การปรบปรงพนธกรรมของลกษณะนนจะกอใหเกดประโยชนอยางคมคา

ลกษณะคณภาพมกจะมคา h2 สง สวนลกษณะปรมาณมกจะมคา h2 ตา จงทาใหการปรบปรงลกษณะทสาคญทางเศรษฐกจซงเปนลกษณะปรมาณทาไดยาก คาอตราพนธกรรมแสดงในตารางท 4.1

ตารางท 4.1 คาอตราพนธกรรมของลกษณะทสาคญของสกร

ทมา: สวรรณา พรหมทอง, (มปพ.)

ตวอยาง สกรฝงหนงมอตราการเจรญเตบโตเฉลยวนละ 720 กรม ไดทาการคดเลอกสกรจากฝงนไวเพอทาพนธโดยคดตวทมการเจรญเตบโตวนละ 950 กรม เมอทาการผสมสกรตวนลกทไดมอตราการเจรญเตบโตเฉลยวนละ 900 กรม ดงนน

หลงจากคดเลอกไดผลการคดเลอก 78 เปอรเซนตของทควรได หมายความวาพนธกรรมมผลทาใหสตวตวนนดกวาหรอเลวกวาในฝงเทากบ 78 เปอรเซนตของความตางทงหมด สวนทเหลอเปนผลจากอทธพลของความผนแปรในสภาพแวดลอม ลกษณะนถายทอดจากพอแมไปสรนลกไดมากหรอการปรบปรงพนธเพอปรบปรงลกษณะนไดผลรวดเรว

หลกการคดเลอกพนธสกรการปรบปรงพนธสกรตองคดเลอกลกษณะทมคาอตราพนธกรรมสง

เพอใหลกษณะนนสามารถถายทอดไปยงรนลกไดในสดสวนทสง นอกจากนคาความแตกตางระหวางคาเฉลยของลกษณะในสกรพนธทคดเลอกและสกรในฝงทเรยกวา ความแตกตางดวยการคดเลอก (selection differential, Sd) กมความสาคญทจะแสดงใหเหนถงความดเดนของสกรพนธเหนอคาเฉลยของฝง หากสกรพนธมคา Sd สงยอมมโอกาสปรบปรงลกษณะนนใหกาวหนาไดมาก คา Sd สามารถคานวณไดจาก

เมอไดคา Sd ของพอแมพนธแลว นามาหาคาความกาวหนาของการคดเลอก (selection progress, ΔG) ซงเปนคาทแสดงถงความกาวหนาของลกษณะหนงในรนลกอนเปนผลมาจากการคดเลอกพอพนธและแมพนธนน คานแสดงใหเหนการเปลยนแปลงลกษณะใน 1 ชวอายคา ΔG จะคานวณไดจาก

ΔG = h2 x Sd

ดงนนในรนลกจะใหผลผลตเปน P + ΔGตวอยาง สกรฝงหนงมลกษณะอตราการเจรญเตบโตเฉลยเทากบ

0.50 กโลกรมตอวน ขณะทอตราการเจรญเตบโตของพอพนธเทากบ 0.97 กโลกรมตอวนและของแมพนธเทากบ 0.94 กโลกรมตอวนถาในฝงนมคาอตราพนธกรรมเทากบ 0.40 หรอ 40 เปอรเซนตอยากทราบวาในรนลกจะใหผลผลตเทาไร

ดงนน หากใชกลมพอพนธและแมพนธนขยายพนธจะมคา Sd รวมเปน 0.455 กโลกรมตอวน ซงเปนการคดเลอกพอพนธและแมพนธทดกวาเดม 0.455 กโลกรมตอวน แตถาหากไมมการคดเลอกแมพนธในฝงผสมพนธจะมผลใหคา Sd ของแมพนธเปนศนยและคา Sd รวมจะเปน (0.47+0)/2 = 0.235 กโลกรมตอวน ซงมคาตากวา Sd เมอคดเลอกทงพอพนธและแมพนธ

ดงนนหากไดทาการคดเลอกสกรทมคาความแตกตางระหวางการคดเลอกสงและคดเลอกลกษณะทมคาอตราพนธกรรมสงตดตอกนไปหลาย ๆ รน สามารถปรบปรงความสามารถของลกษณะทตองการนนในฝงใหดขนไปเรอย ๆ ได

แบบของการคดเลอกสกร1. การคดเลอกสกรตามแหลงขอมล ทาได 5 วธคอ

1.1 การคดเลอกโดยพจารณารปรางลกษณะ (appearance selection) เปนการคดเลอก

ลกษณะทแสดงออกทางรปราง เชน สของสกร ขนาดของสกร ลกษณะผดปกตหรอพการ เปนตน การคดเลอกโดยวธนเปนวธแรก แตรปรางลกษณะภายนอกของสกรเปลยนแปลงไดโดยอทธพลของสภาพแวดลอม เชน สภาพภมอากาศ การใหอาหาร โรค เปนตน ซงอาจทาใหสกรเปลยนแปลงไปจากสภาพทแทจรง

