DUP KONIK STARI AERODROM FAZA IIIpodgorica.me/db_files/Urbanizam/PlanskaDokumentacija/2015/NacrtKonikSt... · Detaljni urbanisti čki plan "Konik Stari Aerodrom - faza III" - Izmjene

Detaljni urbanisti čki plan "Konik Stari Aerodrom - faza III" - Izmjene i dopune

RZUP - ad - Podgorica

1

UVOD PRAVNI OSNOV Na osnovu člana 31 i 53 Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, (“Službeni list CG” 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13 i 39/13) i člana 72 Statuta Glavnog grada ("Službeni list CG-opštinski propisi", broj 28/06 i "Službeni list CG-opštinski propisi", broj 39/10 i 18/12) i Programa uređenja prostora Glavnog grada -Podgorice za 2014. godinu ("Službeni list CG-opštinski propisi" broj 39/13), Gradonačelnik Glavnog grada Podgorice donio je Odluku o Izmjeni i dopuni Detaljnog urbanističkog plana "Konik Stari Aerodrom - faza III" u Podgorici. Zakonom o uređenju prostora i izgradnji objekata propisano je da se uređenje prostora zasniva na načelima kojima se između ostalog navodi usaglašavanje razvojnih i investicionih programa korisnika i vlasnika prostora, odnosno usaglašavanja interesa korisnika prostora i prioriteta djelovanja u prostoru u cilju njegovog efikasnijeg uređivanja. U tom cilju su se javili FK Budućnost AD Podgorica i FK Mladost iz Podgorice sa inicijativom za ponovno razmatranje planske dokumentacije za područje koje je predviđeno za sport i rekreaciju. Nacrt Detaljnog urbanističkog plana urađen je na osnovu Odluke o izradi, Programskog zadatka i Ugovora zaključenog između: � Opštine Podgorica i � Republičkog zavoda za urbanizam i projektovanje ad Podgorica.

Plan sadrži analizu postojećeg stanja i potrebna obrazloženja planskih rješenja i preporuka, kao i odgovarajuće grafičke priloge, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata sačinjavaju Detaljni urbanistički plan. PLANSKI OSNOV Planski osnov za izradu DUP-a " Konik Stari Aerodrom - faza III" - Izmjene i dopune čine opredjeljenja data PUP-om Podgorica kojim je zona zahvata definisana sa namjenom "sport i rekreacija i mješovita namjena" i DUP "Konik Stari Aerodrom - faza III" ("Službeni list CG-opštinski propisi" broj 06/12). OPIS I GRANICA ZAHVATA Prostor zahvata Izmjena i dopuna Plana obuhvata sjeverni dio važećeg Plana "Konik Stari Aerodrom - faza III". Predmetni prostor se graniči: � sa sjevera zahvatom Detaljnih urbanističkih planova "Konik Sanacioni Plan" -

Izmjene i dopune, � sa sjevera i sjeveroistoka zahvatom DUP-a "Konik Vrela Ribnička", � sa istoka zahvatom DUP-a "Konik Stari Aerodrom - faza III" i � sa zapada zahvatom DUP-a "Konik Stari Aerodrom - izmjene i dopune". Granica zahvata je definisana Odlukom o pristupanju izradi DUP-a i grafičkim prilogom kao sastavnim dijelom Odluke.



2

POVRŠINA ZAHVATA Površina zahvata plana prema Odluci iznosi 37,44ha. Kartografskim mjerenjem utvrđena je površina od 36,72ha.

Koordinate prelomnih ta čaka zahvata plana 1 6.606.148.92 4699500.61 2 6.606.197.08 4699481.68 3 6.606.239.95 4699462.98 4 6.606.296.78 4699435.54 5 6.606.351.68 4699404.41 6 6.606.470.44 4699314.49 7 6.606.570.46 4699204.12 8 6.606.601.65 4699159.70 9 6.606.630.60 4699113.80 10 6.606.608.02 4699096.33 11 6.606.581.95 4699065.03 12 6.606.565.26 4699027.88 13 6.606.349.27 4699115.16 14 6.606.333.46 4699118.08 15 6.606.318.55 4699115.95 16 6.606.277.20 4699101.15 17 6.606.257.76 4699096.11 18 6.606.236.05 4699094.72 19 6.606.214.34 4699097.49 20 6.606.189.85 4699108.09 21 6.606.175.81 4699116.31 22 6.606.160.28 4699130.18 23 6.605.965.81 4698663.89 24 6.605.727.04 4698761.76 25 6.605.669.87 4698785.27 26 6.605.662.29 4698788.69 27 6.605.954.88 4699501.56 28 6.606.013.85 4699477.37 29 6.606.105.26 4699439.85 30 6.606.133.73 4699462.79



3

PRIRODNE KARAKTERISTIKE

Topografija prostora

Podgorica se nalazi na sjevernom dijelu Zetske ravnice, u kontaktnoj zoni sa brdsko-planinskim zaleđem. Njen geografski lokalitet je određen sa 420 26I sjeverne geografske širine i 190 16I istočne geografske dužine. Prostor zahvata plana nalazi se na Ćemovskom polju, na nadmorskoj visini od 58-60,00mnm. Prostor zahvata Plana spada u ravne terene I kategorije bez ograničenja za urbanizaciju.

Stepen seizmi čkog intenziteta

Sa makroseizmičkog stanovišta Podgorica se nalazi u okviru prostora sa vrlo izraženom seizmičkom aktivnošću. Prema Seizmološkoj karti gradsko područje je obuhvaćeno sa 8º MCS skale, kao maksimalnog intenziteta očekivanog zemljotresa za povratni period od 100 godina, sa vjerovatnoćom pojave 63%.

Seizmički hazard za ovaj prostor odnosi se na dva karakteristična modela terena konglomeratisane terase, tj. za model C1 gdje je debljina sedimenata površinskog sloja (do podine) manja od 35 m, i model C2 gdje je ta debljina veća od 35 m.

Dobijeni parametri su sljedeći: � koeficijent seizmičnosti Ks 0,079 - 0,090 � koeficijent dinamičnosti Kd 1,00 >Kd > 0,47 � ubrzanje tla Qmax(q) 0,288 - 0,360 � intenzitet u (MCS) 9o MCS

Klimatske karakteristike

Urbano područje Podgorice karakteriše slabije modifikovan maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta žarka i suva. Izrazito velike mikroklimatske razlike unutar gradskog područja ne mogu se očekivati obzirom na relativnu topografsku ujednačenost i ne tako velike i guste komplekse visoke gradnje.

Temperatura vazduha

U Podgorici je registrovana srednja godišnja temperatura od 15,5o C. Prosječno najhladniji mjesec je januar sa 5o C, a najtopliji jul sa 26,7o C.

Maritimni uticaj ogleda se u toplijoj jeseni od proljeća za 2,1o C, sa blažim temperaturnim prelazima zime u ljeto, od ljeta u zimu.

U toku vegetacionog perioda (april - septembar) prosječna temperatura vazduha iznosi 21,8oC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14o C, javljaju od aprila do oktobra. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i radnih prostorija proteže se od 10 novembra do 30 marta, u ukupnom trajanju od 142 dana.



4

Vlažnost vazduha

Prosječna relativna vlažnost vazduha iznosi 65,6%, sa max od 77,2% u novembru i min od 49,4% u julu. Tokom vegetacionog perioda, prosječna relativna vlažnost vazduha je 56,7%.

Osunčanje, obla čnost i padavine

Srednja godišnja suma osunčanja iznosi 2.456 časova. Najsunčaniji mjesec je jul sa 344,1, a najkraće osunčanje ima decembar sa 93,0 časova. U vegetacionom periodu osunčanje traje 1.658 časova.

Godišnji tok oblačnosti ima prosječnu vrijednost od 5,2 desetina pokrivenosti neba. Najveća oblačnost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Prosječna vrijednost oblačnosti u vegetacionom periodu je 4,3.

Srednji prosjek padavina iznosi 1.692 mm godšnje, sa maksimumom od 248,4 mm, u decembru i minimumom od 42,0 mm, u julu. Padavinski režim oslikava neravnomjernost raspodjele po mjesecima, uz razvijanje ljetnjih lokalnih depresija sa nepogodama i pljuskovima. Vegetacioni period ima 499,1 mm padavina ili 20,6 % od srednje godšnje količine.

Period javljanja sniježnih padavina traje od novembra do marta, sa prosječnim trajanjem od 5,4 dana, a snijeg se rijetko zadržava duže od jednog dana.

Pojave magle, grmljavine i grada

Prosječna godišnja čestina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa najčešćom pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana).

Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosječno 53,7 dana, sa maksimumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru.

Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosječno godišnje, sa zabilježenim maksimumom od 4 dana.

Vjetrovi

Učestalost vjetrova i tišina izražena je u promilima, pri čemu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i tišina uzet kao 1000 ‰.

Najveću učestalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju istočni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se najčešće javlja ljeti, a najrjeđe u proljeće.

Tišine ukupno traju 380 ‰, sa najvećom učestalošću u decembru, a najmanjom u julu.

Najveću srednju brzinu godišnje ima sjeveroistočni vjetar (6,2 m/sec), koji najveću vrijednost bilježi tokom zime (prosječno 8,9 m/sec). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/čas i pritisak od 75,7 kg/m²) zabilježena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su najčešći u zimskom periodu sa prosječno 20,8 dana, a najrjeđi ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosječno 22,1 dan.



5

IZVOD IZ POSTOJEĆE PLANSKE DOKUMENTACIJE IZVOD IZ PUP-a PODGORICA

Prostorno urbanističkim planom Podgorice za predmetni prostor date su sljedeće namjene površina:

Površine za mješovite namjene; Površine za sport i rekreaciju;



6

ANALIZA POSTOJE ĆEG STANJA OCJENA STANJA

Na prostoru zahvata Plana nalaze se sportski tereni i objekti u funkciji ove namjene, Fudbalskog saveza Crne Gore , Fudbalskog kluba "Mladost" i "Budućnost". U okviru pripremnih poslova izvršena je analiza građevinskog fonda na predmetnom prostoru. PROGRAMSKI POKAZATELJI POSTOJE ĆEG STANJA

Broj objekta

Površina prizemlja BGP Spratnost Namjena

m² m²

1 200 400 P+1 Stanovanje

2 88 88 P Pomoćni objekat

3 486 486 P Sport i rekreacija



UKUPNO 2.202 2.402



7

FOTODOKUMENTACIJA



8



9

ANALIZA UTICAJA KONTAKTNIH ZONA

Postojeća i planirana namjena na prostoru u okruženju predmetnog plana je pretežno stanovanje sa poslovanjem u funkciji naselja. U zahvatu DUP-a "Konik Sanacioni plan u kontaktu sa predmetnim planirana je zona sporta i rekreacije. Analizom planiranih namjena površina u zoni zahvata predmetnog Plana i postojećih i planiranih namjena u kontaktnim zonama konstatovano je da je buduća namjena ovog prostora kompatibilna sa zonama u okruženju.

Ograni čenja � Nema

Prednosti � Dobra saobraćajna i infrastrukturna povezanost.



10

PLAN NAMJENA POVRŠINA

Planirana detaljna namjena u okviru zahvata predmetnog Plana je sljedeća:

Površine za stanovanje velike gustine ; Površine za sport i rekreaciju; Površine za pejzažno uređenje; Površine za saobraćajnu i ostalu infrastrukturu.



11

broj UP površina

UP površina pod

objektom indeks

zauzetosti BGP indeks

izgrađenosti broj

etaža

broj stambenih

jedinica

broj stanovnika namjena

UP1 1,991 796 0.40 5,174 2.60 7 39 127 stanovanje/poslovanje UP2 2,538 1,015 0.40 6,599 2.60 7 49 161 stanovanje/poslovanje UP3 2,155 868 0.40 5,639 2.62 7 42 138 stanovanje/poslovanje UP4 2,669 1,068 0.40 6,939 2.60 7 52 170 stanovanje/poslovanje UP5 1,874 782 0.42 5,080 2.71 7 38 124 stanovanje/poslovanje UP6 2,267 907 0.40 5,894 2.60 7 44 144 stanovanje/poslovanje UP7 1,215 547 0.45 2,462 2.03 5 18 60 stanovanje/poslovanje UP8 1,737 693 0.40 3,119 1.80 5 23 76 stanovanje/poslovanje UP9 1,219 556 0.46 2,502 2.05 5 19 61 stanovanje/poslovanje UP10 1,223 544 0.44 2,450 2.00 5 18 60 stanovanje/poslovanje UP11 1,289 578 0.45 2,599 2.02 5 19 64 stanovanje/poslovanje UP12 1,423 633 0.44 2,849 2.00 5 21 70 stanovanje/poslovanje UP13 1,530 677 0.44 3,047 1.99 5 23 74 stanovanje/poslovanje UP14 1,394 672 0.48 3,024 2.17 5 23 74 stanovanje/poslovanje UP15 135,027 40,810 0.30 68,017 0.50 / 0 0 sport i rekreacija-stadion UP16 22,467 750 0.03 1,500 0.07 2 0 0 sport i rekreacija

UP16a 16,472 750 0.05 1,500 0.99 5 0 0 sport i rekreacija UP17 11,274 400 0.04 800 0.07 2 0 0 sport i rekreacija

UP17a 1,955 900 0.46 1,800 0.92 2 0 0 sport i rekreacija UP17b 15,688 3,000 0.19 6,000 0.38 2 0 0 sport i rekreacija UP18 15,610 3,000 0.19 6,000 0.38 2 0 0 sport i rekreacija

UP18a 3,012 1,060 0.35 2,120 0.70 2 0 0 sport i rekreacija UP18b 12,502 750 0.06 1,500 0.12 2 0 0 sport i rekreacija UP19 14,326 900 0.06 1,800 0.13 2 0 0 sport i rekreacija

UP19a 15,610 600 0.04 1,200 0.08 2 0 0 sport i rekreacija UP20 1,205 / / / / / / / zelena površina UP21 283 / / / / / / / zelena površina

UP22 999 500 0.50 2,499 2.50 5 0 0 objekat za smjestaj

posjetilaca i sportista

UP22a 2,439 609 0.25 2,435 0.99 4 0 1 sport i rekreacija poslovni objekat

UP23 624 / / / / / / / zelena površina



12

UP24 1,922 / / / / / / / zelena površina

UP25 30 / / / / / / / trafostanica UP26 30 / / / / / / / trafostanica UP27 91 / / / / / / / trafostanica UP28 40 / / / / / / / trafostanica UP29 38 / / / / / / / trafostanica

UKUPNO 293,729 58,876 0.20 142,353 0.48 430 1,403

URBANISTIČKI POKAZATELJI UKUPNI URBANISTIČKI POKAZATELJI � Površina zahvata plana..................................................... 36,72 ha � Površina urbanističkih parcela........................................... 293.723 m² � BGP prizemlja..................................................................... 58.876m² � BGP objekata ..................................................................... 142.353m² � Broj stambenih jedinica ..................................................... 430 � Ukupan broj stanovnika ..................................................... 1.403 � Ukupan broj zaposlenih...................................................... 783

� Indeks zauzetosti na nivou urbanisti čkih parcela 0,20 � Indeks izgra đenosti na nivou urbanisti čkih parcela 0.48 � Indeks zauzetosti na nivou zahvata plana 0.16 � Indeks izgra đenosti na nivou zahvata plana 0.39 � Bruto gustina stanovnika (broj stanovnika/površina planskog podru čja) 38st/ha � Neto gustina stanovnika (broj stanovnika/površina u rbanisti čkih parcela sa namjenom stanovanje) 572st/ha



13

URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI Uslovi za ure đenje prostora

Elementi regulacije i nivelacije

Građevinska linija definiše liniju do koje se može graditi i definisana je grafički i opisno.

Vertikalni gabarit definisan je spratnošću označenom na grafičkom prilogu koja predstavlja nadzemne etaže i opisno za podzemne etaže.

Nivelacija se bazira na postojećoj nivelaciji ulične mreže i terena. Nove saobraćajnice se povezuju na već nivelaciono definisane. Uslovi za parcelaciju i preparcelaciju

Topografsko katastarska podloga ovjerena od strane nadležnog organa (Uprava za nekretnine Crne Gore) poslužila je kao osnov za izradu ovog planskog dokumenta.

