Tµi liÖu Gi¶ng d¹y GIS §¹i c−¬ng vµ Ph©n TÝch Kh«ng Gian ... · ArcView là sản phẩm của Viện nghiên cứu các hệ thống môi trường (ESRI ), Mỹ. Đây

Tµi liÖu Gi¶ng d¹y GIS §¹i c−¬ng vµ Ph©n TÝch Kh«ng Gian( ArcView) - TS.GVC NguyÔn V¨n Lîi

1

PhÇn I

Sö DôNG Arcview GIS

A. Giíi thiÖu

ArcView là sản phẩm của Viện nghiên cứu các hệ thống môi trường (ESRI), Mỹ. Đây cũng chính là nơi sản sinh ra những phần mềm xử lý GIS nổi tiếng, trong đó có ArcINFO.

ArcView là một phần mềm chuyên ngành nghệ hệ thống thông tin địa lý (GIS), với một giao diện đồ họa rất tiện lợi (Giao diện đồ hoạ cho người sử dụng của ArcView cho phép thực hiện các thao tác nhanh chóng và tiện lợi, sử dụng các lệnh đơn, các phím chức năng và các phím công cụ. ArcView cho phép chúng ta phân tích số liệu (dữ liệu) không gian và thuộc tính, hiển thị các số liệu dưới dạng bản đồ, bảng biểu và đồ thị.

ArcView cũng cung cấp các công cụ truy vấn và làm việc với dữ liệu, và trình bày các kết quả cuối cùng dưới dạng các bản đồ có chất lượng cao.

ArcView Extension là phần mở rộng của ArcView GIS, bạn có để sử dụng khi cần thêm những chức năng bổ sung. Có một vài phần mở rộng luôn luôn gắn bó với ArcView GIS. Còng có một vài phần mở rộng lựa chọn cung cấp phân tích chuyên sâuL

Mở rộng gắn liền với Arcview GIS Mở rộng lựa chọn

- ADRG Image support

- CADRG Image support

- CAD Reader

- CIB Image support

- Database Acess

- Dialog Designer

- Digitizer

- GeoProcessing

- Graticules & Measured Grids

- IMAGINE Image support

- JFIF (JPEG) image Support

- Legend tool

- MrSID Image Support

- NITF Image support

- Projection Utility wizard

- Report Writer

- TIFF 6.0 Image Support

- VPF Viewer

- ArcPress for ArcView

- ArcView Business Analyst

- ArcView Image Analyst

- ArcView Internet Map Sever

- ArcView Network Analyst

- ArcView Spatial Analyst

- ArcView Streetmap

- ArcView 3D Analyst

- ArcView Tracking Analyst


2

� Các thuật ngữ dùng trong ArcView

View: lµ cöa sæ hiÓn thÞ vµ lµm viÖc víi d÷ liÖu địa lý. Mçi view cã thÓ mở được nhiÒu líp/bản đồ/th«ng tin (theme). Để tr¸nh sự nhầm lẫn trong thao t¸c cã thể loại bỏ những thông tin kh«ng cần thiết sử dụng (delete themes)

Project: lµ mét bộ tµi liÖu, l−u tr÷ 5 lo¹i số liÖu t−¬ng øng víi 5 cöa sæ lµm viÖc: View, Tables, Charts, Layouts, Scripts. Để lưu số liệu lµm viÖc hiÖn thêi cña tÊt c¶ çc cöa sæ trªn, sử dụng Save Project.

Theme: lµ nh÷ng líp/bản đồ thÓ hiÖn h×nh d¹ng, ph©n bè kh«ng gian cña çc vật thể (VD: đường, điểm, diện tÝch). Mçi mét theme t−¬ng øng với mét file d÷ liÖu cña ArcView. Çc lớp sử dụng số liệu vector lµ 1 shape file (*.shp); h×nh ảnh (image) cã ®u«i (*.tif, *.jpg. *bil…); sè liÖu raster lµ1 Grid vµ 1 TIN (t−¬ng tù Grid nh−ng theo d¹ng l−íi tam gi¸c kh«ng ®Òu ®−îc t¹o ra tõ ph©n tÝch sè liÖu ®Þa h×nh) .

Avenue: Lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh cña Arcview. B¹n cã thÓ sö dông Avenue ®Ó tuú biÕn giao diÖn Arcview, tù ®éng ho¸ chøc n¨ng GIS th«ng th−êng vµ t¹o ra çc øng dông ®ång bé trªn cöa sæ Script.

Table: Lµ b¶ng thuéc tÝnh chøa çc th«ng tin vÒ kh«ng gian thuéc tÝnh hoÆc cã thÓ lµ mét b¶ng c¬ së d÷ liÖu cã ®u«i .dbf, .mdb ( mçi mét cét (Field) trong b¶ng cã thÓ biÓu thÞ cho mét thuéc tÝnh, t−¬ng øng víi mét th«ng tin/líp/b¶n ®å vµ mét hµng (Record) trong b¶ng t−¬ng øng sè liÖu vÒ kh«ng gian cña mét diÖn tÝch/®iÓm/ ®−êng). Cã thÓ t¹o thªm/xãa field vµ hîp nhÊt/ thªm/xãa record.

Image: lµ file d÷ liÖu d¹ng ¶nh. Çc ®Þnh d¹ng ¶nh th«ng th−êng cña window nh− *.bmp, *.tif, *.jpg, *.bil ®Òu më trùc tiÕp ®−îc trong Arcview.

Grid: lµ mét d¹ng d÷ liÖu raster m« t¶ mét bÒ mÆt mang gi¸ trÞ liªn tôc. Gi¸ trÞ mçi « l−íi (cell) lµ gi¸ trÞ cña bÒ mÆt t¹i vÞ trÝ ®ã.

Shapefile là dạng format của ArcView GIS để lưu trữ d÷ liÖu vector,thông tin về địa hình và thuộc tính cho các đặc điểm địa lý. Dữ liệu vector được lưu trữ như là một shape bao gồm tọa độ của các đối tượng ( điểm, đường và vùng)

DÞnh d¹ng Shapefile

.shp Lưu trữ hình dạng và thông tin vị trí

.shx Lưu trữ chỉ số địa hình của các đối tượng

.dbf File dBASE lưu trữ thông tin thuộc tính cho các đối tượng

.sbn & .sbx Sử dụng lập mối quan hệ dữ liệu không gian

.ain & .aix Sử dụng lập mối quan hệ dữ liệu thuộc tính

.avl Phục hồi dữ liệu không gian

� Nhận sự giúp đỡ trong ArcView

Nhận sự giúp đỡ trong ArcView tương tự như nhận sự giúp đỡ từ chương trình Windows. Chọn

"Help" từ menu ở mặt trên của cửa số window hoặc cũng có thể sử dụng nút

B. MôC §ÝCH

� Mục đích của khóa đào tạo này là giới thiệu các hoạt động cơ bản và chuyên sâu về kỹ thuật phân tích ArcView GIS, 3D Analyst và Spatial Analyst:

Khóa học GIS đại cương và Phân tích không gian sẽ giúp học viên nắm vững cách sử dụng thành thạo phần mềm ArcView GIS và các phần mềm hỗ trợ khác: 3D Analyst và Spatial Analyst để đăng ký và chuyển đổi hệ tọa độ, tạo và chỉnh lý dữ liệu không gian và thuộc tính, truy vấn, tính toán và phân tích dữ liệu không gian và thuộc tính, liên kết dữ liệu, thiết kế cơ sở dữ liệu, biên tập và xây dựng bản đồ chuyên đề liên quan đến lĩnh vực �ông lâm ngư nghiệp, phát triển nông thôn và các lĩnh vực khác liên quan. Ngoài ra, cũng cấp cho học viên hiểu và vận dụng thành thạo các phép toán phân tích trong mô hình GIS và thực hành trên máy tính với cơ sở dữ liệu GIS để thực hiện các phép toán phân tích không gian như: Các phép toán phân tích


3

trên một lớp, phân tích nhiều lớp, phân tích sự gần kề, phân tích tương quan không gian, và thống kê không gian…

� Sau khóa đào tạo này bạn sẽ:

1. Tạo projects để lưu trữ công việc.

2. Load thông tin mới vào ArcView.

3. Hiển thị thông tin bản đồ

4. Nhận biết các đối tượng trên bản đồ.

5. Hiểu biết các bảng biểu, cơ sở dữ liệu( databases) cho ArcView.

6. Tạo và in ấn bản đồ.

7. Tạo các đồ thị để hỗ trợ giải thích số liệu không gian.

8. Tạo các lớp số liệu mới từ số liệu hiện có

9. Chồng các lớp bản đồ.

10. Xây dựng mô hình GIS

11. Phân tích dữ liệu

12. Xây dựng bản đồ chuyên đề …

C. H−íng dÉn thùc hµnh víi Arcview GIS

I : Làm quen víi phÇn mÒm ArcView

BµI tËp1.1 : Sö dông Hộp thoại Welcome to ArcView GIS ®Ó t¹o ra mét mét View míi, mét project míi vµ më project cò:

- As a blank project: t¹o mét project míi

- Open an existing project: më mét project cò

-With a new View: T¹o mét View míi

Bạn sử dụng số liệu từ ổ cứng C/ D/F:\LL. (tuú theo m¸y cña häc viªn)

1. Khëi ®éng ArcView: chän menu Start => programs => ESRI => Arcview 3.2, hoÆc click ®óp vµo biÓu t−îng trªn mµn h×nh Desktop .

2. Hộp thoại Welcome to ArcView GIS xuất hiện

3. Đánh dấu "as a blank project: Tạo một project mới “ và click nút OK (H×nh 1.1)

4. Hộp thoại ArcView rỗng xuất hiện (H×nh 1.2)

H×nh 1.1 H×nh 1.2

BµI tËp1.2 Khëi ®éng mét Project míi (tiÕp)

1. Khëi ®éng mét project míi ®Ó t¹o, l−u tr÷ b¶n ®å vµ phôc håi sè liÖu huyÖn Huongthuy. Trong Project Window ë bªn tr¸i "Untitled". Tr−íc tiªn ph¶i ®¶m b¶o r»ng biÓu t−îng Views ®−îc chän (H×nh 1.3)

Mở to hoặc thu nhỏ cửa sổ ArcView window


4

2. NhÊp chuét vµo nót . XuÊt hiÖn häp tho¹i rçng View1 (H×nh 1.4)

H×nh 1.3 H×nh 1.4

3. NhÊp chuét vµo nót (ADD THEME) ®Ó ®−a mét theme míi vµo "View1”

4. XuÊt hiÖn hép tho¹i Add Theme => Chän ®−êng dÉn ®Õn th− môc lµm viÖc ë æ C/D…:\so lieu huong thuy ( tïy thuéc vµo sè liÖu cña b¹n l−u tr÷ ë æ D,C…). (H×nh 1.5)

5. NhÊp chuéc 2 lÇn vµo th− môc (so lieu huong thuy) .( H×nh 1.6)

L−u ý: Mét danh s¸ch çc file xuÊt hiÖn ë bªn tr¸i

H×nh 1.5 H×nh 1.6

5. Më File d÷ liÖu “ban do dat.shp” =>råi nhÊp chuét vµo nót OK. XuÊt hiÖn hép tho¹i, cã file d÷ liÖu ë bªn tr¸i

H×nh 1.7 H×nh 1.8


5

6. NhÊp chuét vµo hép nhá bªn tr¸i tªn cña theme (file). B¶n ®å ®Êt cña huyÖn H−¬ng thñy sÏ xuÊt hiÖn trong View 1 (H×nh 1.9)

H×nh 1.9 H×nh 1.10

L−u ý: Còng cã thÓ më theme/file kh¸c b»ng çch => nhÊp chuét l¹i vµo ADD THEME vµ thùc hiÖn l¹i çc thao t¸c trªn. Còng cã thÓ më nhiªï themes cïng mét lóc b»ng çch gi÷ SHIFT => click vµo file kh¸c mµ b¹n muèn më => click OK ®Ó tÊt c¶ çc themes vµo View1 cïng mét lóc (H×nh 1.10)

BµI tËp 1.3. L−u Projects (tiÕp theo) Từ Fle menu bạn chọn Save Project or Exit, ArcView sẽ lưu phần biên tập của bạn tới file Shapefile hiện thời

B¹n cã thÓ l−u tÊt c¶ sè liÖu c«ng viÖc hiÖn thêi trong View nh−: l−u tÊt c¶ views, b¶ng néi dung (Table of Contents), b¶ng thuéc tÝnh (tables), khu«n mÉu b¶n ®å (layouts) .

7.Tõ menu ë gãc tr¸i => click vµo File vµ chän Save Project (H×nh 1.11)

XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Save Project As (H×nh 1.12)

H×nh 1.11 H×nh 1.12

L−u ý: B¹n cã thÓ chän tªn file bÊt kú thay cho "proj1.apr." . TÊt c¶ projects l−u trong ArcView cã ®u«i ".apr". Trªn phÝa ph¶i cña cöa sæ window, b¹n cã thÓ chän ®−êng dÉn vµ n¬i cÇn l−u tr÷ project. VÝ dô l−u tr÷ vµo th− môc so lieu huong thuy (H×nh 1.13)

8. Click vµo nót OK.

9.Click l¹i vµo File ë gãc tr¸i vµ chän Exit ®Ó ®ãng ch−¬ng tr×nh ArcView


6

H×nh 1.13 H×nh 1.14

11. Khëi ®éng l¹i ArcView => XuÊt hiÖn hép tho¹i Welcome to ArcView GIS => chän "Open an existing project." (H×nh 1.15)


13. Chän ®−êng dÉn ®Õn th− môc lµm viÖc ë æ C/D…:\so lieu huong thuy ( tïy thuéc vµo sè liÖu cña b¹n l−u tr÷ ë æ D,C…). XuÊt hiÖn hép tho¹i open Project (H×nh 1.16)

H×nh 1.15 H×nh 1.16

14. NhÊp chuét 2 lÇn vµo tªn file "proj1.apr.". XuÊt hiÖn b¶ng néi dung ®· l−u tr−íc ®©y. Khi b¹n muèn tiÕp tôc l−u l¹i c«ng viÖc hiªn thêi. => Click vµo File ë menu vµ chän Save Project.

(L−u ý: B¹n nªn l−u c«ng viÖc hiÖn thêi th−êng xuyªn!)

BµI tËp 1.4 .§æi tªn project (tiÕp)

14. Tõ Window menu vµ chän proj1.apr (tªn project hiÖn thêi). (H×nh 1.17)

15. Tõ menu chän File vµ chän Save Project As (H×nh 1.18)

H×nh 1.17 H×nh 1.18

16. §−a tªn míi project vµo "………" trong hép tho¹i Save Project As (H×nh 1.19)

H×nh 1.19


BµI tËp 1.5. Sö dông çc c«ng cô di chuyÓn xung quanh view

1. Më vµ chän theme “Ban do dat.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Sö dông çc c«ng cô di chuyÓn cña Arcview ®Ó xem th«ng tin


7

=> Cã 9 nót ®Ó b¹n sö dông ®Ó di chuyÓn xung quanh mét b¶n ®å, bao gåm

Zoom in tool : Phãng to

Zoom out tool: Thu nhá

Pan tool: Di chuyển đến vÞ trÝ cÇn xem th«ng tin

Zoom to full extent : Toµn bé sè liÖu kh«ng gian sÏ cña çc theme sÏ n»m chän trong View

Zoom to active Themes: Toµn bé sè liÖu kh«ng gian sÏ cña çc theme hoạt tính sÏ n»m chän trong View

Zoom to Selected: HiÖn thÞ nh÷ng ®èi t−îng ®· lùa chän vµo tÇm mµn h×nh

Zoom in: Phãng to tõ trung t©m cña View

Zoom out: Thu nhá vµo trung t©m cña View

Zoom to prevous extent: Quay trë l¹i sè liÖu kh«ng gian xem tr−íc

II. HiÖn thÞ çc Themes trong b¶ng néi dung

Mçi mét môc trong b¶ng néi dung cã mét hép nhá n»m ë bªn tr¸i ®−îc gäi lµ hép kiÓm tra theme, hoÆc líp "layer".

Theme trong ArcView ®−îc hiÓn thÞ çc ®èi t−îng 1) ®iÓm points nh− vÞ trÝ cña mét tßa nhµ, tr¹m y tÕ, UB x·, tïy thuéc vµo tû lÖ). 2) §−êng lines nh− ®−êng: roads, s«ng: rivers, hoÆc b×nh ®é: contours). 3) Mét diÖn tÝch polygons (nh− mét huyÖn, x· hoÆc mét m¶nh ®Êt).

S¾p xÕp çc Themes ( çc ®èi t−îng) trong b¶ng néi dung rÊt quan träng ®Ó cã hiÓn thÞ ®−îc çc ®èi t−îng kh¸c nhau. Thø tù s¾p xÕp ®èi t−îng nh− sau: §iÓm/®−êng råi ®Õn mét diÖn tÝch.

Thay ®æi vÞ trÝ cña çc themes nh− thÕ nµo ®Ó cã thÓ hiÖn thÞ çc themse tèt nhÊt

BµI tËp 2.1: HiÓn thÞ çc theme trong b¶ng néi dung cho cho 3 ®èi t−îng

� §èi t−îng vïng: Theme “Ban do dat.shp”

� §èi t−îng ®iÓm: Theme “Yte.shp”

� §èi t−îng ®−êng: Theme “Duong lien xa.shp’’ vµ “Song suoi.shp”

H×nh 2.1

III: NhËn biÕt sè liÖu thuéc tÝnh vµ ®−a tªn çc ®èi t−îng lªn b¶n ®å

BµI tËp 3.1: NhËn biÕt sè liÖu thuéc tÝnh cho ®èi t−îng vïng

1. Më vµ chän theme “Ban do dat.shp” trong b¶ng néi dung ë chÕ ®é ho¹t tÝnh ho¹t tÝnh (H×nh 3.1)

2. Chän c«ng cô identify trªn thanh c«ng cô


8

3. Click chuét tr¸i vµo ®èi t−îng b¹n muèn xem th«ng tin. KÕt qu¶ xuÊt hiÖn trong b¶ng hép tho¹i Identify Results (H×nh 3.2)

H×nh 3.1 H×nh 3.2

4. §ãng hép tho¹i Identify Results.

BµI tËp 3.2: §−a tªn ®èi t−îng lªn b¶n ®å (tiÕp BT 3.1)

1) Çch 1

5. Tõ hµng trªn cña thanh c«ng cô => click vµo nót Theme Properties

=>XuÊt hiÖn hép tho¹i Theme Properties (H×nh 3.3)

6.Tõ cét bªn tr¸i cña hép tho¹i => click vµo biÓu t−îng Text Labels => Click vµo nót Text cÇn chän (H×nh 3.4)

7. Click vµo « Lable field => chän doday_td (H×nh 3.5)

H×nh 3.3 H×nh 3.4 H×nh 3.5

8.Click vµo nót OK

9.Click vµo nót Label ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô

10.Click vµo mét vïng, ®é dµy tÇng ®Êt sÏ xuÊt hiÖn trªn b¶n ®å.


9

H×nh 3.6

11.Click vµo công cụ pointer ®Ó lo¹i bá biÓu t−îng võa chän

2) Çch 2

B¹n cã thÓ ®−a tªn çc ®Æc ®iÓm trong mét tr−êng (field) b»ng çch: Tõ Theme menu => råi chän Auto-label (mét danh s¸ch tõ trªn xuèng). Lo¹i bá tªn çc ®ối tượng khái b¶n ®å => tõ Theme menu => råi chän Remove

IV: Thay ®æi mµu vµ hiÓn thÞ §Ó thay ®æi çc thuéc tÝnh cña theme cÇn thùc hiÖn mét sè b−íc sau B−íc1: Më hép "Legend Editor" b»ng çch:

1.Click ®óp vµo hép theme legend, hoÆc

2.Tõ Theme menu, Click vµo Edit Legend hoÆc

3.Click vµo nót Edit Legend trªn thanh c«ng cô.

B−íc 2: Click ®óp vµo hép Symbol box trong Legend Editor ®Ó më "Theme Properties Editor". Biªn tËp çc thuéc tÝnh cña theme sö dông nót trªn pallette (xem chøc n¨ng Pallette ). B−íc 3: Click vµo Apply trong Legend Editor. §¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng Legend ®· thay ®æi nh− mong muèn, råi ®ãng Legend Editor. Chøc n¨ng b¶ng mµu (Pallette) Cã 6 nót pallette buttons ®−îc sö dông ®Ó biªn tËp biÓu t−îng cña mét theme', bao gåm:


10

1) Fill Pallette: Thay ®æi ®é réng ®−êng bao vµ mÉu cña vïng.

