1

ลอจสตกส(Logistics)

คำ�ว�โลจสตกส หรอ ลอจสตกส (logistics) คอระบบการจดการการสงสนคา ขอมล และทรพยากรอยางอนตางๆ ทกอยางทมการขนสง หรอเคลนยายจากจดตนทางไปยงจดบรโภคตามความตองการของลกคา โลจสตกสเกยวของกบการผสมผสานของ ขอมล การขนสง การบรหารวสดคงคลง การจดการวตถดบ การบรรจหบหอ โลจสตกสเปนชองทางหนงของหวงโซอปทานทเพมมลคาของการใชประโยชนของเวลาและสถานท สรปงายๆกคอ ทกอยางทมเกยวกบการขนสง จะเกยวของกบโลจสตกสทงหมด เปาหมายของโลจสตกส นนเพอ ใหลดคาใชจาย ลดระยะเวลาในการขนสง ลดปญหาตางๆ ทกอยางทจะเกดขน โดยใชตนทนนอยทสด

โลจสตกส หรอ ลอจสตกส เปนระบบก�รจดก�รก�รสงสนค� ขอมล และทรพย�กรอย�งอนจ�กจดตนท�งไปยงจดบรโภคต�มคว�มตองก�รของลกค� โลจสตกสเกยวของกบก�รผสมผส�นของ ขอมล ก�รขนสง ก�รบรห�รวสดคงคลง ก�รจดก�รวตถดบ ก�รบรรจหบหอ โลจสตกสเปนชองท�งหนงของหวงโซอปท�นทเพมมลค�ของก�รใชประโยชนของเวล�และสถ�นท

“Logistics หมายถง กจกรรมหรอการกระทำาใดๆ เพอใหไดมาซงสนคาและบรการ รวมถงการเคลอนยาย , จดเกบ และกระจายสนคา จากแหลงทผลต (Source of Origin) จนสนคาไดมการสงมอบไปถงแหลงทมความตองการ (Source of Consumption) โดยกจกรรมดงกลาว จะตองมลกษณะเปนกระบวนการแบบบรณาการ โดยเนนประสทธภาพและประสทธผล โดยมเปาหมายในการสงมอบแบบทนเวลา (Just in Time) และเพอลดตนทน โดยมงใหเกดความพอใจแกลกคา (Customers Satisfaction) และสงเสรมเพอใหเกดมลคาเพมแกสนคาและบรการ ทงน กระบวนการตางๆของระบบ Logistics จะตองมลกษณะปฏสมพนธทสอดคลองประสานกน ในอนทจะบรรลวตถประสงครวมกน ” (ทมา : คำานยามของ Logistics ตาม Council of Logistics Management (CLM) ในป ค.ศ. 1998)

จะเหนไดวา กระบวนการตางๆของ Logistics จะเนนทการปฏสมพนธในแบบทเปนองครวมหรอบรณาการ (Integration) หมายถง กระบวนการในการจดการใหวตถดบ (Raw Material) , สนคา (Goods) และบรการ (Service) เคลอนยายจากตนทาง (Source of Origin) ไปยงผบรโภคปลายทาง (Consumers Origin)

2

ไดอยางทนเวลา (Just In Time) และมประสทธภาพ โดย Logistics จะมความหมายซงเนนไปในกระบวนการเคลอนยายสนคา (Cargoes Moving) ซงมความหมายรวมไปถงการขนสงสนคา (Cargoes Carriage) , การเกบรกษาสนคา (Warehousing) และการกระจายสนคา (Cargoes Distribution) กระบวนการทเกยวของกบการจดซอ (Procurement) และกระบวนการทเกยวของกบการคาดคะเนของตลาด (Market Predict) ทงนอาจใหความหมายทชดเจนและถอเปนภาระกจหลกของลอจสตกสไดวา ลอจสตกส หมายถง การจดการเคลอนยายของสนคา“

บรการ ขอมลขาวสารและการเงนระหวางผผลตและผบรโภค (ทมา : สำานกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจฯ)

เป�หม�ยทสำ�คญของ Logistics

1)    ความรวดเรวในการสงมอบสนคา (Speed Delivery)2)    การไหลลนของสนคา (Physical Flow)3)    การไหลลนของขอมลขาวสาร (Information Flow)4)    การสรางมลคาเพม (Value Added) ในกจกรรมทเกยวของกบความตองการของตลาด (Market Demand)5)    ลดตนทนในสวนทเกยวกบการดำาเนนการเกยวกบสนคาและการดแลและขนสงสนคา (Cargoes Handling & Carriage Cost)6)    เพมศกยภาพและประสทธภาพของการแขงขน (Core Competitiveness)

กจกรรมทสำ�คญของโลจสตกส

1.    Order management/Customer service คอ การจดการการรบหรอสงสนคา และ การบรการลกคา2.    Packaging คอ การคดเลอกบรรจภณฑเพอมาใชบรรจสนคา3.    Material handling คอ การขนถายวสดภายในโรงงาน หรอ ในคลงสนคา4.    Transportations/Mode of transportations (Domestic & International) คอ การขนสงสนคาระหวางสถานทตางๆ ทงในและตางประเทศ5.    Warehouse management (Layout, locations, control technology/equipment, facility) คอ การจดการคลงสนคา ไมวาจะเปนการ

