2. Urbanistiko planiranje, dizajn i menadment Nauno podruje: Urbanizam i prostorno planiranje Kurs: URBANISTIKO PLANIRANjE, DIZAJN I MENADMENT ISTORIJA I TEORIJA URBANISTIKOG PLANIRANjA I DIZAJNA Koreni modernog planiranja i dizajna. Utopije i idealni gradovi. Razvoj gradova u XIX veku. Industrijalizacija i urbanizacija. Velike rekonstrukcije gradova u XIX veku. Osnove ureenja gradova u XX veku: Istorijski pokret, Vrtni grad, Regionalni koncept, Moderni pokret, Dezurbanisti. Osnove planiranja i oblikovanja gradova u XX veku: sveobuhvatnost, pozitivizam, normativizam. Uspostavljanje urbanistikog planiranja kao discipline: regulatorni okvir i oblici upravljanja razvojem gradova. Suburbanizacija, novi gradovi i urbana obnova. Modeli urbanistikog planiranja posle II svetskog rata. Razvoj urbanistikog planiranja i dizajna u Jugoslaviji i Srbiji. Modeli urbanistikog dizajna: lokalne zajednice, javni prostori, mega projekti. Teoretske osnove urbanistikog planiranja i dizajna: racionalizam i socijalna pravda, moderna, invajronmentalizam, uee zajednice, regionalizam, postmoderna, neotradicionalizam, responsivno projektovanje. Alternativne osnove urbanistikog planiranja i projektovanja: odrivi razvoj. Globalna i lokalna ekonomija: promene u teoriji i praksi planiranja i dizajna. GRAENA SREDINA Inputi tranzicije relevantni za graenu sredinu. Demokratizacija (zatita ljudskih prava, principi, procedure). Decentralizacija (lokalna samouprava, participacija, interesi). Trina privreda i preduzetnitvo (denacionalizacija, privatizacija). Harmonizacija sa meunarodnom zajednicom (globalno - lokalno). Promene u sistemu vrednosti, kulturi, komunikaciji. Karakteristike stanja graene sredine i parametara koji je odreuju. Zateena urbana struktura - uticaj prethodnih obrazaca planiranja i graenja (od strategije razvoja naselja do karakteristika njegove rekonstrukcije i obnove). Socioekonomski okvir i zakoni (graevinsko zemljite, vlasnitvo, interesi, vlast). Obrasci planiranja i graenja. Transformacija graene sredine u uslovima tranzicije. Spontane (nekontrolisane) promene. Mogunosti intervencije u cilju usmeravanja razvoja. Pravci promene obrazaca planiranja i graenja. Opcije promena obrazaca politikog i ekonomskog okruenja. Vrednosti, ciljevi i programi u planiranju i graenju. Uesnici, odnosi prema interesima, uloge. Pravila, procedure, standardi. URBANI DIZAJN Sagledavanje svrhe, obima, znaaja i efektivnosti planerskog postupka kroz politiku i kontrolu oblikovanja prostora i vrednovanje kvaliteta izgraene i prirodne sredine. Sticanje znanja za adekvatnu procenu potencijala konkretnog prostora i njegova kontekstualna obeleja. Uspostavljanje stratekog naina miljenja, osposobljavanje za formulisanje politika razvoja i operativno delovanje u cilju poboljanja uslova ivljenja u gradu (npr. uspostavljanje `sonine mape` grada radi adekvatnih intervencija i regulacije novih fizikih struktura, i sl). Sagledavanje urbane regeneracije kroz unapreenje i kontrolu oblikovanja gradskih ambijenata (tonjnscape, landscape, streetscape, hardscape, njaterscape, lightscape i sl.). Sticanje organizacionih, upravljakih, komunikacijskih i pregovarakih sposobnosti (kontakt s uesnicima multidisciplinarnog tima, vlastima, klijentima, udruenjima, graanima, medijima) u razliitim fazama procesa oblikovanja gradskog prostora. Sticanje i unapreivanje tehnikih znanja iz domena primene savremene informatike tehnologije i vizuelne pismenosti u komunikacijskom procesu. MENADMENT I MARKETING URBANOG I REGIONALNOG RAZVOJA Teoretska osnova upravljake funkcije. Pluralistika osnova upravljanja razvojem; informatika osnova upravljanja razvojem, tehnoloko-trina polazita upravljanja razvojem; kriterijumi i mehanizmi upravljanja razvojem. Problemsko- operativna osnova upravljaja urbanim razvojem.Proces stvaranja(proizvodnje) urbanog prostora; proces selekcionisanja i odluivanja; konceptualni pristupi formiranja urbanog i regionalnog razvoja; operativni nivo ostvarenja upravljake funkcije; modelska osnova upravljanja urbanim i regionalnim razvojem; poslovni sistemi upravljanja urbanim i regionalnim razvojem.