Nova parcelacija je definisana u grafičkom prilogu "Parcelacija i regulacija".

Urbanističke parcele dobijene preparcelacijom su definisane koordinatama karakterističnih prelomnih tačaka. Opšti uslovi

Prilikom izrade projektne dokumentacije neophodno je poštovati sljedeće principe:

� jednostavnost proporcije i forme; � prilagođenost klimatskim uslovima; � modernizacija stambenog građevinskog fonda kroz uvođenje savremenih instalacija,

opreme, termičkih izolacija i sl. kao i kroz funkcionalno osavremenjavanje objekta; � uklapanje započetih i izvedenih objekata; Uređenje terena Obavezna je izrada projekta uređenja terena kojim će se predvidjeti zadržavanje i unapređivanje arhitekture partera u skladu sa namjenom objekta, čuvanje postojećeg zelenila i novo ozelenjavanje autohtonim zelenilom.



14

SMJERNICE ZA IZDAVANJE URBANISTI ČKO TEHNIČKIH USLOVA STANOVANJE VELIKE GUSTINE UP1, UP2, UP3, UP4, UP5, UP6, UP7, UP8, UP9, UP10 U okviru ove namjene planirana je izgradnja objekata višeporodi čnog stanovanja sa djelatnostima .

U prizemlju objekata je planirano poslovanje i komercijalni sadržaji. Daje se mogućnost projektovanja poslovanja i na spratnim etažama uz uslov da maksimalna površina poslovnog prostora u odnosu na stambeni ne bude veći od 30 % ukupne površine objekta.

Spratnost objekata data je u grafičkom prilogu i tabeli uz mogućnost izgradnje podruma ili suterena i do dvije etaže za garažni prostor, gdje konfiguracija terena to dozvoljava. Definisana građevinska linija ovih objekata prema glavnoj saobraćajnici je obavezujuća u cilju formiranja uličnog niza. Odstojanje građevinske linije prema susjedima, pristupnim saobraćajnicama i zelenilu je dato kao krajnja linija do koje se može graditi. Etaže ispod kote prizemlja tretiraju se kao suterenski i podrumski prostori i ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta ukoliko se u suterenskoj ili podrumskoj etaži planiraju garažni prostori, servisni prostori za funkcionisanje garaže i tehnički sistemi objekta. Gabarit podzemne etaže može biti veći od gabarita objekta uz uslov da minimalna udaljenost od granice urbanističke parcele bude 1,0m. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom. U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent uz primjenu kvalitetnih materijala i savremenih arhitektonskih rješenja. Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni konstruikciji krova i nagibu. Indeks zauzetosti i Indeks izgra đenosti dati su u tabeli.



15

SPORT I REKREACIJA - UP 15 Na predmetnoj urbanističkoj parceli planirana je izgradnja Stadiona sa pratećim sadržajima.

Planirani stadion je I-ve kategorije i namijenjen je održavanju svjetskih, evropskih prvenstava i Olimpijskih igara.

Ovim planom su definisani opšti uslovi koji će biti usmjerenje za detaljnu razradu idejnog arhitektonsko urbanističkog rješenja, uz primjenu standarda koje propisuje FIFA.

U okviru parcele planiran je stacionarni saobraćaj odnosno parkiranje većeg broja motornih vozila (autobusa, automobila i dr). Grafički prikaz parkinga nije obavezujući već se može promijeniti kroz izradu Idejnog rješenja prema pravilima datim u Poglavlju "Saobraćajna infrastruktura.

Daje se mogućnost podzemnog garažiranja za posjetioce ukoliko se ne može obezbijediti dovoljan broj parking mjesta u okviru parcele, s tim da se parkiranje odvija ispod prostora namijenjenog nadzemnom parkiralištu.

Planiran je brz odlazak vozila sa prostora stadiona većim brojem saobraćajnih ulaza i izlaza.

Planirane su tri pasarele za pješačku povezanost kontaktne zone sa sjevera – sport i rekreacija od čega je jedna nadzemna i dvije podzemne tako da se kretanje pješaka može bezbjedno odvijati.

U okviru platoa oko stadiona projektovati poseban ulaz za reprezentacije, delegacije, obezbjeđenje i dr.

Obezbijediti nesmetan saobraćajni pristup interventnim vozilima do terena;

Objekat stadiona je planiran sa atletskom stazom tako da se isti može koristiti i kao atletsko borilište.

U objektu projektovati sve sadržaje koje predviđaju pravila organizacija FIFA i UEFA;

Daje se mogućnost projektovanja više suterenskih etaža;

Daje se mogućnost fazne realizacije koje će biti definisane Idejnim rješenjem;

Kotu prizemlja prilagoditi namjeni kako bi se omogućila laka dostupnost vozilima i pješacima kao i licima sa specijalnim potrebama;

Kroz izradu projektne dokumentacije koristiti savremene materijale i likovne izraze;

Slobodan prostor oko objekta iznosi min 25m od krajnje ivice objekta; Oblik, spratnost i položaj gabarita objekta odrediće se idejnim Rješenjem uz poštovanje zadatih planskih parametara: indeksi zauzetosti i izgrađenosti, kao i svi propisi iz građevinske regulative za ovaj tip objekta.



16

Etaže ispod kote prizemlja tretiraju se kao suterenski i podrumski prostori, i ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta ukoliko se koriste za garažiranje i servisne prostorije u funkciji garaže i tehničke prostoeije objekta.

� Indeks zauzetosti dat je u tabeli. � Indeks izgrađenosti dat je u tabeli.

Ozelenjavanje i ograđivanje parcele će se sprovoditi u skladu sa smjernicama datim u Poglavlju "Pejzažna arhitektura". SPORT I REKREACIJA - UP16, UP16a, UP17, UP17a, UP18 , UP18b, UP19 i UP19a

U okviru predmetnih urbanističkih parcela planirana je izgradnja objekata i rekonstrukcija sportskih terena postojećeg objekta na UP16.

Preporuka Plana je izrada Idejnog rješenja kojim će se prikazati svi objekti i sportski tereni kao i jedinstveno uređenje terena u okviru urbanističke parcele. Realizacija objekata i sadržaja može biti fazna u skladu sa potrebama korisnika i mora biti prikazana Idejnim rješenjem.

Broj objekata i položaj na parceli zavisi od potreba korisnika prostora.

Projekat objekata i Uređenja terena raditi u skladu sa važećim propisima i normativima kao i u skladu sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta (kriterijumima namjene površina) elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima od 2010.g. � Maksimalna spratnost objekata data je u tabeli. � Maksimalna površina horizontalnog gabarita objekata data je u tabeli kao ukupna. � Maksimalna BGP objekata u tabeli data je kao ukupna.

U zauzetost i izgrađenost parcele ne uračunavaju se sportski tereni i tribine (ukoliko se ispod tribina nalaze prostorije za smještaj sportskih rekvizita, oprema za održavanje terena i sl.). Ukoliko se prostor ispod tribina koristi kao prostor sa sadržajima poslovnih, komerfcijalnih i uslužnih djelatnosti, njihova površina je data u tabeli.

Prilikom izrade projektne dokumentacije moraju biti ispoštovani sljedeći uslovi: � Sve slobodne površine u sklopu zona sporta i rekreacije treba da su parkovski

ozelenjene i uređene, a učešće zelenih površina mora da bude minimalno 30%; � Najmanja dozvoljena udaljenost objekata od saobraćajnice je 3m, a od susjednih

parcela 2m; � Prilikom planiranja i projektovanja objekata moraju se ispoštovati svi uslovi za

nesmetano kretanje djece, starih, hendikepiranih i invalidnih lica; � Urbanistička parcela se može ograđivati transparentnom ili zidanom ogradom visine

maksimalno 2,20m, odnosno prema uslovima koje odredi nadležni organ radi kontrolisanog pristupa korisnika;

� Parking prostor za korisnike objekata rješavati unutar urbanističke parcele.

� Uslovi i normativi za parkiranje dati su u Poglavlju "Saobraćaj".



17

SPORT I REKREACIJA - UP17a i 18a

Postojeći objekat na UP17a je zadržan uz mogućnost njegove rekonstrukcije u smislu nadgradnje i tekućeg održavanja. Za objekat na UP18a je planirana dogradnja i nadgradnja. Planski parametri koje definišu površinu horizontalnog gabarita, BGP objekta i spratnost su dati tabelarno. Građevinska linija je data u grafičkom prilogu.

SPORT I REKREACIJA - UP22a

Na urbanističkoj parceli 22a planirana je izgradnja poslovnog objekta za potrebe Fudbalskog saveza Crne Gore.

� Spratnost objekta data je na grafičkom prilogu i u tabeli. Daje se mogućnost projektovanja podzemne etaže za potrebe garažiranja.

� Indeks zauzetosti dat je u tabeli. � Indeks izgrađenosti dat je u tabeli.

Površina podzemne etaže koja je u funkciji garažiranja, servisnih prostorija u funkciji garaže i tehničkih prostorija ne ulazi u ukupnu BGP objekta.

Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,0m od granice urbanističke parcele.

Prilikom izrade projektne dokumentacije moraju biti ispoštovani sljedeći uslovi: � Prilikom projektovanja objekata moraju se ispoštovati svi uslovi za nesmetano

kretanje djece, starih, hendikepiranih i invalidnih lica; � Urbanistička parcela se može ograđivati transparentnom ili zidanom ogradom visine


� Parking prostor za korisnike objekta po pravilu rješavati u objektu ili na parceli.

� Uslovi i normativi za parkiranje dati su u Poglavlju "Saobraćaj". SPORT I REKREACIJA - UP22

Na urbanističkoj parceli 26 planirana je izgradnja objekta za smještaj posjetilaca i sportista za potrebe Fudbalskog saveza Crne Gore.

� Spratnost objekta data je na grafičkom prilogu i u tabeli. Daje se mogućnost projektovanja podzemne etaže za potrebe garažiranja.



18

� Indeks zauzetosti dat je u tabeli. � Indeks izgrađenosti dat je u tabeli. Površina podzemne etaže koja je u funkciji garažiranja, servisnih prostorija u funkciji garaže i tehničkih prostorija ne ulazi u ukupnu BGP objekta.

Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,0m od granice urbanističke parcele.

Prilikom izrade projektne dokumentacije moraju biti ispoštovani sljedeći uslovi: � Prilikom projektovanja objekata moraju se ispoštovati svi uslovi za nesmetano

kretanje djece, starih, hendikepiranih i invalidnih lica; � Urbanistička parcela se može ograđivati transparentnom ili zidanom ogradom visine


� Parking prostor za korisnike objekta po pravilu rješavati u objektu ili na parceli.

� Uslovi i normativi za parkiranje dati su u Poglavlju "Saobraćaj".



19

INFRASTRUKTURA



20

SAOBRAĆAJNA INFRASTRUKTURA POSTOJEĆE STANJE Prostor zahvata plana DUP-a "Konik - Stari Aerodrom Faza 3" je saobraćajno slabo opremljen. Prostor je ograničen sa zapadne strane djelimično asfaltiranom saobraćajnicom promjenljivog poprečnog presjeka na čijoj se trasi planira izgradnja Bulevara "7-7", a sa sjevera saobraćajnicom na čijoj se trasi planira izgradnja Bulevara Pera Ćetkovića.

Postojeće saobraćajnice unutar zahvata su pristupnog karaktera sa izgrađenim parking prostorima i izvedene su do objekata Fudbalskog saveza Crne Gore. PLAN Planirana saobraćajna infrastruktura uslovljena je kontaktnim zonama, zahtjevima PUP-a sve u funkciji planirane namjene.

Primarnu saobraćajnu mrežu u zoni plana čini i dalje Bulevar "7-7" i Bulevar Pera Ćetkovića. U zoni zahvata normalni poprečni profil Bulevara "7-7" je: � kolovoz 2x10.00m � razdjelno ostrvo promjenljive širine od 1.50m-4.50m � trake za desna, odnosno lijeva skretanja u zoni raskrnica sa priključcima širine 3.00m � trotoar desno promjenljive širine od 2.0m - 6.00m � trotoar lijevo promjenljive širine 2.00m-3.50m � dvosmjerna biciklistička staza 2.50m � zeleni pojas obostrano, promjenljive širine od 0.70m-5.00m U toku je izrada Glavnog projekta Bulevara Pera Ćetkovića. Situaciono rješenje za bulevar prenijeto je iz Glavnog projekta istog, čija izrada je u toku. Normalni poprečni profil bulevara je : � kolovoz 2x7.00m � razdjelno ostrvo promjenljive širine 1.50-4.50m � trake za desna, odnosno lijeva skretanja u zoni raskrnica sa priključcima širine 3.00m � trotar desno promjenljive širine od 2.50m-3.00m � troatoar lijevo širine 2.50m � zeleni pojas na jednom dijelu širine 2.50m Sekundarnu mrežu saobraćajnica u zoni čine novoplanirane ulice označene na grafičkom prilogu. Ove saobraćajnice su u funkciji planirane namjene i prikupljanja saobraćajnih tokova i usmjeravanja na primarnu gradsku mrežu saobraćajnica. Ove saobraćajnice se oslanjaju na mrežu primarnih saobraćajnica i omogućavaju normalno funkcionisanje saobraćaja unutar zone zahvata i jednovremeno povezuju interne saobraćajnice koje služe za prilaz urbanističkim parcelama.



21

Normalni poprečni profili ovih saobraćajnica se kreću u rasponu: � kolovoz širine 2x7.00m, 12.00m i 14.00m � obostrani trotoar promjenljive širine od 1.50m do 5.00m � zeleni pojas, jednostrani i negdje obostrani, širine od 1.50m do 3.00m Postojeće i planirane pristupne saobraćajnice su takve da omogućavaju dvosmjerni režim kretanja do urbanističkih parcela. Širina kolovoza ovih saobraćajnica je 6m i 7m. Uz većinu ovih saobraćajnica planiran je obostrani trotoar širine 1.5m. Prilikom nivelisanja ovih saobraćajnica potrebno je uzeti u obzir specifičnost terena. Obzirom da se radi o relativno ravnom terenu prilikom projektovanje je potrebno predvidjeti min. nagibe kako bi se obezbjeditlo efikasno odvodnjavanje. Podužne nagibe ne treba planirati ispod 0.3% , dok posebnu pažnju treba posvetiti poprečnom odvođenju voda, odnosno na dužine nultih nagiba pri vitoperenju kolovoza. Maksimalni podužni nagibi su 7%. Zastori kolskih saobraćajnica su od asfalta, trotoara i samostalnih pješačkih staza od asfalta, kamena, betona, granita i sl. tj. od elemenata izrađenih od pomenutih mterijala, a planirana parking mjesta su od raster elemenata beton - trava i behaton elemenata, ili od asfalta. Sve saobraćajnice treba da budu opremljene rasvjetom i odgovarajućom saobraćajnom signalizacijom. Na svim pješačkim prelazima sa uzdignutim ivičnjakom, kao i na prilazima objektima treba predvidjeti prelaze za hendikepirana lica saglasno standardima JUS U.A9 201 i 202. Planirane saobraćajnice definisane su koordinatama tjemena i centara raskrsnica, a u grafičkom prilogu dati su njihovi poprečni presjeci. Obzirom da je geodetska podloga razmjere R 1:1000, što ne daje mogućnost preciznog određivanja visinskih kota, ovim planom su orijentaciono definisane kote raskrsnica. Nakon snimanja geodetske podloge za potrebe izrade glavnih projekata ovih saobraćajnica, biće precizno definisane visinske kote, zavisno od kota postojećih i planiranih objekata kao i uklapanja u postojeće stanje. Mjerodavni minimalni radijusi desnih skretanja, poprečni presjeci sa smjerovima i određeni detalji prikazani su na grafičkim prilozima.