3

วางผงสนคา หรอ สถานท ทจะตงคลงสนคา6.    Inventory control systems (Qty)/ material management คอ ระบบใน การบรหารสนคาคงคลง เพอใหเกดการหมนเวยนหรอกระจายสนคาไดอยางม ประสทธภาพ7.    Supplier management/material management คอ การบรหารจดการ ผผลตวตถดบใหเรา(Supplier) เพอใหได วตถดบทมคณภาพ และ เพยงพอ ตอความตองการในเวลาทเหมาะสม8.    Distribution center/distribution hub คอ การกำาหนดแหลงทตงในการ กระจายสนคา เพอใหเกดการกระจายสนคาไดอยางทวถง9.    Manufacturing/production control คอ ระบบควบคมการผลต

ซพพล�ยเชนในกระบวนก�รจดจำ�หน�ย (Distribution)

ในกระบวนการการดำาเนนองคกรธรกจสามารถนำาการจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) ในแงของฟงกชนการทำางานในดาน กระบวนการจดจำาหนาย (Distribution) วตถประสงคหลกตองการใหมประสทธภาพรวดเรวและแมนยำาขน สามารถสนองความตองการของลกคาในตลาด สรางความพงพอใจใหกบลกคาได ซงเปนเรองทมความเกยวของกบลอจสตกส

4

การจดการซพพลายเชนและลอจสตกส (Supply Chain and Logistics Management) เปนกระบวนการทเกยวของกบการจดซอ จดหาวตถดบ การผลต การจำาหนาย การจดเกบสนคา การขนสงหรอการสงมอบสนคาและบรการใหกบลกคา โดยเชอมโยงกระบวนการทกขนตอนเขาดวยกนเปนหวงโซหรอเครอขาย ทงภายในและภายนอกองคกร ตงแตธรกจตนนำา กลางนำา และปลายนำา อาท คคา ผจดหาวตถดบ ผจดจำาหนาย หรอ รานคาปลก ใหเกดการประสานงานอยางตอเนองและไปในแนวทางเดยวกน ดวยการนำาสนคาทถกตอง ไปยงสถานททถกตอง ในเวลาทถกตอง ตนทนตำาลง

ก�รจดจำ�หน�ย (Distribution) ในกระบวนก�รซพพล�ยเชน          เมอการจดการซพพลายเชนเปนเรองเกยวกบการการจำาหนาย การจดเกบสนคาและบรการใหกบลกคา ผประกอบการตองอาศยความเขาใจและคำานงถงเรองพฤตกรรมการซอของลกคาชองทางการจดจำาหนาย ทสำาคญทสด คอ สถานทตง หรอทำาเลทตงธรกจ หากเปนธรกจขายปลก ทำาเลทตงจะมความสำาคญเปนพเศษ เพราะจะตองตงอยในททลกคามาตดตอไดสะดวกซงหมายถงการกระจายสนคาไปใหถงลกคา โดยวธการจดจำาหนายสนคา หรอชองทางในการกระจายสนคาไปยงลกคา มวธการดงน

          ก�รข�ยสนค�โดยตรง หรอการขายตรง หมายถง การขายสนคานน ๆ โดยไมผานคนกลาง เปนวธทงายและสนทสด สนคาจะถงมอลกคาโดยตรง

          ก�รข�ยปลกและข�ยสง          - การขายปลก หมายถง การขายสนคาไปยงรานหรอผทจะขายสนคาใหกบผใชอกทหนง

5

          - การขายสง หมายถง การขายสนคาจำานวนมากใหกบผคาปลก การขายสงมประโยชนสำาหรบกจการทผลตสนคาจำานวนมาก

          กจกรรมการจดจำาหนาย ตองใชเงนลงทนมาก และตองการบคลากรทมความเชยวชาญเพอใหเกดประสทธภาพ ตองมคนกลางเปนผใกลชดกบลกคา เขาใจพฤตกรรมการซอและการตดสนใจของลกคาเปาหมายไดดมความสามารถในการปรบประเภท รปแบบ ปรมาณ และขนาดบรรจ ใหตรงกบความตองการของลกคาไดดชวยใหเขาถงตลาดเปาหมายไดทวถง

          การเลอกชองทางการจดจำาหนายผประกอบการจะตองพจารณาความเหมาะสมของกจการแตละประเภท กอนทจะตดสนใจเลอกชองทางการจดจำาหนาย ขอมลทควรศกษา ขอมลสนคา ขอมลลกคา ขอมลกจการ ขอมลยอดขาย ตนทน กำาไร โดยเนนการสงเสรมการจำาหนาย เพอกำาหนดแนวทางและวธการคา ใหสนคาและบรการไปยงลกคา โดยใชงบประมาณทมอยอยางประหยด และเกดประสทธภาพสงสด อาท การโฆษณา การจดวางสนคา การใหขอเสนอพเศษ การสาธต

