Upload
vokhanh
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Strategia kursowa
Michaª Brzoza-Brzezina
Szkoªa Gªówna Handlowa
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Rozkªad jazdy
1 Wprowadzenie
2 Determinanty kursu walutowego
3 Kursy równowagi i kryzysy walutowe
4 Strategia kursowa
5 Podsumowanie
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Wprowadzenie
Strategia kursowa polega na prowadzeniu polityki pieni¦»nej woparciu o usztywnienie kursu walutowego.
Przykªady:
Dania - parytet centralny wzgl¦dem euro z przedziaªem waha«+/- 2,25%Buªgaria - currency board wzgl¦dem euro
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Wprowadzenie
Popularne do lat 80. XX w.
Pó¹niej kryzysy walutowe - upªynnienie lub currency board/unia walutowa
Wi¦cej korzy±ci przynosz¡ maªym gospodarkom
I tam te» cz¦±ciej spotykane
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Rozkªad jazdy
1 Wprowadzenie
2 Determinanty kursu walutowego
3 Kursy równowagi i kryzysy walutowe
4 Strategia kursowa
5 Podsumowanie
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Zmiany kursu - de�nicje
Pod wpªywem siª rynkowych:
Aprecjacja: wzrost warto±ci waluty (spadek E)Deprecjacja: spadek warto±ci waluty (wzrost E)
Decyzj¡ administracyjn¡:
Rewaluacja: zwi¦kszenie warto±ci waluty (spadek E)Dewaluacja: zmniejszenie warto±ci waluty (wzrost E)
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs nominalny i realny
O konkurencyjno±ci eksportu i importu decyduj¡ zmiany kursunominalnego oraz in�acja w kraju i za granic¡.
Realna aprecjacja (deprecjacja): wzrost (spadek) warto±ciwaluty krajowej po uwzgl¦dnieniu stóp in�acji w kraju i zagranic¡.
RERt ≡ EtP∗tPt
=⇒ 4RERt h 4Et + Π∗t −Πt
Kurs realny mo»e by¢ de�owany ró»nymi cenami (np. CPI,PPI, ULC).
Kurs efektywny to kurs koszykowy, liczony wzgl¦dem gªównychpartnerów handlowych.
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs nominalny i realny w Polsce
Rysunek: RRealny i nominalny kurs zªotego w latach wysokiej i niskiejin�acji
�ródªo: EurostatMichaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
De�ator
Rysunek: Realny efektywny kurs walutowy de�owany indeksem cenkonsumpcyjnych i indeksem jednostkowych kosztów pracy
�ródªo: EurostatMichaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs realny a konkurencyno±¢
Rysunek: Realny efektywny kurs walutowy de�owany indeksemjednostkowych kosztów pracy (Niemcy i Hiszpania)
�ródªo: EurostatMichaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs realny a konkurencyno±¢
Rysunek: Bilans obrotów bie»¡cych w proc. PKB (Niemcy i Hiszpania)
�ródªo: Eurostat
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Teorie ksztaªtowania si¦ kursów walutowych
1 Kurs jako cena2 Teoria parytetu siªy nabywczej3 Teoria parytetu stóp procentowych
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs jako cena
Rynek walutowy to rynek jak ka»dy inny
O cenie (kursie) decyduj¡ poda» i popyt
Sprzeda» waluty powoduje deprecjacj¦ (wzrost E), kupnoaprecjacj¦ (spadek E).
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Teoria parytetu siªy nabywczej
Takie same dobra powinny kosztowa¢ w dwóch krajach tylesamo.
Pt = EPSNt P∗t ⇐⇒ EPSN
t =Pt
P∗t
Wady:
nie wszystkie dobra podlegaj¡ wymianie mi¦dzynarodowejkoszty transportubariery celnena kurs wpªywaj¡ nie tylko rozliczenia importowo - eksportowe,ale równie» �nansowe
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Teoria parytetu siªy nabywczej
W dªugim okresie teoria parytetu siªy nabywczej cz¦sto dziaªa.
Teoria PSN implikuje staªy kurs realny:
Pt = EPSNt P∗t ⇐⇒ RERt = 1
Wady:
nie wszystkie dobra podlegaj¡ wymianie mi¦dzynarodowejkoszty transportubariery celnena kurs wpªywaj¡ nie tylko rozliczenia importowo - eksportowe,ale równie» �nansowe
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Teoria parytetu siªy nabywczej - badania empiryczne
Rysunek: Realne kursy walutowe wzgl¦dem USD oraz 20 krajów
�
�ródªo: Taylor (The Review of Economics and Statistics, February 2002, 84(1):139�150) Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Odchylenia od parytetu siªy nabywczej
W krótkim i ±rednim okresie mo»e wyst¦powa¢ znaczneprzewarto±ciowanie/ niedowarto±ciowanie.