Za sve saobraćajne površine unutar zahvata urađena je procjena troškova. Saobraćaj u mirovanju U zoni zahvata plana parkiranje treba rješavati u okviru sopstvene urbanističke parcele, u funkciji planirane namjene prostora, shodno normativima: Namjena objekta Broj parking mjesta Planirano stanovanje 1,1 PM / stanu Poslovanje i administracija 1PM na 50m2 BRGP Djelatnosti 1PM na 50m2 BRGP



22

Sport 1 PM / 12 sjedišta

Parkiranje je rješavano duž sakundarnih saobraćajnica i kao nezavisni parkirni prostori. Ovim planom obezbjeđeno je 532 površinska parking mjesta. Na urbanističkoj parceli UP 15 gdje se planira fudbalski stadion, sa zapadne i sa istočne strane parcele planirani su nezavisni površinski parking prostori ukupnog kapaciteta 1119PM za putnička vozila i 51PM za autobuse. Dimenzija jednog parking mjesta za putnička vozila je 2.50x5.00m a za autobuse dimenzija 5.00x12.00m. Zbog lakšeg manevrisanja autobusa predviđeno je parkiranje pod uglom od 60°.

Parkiranje može biti riješeno kao površinsko na sopstvenoj parceli ili organizovano u višeetažnim podzemnim garažama.

Podzemne garaže je neophodno organizovati na parceli objekata van javnog zemljišta. Shodno interesovanju Investitora, moguće je objediniti dvije ili više podzemnih garaža susjednih urbanističkih parcela u jednu tehničku i funkcionalnu cjelinu. Prilikom projektovanja garaža projektant je obavezan da poštuje Pravilnik o tehničkim zahtjevima za zaštitu garaža za putničke automobile od požara i eksplozija („Službeni list CG, br. 9/12“). Visina etaža garaže je od (2.40 - 3.0) m. Dimenzije parking mjesta su 2.5x5.00m. Uslovi za prikupljanje vode za pranje i čišenje garaže, tretman i eventualno prepumpavanje prije priključka na vanjsku infrastrukturu dati su u poglavlju „Hidrotehnička infrastruktura“. Maksimalni podužni nagib ulazno-izlaznih rampi je ir=12% za otkrivene i 15% za pokrivene. Kontakt rampe sa parkirnom pločom mora da zadovolji vertikalne uslove prohodnosti mjerodavnog vozila, pa se zaobljuje kružnim lukom manjim od 20m ili ublažava polunagibom. Usled nedostatka prostora za organizovanje rampi na parceli, vezu je moguće ostvariti i garažnim liftom. Garažni lift je teretni lift koji služi za spuštanje automobila zajedno sa vozačem sa ulaznog nivoa na nivo garaže namjenjen za parkiranje. Gabarit podzemne garaže može biti veci od gabarita objekta, ukoliko ne postoje neka druga tehnicka ogranicenja kojima bi se ugrozila bezbednost susednih objekata.

Građevinska linija ispod površine zemlje, kada je u pitanju prostor namijenjen za garažiranje, može biti maksimalno do 1.0m od granice urbanističke parcele.

Raspored parking mjesta i gabarit podzemne garaže, kao i raspored i broj ulazno-izlaznih rampi biće konačno definisan kroz izradu Glavnih projekata objekata, što zavisi od raznih faktora, prije svega od arhitektonskog rješenja objekta, konstruktivnog sistema garaže, rasporeda vertikalnih komunikacija i sl.

Prije izrade Glavnog projekta konstrukcije podzemne garaže Investitor je obavezan da izvrši geomehanička i geotehnička ispitivanja terena. Pješački i biciklisti čki saobra ćaj

Sistem pješačkih komunikacija se sastoji od trotoara uz saobraćajnice i popločanih površina ispred objekata, kao i uređenih samostalnih pješačkih staza. Zastori pješačkih



23

komunikacija su od asfalta, kamena, betona, granita i sl. tj. od elemenata izrađenih od pomenutih materijala. Glavnim projektom pješačkih komunikacija neophodno je obezbijediti nesmetano kretanje lica sa smanjenom pokretljivošću, kao i pristup svim parcelama, javnim objektima i sadržajima. Rampa za potrebe savladavanja visinske razlike do 120 cm, u unutrašnjem ili spoljašnjem prostoru može imati dopušteni nagib do 1:20 (5%), a izuzetno, za visinsku razliku do 76cm, dopušteni nagib smije biti do 1:12 (8,3%). Uz Bulevar 7-7, planirana je biciklistička staza sa lijeve strane, šiirine 2.5m. Staza je predviđena za dvosmjeran biciklistički saobraćaj. Takođe, moguće je planirati izgradnju denivelisanih pješačkih pasarela koje mogu biti nadzemne ili podzemne. Lokacija, vizuelni oblik i konstrukcija pasarela definisaće se kroz izradu Idejnog odnosno Glavnog projekta. Napomena: Prilikom izrade glavnih projekata planiranih ulica, parkinga i pješačkih staza, može doći do izvesnih korekcija u odnosu na zadate parametre u planu. Javni prevoz putnika Javni prevoz putnika planiran je duž Bulevara "7-7". Autobuska stajališta su planirana u upuštenim nišama širine 3.0m. Kolovoz stajališta obilježiti horizontalnom signalizacijom i postaviti odgovarajuću prateću opremu (nadstrešice i sl.).

PROCJENA TROŠKOVA SAOBRA ĆAJNE INFRASTRUKTURE

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 18,17,12 DO TAČKE 5

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena

(€) ukupna cijena (€)

Izrada mehanički stabilizovanog donjeg nosećeg sloja od šljunkovito-pjeskovitog materijala debljine d=0.25m

m² 2696.87 12.50 8427.72

Izrada gornjeg nosećeg sloja od bitumeniziranog drobljenog agregata (BNS22), debljine d=6cm

m² 2696.87 12.00 32362.44

Izrada habajućeg sloja od asfalt betona AB 11 debljine d=4cm

m² 2696.87 9.00 24271.83

Izrada parking mjesta od raster elemenata

m² 1249.00 19.00 23731.00



24

Izrada trotoara od betona d=12cm na sloju tampona debljine d=15cm

m² 1927.00 12.00 23124.00

Nabavka i ugradnja ivičnjaka a) ivičnjak 20/24 b) ivičnjak 18/24

m 837.00 17.00 14229.00

m 250.00 17.00 4250.00

Izrada betonske trake 15x10cm za razdvajanje parking mjesta dužine 5m

110 12.00 6600

SVEGA GORNJI STROJ (60%) 136995.99 €

PRIPREMNI RADOVI I DONJI STROJ (40%) 91330.66 €

SAOBRAĆAJNA OPREMA I SIGNALIZACIJA (3 %) 6849.80 €

UKUPNO 235176.45 €

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 3 DO TAČKE 17

GORNJI STROJ

jed. mjera količina

cijena (€)

ukupna cijena (€)


m² 518.00 12.50 1618.75


m² 518.00 12.00 6216.00


m² 518.00 9.00 4662.00


m² 413.00 12.00 4956.00

Izrada zelenih površina m² 79.5 4.00 318.00

Nabavka i ugradnja ivičnjaka a)



25

ivičnjak 20/24 m' 109.00 17.00 1853.00


PRIPREMNI RADOVI I DONJI STROJ (40%) (€) 13082.50 €

SAOBRAĆAJNA OPREMA I SIGNALIZACIJA (3 %) (€) 981.19 €

UKUPNO 33687.44 €

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 12,13,14,15 DO TAČKE 16

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena


Zamjena habajućeg sloja od asfalt betona AB 11 debljine d=4cm

m² 3094.14 12.50 9669.19


m' 105 12.00 6300.00


UKUPNO 10148.26 €

SAOBRAĆAJANICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 4,5 DO TAČKE 6

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 568.33 12.50 1776.03


m² 568.33 12.00 6819.96


m² 568.33 9.00 5114.97


m² 425.00 12.00 5100.00



26


Nabavka i ugradnja ivičnjaka a) ivičnjak 20/24

m' 128.00 17.00 2176.00




UKUPNO 36995.82 €

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 6,7,8,9,10 DO TAČKE 11

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena


Zamjena habajućeg sloja od asfalt betona AB 11 debljine d=4cm

m² 3940.00 12.50 12312.50


m' 82 12.00 4920.00


m² 1024.00 12.00 12288.00





UKUPNO 30300.50 €



27

SAOBRAĆAJNICA JUŽNO OD PARCELE UP 15

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 9316.50 12.50 29114.06


m² 9316.50 12.00 111798.00


m² 9316.50 9.00 83848.50


m² 4597.50 12.00 55170.00



m' 1272.30 17.00 21629.10




UKUPNO 527235.82 €

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 76 DO TAČKE 75-GRANICE PLANA

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 1025.12 12.50 3203.50



28


m² 1025.12 12.00 12301.44


m² 1025.12 9.00 9226.08


m² 1225.00 19.00 23275.00


m² 792.00 12.00 9504.00


m 462.00 17.00 7854.00

m 245.00 17.00 4165.00


110 12.00 6600.00




UKUPNO 130688.15 €

PARKING ZA PUTNIČKA VOZILA NA UP 15 KAPACITETA 516PM

GORNJI STROJ

jed. mjera količina

cijena (€) ukupna cijena (€)


m² 7856.76 12.50 24552.38


m² 7856.76 12.00 94281.12

Izrada habajućeg sloja od asfalt betona AB



29

11 debljine d=4cm m² 7856.76 9.00 70710.84


m² 6450.00 19.00 122550.00


m² 2750.30 12.00 33003.60


m 2218.00 17.00 37706.00

m 1290.00 17.00 21930.00


525 12.00 31500




UKUPNO 748868.26 €

PARKING ZA AUTOBUSE NA UP 15 KAPACITETA 25PM

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 3501.5 12.50 10942.19


m² 3501.5 12.00 42018.0


m² 3501.5 9.00 31513.50


m² 1848.50 19.00 35121.50



30


m² 468.00 12.00 5616.00


m 463.00 17.00 7871.00

m 144.00 17.00 2448.00


26 12.00 3744




UKUPNO 239087.36 €

PARKING ZA AUTOBUSE NA UP 15 KAPACITETA 26PM

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 3815.9 12.50 11924.69


m² 3815.9 12.00 45790.8


m² 3815.9 9.00 34343.10


m² 2059.50 19.00 39130.50


m² 716.60 12.00 8599.20


m 690.50 17.00 11738.50

m 156.00 17.00 2652.00



31


28 12.00 4032




UKUPNO 271595.19 €

PARKING ZA PUTNIČKA VOZILA NA UP 15 KAPACITETA 603PM

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 12591.17 12.50 39347.41


m² 12591.17 12.00 151094.04


m² 12591.17 9.00 113320.53


m² 7536.50 19.00 143193.50


m² 3364.00 12.00 40368.00


m 3092.00 17.00 52564.00

m 1507.50 17.00 25627.50


617 12.00 37020




32



UKUPNO 1034351.71 €

PARKING KAPACITETA 208PM

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 3672.94 12.50 11477.94


m² 3672.94 12.00 44075.28


m² 3672.94 9.00 33056.46


m² 2619.50 19.00 49770.50


m² 1090.32 12.00 13083.84


m 954.00 17.00 16218.00

m 521.75 17.00 8869.75


218 12.00 13080.00




UKUPNO 325534.53 €



33

SAOBRAĆAJNICA OD KARAKTERISTI ČNE TAČKE 77,78 DO TAČKE 79

GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 754.32 12.50 2357.25


m² 754.32 12.00 9051.84


m² 754.32 9.00 6788.88


m² 511.50 19.00 9718.50


m² 605.40 12.00 7264.80


m 320.10 17.00 5441.70

m 102.50 17.00 1742.50


49 12.00 2940.00




UKUPNO 77774.39 €



34


GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 7212.50 12.50 22539.06


m² 7212.50 12.00 86550.00


m² 7212.50 9.00 64912.50


m² 2843.30 12.00 34119.60



m' 1015.40 17.00 17261.80




UKUPNO 403362.29 €


GORNJI STROJ

jed. mjera

količina cijena



m² 326.10 12.50 1019.06



35


m² 326.10 12.00 3913.20


m² 326.10 9.00 2934.90


m' 112.00 17.00 1904.00




UKUPNO 16773.83 €

IZRADA BETONSKIH STAZA U ZONI ZAHVATA PLANA

Izrada staza od betona d=12cm na sloju tampona debljine d=15cm

m² 1388.00 12.00 16656.00

UKUPNO 16656.00 €

ZBIRNA REKAPITULACIJA

PRIPREMNI RADOVI 1727051.40 € GORNJI STROJ 2621998.08 € SAOBRAĆAJNA OPREMA I SIGNALIZACIJA 122097.39 € UKUPNO SAOBRAĆAJNA INFRASTRUKTURA

U ZAHVATU PLANA 4121950.71 €



36

ELEKTROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA POSTOJEĆE STANJE Na području DUP-a "Konik – Stari aerodrom III" nalaze se elektroenergetski objekti dva naponska nivoa: 10 kV i 1 kV. Od nadležnog preduzeća EPCG - Elektrodistribucija – Podgorica su dobijeni podaci o postojećem stanju od elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV (dalekovodi, trafostanice 10/0,4 kV i njihove 10 kV kablovske veze) unutar granica DUP-a (vidjeti grafički prilog – Postojeće stanje). Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV Unutar granica DUP-a "Konik –- Stari aerodrom III", od elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV postoji: a/ MBTS 10/0,4 kV, 630kVA „Fudbalski kamp“; b/ Kablovski 10 kV vodovi: � Dio kablovske dionice 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV „Stari Aerodrom 4A “ do TS

10/0.4kV “Bunari” (2 dionice dijelom zahvaćene DUP-om). � Dio kablovske dionice 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV „Vrela 10“ do TS 10/0.4kV

„Bunari“. � Dio kablovskih dionica 10 kV voda iz TS 10/0.4 kV »Normal Konik“ do MBTS

10/0.4kV „Fidbalski kamp“ i � Dio kablovskih dionica 10 kV voda iz TS 110/10kV »Podgorica 3« do MBTS 10/0.4kV

„Fudbalski kamp“. Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 0,4kV Takođe, postoji NN napajanje započetog kompleksa sportskih terena u okviru fudbalskog kampa sa nekoliko obližnjih objekata u funkciji izgrađenih sportskih terena. Mreža je uglavnom podzemna, radijalnog tipa. Saobraćajnica na području plana ima vrlo malo i iste su djelimično osvijetljene. PLAN Ovim planom su određene potrebe kompleksa za električnom energijom u zavisnosti od strukture i namjene objekata. Vršno opterećenje kompleksa, obuhvaćenog ovim DUP-om, se sastoji od vršnih opterećenja: � stanova (domaćinstava), � tercijalnih djelatnosti, � javnog osvjetljenja.



37

Vršna optere'enja navedenih kategorija određena su analitičkom metodom i bazirana su na standardu elektrificiranosti stanova, kao i procentualnom učešću vršnih opterećenja po kategorijama u ukupnom vršnom opterečenju kompleksa. Vršno optere ćenje stanova (doma ćinstava) Pri izradi plana elektrodistributivne 10 kV mreže za objekte stanovanja pošlo se od jedne od osnovnih potpostavki plana višeg reda, korišćenih pri planiranju elektroenergetske infrastrukture grada, kojom je usvojena vrijednost vršne snage jednog domaćinstva (stambene jedinice) od 12,6 kW, uz faktor beskonačnosti f∞= 0.194, dok se jednovremeno vršno opterećenje grupe ("n") stanova (Pvrn) računa po obrascu: Pvrn = kn x Pvr1 x n,

Gdje je:

kn - faktor jednovremenog djelovanja, koji se računa po obrascu: kn = f∞ + (1 - f∞)/n1/2; Pvr1 - vršno opterećenje jednog domaćinstva (12,6 kW); n - broj posmatranih domaćinstava (stambenih jedinica).

Stoga za ovu kategoriju potrošača je data sledeća tabela 1.

Tabela 1.