1.2 การคดเลอกโดยพจารณาสถตความสามารถ (performance record selection) เปน

การคดเลอกลกษณะตามความสามารถของสกร เชน จานวนลกตอครอก ความหนาไขมนสนหลง เปนตนเปนลกษณะทสกรแสดงออกอยางแทจรง แตขนอยกบความถกตองของสถตนน สถตอาจคลาดเคลอน เนองจากสภาพแวดลอมและวธการรวบรวมสถต เชน จานวนสกรอาจไมเทากน สกรมอายแตกตางกน การเลยงดตางกน ฉะนนขอมลทนามาพจารณาควรนามาปรบใหอยในมาตรฐานเดยวกนกอน

1.3 การคดเลอกโดยพจารณาพนธประวต (pedigree selection) เปนการคดเลอกทอาศย

แผนผงแสดงความสมพนธทางสายเลอดของสกรทงจากสายพอและสายแมยอนขนไปไมควรเกน 2 ชว เนองจากบรรพบรษทหางกวานจะมความสมพนธทางสายเลอดนอยเกนไป การคดเลอกแบบนสามารถทาไดรวดเรวและเสยคาใชจายนอย

1.4 การคดเลอกโดยพจารณาจากญาต (sib หรอ family selection) เปนการคดเลอกโดย

ดจากคาเฉลยของบนทกลกษณะตาง ๆ ของพนองในตระกลเดยวกน เชน พนองทมพอแมเดยวกน หรอพอเดยวกนคนละแม ถาสกรในครอกม

ความสมาเสมอกนจะชวยใหการคดเลอกไดผลแนนอนขน แตถาสกรในครอกไมสมาเสมอ สกรทคดเลอกอาจเลวกวาหรอดกวาคาเฉลยของครอก จะทาใหคาทไดไมเปนจรงมกใชในการคดเลอกลกษณะทตองฆากอน เชน คณภาพซาก เปนตน

1.5 การคดเลอกโดยการทดสอบความสามารถของลก (progeny test) เปนการวดความ

สามารถในการถายทอดลกษณะของสกรโดยตรง หรอเปนการพสจนวาสกรนนมยนเปนอยางไร โดยมากมกทาการทดสอบกบสกรพอพนธ เพราะสามารถใหลกไดมากกวาตวเมย ทาใหผลการทดสอบแมนยามากกวา ลกษณะทคดโดยวธนเชน การมลกดก การเจรญเตบโต เปนตน แตในทางปฏบตวธนมความยงยาก ใชเวลานาน และเสยคาใชจายสง

2. การคดเลอกเมอตองการปรบปรงหลายลกษณะ มวธการดงน2.1 การคดเลอกทละลกษณะ (tandem selection) วธ

นเปนการคดเลอกทละลกษณะ โดยเรมตนคดเลอกลกษณะหนงกอนในเวลาหรอชวอายหนงจนไดผลพอใจแลว จงหนกลบไปคดเลอกลกษณะทสองในอกเวลาหนง แลวจงเรมลกษณะตอไป การคดเลอกแบบนทาไดงายและความกาวหนาในการคดเลอกลกษณะหนงเปนไปอยางรวดเรว แตตองเสยสละลกษณะอน ๆ ไป

2.2 การคดเลอกโดยการวางมาตรฐานแตละลกษณะ (independent culling levels) วธน

เปนการคดเลอกหลายลกษณะในเวลาเดยวกน โดยจะมการวางมาตรฐานหรอระดบการผลตทจะคดสกรออกในแตละลกษณะไว สกรทมลกษณะตากวามาตรฐานทกาหนดไวในลกษณะหนงจะถกคดออกจากฝงผสมพนธ สตวทจะไดรบการคดเลอกตองมลกษณะทจะคดเลอกทกระดบถง

มาตรฐานทตงไว การคดเลอกแบบนมขอเสยคอ อาจจะตองคดทงสตวทมลกษณะหนงดออกไป เนองจากมลกษณะหนงไมถงมาตรฐาน

2.3 การคดเลอกดวยดชนการคดเลอก (index selection) วธนเปนการคดเลอกแบบคดคะแนนรวมของลกษณะตาง ๆ ทเนนเพอการปรบปรงพนธ โดยมากใชคะแนนจาก 2-3 ลกษณะทมความสาคญทางเศรษฐกจ คะแนนรวมซงจะใชเปนเกณฑในการคดเลอก เรยกวา ดชนการคดเลอก(selection index) เปนการรวมคณคาการผสมพนธในแตละลกษณะถวงนาหนกดวยคณคาทางเศรษฐกจสมพนธ (relative economic values) ของลกษณะทเนนเพอการคดเลอก โดยคานงถงคณคาทางเศรษฐกจของแตละลกษณะ ความสามารถในการถายทอดทางพนธกรรมของแตละลกษณะและความสมพนธ เชอมโยงระหวาง 2 ลกษณะเขารวมในการพจารณา การคดเลอกวธนมผลดเพราะความเดนดอยของลกษณะตาง ๆ สามารถนามาหกลางทดแทนกนได การคดเลอกวธนเปนการปรบปรงลกษณะหลายลกษณะพรอมกนและมประสทธภาพสงสด แตวธการคานวณมความยงยากซบซอนและจะตองใชคาสาคญ ๆประจาฝงสกรหลายคา คาเหลานน ไดแก อตราพนธกรรม อตราซา สหสมพนธปรากฏ สหสมพนธทางพนธกรรม ความแปรปรวนของลกษณะ และคณคาทางเศรษฐกจของแตละลกษณะ ดงนนดชนการคดเลอกจงเปนคาเฉพาะสาหรบฝงสกรหนง ๆ เพราะความสาคญทางเศรษฐกจของลกษณะและคาอตราพนธกรรมแตกตางกนในฝงสตวทตางกน