Et
EPSNt
=EtP
∗t
Pt
Przewarto±ciowanie: Et < EPSNt ⇐⇒ Pt > EtP
∗t
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Odchylenia od parytetu siªy nabywczej empirycznie
Rysunek: Przewarto±ciowanie/ niedowarto±ciowanie walut wzgl¦dem euro(na podstawie PSN)
�ródªo: http://fx.sauder.ubc.ca/PPP.htmlMichaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
�redniookresowe odchylenia od parytetu siªy nabywczej
Wa»na korekta: ceny dóbr niepodlegaj¡cych wymianiemi¦dzynarodowej s¡ ni»sze w krajach ubogich.
Kursy walutowe b¦d¡ w nich sªabsze ni» wskazuje PSN.
Ta korekta znacz¡co poprawia wªasno±ci teorii PSN.
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Parytet stóp procentowych
Stopy procentowe w dwóch krajach powinny by¢ równe zdokªadno±ci¡ do oczekiwanych zmian kursu walutowego ipremii za ryzyko.
it = i∗t +E et+1 − Et
Et+ ρt
Zakªócenie równowagi (np. podniesienie stóp procentowych)powoduje przepªywy kapitaªowe i zmian¦ kursu.
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Determinanty - podsumowanie
Na kurs wpªywa bardzo du»o czynników
Wszystko za po±rednictwem poda»y i popytu na rynkuwalutowym
Tak»e bank centralny - interwencje
Kurs nie jest cen¡ lepk¡ - reaguje bardzo szybko (du»a rolaoczekiwa«)
Kursy s¡ bardzo trudne do prognozowania
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Rozkªad jazdy
1 Wprowadzenie
2 Determinanty kursu walutowego
3 Kursy równowagi i kryzysy walutowe
4 Strategia kursowa
5 Podsumowanie
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs równowagi
Jedna z kluczowych koncepcji równowagowych wmakroekonomii.
Brak jednej de�nicji. St¡d ró»ne koncepcje mierzenia.
Najbardziej popularne:
Kurs wg PSN (skorygowany o ró»nice w PKB per capita)Fundamental equilibrium exchange rate (FEER) � teoretycznypoziom kursu zapeniaj¡cy równowag¦ wewn¦trzn¡ i zewn¦trzn¡(Williamson 1994)Behavioral Equilibrium Exchange Rate (BEER) � kursrównowagi zale»y od czynników dªugookresowych (NFA, PKBp.c., ró»nica stóp realnych) (Clark & MacDonald 1999)Miara ankietowa � np. deklarowany kurs progowy przy którymeksport staje si¦ nieopªacalny
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Fundamentalny kurs równowagi
Równowaga wewn¦trzna (IE) - wy»szy popyt krajowy musi by¢równowa»ony ni»szym popytem zagranicznych (silniejszymkursem) tak by domkni¦ta byªa luka popytowaRównowaga zewn¦trzna (EE) - wy»szy popyt krajowy musi by¢równowa»ony sªabszym kursem, tak by Xt = Mt (wersjauproszczona)
Uwaga: wzrost kursu = aprecjacja�ródªo: Rubaszek (2008) wg Rosenberg (1996)
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kryzysy walutowe
Kryzys walutowy � zaªamanie systemu �nansowego i/ lubgospodarczego spowodowane nagªym osªabni¦ciem(deprecjacj¡ b¡d¹ dewaluacj¡) kursu walutowego.
Wybuchowi kryzysu walutowego sprzyjaj¡ sztywne systemykursowe:
mo»liwo±¢ znacznego odchylenia kursu rynkowego od kursurównowagimo»liwo±¢ znacznego zadªu»enia podmiotów w walutachobcych (brak ryzyka kursowego).
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kryzysy walutowe c.d.
Potencjalne bezpo±rednie przyczyny zaªamania kursu:
niezrównowa»one �nanse publicznenierównowaga zewn¦trzna (wysoki de�cyt obrotów bie»¡cych)oczekiwanie zaªamania kursuetc.
Zaªamanie kursu powoduje niewypªacalno±¢ podmiotówzadªu»onych w walutach obcych � niewypªacalno±¢ banków�niewypªacalno±¢ kontrahentów � spadek popytu i poda»y.
Szerzej - zob. np Glick & Hutchinson (2011) �Currency crises�
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kryzysy walutowe a kryzysy bankowe
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kryzysy walutowe a PKB
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Rozkªad jazdy
1 Wprowadzenie
2 Determinanty kursu walutowego
3 Kursy równowagi i kryzysy walutowe
4 Strategia kursowa
5 Podsumowanie
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Schemat transmisji
�
�����
��������
��
���
��
��
�����
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Determinowanie kursu walutowego przez bank centralny
Wyznaczenie parytetu centralnego
Interwencje walutowe
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Niespójny trójk¡t
Wa»ne ograniczenie:
Przy swobodzie przepªywów kapitaªowych nie mo»najednocze±nie kontrolowa¢ kursu walutowego i prowadzi¢autonomicznej polityki pieni¦»nej.