Br. urban. parcela

Vršno optere ćenje

stana (W) f∞ Kn Broj

stanova Vršno optere ćenje

stanova (W)

1 12.600 0.194 0,3234 39 158117,89 2 12.600 0.194 0,3086 49 192425,03

3 12.600 0.194 0,3179 42 169424,38

4 12.600 0.194 0,3057 52 200475,68

5 12.600 0.194 0,3246 38 155817,28

6 12.600 0.194 0,3152 44 175576,08 7 12.600 0.194 0,3816 18 88775,39

8 12.600 0.194 0,3606 23 106298,99

9 12.600 0.194 0,3801 19 89861,79

10 12.600 0.194 0,3820 18 88448,92

11 12.600 0.194 0,3766 19 92484,76 12 12.600 0.194 0,3684 21 99174,97

13 12.600 0.194 0,3626 23 104408,77

14 12.600 0.194 0,3632 23 103803,54 ukupno 1.825.093,5



38

Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti

Na području obuhvaćenom ovim izmjenama DUP-a definisane su bruto površine tercijalnih djelatnosti. Proračun je urađen na osnovu tih površina i prosječnog specifičnog vršnog opterećenja. Za ovo područje je usvojeno specifično vršno opterećenje za poslovanje od pv1=80 W/m2, za objekat za smještaj posjetilaca i opreme od pv2=70 W/m2, za sport i rekreaciju pv3=20 W/m2, pa je na osnovu iste i površine (S), te faktora jednovremenosti, izračunata vršna snaga: Pv = pv * S * k (W). U tabeli 2. prikazana su vršna opterećenja tercijalnih djelatnosti. Tabela 2

Br.urban.parc.

namjena površina m2

specifi čno vršno

optere ćenje (W/m2)

koeficijent jednovremenosti

vršno optere ćenje

(W)

1 poslovanje 1.294 80 0,85 87.958 2 poslovanje 1.650 80 0,85 112.183 3 poslovanje 1.410 80 0,85 95.863 4 poslovanje 1.735 80 0,85 117.963 5 poslovanje 1.270 80 0,85 86.360 6 poslovanje 1.474 80 0,85 100.198 7 poslovanje 616 80 0,85 41.854 8 poslovanje 780 80 0,85 53.023 9 poslovanje 626 80 0,85 42.534

10 poslovanje 613 80 0,85 41.650 11 poslovanje 650 80 0,85 44.183 12 poslovanje 712 80 0,85 48.433 13 poslovanje 762 80 0,85 51.799 14 poslovanje 756 80 0,85 51.408 15

sport i rekreacija 51.017 20 0.70 714.238

17.000 80 0,75 1.020.000

16 sport i rekreacija 1.500 20 0,8 24.000 16a uprava 1.500 20 0,8 24.000

17 sport i rekreacija 800 20 0,8 12.800 17a 1.800 20 0,8 28.800 17b 1.800 20 0,8 28.800

18 sport i rekreacija 1.500 20 0,8 24.000 18a 1.060 20 0,8 16.960 18b 1.500 20 0,8 24.000

19 sport i rekreacija 1.800 20 0,8 28.800 19a 1.200 20 0,8 19.200

22 objekat za smještaj posjetilaca i sportista

2.499 70 0,8 139.921,6

ukupno 3.080.929



39

Vršno optere ćenje javnog osvjetljenja

Vršno opterećenje javnog osvjetljenja u ukupnom vršnom opterećenju DUP-a, kreće u intervalu do 5% ostalih opterećenja. Za ovaj slučaj se usvaja 1,5% pa je: Pvjo = 0,015 ( Pvs + Pvtd ) ( W ) gdje je : Pvs – vršno opterećenje stanova, Pvtd – vršno tercijalnih djelatnosti. Rezultati proračuna za vršno opterećenje javne rasvjete I ukupno optterećenje dati u tabeli 3. Tabela 3.

Br.urban.

parc.

Vršno optere ćenje stanovanja

(W)

Vršno optere ćenje terc. djelat.

(W)

Ukupno (stanovanje i terc.djelat.)

(W)


javne rasvjete (W)


(W)

1 158117,89 87958 246075,89 3691,138 249767,03 2 192425,03 112183 304608,03 4569,12 309177,15 3 169424,38 95863 265287,38 3979,311 269266,69 4 200475,68 117963 318438,68 4776,58 323215,26 5 155817,28 86360 242177,28 3632,659 245809,94 6 175576,08 100198 275774,08 4136,611 279910,69 7 88775,39 41854 130629,39 1959,441 132588,83 8 106298,99 53023 159321,99 2389,83 161711,82 9 89861,79 42534 132395,79 1985,937 134381,73

10 88448,92 41650 130098,92 1951,484 132050,40 11 92484,76 44183 136667,76 2050,016 138717,77 12 99174,97 48433 147607,97 2214,12 149822,09 13 104408,77 51799 156207,77 2343,117 158550,89 14 103803,54 51408 155211,54 2328,173 157539,71 15 714238 714238 10713,57 724951,57

1020000 1020000 15300 1035300 16 24000 24000 360 24360

16a 24000 24000 360 24360 17 12800 12800 192 12992

17a 28800 28800 432 29232 17b 28800 28800 432 29232

18 24000 24000 360 24360 18a 16960 16960 254,4 17214,40 18b 24000 24000 360 24360

19 28800 28800 432 29232 19a 19200 19200 288 19488

22 139921,6 139921,6 2098,824 142020,42 ukupno 1825093,478

3.080.929 4.906.022 73.590 4.979.612



40

Ukupno vršno optere ćenje Uzimajući u obzir faktor jednovremenosti kj između pojedinih vrsta potrošača, te gubitke i rezervu (10%), a uz cosϕ=0,98, dobijeno ukupno vršno opterećenje je u sledećoj tabeli. Tabela 4

Br.urban.parc.


(W)

Vršno optere ćenje+ +gubici +rezerva

(W)

Faktor jednovr.

k


uz k (W)


uz cos fi=0,98 (W)

1 249767,03 274743,7 0,9 247269,4 252315,7 2 309177,15 340094,9 0,9 306085,4 312332 3 269266,69 296193,4 0,9 266574 272014,3 4 323215,26 355536,8 0,9 319983,1 326513,4 5 245809,94 270390,9 0,9 243351,8 248318,2 6 279910,69 307901,8 0,9 277111,6 282766,9 7 132588,83 145847,7 0,9 131262,9 133941,8 8 161711,82 177883 0,9 160094,7 163361,9 9 134381,73 147819,9 0,9 133037,9 135753

10 132050,40 145255,4 0,9 130729,9 133397,9 11 138717,77 152589,6 0,9 137330,6 140133,3 12 149822,09 164804,3 0,9 148323,9 151350,9 13 158550,89 174406 0,9 156965,4 160168,8 14 157539,71 173293,7 0,9 155964,3 159147,3

15 724951,57 797446,7 0,9 717702,1 732349

1035300,00 1138830 0,9 1024947 1045864 16 24360,00 26796 0,9 24116,4 24608,57

16a 24360,00 26796 0,9 24116,4 24608,57 17 12992,00 14291,2 0,9 12862,08 13124,57

17a 29232,00 32155,2 0,9 28939,68 29530,29 17b 29232,00 32155,2 0,9 28939,68 29530,29

18 24360,00 26796 0,9 24116,4 24608,57 18a 17214,40 18935,84 0,9 17042,26 17390,06 18b 24360,00 26796 0,9 24116,4 24608,57

19 29232,00 32155,2 0,9 28939,68 29530,29 19a 19488,00 21436,8 0,9 19293,12 19686,86

22 249767,03 274743,7 0,9 247269,4 252315,7 ukupno 4.979.612 5.477.574

4.929.816 5.030.425

Od postojećih trafostanica 10/0,4 kV na području DUP „Konik - Stari Aerodrom III" u funkciji je samo MBTS 10/0,4 kV, 1x630 kVA „"Fudbalski kamp". Za nove potrošače treba obezbijediti dodatnih ∆ Sv= Splan - Spost = 5.030,4 kVA - 630,00 kVA = 5.029,8 kVA Planirano je da se potrošači ovog DUP-a napajaju iz TS 110/10 kV "Podgorica 3".



41

Stoga se planiraju 4 nove DTS 10/0,4kV i to: jedna trafostanica snage 2x1000kVA (označena sa broj 1), tri DTS 10/0,4kV 1x1000kVA (broj 2,4 i 5). Prosječna opteretivost trafostanica je: k = 5.030,4 /5.630 = 0,893 što je zadovoljavajuće. Definisanje broja trafostanica - raspored po trafor eonima i pripadaju ćim urbanisti čkim parcelama Raspored po trafostanicama i pripadajućim urbanističkim parcelama dat je u tabeli 5. Tabela 5

Urb.parc.po DUP-u

Prora čunata snaga na

traforeonu (kVA)

Oznaka traforeona

Oznaka trafostanice

Snaga TS (kVA)

1,2,3,4,5,6,7 1.828,2

A Nova (br.1) 2x1000

9,10,11,12,13,14, 879,95

B Nova (br.2) 1x1000

8,16,16a, 17,17a,17b,18,18a, 18b, 19, 19a, 22

544,06

C Postojeća (br.3) 1x630

15 1.778,2

D Nove (br.4 i br.5) 2x(1x1000)

ukupno 5.030,4 5.630

Pri izboru lokacija vodilo se računa da: � trafostanice budu što bliže težištu opterećenja, � priključni vodovi visokog i niskog napona budu što kraći, a njihov rasplet što

jednostavniji, � da do trafostanica postoji lak prilaz radi montaže građevinskog dijela, energetskih

transformatora i ostale opreme. Napomena: Trafostanice označene sa brojem 4 i 5 mogu se dislocirati unutar objekta stadiona ukoliko se ukaže mogućnost, ali u saglasnosti sa nadležnom elektroditribucijom. U ovim trafostanicama predvidjeti mogućnost ugradnje još jednog transformatora. Predviđene nove trafostanice TS 10/0,4 KV su tipa DTS 10/0,4kV sa tipiziranom opremom, sa visokonaponskim postrojenjem, transformatorom snage i niskonaponskim postrojenjem.



42

Pri projektovanju i izgradnji trafostranice, opremu tipizirati u skaldu sa Tehničkim preporukama EPCG A.D. - Nikšić (TP-1b), odnosno zahtjevima nadležne Elektrodistribucije. Trafostanice treba da budu bar tri puta prolazne na strani visokog napona, izradjene u SF6 tehnologiji sa potrebnim brojem NN izvoda, odnosno ne manje od šest. Visokonaponsko postrojenje treba da sadrži najmanje tri dovodne i jednu trafo-ćeliju. Dovodne ćelije treba opremiti rastavljačima snage sa noževima za uzemljenje. Trafo ćeliju opremiti sa: prekidačima snage, visokonaponskim osiguračima, prekostrujnom zaštitom, naponskim okidačem za isključenje, signalnim kontaktima i ručnim pogonom. Transformatori 10/0,4 kV su trofazni uljni, snage 1000 kVA , sa Buholz relejom. Niskonaponska postrojenja treba opremiti sa zaštitnom sklopkom, niskonaponskim izvodima za objekte i poljem spoljne rasvjete. Broj niskonaponskih izvoda diktiran je tipom NN mreže, koji nije predmet ovog Plana. Dovod od transformatora opremiti sa: prekidačima, prekostrujnom zaštitom, naponskim okidačima, signalnim kontaktorima i ručnim pogonom. Sve izvode opremiti sa polužnim rastavljačima, niskonaponskim osiguračima sa ručicom za izvlačenje. Dovod od transformatora opremiti sa brojilom električne energije (radi kontrole), ampermetrima u sve tri faze, voltmetrom sa preklopkom i strujnim reduktorima. Oprema trafostanice treba da bude dimenzionisana na snagu kratkog spoja 350 kVA. Visokonaponska kablovska mreža Predloženim planom razvoja 10kV mreže planirane TS10/0,4kV su uključene u postojeći sistem napajanja – koncept otvorenih prstenova uz njihovo kablovsko izvođjenje sa napajanjem iz glavnog čvorišta TS 110/10 kV «Podgorica 3«. Obzirom na broj trafostanica i planiranim vezama, pogonsko stanje bi pratilo realizaciju objekata iz plana, tj. prilagođjavalo, u zavisnosti od vršne snage prenosnoj moći predviđenih kablova. Na posebnom prilogu urbanističkog plana su takodje prikazane lokacije planiranih TS10/0,4kV kao i planirane trase 10kV kablovske mreže. Kablovi za napajanje su IPO 13, A – 3 x 240 mm2, 10 kV. Dozvoljena je izmjena ovih kablova uz saglasnost "Elektrodistribucije" – Podgorica. Svi planirani 10 kV kablovi se polažu u zemlju, najvećim dijelom u zemljanom pojasu, na dubini 1 m. Ispod ulice kablove uvući u betonske kablovice. Međusobno minimalno



43

rastojanju izmedju kablova treba da bude najmanje 7 cm, zbog povećanja korekcionog faktora. NAPOMENA: Ukoliko se ukaže potreba, dozvoljeno je, uz saglasnost nadležne Elektrodistribucije, poprečno povezati neke od postojećih trafostanica sa susjednih zahvata sa trafostanicama iz komleksa obrađenog ovom DUP-om. Niskonaponska mreža Kako na području plana nema objekata od posebnog značaja, koji zahtjevaju prstenastu mrežu i dvostrano napajanje, napojne vodove izvoditi kao trofazne, radijalnog tipa. Pri raspodjeli novih objekata u traforeone pojedinih trafostanica, kao i pri raspodjeli postojećih potrošača na nove traforeone, voditi računa o konfiguraciji niskonaponskih mreža, tražeći rješenja koja izazivaju najmanje gubitke u mreži. Mreže izvesti NN kablovima tipa PP00 ili XP00, 0,6/1 kV (ili drugim, prema zahtjevima stručne službe Elektrodistribucije Podgorica), presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Broj NN izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV, a u svemu u skladu sa tehničkim preporukama EPCG - A. D. – Niksić (TP-1b), odnosno zahtjevima nadležne Elektrodistribucije. Elektroinstalacije objekata Elektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehničkim propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda. Instalacije moraju zadovoljavati sada važeće tehničke propise i standarde iz oblasti elektroinstalacija niskog napona. Javno osvjetljenje Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanističke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistički i saobračajno-tehnički zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvetljenje saobraćajnica i ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i konfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i o tome da instalacija osvetljenja ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rešavanju uličnog osvetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja: � nivo sjajnosti kolovoza, � podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, � ograničenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i � vizuelno vođenje saobraćaja.