ปจจบน Supply Chain Management เปนระบบทมความสำาคญในการจดการการบรหารและเชอมโยงเครอขายตงแต Suppliers, Manufacturers, Distributors เพอสงมอบสนคาหรอบรการใหกบลกคา ไดนำามาในการจดหาสนคาของธรกจคาปลก Retailing Store ซงไมไดแตกตางจากการจดหาสนคาของกจการทวไป คอสนคาทจะจดหามาเขา Stock เพอใหลกคาซอหานนจะดจากความตองการของลกคาเปนหลก โดยทขอมลความตองการของลกคานนไดจากขอมลขายในแตละวนซงบนทกเกบไวในฐานขอมลขององคกรเพอนำามาใชประโยชนดานตาง ๆ

          เมอทราบความตองการสนคาของลกคาและปรมาณสนคาทตองมในแตละรอบระยะเวลา (ขนอยกบนโยบายของบรษทวาตองการใหมรอบการหมนเวยนสนคาคงคลงมากนอยแคไหน) กจะทำาการวางแผนเพอทจะทำาการจดหาเพอใหไดมาซงสนคานน ๆ โดยพจารณาจากระดบสนคาคงคลงภายใน Warehouse ของสาขาของตนและศนยกระจายสนคา ซงเปนศนยกลางการสงสนคาของธรกจไปยงสาขาตาง ๆ อกทหนง เพอลดคาใชจายในการท Supplier แตละเจาตองขนสงสนคามาใหแตละสาขา โดยแผนนนอาจทำาเปนรายสปดาหหรอรายเดอนหรอรายไตรมาส แลวสงตอให Suppliers หรอ Manufacturers เพอใหสามารถจดหาสนคาหรอผลตสนคาไดตรงตามทตองการ

6

          เมอถงกำาหนด Suppliers จดหาสนคาได หรอผผลตไดผลตสนคาเสรจแลวกจะทำาการสงสนคากลบมาท ศนยกระจายสนคาของบรษท เพอรอการสงตอไปยงสาขาตาง ๆ ซงกำาหนดการสงสนคานนทางองคกรไดทำาการสงใหพรอมกบแผนแลว Suppliers และผผลตจะตองสงสนคามาทศนยกระจายสนคาตามวนทกำาหนดเพอใหสอดคลองกบแผนการกระจายสนคาทไดวางไว ทำาใหไมตอง Stock สนคาไวเปนจำานวนมากทงทศนยฯ และสาขา เมอสนคามาสงทศนยกระจายสนคากสามารถทำาการสงตอไปยงสาขาไดทนทเรยกวา “Hub and Spoke”

เนองจากทผานมาเกดปญหาขนเกยวกบระบบการจำาหนายจนสรางปญหาทเกดขนในเรองของตนทนสนคาสงขน สงผลตอคณภาพของสนคาหรอบรการมคณภาพตำา บรการทใหแกลกคาไมเปนทนาประทบใจและไมนาเชอถอจนทำาใหยอดขายขององคกรตกลง ซงผลกระทบทงหมดดงกลาวเกดจากการทสนคาคงคลงมจำานวนมาก

การปฏบตการทไมมประสทธภาพ มการสงมอบสนคาใหกบลกคาไดอยางลาชา ไมสามารถนำาเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยเขามาใช ฉะนนในธรกจคาปลกจงไดมการนำา Supply Chain โดยการทำา Maximize Customer Values เพอการสรางระบบทเนนการออกแบบและการผลต โดยทสนคาหรอบรการทออกมานนมคณภาพสง สามารถตอบโจทยและสนองความตองการของลกคาได และการทำา Minimize Costs เพอการลดตนทนของสนคา โดยการสรางระบบใหมประสทธภาพสงและกำาจดอะไรกตามทไมจำาเปนออก

7

TESCO กบซพพล�ยเชนในกระบวนก�รจดจำ�หน�ย (Distribution)          TESCO เปนธรกจคาปลกทมการจดระบบการจดการไดอยางมประสทธภาพ ทำาใหระบบ Supply Chain & Distribution Center ของ Tesco Lotus ไดรบการยอมรบใหเปนแบบอยางในการนำาระบบซพพลายเชนในกระบวนการจดจำาหนาย (Distribution) มาใช โดยในธรกจคาปลก

ถาเรมในระบบ Supply Chain จะพบวา มแคในรายการสงซอในหนาจอคอมพวเตอรเทานนทจะคอยบรหารสตอกและสนคา แตในการปฏบตการจรงนน ตองดในสวนของหลงบานอยางศนยกระจายสนคา หรอคลงสนคา ทคอย Support กระบวนการเหลานใหเคลอนไหวอยางมระบบ

          สาขาแหงแรกของโลตสนนเกดขนเมอป 2537 ทศนยการคาซคอนสแควร โดย CP ยงมหนสวนถง 50% นน ปญหาแรกทกลม CP ตองเจอคอ การ Control สนคาเขาหางททำาดวยความลำาบาก สาเหตสำาคญนนคอ ในชวงป 2537-2538 หางโลตสยงเหมอนกบคาปลกทวไปโดยมอย 2 สาขา มคคามาสงของท Store แตเมอจะขยายสนคากจะเกดปญหาเนองจากรายการสนคานนเพมขนถง 2,000 รายการ และมคคาเพมขนถง 2,000 ราย