4) Pen Pallette: Thay ®æi ®é réng vµ d¹ng cña theme ®−êng.

2) Marker Pallette: Thay ®æi biÓu t−îng vµ cì biÓu t−îng.

5)Font Pallette: Thay ®æi font, cì vµ d¹ng ch÷ sö dông trong ®«f ho¹.

3) Color Pallette: Thay ®æi mµu chọn cho çc ®èi t−îng vïng, ®iÓm, ®−êng vµ text. §¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng g× b¹n muèn thay ®æi

6) Pallette Manager: Load biÓu t−îng vµ b¶ng mµu

BµI tËp 4.1: Sö dông Legend Editor ®Ó hiÖn thÞ tÊt c¶ çc records cã cïng mét biÓu t−îng cho 3 ®èi t−îng:

- §èi t−îng vïng: Theme “Ban do dat.shp” (b−íc 6)

- §èi t−îng ®iÓm: Theme “Yte.shp”

- §èi t−îng ®−êng: Theme “Duong lien xa.shp’’

BµI tËp 4.1.1 :Thay ®æi mµu vµ biÓu t−îng cho ®èi t−îng lµ vïng

1.Më vµ chän theme “Ban do dat. shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.NhÊp chuét tr¸i 2 lÇn vµo theme “Ban do dat”. XuÊt hiÖn hép tho¹i Legend Editor (H×nh 4.1)

3.NhÊp chuét tr¸i 2 lÇn vµo « hinh ch÷ nhËt mµu xanh. XuÊt hiÖn hép tho¹i Fill Palette (H×nh 4.2)

§Ó thay ®æi mµu cho çc ®èi t−îng vïng => click vµo . XuÊt hiÖn hép tho¹i Color Palette => chän mµu ®Ó hiÓn thÞ (H×nh 4.3)

H×nh 4.1 H×nh 4.2 H×nh 4.3

4.Click vµo nót Apply ®Ó thay ®æi mµu cho theme

BµI tËp 4.1.2: Thay ®æi mµu vµ biÓu t−îng cho ®èi t−îng ®iÓm: Theme “Yte.shp”

BµI tËp 4.1.3 :Thay ®æi mµu vµ biÓu t−îng cho ®èi t−îng ®−êng: Theme “Duong lien xa.shp’’

V: Ph©n lo¹i sè liÖu trong çc líp b¶n ®å /Themes

BµI tËp 5.1: Sö dông Legend Editor ®Ó ph©n lo¹i cho 3 ®èi t−îng:

- §èi t−îng vïng: Theme “Khi hau.shp”

- §èi t−îng ®iÓm: Theme “Yte.shp”

- §èi t−îng ®−êng: Theme “Duong lien xa.shp’’


11

a) §èi t−îng vïng

Çch 1:

1. Më vµ chän theme “Khi hau.shp”ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.NhÊp chuét tr¸i 2 lÇn vµo theme “Khi hau.shp”. XuÊt hiÖn hép tho¹i Legend Editor (H×nh 4.4)

Trong hép héi tho¹i cã 2 « nhá "Theme" vµ "Legend Type,". Mçi « cã mét nót nhá ë bªn ph¶i sö dông mòi tªn chØ xuèng ®Ó thÊy mét danh s¸ch tõ trªn xuèng d−íi.

3.Click vµo mòi tªn ë « "Legend Type". XuÊt hiÖn mét danh s¸ch (H×nh 4.5) => Chän Unique value. XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 4.6)

H×nh 4.4 H×nh 4.5 H×nh 4.6

4.ë « Legend Type chän Unique value vµ ë « value field chän Ten_kh. XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 4.7)

5.Click vµo Apply vµ ®ãng Legend Editor (H×nh 4.8)

H×nh 4.7 H×nh 4.8

Çch 2: Click vµo nót biÓu t−îng legend Edit ë hµng ®Çu tiªn trªn thanh c«ng cô, sau ®ã thùc hiÖn çc b−íc t−¬ng tù.

L−u ý: Häc viªn còng cã thÓ sö dông hép tho¹i Fill.. ®Ó ph©n lo¹i cho ®èi t−îng vïng (hinh 4.9). Pen.. cho:

(®èi t−îng ®−êng ( H×nh 4.10) vµ Mark… cho ®èi t−îng ®iÓm (h×nh 4.11)

H×nh 4.9 H×nh 4.10 H×nh 11


12

VI: T¹o khu«n mÉu (layout) vµ in b¶n ®å

6.1.Tạo một một layout mới như thế nào?

1.Trước tiên, bạn phải mở một view và theme mà bạn muốn tạo một layout

2. Sắp đặt đơn vị bản đồ (map units) và hiển thị màu cho các đối tượng

3.Từ View menu và chọn Layout.

4.Trong hộp thoại Template Manager dialog, chọn khuôn mẫu bản đồ (VD:Landscape, Portrait, Landscape-Inset, Portrait-Neatlines or Landscape-Neatlines).

5.ArcView tự động tạo một layout chứa đựng view, tên , chú thích, thước tỷ lệ và hướng bắc của cửa sổ.

6.Sắp đặt trang layout bằng cách chọn Page Setup từ Layout menu ( Hộp thoại sắp đặt trang để bạn xác định cỡ trang, lề và cỡ khổ giấy)

7. Từ Layout menu chän Layout Properties

8.Đưa thêm các thành phần vào một layout.

Đưa vào một view

Đưa vào một thước tỷ lệ ( scale bar)

Đưa vào một chú thích ( legend)

Đưa vào một hướng bản đồ (north arrow)

Đưa vào một đồ thị (chart)

Đưa vào một một bảng ( table)

Đưa vào một một bức tranh (picture)

Đưa vào một một text

Đưa vào một các đồ hoạ khác ( graphics)

9. Biên tập và sắp đặt lại trên một layout.

6.2 §−a çc thµnh phÇn vµo mét layout

B¹n nªn lµm g× nÕu b¹n muèn ®−a çc thµn phÇn vµo mét layout?

6.2.1 §−a mét view vµo mét layout

1.Chän c«ng cô view Frame tool ..

2.TÕp theo, ®−a con trá ®Õn n¬I b¹n muèn ®Æt mét gãc cña view, gi÷ chuét l¹i kÐo xuèng bªn d−íi cho ®Õn khi d¹t ®−îc cì kÝch, råi th¶ chuét.

3.Tõ hép View Frame Properties dialog, click vµo tªn view b¹n muèn ®−a vµo

6.2.2 §−a mét th−íc tû lÖ vµo mét layout

1.Chän c«ng cô th−íc tû lÖ Scale Bar Frame tool .

2.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung n¬I b¹n muèn ®Æt th−íc tû lÖ

3.Chän tªn khung view trong layout mµ b¹n muèn th−îc tû lÖ hiÖn thÞ

(Tõ thuéc tÝnh th−íc tû lÖ, b¹n còng cã thÓ thay ®æi d¹ng tû lÖ, s¾p ®Æt mét ®¬n vÞ tû lÖ, kho¶ng çch cì th−íc ®−îc chia trong thanh th−íc tû lÖ)

6.2.3 §−a mét chó thich vµo mét layout

1.Chän c«ng cô chó thÝchLegend Frame tool .

2.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung cho thÊy n¬I b¹n muèn ®Æt chó thÝch

3.Chän tªn khung view trong layout mµ b¹n muèn chó thÝch nµy ®−îc hiÓn thÞ.

6.2.4 §−a mét h−íng b¾c vµo mét layout


13

1.Chän c«ng vÏ cô h−íng b¾c North Arrow Frame tool .

2.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung cho thÊy n¬I b¹n muèn ®Æt h−íng

3.Chän tªn khung view trong layout mµ b¹n muèn h−íng b¾c nµy ®−îc hiÓn thÞ.

(B¹n cã thÓ chän çc d¹ng h−íng, gãc nghiªng cña h−íng)

6.2.5 §−a mét ®å thÞ vµo mét layout

1.Tr−íc tiªn b¹n ph¶I më ®å thÞ b¹n muèn ®−a vµo layout tõ Project Windows .

2.Chän c«ng cô khung ®å thÞ Chart Frame tool .

3.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung cho thÊy n¬I b¹n muèn ®Æt ®å thÞ

4. Click vµo tªn ®å thÞ mµ b¹n muèn ®å thÞ nµy hiÖn thÞ tõ hép héi tho¹i Chart Frame Properties dialog.

6.2.6 §−a mét b¶ng vµo mét layout

1.Tr−íc tiªn, b¹n ph¶I më b¶ng muèn ®−a vµo layout.

2.Chon c«ng cô Table Frame tool .

3.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung cho thÊy n¬I b¹n muèn ®Æt b¶ng

4.Click vµo tªn b¶ng mµ b¹n muèn ®å thÞ nµy hiÖn thÞ tõ hép héi tho¹i Table Frame Properties dialog.

6.2.7 §−a mét ¶nh vµo mét layout

1.Chän c«ng cô Picture Frame tool .

2. Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh khung cho thÊy n¬I b¹n muèn ®Æt ¶nh

3. Chän tªn ®å thÞ b¹n muèn ®−a vµo layout tõ hép héi tho¹i Picture Frame Properties dialog

6.2.8 Biªn tËp vµ s¾p ®Æt çc thanh phÇn trong mét layout

Thay ®æi çc thuéc tÝnh hoÆc ®Þnh cì l¹i khung nh− thÕ nµo?

1. B¹n cã thÓ sö dông c«ng cô Pointer tool ®Ó chän khung b¹n muèn biªn tËp

2.Click ®óp vµo bªn trong khung trªn layout

3. XuÊt hiÖn hép héi tho¹i ®Ó chän khung, b¹n cã thÓ thay ®æi khung.

4. B¹n còng cã thÓ ®Þnh l¹i cì khïng, text, ®å thÞ, th−íc tû lÖ, h−íng b¾c trªn mét layout b»ng çch sö

dông c«ng cô Pointer tool

S¾p ®Æt çc thµnh phÇn trªn mét layout nh− thÕ nµo ?

1.Tr−íc tiªn b¹n sö dông c«ng cô Pointer tool ®Ó chän çc thµnh phÇn b¹n muèn s¾p ®Æt b»ng çch kÐo qua chóng hoÆc gi÷ SHIFT ®Ó chän nhiÒu thµnh phÇn. 2. Tõ the Graphic menu, chän Align. 3. B¹n cã thÓ x¸c ®Þnh çc thµnh phÇn ®Ó s¾p ®Æt chóng tõ hép tho¹i align dialog.

4. råi ,Ên .

Biªn tËp ®å ho¹ hoÆc ph¸ mèi liªn kÕt gi÷a view vµ çc thµnh phÇn trªn mét Layout nh− thÕ nµo?

B¹n cã thÓ biªn tËp l¹i ®å ho¹ b»ng çch sö dông Simplify option ®Ó chuyÓn ®æi çc néi dung cña mét khung. NgoµI ra khi ®¬n gi¶n ho¸ çc néi dung cña mét view, th−íc tû lÖ, b¶ng thuéc tÝnh, khung ®å thÞ, liªn kÕt gi÷a khung vµ view, b¶ng vµ ®å thÞ trong project

B¹n còng cã thÓ click vµo c«ng cô Pointer tool ®Ó chän khung néi dung mµ b¹n muèn ®¬n gi¶n ho¸, råi tõ Graphic menu chän Simplify.

Trong phần nµy, çc néi sau sÏ ®−îc th¶o luËn


14

-T¹o mét b¶n ®å trong mét vµ 2 layout míi nh− thÕ nµo?

-HiÖn thÞ çc Features ®Þa lý trªn mét b¶n ®å

- §−a Text vµ ®å thÞ vµo mét layout

- Biªn tËp vµ vµ s¾p xÕp l¹i mét layout

-In vµ xuÊt layout sang phÇn mÒm kh¸c

- L−u tr÷ mét layout

a) T¹o b¶n ®å míi trong mét layout

BµI tËp 6.1: Lµm vµ in Ên mét b¶n ®å cã tªn b¶n ®å, chó thÝch, h−íng, th−íc tû lÖ vµ l−íi to¹ ®é cho çc tr−êng hîp sau

1) B¶n ®å ph©n vïng khÝ hËu

2) B¶n ®å tæng hîp ( Néi dung hiÖn thÞ : HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt, y tÕ, s«ng suèi, ®−êng liªn x·)

3) L−u tr÷ vµ xuÊt b¶n ®å trªn sang sö dông phÇn kh¸c

BT 6.1.1:B¶n ®å ph©n vïng khÝ hËu

1.Më vµ chän theme “Khi hau.shp”ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Tõ View menu => chän Properties (danh s¸ch tõ trªn xuèng) (H×nh 6.1)

XuÊt hiÖn hép tho¹i View Properties => Tõ « Map Unit chän meters (H×nh 6.2)

3.Click vµo OK

4. Tõ View menu => chän layout (danh s¸ch tõ trªn xuèng) (H×nh 6.3)

H×nh 6.1 H×nh 6.2 H×nh 6.3

XuÊt hiÖn hép héi tho¹iTemplate Manager (H×nh 6.4 )

5.Chän khu«n mÉu b¶n ®å Portrait/ Landscape =>Click vµo OK . XuÊt hiÖn layout 1 (H×nh 6.5)

H×nh 6.4 H×nh 6.5

L−u ý: Chän khu«n mÉu b¶n ®å nªn dùa vµo h×nh d¹ng cña b¶n ®å hiÖn thÞ

6. Chän biÓu t−îng pointer ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô


15

7.Click vµo tªn "View 1" (H×nh 6.6)

8.Tõ Window menu. Mét danh s¸ch tõ trªn xuèng => chän Show Symbol Window (H×nh 6.7)

XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Font Palette ®Ó chän font vµ cì ch÷ ….( H×nh 6.8)

H×nh 6.6 H×nh 6.7 H×nh 6.8

9. §ãng hép tho¹i Font Palette => NhÊp chuét 2 lÇn vµo View. XuÊt hiÖn hép tho¹i Text Property, råi sau ®ã ®−a tªn b¶n ®å vµo hép tho¹i nµy (H×nh 6.9)

10.Click vµo OK

H×nh 6.9 H×nh 6.10

L−u ý: -Tr−êng hîp th−íc tû lÖ xuÊt hiÖn hép mµu x¸m, ®iÒu nµy cho biÕt ®¬n vÞ cña b¶n ®å( Map Units) ch−a ®−îc chän.

-Thay ®æi biÓu t−îng h−íng, th−íc tû lÖ, l−íi täa ®é vµ chó thÝch b¶n ®å ( sÏ ®−îc h−íng dÉn trùc tiÕp t¹i phßng m¸y)

� S¾p ®Æt kÝch th−íc cña khæ giÊy cÇn in Ên ( A3, A4, A0…)

Tr−íc khi lµm bÊt cø mét c«ng viÖc g× trªn layout, nªn x¸c ®Þnh khæ giÊy cÇn in Ên theo mét sè thao t¸c sau:

1.Tõ Layout menu => chän Page Setup

2.Tõ mét danh s¸ch cì khæ giÊy=> chän format cña khæ giÊy sÏ sö dông


� S¾p ®Æt l−íi « vu«ng cña layout

Mét layout ®−îc che phñ bëi mét l−íi chÊm « vu«ng ( l−íi chÊm nµy sÏ kh«ng xuÊt hiÖn khi in Ên b¶n ®å). L−íi nµy sÏ gióp s¾p ®Æt çc néi dung cÇn hiÓn thÞ ®−îc chÝnh x¸c. §Ó thay ®æi kho¶ng çch çc chÊm trong l−íi, cã thÓ thùc hiÖn çc b−íc sau:


16

1.Tõ Layout menu => chän Properties

2.NhËp çc gi¸ trÞ vµo çc « cña Grid Spacing


� Thay ®æi çc thuéc tÝnh cña khung View hiÖn hµnh

Mét view trªn mét layout hiÓn thÞ trong mét khung view, cã thÓ thay ®æi bÊt kú çc con sè nµo cña khung view trªn layout: Di chuyÓn hoÆc x¸c ®Þnh l¹i cì cña khung theo thiÕt kÕ cña ng−êi sö dông. Mét sè çc b−íc sau ®Ó thay ®æi çc thuéc tÝnh cña khung hiÖn hµnh:

1.Click c«ng cô pointer tool

2.NhÊp chuéc tr¸I 2 lÇn vµo trong khung View trªn layout. XuÊt hiÖn hép tho¹i View frame properties.

3.Thay ®æi tû lÖ b¶n ®å:

- NÕu muèn çc néi dung trong khung view hiÖn thÞ nh− tû lÖ View => Chän Preserve View Scale. NÕu muèn x¸c ®Þnh trùc tiÕp tû lÖ çc néi dung cña khung view => Chän User Specified Scale. VD tû lÖ 1:50.000

� Bæ sung çc thµnh phÇn vµo khu«n mÉu b¶n ®å (layout)

Mçi mét thµnh phÇn bæ sung vµo layout sÏ ®−îc hiÖn thÞ trong khung. Sö dông c«ng cô View

trong c«ng cô bar ®Ó bæ sung thªm çc thµnh phÇn míi vµo layout:

(1) Bæ sung mét View vµo mét layout (Xem tr−êng hîp nhiÒu layout ë phÇn tiÕp theo)

(2) Bæ sung th−íc tû lÖ vµo layout: çc b−íc thùc hiÖn nh− sau:

1.Click vµo c«ng cô scale bar

2.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt th−íc tû lÖ. XuÊt hiÖn hép tho¹i Scale Bar Properties => Tõ « View Frame chän tªn khung view trong layout => chän çc thuéc tÝnh kh¸c cña Scale bar nh− kiÓu th−íc tû lÖ Style ( thiÕt kÕ th−íc tû lÖ . VD 1:50000, vµ çc d¹ng th−íc tû lÖ…),®¬n vÞ units (miles, meters, kilometers..). Sè tû lÖ th−íc, theo mÆc ®Þnh, ®é dµI cña th−íc tû lÖ sÏ thay ®æi theo vµ sè ®o¹n ph©n chia ë bªn ph¶I vµ tr¸I sè 0 cña th−íc tû lÖ.