ตวอยางดชนการคดเลอกของสถานทดสอบพนธสกรของรฐไอโอวา ดงน

การคดเลอกสกรโดยใชคาดชนการคดเลอกเนนลกษณะทมความแตกตางกนในคาอตราพนธกรรมและคาลกษณะทางเศรษฐกจ ลกษณะใดทมคาอตราพนธกรรมตาจะตงคาคงทใหสง และยงถาลกษณะนนมความสาคญทางเศรษฐกจมากจะตงคาคงทไวยงสงมากขน

ตวอยางการคดเลอกสกรพอพนธจากสกรเพศผ 2 ตว คาลกษณะทางเศรษฐกจของสกรทง 2 ดงน

ดงนนควรคดเลอกสกร B ไวทาพนธเพราะคาดชนการคดเลอก (Index1) สงกวาสกร A ถงแมวาอตราการเจรญเตบโตของสกร A จะสงกวาสกร B กตาม แตถาการคดเลอกเนนอตราการเจรญเตบโตควรเพมคาคงทของอตราการเจรญเตบโตใหมากขน

สมมตจาก 50 เปน 100 กรณนสกร A จะมคาดชนการคดเลอก (Index2) สงกวาสกร B จงควรคดเลอกสกร A

การคดเลอกดวยดชนการคดเลอกจากหลายลกษณะมผลดคอ1. ลกษณะตาง ๆ ทเลอกนนมความสาคญทางเศรษฐกจตางกน

การถวงหรอใหคะแนนความสาคญของแตละลกษณะในทางเศรษฐกจจงจาเปน

2. ไมมลกษณะใดทมคาอตราพนธกรรมเทากน และความเขมงวดในการคดเลอก (selection intensity) เหมอนกนในทกลกษณะ

3. บางลกษณะมความสมพนธระหวางลกษณะทแสดงออกกบลกษณะทางพนธกรรม การเนนลกษณะหนงอาจจะมผลตอการเปลยนแปลงอกลกษณะหนง เปนการลดระยะเวลาในการคดเลอกพนธลง ดงตารางท 4.2 ลกษณะใดมความสมพนธกนไมวาทางบวกหรอทางลบ เมอเลอกเอาลกษณะหนงจะมผลตออกลกษณะหนง

ตารางท 4.2 ความสมพนธของลกษณะบางลกษณะทคดเลอกในสกร

ทมา: สวรรณา พรหมทอง, (มปพ.)

การปรบปรงพนธโดยการคดเลอกพนธนน จะใชแบบใดโดยเฉพาะคงไมไดตองใชผสมกนไปตามสภาวะและความจาเปน แตลกษณะทตองการนามาปรบปรงนนสวนใหญจะตองมคาอตราพนธกรรม (h2) สง และคาความแตกตางจากสวนเฉลยของฝงสง การปรบปรงลกษณะนนในชวตอไปจะไดผลรวดเรว

4.8 การผสมพนธสกร

การผสมพนธ (breeding) หมายถง การทเซลลสบพนธตวผหรออสจเขาไปผสมกบเซลลสบพนธตวเมยหรอไข เกดเปนไซโกด (zygote) จะโดยวธการผสมธรรมชาตหรอผสมเทยมกได

จดประสงคของการผสมพนธสกรการผสมพนธมจดประสงคหลกอย 2 ประการคอ

1. การผสมพนธเพอรกษาลกษณะพนธแท เปนการผสมพนธระหวางสกรพนธเดยวกน เพอปรบปรงลกษณะของความเปนพนธแทใหดขนเรอย และเพอนาไปใชในการผลตสกรเพอการคาตอไป สกรทผลตออกมายงคงเปนสกรพนธแท มความสามารถถายทอดลกษณะทดใหลกหลานไดอยางแนนอนและสมาเสมอ สกรทไดจะมคณภาพและคณสมบตดขน เชน ใหผลผลตสงขน เปนตน

2. การผสมพนธเพอผลตเปนการคา เปนการผสมพนธระหวางสกรตางพนธกน เพอใหไดสกรลกผสมทมคณลกษณะดขน เชน ใหอตราการเจรญเตบโตสง กนอาหารนอย ใหผลผลตสงขน อตราการเลยงรอดสง เปนตน สวนใหญใชวธการผสมพนธแบบขามพนธลกผสมทไดใชเลยงเปนสกรขนสงตลาด

แบบของการผสมพนธการผสมพนธทนยมใชในการปรบปรงคณภาพของสตวมอย 2

ระบบ คอ1. การผสมในพนธ (straight breeding) คอ ระบบการผสม

พนธคสกรทเปนพนธเดยวกน ซงอาจเปนญาตกนหรอมความสมพนธกนทางสายเลอดหรอไมมความสมพนธทางสายเลอดกได การผสมพนธแบบนทาใหสกรคงลกษณะประจาพนธ ทาใหสกรมลกษณะคลายคลงกนมากทสด และทาใหสกรจะแสดงลกษณะคอนขางสมาเสมอ แบงออกไดเปน