44

Po važećim preporukama CIE (Publikation CIE 115, 2010. god.), sve saobraćajnice za motorni i mješoviti saobraćaj su svrstane u pet svetlotehničkih klasa, od M1 do M5, a u zavisnosti od kategorije puta i gustine i složenosti saobraćaja, kao i od postojanja sredstava za kontrolu saobraćaja (semafora, saobraćajnih znakova) i sredstava za odvajanje pojedinih učesnika u saobraćaju. Sledeća tabela daje vrijednosti pobrojanih svetlotehničkih parametara koje još uvijek obezbjeđuju dobru vidljivost i dobar vidni komfor : Lsr Uo Ul TI SR Svetlotehnička minimalno minimalno minimalno maximalno minimalno klasa (cd/m2) (Lmin/Lsr) (Lmin/Lmax) (%) (Eex/Ein) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- M1 2,00 0,40 0,70 10 0,50 M2 1,50 0,40 0,70 10 0,50 M3 1,00 0,40 0,50 10 0,50 M4 0,75 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva M5 0,50 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Što se tiče vizuelnog vođenja saobraćaja, ne postoje numerički pokazatelji za njegovo vrednovanje. Od saobraćajnica na području plana, bulevare “treba izdvojiti u svetlotehničku klasu M2, dok se ostale ulice mogu svrstati u svetlotehničku klasu M3. Voditi računa da se dionice ovih saobraćajnica na području plana ne mogu posmatrati nezavisno od ostalog dijela tih saobraćajnih pravaca. Na raskrsnicama svih ovih saobraćajnica postići svjetlotehničku klasu za jedan stepen veću od samih ulica koje se ukrštaju. Kod pješačkih staza (prolaza), unutar plana, obezbjediti srednju osvetljenost od 10 lx, uz minimalnu vrijednost osvetljenosti od 3 lx (klasa P2). I zbog veće ekonomičnosti i zbog vizuelnog vođenja saobraćaja, u instalacijama osvjetljenja saobraćajnica sa prvenstveno motornim saobraćajem potrebno je obezbjediti primjenu natrijumovih sijalica visokog pritiska. Pri rješavanju osvjetljenja planiranog stadiona na UP 19 posebno voditi računa o estetskim kriterijumima pri izboru elemenata instalacije osvjetljenja, a kao svjetlosni izvor koristiti metal-halogene sijalice. Urbanisti čko-tehni čki uslovi za izgradnju planirane elektrodistribut ivne mreže i javnog osvetljenja Novoplanirane trafostanice TS 10/0,4 kV moraju biti smještene u namjenski projektovanom prostoru, u ravni terena. Ne dozvoljava se njihovo smještanje u podrum, suteren i sl. bez posebne saglasnosti Elektrodistribucije, osim na UP 19 (Gradski stadion) gdje će tačna pozicija trafostanica biti definisana u skladu sa projektnom dokumentacijom objekta i uređenjem terena. Raspored opreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbjede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omoguće efikasnu zaštitu od direrktnog dodira djelova pod naponom. Kod izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalim građevinskim radovima na objektu, kako ne bi



45

dolazilo do oštećenja već izvedenih radova i poskupljenja gradnje. Svim trafostanicama projektima uređenja okolnog terena obezbjediti kamionski pristup, najmanje širine 3,0 m. Opremu trafostanica predvidjeti u skladu sa preporukama donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica "Elektroprivrede Crne Gore", a.d. – Nikšić. Snagu transformatorskih jedinica prilagoditi stvarnim potrebama, koje se moraju utvrditi elaboratima o potrebama u električnoj snazi i energiji za svaki slučaj pojedinačno i koji podliježu ocjeni stručne službe Elektrodistribucije. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za građenje planiranih trafostanica, kao i da obezbjede tehničku kontrolu (reviziju) tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. Urbanisti čko-tehni čki uslovi za izgradnju 10 kV kablovske mreže Kompletiranje planirane 10 kV mreže izvesti kablovima čiji će tip i presjek odrediti stručna služba Elektrodistribucije prema važećim preporukama u vrijeme realizacije plana. Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0,4 x 0,8 m, a na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi), kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Za slučaj paralelnog vođenja 10 kV kabla sa drugim naponskim nivoima u istom rovu potrebno ih je razdvojiti opekom ili sličnim izolacionim materijalom. Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje tačnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na grafičkom prikazu trase kabla treba označiti tip i presjek kabla, tačnu dužinu trase i samog kabla, mjesta njegovog ukrštanja, približavanja ili paralelnog vođenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta ugrađenih kablovskih spojnica, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi (otvora) itd. Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe Elektrodistribucije, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe/Zn 25x4 mm. Dozvoljeno je pojedinačno provlačenje jednožilnog kabla kroz cijev od neferomagnetnog materijala, pod uslovom da cijev nije duža od 20 m. Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, promjenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl. Eventualna izmještanja postojećih kablova, kao i njihova prekidanja i nastavljanja (radi uvođenja u nove trafostanice) zbog novog urbanističkog rješenja, vršiti uz obavezno prisustvo predstavnika Elektrodistribucije i pod njegovom



46

kontrolom. U tim slučajevima, otkopavanje kabla vršiti ručno, a sam kabl mora biti u beznaponskom stanju. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi polaganja kablova, izvršeno isijecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvođenje kablovskih 35kV i 10 kV vodova, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. Urbanisti čko-tehni čki uslovi za izgradnju i rekonstrukciju niskonapons kih distributivnih vodova Nove niskonaponske vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje tipa kabla po zahtjevu stručne službe Elektrodistribucije. Vodove predvidjeti kao trofazne, radijalnog tipa. Pri rekonstrukciji postojećih nadzemnih vodova u cilju priključenja novih potrošača, ili omogućavanja proširenja potreba postojećih potrošača (usled nadgradnje, dogradnje i sl.), vršiti njihovo kabliranje (podzemno polaganje), u skladu sa odredbama planova višeg reda. Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošača po traforeonima, ne rješavati pojedine slučajeve odvojeno od cjeline, već sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor. Što se tiče izvođenja niskonaponskih kablovskih (podzemnih) vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovskih 10 kV vodova. Urbanisti čko-tehni čki uslovi za izgradnju javnog osvetljenja Izgradnjom instalacija javnog osvetljenja obezbjediti fotometrijske parametre date međunarodnim preporukama (preporuke CIE), navedenim u okviru plana. Kao nosače svetiljki koristiti metalne demontažne toplocinčane stubove, koji izdržavaju (sa svetiljkama) pritisak vjetra od 90 daN/m2. Napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25 0,6/1 kV za ulično osvetljenje i PP 00 3(4)x16 0,6/1 kV za osvetljenje u sklopu uređenja terena). Prilikom projektovanja je potrebno izvršiti usaglašavanje sa preporukama nadležnog preduzeća zadučenog za održavanje javne rasvjete u gradu. Ormare javne rasvjete, gdje god je to moguće, stavljati van napojne trafostanice. Sistem osvetljenja treba da bude cjelonoćni. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju



47

biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zaštitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svjetiljki. Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvjetljenja obezbjediti preko uklopnog sata sa regulacijom vremena paljenja i gašenja, RTK uređajem ili sl., prema zahtjevu/preporuci nadležnog Javnog preduzeća u čijem je vlasništvu javna rasvjeta. Prilikom projektovanja stadiona i sportskih terena predvidjeti njihovo osvjetljenje u skladu sa preporukama za profesionalno bavljenje sportom (kod fudbalskog terena osvjetljenjem omogućiti vršenje TV prenosa, dok kod ostalih terena sagledati zahtjeve korisnika). Pri projektovanju instalacija osvjetljenja u sklopu uredjenja terena oko planiranih objekata poseban značaj dati i estetskom izgledu instalacije osvjetljenja. Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova. Orjentacioni troškovi elektroenergetske infrastrukt ure

1. Izgradnja novih TS prema planu elektroenergetike tipa NDTS 10/0,4kV 1x1000kVA sa opremom prema tehničkoj preporuci TP-1b (EPCG)

kom 3 x 60.000,00 = 180.000,00 € 2. Izgradnja novih TS prema planu elektroenergetike tipa NDTS 10/0,4kV

2x1000kVA sa opremom prema tehničkoj preporuci TP-1 b (EPCG)

kom 1 x 80.000,00 = 80.000,00 € 3. Izrada novih kablovskih veza 10kV vodova sa uklapanjem

m 4.900 x 40,00 = 196.000,00 € 4. Demontaža postojećeg 10kV voda

m 880 x 12,00 = 10.560,00 € UKUPNO: 466.560,00 €



48

HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA Plan za hidrotehničku infrastrukturu je izrađen na osnovu DUP-a "Konik –Stari Aerodrom" u Podgorici, faza III od 2012. godine i katastra hidrotehničkih instalacija dobijenog od D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica. POSTOJEĆE STANJE I. SNABDIJEVANJE VODOM Postojeća vodovodna mreža izgrađena je duž saobraćajnice 7-7 – azbest cementni cjevovod DN 300mm i dijelom Bulevara Pera Ćetkovića - duktilni cjevovod DN 200mm. U blizini zahvata plana, istočnom granicom, nalazi se vodoizvorište Ćemovsko polje. Od vodoizvorišta kroz zonu zahvata plana prolazi glavni distributivni cjevovod PEHD DN 450 mm za napajanje sekundarne vodovodne mreže. II. OTPADNE VODE U zoni zahvata DUP-a, nema izgrađenje mreže za sakupljanje i odvođenje otpadnih voda osim na dijelu Bulevara Pera Ćetkovića, kolektor DN 315 i DN 400mm i saobraćajnice 7-7, DN 400mm. III. ODVOĐENJE ATMOSFERSKIH VODA

Na teritoriji zahvata, nema izgrađene mreže za sakupljanje i odvođenje atmosferskih voda osim na dijelu Bulevara Pera Ćetkovića, kolektor PEHD DN 700mm i saobraćajnice 7-7, DN 500mm. PLAN I. SNABDIJEVANJE VODOM Potrebe za vodom: Na prostoru DUP-a „Konik-Stari Aerodrom, faza 3 “, planirano je ukupno 1.403 stanovnika i 783 zaposleni. Da bi se dimenzionisala potrebna distributivna vodovodna mreža potrebno je usvojiti specifičnu dnevnu potrošnju po korisniku, kao i koeficijente dnevne i satne neravnomjernosti potrošnje.



49

Prema Vodoprivrednoj osnovi i Master planu usvojene su sljedeće specifične potrošnje:

� stalni stanovnici 230 l/dan/st.

Namjena potroša či norma potrošnje potrošnja [m 3/dan]

Stalno stanovanje 1.403 [potrošača] 230 [l/kor.dan] 322,69

Zaposleni 783 [potrošača] 30 [l/kor.dan] 23,49

Ukupno: 346,18 U odnosu na tip naselja usvojeni su koeficijenti dnevne i satne neravnomjernosti: kd=1,5 i kh=2,0. Prema tome: � srednja dnevna potrošnja

� Q sr = 346,18/86.400 m3/dan = 4,01 l/s � max. dnevna potrošnja

� Q maxd = Q sr * 1,5 = 4,01 * 1,5 = 6,02 l/s � max. časovna potrošnja

� Q maxh = Q maxd * 2,0 = 6,02 * 2,0 = 12,04 l/s Potrošnja vode za gašenje požara: Za naseljenu zonu ovog tipa treba obezbijediti protivpožarni proticaj za rad dva hidranta po 5.0 l/s, tj. ukupno 10.0 l/s. Organizacija mreže, prečnici, materijal: Predviđeno je ukidanje azbest cementnog cjevovoda prečnika 300 mm i izgradnja novog duktilnog istog prečnika sa druge strane saobraćajnice 7-7, kao i dopunjavanje cijele vodovodne mreže za nove vodove, tako da do svakog korisnika bude doveden vodovod. Planiraju se novi cjevovodi prečnika 300 mm i 200mm i njihovo povezivanje sa postojećom vodovodnom mrežom tako da formira prstenasti sistem. Za izradu nove vodovodne mreže predlažu se cijevi od PEHD i duktila, klase PE 100, za radni pritisak od 10 bara. Za izradu čvorova liveno gvozdeni fazonski komadi i armature. Konačan izbor materijala neophodno je konsultovati sa preduzećem nadležnim za upravljanje vodovodnom mrežom (D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica). Prilikom svake rekonstrukcije saobraćajnica se preporučuje revizija vodovodne mreže i eventualna zamjena dotrajalih instalacija. U detaljnijem projektovanju potrebno je dimenzionisati režim pritisaka i prečnike cjevovoda, koji bi u potpunosti zadovoljili potrebe planiranih objekata za vodom i ekonomičan rad sistema.



50

Predloženi sistem prati novoplaniranu mrežu saobraćajnica. Rješavanje hidrotehničkih instalacija će se realizovati u sklopu projektovanja saobraćajnica. Težilo se smiještanju svih vodova uz saobraćajnice, kako bi uvijek bili pristupačni za održavanje i potrebne intervencije. Vodovod vodi ispod trotoara ili pored kolovoza (na drugoj strani uz sam ivičnjak vodi atmosferska kanalizacija). (Ovakav raspored je uobičajen. Projektima ulične mreže može se, uz opravdanje, predložiti drugačiji raspored.) Na svim čvorovima predvidjeti šahtove. Na uličnoj mreži projektovati potrebni broj hidranata na propisanom rastojanju. Kod ukrštanja sa kanalizacijom vodovodna mreža treba da vodi iznad fekalne kanalizacije, odvojena zaštitnim slojem.

Za zalivanje zelenih površina potrebne količine vode mogu se objezbediti zahvatanjem iz podzemlja sa više manjih bunarskih jedinica ili centalnim bunarom, sa izgradnjim posebne razvodne mreže.

Prilikom projektovanja i izgradnje vodovodne mreže neophodno je konsultovati subjekat, koji gazduje postojećom mrežom: D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica. II. OTPADNE VODE U zoni zahvata predviđa se prikupljanje fekalnih voda i njihovo odvođenje separatnim sistemom kanalizacije. Procjena količine otpadnih voda Prosječno dnevno oticanje otpadnih voda sa predmetnog prostora se može izvesti iz dnevne potrošnje vode uz pretpostavku, da se otpadne vode generišu od 80% korišćene vode. 346,18 x 0,8 = 276,94 m³/dan Za dati tip naselja usvaja se koeficijent dnevne neravnomjernosti u vrijednosti 1,50. 276,94 / 86,4 x 1,5 = 4,81 l/s Maksimalno časovno oticanje fekalnih voda sa razmatranog zahvata biće 5,0 l/s.



51

Organizacija mreže, prečnici, materijal: Planirano je da se otpadne vode sa dijela zahvata gravitaciono usmjere prema izgrađenom kolektoru Bulevarom Pera Ćetkovića, a dijelom prema planiranom kolektoru u saobraćajnici 7-7. Predviđeno je da se mreža fekalne kanalizacije izvede od PVC, PEHD R i sl.cijevi za uličnu kanalizaciju. (Konačan izbor materijala neophodno je konsultovati sa preduzećem nadležnim za upravljanje hidrotehničkim instalacijama D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica. Novoizgrađeni cjevovodi vode ispod kolovoza i prate osovine saobraćajnice. (Na detaljnijem nivou projektovanja može se obrazložiti i drugačiji raspored.) Cijevi se ukopavaju ispod terena na dubini minimalno 0.8 m od gornjeg tjemena cijevi. Pad cijevi potrebno je odrediti prema važećim tehničkim propisima. Na svakom lomu, kaskadi ili spojnom mjestu, potrebno je izvesti šaht. Reviziona okna su potrebna i na pravim dionicama na svakih 50 m. Svaki od šahtova mora imati pristup za interventno vozilo. Ovi objekti trebaju imati poklopce od livenog gvožđa za odgovarajući intenzitet saobraćaja i propisne penjalice. Najmanji prečnik uličnog cjevovoda će biti DN200. Prilikom projektovanja i izgradnje kanalizacione mreže neophodno je konsultovati subjekat, koji gazduje postojećom mrežom: D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica. III. ODVOĐENJE ATMOSFERSKIH VODA

Na prostoru zahvaćenom DUP-om postoji kolektor atmosferske kanalizacije dijelom Bulevara Pera Ćetkovića prečnika 700mm. DUP-om je predviđeno da se saobraćajnice rade sa trotoarima i ivičnjacima sa obje strane. Shodno tome sve novoplanirane saobraćajnice, koje će biti oivičene trotoarom, potrebno je opremiti kolektorom za odvodnju atmosferskih voda. Planirano je da se odvodnjavanje vrši zatvorenim cjevastim kanalima. Za proračun količine vode računalo se sa površinama kolovoza i trotoara i intezitetom padavina od 264 l/s/ha, kako je to zahtijevano u uslovima propisanim od strane D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica. Na osnovu navedenih vrijednosti, a za odgovarajuće površine i predviđene padove, izvršeno je preliminarno dimenzionisanje planiranih kanala. U grafičkom prilogu naznačene su dimenzije vodova. Minimalni prečnik cjevovoda atmosferske kanalizacije je DN315. Kanali atmosferske kanalizacije planirani su od PVC ili PEHD korugovanih cijevi, klase prema dubini ukopavanja. (Konačan izbor materijala neophodno je konsultovati sa



52

preduzećem nadležnim za upravljanje vodovodnom mrežom D.O.O. "Vodovod i kanalizacija" Podgorica). Na vodovima projektovati potrebni broj slivnika s odgovarajućim rešetkama i šahtove na lomovima, kaskadama i spojnim mjestima, koji će imati LŽ poklopce za odgovarajuće saobraćajno opterećenje. Vode sa saobraćajnica, parking površina i sl., koje sadrže masti, ulja i naftne derivate, prije ispuštanja u atmosfersku kanalizaciju provesti kroz odgovarajuće separatore. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU MREŽE I OBJEKATA HIDROTEHNIČKE INFRASTRUKTURE Priključenje na mrežu komunalne infrastrukture vrši se prema postojećim, odnosno planiranim tehničkim mogućnostima mreže, na način kako je predviđeno urbanističkim planom i tehničkom dokumentacijom, a na osnovu propisa i uslova javnih preduzeća. Snabdijevanje vodom objekta rješiti priključenjem na javnu vodovodnu mrežu u svemu prema uslovima komunalnog preduzeća koje istu održava. Duž javne vodovodne mreže se ugrađuju protivpožarni hidranti i to nadzemni, gdje god to uslovi dozvoljavaju, tj. gdje ne ometaju saobraćaj. Prečnici javne vodovodne mreža su najmanje 100mm. Svaki objekat treba priključiti na zajedničku vodovodnu mrežu nakon njene izgradnje. Vodomjer predvidjeti za svakog potrošača zasebno. Vodomjer postaviti u betonskom ili zidanom šahtu minimalnih dimenzija 1,2x1,2m u skladu sa važećim propisima. U slučaju da se na jednoj parceli smješta više potrošača, predvidjeti vodomjere za svakog potrošača posebno. U ovim slučajevima se predviđa izgradnja razdvojene mreže za sanitarnu i protivpožarnu zaštitu. Obje mreže mogu se postavljati u isti rov. Priključenje na zajedničku kanalizacionu mrežu vršiti u reviziona okna. Dno priklljučnog kanala (kućnog priključka) mora biti izdignuto od kote dna sabirnog kanala (po mogućnosti u gornju trećinu). Prilikom izgradnje zajedničke kanalizacione mreže i kolektora predvideti reviziona okna na svim prelomima, priključcima i pravim dionicama trase na propisnim rastojanjima. Odvođenje upotrebljenih voda utvrđuje se nivelacionim rješenjem i rješava priključenjem na naseljsku kanalizacionu mrežu, s tim da ne dođe do okvašavanja zidova susjednih objekata ili plavljenja susjedne parcele. Atmosferske vode, sa jedne urbanističke parcele ne mogu se usmeravati prema drugoj parceli. Dio voda mogu da prime slobodne, odnosno zelene površine, zavisno od njihove veličine. Održavanje sistema kanalizacije mora biti povjereno stručnom privrednom subjektu, koji će obezbjediti ispravan rad mreža, separatora ulja i benzina. (Napr. D.O.O "Vodovod i kanalizacija" Podgorica).