ดงนน แตละ Store จะตองมใบรบ-สงรายการสนคามากถง หรอเทากบ 22 ลานครงในการจดสงสนคาตอป ซงเปนปญหาทเกดขนทำาใหโลตสไดตดสนใจสรางคลงสนคาและศนยกระจายสนคาขน ทวงนอย ซงจากการมศนยกระจายสนคา จะทำาใหทกอยางลด Cost ลงไป สามารถทำาการสงซอไดลวงหนา คคาเพยงมาสงของทศนยกระจายสนคาแหงเดยว

นอกจากนยงใช กลยทธ Backhauling เปนการรบสนคาตรงจากคลงสนคาหรอจากโรงงานของคคา ในเสนทางเดนรถจากสาขาตาง ๆ กลบมายงศนยกระจายสนคาวงนอยอกดวย ทำาใหชวยประหยดตนทนในการขนสงและยงชวยประหยดเวลาของทงคคาและบรษท เปนตวอยางของการบรหารรถขนสง เพราะการประหยดตนทน คอการหาวธทจะไมใหรถวงเทยวเปลาไปยงทตาง ๆ ในชวงเวลา 5 ป Tesco ลดตนทนไปไดมหาศาลจากการวงรถสงของไปยงสาขาตาง ๆ ลดการใชได 4.8 ลานกโลเมตร

นอกจากน Tesco Lotus ยงใช กลยทธประตก�รค�สองท�ง ชวยอำานวยความสะดวกทงการนำาเขาสนคามายงประเทศไทย และการสงออกสนคาทผลตในไทยไปจำาหนายยงสหราชอาณาจกร การเปนประตการคาสองทางเชนน นอกจากจะชวยใหลกคาชาวไทยไดรบประโยชนจากระบบการจดหาสนคาและซอสนคาไดในราคาถกแลว ยงเปนชองทางสงสนคาทผลตในประเทศไทยไปขายในเครอขายเทสโกทสหราชอาณาจกรอกดวย

          ศนยกระจายสนคาของ Tesco Lotus ปจจบนตงอยท อำาเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา ซงเปนศนยกระจายสนคาทใหญทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประเทศไทยเปน 1 ใน 6 ประเทศศนยกลางกระจายสนคาทวโลกของกลมเทสโกทคาดวาสามารถจดสงสนคาอปโภครอยละ 15 ไปยงเครอขายทวโลกได มมลคาการกอสราง 1,300 ลานบาท สามารถ

8

บรหารการกระจายสนคากวา 500,000 หนวยบรรจตอวน สนคาเหลานจะถกขนสงตอไปยงสาขาตาง ๆ มประสทธภาพและในสภาพแวดลอมทปลอดภย

นอกจากน ศนยแหงนยงชวยเหลอบรษทคคาของ Tesco Lotus ในเรอง บรรจภณฑ การตดปายราคา และการขนสงสนคาใหไดตามมาตรฐานสากลอกดวย นบเปนการยกระดบความสามารถของบรษทไทยใหสามารถดำาเนนงานไดตามความตองการของตางชาต เพอขยายขดความสามารถในการสงออกผานกลยทธประตการคาสองทางของ Tesco Lotus มพนกงานทงหมด 500 คน มการพฒนาตอเนอง ลาสดไดทำาการกอสรางอาคารและตดตงสายพานลำาเลยงอตโนมต (Cross Dock) เสรจสมบรณเมอเดอนมกราคม 2546 เพอเพมประสทธภาพในการจดสงสนคาใหมความรวดเรวขน และชวยลดตนทนในการสำารองสนคา โดยทมงานคนไทยจากฝายธรกจสนเทศ ของ Tesco Lotus เปนผดำาเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ มพนทประมาณ 70,000 ตารางเมตร แบงเปน 2 สวนหลก ไดแก

          1. คลงสนคาประเภทไมตองแชเยน ไดแก สนคาอปโภคบรโภค เครองใชไฟฟา และเสอผา ประกอบดวยสองสวน          สวนแรก    สวนคลงสนคา มพนท 44,500 ตารางเมตร          สวนทสอง สวนอาคารสนคาสงผาน (Cross Dock) 15,500 ตารางเมตร

          2. ศนยกระจายสนคาอาหารสด มพนท 10,000 ตารางเมตร         

มพนทตดกบศนยกระจายสนคา ศนยกระจายสนคาประเภทอาหารสดนแบงพนทออกเปน 4 สวน แยกกนตามอณหภม (1, 8, 20, 25 องศาเซลเซยส) สามารถกระจายสนคาไดทงประเภทอาหารแชแขง และอาหารทะเลสด อาหารประเภท ผลไม ผก เนอ อาหารแชแขง อาหารทะเลสด เบเกอร และวตถดบสำาหรบประกอบอาหาร จะไดรบการตรวจสอบคณภาพตามขนตอนกอนทจะขนสงสนคาไปยง Tesco Lotus ทวประเทศ

การควบคมคณภาพอาหารสด จะควบคมทงลกษณะภายนอกและสารเคมในอาหาร เพอความปลอดภยของลกคา การควบคมสารเคมในอาหารจะรวมไปถงสารจำาพวก ฟอรมาลน, บอรแรกซ และยาฆาแมลงประเภทฟอสเฟตและคารบอรเนต เมออาหารสดมายงศนยแลว อาหารสดทงหมดจะถกเคลอนยายใสลงและทำาการสมเพอตรวจสอบความสดและคณภาพ หลงจากนนจะทำาการเปลยนบรรจภณฑสลงมาตรฐานเพอทำาการสงไปยงหาง Tesco Lotus