Sposób na obej±cie: interwencje sterylizowane.
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Interwencje sterylizowane:
Zmiany krajowej poda»y pieni¡dza (stopy na rynkumi¦dzybankowym) wynikaj¡ce z interwencji mog¡ zosta¢wysterylizowana na krajowym rynku pieni¦»nym.Polityka taka jest niespójna w dªu»szym horyzoncie czasowym(koszt sterylizacji).
�
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Wpªyw na eksport netto i ceny importu
Eksport netto - rola kursu realnego
Ceny importu - rola kursu nominalnego
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Wpªyw na in�acj¦
Przenoszenie zmian kursu na in�acj¦ - tzw. exchange ratepass-through
Zale»y m.in. od otwarto±ci gospodarki
Jest wyra¹nie mniejszy od 100%
�ródªo: Kapu±ci«ski i in. 2016
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Re»imy kursowe a strategie kursowe
Re»imy (systemy) kursowe mo»na uporz¡dkowa¢ odnajbardziej do najmniej pªynnych:
1 Kurs pªynny2 Kurs sztywny3 Currency board4 Unia walutowa
Sztywne systemy kursowe (3-4) s¡ zarazem strategi¡ politykipieni¦»nej.
System pªynny (1) to �dodatek� do autonomicznej politykipieni¦»nej.
Systemy po±rednie (2) mog¡ by¢ strategi¡ polityki pieni¦»nejlub �dodatkiem� do polityki autonomicznej.
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs pªynny (�oat)
BC nie ingeruje w ksztaªtowanie si¦ kursu walutowego, lubingeruje sporadycznie.
Aprecjacja b¡d¹ deprecjacja nast¦puje na skutek gry siªrynkowych, tak aby zrównowa»ony byª bilans pªatniczy.
Zalety:
brak ryzyka kryzysu walutowego -peªna kontrola poda»y pieni¡dza (stóp procentowych)
Wady:
brak kontroli nad niepo»¡danymi wahaniami kursowymi(w¡tpliwa skuteczno±¢ interwencji)niestabilne warunki dla handlu zagranicznego
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Kurs sztywny (peg, �xed exchange rate)
BC zobowi¡zuje si¦ utrzymywa¢ sztywny kurs walutowy(ewentualnie z przedziaªem waha«)
Posiada cz¦±ciowe pokrycie emisji bazy monetarnej wrezerwach walutowych.
Zalety:
przewidywalne warunki dla handlu zagranicznegostabilizacja cen importu
Wady:
ryzyko kryzysu walutowegocz¦±ciowa utrata kontroli nad poda»¡ pieni¡dza/ stop¡ proc.nadszarpni¦ta wiarygodno±¢ po kryzysach walutowych
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Currency board (izba walutowa)
BC zobowi¡zuje si¦ utrzymywa¢ sztywny kurs i ma peªnepokrycie emisji bazy monetarnej w walucie zagranicznej.
Dªugookresowe zobowi¡zanie cz¦sto zapisane ustawowo.
Automatyczna wymienialno±¢.
Zalety:
bardzo wysoka wiarygodno±¢natychmiastowa stabilizacja oczekiwa« in�acyjnychnatychmiastowa stabilizacja cen importu i in�acji na poziomiezbli»onym do kraju z walut¡ rezerwow¡niewielkie ryzyko kryzysu walutowego
Wady:
caªkowita utrata niezale»no±ci polityki pieni¦»nejbrak instytucji po»yczkodawcy ostatniej instancji
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Unia walutowa
Wspólna waluta, jeden bank centralny, wspólna politykapieni¦»na.
Przykªad: strefa euro
Zalety:
doskonaªe warunki dla handlu zagranicznegoobni»a koszty transakcyjnezwi¦ksza przejrzysto±¢ rynku
Wady:
zwi¦ksza podatno±¢ poszczególnych gospodarek na szokiasymetrycznesprz¦»enie z ew. problemami �skalnymi
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Rozkªad jazdy
1 Wprowadzenie
2 Determinanty kursu walutowego
3 Kursy równowagi i kryzysy walutowe
4 Strategia kursowa
5 Podsumowanie
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa
Wprowadzenie Determinanty kursu walutowego Kursy równowagi i kryzysy walutowe Strategia kursowa Podsumowanie
Podsumowanie
Strategia kursowa wybierana przez kraje o maªych, otwartychgospodarkach
Oznacza (przynajmniej cz¦±ciow¡) rezygnacj¦ z prowadzenianiezale»nej polityki pieni¦»nej
Sztywny kurs stabilizyje ceny importu i warunki dla handluzagranicznego ale zwi¦ksza ryzyko kryzysu walutowego
St¡d malej¡ca popularno±¢ sztywnego kursu na rzecz currencyboard lub kursu pªynnego
Michaª Brzoza-Brzezina Strategia kursowa