53

PROCJENA TROŠKOVA ZA IZGRADNJU HIDROTEHNI ČKE INFRASTRUKTURE VODOVOD Izgradnja vodovoda od materijala PEHD PE100, PN10 sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima

DN 110 m' 510 x 90,00 = 45.900 € DN 160 m' 250 x 100,00 = 25.000 € DN 200 m' 935 x 110,00 = 102.850 € DN 300 m' 2.480 x 140,00 = 347.200 € DN 450 m' 130 x 160,00 = 20.800 € Ukupno: 541.750 €

FEKALNA KANALIZACIJA Izgradnja vodova fekalne kanalizacije od materijala PVC, PEHD R za vanjsku kanalizaciju sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima

DN 250 m' 1.250 x 180,00 = 174.600 € DN 315 m' 500 x 220,00 = 110.000 € DN 400 m' 620 x 240,00 = 148.800 € Ukupno: 433.400 €

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Izgradnja odvodnog cjevovoda za atmosferske vode od materijala PVC ili PEHD R sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima

DN 315 m' 700 x 220,00 = 154.000 € DN 400 m' 310 x 240,00 = 74.400 € DN 500 m' 690 x 260,00 = 179.400 € DN 630 m' 850 x 280,00 = 238.000 € DN 800 m' 1.100 x 320,00 = 352.000 € DN 1000 m' 300 x 500,00 = 150.000 € DN 1200 m' 150 x 600,00 = 90.000 € Ukupno: 1.237.800 €

UKUPNI TROŠKOVI ZA HIDROTEHNIČKU INFRASTRUKTURU: 2.212.950 €



54

TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA POSTOJEĆE STANJE Prikaz postojećeg stanja urađen je tako da obuhvata pregled svih telekomunikacionih operatora i usluga koje se pružaju na kompletnom području predmetnog Plana.

Usluge na fiksnoj lokaciji (telefonija, ADSL, IPTV) Cjelokupno razmatrano područje je sa aspekta potreba za telekomunikacionim priključnim servisima uglavnom bi bilo upućeno na komutacione priključne kapacitete: RSS Stari Aerodrom i RSS Konik. Usled činjenice da su kapaciteti navedenih centrala opterećeni postojećim korisnicima, kao i da u neposrednoj blizini nema drugih isturenih pretplatničkih stepena, to se za potrebe korisnika DUP »Konik – Stari Aerodrom faza 3« planira novo telekomunikaciono čvorište, koje će se predvidjeti u susjednoj kontaktnoj zoni.

Za potrebe izrade ovog DUP-a, na osnovu Katastra telekomunikacionih instalacija dostavljenog od strane Crnogorskog Telekoma, utvrđeno je da na razmatranom području ne postoji razvijena telekomunikaciona pristupna kablovska mreža. Kao ulazni podaci za izradu ovog DUP-a, pored katastra tk instalacija CT, korišćeni su sljedeći glavni projekti za saobraćajnice i stambene objekte, u okviru zahvata DUP-a Konik – Stari Aerodrom faza 3: »GP ulice 7-7«, u zahvatu DUP-a Konik – Stari Aerodrom faza 3, kao i »DUP Konik – Stari Aerodrom faza 3«. Stanje predviđeno ovim projektima je uzeto kao postojeće za izradu ovog DUP-a. Dakle, telekomunikaciona kablovska pristupna mreža na razmatranom prostoru svojim kapacitetom i stepenom razvijenosti uglavnom ne zadovoljava potrebe postojećih korisnika za telekomunikacionim servisima.

Uzimajući u obzir dužinu pretplatničke petlje – kratko rastojanje od novo-planiranog elektronskog komunikacionog čvora RSS Stari Aerodom faza 3 do krajnjih pretplatnika, u odnosu na standarde u pružanju savremenih TK servisa, kao što su xDSL, IPTV i dr, područje obuhvaćeno zahvatom biće tehnički dovoljno kvalitetno riješeno, a neophodno je da se izgradi potpuno nova tk kanalizacija sa 2, 3 i 4 pvc cijevi, tako da bi se logički uklopila u postojeću tk kanalizaciju, koja je na području zahvata potpuno nerazvijena. Osim što sa lijeve strane ulice 7-7 (koja se rekonstruiše u moderan bulevar) postoje pristupna okna kao i ona koja su predviđena projektom ulice 7-7, odnosno ranijim rješenjem DUP Konik – Stari Aerodrom faza 3 (označena sa PO-2 do PO-9). Takođe, u ulici Pete proleterske, kod planiranog parkinga stadiona nalazi se pristupno okno PO-1 gdje se sada završava postojeća kanalizacija.



55

Mobilne usluge Pored fiksne telefonije, na zahvaćenom području servis nema baznih stanica mobilne telefonije, a sva tri mobilna operatora prisutna u Crnoj Gori pružaju svoje servise na području DUP-a putem baznih stanica koje se nalaze u blizini u naseljima Konik i Stari Aerodrom.

Operator Lokacija

Geografska dužina

Geografska širina

Nadmorska visina

Tip bazne stanice

CT RSS Stari Aerodrom

019°16'40.10''E

42°25'49.80''N

57 GSM/UMTS

CT RSS Konik 019°17'00.30''E

42°26'17.30''N

54 GSM/UMTS

Mtel Stari Aerodrom GSM/UMTS

Mtel Konik GSM/UMTS

Telenor Stari Aerodrom GSM/UMTS

Telenor Konik GSM/UMTS

Na području lokaliteta DUP »Konik – Stari Aerodrom faza 3« dostupan je i GSM i UMTS signal mobilne telefonije, koje nude sva 3 operatora sa pomenutih lokacija, čime su korisnicima obezbijeđene 2G/3G voice usluge, kao i 3G brzine prenosa podataka. Fiksni beži čni pristup (FWA) U pogledu fiksnog bežičnog pristupa, operator WiMAX Montenegro nudi WiMAX fiksni bežični pristup Internetu svojim korisnicima u oblasti obuhvaćenoj ovim DUP-om sa svoje lokacije RTV Dom.

Operator Lokacija Geografska dužina

Geografska širina

Nadmorska visina

Tip bazne stanice

WiMAX Montenegro

RTV Dom

019°14'42.40''E

42°26'26.90''N

51 FWA

Zemaljska radio-difuzija i MMDS Područje Podgorice, kao i čitav zahvat DUP »Konik – Stari Aerodrom faza 3«, je pokriveno UHF/VHF radio i TV signalom RDC sa lokacije Sjenica, a takođe je omogućen i MMDS bežični kablovski pristup koji distribuira operator BBM Montenegro, sa



56

pomenute RDC lokacije Sjenica. Prijem radio i TV programa, na području predmetnog DUP-a je moguć i posredstvom DTH tehnologije, koju pruža Total TV Montenegro.

Operator Lokacija Geografska dužina

Geografska širina

Nadmorska visina

Tip bazne stanice

BBM Sjenica 019°19'25.80''E

42°27'48.00''N

696 MMDS

RDC Sjenica 019°19'25.80''E

42°27'48.00''N

696 UHF/VHF

Za potrebe izrade Izmjena i dopuna ovog DUP-a, projektant je dobio katastar postojećih TK instalacija koji je tražen od Crnogorskog Telekoma, a na osnovu dopisa Agencije za Elektronske komunikacije locirani su telekomunikacioni objekti postojećih operatora (lokacije baznih stanica, antenski stubovi i sl).

PLAN Implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacija tržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija doprinosi bržem razvoju elektronskih komunikacija, povećanju broja servisa, njihovoj ekonomskoj i geografskoj dostupnosti, boljoj i većoj informisanosti kao i bržem razvoju privrede i opštine u cjelini.

Jedan od ciljeva izrade ovog DUP-a jeste želja da se obezbjedi planiranje i građenje elektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljiti zahtjeve više operatora elektronskih komunikacija, koji će građanima ponuditi kvalitetne savremene elektronske komunikacione usluge po ekonomski povoljnim uslovima.

Treba voditi računa o sledećem: � da se kod gradnje novih infrastrukturnih objekata posebna pažnja obrati zaštiti

postojeće elektronske komunikacione infrastrukture, � da se uvijek obezbijede koridori za telekomunikacione kablove duž svih postojećih i

novih saobraćajnica, � da se gradnja, rekonstrukcija i zamjena elektronskih komunikacionih sistema mora

izvoditi po najvišim tehnološkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima. Akt kojeg se treba pridržavati prilikom izgradnje nove telekomunikacione infrastrukture, jeste Pravilnik o određivanju elemenata elektronskih komunikacionih mreža i pripadajuće infrastrukture, širine zaštitnih zona i vrste radio-koridora u čijoj zoni nije dopuštena gradnja drugih objekata (Službeni list Crne Gore" broj 83/09). Usluge na fiksnoj lokaciji (telefonija, ADSL, IPTV) U odnosu na moguće planove operatora fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma, kao i ostalih operatora fiksne i mobilne telefonije, projektant predviđa da se unutar posmatrane zone, u skladu sa planiranim građevinskim objektima i predloženim saobraćajnim rješenjima, izgradi nova telekomunikaciona kanalizacija sa 2, 3 i 4x PVC



57

cijevi od 110mm unutar područja zahvata, a koja bi se logički nadovezala na postojeću telekomunikacionu kanalizaciju u posmatranoj zoni, i uklopila u planiranu tk kanalizaciju susjednih DUP zona.

U tom smislu na području zahvata ovog DUP-a, planira se izgradnja potpuno nove TK kanalizacije koja će se logički potpuno uklopiti u postojeća i planirana okna (PO-2 do PO-9), na lijevoj strani ulice 7-7 (GP ulice 7-7), kao i u okno PO-1 u ulici Pete proleterske.

Telekomunikaciona kanalizacija bi se koristila za provlačenje kablova različitih kablovskih operatora koji pokažu interesovanje za pružanje telekomunikacionih usluga u ovoj zoni, bilo da se radi o Crnogorskom Telekomu, ili o nekom drugom postojećem telekomunikacionom operatoru u Crnoj Gori.

Na taj način, u odnosu na situaciju koja se trenutno dešava na telekomunikacionom tržištu Crne Gore, korisnici iz posmatrane zone bi na kvalitetan način bili opsluženi različitim vrstama telekomunikacionih servisa (telefonija, prenos podataka, TV signal i dr).

Pri planiranju broja PVC cijevi u novoj tk kanalizaciji, moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim građevinskim površinama, površinama namijenjenim stambenim, poslovnim i uslužnim djelatnostima, broju stanovnika unutar zone, aktuelnim trendovima u rješavanju pitanja kablovske televizije i dr.

Planirani kanalizacioni kapaciteti omogućavaju dalju modernizaciju elektronskih komunikacionih mreža bez potrebe za izvođenjem naknadih građevinskih radova, kojima bi se iznova devastirala postojeća infrastruktura i stvarali nepotrebni troškovi.

Sa aspekta izgradnje nove tk knalaizacije može se smatrati da postojeća kanalizacija ne postoji, tako da će biti neophodna izgradnja potpuno nove tk kanalizacije. Jedan dio postojeće telekomunikacione infrastrukture će izgradnjom saobraćajnica biti ugrožen, tako da će morati da se napusti, ali je potrebno u saradnji sa vlasnikom – Crnogorskim Telekomom, definisati izgradnju nove infrastrukture, istu najprije izgraditi, pa tek onda napustiti postojeću. Gdje god to bude moguće duž planirane trase, postojeća TK infrastruktura će se uklopiti u novu.

Ukupna dužina planirane telekomunikacione kanalizacije, izrađene sa 2x, 3x i 4x PVC cijevima od 110mm, iznosi oko 3622,0 metara, a planirana je i izgradnja 41 novog telekomunikacionog okna unutrašnjih dimenzija 1,80m x 1,60m x 1,90m (13 okana), 1,60m x 1,40m x 1,50m (13 okana) i 1,40m x 1,20m x 1,50m (15 okana). Planirana trasa TK kanalizacije je najvećim dijelom uklopljena u trotoare novih saobraćajnica, zapravo gdjegod je to bilo moguće.

Savremene telekomunikacije koje obuhvataju distribuciju sva tri servisa, telefonije-fiksne i mobilne, prenos podataka i TV signala, treba da omogućavaju više načina povezivanja sa telekomunikacionim operaterima. Imajući u vidu različite objekte i samu lokaciju, kroz telekomunikacionu kanalizaciju treba graditi savremene telekomunikacione pristupne optičke mreže u tehnologiji FTTx (Fiber To The Home, Fiber to The Building...), sa optičkim vlaknom do svakog objekta, odnosno korisnika.



58

Ovo rješenje je u skladu sa dugoročnim rješenjima u oblasti telekomunikacija sa optičkim pristupnim mrežama, sa čijom implementacijom je započeo telekomunikacioni operator, Crnogorski Telekom.

Kućnu tk instalaciju u poslovnim objektima, treba izvoditi u RACK ormarima, u zasebnim tehničkim prostorijama. Na isti način izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala, sa opremom za pojačavanje TV signala.

Kućnu tk instalaciju u svim prostorijama realizovati telekomunikacionim kablovima koji će omogućavati korišćenje naprednijih servisa koji se pružaju ili čije se pružanje tek planira, FTP kablovima cat 6 i cat 7 i kablovima sa optičkim vlaknima, ili drugim kablovima sličnih karakteristika i provlačiti kroz PVC cijevi, sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 tk instalacije.

U slučaju da se trasa tk kanalizacije poklapa sa trasom vodovodne kanalizacije i trasom elektro instalacija, treba poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti. Prilikom izrade ovog plana neophodno je da budu sinhronizovane aktivnosti kako bi se definisali položaji svih podzemnih infrastruktura, jer što se tiče telekomunikacionih vodova, neophodno je obezbijediti da se na mjestima ukrštanja ili približavanja i paralelnog polaganja sa vodovima drugih instalacija, TK kablovska kanalizacija izvodi prema "Uputstvu za zaštitu telefonskih instalacija od uticaja vodova drugih instalacija ZJPTT". Ove mjere zaštite se prvenstveno odnose na zaštitu TK instalacija od elektroenergetskih instalacija, ali se one primjenjuju i kod svih ostalih instalacija koje mogu imati posredan uticaj na TK vodove.