Metodska osnova marketinkog pristupa upravljanju urbanim i regionalnim razvojem. Strateka osnova pluralistiko-trinog razvoja; formiranje politika urbanog i regionalnog razvoja; postupci i tehnike marketiranja; operativne aktivnosti ostvarenja marketinkih ciljeva. Modelsko- konceptualna osnova formiranja upravljake trajektorije. Viedimenzionalni multivalentni pristupi formiranja upravljake trajektorije; modeli celovitihupravljakih trajektorija; koncepti otkrivanja budunosti regionalnog i urbanog razvoja; polja i oblici ponaanjaurbanih i regionalnih struktura. PLANIRANjE I DIZAJN ZA ODRIVI RAZVOJ Istorijski i savremeni razvoj i promene planerske paradigme. Odrivi razvoj kao generalni okvir za novu praksu i predmet istraivanja i teorijskog uobliavanja. Trendovi globalizacije i uticaj na razliite drutvene aspekte. Problemi planerske prakse i dileme o ulogama i efikasnosti planiranja i dizajna. Inkrementalni preobraaj discipline. Inostrana i domaa iskustva. Upoznavanje sa problematikom odrivosti. Nova doktrina: nastanak i razvoj (kljuni datumi i dokumenti). Envajronmentalna odrivost / socijalna odrivost / prostorno-naseljska odrivost. Odrivi grad: karakteristike, prednosti, barijere, forme. Uesnici u `odrivoj igri`- interesi i konflikti. Efekti na planerske metode i procedure: indikatori, novi koncepti, tehnike. Odrivi urbani dizajn- kriterijumi i standardi odrivosti. Odnos planiranja i dizajna u kontekstu odrivog razvoja. Implikacije na domau praksu. EKONOMIKA GRAEVINSKOG ZEMLjITA I INVESTICIJA Renta. Pravo na rentu. Renta kao graditelj. Preraspodela i zahvatanje rente u trinom i planskom sistemu. Nekretnine, zemljite (javno, komercijalno), infrastruktura (tehnika, socijalna, komercijalna), suprastruktura. Restitucija - vraanje imovine, poverenja u svojinu. Trite graevinskog zemljita i prostorno i urbano planiranje. Neophodnost konstituisanja trita graevinskog zemljita. Trina alokacija graevinskog zemljita, institucije, mehanizmi. Nesavrenosti trita graevinskog zemljita. Rezime postupka izrade predstudije studije opravdanosti - predfizibiliti studija. Sutina ovih studija. Opis projekta, analiza trita, konkurentna ponuda. Platena tranja. Analiza makro, mezo i mikro lokacije. Trokovi zemljita, komunalija, graenja, urbane opreme, eksploatacije. Fiksni, varijabilni trokovi, ukupni trokovi. Projekcije i analize dobiti, cost-benefit i cost-efectivnes analiza. Neto sadanja vrednost ulaganja i dobiti. Interna stopa rentabiliteta, relativna stopa rentabiliteta. Vreme vraanja uloenih sredstava. Zakljuak predinvesticione studije (predstudije) opravdanosti. TEMATSKO ISTRAIVANjE Predmet Tematsko istraivanje odvija se u III semestru i predstavlja pripremu i uvod u magistarsku tezu. U tom smislu, konkretna tema istraivanja je vezana za temu magistarskog rada, po izboru polaznika. Rad na predmetu obavlja se delimino kroz rad u manjim grupama, a preteno individualno, u okviru mentorskog sistema. Tematsko istraivanje postavlja metodoloku osnovu za magistarski rad i podrazumeva formiranje baze podataka, istraivanje i analizu odgovarajuih izvora za izradu magistarske teze. Zavisno od izabrane teme, rad u okviru ovog predmeta moe se neposredno nastaviti na radove i materiju prethodno obraene i realizovane u okviru Izbornog studija. Verifikacija rada