โดยสนคาเหลานจะถกเคลอนยายไปยงสหองเกบความเยนอยางรวดเรวและมประสทธภาพ โดยอาหารสดจะถกเกบไวในหองเกบความเยนไมเกน 12 ชวโมง และนำาสงไปยงหาง Tesco Lotus โดยยานพาหนะสบลอ ภายใตอณหภม 25 องศาเซลเซยส กวา 25,000 ลงของสนคาประเภทอาหารสด จะสงมายงศนยกระจายสนคาแหงนทกวน โดยมคคาทองถนประมาณ 250 ราย

ในปจจบนระบบคอมพวเตอรทนจะสงซอสนคาโดยคำานวณจากยอดขาย และประมาณการขายของสนคาตาง ๆ และจะสงใบสงซอสนคาใบยงคคารวมใบเดยวโดยอตโนมต แลวคคากจะจดสงสนคา

9

ตามใบสงซอ หลงจากนนอาหารสดจะถกจดสงไปยงรถบรรทกทมระบบทำาความเยนไปยง Store ทสำาคญ อาหารสดนนมาจากเกษตรกรชาวไทยทงหมดยกเวนในสวนของอาหารสงพเศษซงจะนำาเขาจากตางประเทศกจะมฉลากพเศษ

          ศนยกระจายสนคา Tesco Lotus เปนศนยกระจายสนคาแหงแรกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทใชระบบคอมพวเตอรควบคมแบบครบวงจร มเวลาทำาการ 24 ชวโมง มระบบการลำาเลยงสนคาใชระบบรหสบารโคดททนสมย และมระบบสายพานไฟฟาททนสมยทสามารถแยกประเภทสนคา และกระจายสนคาไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ ภายใตระบบเหลานสนคาทคคาจดสงมายงศนยกระจายสนคาสนคาจะถกจดสงไปยง Tesco Lotus สาขาตาง ๆ ภายใน 12 ชวโมง

โครงสรางของระบบศนยกระจายสนคา วงนอย จะแบงการบรหารงานหลก ๆ อย 5 สวนดวยกน คอ          1. Warehouse Distribution หรอ Logistics          2. สนคาอาหารสด          3. การบรหารสนคาคงคลง          4. การตดตอประสานงาน          5. วางแผนการกระจายสนคากบ Supplier ทเปนคคา

          Tesco Lotus จะมทมจดซอเพอไปดสนคาในตลาด ถาเปนสนคาทไดรบความนยมกจะไปเจรจาขอซอเพอเอามาขายใน Store จากนนผบรหารสนคาคงคลงจะดแลจดสงสนคา จะพจารณาทงสนคาในการจดโปรโมชน การทำา Supply Chain Planning ทงการจดวางตารางในการกระจายสนคาตาง ๆ ไปยง Store ตาง ๆ ของ Tesco Lotus ทวประเทศ มระบบคอมพวเตอรแจงจำานวนและตำาแหนงทจดเกบสนคาตาง ๆ รวมทงระยะเวลาทสนคานน ๆ อยในคลงจดเกบสนคา ทงน กระบวนการรบสงสนคาในคลงสนคาทวไปนน ในโปรแกรม Warehouse Management System จะใช Scan ตวเดยวใน Warehouse เมอไดรบใบสงซอกจะแปลขอมลเปนบารโคดในการรบสนคา

จากนนจะมการเชคสนคาวาตรงกบรหสบารโคดหรอไม โดยสนคาทเขามานนจะเปนฟกซใบ Product Lines คอ รบเขามาแลว จดแยกแยะดวยมอ กบซอสใบคอนเวนเยอร โดยใชคอมพวเตอร Visualize จดการ Scan แยกแยะ ทกวนมรถบรรทกจำานวน 500-700 คน นำาสนคาอปโภคบรโภคมาสงทศนยกระจายสนคา โดยจะมกลองผานศนยกระจายสนคานประมาณ 300,000-800,000 กลอง เปนประจำาทกวน

ทงนจะมรถหวลากทพวงตคอนเทนเนอรขนาด 40 ฟต จำานวน 150-170 คน ขนสงสนคาจากศนยกระจายสนคา เพอกระจายสนคาตาง ๆ ไปยง Tesco Lotus สาขาตาง ๆ ทวประเทศ ทสำาคญ Tesco Lotus ยงมระบบทเรยกวา Backhauling ทำาใหชวยประหยดตนทนในการขนสงและยงชวยประหยดเวลาของทงคคาและบรษท

10

ในกรณทกระแสไฟฟาในพนทดบ ศนยกระจายสนคาจะมเครองปนกระแสไฟฟาสำารองขนาด 2 ลานวตต ทมกำาลงเพยงพอในการปฏบตงานของศนยกระจายสนคาใหเปนไปอยางมประสทธภาพ นอกจากน ยงมพนทสำารองงานขอมลสารสนเทศและขอมลตาง ๆ เกยวกบการปฏบตของ Tesco Lotus ในกรณทมเหตตองปดระบบทสำานกงานใหญ ในกรงเทพฯ