17

(3)Thªm chó thÝch vµo layout

1.Click vµo c«ng cô chó thÝch Legend

2.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt chó thÝch. XuÊt hiÖn hép tho¹i Legend Frame Properties => Tõ « View Frame chän tªn khung view trong layout => Click vµo OK

(4) Thªm h−íng b¾c vµo layout

1.Click vµo c«ng cô h−íng North arrow

2. Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt chØ h−íng. XuÊt hiÖn hép tho¹i North arrow manager => chän d¹ng chØ h−íng => S¾p ®Æt gãc quay => Click vµo OK

(5) Thªm ®å thÞ vµo layout (xem phÇn sau)

(6) Thªm b¶ng vµo layout

1.Tõ Project Window më b¶ng thuéc tÝnh

2.Click vµo c«ng cô table

3.Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt b¶ng. XuÊt hiÖn hép tho¹i Table frame properties => Click vµo tªn b¶ng => Click vµo OK. Mét b¶ng ®−îc bæ sung thªm vµo layout (xem h×nh)

(7) Thªm ¶nh vµo layout

1.Click vµo c«ng cô Picture

2. Sö dông chuét ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt chó thÝch. XuÊt hiÖn hép tho¹i Picture Frame properties => chän ¶nh vµ n¬I l−u tr÷ ¶nh (click vµo browse) => Click vµo OK

(8)Thªm TEXT vµ ®å ho¹ kh¸c vµo layout

1.Thªm text vµo layout sö dông c«ng cô Text

2.Thªm ®å ho¹ kh¸c sö dông c«ng cô Point

(9) Thªm hép ®−êng bao vµo layout

Tõ layout menu => chän c«ng cô neatline ë hµng ®Çu gãc bªn ph¶I cña thanh c«ng cô

(10) S¾p ®Æt l¹i cì vµ vÞ trÝ cña çc thµnh phÇn trong layout

1.Click vµo c«ng cô pointer => Click vµo thµnh phÇn trong layout cÇn thay ®æi

2.Tõ Graphics menu => Chän size and position. XuÊt hiÖn hép tho¹i (tªn hép tho¹i tuú theo thµnh phÇn chän, VD: chän view (xem h×nh) => §−a to¹ ®é míi hoÆc kÝch th−íc vµo => Click vµo OK

(11) §−a thªm l−íi to¹ ®é vµo layout (h−íng dÉn t¹i phßng m¸y)


18

� In b¶n ®å (layout)

1.Tõ file menu => Chän Print . XuÊt hiÖn hép tho¹i

2.Chän m¸y in ( tuú thuéc vµo m¸y in hiÖn ®ang sö dông)

� XuÊt b¶n ®å (layout) sang d¹ng format kh¸c

1.Tõ file menu => Chän Export . XuÊt hiÖn hép tho¹i

2.Chän file fortmat ( EPS, Adobe illustrator, CGM, BMP, WMF,JPEG)

b) Tr−êng hîp nhiÒu layout

B¹n cã thÓ t¹o ra nhiÒu layout hoÆc hai b¶n ®å trong cïng mét layout. Cã hai b¶n ®å trong cïng layout lµ rÊt h÷u Ých ®Ó so s¸nh sù thay ®æi cña líp b¶n ®å kh¸c nhau

1. Lµm l¹i tr−¬ng tù nh− tr−êng hîp mét layout

1.Tõ Window menu .Danh s¸ch tõ trªn xuèng chän “huongthuy.shp” ®Ó quay trë l¹i Project Window. Trong Project Window => Click vµo biÓu t−îng Views ë bªn tr¸I (H×nh 6.11)

2.Click vµo nót New trong Project Window ®Ó t¹o ra mét "View2" trèng (H×nh 6.12)

3. Click vµo Add the theme "hien trang dat 1999.shp" vµo View2 vµ hiÓn thÞ (çc b−íc thùc hiÖn gièng nh− tr−êng hîp 1 layout) (H×nh 6.13)

H×nh 6.11 H×nh 6.12 H×nh 6.13

4.Click vµo nót OK vµ ®ãng Legend Editor

5.Tõ View menu => chän Properties . XuÊt hiÖn hép tho¹i View Properties (H×nh 6.15)

H×nh 6.14 H×nh 6.15


19

6. S¾p ®Æt "meters" vµo "Map Units" vµ kilometers vµo "Distance Units" => click vµo nót OK.

7.Tõ View menu => chän Layout... (H×nh 6.16)

XuÊt hiÖn hép thäai Template Manager => chän Potrait (H×nh 6.17)

8.Click vµo nót OK, xuÊt hiÖn hép tho¹i View-Layout (H×nh 6.18)

H×nh 6.16 H×nh 6.17 H×nh 6.18

9.Chänt "<New Layout>" => click nót OK. XuÊt hiÖn layout 2 trong View 2 (H×nh 6.19)

10.T¹o ra mét kh«ng gian võa ®ñ cho mét b¶n ®å kh¸c trong layout nµy => Click vµo th−íc tû lÖ => Ên phÝm "Delete" trªn bµn phÝm. Lµm t−¬ng tù víi h−íng b¶n ®å "North arrow".

11.Gi¶m cì kÝch th−íc cña b¶n ®å ®Ó cho phÐp ®ñ kh«ng gian cho b¶n ®å thø 2 =>Click vµo b¶n ®å, gi¶m kÝch th−íc vµ ®Æt ë mét nöa tr¸i cña Layout (H×nh 6.20)

H×nh 6.19 H×nh 6.20

12.insert b¶n ®å vµ chó thÝch tõ View1 vµo Layout nµy.

13.Click vµo nót View Frame ë hµng thø hai cña menu.

XuÊt hiÖn hép tho¹i View Frame Properties (H×nh 6.21)

14. Chän "View1". trong "View" section (H×nh 6.22)

15. Click vµo nót OK. B¶n ®å khÝ hËu tõ View 1 xuÊt hiÖn ë bªn ph¶I (H×nh 6.23)


20

H×nh 6.21 H×nh 6.22 H×nh 6.23

16. Click vµo nót Pointer ë bªn tr¸i hµng thø 2

17.§−a chó thÝch cña b¶n ®å thø hai vµo b»ng çch => quay trë l¹i nót View Frame ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô

18. Ên nót nµy, mét danh s¸ch biÓu t−îng c«ng cô framing tool hiÖn ra =>Click vµo biÓu t−îng thø 2 ®Ó insert chó thÝch vµ ®−a con chá vµo vÞ trÝ cÇn s¾p ®Æt trªn layout (H×nh 6.24)

18.XuÊt hiÖn hép tho¹i Legend Frame Properties => tõ « "View Frame:" chän "View1" (H×nh 6.25)

19.Click vµo nót OK. XuÊt hiÖn chó thÝch cña b¶n ®å khÝ hËu (H×nh 6.26)

H×nh 6.24 H×nh 6.25 H×nh 6.26

� XuÊt Files (b¶n ®å võa míi t¹o ra) ®Ó sö dông trong Microsoft Word ( xem phÇn IV)

VII. Ph©n tÝch kh«ng gian I: Truy vÊn d÷ liÖu vµ t×m kiÕm d÷ liÖu Trong phÇn nµy ®Ò cËp: 1)Chän çc Features theo thuéc tÝnh b¹n quan t©m trªn b¶n ®å nh− thÕ nµo ?

2) Sö dông Arcview Query Builder ®Ó truy vÊn d÷ liÖu vµ t×m kiÕm d÷ liÖu 3) sö dông ®å thÞ ®Ó truy vÊn d÷ liÖu

7.1 Truy vÊn d÷ liÖu

BµI tËp 7.1 : T×m vµ l−u mét file míi vÒ tÊt çc vïng khÝ hËu ë huyÖn H−¬ng Thuû:

- Cã nhiÖt ®é trung nhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m > 23.50 C

- Cã l−îng m−a trung b×nh hµng n¨m ≥ 3000 mm

1. Më vµ chän theme “Khi hau.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.ë « legend type chän "Unique Value" vµ « value field chän "nhiet _do." (H×nh 7.1)

3. Click vµo nót Theme Properties


21

4.Thay ®æi tªn trong b¶ng néi dung ë « Theme Name "Khi hau" thµnh "nhiet do." (H×nh 7.2)

H×nh 7.1 H×nh 7.2

5. Click vµo nót , xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Query Builder (H×nh 7.3)

6. NhÊp chuét tr¸i 2 lÇn vµo [Nhiet do], xuÊt hiÖn hép héi tho¹i (H×nh 7.4)

H×nh 7.3 H×nh 7.4

7.Click vµo nót ë gi÷a hép tho¹i , xuÊt hiÖn [Nhiet do] ë « phÝa d−íi hép héi tho¹i (H×nh 7.3)

8.NhÊp chuét tr¸i 2 lÇn vµo "23.5", xuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.4)

H×nh 7.3 H×nh 7.4

9. Click vµo nót OK, xuÊt hiÖn hép tho¹i Theme Properties (H×nh 7.5)

10. Click vµo nót OK (H×nh 7.6)


22

H×nh 7.5 H×nh 7.6

L−u tr÷ kÕt qu¶ truy vÊn sang mét file míi ( h−íng dÉn t¹i phßng m¸y/xem IX)

Lµm t−¬ng tù ®èi víi truy vÊn l−îng m−a trung b×nh hµng n¨m ≥ 3000 mm

BµI tËp 7.1* : T×m ë huyÖn H−¬ng thuû, nh÷ng vïng cã lo¹i ®Êt Fp vµ Fs, cã ®é dµy tÇng ®Êt > 2 m vµ TP c¬ giíi ®Êt lµ sÐt (b)

1.Më vµ chän theme “Ban do dat.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Më hép tho¹i Theme Properties => råi më hép thäai Query Builder.

3. D−íi "Fields" => nhÊp chuét 2 lÇn vµo [loaidat_tn] => Click vµo dÊu b»ng => Trong « "Values" nhÊp chuét 2 lÇn vµo "Fp." . XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.7)

4. Click vµo nót , xuÊt hiÖn hép tho¹i sau (H×nh 7.8)

H×nh 7.7 H×nh 7.8

5. D−íi "Fields" => nhÊp chuét 2 lÇn vµo [loaidat_tn] => Click vµo dÊu b»ng => Trong « "Values" nhÊp chuét 2 lÇn vµo "Fs." . XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.9)

6. Click vµo nót ë gi÷a hép tho¹i Query Builder, xuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.10)

H×nh 7.9 H×nh 7.10


23

7.D−íi "Fields" => nhÊp chuét 2 lÇn vµo [Doday_td] => Click vµo dÊu b»ng => Trong « "Values" nhÊp chuét 2 lÇn vµo "2." . XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.11)

8.Click vµo nót ë gi÷a hép tho¹i Query Builder, xuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.12)

H×nh 7.11 H×nh 7.12

9.D−íi "Fields" => nhÊp chuét 2 lÇn vµo [Tp co gioi] => Click vµo dÊu b»ng => ë « "Values" nhÊp chuét 2 lÇn vµo "b." . XuÊt hiÖn hép tho¹i(H×nh 7.13)

10. Click vµo nót OK ®Ó ®ãng hép tho¹i Query Builder => råi Click tiÕp vµo nót OK ®Ó ®ãng hép tho¹i Theme Properties (H×nh 7.14)

H×nh 7.13 H×nh 7.14

L−u ý: Sau khi hoµn thµnh häc viªn cã thÓ l−u l¹i kÕt qu¶ truy vÊn vµ hiÖn thÞ b¶n ®å theo çc thuéc tÝnh ( h−íng dÉn trùc tiÕp t¹i phßng m¸y hoÆc xem buíc tiÕp theo)

7.2 Tìm kiếm dữ liệu

Bµi t©p 7.2 : T×m nh÷ng vïng ®Êt ë huyÖn H−¬ng Thuû cã ®é dÇy tÇng ®Êt ≥ 3 mÐt

1. Më vµ chän theme “ban do dat.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Click nút Query Builder trªn thanh c«ng cô

XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 7.15)

D−íi "Fields" => nhÊp chuétc tr¸i 2 lÇn vµo "[Doday_td]." => click vµo nót . D−íi "Values" => NhÊp chuét 2 lÇn vµo "3". XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Ban do dat (H×nh 7.16)

Ghi chó: C«ng cô Query Builder lµm viÖc dùa trªn c¬ së gi¸ trÞ cña b¶ng thuéc tÝnh, mét lÖnh truy vÊn ®¬n gi¶n sÏ bao gåm : Tªn çc cét /tr−êng (fields), to¸n tö () vµ çc gi¸ trÞ cña mçi ®èi t−îng (Values):

- D−íi « Fields lµ tªn cét /tr−êng d÷ liÖu (trong b¶ng thuéc tÝnh) viÕt trong dÊu ngoÆc vu«ng : […..]


24

- D−íi « Values lµ d÷ liÖu d¹ng ch÷ (Text, string), d¹ng sè (number), trong ®ã d¹ng ch÷ viÕt trong dÊu nh¸y kÐp : “…..”.

- ¤ d−íi cïng lµ toµn bé c©u lÖnh ph¶i ®−îc viÕt trong dÊu ngoÆc ®¬n : (.….)

3 Click vµo nót New Set => råi ®ãng hép thäai (H×nh 7.17)

H×nh 7.15 H×nh 7.16 H×nh 7.17

� T×m d÷ liÖu (chØ ¸p dông víi ®èi t−îng cã tr−êng Text )

BµI tËp 7.2 * Sö dông nót (Find) ®Ó x¸c ®Þnh çc feature trªn mét b¶n ®å. VD: T×m x· Thuû phï 1. Më vµ chän theme “Cac xa huong thuy.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Click vµo nót (Find) 3. Trong hép tho¹i Find ->ë « (search for) -> NhËp th«ng tin (ë d¹ng Text) cÇn t×m kiÕm (Thuy phu) -> Click vµo nót OK

H×nh 7.18 H×nh 7.19

VIII: Ph©n tÝch kh«ng gian II: Chän çc features vµ t¹o theme/ file míi

8.1 Chän çc features b»ng chuét

BµI tËp 8.1: Sö dông çc c«ng cô lùa chän Select Feature ®Ó chän:

- §èi t−îng lµ mét vïng

- §èi t−îng lµ mét ®iÓm

- §èi t−êng lµ mét ®−êng

Häc viªn h·y quan s¸t vµ cho nhËn xÐt kÕt qu¶

1) Tr−êng hîp ®èi t−îng lµ mét vïng


2.Click c«ng cô Select Feature trªn thanh c«ng cô (H×nh 8.1)

3.Click chuét tr¸i vµo vïng cÇn xem sè liÖu ghi thuéc tÝnh ë trªn View. Nh÷ng ®èi t−îng ®−îc chän sÏ hiÓn thÞ víi mµu s¾c s¸ng h¬n mµ cô thÓ lµ mµu vµng ( Mµu vµng theo mÆc ®Þnh) (H×nh 8.2)

( L−u ý: B¹n cã thÓ chän nhiÒu vïng b»ng çch gi÷ phÝm "Shift" trªn bµn phÝm rßi Click vµo çc vïng cÇn chän. NÕu muèn lo¹i bá çc vïng chän =>Click chuét tr¸i vµo nót Clear Selected Features (h×nh 8.3).


25

H×nh 8.1 H×nh 8.2 H×nh 8.3

BµI tËp 8.1* : Lùa chän ®èi t−îng theo h×nh thøc bÊt kú

B¹n cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó chän nhiÒu features : Chän çc vïng b»ng çch vÏ mét ®−êng th¼ng qua çc vïng chän


2.Ên (kh«ng click) vµo nót Draw Point ë hµng thø 2. Mét bé biÓu t−îng vÏ xuÊt hiÖn (H×nh 8.5)

3. Chän công cụ Draw Line , råi kÐo chuét ®Ó t¹o thµnh mét ®−êng th¼ng trªn b¶n ®å ®Êt vµo nh÷ng vïng

b¹n quan t©m (H×nh 8.6)

H×nh 8.4 H×nh 8.5 H×nh 8.6

4. Click vµo nót Select Features Using Graphic ë hµng ®Çu tiªn (H×nh 8.7)

Nót nµy cho phÐp sö dông h×nh vÏ ®Ó chän çc vïng phôc vô cho viÖc ph©n tÝch d÷ liÖu (H×nh 8.8)

Läai bá ®−êng th¼ng trªn b¶n ®å b»ng çch Ên vµo nót "Delete" trªn bµn phÝm

5. Click vµo nót pointer ë hµng thø 2 ®Ó lo¹i bá biÓu t−îng chän (H×nh 8.9)

H×nh 8.7 H×nh 8.8 H×nh 8.9


26

2) Tr−êng hîp ®èi t−îng lµ mét ®iÓm

1. Më vµ chän theme “Yte.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh (H×nh 8.10)

2. Click vµo công cụ Draw Circle (H×nh 8.11)

3. KÐo chuét t¹o thµnh mét vßng trßn trªn b¶n ®å y tÕ (H×nh 8.12)

H×nh 8.10 H×nh 8.11 H×nh 8.12

4. Click vµo nót Select Features Using Graphic. Lóc nµy tÊt c¶ çc ®iÓm tr¹m y tÕ trong vßng trßn sÏ ®−îc chän

H×nh 8.13

Ghi chó : lo¹i bá çc ®èi t−îng chän b»ng çch => Click vµo nót Clear Selected Features

8.3 T¹o mét theme míi (d¹ng: Shapefile) tõ çc ®èi t−îng chän

ChuyÓn çc ®èi t−îng lùa chän tíi mét shapfile nh− thÕ nµo?

1.B¹n cã thÓ chän mét hoÆc nhiÒu features trong mét theme, rå chuyÓn chóng tíi mét shapefile

2.Ban ®Æt tªn mét shapefile míi, hoÆc ®−a file míi vµo view hiÖn hµn, hoÆc l−u tr÷ trong mét th− môc cho sö dông sau nµy.

BµI tËp 8.3: T¹o mét theme míi cho tÊt c¶ çc vïng lùa chän cã ®é dµy tÇng ®Êt ≥ 3 mÐt.

1 Tõ theme menu => chän Convert to Shapefile (H×nh 8.17)

XuÊt hiÖn hép tho¹i Convert Ban do dat.shp (H×nh 8.18)


27

H×nh 8.17 H×nh 8.18

2. §−a tªn shapefile vµ chän ®−êng dÉn vµ n¬i ®Ó l−u tr÷.

3. Click vµo nót OK

4. Chän nót Yes, shapefile míi sÏ xuÊt hiÖn ë ®Çu b¶ng néi dung .

iX: Ph©n tÝch kh«ng gian III: T×m d÷ liÖu ®¸p øng theo nh÷ng tiªu chuÈn kh«ng gian vµ vai trß cña kho¶ng çch

9.1 S¾p ®Æt ®¬n vÞ trong ArcView

BµI tËp 9.1: S¾p ®Æt çc ®¬n vÞ b¶n ®å cho 3 themes: “Ban do dat.shp, hien trang dat.shp, song suoi.shp vµ y te .shp”

1.Më themes “ban do dat, hien trang dat, song suoi vµ y te .shp“

2.Tõ View menu => chän Properties (H×nh 9.1). XuÊt hiÖn hép tho¹i View properties (H×nh 9.2)

3.ë « Map Units chän meters vµ « Distance còng chän meters (H×nh 9.3)

H×nh 9.1 H×nh 9.2 H×nh 9.3

4. Sau khi hoµn thµnh Click vµo nót OK

9.2.KiÓm tra ¶nh h−ëng vÒ kho¶ng çch

Sö dông c«ng cô kho¶ng çch ®Ó kiÓm tra çc ®åi t−îng: §iÓm, ®−êng vµ vïng.

BµI tËp 9.2: KiÓm tra xem bao nhiªu tr¹m y tÕ bÞ ¶nh h−ëng sau mét trËn lôt, biÕt r»ng tÊt c¶ çc tr¹m y tÕ bÞ ¶nh h−ëng ®Òu çch çc con s«ng vµ hå n−íc kho¶ng 100 mÐt .

1. Më vµ chän theme “Y te.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Tõ Theme menu => chän Select by Theme (H×nh 9.4). XuÊt hiÖn hép tho¹i Select by Theme (H×nh 9.5)

3.Tõ « "the selected features of." => Click vµo mòi tªn, xuÊt hiÖn mét danh s¸ch => chän “song suoi “.

4.Tõ « "Select features of active themes that" => Click vµo mòi tªn, xuÊt hiÖn mét danh s¸ch => chän Are Within Distance of (H×nh 9.6)


28

H×nh 9.4 H×nh 9.5 H×nh 9.6

XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 9.7)

5.§−a gi¸ trÞ 100 vµo « "Selection distance." XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 9.8)

6. Click vµo nót New Set ë bªn ph¶i hép héi tho¹i. TÊt c¶ çc tr¹m y tÕ ë çch s«ng, hå trong vßng 100 mÐt sÏ ®−îc chän vµ xuÊt hiÖn mµu vµng trªn b¶n ®å (H×nh 9.9)

H×nh 9.7 H×nh 9.8 H×nh 9.9

L−u ý: Lo¹i bá mµu vµng b»ng çch Click vµo nót Clear Selected Features.

BµI tËp 9.2*: T×m tÊt c¶ nh÷ng vïng cã thÓ bÞ ¶nh h−ëng bëi dÞch s©u dãm th«ng . BiÕt r»ng tÊt c¶ çc vïng bÞ ¶nh h−ëng çch vïng bÞ dÞch lµ 1500 mÐt. H·y quan s¸t vµ cho nhËn xÐt kÕt qu¶.

1.Tr−íc tiªn chän vïng xuÊt hiÖn dÞch => Click vµo nót Select Feature trªn thanh c«ng cô

2. Click chuét tr¸i vµo diÖn tÝch xuÊt hiÖn dÞch ( diÖn tÝch nµy cã mµu vµng) (H×nh 9.10)

3.ChuyÓn diÖn tÝch bÞ dÞch ®Õn mét shapefile míi

4.Tõ Theme menu => Chän Convert to Shapefile. XuÊt hiÖn hép tho¹i Covert Hien trang dat (H×nh 9.11)

5. §−a tªn file/theme míi (dÞch s©u) vµ chän ®−êng dÉn vµ n¬i ®Ó l−u tr÷.