se obavlja putem individualnog, kompleksnijeg seminarskog rada, koji po svom sadraju moe predstavljati okosnicu ili vei deo budueg magistarskog rada. IZBORNI STUDIO: A i B Izborni studio je oblik nastave koji se u kontinuitetu odvija u dva semestra (u I - Izborni studio A i u II - Izborni studio B semestru. Nastava u Izbornom studiju se sastoji iz meusobno povezanih : teorijskog seminara i praktinog rada na izradi tematski usmerenih analitikih i stratekih urbanistikih studija, planova i projekata na konkretnim poligonima (Beograd, gradovi i podruja Srbije itd.). Studenti prema svojim afinitetima biraju jedan od vie ponuenih Izbornih studija koji su pojedinano ue usmereni na bitne strune oblasti, aspekte ili teme (urbana regeneracija, urbana obnova, grad u tranziciji, gradsko stanovanje, urbani menadment, dizajn javnih prostora itd.). Ponuda tema u okviru Izbornog studijaje fleksibilna i novelira se na poetku svakog ciklusa kursa, u skladu sa aktuelnim diskurtsom prakse, orjentacijom i afinitetima slualaca. Za prvi kurs nude se sledee teme na izbornim studijima:

Izborni studio 1: Grad u tranziciji Izborni studio 2: Dizajn javnih prostora Izborni studio 3: Proirenje ponude tipolokih osnova gradskog stanovanja Izborni studio 4: Menadment- metode i tehnike modelovanja ostvarljive vizije Izborni studio 5: Urbana obnova Sadraj i zadaci u Izbornom studiju neposredno su vezani za konkretnu domau urbanistiku praksu i njene potrebe, kojima se pristupa analitiki, kritiki i inovativno, sa naglaskom na uvoenju novih oblika, metoda i tehnika istraivakog i strunog rada. Istovremeno, polaznici se upoznaju sa najnovijim evropskim i svetskim iskustvima. U okviru teorijskog seminara sluaju se predavanja i uestvuje u debatama vezanim za izbornu oblast/aspekt/temu, a provera znanja se vri putem individualnog seminarskog rada. Predavanja na teorijskom seminaru mogu obuhvatati i materiju izbornih predmeta. Kroz praktian rad (organizovan kao kombinovan: timski, grupni i individualni) teorijski pristupi se neposredno proveravaju u konkretnim projektima. Verifikacija rada i provera znanja obavlja se kroz razgovore, procenu primenjenih ananja i vetina na projektu, pisanje izvetaja o izabranom projektu i prezentaciju i diskusiju pred komisijom koju ine rukovodioci Izbornog studija, nastavnici Kursa i predstavnici Kolegijuma kursa. Pored rukovodilaca izbornih studija i nastavnika Kursa, u nastavi uestvuju i gostujui predavai, eksperti i konsultanti. Nastava u I semestru (Izborni studio A) postavlja optije okvire i pristupe izabranoj problematici, odnosno temi. Teite je na teorijskim osnovama i analitikim metodama i tehnikama koje se apliciraju na praktian rad (studiju, plan/ projekat) Nastava u II semestru (Izborni studio B) se oslanja na prethodna istraivanja, sa teitem na inovativnoj kreaciji i detaljnijoj razradi praktinog rada- studije, plana/ projekta. IZBORNI PREDMETI MORFOLOGIJA I TIPOLOGIJA GRADSKIH PROSTORA Osnovne odrednice urbane morfologije. Tipologija u urbanistikom planiranju i dizajnu. Poloaj gradskih struktura i distribucija njihovih elemenata. Veliina u funkciji dimenzionisanja prostora grada. Oblik gradskih prostora. Funkcija gradskih prostora kao osnov za njihovo razumevanje. Funkcija pojedinih elemenata gradskih prostora. Odnos funkcije