1.1 การผสมแบบสายเลอดชดหรอผสมในสายพนธ (inbreeding) เปนการผสมพนธระหวางคสกรทมความสมพนธทางสายเลอดตอกนหรอเปนการนาเอายนคเหมอนของสกรทไดรบมาจากบรรพบรษมารวมกน เชน แมผสมกบลกตวผ พผสมกบนอง ลกของพผสมกบลกของนอง เปนตน คสกรทใชผสมจะตองมความสมพนธกนไมเกน 4 ชวทงฝายพอและฝายแม จงจะมยนคเหมอนทไดจากพอและแม

มาก ทาใหสกรแสดงลกษณะบรสทธออกมา ลกทไดจะมความสมาเสมอในทางลกษณะและมอานาจในการถายทอดลกษณะ (prepotency) ไปใหลกหลานไดแนนอนยงขน เปนลกษณะดหรอไมดขนอยกบยนคเหมอนนนจะเปนยนทใหประโยชนหรอยนทไมใหประโยชน การผสมแบบนจะเปดโอกาสใหยนดอย(recessive gene) แสดงออกมา มผลในการคดเลอกพนธอกดวย

ก. การผสมแบบเลอดชดกนมาก (close breeding) เปนการผสมสกรทมความสมพนธกนทางสายเลอดอยางใกลชดกนมาก เชน แมผสมกบลกตวผ (dam + son mating) พอผสมกบลกตวเมย (sire + daughter mating) พผสมกบนองพอแมเดยวกน (full sib mating) พผสมกบนองพอเดยวกนคนละแม (half sib mating)

ข. การผสมแบบเลอดชดกนนอยหรอแบบยดสายพนธ (line breeding) เปนการผสมระหวางสกรทเปนญาตกน เพอใหสกรในฝงมลกษณะดเหมอนบรรพบรษตวใดตวหนง การผสมแบบนทาในฝงหรอในสายพนธเดยวกน ไมเอาฝงอนหรอสายพนธอนมาผสม ความสมพนธทางสายเลอดจะนอยกวาแบบเลอดชดมาก และจานวนยนคเหมอนเพมขนชากวาแบบเลอดชด การผสมแบบนมกทากบฝงทมลกษณะดเดนพเศษ เชน หลานสาวผสมกบปหรอตา เปนตน

ตวอยาง การผสมระหวางปหรอตากบหลานสาว

1.2 ผสมแบบสายเลอดหางหรอแบบนอกสายสมพนธ (out breeding หรอ out crossing) เปนการผสมพนธระหวางคสกรทเปนพนธเดยวกน แตไมมความสมพนธทางสายเลอดตอกนหรอตางฝง

ตางสายพนธกน เชน การนาเอาสกรพนธเดยวกนจากฝงอนทมลกษณะดมาผสมกบสกรภายในฝง ทาใหเกดยนคตาง (heterozygosity) เพมขน มผลทาใหลกทเกดมลกษณะเดนผาเหลาหรอเดนพเศษขนไดเพอตองการจะใหลกษณะของสกรภายในฝงด เปนการปรบปรงคณภาพของฝงใหดขน การผสมสกรวธนไมทาใหสกรในฝงเปลยนพนธไป แตเปนการนาเอาลกษณะทดหรอมคณภาพทดเขามาในฝง การผสมแบบนมกนยมทากนในฝงทยงมคณภาพไมดพอ สกรทนาเขามาในฝงจะตองเปนสกรทไดรบการคดเลอกแลววาดกวาสกรทมอยในฝง

ตวอยาง การผสมระหวางสตว 4 สายพนธคอ A B C D

2. การผสมระหวางพนธ (breed crossing) เปนการผสมพนธคสกรทเปนพนธตางกนตงแต 2 พนธขนไปหรอตางชนด (species) กน การผสมพนธแบบนทาใหลกษณะของสกรไมสมาเสมอกนและมความแตกตางกน บางครงอาจไดลกทมลกษณะดเดนพเศษหรอเดนผาเหลา แบงออกเปน

2.1 การผสมขามพนธ (cross breeding) เปนการผสมทสกรคผสมตางพนธหรอตางตระกลกน การผสมขามพนธจะเปนการรวมลกษณะทดของพอและแมมาไวในสกรตวเดยวกน เปนการเพมยนคตางและลดยนคเหมอน ทาใหอานาจในการถายทอดลกษณะลดลง ลกทไดชวแรก (F1) จงมกจะเปนลกทมลกษณะแตกตางไปจากพอแมมากลกผสมขามพนธทเกดจากพอแมบางชดอาจมคณสมบตดเดนพเศษหรอเดนผาเหลา เปนประโยชนในการผลตสกรขนเปนการคา แตลกผสมทเกดขนจะใชไดเฉพาะชวอายนน โดยไมใชในการผสมพนธอกตอไป เพราะสกรจะไม

คอยสมาเสมอ วธแกไขเพอใหไดลกไวใชตอไปในขณะทสกรยงคงมคณสมบตทดอย อาจใชวธผสมโดยใชสกรหลายพนธผสมสลบหมนเวยนกได