          ทศนยกระจายสนคามศนยควบคมคณภาพสนคาประเภทสงทอ โดยเสอผาทจำาหนายใน Tesco Lotus ทกสาขา จะไดรบการตรวจสอบคณภาพทศนยกระจายสนคา กอนทจะนำาไปจำาหนายใหแกลกคา สวนการบำารงรกษาอปกรณการทำางานทศนยกระจายสนคา ประกอบดวย ทชารจแบตเตอรรถไฟฟาตาง ๆ ทใชงานในศนยกระจายสนคา

ในกรณทกระแสไฟฟาดบ เวลาจะ Store ขายสนคาใหกบลกคานนจะมโปรแกรมคอมพวเตอรเมนเฟรมทงหมด 10 ตว แตทเกยวของกบการกระจายสนคาจรง ๆ มเพยงแค 3 ตว ซงเกยวของในระบบตงแตเมอแคชเชยรหยบสนคามาแสกนบารโคด สนคารายการนนจะถกตดสตอกหลงราน แลวขอมลกจะถกอพโหลดสงจากสาขาแบบ Real Time ไปยงสำานกงานใหญแลวสำานกงานใหญกจะรวบรวมคำาสงซอของแตละสาขาเขาดวยกนสงไปยง Vendor และสงขอมลไปยง DC วงนอย

โปรแกรมคอมพวเตอร 3 ตว ทเกยวของน ไดแก          โปรแกรม SCS (Stock Control System) เปนระบบบรหารการขายของ Store ททง 75  Stores มใชงานอย จะทำาหนาทรบสนคาเขา Store และตดยอดสนคาออกจาก Store เมอขายสนคาได ซงฟงกชนการทำางานหลก ๆ กเหมอนโปรแกรมขายสนคาทใชงานในซปเปอรมารเกต หรอมนมารตทว ๆ ไป

โปรแกรม RAMS (Richter Automated Merchandising System) เปนระบบทเปนทง          มนสมองของการปฏบตการ และเปนประตควบคมการไหลของรายการสนคาและขอมลขาวสารทงหมด หลงจากท SCS แตละสาขา Upload ขอมลในทนททขายไดมาให RAMS แลว RAMS จะรวบรวมขอมลจากทกสาขาเขาดวยกนแลวสงไปให Vendor ทเปนคคาทราบ เพอเปนสญญาณใหเกดกระบวนการเตมสนคา (Replenishment) ใหกบ Distribution Center ทวงนอย

รปแบบในการสงขอมลจะเปนแบบ EDI ใหกบ Vendor หลก ๆ 30 กวาราย สวน Vendor ทเหลอจะเปนการสง Fax แบบอตโนมต และในขณะเดยวกน RAMS จะสงขอมลทงหมดใหกบ Distribution Center ทวงนอยดวย เพอใหเปนการเตรยมตวรบสนคาทจะสงเขาไปใน Distribution Center

          โปรแกรม PCS (Product Controlling System) เปนระบบทใชในก�รบรห�ร Distribution           Center แบบ Real Time ทำาหนาทจดลำาดบคว Vendor ทจะมาสงสนคาท Distribution Center วงนอย และบรหารพนทใชงานใหกบ Distribution Center ใหเกด

11

ประสทธภาพสงสด โดยระบบการสอสารทงหมดใน Distribution Center จะใชคลนสญญาณความถวทย (Radio Frequency: RF) ผานสถานฐานรบสงสญญาณ (Base Station) ทตดตงเปนระยะ ๆ อยรอบ Distribution Center ใน Store นนจะใชระบบ SCS

          สวนท Head Office หรอสำานกงานใหญ จะเปนโปรแกรม SCS และโปรแกรม RAMS ซง RAMS นนจะเปนโปรแกรมใหญบรหารงานทงบรษท ขณะท PCS นนเปนโปรแกรมสำาหรบคลงสนคาโดยเฉพาะ และมหนาทบรหารคลงสนคา 

ลกษณะการทำางานเมอโปรแกรม SCS ทำาการขายของกจะ Online ไปยง RAMS ทสำานกงานใหญ จากนนจะ Link มายง PCS นอกจากน RAMS ยงมหนาทอกอยางหนงคอ จะ Press Order ไปยง Vendor เพอให Vendor มาสงสนคาใน DC ถดไป

          สำาหรบ DC หรอคลงสนคาในศนยกระจายสนคาวงนอยน จะแบงเปน 2 ประเภท          1. คลงสนคาประเภททคคาไมสามารถมาสงตามเวลาทกำาหนดไวได ทำาใหตองมการสงลวงหนาเพอมาตนสนคาไว ซงเปนสนคาทจะตอง Stock

          2. คลงสนคาสงผาน หรอ Cross Docking สำาหรบคคาทมศกยภาพสงในการบรหารสตอกของตวเอง สามารถสงสนคาไดตามกำาหนดแบบวนตอวน

          ใน Cross Docking นนยงจดเปนคลงสนคาแบบ Picking ทจะสามารถแยกแยะหบหอใหคดเลอกสนคาจำานวนกวา 25,000 รายการ จดสงไปตาม Store ไดสมบรณแบบโดยใชคอมพวเตอร Visualize Scanner ทมราคากวา 90 ลานบาท เปนเครองแรกและทนสมยทสดในประเทศไทย โดยใชเวลาประมาณ 6,000 ลงตอชวโมง