i fizike strukture grada. Kulturni identitet u funkciji razumevanja naina korienja prostora grada. Kulturni identitet nae sredine. Transformacija urbane strukture u kontekstu grada. Transformacija pojedinih elemenata strukture grada. PRISTUPANO STANOVANjE Stambeno trite, stambene politike i strategije, socijalno/ekonomski ranjive kategorije populacije i oblici dravne intervencije. Tradicionalni koncepti: socijalno stanovanje i srodni obrasci. Definicije i koncepti pristupanog stanovanja. Inostrana i domaa iskustva. Akteri, uloge, interesi, relacije i ciljevi koncepta pristupanog stanovanja. Uloga, modeli i tehnike planiranja i projektovanja u funkciji stambene pristupanosti. Kriterijumi za definisanje lokacija za pristupano stanovanje. Kriterijumi i standardi za fizike strukture pristupanog stanovanja. Obrasci implementacije koncepta: privatno- javno partnerstvo, finansiranje, izgradnja, odravanje. Mogunosti i pristupi razvoju pristupanog stanovanja u Srbiji. KONTINUITETI U GRAENjU GRADA Definisanje i znaenje pojmova, etimologija, semantika, simbolika. Priroda i tehnika u kontinuitetu graenja grada. ovek i prostor u kontinuitetu graenja grada. Protivrenosti, antagonizmi i interesi u kontinuitetu graenja grada. Kontinuitet graenja grada i forma. Kontinuitet graenja grada i sadraj. Kontinuitet graenja grada i struktura. Kontinuitet graenja grada i ideje (razvoj ideja). Kontinuitet razvoja grada i futurizam, utopija i razvoj. Grad, pejza, priroda u relaciji i kontinuitetu razvoja. Kontinuitet prostora grada. Kontinuitet razvoja grada i doivljavanje prostora, kontinuitet doivljaja. Kontinuitet razvoja grada i kontinuitet razvoja tehnologija. Kultura kao okosnica kontinuiteta graenja i razvoja grada.

GRAD I KULTURA Kultura i njeno delovanje na graenje odnosno artikulisanje urbanih prostora, to jest stanita u irem smislu. Analiza funkcionisanja delova i celine tematskih analitikih korpusa: kulture, grada, stanita. Uspostavljanje detaljne matrice uzrono posledinih veza izmeu kulturolokih i urbanih tipova koji uzajamno i meusobno deluju u konkretnim istorijskim i geografskim uslovima. Prouavanje procesa graenja urbanog prostora kao posledice kulturnog delovanja oveka u okruenju. MORFOLOKI OBRASCI URBANISTIKIH MIKROAMBIJENATA Pojam morfologije. Morfologija fizike strukture i urbanog prostora. Osnovni koncepti i teoretski pristupi. Osnovni elementi i sklopovi. Morfologija i tipologija urbanistikih mikro elemenata (ulica, trgova, blokova, otvorenih prostora). Geneza pojedinih morfolokih elemenata i njihova promenjivost, kao i kontinuitet pojedinih elemenata kroz vekove. Savremena urbanistika misao i praksa i odnos prema istraivanju fenomena urbane morfologije danas. URBANISTIKO PLANIRANjE I GLOBALIZACIJA Fenomen globalizacije- definicije, komponente, manifestacije. Uticaj globalizacije na transformaciju prostorne strukture. Globalizacija i urbani prostor. Relacije izmeu planiranja i efekata globalizacije. Teorijski pristupi ulozi planiranja u kontekstu globalistike paradigme. Globalizacija i antiglobalizacija. Inostrana iskustva, iskustva zemalja u razvoju i zemalja u tranziciji. EKOLOKI ASPEKTI PLANIRANjA Razvoj paradigme: ekologija- zatita ivotne sredine- odrivi razvoj- globalizacija. Ekoloke komponente planerskog pristupa i sistema