6.Click vµo nót OK. XuÊt hiÖn hép tho¹i, yªu cÇu "Add shapefile as theme to the view?" => chän Yes. Tªn mét fie míi (dÞch sau) xuÊt hiÖn ë ®Çu cña b¶ng néi dung.

7.Chän theme "Hien trang su dung dat.shp" ë chÕ ®é ho¹t tÝnh => Click nót Clear Selected Features ®Ó lo¹i bá vïng chän.

8. §¸nh dÊu tªn theme "dÞch sau " ®Ó xuÊt hiÖn trªn b¶n ®å (H×nh 9.12)


29

H×nh 9.10 H×nh 9.11 H×nh 9.12

9. Tõ menu trªn thanh c«ng cô chän Theme => råi chän Select by Theme... XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Select by Theme (H×nh 9.13)

-Tõ « "the selected features of." => Click mòi tªn vµ chän "dich sau.shp"

-Tõ « ""Select features of active themes that" => chän Are Within Distance of

-Tõ « "Selection distance" => nhËp gi¸ trÞ 1500

10. Click vµo nót New Set trong hép tho¹i . TÊt c¶ nh÷ng diÖn tÝch ®Ï bÞ nhiÔm dÞch sau dãm th«ng trong vßng 1000 mÐt sÏ ®−îc lùa chän (mµu vµng) (H×nh 9.14)

H×nh 9.13 H×nh 9.14

9.3.T×m vïng tiÕp gi¸p (tiÕp)

BµI tËp 9.3: T×m nh÷ng vïng/ diÖn tÝch tiÕp gi¸p víi çc con s«ng. H·y quan s¸t vµ cho nhËn xÐt kÕt qu¶.

11.Click nót Clear Selected Features ®Ó lo¹i bá vïng chän.

12.KÐo theme "Song suoi.shp" lªn trªn theme "Hien trang dat.shp" ë trong b¶ng néi dung => HiÖn thÞ çc con s«ng, hå

13.Chän theme "Hien trang dat.shp" ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

14.Tõ Theme menu => råi chän Select by Theme... XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Select by Theme

Trong hép tho¹i Select by Theme dialog => ë « "the selected features of" chän “Song suoi.shp” vµ ë « "Select features of active themes that" chän "Intersect" (H×nh 9.15)

15.Click vµo nót New Set . TÊt c¶ çc vïng tiÕp gi¸p víi s«ng hå sÏ ®−îc chän vµ cã mµu vµng (H×nh 9.16)


30

H×nh 9.15 H×nh 9.16

16.Click vµo nót Clear Selected Features ®Ó lo¹i bá vïng lùa chän.

9.4 X¸c ®Þnh vïng ¶nh h−ëng dùa trªn c¬ së kho¶ng çch

a) §èi víi ®èi t−îng lµ mét ®iÓm (tiÕp)

BµI tËp 9.4: X¸c ®Þnh 3 vïng çch tr¹m x¸ cña x· D−¬ng hßa 500 mÐt, 500-1000 vµ 1000-1500 mÐt

1.Chän theme “Yte.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Chän tr¹m x¸ x· D−¬ng hßa

3.Tõ theme menu => chän convert to shapefile => ®−a tªn shapefile “Yte duong hoa.shp”, chän ®−êng dÉn vµ n¬i l−u tr÷ míi =>Click vµo nut OK =>Click vµo Yes. XuÊt hiÖn theme “Duong hoa.shp” ë ®Çu b¶ng néi dung => lo¹i bá ®¸nh dÊu theme “Yte” => §¸nh dÊu theme “Yte Duong hoa”

4.Chän theme “Yte Duong hßa.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh (H×nh 9.17)

5.Tõ Theme menu => Chän Create Buffers (H×nh 9.18)

H×nh 9.17 H×nh 9.18

XuÊt hiÖn hép tho¹i Create Buffers (H×nh 9.19)

6.Click vµo nót Next . XuÊt hiÖn hép tho¹i create buffers => chän "As multiple rings." => chän "number of rings" lµ "3". => NhËp gi¸ trÞ 500 vµo « "distance between rings" "500"( H×nh 9.20)

H×nh 9.19 H×nh 9.20

7.Click vµo nót Next. XuÊt hiÖn hép tho¹i , => chän "Yes" ë « "Dissolve barriers between buffers."

Tõ « "Where do you want the buffers to be saved?" => chän "in a new theme." => chän ®−êng dÉn, ®−a tªn file míi “Vung 123” vµ n¬i l−u tr÷. XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 9.21)

8.Click vµo nót Finish. Theme míi “Vung 123” xuÊt hiÖn ë ®Çu cña b¶ng néi dung (H×nh 9.22)


31

H×nh 9.21 H×nh 9.22

b) §èi víi ®èi t−îng lµ mét ®−êng th¼ng

BT 9.4*: X¸c ®Þnh vïng ¶nh h−ëng lò lôt cña s«ng H−¬ng ë huyÖn H−¬ng Thñy:

-Tr−êng hîp I: 3 vïng ¶nh h−ëng nh− sau: 1) Vïng ¶nh h−ëng m¹nh ( 50 m), 2) Vïng ¶nh h−ëng võa (50-100 m), vµ 3) ¶nh h−ëng Ýt(100-150 m)

-Tr−êng hîp II: 4 vïng ¶nh h−ëng nh− sau: 1) Vïng ¶nh h−ëng m¹nh ( 50 m), 2) Vïng ¶nh h−ëng võa (50-100 m), 3) ¶nh h−ëng Ýt(100-150 m) vµ 4) kh«ng ¶nh h−ëng > 150 mÐt

-Tr−êng hîp III: 4 vïng ¶nh h−ëng nh− sau: 1) Vïng ¶nh h−ëng m¹nh ( 40 m), 2) Vïng ¶nh h−ëng võa (400-100 m), 3) ¶nh h−ëng Ýt(100-160 m) vµ 4) kh«ng ¶nh h−ëng > 160 mÐt

Tr−êng hîp IV: Vïng ¶nh h−ëng trong vßng 150 mÐt

BT9.2**.X¸c ®Þnh vïng ¶nh h−ëng tiÕng ®éng cña çc con ®−êng liªn x· ë huyÖn H−¬ng Thñy:

-Tr−êng hîp I: 3 vïng ¶nh h−ëng nh− sau: 1) Vïng ¶nh h−ëng m¹nh ( 30 m), 2) Vïng ¶nh h−ëng võa (30-60 m), vµ 3) ¶nh h−ëng Ýt (60-90 m)

T-r−êng hîp II: 4 vïng ¶nh h−ëng nh− sau: 1) Vïng ¶nh h−ëng m¹nh ( 30 m), 2) Vïng ¶nh h−ëng võa (30-100 m), 3) ¶nh h−ëng Ýt(100-150 m) vµ 4) kh«ng ¶nh h−ëng > 150 mÐt

(Ghi chó: B¹n lµm t−¬ng tù trong tr−êng hîp x¸c ®Þnh vïng ¶nh h−ëng më tuyÕn ®−êng míi hoÆc ¶nh h−ëng cña du lÞch sinh th¸i, ch¸y rõng, bÖnh dÞch ng−êi vµ ®éng vËt, dÞch s©u bÖnh h¹i ®Õn c©y trång, vïng ®Öm cña rõng ®Æc dông…)

X.Ph©n tÝch kh«ng gian IV: Sö dông b¶ng c¬ së d÷ liÖu vµ t¹o líp d÷ liÖu míi

10.1. Lµm viÖc víi b¶ng sè liÖu

§èi t−îng cña GIS gåm ®iÓm, ®−êng vµ vïng, mçi ®èi t−îng cã nh÷ng thuéc tÝnh vµ ®Æc ®iÓm riªng. TÊt c¶ çc thuéc tÝnh nµy ®−îc l−u tr÷ trong çc b¶ng ®−îc xem nh− lµ c¬ së d÷ liÖu cña GIS trong ArcView. Mçi mét theme cã mét b¶ng thuéc tÝnh riªng, cã thÓ sö dông sè liÖu trong b¶ng thuéc tÝnh ®Ó t¹o ra mét líp míi vµ thùc hiÖn c«ng viÖc thèng kª phôc vô cho viÖc ph©n tÝch kh«ng gian.

BµI tËp 10.1: Sö dông b¶ng c¬ së d÷ liÖu ®Ó xem sè liÖu thuéc tÝnh cña mét ®Þa ®iÓm trªn b¶n ®å :®Êt, hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt, khÝ hËu , s«ng suèi vµ y tÕ ë huyÖn H−¬ng thuû

a) §èi víi b¶n ®å ®Êt

1.Më themes “ban do dat, hien trang dat, khÝ hau, song suoi vµ y te .shp) tõ th− môc (so lieu huong thuy)

2.Chän theme “ban do dat.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

3.Click c«ng cô Select Feature ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô (H×nh 10.1)

4.Click chuét tr¸i vµo diÖn tÝch cÇn xem sè liÖu ghi thuéc tÝnh ë trªn View. DiÖn tÝch nµy chuyÓn thµnh mµu vµng (H×nh 10.2)


32

H×nh 10.1 H×nh 10.2

5.Click vµo nót Open Theme Table ë hµng trªn cña thµnh c«ng cô (H×nh 10.3)

XuÊt hiÖn b¶ng thuéc tÝnh "Attributes of Ban do dat.shp" (H×nh 10.4)

H×nh 10.3 H×nh 10.4

L−u ý: ë b¶ng thuéc tÝnh trªn: Cét trong b¶ng lµ tªn tr−êng (th«ng tin), cßn hµng trong b¶ng lµ thuéc tÝnh cña mét vïng hoÆc cña mét ®−êng th¼ng/suèi hoÆc cña mét ®iÓm). Mçi mét hµng (record) ®¹i diÖn mét ®èi t−îng trªn b¶n ®å (VD: çc vïng kh¸c nhau trong tr−êng hîp theme lµ vïng. Çc ®−êng kh¸c nhau trong tr−êng theme ®−êng th¼ng vµ çc ®iÓm kh¸c nhau trong tr−êng hîp theme lµ ®iÓm)

6.Click vµo nót Promote ë hµng trªn thanh c«ng cô (H×nh 10.5)

§èi t−îng chän mµu vµng xuÊt hiÖn ë hµng ®Çu tiªn cña b¶ng thuéc tÝnh (H×nh 10.6)

H×nh 10.5 H×nh 10.6

7.Lo¹i bá ®èi t−îng lùa chän => click vµo nót Clear Selected Features (H×nh 10.7)

8.Tõ Table menu => Chän Properties (H×nh 10.8). XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Table Properties (H×nh 10.9)

H×nh 10.7 H×nh 10.8 H×nh 10.9


33

9.Click vµo nót OK ®Ó ®ãng hép héi tho¹i Table Properties.

b) §èi víi b¶n ®å kh¸c: Lµm t−¬ng tù

10.2. T¹o mét tr−êng/th«ng tin/cét míi trong b¶ng thuéc tÝnh Khi b¹n t¹o mét theme míi trog arcview, mét b¶ng theme tù ®éng ®−îc t¹o. Arcview ®−a mét

record trèng rçng cho mçi mét ®èi t−îng ®−a vµo theme. B¶ng nµy chØ cã mét field vµ shape. §−a çc thuéc tÝnh vµo mét theme

B−íc 1 Tr−íc tiªn më b¶ng B−íc 2 §−a field vµo b¶ng b»ng çch: Tõ Edit menu cña b¶ng thuéc tÝnh chän Add Field

B−íc 3

Trong hép héi tho¹i Field Definition dialog box hiÓn thÞ , ®−a tªn tr−êng ( field name), d¹ng ( type) vµ ®é réng field (width..):

Name Tªn tr−êng/cét

Type

Number (chØ b»ng ch÷ sè) String (BiÓu t−îng vµ alphabet) Boolean (cã/ kh«ng) Date (ngµy)

Width §é réng cña tr−êng/cét

B−íc 4 §−a mét gi¸ tri thuéc tÝnh vµo field míi, click bªn trong mçi cell sö dông c«ng cô Edit tool tõ c«ng cô Table tool bar, råi nhËp mét gi¸ trÞ cho mçi cell

B−íc 5 Khi hoµn thµnh ®−a vµo record, ®−a chuét ®Õn Table menu, chän Stop Editing ®Ó l−u l¹i

BµI tËp 10.2: H·y x¸c ®Þnh mËt ®é d©n sè (ng−êi/km2) cho 3 huyÖn: Nam ®«ng, Phó léc vµ H−¬ng Thuû

1.Mở vµ chän theme “Dan so 3 huyen.shp“ở chế độ hoạt tính

2.Click vµo nót Open Theme Table (H×nh 10.10). XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 10.11)

3.Tõ Table menu => chän Start Editing (H×nh 10.12)

H×nh 10.10 H×nh 10.11 H×nh 10.12

4.Tõ Edit menu => chän Add Field (H×nh 10.13). XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Field definition (H×nh 10.14)

=> ë « Name: Xãa "NewField1" vµ ®−a tªn field míi "Mat do dan so" vµo (H×nh 10.15)

H×nh 10.13 H×nh 10.14 H×nh 10.15


34

L−u ý: ë « Name: Tªn cét/ tr−êng/th«ng tin ( cho phÐp tªn cã ®é dµi tèi ®a 9 ký tù) . Type : KiÓu d¹ng (cã 4 kiÓu d¹ng : Number (kiÓu sè), String ( kiÓu ký tù), Boolean (kiÓu logic), Date (kiÓu ngµy th¸ng) . Width :§é réng cña cét

=> ë « Type chän Number (H×nh 10.16)

=> ë « "Width" chän ®é réng cña cét

=> ë « "Decimal Places" chän sè thËp ph©n cÇn lÊy

=> Click vµo nót OK , mét cét míi "Mat do dan so" xuÊt hiÖn ë phÝa cuèi bªn ph¶i cña b¶ng (H×nh 10.17)

5.Tõ Field menu => chän Calculate (H×nh 10.18)

H×nh 10.16 H×nh 10.17 H×nh 10.18

XuÊt hiÖn hép tho¹i Field Calculator (H×nh 10.19)

=> Tõ mét danh s¸ch trong « “Field” => NhÊp chuét 2 lÇn vµo "[Dan so]" . XuÊt hiÖn "[Mat do dan so]=" (H×nh 10.20)

=>Tõ mét danh d¸ch trong « "Requests" ë bªn ph¶I cña hép héi tho¹i. NhÊp chuét tr¸I 2 lÇn vµo dÊu chia "/" . Còng xuÊt hiÖn "[Mat do dan so]=" (H×nh 10.21)

H×nh 10.19 H×nh 10.20 H×nh 10.21

=> Trë l¹i « “Field” => NhÊp chuét 2 lÇn vµo "[dien tich(km2)]" . XuÊt hiÖn "[Mat do dan so]=" (H×nh 10.22)

6.Click vµo nót OK ë bªn ph¶I cña hép héi tho¹i vµ mËt ®é d©n sè (Ng−êi /km2) ®−îc xuÊt hiÖn ë mét cét míi "Mat do dan so" (H×nh 10.23)

H×nh 10.22 H×nh 10.23

7.§Ó l−u l¹i sè liÖu võa tÝnh to¸n. Tõ Table menu => chän Stop Editing (H×nh 10.24)

-XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Stop Editing (H×nh 10.25)


35

H×nh 10.24 H×nh 10.25

8.Click vµo nót Yes ®Ó l−u l¹i kÕt qu¶ võa tÝnh to¸n

10.3 Xo¸ Field /th«ng tin/líp/cét míi

BµI tËp10.3: H·y xo¸ mét tr−êng/cét “dien tich” (tiÕp bµI tËp 10.2)

1.Chän 1 field/ cét cÇn xo¸.

2.Tõ Edit menu => chän Delete Field

=> XuÊt hiÖn hép tho¹i yªu cÇu kh¼ng ®Þnh: cã muèn xo¸ hay kh«ng ? nÕu ch¾c ch¾n xãa chän Yes, kh«ng chän No

10.4. S¾p xÕp çc ®èi t−îng

BµI tËp10.4: H·y s¾p xÕp th«ng tin “dan so”, Dien tich(km2) vµ “Mat do dan so” theo thø tù gi¶m dÇn vµ ng−îc l¹i cho 3 huyÖn: Nam §«ng, Phó léc vµ H−¬ng thuû ” (tiÕp bµI tËp trªn)

1.Më vµ chän "Dan so 3 huyen.shp" ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Më b¶ng thuéc tÝnh "Dan so 3 huyen.shp" vµ chän cét "Mat do dan so" (H×nh 10.26)

3.Click vµo nót Descending Order (H×nh 10.27)

=>ArcView sÏ s¾p ®Æt l¹i çc ®èi t−îng theo çc gi¸ trÞ tõ cao ®Õn thÊp cho "Mat do dan so" (H×nh 10.28)

H×nh 10.26 H×nh 10.27 H×nh 10.28

4.T−¬ng tù , =>Click vµo nót Ascending Order (H×nh 10.29)

=>ArcView sÏ s¾p ®Æt l¹i çc ®èi t−îng theo çc gi¸ trÞ tõ thÊp ®Õn cao cho "Mat do dan so"( H×nh 10.30)

H×nh 10.29 H×nh 10.30

10.5.Thèng kª tr−êng /cét

BµI tËp 10.5: H·y thèng kª tæng d©n sè cña 3 huyÖn

1.Më vµ chän "Dan so 3 huyen.shp" ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Më b¶ng thuéc tÝnh "Dan so 3 huyen.shp" vµ chän cét "Mat do dan so"


36

3. Tõ Field menu => chän Statistics... (H×nh 10.31)..XuÊt hiÖn hép héi tho¹i thèng kª cho cét “d©n s«” (H×nh 10.32)

H×nh 10.31 H×nh 10.32

Ghi chó: ë hép tho¹i Statistics for dien tich field: Sum ( tæng ®¹i sè), Count (tæng sè record/tængsè hµng trong b¶ng), Mean (gi¸ trÞ trung b×nh), Maximum (gi¸ trÞ lín nhÊt), Miximum (gi¸ trÞ nhá nhÊt), Range (kho¶ng chªnh lÖch lín nhÊt), vµ Standard Deviation (§é lÖch chuÈn)

4.Click vµo nót OK ®Ó ®ãng window, còng ®ãng lu«n c¶ b¶ng thuéc tÝnh.

10.6.TËp hîp sè liÖu

NhiÒu b¶ng thuéc tÝnh, ng−êi sö dông muèn çc ®èi t−îng cã cïng mét gi¸ trÞ (cïng lo¹i hoÆc cïng con sè), xuÊt hiÖn mét lÇn trong cét/ tr−êng. Trong tr−êng hîp nµy b¹n sö dông c«ng cô Summarize hoÆc çc ho¹t ®éng to¸n häc ®Ó tËp hîp sè liÖu

BµI tËp 10.6: TËp hîp vµ x¸c ®Þnh diÖn tÝch cho tõng lo¹i ®Êt hiÖn cã ë huyÖn H−¬ng Thuû. H·y quan s¸t vµ nhËn xÐt kÕt qu¶

1.Më theme vµ chän “Ban do dat.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Më b¶ng thuéc tÝnh “Ban do dat.shp” (H×nh 10.33)

=> Chän cét "Loai dat_tn" ®Ó tæng hîp diÖn tÝch çc lo¹i ®Êt (H×nh 10.34)

H×nh 10.33 H×nh 10.34

3.Click vµo nót Summarize ë hµng trªn thanh c«ng cô (H×nh 10.35)

-XuÊt hiÖn hép tho¹i Summary Table Definition (H×nh 10.36)

H×nh 10.35 H×nh 10.36

4.Click vµo nót Save As , chän ®−êng dÉn vµ n¬i l−u kÕt qu¶ tËp hîp sè liÖu (H×nh 10.37)

=> D−íi « "Field" chän dien tich (H×nh 10.38)


37

=> Click vµo nót Add (H×nh 10.39)

H×nh 10.37 H×nh 10.38 H×nh 10.39

=>D−íi « "Summarize by" chän sum (H×nh 10.40). XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 10.41)

5.Click vµo nót OK. XuÊt hiÖn b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ (H×nh 10.42)

H×nh 10.40 H×nh 10.41 H×nh 10.42

6.§ãng b¶ng "Dien tich cac loai dat.dbf" vµ b¶ng thuéc tÝnh the table "Attributes of Ban do dat.shp."

XI: Ph©n tÝch kh«ng gian V: Lµm viÖc víi ®å thÞ/biÓu ®å

Trong phÇn nµy th¶o luËn çc néi dung sau:

- T¹o mét ®å thÞ nh− thÕ nµo ?