Najmanje rastojanje između kanalizacije od PVC cijevi i podzemnih električnih instalacija (elektroenergetski kablovi i sl.) treba da iznosi 0,5 m bez primjene zaštitnih mjera i 0,1 m sa primjenom zaštitnih mjera. Zaštitne mjere se moraju preduzeti na mjestima ukrštanja i približavanja, pod uslovom da se vertikalna udaljenost od 0,5 m ne može održati. Zaštitne cijevi za elektroenergetske kablove treba da budu od dobro provodnog materijala, a za telekomunikacione kablove od neprovodnog materijala. Za napone preko 250V prema zemlji, elektroenergetske kablove treba uzemljiti na svakoj spojnici dionice približavanja. Ako se telekomunikacione i elektroinstalacije ukrštaju na vertikalnoj udaljenosti manjoj od 0,5 m, ugao ukrštanja, po pravilu, treba da bude 90 stepeni, ali ne smije biti manji od 45 stepeni.

Trase planirane telekomunikacione kanalizacije potrebno je, u najvećoj mogućoj mjeri, uklopiti u trase trotoara ili zelenih površina, jer bi se u slučaju da se telekomunikaciona okna rade u trasi saobraćajnice ili parking prostora, morali ugraditi teški poklopci sa ramom i u skladu sa tim uraditi i ojačanja okana, što bi bilo neekonomično.

Telekomunikacionu kanalizaciju koja je planirana u okviru ovog DUP-a, kao i telekomunikaciona okna izvoditi u svemu prema planovima višeg reda, važećim propisima u Crnoj Gori i preporukama bivše ZJ PTT iz ove oblasti.

Na taj način biće stvoreni optimalni uslovi, kako sa tehničkog, tako i sa ekonomskog stanovišta, koji podrazumijevaju maksimalno iskorištavanje postojećih kablovskih kapaciteta, gdje je god je to moguće, ili pak provlačenje novih kablovskih kapaciteta, gdje god se za tim ukaže potreba.



59

Obaveza budućih investitora planiranih objekata u zoni ovog DUP-a jeste da, u skladu sa Tehničkim uslovima koje izdaje nadležni telekomunikacioni operator ili organ lokalne uprave, od postojećih i novoplaniranih telekomunikacionih okana, projektima za pojedine objekte u zoni zahvata definišu način priključenja svakog pojedinačnog objekta.

Kablovsku kanalizaciju pojedinačnim projektima treba predvidjeti do samih objekata.

Preporučuje se da se u objektima funkcionalne namjene kao što su: škole, vrtići, restorani, hoteli, tržni centri itd, predvidi mogućnost montaže javnih telefonskih govornica.

Mobilna telefonija U odnosu na lokacije postojećih baznih stanica, mobilni operatori u momentu izrade DUP »Konik – Stari Aerodrom faza 3«, opština Podgorica, nijesu iskazali potrebu za montiranjem novih baznih stanica na ovom području, tako da nijesu definisane nove lokacije za postavljanje stubova za mobilnu telefoniju.

U odnosu na savremene trendove u oblasti mobilne telefonije, projektant naglašava da ovo ne znači da neki od postojećih ili eventualno novih operatora mobilne telefonije neće imati potrebu da u nekom momentu proširi svoje kapacitete, postavljanjem novih baznih stanica na posmatranom području. Planirani objekti i antenski stubovi pri tom treba da se predvide za korišćenje od strane više operatora. U slučaju prostora obuhvaćenog ovim zahvatom, završetkom izgradnje stadiona najvjerovatnije će se javiti potreba za izgradnjom nove mobilne stanice od strane operatora, gdje bi se prostor na stadionskim reflektorima koristio za antenski sistem, a prenos bi se obezbijedio putem radio veza ili optikom za koju je obezbijeđena infrastruktura.

Lokalna uprava bi takvim zahtjevima trebala da izađe u susret, sagledavajući sve neophodne parametre.

Prilikom određivanja detaljnog položaja bazne stanice mora se prvenstveno voditi računa o bezbjedonosnom aspektu po zdravlje ljudi i uticaju na životnu sredinu, poštovanjem propisanih veličina zaštitnih zona uticaja EMF, shodno odredbama Pravilnika o graničnim vrijednostima elektromagnetnog polja (Sl. list Crne Gore 15/10), a takođe i o njenom ambijentalnom i pejzažnom uklapanju. Pri tome treba izbjeći lociranje baznih stanica na javnim zelenim površinama, u središtu naselja, u blizini školskih ustanova, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljaju panoramsku i pejzažnu vrijednost, prostorima zaštićenih djelova prirode i dr.

Gdje god visina antenskog stuba, u vizuelnom smislu ne predstavlja problem (mogućnost zaklanjanja i skrivanja), preporučuje se da se koristi jedan antenski stub za više korisnika.

Postavljanjem antenskih stubova potrebno je ne mijenjati konfiguraciju terena i zadržati tradicionalan način korišćenja terena. Za vizuelnu barijeru prostora antenskog stuba, u zavisnosti od njegove lokacije, koristiti šumsku ili parkovsku vegetaciju.



60

Fiksni beži čni pristup (FWA) i MMDS U ovoj fazi, takođe, nema informacija o planovima za eventualne nove lokacije baznih stanica WiMAX operatora i MMDS kablovskog operatora, na području koje je obuhvaćeno zahvatom.

Sve što je rečeno za mobilnu telefoniju važi i za FWA i MMDS. Predmjer i predra čun materijala i radova

Br. A/ MATERIJAL Jedinica Količina Jedinična

cijena Ukupna cijena E 1. PVC cijev Ø 110/3,2 mm dužine 6 m kom 1921 12.50 24,012.50

2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø 110/3,2 mm kom 1921 0.20 384.20

3. PVC uvodnica Ø 110/3,2 mm duž. 0,5m kom 318 2.50 795.00 4. PVC držač odstojni 110/2x2 kom 862 1.20 1,034.40 5. PVC držač odstojni 110/1x3 kom 1086 1.00 1,086.00 6. PVC držač odstojni 110/1x2 kom 479 0.80 383.20 7. Čep za zatvaranje cijevi Ø 110/3,2 mm kom 398 1.50 597.00 8. PTT traka za upozorenje m 3622.0 0.10 362.20 9. Pijesak sitni za oblaganje PVC cijevi,

granulacija 0-4 mm, d=20cm m3 400.05 17.00 6,800.85

10. Laki tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN)

kom 38 175.00 6,650.00

11. Teški tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN)

kom 3 285.00 855.00

Ukupno: 42,960.35

Br B/ TK KANALIZACIJA Jedinica Količina Jedinična

cijena Ukupna cijena E 1. Trasiranje - određivanje trase rova nove

i postojeće kanalizacije i lociranje postojećih i novih okana prije iskopa m 3622.0 0.10 362.20

2. Traženje postojećih instalacija ručnim kopanjem poprečnog rova (šlica) m 302.0 9.00 2,718.00

3. Izrada kablovske tk kanalizacije od PVC cijevi sa opisom radova: -ručni iskop rova sa razupiranjem; -nasipanje donjeg sloja pijeska d=10 cm, -polaganje PVC cijevi, -nasipanje pijeska između cijevi; -nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10 cm, -zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem, -postavljanje pozor trake; -uređenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala:

za 2x2xPVCØ110mm(60x71cm) u zemlji i trotoaru m 891.0 12.00 10,692.00



61

za 2x2xPVCØ110mm(50x101cm) u asfaltu m

397.0 13.00 5,161.00

za 1x3xPVCØ110mm(60x71cm) u zemlji i trotoaru m

1459.0 11.00 16,049.00

za 1x3xPVCØ110mm(50x101cm) u asfaltu m 161.0 12.00 1,932.00

za 1x2xPVCØ110mm(60x71cm) u zemlji i trotoaru m

332.0 10.00 3,320.00

za 1x2xPVCØ110mm(50x101cm) u asfaltu m

382.0 11.00 4,202.00

4. Nepredviđeni radovi ( 3% od zbira radova za TK)

1,333.10

Ukupno: 45,769.30

Br C/ KABLOVSKA OKNA Jedinica Količina Jedinična

cijena Ukupna cijena E 1. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija

1,80x1,60x1,90m: ručni iskop rupe za okno, odvoz šuta na deponiju, izrada okna (d=15cm (zidova, donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom) kom 13 550.00 7,150.00

2. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija 1,60x1,40x1,50m: ručni iskop rupe za okno, odvoz šuta na deponiju, izrada okna (d=15cm (zidova, donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom) kom 13 450.00 5,850.00

3. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija 1,40x1,20x1,50m: ručni iskop rupe za okno, odvoz šuta na deponiju, izrada okna (d=15cm (zidova, donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom) kom 15 400.00 6,000.00

4. Probijanje zida postojećeg tk okna radi uvođenja PVC cijevi sa obradom rupe (malterisanje) kom 14 30.00 420.00

5. Nepredviđeni radovi ( 3% od zbira radova za KO) 582.60

Ukupno: 20,002.60

Br D/ TRANSPORT Ukupna cijena E 1. Materijal i radna snaga 3,288.60

Ukupno: 3,288.60

Sveukupna cijena: 112,020.85



62

PEJZAŽNA ARHITEKTURA

POSTOJEĆE STANJE Predmetna lokacija zauzima prostor koji je prema GUP-u iz 1990.god bio namijenjen za servise i skladišta, sport i rekreaciju, rekreativnu poljoprivredu i zaštitne šume. Sagledavanjem potreba grada a u cilju veće valorizacije prostora i smještanja novih sadržaja, preispitana je postojeća namjena ovog prostora. Izmjenama GUP-a za predmetni prostor definisano je više novih namjena:osim zaštitnog zelenila, sporta i rekreacije, nove planirane namjene sujavne zelene povrsine- parkovi, mješovita namjena koja obuhvata(višeporodično stanovanje sa poslovanjem, poslovanje, administraciju, kulturu, obrazovanje, zdravstvo, servise, usluge, komercijalne sadržaje, tržne centre i dr.). Planirani prostor u širem smislu zauzima značajan položaj u Ćemovskom polju u Zetskoj ravnici. Ukupna povšina zahvata plana iznosi 266,3ha Zemljište je eutrično smeđe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaničkog sastava. Ekološko proizvodna vrijednost zemljišta je mala zbog male moćnosti i velike propusnosti. Na okolnim poljoprivrednim površinama nasut je sloj plodne humusne zemlje, što je uz obilno navodnjavanje poboljšalo produktivnu moć zemljišta. Osnovni karakter pejzažu daju šume alepskog bora (Pinus halepensis) koje su sađene kao pionirske vrste na ovim prostorima. Sa aspekta biodiverziteta, kao i mikroklimatskog uticaja one imaju nesumnjiv značaj, međutim, sa aspekta urbanog okruženja, kao i ekološke stabilnosti staništa (monokulture),evidentna je potreba njihove revitalizacije.

PLAN ZELENIH I SLOBODNIH POVRŠINA Prema programskom zadatku pri planiranju ozelenjava nja prostora treba voditi računa o koriš ćenju vrsta koje će odgovarati uslovima koje pruža ovaj prostor i okruženje. Koncept zelenila treba da doprinese ukup nom ambijentalnom izgledu prostora. Hortikulturnim rješenjem neophodno je posti ći odvajanje raznorodnih cjelina u okviru skladišno-servisnog kompleksa kao i formiran je tampona u odnosu na kontaktne zone. Jedna od vrlo zna čajnih smjernica bila bi valorizacija postoje ćeg biljnog fonda u okviru zahvata plana i uklapanje kvalitetnih i vrij ednih sadnica u svaki budu ći projekat pejzažne arhitekture u onoj mjeri u kojoj ne budu narušavali odre đene pravce komunikacije i planom odre đene vizure u prostoru.



63

Smjernice za ure đenje zelenih površina Koncept ozelenjavanja usklađen je sa namjenom lokacije, prostornom organizacijom sadržaja i sa funkcionalnim zahtjevima okruženja. Osnovni cilj ozelenjavanja predstavlja: � zaštita i unapređenje životne sredine � rekultivaciji devastiranih površina � Povezivanje sa zelenim masivima kontaktnih zona u jedinstven sistem zelenila Predviđene su sledeće kategorije zelenila: 1. I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo Park Skver

2. II Objekti pejzažne arhitekture ograni čene namjene Sportsko rekreativne površine Zelenilo stambenih objekata i blokova Namjena površina Površine po

namjenama(m2) Procenat ozelenjenosti

Zelene površine (m2)

Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo

10790,56 100% 10790,56

Park 2545,32 70% 1781,24

Skver 1515,15 60% 909,09

Sportsko-rekreativne površine – stadion i pomoć.igrališta

266520,66 35% 93282,23

Zelenilo stambenih objekata i blokova

20674,42 30% 6202,33

UKUPNO ZELENIH POVRŠINA 112965,45

Prethodna tabela daje minimalne površine koje unutar parcela moraju biti ozelenjene. Ove površine ne podrazumijevaju ostale slobodne površine (prilaze, staze, platoe, i druge manipulativne površine) vec se isključivo odnose na površine pod zelenilom. Ukupna površina planiranih zelenih površina unutar urbanističkih parcela iznosi 112.965,45 m² tj. 11.2 ha Obezbijeđen nivo ozelenjenosti na nivou zahvata Plana iznosi 31% sa stepenom ozelenjenost i od 51,5m2/ stanovniku .



64

3. I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene

4. Zelenilo u regulaciji saobra ćaja i linearno zelenilo Ova kategorija zelenila odnosi se na zelenilo u okviru objekata saobraćaja-duž saobraćajnica,parkinga, pješačkih tokova kao i po obodu urbanističkih parcela. Ozelenjevanje saobraćajnica, pješačkih staza sprovodi se linearnom sadnjom i utiče na poboljšanje higijensko-sanitarnih uslova, mikroklimatskih karakteristika i estetskih vrijednosti. Da nizovi drvoreda ne bi bili monotoni potrebno je planirati promjenu sadnog materijala, smjenjivanjem sadanica različitih habitusa. Formiranjem drvoreda postiže se zasjena mjesta duž pravca kretanja. Ulično zelenilo formira se uz saobraćajnice čiji profile dozvoljavaju linearno formiranje zelenila, sа primarnim ciljem zaštite od zagađenja, ali I povezivanja zelenila svih kategorija u jedinstven sistem. Kod primarnih saobraćajnica obavezni su dvostrani drvoredi, a gdje je to moguće oni bi trebali biti drvoredi sa pratećim zelenilom (travnjaci, nisko rastinje). Sekundarne saobraćajnice gdje postoje za to mogućnosti sadržaće obostrane drvorede. Pored toga pri izboru vrsta za ulično zelenilo treba voditi računa da budu prilagođene uslovima rasta u uličnim profilima (otpornost na zbijenost tla, vodni kapacitet zemljišta, insolaciju, salinitet...). Veoma je bitno naglasiti da postoje će zelenilo koje je u kategoriji visokokvalitetnog zelenila treba uklopiti i duz pjesa čkih tokova,unutar poplo čanih površina, ukoliko ne ometaju normalan prolaz. Smjernice za formiranje drvoreda � Sadnice koje se koriste moraju da imaju pravilno formiran habitus. Treba voditi

računa o visini okolnih objekata, kod niskih objekata koristiti vrste sa rijetkom krunom.

� rastojanje između sadnica u drvoredu je 5-10m � minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5-3m i obim stabla

na visini 1m min. 10-15m. � Krune susjednih stabala u drvoredima mogu da se dodiruju (što nije baš

najpovoljnije), ali ne smiju da se preklapaju. � Dovoljno velikim razmakom među stablima obezbjeđuje se, sem dobrih vizuelnih

osobina, i dobro provjetravanje ulice u vertikalnom smislu. � Najbolji način sadnje drvoreda je u okviru uzanih zelenih pojaseva duž saobraćajnica

koji su širine 1.5m i više. � U dijelu gdje zeleni pojas nije planiran sadnja se moze obaviti i u rupama duz

trotoara, naravno obratiti pažnju na podzemne instalacije. � Sadnja linearnog zelenila moguće je predvidjeti i obodom urbanističkih parcela. � U užim ulicama se formira drvored samo na sunčanoj strani, ili obostrano ali sa

niskim drvorednim sadnicama.