planiranja- vrednosne orjentacije, subjekti, interesi, konflikti, etika, politike i strategije. Studije ekolokih uticaja- trokovi i efekti. Metode ekolokog planiranja. Ekoloki aspekti u sistemu i strukturi planova. Inostrana i domaa iskustva. EVROPSKE STAMBENE POLITIKE Pojam i obim socijalnog stanovanja u Evropskim dravama. Razlike izmeu trinih ekonomija i realsocijalistikih drava. Privatizacija stanovanja u poslednje dve decenije 20. veka. Efekti privatizacije. Pojam i obim beskunitva. Nove forme stambenih politika u razvijenim Evropskim dravama. Problemi stambene konsolidacije u zemljama u tranziciji. Definicija stanovanja kao socijalnog prava u Evropskoj povelji o socijalnim pravima (Revised European Social Charter). Stanovanje u drugim meunarodnim dokumentima. Osobenosti stambene politike u Srbiji. ZAKON KAO REGULATOR PRAVNOG REDA U URBANOM PORETKU Zakonska regulativa u urbanistikoj delatnosti. Odnos drutvenog poretka i pravnog reda, pravne norme i planske odluke, regulacioni mehanizmi i institucionalna organizacija, ciljevi urbanog poretka u demokratskom drutvu, pravni red kao regulator odnosa izmeu aktera. Evolucija urbanog zakonodavstva kod nas i u svetu. Period feudalizma, period kapitalizma, faza socijalnih promena, zakonodavstvo kod nas (faza centralizacije, samoupravljanja i decentralizacije). Urbanistiko zakonodavstvo u demokratskom sistemu. Evropska i svetska iskustva, predmet i sadrina demokratkog zakonodavstva. Pravna osnova politikog zakonodavstva. Pravni pojmovi ureenja prostora i regulacije naselja, ciljevi zakona, organi i institucije, pravne norme planskih akata, postupci i procedure donoenja planova, mere stimulisanja ureenja prostora, uslovi za projektovanje i izgradnju objekata. REGIONALNA DIMENZIJA URBANOG I PROSTORNOG RAZVOJA Teoretsko iskustvena osnova regionalne dimenzije razvoja. Region kao vrednosna kategorija: kulturoloka, ekonomska, produkciona, socioloka, etnoloka. Region kao produkt prirodno- morfolokih, energetsko - klimatskih, procesa regionalizacije. Region kao prostorno vremenski okvir procesa integracije - urbanih transformacija. Procesi lokalizacije u funkciji urbanog razvoja. Procesi globalizacije u funkciji prostornog razvoja. Urbani razvojni ciklusi. Regionalne strukture naseljavanja. Rastresite regionalne strukture. Mrene strukture regionalnih integrisanja. Procesi nastanjivanja regiona. Procesi gravitiranja. Teritorijalizacija urbanog razvoja. Funkcije cirkulisanja razliitih sistema

u vidu, kodiranih rastera (komunikacionih, naseljskih, graditeljskih), razliitih gradacija profila, vremenskih kodova. Distribucija optereenosti prostora je u funkciji: zauzetosti, temporalnosti, transformisanosti, uestalosti promena. Envelope urbanog i prostornog razvoja. Segmentiranje prema polovima, osovinama podruja, razvoja. Kaneliranje urbane teritorije u vidu centriranja, cikliranja, umreavanja. MARKETINKI PRISTUP OBLIKOVANjA URBANIH SKLOPOVA Marketinka funkcija oblikovanja. Urbani sklop kao marketinko-pluralistiki produkt, oblikovanje kao funkcija vizuelizacije i estetizacije produkta, tok marketiranja - produkt - proizvod - roba - eksponat, pluralizacija-selekcionisanje-profilisanje. Pluralno trini sistem `marketiranja`. Akteri-proizvoai, potroai, posrednici, poslovni ljudi, struni lobi, interesne