- §−a ®å thÞ vµo Layout nh− thÕ nµo?

- QuyÕt ®Þnh lo¹i ®å thÞ nµo lµ tèt nhÊt ®Ó hiÖn thÞ?

- Thay ®æi d¹ng ®å thÞ vµ mµu

- Bæ sung vµ xo¸ th«ng tin

11.1 T¹o ®å thÞ

BµI tËp 11.1: T¹o ®å thÞ biÔu diÔn ph©n bè mËt ®é d©n sè vµ lµm b¶n b¶n ®å mËt ®é d©n sè cho 3 huyÖn: Nam ®«ng, H−¬ng thuû vµ Phó léc:

a) Trong b¶n ®å cã 2 thµnh phÇn: b¶n ®å vµ ®å thÞ

1 Më theme “Dan so 3 huyen.shp“

2.Chän theme „Dan so 3 huyen“ ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

3. Click vµo nót Open Theme Table.

4.Click vµo nót chart button (H×nh 11.1) .XuÊt hiÖn hép tho¹i Chart Properties dialog (H×nh 11.2)

=> §−a tªn ®å thÞ vµo « "Name"." VÝ dô "Mat do dan so cua 3 huyen." (H×nh 11.3)


38

H×nh 11.1 H×nh 11.2 H×nh 11.3

5.Tõ « fields => Click vµo nót "Mat do dan so" => Click vµo nót Add

Tõ « bªn d−íi Field => chän "Ten huyen" (H×nh 11.4)

6.Click vµo nót OK. XuÊt hiÖn hép tho¹i bar chart (H×nh 11.5)

H×nh 11.4 H×nh 11.5

7.Click vµo nót Series from Records/Fields (H×nh 11.6)

C«ng cô nµy thay ®æi l¹i çch s¾p xÕp trôc to¹ ®é. §å thÞ hiÖn thÞ thay ®æi (H×nh 11.7)

H×nh 11.6 H×nh 11.7

(Ghi chó: B¹n cã thÓ chän vµo mét sè biÓu t−îng sau ®Ó thay ®æi d¹ng ®å thÞ )

8.§Ó nhËp tªn cña ®å thÞ =>Click vµo nót Chart Element Properties ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô (H×nh 11.8)

9.Click vµo "Title" ë phÝ trªn cña ®å thÞ. XuÊt hiÖn hép tho¹i Chart Title Properties (H×nh 11.9)

H×nh 11.8 H×nh 11.9


39

10. NhËp tªn "Mat do dan so cua 3 huyen" (H×nh 11.10)

11.Click vµo nót OK. Tªn ®å thÞ xuÊt hiÖn ë trªn ®å thÞ (H×nh 11.11)

H×nh 11.10 H×nh 11.11

11.2.Thay ®æi mµu çc nguyªn tè cña ®å thÞ (tiÕp)

1.Click vµo c«ng cô Chart color

2.Click vµo Color Palette. Trong mét danh s¸ch mµu tõ trªn xuèng => chän mµu phï hîp

Trong ®å thÞ => Click vµo nguyªn tè ®å thÞ cÇn thay ®æi.

11.3.Xo¸ sè liÖu Maker

1.Click vµo c«ng cô Erase

2.Click vµo sè liÖu Maker cÇn xo¸

13.4.§−a ®å thÞ vµo Layout (tiÕp)

1. §ãng ®å thÞ "Mat do dan so cua 3 huyen" vµ "Attributes of Dan so 3 huyen".

2.Tõ Project Window => Click vµo biÓu t−îng Charts . XuÊt hiÖn mét danh s¸ch ®å thÞ (H×nh 11.12)

3.Chän "Mat do dan so cua 3 huyen" => Click vµo nót Open.

4. Quay trë l¹i "View1," mµ cã b¶n ®å : D©n sè 3 huyÖn, nh−ng kh«ng ®−îc ®ãng ®å thÞ “Mat do dan so cua 3 huyen”.

5. Ph©n lo¹i theo çc huyÖn vµ t¹o khu«n mÉu b¶n ®å (xem b−íc 7 vµ 8). Khi View - Layout window xuÊt hiÖn. Trong Layout, thay ®æi tªn "View1" thµnh "B¶n ®å mËt ®é d©n sè cña 3 “ (H×nh 11.13)

6.Thay ®æi ®¬n vÞ tÝnh trong th−íc tû lÖ "miles." Thµnh "Kilometers" ( hoÆc çc ®¬n vÞ kh¸c tuú thuéc vµo yªu cÇu cña ng−êi sö dông) b»ng çch:

7. Click vµo nót pointer ë ë hµng ®Çu tiªn cña d·y thø 2 cña thanh c«ng cô

8.Trong Layout, nhÊp chuét tr¸I 2 lÇn vµo th−íc tû lÖ scale bar. XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Scale Bar Properties (H×nh 11.14)

H×nh 11.12 H×nh 11.13 H×nh 11.14


40

9.Trong « "Units," => chän "Kilometers."

10.Click vµo nót OK (Kho¶ng çch trong Layout ®−îc s¾p ®Æt b»ng "Kilometers.")

11.Click vµo nót View Frame ë hµng thø 2 cña thanh c«ng cô.

=> Chän c«ng cô Chart .

12. §−a chuét ®Õn vÞ trÝ cÇn hiÓn thÞ ®å thÞ. XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Chart Frame Properties (H×nh 11.15)

13.Click vµo tªn ®å thÞ ("Mat do dan so cua 3 huyen") => Click vµo OK (H×nh 11.16)

H×nh 11.15 H×nh 11.16

b) Trong b¶n ®å cã 3 thµnh phÇn: b¶n ®å vµ ®å thÞ vµ b¶ng thuéc tÝnh (t−¬ng tù)

XII. Söa ®æi/cËp nhËt thªm d÷ liÖu vµ xuÊt d÷ liÖu

Sö dông b¶ng d÷ liÖu ®−îc phôc håi trong çc files hoÆc b¶ng d÷ liÖu sö dông tõ çc nguån kh¸c nhau ®Ó söa ®æi/cËp nhËt thªm sè liÖu thuéc tÝnh. VÝ dô tõ:

- §iÒu tra trªn thùc ®Þa.

- ¶nh viÔn th¸m

- NhËp tõ çc phÇn mÒm kh¸c nh− ARC/INFO, Mapinfo...

12.1.§−a sè liÖu thuéc tÝnh vµo mét tr−êng /field míi

BµI tËp 12.1: T¹o cét vµ nhËp d÷ liÖu vµo c¬ së d÷ liÖu cho 3 huyÖn theo sè liÖu ë b¶ng sau

Tªn huyÖn Tû lÖ hé giµu (%) Tû lÖ hé TB(%) Tû lÖ nghÌo(%)

Nam ®«ng 10 75 15

Phó Léc 20 70 10

H−¬ng thuû 22 67 11

(Ghi chó: §©y chØ lµ Vd t−îng tr−ng, kh«ng ph¶I lµ sè liÖu thùc tÕ hiÖn nay)

1.Më theme “Dan so 3 huyen.shp”

2.Chän theme “Dan so 3 huyen” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

3. Click vµo nót Open Theme Table.

4.Tõ Table menu => Chän Start Editing

5. Tõ Edit menu => Chän Add Field. XuÊt hiÖn hép héi tho¹i Field Definition (H×nh 12.1)

6. §−a tªn field/cét míi “Ho giau” =>Click vµo nót OK


41

7. Click vµo nót Edit ë hµng thø 2 trªn thanh c«ng cô (H×nh 12.2)

H×nh 12.1 H×nh 12.2

8.§−a chuét vµ Click vµo cell rçng cña huyÖn Nam dong => nhËp s« “10” vµ lµm t−¬ng tù cho 2 huyÖn cßn l¹i

9. Lµm t−¬ng tù cho field/cét míi “Ho TB” vµ field/cét míi “Ho nghÌo”

10.Sau khi nhËp xong , ®Ó l−u sè liÖu hoÆc kh«ng cÇn l−u l¹i sè liÖu. CÇn thùc hiÖn thªm mét sè b−íc sau:

=> Tõ Table menu => Chän Stop Editing => Chän Yes (l−u l¹i sè liÖu) hoÆc No ( kh«ng l−u l¹i sè liÖu.

=> §ãng b¶ng sè liÖu thuéc tÝnh.

12.2.Copy thuéc tÝnh tõ mét mét tr−êng /field cò vµo mét tr−êng /field míi và sửa đổi record

¸p dông trong tr−êng hîp hai cét cã cïng mét thuéc tÝnh, nh−ng chØ cã mét sè ®èi t−îng thay ®æi cÇn cËp nhËt vµ söa ®æi (l−u ý: tªn tr−êng ph¶I kh¸c nhau)

BµI tËp 12.1: T¹o mét cét d÷ liÖu vÒ hiÖn tr¹ng sö ®Êt n¨m 2005 víi gi¶ thuyÕt lµ hiÖn tr¹ng sö dông gi÷a hai thêi kú lµ kh«ng thay ®æi hoÆc thay ®æi ë mét sè vÞ trÝ.

Tr−êng hîp 1: Thuéc tÝnh cã d¹ng “String”. VÝ dô cét cò hiÖn tr¹ng SD ®Êt n¨m 1999,cét míi hiÖn tr¹ng SD ®Êt n¨m 2005

Tr−êng hîp 2: Thuéc tÝnh cã d¹ng “Number”

( Hai tr−êng hîp nµy sÏ ®−îc h−íng dÉn trùc tiÕp t¹i phßng m¸y)

12.3. Söa ®æi sè liÖu vïng

Tr−íc khi söa ®æi sè liÖu kh«ng gian trong mét b¶n ®å hoÆc mét theme ë d¹ng shapefile cÇn ph¶I thùc hiÖn mét sè b−íc sau:

1.Chän theme cÇn söa ®æi ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Tõ Theme menu chän starting editing

Mét sè c«ng cô sau ®−îc sö dông ®Ó biªn tËp shapfile

Môc ®Ých BiÓu t−îng M« t¶

Chän ®èi t−îng Sö dông c«ng cô Pointer tool ®Ó chän mét ®èi t−îng b»ng çch click trªn ®èi t−îng, hoÆc kÐo mét hép qua ®èi t−îng

§Þnh d¹ng l¹i ®èi t−îng

Sö dông c«ng cô Vertex Edit ®Ó ®Þnh d¹ng l¹i ®èi t−îng b»ng çch di chuyÓn, ®−a thªm vµo hoÆc lo¹i bá ®Ønh.

KÕt dÝnh çc ®èi t−îng

Sö dông snap ®Ó ®¶m b¶o r»ng çc ®èi t−îng míi ®−îc ®¸p øng vµ th¼ng hµng.

BµI tËp 12.3: Sau khi kiÓm tra d÷ liÖu ®−îc chuyÓn tõ çc phÇn mÒm kh¸c sang sö dông phÇn mÒm Arcview cho thÊy: 1) mét sè ®−êng bao tiÕp gi¸p nhau bÞ vì/r¸ch ra tõng m¶ng, 2) Mét sè vïng bÞ xo¸ mÊt . H·y sö dông çc c«ng cô cña Arcview ®Ó chØnh söa vµ phôc håi l¹i.

Tr−êng hîp1: Sè liÖu nhËp tõ phÇn mÒm Mapinfo, hoÆc trong qu¸ tr×nh xuÊt d÷ liÖu mét sè ®−êng bao ë 2 vïng liÒn nhau bÞ t¸ch ra:

1.Më vµ chän theme “Hien trang dat 2000.shp) ë chÕ ®é ho¹t tÝnh


42

2.Tõ theme menu => chän Start Editing ®Ó kÝch ho¹t chÕ ®é söa ®æi d÷ liÖu (H×nh 12.3)

3.Dïng çc c«ng cô Zoom ®Ó phãng to ®èi t−îng => Sö dông c«ng cô Select ®Ó lùa chän ®èi t−îng (H×nh 12.4)

H×nh 12.3 H×nh 12.4

4.Chän c«ng cô Vertex Edit vµ Snap ®Ó chØnh söa ®èi t−îng (Thªm míi, Xo¸ (Del), dÞch chuyÓn (Move) çc ®iÓm nót trªn ®èi t−îng . so s¸nh kÕt qu¶ chØnh söa (xem h×nh 12.5 vµ 12.6)

H×nh 12.35: Tr−íc khi chØnh söa H×nh 12.6: Sau khi chØnh söa

5.Tõ Theme menu => chän Stop Editing ®Ó kÕt thóc chÕ ®é söa ®æi d÷ liÖu. NÕu l−u l¹i kÕt qu¶ th× chän Yes, kh«ng l−u chän No

Tr−êng hîp2: MÊt mét vïng, xem h×nh

(H×nh 12.7: Tr−êng hîp nµy sÏ ®−îc h−íng dÉn trùc tiÕp t¹i phßng m¸y)

12.4 §−a/ nhËp d÷ liÖu ".dbf" vµo ArcView hiÖn t¹i trong Excel

Söa ®æi vµ nhËp d÷ liÖu d¹ng b¶ng biÓu thèng kª trong Excel vµo Arcview. Arcview cho phÐp nhËp dBASE vµo thµnh d¹ng b¶ng nh−: dBASE *.dbf


43

BµI tËp 12.4: H·y nhËp sè liÖu theo thø tù tõ 1 ®Õn n trong b¶ng thuéc tÝnh ë cét “Id” cña líp b¶n ®å “Binh do.shp” trong Excel, råi sau ®ã xuÊt d÷ liÖu sang Arcview vµ l−u l¹i sè liÖu.

� Më ë phÇn mÒm Arcview

1.Më vµ chän theme “Binh do.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Tªn file cña b¶ng thuéc tÝnh lµ "Binh do.shp", Trong Excel " Binh do.dbf" => §ãng b¶ng thuéc tÝnh

� Më Microsoft Excel

1.Tõ File menu cña Excel => Chän Open => Chän dBase Files (*.dbf) ë trong th− môc l−u tr÷ sè liÖu “So lieu huong thuy”: ( NÕu kh«ng thÊy xuÊt hiÖn tªn file, tõ « files of types => chän all files) => Click vµo nót Open ®Ó më file trong Excel.

L−u ý: Çc cét vµ hµng trong Excel lµ t−¬ng tù nh− trong b¶ng thuéc tÝnh cña ArcView. Tuy nhiªn chØ cã cét ®Çu tiªn trong b¶ng thuéc tÝnh cña ArcView lµ "Shape" field, kh«ng xuÊt hiÖn trong Excel. Cét ®Çu tiªn (column "A") ë ®Çu cña Excel (trong hµng 1) lµ "ID" trong ArcView. Cã thÓ thay ®æi cét theo thø tù tõ 1 ®Õn n.

2.§−a sè "1" vµo hµng A2 => råi Ên phÝm Enter trªn bµm phÝm => §−a sè "2" vµo hµng A3. vµ kÐo cho ®Õn hµng cuèi cïng (t−¬ng tù nh− lµm ë Excel)

3.Tõ menu trªn thanh c«ng cô cña Excel => chän Edit => råi chän Fill => chän Series.

Trong hép héi tho¹i Series dialog => D−íi « Series in chän Columns, d−íi « "Type" chän "Linear" vµ d−íi "Step Value" chän "1" (H×nh 12.8)

=> Click vµo nót OK , sè thø tù õ 1 ®Õn 2365 ®−îc ®−a vµo trong cét =>Click vµo mét hµng ë cét A (ID) (H×nh 12.9)

H×nh 12.8 H×nh 12.9

( L−u ý: trong Excel, b¹n cã thÓ thay ®æi, bæ sung thªm cét hoÆc tÝnh to¸n…)

4.Click vµo nót Save, xuÊt hiÖn hép héi tho¹i sau:

6.Click vµo nót Yes.

7.Click vµo nót Yes. Tho¸t ch−¬ng tr×nh Excel.

8.Click vµo Save ®Ó thay thÕ file gèc vµ ®ãng ch−¬ng tr×nh Excel

9.Quay trë l¹i ch−¬ng tr×nh ArcView => më b¶ng thuéc tÝnh " B×nh do.shp." Sè liÖu ë b¶ng thuéc tÝnh (cét Id) ®· ®−îc söa ®æi l¹i theo thø tù nh− sau:


44

10.§ãng b¶ng thuéc tÝnh "Attributes of Binh do.shp".

12.4.T¹o d÷ liÖu thuéc tÝnh míi trong Excel vµ råi sau ®ã s¸t nhËp víi d÷ liÖu ArcView

Lµm viÖc trong Excel ®Ó t¹o ra mét b¶ng hoµn toµn míi, sau ®ã s¸t nhËp vµo ArcView. §Ó s¸t nhËp ®−îc, trong file Excel ph¶I cã mét cét chÝnh x¸c víi cét trong file ArcView .dbf ( cã thÓ tªn cét lµ gièng nhau hoÆc kh¸c nhau, nh−ng çc hµng ph¶I t−¬ng tù nh− nhau) vµ File trong Excel ph¶I lµ file.dbf.

BµI tËp12.4: H·y s¸t nhËp d÷ liÖu ®−îc t¹o ra trong phÇn mÒm Excel vµo d÷ liÖu cña ArcView theo sè liÖu ë b¶ng sau

Tªn huyÖn Tû lÖ Nam (%) Tû lÖ N÷ (%)

Huong thuy 49 51

Nam Dong 46 54

Phu loc 48 58

(Ghi chó: §©y chØ lµ VD t−îng tr−ng, kh«ng ph¶I lµ sè liÖu thùc tÕ hiÖn nay)

1.Më vµ chän theme “Dan so 3 huyen.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.T¹o file vµ l−u file “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” trong Excel program:

3.§Ó T¹o file “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” trong Excel program. Tr−íc hÕt ph¶I ®−îc t¹o trong phÇn mÒm Arcview theo mét sè b−íc sau:

- Trong cña sæ Project chän Table

- Chän New ®Ó t¹o b¶ng biÓu *.dbf míi

Råi sau ®ã më phÇn mÒm Excel ®Ó nhËp sè liÖu, l−u vµ ®ãng file. Sau khi nhËp vµ l−u cã d¹ng (h×nh 12.10)

4.Më b¶ng thuéc tÝnh “ Attributes of Dan so 3 huyen.dbf”. XuÊt hiÖn nh− h×nh 12.11

H×nh 12.10 H×nh 12.11

5.XuÊt file “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” vµo phÇn mÒm ArcView b»ng çch:

=> Tõ Project Window => Click vµo biÓu t−îng Tables => Click vµo Add. XuÊt hiÖn b¶ng Add Table (H×nh 12.12)

=> NhÊp chuét tr¸I 2 lÇn vµo file “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf”. File nµy ®−îc më trong ArcView (H×nh 12.13)


45

H×nh 12.12 H×nh 12.13

§Ó s¸t nhËp 2 b¶ng “ Attributes of Dan so 3 huyen.dbf” vµ “ty le nam nu o 3 huyen. dbf”. CÇn ph¶I ®¸nh dÊu/chän sè liÖu gièng nhau trong 2 b¶ng (trong tr−êng hîp nµy 2 b¶ng cã tªn cét gièng nhau hoÆc tr−êng hîp kh¸c cã 2 cét kh¸c nhau nh−ng cã sè liÖu ë records/ hµng gièng nhau).

=> Tr−íc tiªn Click vµo cét "Ten huyen" trong “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” (H×nh 12.14)

=> Råi më b¶ng thuéc tÝnh “ Attributes of Dan so 3 huyen.dbf” vµ =>Click vµo cét "Ten huyen" trong b¶ng (H×nh 12.15)

H×nh 12.14 H×nh 12.15

=> Click vµo nót Join

Néi dung ë 2 b¶ng sÏ ®−îc nhËp vµo nhau vµ b¶ng “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” sÏ ®−îc ®ãng l¹i. ChØ cã b¶ng “ Attributes of Dan so 3 huyen.dbf” vÉn cßn. “ Attributes of Dan so 3 huyen.dbf” b©y giê sÏ céng thªm çc cét nhËp tõ b¶ng “ ty le nam nu o 3 huyen. dbf” .