          เปาหมายในการมองของ Tesco Lotus สำาหรบสงท Supplier ทเปนคคาจะไดรบจากศนยกระจายสนคาททนสมยทสดในประเทศไทยแหงน คอ          1. แม Tesco Lotus จะม Store หลายสาขา แตคคาจะไดใบสงซอเพยงใบเดยวแทนใบสงซอจาก Store ทกสาขา          2. จะใชจดรบสนคาเพยงจดเดยว แทนการจดสงไปยง Tesco Lotus ทกสาขา

12

          3. ศนยกระจายสนคาจะทำาหนาทในการขนถายสนคาจากรถสนคาไปยงคลงสนคา ในขณะเดยวกนคคาใชเพยงคนขบรถเพยงคนเดยว เพอตรวจรบระหวางการขนถายสนคา

          4. ศนยกระจายสนคาเปรยบเสมอนเปนคลงสนคาของคคา

5. สามารถเพมยอดขายใหกบคคาไดถง 25-40% 

          6. ศนยกระจายสนคามการออกบารโคดและฉลากรบสนคาของคคาทยงไมมบารโคด

          Tesco Lotus ไดตดตงระบบคอมพวเตอรแมขายรนใหมทสำานกงานใหญ ใชในงานดานการจดซอสนคาและบญช ซงจะเชอมตอกบระบบคอมพวเตอรซอฟแวร นอตลส ซงจะตดตงไวทศนย“ ”กระจายสนคา ระบบจะเรมปฎบตการเมอฝายจดซอไดรบคำาสงซอผานระบบแมขาย ขอมลคำาสงซอจะถกสงไปยงคคาพรอม ๆ กบศนยกระจายสนคา เมอคำาสงซอมาถงศนยกระจายสนคาและสนคาทสงไดจดสงมาถงศนยกระจายสนคา สนคาจะถกบนทกลงในรายการของคลงสนคา และระบบซอฟแวร นอ“ตลส จะสรางระบบบารโคดและฉลากสนคาขน”

          ขณะทสนคาถกบนทกรายการ ระบบกจะสามารถบอกรายละเอยดทเกยวเนองกบสนคานน ๆ เชน สนคาทเปนสนคารายการ Cross Docking หรอเปนสนคาทจะตองสตอก ถาเปนรายการสนคาทจะตองสตอกอปกรณตรวจรบสนคาดวยคลนความถวทยกจะบอกรายละเอยดของโซนและทจดวางสนคานน ๆ ในการรบสนคาแตละครง ระบบซอฟแวรนอตลส กจะสงขอมลจำานวนสนคาทรบไปยงระบบแมขายอตโนมต บญชเจาหนจะไดรบขอมลและลงรายการตามจำานวนทไดรบ

          ระบบแมขายและระบบซอฟแวรนอตลส จะใหประโยชนแกคคาในดานการลดจำานวนเอกสารทเกยวกบการสงซอ (ใชใบสงซอ 1 ใบแทนสงซอจากทกสาขา) ความถกตองของขอมลรายการและจำานวนสนคาทถกจดสง ทำาใหฝายจดซอสามารถประมาณการจำานวนสนคาทตองการจากคคาได จำานวนยอดขายสนคาของคคากจะเพมขนดวยเนองจากการสงสนคาไปยงศนยกระจายสนคาจงทำาใหตองมการสตอกสนคาไวสำาหรบโลตสทกสาขา ซงเปนการเพมจำานวนการสงซอใหกบคคา มสนคาอยบนชนวางสนคาโลตสทกสาขาอยตลอดเวลา

ระบบชวยด�น Supply Chain เพอก�รจดห�สนค�          ในการจดหาสนคาในอดตนนจะไมไดมองทความตองการหรอผลตอบรบจากลกคาเทาใดนก คอ มการรบขอรองเรยนของลกคาแตการนำาไปปรบปรงนนนอย อกทงการตดตอสอสารกนระหวาง Supplier และบรษทนนยงไมมความสมพนธอนดเทาไรนก เปนไปในลกษณะคณมอะไรมาเสนอขายกเสนอกอนกแลวกน ซอเมอไหรจะตดตอไปอกท โดยไมไดคำานงถงความตองการของลกคามาประกอบการตดสนใจในการเลอกคคาและสนคาเลย แตในปจจบนนรปแบบเหลานไดเรมเปลยนแปลงไป มการเอาใจใสถงความตองการของลกคามากขน ซงธรกจของเราเองกหนไมพน แตวธการทงหมดไมจำาเปนตองใชเทคโนโลยเขาชวย เพราะบางสงบางอยางกไมสามารถใชเทคโนโลยมาชวยในการจดการหรอการตดสนใจได เชน วฒนธรรมองคกรของ Supplier แตละเจา เปนตน

13

          ในการจดซอจดหานนตองมการตดตอสอสารกนระหวางธรกจและ Supplier เพอใหทราบความตองการและเพอใหเกดการสอสารแบบสองทาง เมอเกดปญหาหรอตองวางแผนตองกระทำารวมกน ซงระบบใหมนจะตองรองรบการสอสารระหวางกนได