grupe - klijent, laici - strunjaci - institucije, proces biranja i delovanja - irenja ponude. Procedure vizuelizacije oblika. Marketiranje: proizvod- roba- dobro- eksponat, viziranje: eksponiranje- pozicioniranje-fokusiranje, profilisanje: animiranje- variranje-alterniranje, percipiranje. Tehnike i modeli estetizacije urbanih oblika. Edukativno - promotivne tehnike, marketinko - izlobene manifestacije, misaono - konceptualni modeli, emotivnio- perceptivne tehnike, simboliko- logike tehnike estetizacije, operativno- algoritamske tehnike. Postupci i procedure `marketinkog oblikovanja. UPRAVLjANjE IZAZOVIMA BUDUNOSTI - STRATEKI MARKETING Civilizacijsko- tehnoloke inovacije. Informatika revolucija, genetski inenjering. Kosmike tehnologije, softverska revolucije. Sudar kultura, preplitanje trita, jaanje bankarskih sistema. Urbanistiko- prostorni tokovi, globalizacija, regionalizacija i lokalizacija. Upravljanje trajektorijama razvoja i otkrivanje- razmatranje i predvianje razvoja u budunosti. Variranje, alternativiranje, kormilarenje. MENADMENT LjUDSKIM RESURSIMA, SISTEMOM KVALITETA I EKOMENADMENT Menadment ljudskim resursima. Metodologije i teorije organizacije, razvoja i obrazovanja. Upravljanje ljudskim resursima. Socijalna pokretljivost i poslovna inicijativnost. Sistem kvaliteta (ISO 9001- 14 001). Utvrivanje poslovnih standarda. Formiranje algoritama poslovanja, izrada procene kontrole kvaliteta. GRAD KAO POSLOVNI SISTEM Struktura poslovnih podsistema grada. Upravni sistem. Regulativni sistem. Komunalni podsistemi. Drutveno- politiki sistem. Komunikaciono- informatike mree. Pravno- ekonomska struktura. Sistemi poslovanja. Bankarsko- kreditni mehanizmi, upravno- zakonodavna regulativa. Procedure odluivanja. Strategije razvoja. Institucionalna organizacija delovanja. Modeli ostvarenja poslovne dobiti. Trino- kreditna struktura grada i regulativno- resursna osnova. Prostorno- lokaciona, graevinsko- komunalna i arhitektonska vrednost dobara. URBANI MARKETING U FUNKCIJI MENADMENTA Polazita urbanog marketinga: sutinsko poimanje marketinga: vetina ostvarenja dobiti,istinitost. Ciljna funkcija marketinga: razmena usavravanje, dobit, putevi ostvarenja marketinke funkcije: politike, strategije, operacije, mehanizmi. Kompetitivnost - kvalitet, kompetentnost, konkurentnost, struktura aktera: vlasnici, zaposleni, kupci-potroai, drava. Postulati marketinkog delovanja:loginost- ostvarljivost- kreativnost, uspenost, profitabilnost, kooperativnost, pravovremenost, celovitost, interaktivnost. Oblikovanje budunosti- delovanje u stvarnosti. Pravo na biranje- proces selekcionisanja. Pristup i sfere deovanja:ovek (kupac, potroa,...)- pravo na izbor. Tehnologija- sredstvo za proizvodnju `vika`. Ekonomija- ponuda i potranja. Politiko- kulturoloka sfera, etiko- vrednosna sfera. Prostor kao trite dobara. Postupci i metodi `marketiranja`:standardizacija- profilacija, tempiranje vremena i mesta- komponovanje skale, miksovanje proizvoda- komponovanje skale, obrasci ponaanja- strategija delovanja. Tehnike i procedure `marketiranja`: tehnologija robe, analiza ponude i tranje, tehnike prognoziranja- predvianja. Testiranje- izrada prototipova, alternative- variranje, plasiranje- distribucija, promocija- prodaja, kupovina, potronja, proizvodnja- plasiranje.