ก. การผสมขามพนธแบบธรรมดาหรอการผสมขาม 2 พนธ (twobreed cross) เปนการผสมขามพนธหนงกบอกพนธหนง เชน สกรพนธลารจไวทกบสกรพนธแลนดเรซ เปนตน

ข. การผสมขามแบบไขวสลบระหวาง 2 พนธ (criss crossing) เปนการผสมระหวางสกรพนธแท 2 พนธและสลบพอพนธทก ๆ ชว เพอรวมลกษณะดของสกร 2 พนธไวในฝง มกเกดลกเดนผาเหลา

ค. การผสมขาม 3 พนธ (three breed cross) เปนการใชลกผสมเพศเมยทเกดจากพอและแมคนละพนธไปผสมกบพนธท 3 เปนการรวมเอาลกษณะทดของแตละพนธเขาไวแตพนธท 3 จะใหลกษณะตาง ๆ มากกวาอก 2 พนธเพราะมสายเลอดถง 50 เปอรเซนต

ง. การผสมขามแบบหมนเวยน (rotation crossing) เปนการผสมขามระหวางสกรตงแต 3 พนธขนไป โดยหมนเวยนสลบกนเปนพอพนธทก ๆ ชว เปนการลดและเพมพนธกรรมของบางพนธใหเหมาะสมกบการผลต เชน การผสมระหวางสกร 3 พนธหรอ 4 พนธ

การผสมพนธแบบขาม 3 พนธ

การผสมพนธแบบขาม 4 พนธ

2.2 การผสมเพอยกระดบพนธหรอสายเลอด (grading up หรอ up grading) เปนการนาพอพนธสกรพนธดและพนธแทมาผสมกบสกรพนธพนเมองทมคณภาพดอยกวา เมอไดลกผสมแลวกนาเอาลกตวเมยยอนไปผสมกบพอพนธแทพนธเดมอก แตจะตองเปลยนพอพนธแททมคณภาพดกวาเดมทกชว เพอเพมเลอดคณภาพดใหแกสกรในฝงใหสงขนเรอย ๆ ถาทาซาหลาย ๆ ชวอาย สกรในฝงจะมรปรางและคณสมบตใกลเคยงกบพนธแทยงขน โดยในชวทหนงและชวทสองจะเพมขนอยางรวดเรวและตอ ๆ ไปจะลดนอยลงทกชว จนในทสดเมอถงชวทหาขนไปจะไมมความกาวหนาแตอยางไร เพราะสกรจะมคณภาพเทาเทยมกบสกรพนธแทดงน

ตวอยาง การปรบปรงพนธสกรพนเมอง

4.9 ระบบการคดเลอกพนธแบบใหม

การพฒนาสายพนธสกรในประเทศไทย เดมพฒนาโดยนาเขาพอแมพนธสกรจากตางประเทศเปนหลก ทงจากประเทศในทวปอเมรกาและทวปยโรป ฟารมสวนใหญสงซอเขามาโดยคาแนะนาและคาโฆษณาของบรษททเปนตวแทนขายพอแมพนธสกรและเมอนามาเลยงในฟารมของตนแลว กจะใชระบบการคดเลอกพนธโดยดจากลกษณะภายนอกเปนรายตว เชน รปราง จานวนลกเกด จานวนลกหยานม เปนตน เปนเกณฑสาคญ ยงไมไดดภาพรวมและกาหนดเปาหมายทชดเจนในการคดเลอก

การพฒนาดานสายพนธสกรควรนาหลกวชาการเขามาใช โดยเฉพาะฟารมใหญทมพอแมพนธจานวนหลายพนแม ไดแก การจดระบบการแบงเปนหลายสายพนธทมวตถประสงคหรอมเปาหมายทชดเจนประจาสายพนธนน ไดแก แบงเปนสายพนธกลมพอพนธ (boar line) และสายพนธกลมแมพนธ(sow line) ในแตละกลมยงแบงเปนสายพนธยอยอก ซงจะมจานวนมากหรอนอยขนกบขนาดของฟารมและเปาหมายของฟารม เชน

ในสายพนธกลมพอพนธม 2 สายพนธยอย เชน

ในสายพนธกลมแมพนธม 4 สายพนธยอย เชน

นอกจากการจดระบบเปนกลมของสายพนธแลว วธการคดเลอกพนธกจาเปนตองพฒนาดวย เชนขนตอนการคดเลอก

การใชดชนการคดเลอกทเหมาะสมมาใชในการพจารณาใหเหมาะสมกบเปาหมายของฟารม การประเมนคณคาสายพนธในปจจบนทาไดไมยาก โดยอาศยโปรแกรมคอมพวเตอร การพฒนาสายพนธในลกษณะนเปนการพงพาตนเองมากขนและลดการนาเขาในขณะทยงคงสภาพพนธกรรมทดไวในฟารมแตกระจายพนธกรรมทดออกไปในฝงมากขนเรอย ๆ

4.10 หลกการทดสอบสมรรถภาพการสบพนธของพอสกร

การทดสอบสมรรถภาพการสบพนธของพอสกร มหลกการดงน1. สขศาสาตรทางพนธกรรมของอวยวะเพศ ใชสายพนธสกรทม