12.5.L−u tr÷ b¶ng s¸t nhËp

1.Tõ File menu =>chän Export (H×nh 12.16)

2.XuÊt hiÖn Export Table (H×nh 12.17)

=> Chän dBASE => Click vµo nót OK vµ b¶ng Export Table sÏ yªu cÇu ®−a tªn file.dbf míi vµo vµ chän ®−êng dÉn ®Ó l−u (H×nh 12.18)

H×nh 12.16 H×nh 12.17 H×nh 12.18


46

=> Click vµo nót OK.

3.§Ó ®−a b¶ng míi "table...dbf" vµo trong project=> §ãng b¶ng ®ang hiÖn thÞ l¹i vµ quay trë l¹i Project Window =>Click vµo nót Tables =>Click vµo nót Add => nhÊp chuét 2 lÇn vµo "table...dbf". XuÊt hiÖn b¶ng "table...dbf” (H×nh 12.19)

=> §ãng b¶ng table l¹i vµ quay trë l¹i Project Window, còng sÏ thÊy "table..dbf" (H×nh 12.20)

H×nh 12.19 H×nh 12.20

5.§Ó quay trë l¹i b¶n ®å =>Click nót Views trong Project Window => Click vµo biÓu t−îng "View1" => Click vµo nót Open.

12.6.§Ó l−u l¹i kÕt qu¶, nªn chuyÓn sang mét theme míi çch thùc hiÖn nh− sau:

1.Tõ Theme menu => chän convert to shapfile (H×nh 12.21)

2. Trong hép tho¹i, yªu cÇu ®−a tªn file míi, chän ®−êng dÉn vµ n¬I l−u tr÷ (H×nh 12.22)

H×nh 12.21 H×nh 12.22

XIII. Sè ho¸ vµ biªn tËp d÷ liÖu kh«ng gian trong ArcView

Sè ho¸ çc ®èi t−îng: §iÓm, ®−êng vµ vïng, t¹o b¶ng thuéc tÝnh vµ l−u tr÷ çc ®èi t−îng ë çc file riªng biÖt.

Söa ®æi sè liÖu ¸p dông trong tr−êng hîp nguån sè liÖu ®−îc nhËp tõ çc phÇn mÒm kh¸c sang (VD tõ phÇn mÒn Mapinfo) ch−a ®−îc hoµn chØnh hoÆc sè liÖu t¹o ra ch−a ®Çy ®ñ, hoÆc t¹o ra mét líp th«ng tin míi hoÆc bæ sung thªm th«ng tin.

� T¹o mét theme míi

B¹n cã thÓ sö dông to¹ ®é vÞ trÝ cña mét theme hiÖn thêi ®Ó ®−a thªm mét theme míi vµo View

T¹o mét theme míi nh− thÕ nµo?


47

B−íc 1 Tõ View menu chän new Theme

B−íc 2

X¸c ®Þnh néi dung vµ ®¬n vÞ cña theme míi:

- NÕu b¹n ®−a mét theme míi vµo view hiÖn tai, theme hiÖn t¹i x¸c ®Þnh néi dung ®Þa lý vµ ®¬n vÞ to¹ ®é cho mét theme míi

-NÕu kh«ng cã theme míi. Néi dung vµ ®¬n vÞ ®−îc x¸c ®Þnh bëi view hiÖn thêi

B−íc 3 Chän mét d¹ng Feature :

Trong hép héi tho¹i theme míi, b¹n chän d¹ng ®èi t−îng cÇn ®−a vµo : ®iÓm, ®−êng hoÆc vïng

B−íc 4 Shape theme ®−îc ®−a vµo cöa sæ view:

B¹n nªn x¸c ®Þnh tªn vµ vÞ trÝ shapefile míi mµ ArcView sÏ t¹o ra. Mét shapefile ®−îc ®−a vµo view hiÖn thêi vµ s½n sµng cho b¹n biÖn tËp d÷ liÖu thuéc tÝnh vµ features

B−íc 5 §−a Features vµo Shapefile:

BËn cã thÓ sö dông c«ng cô vÏ Draw tool ®Ó t¹o features míi ®¹i diÖn cho çc vËt thÓ. C«ng cô vÏ ®−îc sö dông ®Ó vÏ vµ biªn tËp ®å ho¹ vµ features

� Mét sè c«ng cô ®Ó vÏ ®iÓm, ®−êng vµ mét vïng

Point tool C«ng cô vÏ ®iÓm

Line tool C«ng cô vÏ ®o¹n th¼ng

Multiline tool C«ng cô vÏ nhiÒu ®o¹n th¼ng

Rectangle tool C«ng cô vÏ mét polygon (h×nh ch÷ nhËt hoÆc h×nh vu«ng)

Circle tool C«ng cô vÏ h×nh trßn

Polygon tool C«ng cô vÏ polygon (®a gi¸c)

Line split tool C«ng cô t¸ch ®−êng

Polygon split tool C«ng cô vÏ thªm mét vïng bªn trong polygoon/t¸ch vïng

AutoComplete tool C«ng cô vÏ thªm mét vïng bªn ngoµi polygoon Söa ®æi ®èi t−îng §Ó thùc hiÖn mét sè çc ho¹t ®éng ®Ó hîp nhÊt hoÆc c¾t xÐn ®èi

t−îng. Tr−íc tiªn chän ®èi t−îng, råi tõ Edit menu chän: Union Features, Combine Features, Intersect Features & Subtract Features.

13.1. Sè ho¸ ®èi t−îng lµ ®iÓm

Khi d÷ liÖu bao gåm features qu¸ nhá ®−îc m« t¶ nh− diÖn tÝch nhá VD: giÕng, trung t©m thµnh phè, cöa hµng… Çc b−íc chÝnh thùc hiÖn sè ho¸ ®iÓm

B−íc 1 Tõ View menu, chän New Theme, råi chän d¹ng ®èi t−îng lµ ®iÓm

Ên hoÆc click vµo OK

B−íc 2 Trong hép tho¹i x¸c ®Þnh tªn vµ vÞ trÝ cña shapefile míi

Ên .hoÆc click vµo OK B−íc 3 Click vµo c«ng cô Drawing tool palette . Trong mét danh s¸ch c«ng cô tõ trªn xuèng


48

click vµo c«ng cô Point Tool . §−a ®iÓm vµo theme b»ng çch Click chuét tr¸I trong cöa sæ view.

B−íc 4 Khi hoµn thµnh çc ®iÓm míi, tõ Theme menu chän Stop Editing B−íc 5 Chän nót Yes ®Ó l−u tr÷ c«ng viÖc

Söa ®æi ®èi t−îng Point – Di chuyÓn hoÆc xo¸ ,bá ...

1.Chän theme b¹n muèn biªn tËp ë chÕ ®ä ho¹t tÝnh (Active)

2. Tõ Theme menu, chän Start Editing.

3. Sö dông c«ng cô Pointer tool ®Ó chän ®iÓm b¹n muèn di chuyÓn hoÆc lo¹i bá

( Sö dông SHIFT trªn bµn phÝm ®Ó chän nhiÒu ®iÓm)

4. Ên DELETE trªn bµn phÝm

BµI tËp13.1: Sö dông c«ng cô vÏ ®iÓm ®Ó sè ho¸ d¹ng ®iÓm.

H·y thiÕt kÕ ®iÓm (« mÉu) ®iÒu tra theo sè l−îng « mÉu vµ ®Þa ®iÓm ®iÒu tra nh− sau:

(1) NhËp çc thuéc tÝnh cho çc ®iÓm ®iÒu tra ®· sè ho¸ theo sè liÖu:

Tªn tr−êng (field name) Type Width Decimal place

Hien trang rung String 20 -

O mau so Number 10 0

Dia diem dieu tra String 40 -

(2) NhËp d÷ liÖu vÒ hiÖn tr«ng rõng, « mÉu sè vµ ®Þa ®iÓm ®iÒu tra:

Hien trang rung O mau so Dia diem dieu tra

IA 1 Thuy phuong

IA . .

IA 5 .

IB 6 .

IB . .

IB 10 .

IC 11 .

IC . .

IC 15 .

NG 16 .

NG . .

NG 20 .

TB 21 .

TB . .

TB 24 .

RT 25 .

RT . .

RT 30 Duong Hoa

1.Më hai file “ hien trang dat 1999. shp” vµ “Cac xa huong thuy. shp “®Ó lµm nÒn c¬ së cho viÖc sè ho¸ b¶n ®å.


49

2.T¹o míi mét Theme míi b»ng çch

-Tõ View menu => chän New Theme (H×nh 13.1)

=> XuÊt hiÖn hép tho¹i New Theme . Trong hép tho¹i => chän kiÓu ®èi t−îng Point (H×nh 13.2)

H×nh 13.1 H×nh 13.2

=> T¹o mét theme míi cã tªn “Diem dieu tra” cho ®èi t−îng d¹ng Point => Chän ®−êng dÉn l−u tr÷ file => OK

=> Chän c«ng cô (draw point) vÏ ®iÓm (thay ®æi vµ chän h×nh d¹ng ®iÓm sÏ ®−îc h−íng dÉn trùc tiÕp ë phong m¸y)

=> Sè ho¸ çc ®iÓm ®iÒu tra trªn b¶n ®å

( L−u ý: §Ó tr¸nh nhÇm lÉn khi sè hãa xong mét ®iÓm nªn nhËp th«ng tin vÒ thuéc tÝnh ngay cho ®iÓm ®ã)

13.2. Sè ho¸ ®èi t−îng lµ ®−êng

NÕu d÷ liÖu bao gåm çc ®èi t−îng lµ qu¸ hÑp ®−îc m« t¶ nh− lµ mét diÖn tÝch, VD: ®−êng, suèi, ®−êng èng dÉn…

B−íc 1 Më cöa sæ view ®Ó theme vµo hoÆc t¹o view míi

B−íc 2

Tõ View menu chän Theme míi

Råi, tõ mét danh s¸ch tõ trªn xuèng chän ®èi t−îng lµ Line

Ên .

B−íc 3 X¸c ®Þnh tªn vµ vÞ trÝ cña shapefiel míi mµ d÷ liÖu cña theme míi sÏ ®−îc phôc håi

Ên . B−íc 4 Tr−íc khi b¾t ®Çu biªn tËp ®èi t−îng ®−êng, s¾p ®Æt m«I tr−êng snap B−íc 5 Click vµo c«ng cô vÏ Drawing tool palette vµ click vµo c«ng cô ®−êng line tool .

B−íc 6 Click vµo n¬I b¹n muèn b¾t ®Çu vµ click mçi vertex däc theo ®−êng, råi click ®óp vµo vertex cuèi cïng.

§−a ®é dµI cña mét ®−êng vµo b¶ng thuéc tÝnh cña theme ®−êng:

1. Më b¶ng thuéc tÝnh Attribute Table cña theme chøa ®ùng ®èi t−îng b¹n muèn tÝnh to¸n ®é dµi 2. Tõ Table menu, chän Start Editing .


50

3. Tõ Edit menu, ®−a tr−êng biªn tËp b»ng con sè vµo b¶ng. Trong b¶ng click vµo tªn cña field/cét ®Ó chän.

VÝ dô [length] 4. Click vµo nót Calculate Button ®Ó hiÖn thÞ hép tÝnh to¸n tr−êng (Field Calculator dialog) 5.Trong hép ghi [length] =,

[Shape].ReturnLength, Click OK.

BµI tËp 13.2: Sö dông c«ng cô vÏ ®oµn th¼ng vµ nhiÒu ®o¹n th¼ng ®Ó sè ho¸ d¹ng hÖ thèng s«ng suèi vµ m¹ng l−íi ®−êng

- T−¬ng tù nh− sè hãa ®iÓm nh−ng chän kiÓu ®èi t−îng lµ Line vµ chän c«ng cô (draw line) vÏ ®−êng

- Chó ý: Çc con s«ng lín hoÆc hå n−íc ph¶I sö dông c«ng cô vÏ vïng

BµI tËp 13.3: §−a thªm cét/ tr−êng vµ tÝnh chiÒu dµI vµo b¶ng thuéc tÝnh cña ®−êng

H·y x¸c ®Þnh chiÒu dµI vµ tæng chiÒu dµi cho tÊt c¶ çc suèi vµ ®−êng liªn x· (m vµ km) ë huyÖn H−¬ng Thuû

a) §èi víi suèi

• X¸c ®Þnh chiÒu dµi cña çc con suèi

1. Më vµ chän theme “Suoi.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Më b¶ng thuéc tÝnh Attribute Table

3. Tõ Table menu => chän Start Editing

4.Tõ Edit menu=> chän Add field. XuÊt hiÖn hép tho¹i Fields Definition, ë « Name nhËp tªn tr−êng “ Chieu dai m”, ë « Type => chän Number, ë « width nhËp “16” vµ ë « Decimal Places nhËp “1” => Click vµo OK, XuÊt hiÖn b¶ng thuéc tÝnh (H×nh 13.3)

=> Click vµo nót Calculate ®Ó hiÖn thÞ hép héi tho¹i Field Calculator. Trong hép ë « [Chieu dai m =] , nhËp [Shape].ReturnLength (H×nh 13.4)

=> Click vµo OK, chiªud dµi cho çc con suèi tÝnh b»ng mÐt sÏ tù ®éng ®−îc x¸c ®Þnh (H×nh 13.5)

H×nh 13.3 H×nh 13.4 H×nh 13.5

T−¬ng tù còng sÏ x¸c ®Þnh ®−îc chiÒu dµi cho çc con suèi b»ng km (Chieu dai m/1000)

• X¸c ®Þnh tæng chiÒu dµi cña çc con suèi

Sö dông c«ng cô Sumarize ®Ó x¸c ®Þnh tæng chiÒu dµi cña tÊt c¶ çc con suèi

b) §èi víi ®−êng liªn x� (lµm t−¬ng tù)


51

13.4. Sè ho¸ ®èi t−îng lµ vïng/polygon

NÕu d÷ liÖu, bao gåm ®èi t−îng cã diÖn tÝch qu¸ lín ®−îc m« t¶ bëi nh÷ng ®iÓm nh− mét quèc gia, miÕng ®Êt, vïng sö dông ®Êt, d¹ng ®Êt.v.v

B−íc 1 Më cöa sæ view ®Ó ®−a mét theme míi hoÆc t¹o mét theme míi

B−íc 2

Tõ View menu chän Theme míi.

Trong hép tho¹i xuÊt hiÖn, tõ mét danh s¸ch tõ trªn xuèng chän ®èi t−îng Polygon

Ên .

B−íc 3 X¸c ®Þnh tªn vµ vÞ trÝ cña shapefile míi.

B−íc 4 S¾p ®Æt m«I tr−êng Snap cho themes polygon

B−íc 5

Sö dông çc c«ng cô cña Drawing tool ®Ó t¹o polygons

§Ó t¹o polygon cã d¹ng ®a gi¸c, click vµo c«ng cô polygon tool . (Click vµo n¬I b¹n muèn b¾t ®Çu polygon, click vµo mçi vertex xung quanh ®−êng bao cña polygon, råi click ®óp vµo vertex cuèi cïng)

§Ó vÏ mét vßng trßn, click vµo c«g cô Circle tool . ( VÞ trÝ cña con chuét n¬I mµ b¹n muèn trung t©m cña vßng trßn, gi÷ chuét tr¸I vµ kÐo chuét cho ®Õn khi ®¹t ®−îc cì vßng trßn b¹n muèn, råi th¶ chuét khi hoµn thµnh)

§Ó t¹o mét h×n ch÷ nhËt, click vµo c«ng cô Rectangle tool . (VÞ trÝ cña con chuét n¬I mét gãc hép mµ b¹n muèn, gi÷ chuét tr¸I vµ kÐo chuét cho ®Õn khi ®¹t ®−îc cì b¹n muèn, råi th¶ chuét khi hoµn thµnh).

§Ó vÏ thªm mét vïng bªn ngoµI, sö dông c«ng cô AutoComplete tool . (vÏ mét ®−êng mµ b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ë bÊt kú ®−êng bao cña mét vïng hiÖn t¹i nµo)

Để vÏ thªm mét vïng bªn trong polygoon/t¸ch vïng, sö dông c«ng cô Polygon split tool

§Ó ®−a mét diÖn tÝch (Area) vµo b¶ng thuéc tÝnh cña theme vïng/ Polygon :

1. Më b¶ng thuéc tÝnh chøa ®ùng ®èi t−îng b¹n muèn thèng kª diÖn tÝch

2.Tõ Table menu, chän Start Editing.

3.Tõ Edit menu, ®−a tr−êng biªn tËp b»ng con sè vµo b¶ng. Trong b¶ng click vµo tªn cña field/cét ®Ó chän

4.Click vµo nót calculate ®Ó hiÖn thÞ hép héi tho¹i Field Calculator.

5.Trong hép nhËp

[Shape].ReturnArea

[Shape].ReturnPerimeter

Ên

BµI tËp13.4: Sö dông c«ng cô vÏ polygon ®Ó sè ho¸ d¹ng mét diÖn tÝch/vïng/l«

T−¬ng tù nh− sè hãa ®iÓm nh−ng chän kiÓu ®èi t−îng lµ Polygoon vµ chän c«ng cô , , vµ

®Ó vÏ mét diÖn tÝch/vïng ( tuú thuéc vµo h×nh d¹ng ®èi t−îng cÇn sè ho¸ mµ chän çc c«ng cô cho phï hîp)

BµI tËp 13.5: Sö dông c«ng cô AutoComplete ®Ó t¹o thªm mét vïng khu d©n c− míi ®−îc më réng thªm


52

1.Më vµ chän theme “Khu dan cu.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2. Sö dông Zoom ®Ó phãng to vïng lùa chän

H×nh 13.6

3.Tõ Theme menu chän Start Editing

4.Click vµo drawing toll palette => Click vµo AutoComplete

5. §−a chuét ®Õn vïng cÇn vÏ thªm (Chó ý:®iÓm xuÊt ph¸t ,®iÓm cuèi cïng ph¶I qua ®−êng bao cña vïng cò vµ nhÊp chuét tr¸I 2 lÇn ë ®iÓm cuèi cïng) (H×nh 13.7)

6.Khi hoµn thµnh vÏ vïng. Arcview tù ®éng t¹o ra mét vïng míi (H×nh 13.8)

H×nh 13.7 H×nh 13.8

7.Trë l¹i Theme menu => chän Stop Editing. XuÊt hiÖn hép tho¹i. NÕu l−u kÕt qu¶ lµm viÖc chän Yes , kh«ng l−u chän No vµ trë vÒ tr¹ng th¸I ban ®Çu.

BµI tËp 13.6: Sö dông c«ng cô Polygon Split ®Ó chia mét vïng khu d©n c− cò thµnh 2 vïng khu d©n c− míi

1. Më vµ chän theme “Khu dan cu.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Sö dông Zoom ®Ó phãng to vïng lùa chän (H×nh 13.9)

3. Tõ Theme menu chän Start Editing

4. Click vµo drawing toll palette => Polygon Split => §−a chuét ®Õn vïng cÇn t¸ch ra lµm 2 (Chó ý:®iÓm xuÊt ph¸t ,®iÓm cuèi cïng ph¶I v−ît qua ®−êng bao cña vïng cò vµ nhÊp chuét tr¸I 2 lÇn ë ®iÓm cuèi cïng) (H×nh 13.10)

5.Khi hoµn thµnh vÏ vïng. Arcview tù ®éng t¹o ra 2 vïng míi (H×nh 13.11)

H×nh 13.9 H×nh 13.10 H×nh 13.11


53

6.Trë l¹i Theme menu => chän Stop Editing. XuÊt hiÖn hép tho¹i. NÕu l−u kÕt qu¶ lµm viÖc chän Yes , kh«ng l−u chän No vµ trë vÒ tr¹ng th¸I ban ®Çu.

13.5.Hîp nhÊt d÷ liÖu

a)Hîp nhÊt vïng

Sö dông Union Features Option ®Ó gép mét sè vïng nhá cã çc thuéc tÝnh gièng nhau thµnh mét vïng réng lín

B−íc 1: Chän theme ë chÕ ®é "active". B−íc 2: Tõ Theme Menu chän Start Editing B−íc 3: Chän 2 hay nhiÒu vïng cÇn hîp nhÊt B−íc 4: Tõ Edit Menu , chän Union Features . B−íc 5: Tõ Theme Menu, chän Save Edits As ®Ó l−u çc ®èi t−îng hîp nhÊt nh− lµ mét theme míi B−íc 6: Chän Stop Editing ®Ó l−u kÕt qu¶

BµI tËp 13.7: H·y hîp nhÊt tÊt c¶ çc vïng ®−îc qui ho¹ch cho rõng rõng PH ë HuyÖn h−¬ng Thuû.