EKOLOKI URBANI DIZAJN Definisanje pojmova: ekoloki dizajn, integralni dizajn, dizajn gradskog prostora. Razvoj ekolokog pristupa u teorijama o gradu i realizacija ekolokog pristupa u dosadanjem izgraivanju i ureivanju gradova. Karakteristike savremenog ekolokog pristupa usmeravanju urbanog razvoja. Ekoloki zahtevi urbanog razvoja i identifikacija prostorno i urbano relevantnih ekolokih zahteva razvoja. Ekoloki principi usmeravanja urbanog razvoja. Opti principi ekolokog dizajna. Principi ekolokog dizajna u urbanoj sredini. Koncepti eko-gradova. Ekoloki dizajn zatvorenih i otvorenih prostora prostora u gradu. Uticaj ekolokog dizajna na fiziku strukturu grada. Mogunosti i ogranienja definisanja kvaliteta urbane forme sa ekolokog aspekta. Ekoloki kvaliteti gradskog prostora i pluralizam interesa, upotrebe i znaenja urbanog prostora. Mogunosti i ogranienja realizacije ekolokog dizajna gradskih prostora. URBANA REKONSTRUKCIJA Okvir rekonstrukcije gradova na prelasku veka. Socioekonomska situacija osnovni problemi. Ekologija kao opstanak. Urbana reciklaa. Prilagoavanje evropskim tokovima. Bolonjska konvencija i uloga kolovanja. UNESKO. Integracija grada, drave i donatora. Politika rekonstrukcije gradova na prelasku veka. Utvrivanje primarnih problema. Ciljevi strategija i pokretanje resursa. Proces. Rezultati. Paket usluga na tritu. Politika urbane rekonstrukcije. Stanovanje dostupno najugroenijim slojevima. Ekoloki dizajn. Socijalni servis zdravlje i briga o oveku. Zatita kulturnog naslea u novim okolnostima. Zatita moderne arhitekture. Zatita ivotne sredine. Povelje sa kraja veka Habitat II i Istanbul plus 5. PROSTORNA KOMPOZICIJA I PROSTORNA KONCEPCIJA Prostorna kompozicija - nivoi razmatranja. Kompozicija i prostor. Kompozicija i oblik. Kompozicija i oblik prostora. Kompozicija i oblik u prostoru. Vrste prostornih kompozicija. Elementi prostorne kompozicije. Jedinstvo i uzajamnost nivoa: Grad, etvrt, gradski blok, kompleksi, objekti. Nedeljivost urbanistike i arhitektonske kompozicije. Kompozicija plana grada. Gradovi kao kompozicioni fenomeni. Silueta grada kao kompozicioni fenomen. Kompozicija centra grada. INFORMACIONE TEHNOLOGIJE U URBANOM PLANIRANjU I MENADMENTU Savremeni koncepti planiranja i informacione tehnologije: pojam i vrste prostornih informacionih, ekspertskih sistema i sistema za podrku odluivanju i njihova uloga u procesu urpavljanja urbanim razvojem; nain, mogunosti i ogranienja korienja savremenih raunarskih u urbanom planiranju i upravljanju; problemsko- operativni pristup primeni informacionih tehnologija u odreenom drutvenom kontekstu; pregled inostranih dostignua u oblasti primene informacionih tehnologija u urbanom menadmenu i planiranju. Informacione tehnologije u naoj urbanistikoj praksi: Problemski pristup razvoju raunarskih alata u naem drutvenom okruenju; mogunosti i ogranienja praktine primene informacionih tehnologija kod nas; osnovna strateke i operativne smernice za praktinu primenu informacionih tehnologija u naoja urbanistikoj praksi; pregled dosadanjih dostignua i razvojnih trendova primene informacionih tehnologija u urbanistikom planiranju kod nas PROSTORNO URBANI MENADMENT Rezime pojave i razvoja slobodne misli, demokratije i ekonomskog racionalizma. Rezime ekonomske azbuke. Rezime ekonomskih sistema. Rast, razvoj i napredak. Pojava i razvoj ekoloke misli. Pojam i ekonomska sutina prostora. Trite graevinskog zemljita i prostorno i urbano planiranje. Urbanizacija kao proces i urbanizam kao disciplina. Rezime urbo-ekonomske morfologije. Prostorno planiranje, prostorni planovi i prostorno planski menadment. Urbano planiranje i urbani menadment. Rezime postupka izrade predstudije studije opravdanosti - predfizibiliti studija. URBANA INFRASTRUKTURA Infrastrukturni sistemi- karakteristike, razvojne politike i strategije i koordinacija. Infrastruktura, namena zemljita i obrasci fizikih struktura. Infrastrukturni sistemi u sistemu i praksi planiranja i projektovanja i izgradnje. Infrastrukturni standardi. Saobraaj i saobraajnice- modeli, metodi i tehnike analize, planiranja i projektovanja. Rekonstrukcija infrastrukturnih sistema, posebno saobraajne mree. Urbana infrastruktura i kriterijumi i standardi zatite ivotne sredine.