ขอบกพรองของลกษณะทางพนธกรรมนอยทสด เชน อณฑะทองแดง (cryptorchidism) ไสเลอน (hernia) เปนตน

2. สขศาสาตรทางระบบอวยวะสบพนธ ระบบสบพนธตองปราศจากโรคทเกยวของกบการตดเชอทางการสบพนธ เชน โรคแทงตดตอ โรคตดเชอไวรส เปนตน

3. สขภาพทวไป ตองปราศจากการตดโรคทมผลตอการสบพนธ เชน เชอไมโครพลาสมา ซงสามารถตดไดทางนาเชอ โรคเกยวกบปอด โรคปากและเทาเป อย (foot and mouth disease) โรคอหวาตสกร (swine disease) ซงมผลทาใหสกรเพศเมยแทงได

4. ความกาหนดทางเพศ ควรทาการทดสอบการหลงนาเชอ อวยวะเพศออนตว ขณะหลงนาเชอและความบกพรองของขาหลง

5. ความสมบรณพนธของนาเชอและอตราการผสมตด ควรทาการตรวจสอบคณภาพนาเชอของสกร

6. การทานาเชอแชแขงเพอเกบไวใช หลงจากมการทดสอบสมรรถภาพในรนลกแลว ถงแมวาพอสกรตวนนจะตายไปแลว

4.11 หลกการจดการดานสมรรถภาพการสบพนธของพอสกร

การจดการดานสมรรถภาพการสบพนธมหลกการดงน1. ความสะอาด ทาความสะอาดพอพนธ บรเวณคอกผสมหรอคอ

กรดนาเชอหนรดนาเชอ(dummy) และอปกรณตาง ๆ ใหปราศจากเชอ2. สภาพแวดลอมบรเวณของการผสมพนธหรอรดนาเชอ ตองไมม

เสยงรบกวน สกรเพศผควรแยกขงเดยว ควรใหสกรมการออกกาลงกายวนละ 1-2 ครง เพอใหมความกาหนดดขน การฝกสกรหนมไมควรเปลยนสถานทบอยและตองใจเยน

3. การใชระบบความเยน (cooling system) เขาชวยในขณะผสมพนธหรอรดนาเชอ เพอชวยลดความเครยดของพอสกรและทาใหคณภาพนาเชอด

4. คณภาพอาหารทใชเลยงสกรพอพนธ อาหารทใชเลยงสกรพอพนธควรมคณภาพดและเหมาะสมมปรมาณไลซน เมทไธโอนน และซสตนสง เพอใหนาเชอมคณภาพด

4.12 หลกการทดสอบสมรรถภาพการสบพนธของแมสกรการทสอบสมรรถภาพการสบพนธของแมสกร มหลกการดงน1. สขศาสตรพนธกรรมการสบพนธ สกรสาวทดแทนควรมความ

สมบรณของอวยวะสบพนธและเตานม

2. คดเลอกจากสายพนธทใหผลผลตสง คดจากอตราการผลตลกของแมสกรใน 1 ป

3. พฤตกรรมทางเพศและการเปนสด ควรทาการเลยงสกรสาวเปนกลมและใชพอพนธกระตน

4. อายเมอผสมพนธและการคลอดลกครอกแรก สกรสาวควรมอายเรมผสมพนธไดเมอ 7 เดอนลกครอกแรกเมออาย 1 ป

5. วงรอบการผลต (ชวงการตกลกตอครอก) และอตราการใหลกตอปของแมสกรควรมวงรอบการผลตในชวงระหวาง 160-180 วน และมอตราการใหลกตอปมากกวา 18 ตว

6. คดเลอกสายแมพนธทใหผลการทดสอบฮาโลเธน (halothane test) หรอฟออเธน (fluothane test) เปนลบ

7. ปราศจากสภาพโรคตดตอหรอโรคระบาดทมผลตอสขภาพและการผลต4.13 หลกการปรบปรงอตราการผสมตดในสกรแมพนธ

การปรบปรงอตราการผสมตดในสกรแมพนธมหลกการดงน

1. ขณะทาการผสมพนธ ผเลยงควรมการกระตนเพอเรงการตอบสนองของแมสกรใหดขน เชน กระตนคลตอรส การลบสขาง หรอใชพอพนธมาลอ (กรณผสมเทยม)

2. การใชออกซโตซนหรอสารนวโรไมโอโทรปค (neuromyotropics) ภายหลงการผสมเทยม เพอเรงอตราการเคลอนทของอสจใหไปผสมกบไขในตาแหนงปฏสนธไดมากขน กระตนการบบตวของมดลก

3. การลดความเครยดของแมสกรภายหลงผสมพนธ ควรแยกขงเดยว ใหนาหยดหรอพนนา เพอทาใหตวออนหรอคพภะของสกรในอาย 21-28 วนสมบรณ ลดอตราการตายซงปกตมสงถง 40 เปอรเซนต

4. การปรนอาหาร กอนผสมพนธ 7-10 วน สกรสาวทดแทนหรอสกรนางหยานมควรใหอาหารทมพลงงานสงเพมขน 50-100 เปอรเซนตพรอมกบใชสกรเพศผกระตนการเปนสด