1. Më ,chän theme “Hien trang dat 1999.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh vµ ph©n lo¹i (H×nh 13.12)

2. Tõ Theme menu chän Start Editing

3. Click c«ng cô Query Builder trªn thanh c«ng cô (H×nh 13.13)

4.XuÊt hiÖn hép tho¹i =>D−íi « Fields nhÊp chuét 2 lÇn vµo lo¹i rõng => Click vµo dÊu b»ng => D−íi « Values nhÊp chuét 2 lÇn vµo “PH” (H×nh 13.14)

H×nh 13.12 H×nh 13.13 H×nh 13.14

5.Click nót New set => §ãng hép tho¹i (H×nh 13.15)

6.Tõ Edit menu => chän Union Features (H×nh 13.16 vµ 13.17)

H×nh 13.15 H×nh 13.16 H×nh 13.17

7.Trë l¹i Theme menu => chän Stop Editing. XuÊt hiÖn hép tho¹i. NÕu chän Yes ®Ó l−u kÕt qu¶ lµm viÖc , chän No kh«ng l−u vµ trë vÒ tr¹ng th¸I ban ®Çu.

b) Hîp nhÊt ®−êng (t−¬ng tù nh− hîp nhÊt vïng)

13.6. Lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch gi¶

BµI tËp 13.9: Lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch gi¶ n»m chän trong mét vïng

Sau khi chång líp sÏ t¹o ra mét sè diÖn tÝch gi¶. Trong tr−êng hîp nµy nh÷ng vïng gi¶ n»m chän trong mét vïng vµ diÖn tÝch ®−îc tÝnh 2 lÇn. §Ó lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch gi¶, b¹n cã thÓ sö dông Combine Features. Víi sù lùa chän nµy, tÊt c¶ nh÷ng diÖn tÝch gi¶ sÏ ®−îc lo¹i bá b»ng çch:


54

1.Sö dông c«ng cô Pointer ®Ó chän 2 vïng

2.Tõ Edit menu => chän Combine Features

BµI tËp 13.10: Lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch trïng lÆp gi÷a 2 vïng

NÕu 2 vïng kÒ nhau cã mét phÇn nh÷ng diÖn tÝch chång lªn nhau. B¹n cã thÓ sö dông Subtract Feature ®Ó lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch gi¶ nµy.

BµI tËp 13.11: T×m vµ sö dông Subtract Feature ®Ó lo¹i bá nh÷ng diÖn tÝch gi¶ ë b¶n ®å ®Êt x· Thuû t©n

1. Më vµ chän theme “Ban do dat Thuytan.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Sö dông c«ng cô Pointer ®Ó chän vïng hiÖn t¹i chøa ®ùng nh÷ng diÖn tÝch b¹n muèn lo¹i bá

3.Tõ Edit menu => chän Subtract Feature

4. Quan s¸t vµ nhËn xÐt kÕt qu¶

13.7.§−a thªm cét/ tr−êng vµ tÝnh diÖn tÝch vµo b¶ng thuéc tÝnh vïng

BµI tËp 13.12 : H·y x¸c ®Þnh tæng diÖn tÝch tù nhiÖn (m2, ha vµ km2) cho tÊt c¶ çc x· cña huyÖn H−¬ng thuû.

1.Më vµ chän theme “Cac xa huong thuy.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

2.Më b¶ng thuéc tÝnh Attribute Table

3.Tõ Table menu => chän Start Editing

4.Tõ Edit menu=> chän Add field. XuÊt hiÖn hép tho¹i Fields Definition, ë « Name nhËp tªn tr−êng “ Dien tich m2”, ë « Type => chän Number, ë « width nhËp “15” vµ ë « Decimal Places nhËp “2” => Click vµo OK, XuÊt hiÖn b¶ng thuéc (H×nh 13.18)

5. Click vµo nót Calculate ®Ó hiÖn thÞ hép héi tho¹i Field Calculator. Trong hép ë « [Dien tich m2 =] , nhËp [Shape].ReturnArea (H×nh 13.19)

H×nh 13.18 H×nh 13.19

6.Click vµo OK, diÖn tÝch cho çc x· tÝnh b»ng m2 sÏ tù ®éng ®−îc x¸c ®jÞnh (H×nh 13.20)

7.T−¬ng tù còng sÏ x¸c ®Þnh ®−îc diÖn tÝch cho çc x· tÝnh b»ng ha (dien tich m2/10000) vµ Km2 (Dien tich m2/1000.000). Xem b¶ng thuéc tÝnh (H×nh 13.21)

H×nh 13.20 H×nh 13.21


55

13.8.Çc chøc n¨ng g¾n, liªn kÕt çc b¶ng thuéc tÝnh

§iÒu kiÖn : §Ó thùc hiÖn liªn kÕt d÷ liÖu, yªu cÇu trong b¶ng thuéc tÝnh:

- §èi víi Hot Link : Ph¶i cã mét cét/ tr−êng l−u tr÷ ®−êng dÉn file liªn kÕt.

- §èi víi Link, Join : Hai b¶ng d÷ liÖu dïng ®Ó liªn kÕt ph¶i cã mét cét / tr−êng gièng nhau vÒ tªn, vµ thuéc tÝnh trong cét (record)

BµI tËp 13.13: NhËp/g¾n 2 b¶ng thuéc tÝnh thµnh mét(Join tables)

Thùc hµnh trªn c¬ së 2 b¶ng d÷ liÖu :

1) B¶ng “Hien trang cac xa dbf” ë th− môc so lieu huong thuy

2) B¶ng “Cac xa huong thuy.dbf” ë ë th− môc so lieu huong thuy

1.Më ®ång thêi c¶ 2 b¶ng d÷ liÖu

Chó ý: C¶ 2 b¶ng d÷ liÖu ®Òu ph¶i cã 1 cét/ tr−êng d÷ liÖu chung, ë ®©y ®ã lµ tr−êng : Ten_xa

2.NhËp hai b¶ng thuéc tÝnh b»ng çch:

=> G¾n kÕt d÷ liÖu trong file “Hien trang cac xa.dbf” (file nguån) vÒ file “Cac xa huong thuy.dbf” (file ®Ých)

=> Chän cét Ten_xa trong file “Hien trang cac xa.dbf”

=> Chän cét Ten_xa trong file “Cac xa huong thuy.dbf”

=> Khi ®ã trªn thanh c«ng cô cöa sæ Table, nót c«ng cô sÏ bËt s¸ng, cho phÐp thùc hiÖn Join g¾n kÕt

3. Tõ Table menu => chän Join hoÆc chän biÓu t−îng ®Ó g¾n kÕt d÷ liÖu.

=> Khi ®ã trong b¶ng d÷ liÖu cña file “Cac xa huong thuy.dbf”, ngoµi çc field cã s½n (Id,Ten xa, Ten huyen, Ten tinh, To ban do) sÏ xuÊt hiÖn thªm çc field cña file “Hien trang cac xa.dbf” (Id, Tong dt TN, DT rung trong…).

(Lưu ý: Çc cét míi nµy chØ mang tÝnh chÊt hiÓn thÞ, kh«ng l−u tr÷ trong c¬ së d÷ liÖu cña file “Cac xa huong thuy.dbf”.

=> §Ó l−u tr÷ d÷ liÖu míi nµy vµo c¬ së d÷ liÖu cña file “Cac xa huong thuy.dbf”. chóng ta ph¶i t¹o míi çc field cã kiÓu t−¬ng øng, sau ®ã sao chÐp l¹i hoÆc l−u sang mét theme míi (h−íng dÉn t¹i phßng m¸y)

4.Trë l¹iTable menu => chän Remove all Joins…®Ó xo¸ bá d÷ liÖu ®· g¾n kÕt Join

BµI tËp 13.14:Liªn kÕt çc b¶ng thuéc tÝnh (Link tables)

Chó ý: §iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a Join vµ Link lµ :


56

- Join cho phÐp g¾n vµ tÝnh to¸n lÊy çc thuéc tÝnh trùc tiÕp trªn b¶ng sè liÖu

- Link kh«ng cho phÐp tÝnh to¸n lÊy gi¸ trÞ trùc tiÕp tiÕp trªn b¶ng sè liÖu, chØ mang tÝnh chÊt liªn kÕt çc b¶n ghi, nghÜa lµ khi ta chän 1 b¶n ghi th× ®ång thêi b¶n ghi ®· Link cña b¶ng kia còng sÏ ®−îc chän.

1.Më ®ång thêi c¶ 2 b¶ng d÷ liÖu : “Cac xa huong thuy.dbf” vµ :“Hien trang cac xa dbf” ë th− môc “so lieu huong thuy”

2.Tõ Table menu => chän Link ®Ó liªn kÕt d÷ liÖu

3.Trong çc b¶ng d÷ liÖu cña theme “Cac xa huong thuy.dbf” vµ :“Hien trang cac xa dbf” . Khi ta chän 1 b¶n ghi trong theme “Cac xa huong thuy.dbf” th× ®ång thêi trªn theme :“Hien trang cac xa dbf” còng sÏ ®−îc chän b¶n ghi t−¬ng øng (xem h×nh)

4.Trë l¹iTable menu => chän Remove All Links… ®Ó xo¸ bá chÕ ®é liªn kÕt Link

XIV. ChuyÓn ®æi phÐp chiÕu

14.2 ChuyÓn ®æi phÐp chiÕu b¶n ®å

B−íc 1: Click vµo View menu => chän Properties ®Ó më "View Properties" window. B−íc 2: Click vµo Projection trong "View Properties" window ®Ó më "Projection Properties" window.

B−íc 3: Biªn tËp "Projection Properties" ®Ó x¸c ®Þnh phÐp chiÕu. B¹n cã thÓ ph¶I click vµo nót "Standard" tiÕp cËn tr−êng ph©n lo¹i => click OK.

14.2 Giíi thiÖu mét sè phÐp chiÕu b¶n ®å ®−îc sö dông trong Arcview

PhÐp chiÕu b¶n ®å ®−îc sö dông ®Ó chiÕu bÒ mÆt elipsoid lªn mét mÆt ph¼ng. §©y lµ mét phÐp ¸nh x¹ kh«ng hoµn h¶o bëi v× mét mÆt cÇu kh«ng bao giê cã thÓ tr¶i thµnh mét mÆt ph¼ng v× vËy lu«n tån t¹i çc sai sè kh¸c nhau.

Mét sè çc phÐp chiÕu sau cã s½n trong Arcview:

PhÐp chiÕu cña thÕ giíi:

- Behrmann

- Equal Area Cylindrical

- Hammer-Aitoff

- Mercator

- Miller Cylindrical


57

- Mollweide

- Peters

- Plate Carree

- Robinson

- Sinusoidal

- PhÐp chiÕu thÕ giíi tõ kh«ng trung (Orthographic)

HÖ thèng to¹ ®é thÕ giíi:

- UTM

Trong phÇn mÒm Arcview th−êng hay sö dông mét sè phÐp chiÕu sau:

a) PhÐp chiÕu h×nh trô (Mercator)

PhÐp chiÕu h×nh trô (Mercator) cã çc ®−êng kinh vµ vÜ tuyÕn lµ çc ®−êng th¼ng song song. Kho¶ng çch gi÷a çc ®−êng kinh tuyÕn çch ®Òu nhau, gi÷a çc ®−êng vÜ tuyÕn th× kho¶ng çch cµng lín khi tiÕn gÇn vÒ çc cùc (H×nh 14.1)

H¹n chÕ: Çc cùc kh«ng ®−îc thÓ hiÖn trªn l−íi chiÕu Mercator. L−íi chiÕu cã thÓ t¹o ra tÊt c¶ çc ®−êng kinh tuyÕn nh−ng giíi h¹n cao h¬n hoÆc thÊp h¬n gÇn 800 vÒ phÝa b¾c vµ nam. PhÐp chiÕu Mercator cã sai sè vÒ diÖn tÝch lín nªn kh«ng phï hîp víi b¶n ®å ®Þa lý chung cña thÕ giíi.

BµI tËp 14.1: Chän phÐp chiÕu Mercator cho b¶n ®å ThÕ giíi

1. Khëi ®éng Arcview vµ më míi mét Project vµ mét Vew

2. Më Theme “country.shp vµ world 30.shp” trong th− môc (so lieu huong thuy ) (H×nh 14.2)

3. Lùa chän l−íi chiÕu

Tõ View menu => chän properties, xuÊt hiÖn hép tho¹i View properties. ë « Map units => Chän meters=> Chän Projection (H×nh 14.3)

H×nh 14.1 H×nh 14.2 H×nh 14.3

=>XuÊt hiÖn hép tho¹i Projection properties => §¸nh dÊu vµo Standard . Trong hép Category => chän: Projections of the world . Trong hép Type => chän Mecator => Click OK => råi l¹i tiÕp tôc Click vµo OK

H×nh 14.4 H×nh 14.5


58

b) PhÐp chiÕu h×nh trô gi¶ (Robinson - Pseudo cylindrical)

Kho¶ng çch gi÷a çc ®−êng kinh tuyÕn lµ ®Òu nhau vµ gièng víi çc cung cña ellip, ®é lâm h−íng vÒ kinh tuyÕn trung t©m. Kinh tuyÕn trung t©m lµ mét ®−êng th¼ng cã chiÒu dµi b»ng 0.51 lÇn chiÒu dµi cña xÝch ®¹o. Çc ®−êng vÜ tuyÕn lµ nh÷ng ®−êng th¼ng cã kho¶ng çch ®Òu nhau gi÷a 380 b¾c vµ nam, kho¶ng çch gi¶m dÇn khi n»m xa nh÷ng giíi h¹n nµy. T¹i çc cùc lµ 0.53 lÇn chiÒu dµi xÝch ®¹o. PhÐp chiÕu ®−îc dùa trªn b¶ng to¹ ®é thay v× sö dông çc c«ng thøc to¸n häc.

H¹n chÕ: Kh«ng gi÷ h×nh d¸ng vµ còng kh«ng gi÷ nguyªn vÒ diÖn tÝch. ChØ thÝch hîp víi çc b¶n ®å thÕ giíi

øng dông:

- §−îc ph¸t triÓn ®Ó sö dông trong çc b¶n ®å tæng quan vÒ thÕ giíi vµ çc b¶n ®å chuyªn ®Ò

- §−îc sö dông bëi Rand McNally tõ n¨m 1960 vµ bëi héi ®Þa lý quèc gia n¨m 1988 cho b¶n ®å tæng quan vÒ thÕ giíi vµ çc b¶n ®å chuyªn ®Ò.

BµI tËp 14.2 : §æi phÐp chiÕu tõ Mecator sang phÐp chiÕu Robinson

1. Gi÷ nguyªn cöa sæ mµn h×nh kÕt qu¶ cña Bµi tËp 14.1

2. Trªn thanh menu chÝnh chän View => properties, xuÊt hiÖn hép tho¹i View properties chän Projection

=>§¸nh dÊu vµo Standard trong hép tho¹i projection properties

=>Trong hép Category => chän Projection of the world

=>Trong hép Type => Chän Robinson

=> Click vµo OK => råi l¹i tiÕp tôc click vµo OK (H×nh 14.6 vµ 14.7)

H×nh 14.6 H×nh 14.7

c) L−íi chiÕu h×nh trô ®ång diÖn tÝch (Peters - Cylindrical equal-area projection)

§©y lµ mét phÐp chiÕu phæ biÕn, phèi c¶nh trªn mét ®−êng tiÕp tuyÕn h×nh trô t¹i xÝch ®¹o

Çc ®−êng kinh tuyÕn çch ®Òu nhau. NÕu chän ®−êng vÜ tuyÕn chuÈn cµng xa víi ®−êng xÝch ®¹o th× sai sè biÕn d¹ng chiÒu dµi cµng lín.

øng dông:

-ThÝch hîp cho nh÷ng vïng gÇn xÝch ®¹o.

-ThÝch hîp cho nh÷ng vïng tr¶i dµi theo phÝa nam vµ phÝa b¾c däc theo mét ®−êng kinh tuyÕn nµo ®Êy.


59

BµI tËp 14.3 : §æi phÐp chiÕu tõ Robinson sang phÐp chiÕu Peters


=> §¸nh dÊu vµo Standard trong h«p projection properties

=>Trong hép Category => chän Projection of the world

=> Trong hép Type => chän Peters

=> Click vµo OK => råi l¹i tiÕp tôc click vµo OK (H×nh 14.8 vµ 14.9)

H×nh 14.8 H×nh 14.9

d) PhÐp chiÕu h×nh nãn (Lambert Conformal Conic)

PhÐp chiÕu h×nh nãn dùa trªn c¬ së hai vÜ tuyÕn chuÈn. Kho¶ng çch gi÷a çc ®−êng cña vÜ tuyÕn t¨ng lªn khi n»m ngoµi çc vÜ tuyÕn chuÈn. §©y lµ mét phÐp chiÕu h×nh nãn th«ng dông ®Ó biÓu diÔn çc cùc nh− mét ®iÓm ®¬n.

H¹n chÕ: GÇn çc vÜ tuyÕn chuÈn sù biÕn d¹ng vÒ diÖn tÝch rÊt nhá. Tû lÖ diÖn tÝch gi¶m ®i gi÷a çc vÜ tuyÕn chuÈn vµ t¨ng lªn khi n»m ë bªn ngoµi çc vÜ tuyÕn chuÈn.

ChØ thÝch hîp víi çc vïng thuéc ph¹m vi phÝa ®«ng- t©y vµ vÞ trÝ çc vÜ tuyÕn gi÷a b¾c

vµ nam. Tæng vÜ ®é kh«ng nªn v−ît qua 350

øng dông:

§©y lµ l−íi chiÕu ®−îc sö dông nhiÒu trong çc b¶n ®å USGS sau n¨m 1957. Nã thay thÕ cho l−íi chiÕu Polyconic.

BµI tËp 14.4: §æi phÐp chiÕu tõ Peter sang phÐp chiÕu Lambert


2. §¸nh dÊu vµo Custom trong hép tho¹i Projection properties

=>Trong hép Projection chän: Lambert Conformal Conic

=>Trong hép Spheroid chän: WGS 84

=> Click vµo OK => råi l¹i tiÕp tôc click vµo OK (h×nh 14.10 vµ 14.11)

H×nh 14.10 H×nh 14.11


60

XV. Çc chøc n¨ng ®o ®¹c

15.1. Çc chøc n¨ng ®o ®¹c kh«ng gian

TÝnh to¸n ®o ®¹c kho¶ng çch lµ mét trong nh÷ng phÐp to¸n c¬ b¶n cña çc phÇn mÒm GIS chuyªn dông

Trong ArcView, ®Ó thùc hµnh ®¬n gi¶n nhÊt lµ vÏ trùc tiÕp çc ®èi t−îng ë d÷ liÖu Vector víi kiÓu d¹ng ®iÓm (points), ®−êng (Lines) vµ d¹ng vïng (polygons). Do ®ã, øng víi mçi mét c«ng cô hay mét çch ®o ®¹c kh¸c nhau sÏ t−¬ng thÝch víi mét d¹ng ®èi t−îng. Çc gi¸ trÞ ®o ®¹c ®−îc tù ®éng tÝnh to¸n vµ hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i (status) cña cöa sæ View.

BµI tËp 15.1: §Æt ®¬n vÞ hiÓn thÞ gi¸ trÞ ®o ®¹c

1. Khëi ®éng ArcView

2 Më theme “yte.shp” lµm nÒn c¬ së cho View

3. Chän theme “yte.shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh

4. Tõ View menu, chän Properties…, xuÊt hiÖn hép tho¹i, cho phÐp x¸c ®Þnh çc ®¬n vÞ

-MapUnit : ®¬n vÞ hiÓn thÞ trªn View

-Distance Unit : ®¬n vÞ ®o ®¹c

5. §Æt tham sè cho phÇn MapUnit lµ : meters vµ Distance Units còng lµ : meters

6. Click vµo OK ®Ó kÕt thóc.

BµI tËp 15.2 : §o ®¹c ®èi t−îng d¹ng ®iÓm (tiÕp)

Thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh to¹ ®é cña ®iÓm, cô thÓ lµ to¹ ®é (x,y) cña ®iÓm ®ã. Trong ®ã Gi¸ trÞ x lµ to¹ ®é vu«ng gãc theo chiÒu ngang (Kinh ®é) vµ gi¸ trÞ y : to¹ ®é vu«ng gãc theo chiÒu däc (VÜ ®é )

Th«ng tin to¹ ®é (x,y) ®−îc hiÓn thÞ trªn thanh c«ng cô ë phÝa ph¶i trªn hép ArcviewGIS . To¹ ®é (x,y) ®−îc x¸c ®Þnh b»ng di chuyÓn vÞ trÝ point cña chuét ®Õn ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh

BµI tËp 15.3: §o ®¹c ®èi t−îng d¹ng ®−êng (tiÕp)

Th«ng tin ®o ®¹c çc ®èi t−îng d¹ng ®−êng trªn cöa sæ View chÝnh lµ chiÒu dµi cña ®èi t−îng.