          นอกจากนในระบบจะมการสะสมองคความรและประสบการณของพนกงานจดซอทกคนไว เพอเปนบรรทดฐานในการตดสนใจครงตอไปดวย ทก ๆ ฝายมความเชอมโยงซงกนและกน โดยมลกคาเปนหวใจหลกในการขบเคลอนกจกรรมตาง ๆ น และเกณฑในการตดสนใจในทก ๆ เรอง โดยระบบใหมนจะมการเชอมโยงกบระบบ CRM เพอนำาขอมลของลกคาจากการวเคราะหมาวางแผนเพอตดสนใจในขนถดไปแทนทจะนำาไปเชอมโยงกบระบบ POS แลวตองมาทำาการวเคราะหเองอกทหนง ทงในเรองของการตงระดบการสงซอ ประเภทสนคาทตองสงซอเขามาหรอสงผลตเพมเตม รวมถงปรมาณการสงซอในแตละครง รวมถงระบบจะตองเชอมโยงกบระบบ Inventory Control ดวยเพอใหทราบปรมาณสนคาคงคลงทมอยเพอทำาการสงซอไดถกตอง ถกเวลา และในปรมาณทตองการไมมากจนตองแบกรบตนทนในการเกบรกษา หรอนอยเกนไปจนสนคาขาด ไมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาได รวมถงระบบจะตองทำาการเชอมโยงกบ Supplier และบรษทผผลตดวยเชนกน เพอแลกเปลยนขอมลซงกนและกนผานทางอเลกทรอนกสแทนการสง Fax การโทรศพท หรอการสงเอกสารผานทางไปรษณยหรอบรการของ Messenger ซงขอมลทไดมความรวดเรวและอพเดตกวา

 รปแบบโดยรวมของระบบเปนดงน

14

         

15

สำาหรบลำาดบขนตอนนน เปนดงน          1. ฝายจดซอพมพชอสนคาทตองการจดหา          2. ระบบจะทำาการตรวจสอบวา ชอสนคาทใสมานนมอยแลวหรอไม ถามกจะตรวจสอบกบยอดสนคาคงเหลอใน Inventory Control System และดปรมาณการซอของลกคาจาก CRM และแสดงผลใหทราบ แตถาชอสนคาทระบไมม จะตองทำาการสรางขอมลสนคานนกอน โดยจะตองไปสรางไวใน Product Master Data แลวระบบจะดงขอมลมาจากตรงนนอกทหนง

          3. เมอขอมลผานการตรวจสอบขนตนแลว ลำาดบตอมาจะเปนการตรวจสอบขอมลทไดจากขอ 2 กบประวตการสงซอและประวตการสงผลต โดยจะตรวจสอบดกอนวาสนคาทตองการนน บรษทเคยสงซอหรอสงผลตกบใครบาง ถาเคยกจะดวาประวตการคาระหวางกนเปนอยางไร สงซอหรอสงผลตมานานแลวหรอไม เคยมปญหาดานสนคาสงคนหรอไม ถามเพราะเหตใดและบอยมากนอยแคไหน แตถาสนคาทตองการนนบรษทไมเคยสงซอหรอสงผลตมากอน ระบบกจะทำาการคนหาดจากขอมล Supplier หรอ Manufacturer ใหมดวามใครทเปนผจดหาหรอผผลตสนคานนบาง จากนนจะทำาการ Match ขอมลเขาดวยกนและสงตอไปยงขนตอนของการพจารณาเพอจดซอหรอสงผลต

          4. ระบบจะนำาขอมลทสงมาจากขนทแลวซงประกอบดวย ขอมลสนคาทตรวจสอบแลว ขอมล Supplier และขอมล Manufacturer มาพจารณาเขากบเกณฑการจดซอของพนกงานทเกบเปนฐานขอมลเอาไว ประกอบกบขอมลระยะเวลาในการจดสงสนคาทบรษทไดเกบขอมลเอาไว ขอมลแผนการจดสงสนคาของ Supplier และแผนการผลตของ Manufacturer เพอเลอกวาสนคาทตองการนน ทายทสดแลวควรจะสงซอหรอสงผลตกบใคร

16

ระบบชวยดาน Supply Chain เพอการจดหาสนคาของ TESCO นนสามารถแกไขปญหาของการกระจายสนคาขางตน สามารถจดหาสนคาเปนไปอยางสะดวกและประหยดเวลามากขน อกทงยงสามารถนำาไปใชกบการจดหา Supply ตาง ๆ ของบรษท หรอประยกตใชกบการจดหาดานอน ไดเชนกน เชน การจดซอเครองจกรหรออปกรณสำานกงาน การสงซอสนคาจะใชความตองการของลกคาเปนหลก จงทำาใหสนคาทสงเขานนตรงตามความตองการของลกคา ชวยทำาใหลดปรมาณสนคาคงเหลอ สงผลใหยอดขายและกำาไรเพมขน นนคอ สามารถสนองความตองการขอลกคามากขนขอมลอ�งอง          • http://classroom.hu.ac.th/courseware/Marketing/index26.html          • http://www.lopburi.go.th/logistic.htm          • www.tanitsorat.com • www.dpu.ac.th/businessuploadtutorial         

17