4.14 การควบคมลกษณะฮาโลเธนในทางพนธกรรม

ลกษณะฮาโลเธนเปนลกษณะทถกควบคมดวยยน 1 ค เรยก ยนฮาโลเธน (halothane gene) เปนยนเครยด (stress gene) ซงเกดจากการกลายพนธของยนในสภาพทเปนยนดอย ทาใหเกดกลมอาการเครยดของสกร (porcine stress syndrome, PSS) โดยมยน

ฮาโลเธนลบ ซงเขยนแทนดวยสญลกษณ N เปนยนขมและมยนฮาโลเธนบวก ซงเขยนแทนดวยสญลกษณ n เปนยนดอย การควบคมลกษณะในทางพนธกรรมทาใหเกดยโนไทป 3 แบบคอ แบบ NN เปนสกรทใหผลการทดสอบเปนฮาโลเธนลบหรอฮาโลเธน

เนกาทฟ (halothane negative) โดยมยนฮาโลเธนลบอยทง 2 ยน

แบบ nn เปนสกรทใหผลการทดสอบเปนฮาโลเธนบวกหรอฮาโลเธนโพสซทฟ (halothane positive) โดยมยนฮาโลเธนบวกอยทง 2 ยน เปนสกรทเกดการกลายพนธของยน ทาใหสกรมอาการเครยด

และแบบ Nn เปนสกรทใหผลการทดสอบเปนฮาโลเธนลบ โดยมยนฮาโลเธนลบ 1 ยนและยนฮาโลเธนบวก 1 ยน (ยนฮาโลเธนลบขมยนฮาโลเธนบวก) สกรแบบเฮตเตอโรไซโกต Nn เปนฮาโลเธนพาหะ (halothane carrier) ทาใหสกรมลกษณะเปนฮาโลเธนลบ หรอม

ความตานทานตอความเครยดและสามารถถายทอดยนฮาโลเธนบวกไปใหลกหลานไดเมอถกใชเปนพอแมพนธ ซงลกษณะของยนเครยดมผลทาใหสกรมเปอรเซนตเนอแดงสงกวาสกรทไมมยนเครยด 1-3 เปอรเซนต สวนประกอบของยนและลกษณะทสกรแสดงออก แสดงในตารางท 4.3

ตารางท 4.3 สวนประกอบของยนในตวสกรและลกษณะทสกรแสดงออก

ทมา: สวรรณา พรหมทอง, (มปพ.)

สกรทแสดงลกษณะฮาโลเธนบวกมปรมาณทแตกตางกนมากในสกรพนธตาง ๆ สกรพนธลารจไวทและดรอคจดเปนพนธตานทานตอความเครยด สกรพนธยอรคเชยร (สกรพนธลารจไวทสายพนธจากสหรฐอเมรกา) และแฮมเชยรมสกรเปนฮาโลเธนบวกจานวนตามากตงแต 5-80 เปอรเซนต สกรพนธแลนดเรซ เชน สายพนธจากนอรเวร ออสเตรเลยและไอรแลนด มสกรเปนฮาโลเธนบวกจานวนตาจนถงปานกลาง

สวนสายพนธแลนดเรซทมสกรเปนฮาโลเธนบวกจานวนสงมากคอ สายพนธจากเยอรมนนและเบลเยยม ซงแสดงลกษณะแฮมใหญเปนพเศษ สวนสกรพนธเพยวเตรยน มสกรเปนฮาโลเธนบวกจานวนมากทสดคอ พบตงแต 30-100 เปอรเซนตโดยพบมากเปนพเศษในสกรพนธเพยวเตรยนสายพนธจากเนเธอรแลนดและเยอรมน

กลมประเทศในยโรปตะวนตกไดรวบรวมขอมลสกรทเปนพาหะของยนเครยดทเขาโรงฆา ดงตารางท 4.4 ซงแสดงถงการผลตสกรขนทเปนพาหะของยนเครยด ในบางประเทศ เชนประเทศฝรงเศสไดกาหนดกลยทธในการควบคมยนเครยด โดยเขาใจถงผลกระทบของการผลตสกรทเปนพานะในระบบเปนการคา ประเทศในแถบสแกนดเนเวยและสหรฐอเมรกาไดหนไปใชแนวทางกาจดยนเครยดใหหมดไปจากฝงสกรแทน

ตารางท 4.4 จานวนสกรขนทเปนพาหะของยนเครยดในอตสาหกรรมการผลตสกรในประเทศยโรป

ทมา: สวรรณา พรหมทอง, (มปพ.)

ความสมพนธของลกษณะฮาโลเธนกบลกษณะเศรษฐกจอน ๆ สกรทแสดงลกษณะฮาโลเธนบวก มขอเสยคอ มอตราการเจรญ

เตบโตตอวนลดลง กนอาหารตอวนนอยลง มอตราการตายเนองจากเกดความเครยดสงขน ในบางกรณอตราการตายเกดขนสงเปน 10 เทาของปกต ใหเนอมคณภาพเลวลงมลกษณะ PSE (pale soft exudative หรอเนอซด นม และแฉะ) มากขน และขนาดครอกของลกเมอแรกคลอดและเมอหยานมลดลง สวนขอดคอ มลกษณะรปรางซง

แสดงใหเหนถงการพฒนาของกลามเนอและมแฮมใหญเปนพเศษ เปอรเซนตเนอแดงและเปอรเซนตแฮมสงขน ความหนาไขมนสนหลงบางลง และพนทหนาตดเนอสนสงขน