Trong Arcview tÝch hîp 2 d¹ng Line : §o¹n th¼ng (chØ gåm 2 ®iÓm ) vµ ®−êng th¼ng (gåm nhiÒu ®o¹n th¼ng nèi víi nhau).

Sö dông c«ng cô ®o kho¶ng çch l (Measurement tool).

1. Trong cöa sæ View, chän c«ng cô Measure l

2. §−a con trá chuét ra ngoµi mµn h×nh View, vÏ 1 ®−êng bÊt kú

3. Quan s¸t gi¸ trÞ kho¶ng çch ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i ë phÝa d−íi cöa sæ ( xem H×nh)

4. NhÊp chuét tr¸I 2 lÇn ®Ó hoµn thµnh) viÖc ®o ®¹c

Trong ®ã : Segment Length : gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n cuèi cïng Length : gi¸ trÞ tæng chiÒu dµi.


61

Sö dông çc c«ng cô vÏ ®å häa (Drawing tools) :

1. Chän c«ng cô vÏ Draw Straight Line ®Ó vÏ 1 ®o¹n th¼ng trùc tiÕp trªn View b»ng çch nh¾p chuét tr¸i vµo ®iÓm b¾t ®Çu , gi÷ chuét tr¸i råi kÐo rª chuét ®Õn ®iÓm kÕt thóc vµ quan s¸t nh÷ng th«ng tin ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i cña Arcview. Trong ®ã, Length lµ tæng chiÒu dµi, Start vµ End lµ täa ®é (x,y) cña ®iÓm b¾t ®Çu vµ ®iÓm kÕt thóc.

2. Chän c«ng cô vÏ Draw Line ®Ó ®o chiÒu dµi cña çc §−êng gÊp khóc (gåm nhiÒu ®o¹n th¼ng) :

VÏ 1 ®−êng th¼ng (bao gåm nhiÒu ®o¹n th¼ng ) trùc tiÕp trªn View b»ng çch nh¾p chuét tr¸i vµo ®iÓm b¾t ®Çu , nh¾p chuét tr¸i vµo ®iÓm tiÕp theo vµ vÏ ®iÓm kÕt thóc b»ng çch ®óp chuét tr¸i

Trong h×nh, th«ng tin ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i cña Arcview cho biÕt Length lµ tæng chiÒu dµi, vµ Segment Length vµ chiÒu dµi ®o¹n cuèi cïng

BµI tËp 15.4: §o ®¹c ®èi t−îng d¹ng vïng

Trong Arcview cã 3 d¹ng vïng ( Polygon))

-H×nh ch÷ nhËt, h×nh vu«ng (Rectangle)

-H×nh trßn( Circle):

-§a gi¸c cã h×nh d¹ng bÊt kú (Polygon)

a) §o ®¹c ®èi tưîng d¹ng Rectangle

1. Khëi ®éng ArcView.

2. T¹o míi mét Project vµ mét cöa sæ New View.

3. Chän c«ng cô .. Draw Rectangle

4. §−a con trá chuét ra ngoµi mµn h×nh View, vÏ 1 h×nh bÊt kú trùc tiÕp trªn View çch nh¾p chuét tr¸i vµo gãc b¾t ®Çu, gi÷ vµ kÐo rª chuét tíi gãc kÕt thóc, th¶ chuét.

5. Quan s¸t nh÷ng th«ng tin ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i cña Arcview cho thÊy Origin lµTäa ®é (x,y) cña gãc phÝa d−íi bªn tr¸i cña h×nh vÏ. Extent lµ chiÒu réng vµ chiÒu cao vµ Area – KÝch th−íc (diÖn tÝch) cña h×nh vÏ.

b) §o ®¹c ®èi tưîng d¹ng h×nh trßn



3. Chän c«ng cô Draw Circle ®Ó vÏ vïng d¹ng Circle

4. VÏ mét h×nh bÊt kú trªn cöa sæ View

5. Quan s¸t nh÷ng th«ng tin ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i cña Arcview cho thÊy trung t©m( Center) lµ Täa ®é (x,y) cña t©m h×nh vÏ vµ Radius lµ b¸n kÝnh h×nh trßn.


62

c) §o ®¹c ®èi tưîng d¹ng ®a gi¸c cã h×nh d¹ng bÊt kú



3. Chän c«ng cô Draw Polygon ®Ó vÏ vïng Polygon.

4. VÏ mét h×nh bÊt kú trªn cöa sæ View

5. Quan s¸t nh÷ng th«ng tin ®−îc hiÖn thÞ trªn thanh tr¹ng th¸i cña Arcview cho thÊy Segment length lµ chiÒu dµi ®o¹n th¼ng cuèi cïng khÐp kÝn ®−êng bao vïng. Perimeter lµ tæng chiÒu dµi ®−êng bao vïng (chu vi), vµ Area lµ diÖn tÝch cña vïng.

XVI. Lµm viÖc víi h×nh ¶nh

H×nh ¶nh cã thÓ ®¹i diÖn mäi thø, mÆc dÇu hÇu hÕt h×nh ¶nh b¹n lµm viÖc trong Arcview sÏ ®−îc Scan tõ b¶n ®å hoÆc ¶nh cña bÒ mÆt tr¸I ®Êt. B¹n cã ®−a kh«ng ¶nh tíi cña sæ hiÖn thÞ ®Ó cung cÊp nÒn cho d÷ liÖu cña b¹n, hoÆc sö dông ¶nh vÖ tinh ®−a vµo ®Ó cËp nhËt th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, lò lôt, thay ®æi che phñ vµ sö dông ®Êt... MÆt kh¸c b¹n cã thÓ cËp nhËt nh÷ng d÷ liÖu kh¸c b»ng çch ®−a mét h×nh ¶nh vµo View vµ sö dông çc c«ng cô khoanh vÏ vµ biªn tËp.

Trong phÇn nµy b¹n sÏ ®−îc giíi thiÖu:

- §−a mét h×nh ¶nh vµo View nh− thÕ nµo?

- Thay ®æi h×nh ¶nh ®−îc hiÓn thÞ

- §¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng to¹ ®é ®Þa lý cña çc vËt thÓ trªn h×nh ¶nh lµ chÝnh x¸c víi çc theme/líp d÷ liÖu kh¸c.

16.1 Çc lo¹i h×nh ¶nh sö dông trong Arcview

- BSQ,BIL, and BIP

- ERDAS land and GIS

- ERDAS IMAGINE

- JPEG

- BMP

- TIFF vµ GeoTIF

16.2 §−a mét h×nh ¶nh vµo view

1. Click vµo nót Add theme

2.Trong hép tho¹i xuÊt hiÖn . ë d−íi « Data source type chän Image data souce

3.Click ®óp vµo h×nh ¶nh

4. Click vµo hép kiÓm tra theme ®Ó hiÖn thÞ ¶nh trong View

16.3 Thay ®æi h×nh ¶nh hiÓn thÞ

16.3.1 Tr−êng hîp ®èi víi 1 band

1.Click ®óp vµo tªn h×nh ¶nh trong b¶ng néi dung ®Ó kÝch ho¹t h×nh ¶nh/hoÆc vµo nót Edit Legend. XuÊt hiÖn hép tho¹i (H×nh 16.1)

2.Click vµo nót Colorrmap, mét hép héi tho¹i xuÊt hiÖn, yªu cÇu b¹n biªn tËp b¶n ®å mµu cña theme. B¹n cã thÓ click ®óp vµo tõng mµu riªng lÎ hiÓn thÞ çc gi¸ trÞ cell kh¸c nhau ®Ó hay ®æi, hoÆc b¹n cã thÓ söa ®æi toµn bé mµu b¶n ®å ¶nh b»ng çch sö dông nót ë gãc bªn ph¶I cña hép héi tho¹i (H×nh 16.2)

Trong tr−êng hîp nµy, click vµo nót Gray ®Ó sö dông mµu mµu ®å Lµ grayscale ( 0 lµ mµu ®en nhÊt vµ 255 lµ mµu s¸ng nhÊt) (H×nh 16.3)


63

H×nh 16.1 H×nh 16.2 H×nh 16.3

3.Click vµo nót Apply ®Ó thay ®æi h×nh ¶nh

16.3.1 Tr−êng hîp ®èi víi nhiÒu band

Khi biªn tËp mµu h×nh ¶nh, hép tho¹i Image Legend Editor ®Ó b¹n chän çc band trong h×nh ¶nh sÏ ®−îc sö dông ®Ó ®¹i diÖn thµnh phÇn mµu: RED, GREEN vµ BLUE. Theo mÆc ®Þnh, Arcview sÏ thiÕt kÕ band ®Çu tiªn lµ RED, band thø hai lµ Green vµ band thø 3 lµ Blue

Cã 3 sù lùa chän ®Ó thay ®æi mµu h×nh ¶nh hiÓn thÞ

( 1) Linear : T¹o ra mµu h×nh ¶nh sÏ t−¬ng ph¶n h¬n

(2) Interval: Thùc hiÖn mét ph©n lo¹i theo mét kho¶ng b»ng nhau vÒ mét d·y gi¸ trÞ pixel. §èi víi mét band trong h×nh ¶nh, hép héi tho¹i Interval Lookup ®Ó cho b¹n s¾p ®Æt sè ph©n lo¹i ngang b»ng nhau trong mét d·y gi¸ trÞ pixel, sö dông sù lùa chän nµy rÊt h÷u Ých cho h×nh ¶nh vÒ ®é cao vµ ¸p suÊt khÝ quyÓn

(3) Identify: Çc gi¸ trÞ pixel trùc tiÕp trªn çc mµu hiÓn thÞ, sù lùa chän nµy rÊt h÷u Ých cho b¶n ®å ®Êt hoÆc b¶n ®å sö dông ®Êt

(l−u ý: B¹n cã thÓ phèi hîp çc band kh¸c nhau ®ể hiÖn thÞ mµu h×nh ¶nh) (xem h×nh sau)

Phèi hîp 345 Phèi hîp 453 Phèi hîp 435

BµI tËp 15.1: Më ¶nh viÔn th¸m “band 345HT” tõ th− môc (so lieu huong thuy) vµ hiÓn thÞ vµ thay ®ổi mµu h×nh ¶nh:

a) Theo tõng band riªng biÖt

b) NhiÒu band

c) Phèi hîp gi÷a çc band


64

XVII.Chång líp kh«ng gian

Chång çc líp b¶n ®å dùa trªn mèi quan hÖ kh«ng gian gi÷a çc ®èi t−îng trong 1 Theme vµ gi÷a çc Theme víi nhau ®−îc thÓ hiÖn trong chøc n¨ng GeoProcessing Wizard trong thùc ®¬n view:

-Tõ File menu => chän Extension => ®¸nh dÊu vµo GeoProcessing ®Ó khëi ®éng nã (H×nh 16.1- 16.3)

H×nh 16.1 H×nh 16.2 H×nh 16.3

GeoProcessing Wizard sÏ cung cÊp 6 chøc n¨ng chÝnh ®Ó xö lý vµ ph©n tÝch th«ng tin (xem h×nh)

Chøc n¨ng 1 :Dissolve (Dissolve features based on an attributes) : ChËp çc vïng (polygoon) kÒ nhau cã cïng chung mét thuéc tÝnh thµnh mét vïng duy nhÊt. Chøc n¨ng nµy th−êng ®−îc ¸p dông ®Ó lµm b¶n ®å kh¸I qu¸t (H×nh 16.4)

Chøc n¨ng 2 :Merge (Merge Theme together) : R¸p hai hoÆc nhiÒu líp b¶n ®å thµnh mét líp duy nhÊt.Líp míi sÏ chøa ®ùng th«ng tin cña tÊt c¶ çc líp cÇn ®−îc r¸p (bao gåm c¶ sè liÖu kh«ng gian vµ sè liÖu thuéc tÝnh) (H×nh 16.5)

H×nh 16.4 H×nh 16.5

Chøc n¨ng 3 : Clip (Clip one theme based on another) : T¹o ra mét líp míi chøa ®ùng th«ng tin cña líp ®Çu vµo Input Theme . Nh−ng chØ gi÷ l¹i phÇn tÊt c¶ çc th«ng tin cña líp ®Çu vµo n»m trong ®−êng bao Clip theme (gièng hÖt líp ®Çu vµo) (H×nh 16.6)

Yªu cÇu : File Clip Theme ph¶i cã d¹ng lµ mét polygon/ diÖn tÝch /vïng (kh«ng chøa ®ùng sè liÖu thuéc tÝnh ) . File Input Theme cã thÓ lµ Point (®iÓm), Polygon (Vïng/diÖn tÝch) hoÆc Line (®−êng)

Chøc n¨ng 4: Intersect (Intersect two theme): Giao nhau gi÷a 2 theme kh¸c nhau t¹o thµnh mét theme míi cã tÊt c¶ çc thuéc tÝnh cña 2 theme. Nh−ng chØ gi÷ l¹i phÇn tÊt c¶ çc th«ng tin cña líp ®Çu vµo n»m trong ®−êng bao overlay vµ Theme dïng ®Ó Overlay ph¶i lµ Polygon/vïng/diÖn tÝch (H×nh 16.7)


65

H×nh 16.6 H×nh 16.7

Chøc n¨ng 5: Union (Union two themes): Chøc n¨ng nµy cho phÐp t¹o ra 1 theme míi ®−îc chång líp tõ 2 theme polygon. Líp míi cã c¶ th«ng tin ë 2 theme (input vµ Overlay)

Chøc n¨ng 6: Assign data by location (Spatial Join) :

Chøc n¨ng nµy cho phÐp céng thªm d÷ liÖu b¶ng cña 2 Theme. B¶ng thuéc tÝnh míi ®−îc t¹o ra sÏ chøa tÊt c¶ çc cét sè liÖu thuéc tÝnh cña c¶ hai theme ®Çu vµo (H×nh 16.9)

H×nh 16.8 H×nh 16.9

Bµi tËp 17.1. Sö dông chøc n¨ng Dissolve (ChËp çc vïng ) ®Ó t¹o ra mét Theme míi tæng hîp çc lo¹i ®Êt ®ai ë huyÖn H−¬ng thuû


2. Mở vµ chän them “ban do dat .shp” ë chÕ ®é ho¹t tÝnh (file từ th− môc “so lieu huong thuy” )

3. Tõ File menu => chän Extensions => ®¸nh dÊu GeoProcessing => Click vµo nót OK

4. Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing” ”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Dissolve features based on an attributes =>Click vµo nót Next.

-Trong « 1) Selected theme to dissolve => chän “Ban do dat.shp”

- ë « 2) Selected an attribute to dissolve => chän “Loaidat_tn”

- ë « 3) Specify the output file” nhËp tªn file míi vµ chän ®−êng dÉn l−u tr÷ file míi (H×nh 16.11)

H×nh 16.10 H×nh 16.11

(Ghi chó: cã thÓ chän çc tham sè trong hép héi tho¹i ë h×nh 16.11)


66

5. Click vµo nót Finish

6. NhËn xÐt kÕt qu¶

Bµi tËp 17.2 : Sö dông chøc n¨ng Clip ®Ó t¹o ra mét Theme míi:

a) B¶n ®å ®Êt x· Thuû Ph−¬ng

b) B¶n ®å ®Êt x· Phó s¬n

§èi b¶n ®å ®Êt x· Thuû Ph−¬ng


2. Mở 2 themes “Ban do dat.shp” vµ “Thuy phuong.shp” từ th− môc (so lieu huong thuy)


4.Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing” ”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Clip one theme based on another => chän Next

-Trong « 1) Selected input theme to clip => chän b¶n ®å/ theme input: “Ban do dat.shp”

- ë « 2) Selected a polygon overlay theme => chän theme clip : “Thuy phuong.shp”

- ë « 3) Specify the output file” nhËp tªn file míi vµ chän ®−êng dÉn l−u tr÷ file míi “Ban do dat thuyphuong.shp”



§èi b¶n ®å ®Êt x· Phó s¬n (t−¬ng tù vµ file míi t¹o ra lµ “Ban do dat phuson.shp”

Bµi tËp 17.3: Sö dông chøc n¨ng Merge (Merge Theme together) ®Ó chËp hai b¶n ®å ®Êt: “Ban do dat thuyphuong.shp” vµ “Ban do dat phuson.shp” thµnh mét b¶n ®å ®Êt míi “Ban do dat TPPS.shp”


2. Mở 2 themes “Ban do dat.shp” vµ “Thuy phuong.shp” (võa míi t¹o ra ë bµI tËp 46 vµ 47)

3.Tõ File menu => chän Extensions => ®¸nh dÊu GeoProcessing => Click vµo nót OK

4.Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Theme together => chän Next

-Trong « 1) Selected at least two themes to merge => chän ®ång thêi 2 themes: “Ban do dat.shp”

- ë « 2) Specify the output file” nhËp tªn file míi vµ chän ®−êng dÉn l−u tr÷ file míi “Ban do dat TPPS.shp”



Bµi tËp 17.4: Sö dông chøc n¨ng Intersect (Intersect two theme) ®Ó t¹o thµnh mét líp míi tõ 2 líp sè liÖu ban ®Çu lµ “Ban do dat.shp” vµ “Thuy phuong.shp”





67

4.Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Intersect two theme => chän Next

-Trong « 1) Selected input theme to intersect => chän b¶n ®å/ theme input: “Ban do dat.shp”

- ë « 2) Selected an overlay theme => chän theme overlay: “Thuy phuong.shp”

- ë « 3) Specify the output file” nhËp tªn file míi vµ chän ®−êng dÉn ®Ó l−u tr÷ file míi


6. NhËn xÐt vµ so s¸nh víi kÕt qu¶ ë bµI tËp 47

Bµi tËp 17.5: Sö dông chøc n¨ng Union (Union two themes) ®Ó t¹o thµnh mét líp míi tõ 2 líp sè liÖu ban ®Çu lµ “Ban do dat.shp” vµ “Thuy phuong.shp”




4.Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Union two themes => chän Next

-Trong « 1) Selected input theme to union=> chän b¶n ®å/ theme input: “Ban do dat.shp”

- ë « 2) Selected polygon overlay theme to union => chän theme overlay: “Thuy phuong.shp”

- ë « 3) Specify the output file” nhËp tªn file míi vµ chän ®−êng dÉn l−u tr÷ file míi


6. NhËn xÐt vµ so s¸nh víi kÕt qu¶ ë bµI tËp 47 vµ 49

Bµi tËp 17.6: Sö dông chøc n¨ng Assign data by location (Spatial Join) ®Ó t¹o thµnh mét b¶ng thuéc tÝnh míi tõ 2 b¶ng thuéc tÝnh ban ®Çu cña 2 líp sè liÖu “Ban do dat.shp” vµ “Yte.shp”


2. Mở 2 themes “Ban do dat.shp” vµ “Yte.shp” từ th− môc (so lieu huong thuy)

3.Tõ File menu => chän Extensions => ®¸nh dÊu GeoProcessing => Click vµo nót OK

4.Tõ View menu => chän GeoProcessing Wizard…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i “Geoprocessing”…khi ®ã trªn mµn h×nh sÏ xuÊt hiÖn mét hép héi tho¹i => chän Assign data by location => chän Next

- ë « 1) Selected a theme to assign data to= > chän theme: “Yte.shp”

- ë « 2) Selected a theme to assign data from => chän theme overlay: “Ban do dat.shp”


6. Më b¶ng thuéc tÝnh, nhËn xÐt kÕt qu¶

Documents

Tµi liÖu Gi¶ng d¹y GIS §¹i c−¬ng vµ Ph©n TÝch Kh«ng Gian ... · ArcView là sản phẩm của Viện nghiên cứu các hệ thống môi trường (ESRI ), Mỹ. Đây