ตามหลกการคดเลอกพนธนน การกาจดยนฮาโลเธนบวกจากฝงสามารถกระทาไดคอนขางเรวถามสกรลกษณะฮาโลเธนบวกจานวนมากในฝง แตถามสกรทใหผลการทดสอบฮาโลเธนบวกจานวนนอย การคดทงยนฮาโลเธนบวกออกจากฝงจะกระทาไดชามากเพราะยนฮาโลเธนบวก ซงเปนยนดอยจะแฝงอยในสกรทแสดงลกษณะเปนฮาโลเธนลบเปนสวนใหญ การจะกาจดยนฮาโลเธนบวกใหหมดไปจากฝงเปนเรองยากเพราะตองอาศยการทดสอบลก ซงตองลงทนสงและใชเวลานาน

ขอดของสกรฮาโลเธนลบพวกทเปนเฮตเตอโรไซโกต สกรฮาโลเธนลบทเปนเฮตเตอโรไซโกตมสวนประกอบของยนเปนแบบ Nn ซงมยนฮาโลเธนบวกแฝงอยทาใหแสดงลกษณะของการพฒนาของกลามเนอและมแฮมใหญ (แมวาจะไมเทากบสกรฮาโลเธนบวกหรอสกร nn) ใหเปอรเซนตเนอแดงในปรมาณสง (อยระหวางสกร NN และ nn) มความตานทานความเครยด ใหเนอมคณภาพเกอบปกตและมการตายจากการเกดความเครยดในอตราปกต ดงนนจงไดมแผนการผสมพนธเพอผลตสกรขนโดยใชประโยชนของยนฮาโลเธน ซงมการประยกตใชในทางการคาคอ สรางสายพนธของพอพนธฮาโลเธนบวกหรอพอพนธ nn (halothane positive sire lines) ซงสายพนธเหลานสวนมากกจะพฒนามาจากสกรพนธทมปรมาณสกรฮาโลเธนบวกสง ไดแก สกรพนธเพยวเตรยน และเบลเยยม-แลนดเรซ เพอนาไปผสมกบแมพนธทเปนสกรฮาโลเธนลบ ( สกร NN) ระบบการผสมพนธแบบนทาใหไดสกรลกผสม 3 หรอ 4 สายเลอด ทมยนเปนเฮตเตอโรไซโกตของยนฮาโลเธน (สกร Nn) เพอใชเลยงเปนสกรขนในทางการคา

ดงนนสกรขน Nn จะไดรบผลดของยนฮาโลเธนบวกในดานเปอรเซนตเนอแดงและรปรางลกษณะของแฮมแลว ยงไดรบผลดของยนฮาโลเธนลบในดานอตราการเจรญเตบโต คณภาพของเนอและความอยรอดของชวต นอกจากนยงมขอดในฟารมทผลตลกสกรขนจาหนาย คอ ผซอไมสามารถจะนาสกร Nn ไปใชเปนสกรพนธได เพราะยนทรวมตวกนอยจะแยกตวจากกนตามหลกการถายทอดของยน

4.15 การทดสอบฮาโลเธน

การทดสอบฮาโลเธน (Halothane test) เปนวธการวดความออนแอของสกร หรอเปนการทดสอบความไวตอการเกดความเครยด (stress susceptibility) แตเนองจากลกษณะการเกดความเครยดในสกรมความสมพนธโดยตรงกบการเกดลกษณะ PSE (เนอซด นม และแฉะ) ในเนอสกร ดงนนการทดสอบฮาโลเธนจงสามารถใชวดคณภาพของเนอสกรไดทางออมในขณะทสกรยงมชวตอย

การทดสอบฮาโลเธนนยมทาเมอสกรมอาย 8 สปดาห วธการทดสอบสามารถทาไดโดยนาสกรเลกทจะทดสอบมาดมกาซสลบชนดแกซฮาโลเธนเปนเวลา 3-5 นาท ถาสกรเลกเหลานนสลบลงในลกษณะปกต มอาการสงบและผอนคลายของกลามเนอ ถอวาสกรเลกนนเปนพวกตานทานตอความเครยดจดเปนพวกฮาโลเธนลบ แตถาสกรเลกเหลานนสลบลงโดยมอาการเกรงของกลามเนอขาหลง ซงจะมองเหนไดจากการเหยยดแขงของขาหลง ถอวาสกรนนเปนพวกออนแอหรอไวตอการเกดความเครยดจดเปนพวกฮาโลเธนบวก

สรป

เอกสารอางองกรมปศสตว. มปพ.. สตวพนเมองประจำ�ถน. แหลงทมา:

http://breeding.dld.go.th/biodiversity/e-learning57/native%20pig.html, 25 มถนายน 2560.

สวรรณา พรหมทอง. มปพ. ก�รปรบปรงพนธสกร. แหลงทมา: http://e-book.ram.edu/e-

book/a/AT328/AT328-4.pdf, 15 พฤษภาคม 2560.

สวรรณา พรหมทอง. มปพ. พนธสกร. แหลงทมา: http://e-book.ram.edu/e-book/a/AT328/AT328-2.pdf,

15 พฤษภาคม 2560.