65

� Prilikom formiranja drvoreda na parkinzima trebalo bi osigurati na dva parking mjesta po jedno drvo a kod podužnog parkiranja na jedno parking mjesto po jedno drvo, naime, ovo rastojanje zavisi i od vrste drveća, odnosno optimalne širine krošnje;

� Zbog povoljne orjentacije terena sa južne i jugozapadne strane, a radi što većeg iskorišćenja prirodnih izvora energije (u ovom slučaju sunčeve) nadkrivanje parking mjesta moguće je izvesti korištenjem kolektora za prikupljanje sunčeve energije.

� Ukoliko se drveće sadi u okviru trotoara treba isključiti vrste drveća sa razvijenim površinskim korijenom, kako bi se izbjeglo deformisanje trotoara. Razvoju korijena u dubinu doprinosi i redovno okopavanje zemlje oko stabla.

� U zavisnosti od položaja građevinske linije u odnosu na regulacionu birati vrste drveća koje formiraju veću ili manju širinu krošnje.

� Prilikom projektovanja zelenih površina u okviru kružnih tokova , razdjelnih ostrva, kao i na krivinama saobraćajnica, voditi računa o preglednosti saobraćaja. U ovom slučaju koristiti niže vrste drveća, ukrasno žbunje i perene.

Zelenilo duž puteva predstavlja važnu kategoriju zelenila. Smisao zelenih tarka duž puteva nije samo u vizuelnom odvajanju, nego i u formiranju prirodnijeg ambijenta, koji obezbjeđuje mirnu i nesmetanu vožnju i vizuelni komfor. Čak i najuži pojas trave ili niskog žbunja predstavlja dragocjenost, a da ne pričamo o visokom zelenilu, što sve zajedno doprinosi sprečavanju monotonije putovanja, zaštiti puteva od jakih uticaja vjetra i pretjerane insolacije. Sve ovo upućuje i na to da ova kategorija zelenila pozitivno utiče i na povećanje bezbejednosti vozača i putnika. Karakter zelenila duž puta pomaže u sticanju osnovne slike o predjelu i teritoriji kojom put prolazi. Nekada su ovo i jedine informacije koje stranac dobije tokom prolaska kroz određeno područje. Isto tako lijepo uređen i ozelenjen put obogaćen interesantnim detaljima pozitivno djeluje na smanjivanje prevelike brzine. Održavanje zelenila duž puteva zahtjeva stalnu i upornu kontrolu. Polomljene grane i opalo lišće koje se često nalazi na kolovozu posle nepogoda, može da bude uzrok velikih nesreća. Stoga se u održavanju puta mora voditi računa i o troškovima uređivanja zelenila. Pažljivo projektovanje i sadnja zelenila smanjuju buduće troškove, a uvećavaju ukupnu funkcionalnost. Izbor biljnog materijala treba da bude podređen posebnim uslovima, zbog čega se prvenstveno biraju autohtone biljke, ali i one otporne na različite negativne uslove sredine. Ako one predstavljaju i reprezentativne autohtone primjerke iz okoline, značaj im je veći, jer putnicima ukazuju na dendrološko i prirodno bogatstvo kraja kroz koji inače često samo projure.

5. Skver Skverovi daju poseban pečat urbanom pejzažu grada i imaju poseban značaj u oblikovanju grada. Skverovi su manje uređene i ozelenjene javne površine namijenjene kratkotrajnom odmoru stanovnika ili dekorativnom oformljenju gradskih prostora. Skverovi nadoknađuju manjak velikih parkova i gradskih prostora namjenjenih za okupljanje i odmor stanovnika, posebno u većim gradskim centrima. Oni obezbjeđuju otvoren javni prostor za okolne poslovne, stambene i komercijalne objekte, podstičući okupljanje ljudi koji žive i rade u blizini i time stvaranje lokalnih zajednica.



66

Balans teritorije svakog skvera zavisi od njegove osnovne namjene, položaja, veličine i specifičnosti kompleksa. Treba naći pravilan odnos osnovnih elemenata, koji čine površinu skvera (platoi, staze i različite kategorije zasada). Površina pod stazama i platoima iznosi 35% teritorije skvera. Površina pod zelenilom je 60-65%. U intenzivnim gradskim centrima skverovi pružaju potreban osjećaj vizuelnog i fizičkog predaha od čvrstih i gusto iskorišćenih gradskih površina. Njihova mala veličina uglavnom ograničava njihovu upotrebu na pasivnu rekreaciju, a u njihov sastav mogu ući mesta za sjedenje, prostori za igru djece, fontane sa pijaćom vodom ili mali izdignuti scenski prostori. U pejzažnom uređenju dominantno je učešće cvjetnica u gustom sklopu, uz njegovane travnjake kao podlogom, a mogu se koristiti razne vrste žbunja i eventualno nižeg drveća u onoj mjeri u kojoj je ne ometaju normalno odvijanje saobraćaja. Isti princip se koristi i prilikom ozelenjavanja ostrva na kružnom toku. Treba povesti računa da kompozicija zelenila, ni u jednom momentu, ne zaklanja vizure na saobraćajnici i ometa vozače u smislu nepreglednosti na ostale učesnike u saobraćaju. Za ovu kategoriju zelenila najbitnije je izabrati vrste koje se najbolje odupiru uticajima gradske sredine. Ove površine mogu pozitivno da utiču na arhitektonsko i estetsko ujednačavanje prostora.

Primjer uređenja skvera

Park Planiranje parkovskih površina je veoma korisno za podizanje kvaliteta života na ovom prostoru. Parkovi su površine koje su dostupne svima i treba da su uređene u službi stanovnika i posjetioca i njihovih potreba za odmorom, pasivnom rekreacijom, a takođe



67

mogu biti i mjesta održavanja nekih manifestacija ili sličnih sadržaja u dnevnim i večernjim satima, naročito ljeti u toku sezone. U skladu sa ostalim planiranim namjenama i raspoloživim prostorom ove površine je potrebno urediti na način da postanu estetski, humani i oblikovni prateći elementi stanovanja, poslovanja, turističke ponude, kao i drugih namjena u okviru kojih se nalaze. Generalno pravilo uređenja parkova је da se unutar njih formiraju dvije cjeline, mirni/pejzažni dio parka i sportsko rekreativni dio sa prostorom za igru djece. Autentičnost parka postiže se malim arhitekturnim rješenjima (fontane, klupe, osvjetljenje, informaciono-reklamne table, korpe za otpatke), uz svu neophodnu opremu za potrebe rekreacije kao I igru djece.. Vegetacijsku osnovu u prvom redu čine mediteranske I egzotične vrste biljaka, posebno kvalitetno visoko drveće kоје obezbjeđuje veći stepen sanitarno-higijenskog učinka zelenila, kao i poboljšanje mikroklime šireg područja. Najmanje 70% površinenamijenjene parkutreba da bude pod zelenilom. Smjernice za projektovanje zelenih površina parkova � Parkovske površine treba da budu na neki način izolovane od okolnih saobraćajnica,

buke i zagađenja, pa je u skladu sa njegovom površinom najbolje postaviti pojas zelenila samim obodom parka. To se postiže sadnjom žbunja i visokog drveća tako da se spratnošću vegetacije dobije što bolji takozvani «biološki zid» od negativnih uticaja okoline.

� Sadržaj gradskog parka zavisi od njegove veličine i položaja koji zauzima u gradu a može biti različit i prema tome da obuhvata : dječje igralište, otvorene površine-travnjaci,različite vodene površine, restorani, bine ili pozornice, itd.

� Staze gradskog parka mogu se planirati od čvrsog materijala, asfalta ili kamena ili od mekseg materijala – šljunka razlicite velicine separacija.

� Izbor sadnog materijala prije svega zavisi od uslova staništa i stepena zagađenosti.samim tim treba saditi vrste koje su dokazale visoku otpornost a istovremeno su dekorativne. Osjetljivije vrste treba smjestiti u unutrašnjost parka.

� predvidjeti hidransku mrežu radi zalivanja novoplaniranih zelenih površina Prostor za igru djece mora da pruža uslove za bezbijedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno higijenske uslove ( da je osunčan i ocjedit ) i da ima: � Raznovrsne zastore za prostore različitih namjena � Opremu koja obezbjeđuje bogatstvo i kreativnost igre, sa minimalnom mogućnošću

povrede � Dovoljno zelenila, drveće sa velikim krošnjama radi potrebnog zasjenčenja, sa

ostavljanjem sunčanih prostora za igru. Veliku važnost na ovakvim površinama ima dobro odabrani sadni materijal. Biraju se vrste koje mogu da podnesu penjanje, lomljenje i savijanje, a izbjegavaju se sve biljke sa izraštajima koji mogu da povrijede (trnovi,oštre grane,plodovi) i one vrste koje imaju otrovne djelove. Usled velikog opterećenja i izloženosti zelenila oštećivanju, ove zelene površine zahtijevaju intezivno održavanje.



68

6. II Objekti pejzažne arhitekture ograni čene namjene Sportsko rekreativne površine – stadion i pomo ćna igrališta Zelenilo sportsko-rekreativne zone je kategorija ozelenjavanja sa svim svojim specifičnostlma a one se ogledaju u tome da su to uglavnom vrlo posjećene površine koje su organizovane kao park sa puno različitih sadrzaja. Osnovni zadatak je pravilno prožimanje svih sportskih i drugih elemenata zelenilom koje stvara ugodnu atmosferu i zdravije uslove. Prema određenim standardima neophodno je da minimum 35%–50% teritorije sportsko rekreativnih kompleksa bude pod zelenilom. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova � Formirati zelenu povrsinu čijim ce se podizanjem smanjiti aerozagadjenje, buka,

prašina i stvoriti dobar mikroklimat. � Sadni materijal koji se koristi mora biti pažljivo odabran, izbjeći vrste sa otrovnim

plodovjma ili plodovima koji su na drugi nacin štetni ( npr. trnovhe biljke, biljke čiji je cvijet alergogenog karaktera).

� Valorizacija postojećeg biljnog fonda i uklapanje kvalitetnih i vrijednih sadnica u budući projekat.

� Sva mlada vitalna stabla koja se nalaze na prostoru planiranog objekta presaditi na odgovarajuće mjesto.

� Na odraslim vitalnim stablima koja se zadržavaju izvršiti orezivanje sasušenih i oštećenih grana koje ometaju pravilan razvoj i izgled krošnje.

� Ukloniti stabla slabe vitalnosti iz estetskih i bezbjedonosnih razloga. � Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog

materijala je minimalna visina sadnica2.5-3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10-15cm.

� Po obodu parcele, ka saobracajnicama je planirana zastita postojeceg visokog drve ća i sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobra ćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno-higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

� U pogledu vrtno-arhitektonske obrade prostora forsirati prirodni, pejzažni stil, umjesto pravilnog – geometrijskog. Sadnja je u sklopovima.

� Za uređivanje slobodnih površina uz objekat koristiti parterne kompozicije sa visokodekorativnim listopadnim, zimzelenim i četinarskim žbunjem različitog oblika i visine, uz upotrebu perena i jednogodišnjeg cvijeća različitog kolorita i doba cvijetanja kao i manje grupe ili pojedinačna stabla niskog zimzelenog i listopadnog drveća.

� Planira se dovođenje ove površine u stanje potpune funkcionalnosti. S obzirom na zonu u kojoj se nalazi i stanje zelenog fonda, potrebno je izvršiti rekonstrukciju unošenjem srednje visokog i visokog dekorativnog listopadnog i zimzelenog žbunja i manjih grupa zimzelenog i listopadnog drveća raspoređenih u pejzažnom stilu.



69

� Uređenje ovog kompleksa kako u smislu ozelenjavanja, tako i u smislu planiranja ostalih sadržaja (staze, platoi, osvetljenje, mobilijar), uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove.

� Kada su u pitanju sportski tereni zbog velike opterećenosti ovih površina, predlaže se korišćenje travnjaka specijalizovanih za ove namjene, kao i poseban pristup drenaži terena na kome se formira travnjak.

Primjer uređenja terena oko stadiona

Borovi pinjoli ispred olimpijskog stadiona u Rimu

Zelenilo stambenih objekata i blokova Ova kategorija ima estetsko-dekorativno-higijenski karakter. Zelene površine treba da zadovolje kako funkciju namijenjenu poslovanju tako i stanovnicima ovih objekata. Bitno je da se stvore prijatni mikroklimatski uslovi za stalne korisnike i posjetioce ovih parcela.



70

Ova kategorija se može posmatrati još i kao kategorija blokovskog zelenila s obzirom da se radi o grupi stambenih objektakoje naseljava veliki broj stanovnika. Osnovni principi ozelenjavanja zasnivaju se na ekološko estetskim kriterijumima, među kojima najveći značaj ima pravilan smještaj onih elemenata koji utiču na zaštitu od okolnih zagađujućih faktora. U unutrašnjosti bloka podižu se grupe zelenila sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmlađih, prostor za igru i sport kao i površine za pasivan odmor stanovnika bloka sa klupama za odmor, česmama i sl. Staze unutar bloka su obično krivolinijske, izvedene u pejzažnom stilu, a gustim i visokim grupama drveća poželjno je maskirati pojedine jednolične obrise građevina. Neophodno je takođe voditi računa da se obezbijedi dovoljan priliv svjetlosti u unutrašnjost bloka.Mikroklimatske razlike između osunčane strane i strane u sjenci ponekad su velike zbog čega individue pojedinih vrsta teško uspijevaju, tako da pri odabiru biljaka treba u velikoj mjeri poštovati uslove svjetlosti, sjenke i relativne vlage u vazduhu. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova � Stepen ozelenjenosti je minimum 30 % u okviru ove namjene na nivou urbanističke

parcele, a ostale slobodne površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine.

� Prilikom projektovanja površina u dijelu gdje se nalazi poslovanje voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

� Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

� U unutrašnjosti bloka podižu se grupe zelenila sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmla đih, prostor za igru i sport kao i površine za pasivan odmor stanovnika bloka sa klupama za odmor, česmama i sl.

� Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste vrste.

� Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica 2.5-3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10-15cm.

� Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.



71

Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove. OPŠTI PREDLOG SADNOG MATERIJALA Listopadno drve će Celtis australis, Melia azedarach, Cercis siliquastrum, Quercus cerris, Quercus farnetto, Tilia sp., Acer pseudoplatanus, Morus alba f.pendula, Brusonetia papirifera, Prunus cerasifera, Fraxinus sp., Catalpa bignonioides, Platanus orientalis, Magnolia sp., Eleagnus angustifolia, Robinia pseudoacacia, Siringa vulgaris Zimzeleno drve će Quercus ilex, Ligustrum japonica, Laurus nobilis Četinarsko drvece Cedrus sp., Pinus nigra, Pinus pinea, Pinus halepensis, Cupresus sp., Thuja orientalis, Picea pungens, Abies concolor Listopadno žbunje Spirea vanhuteii, Chanomeles japonica, Berberis thunbergii, Philadelphus coronaria, Jasminum nudiflorum, Hibiskus siriacus, Forsythia sp. Zimzeleno žbunje Prunus laurocerasus, Pittosporum tobira, Nerium oleander, Arbutus unedo, Myrtus comunis, Piracantha coccinea, Arbutus unedo Četinarsko žbunje Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Glauca', Juniperus chinensis ' Pfitzeriana Aurea' Perene Lavandula officinalis, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Cineraria maritima U okviru pejzažnih rješenja vrta neizostavne su različite sezonske i perenske vrste cvijeća koje u kombinaciji sa kvalitetnim i njegovanim travnjakom upotpunjavaju kompletnu sliku vrta.



72

MJERE ZAŠTITE Mjere zaštite životne sredine

Na prostoru Detaljnog urbanističkog plana nema registrovanih spomenika kulture. Prilikom odabira prostornog modela plana poštovan je princip maksimalnog očuvanja životne sredine. U tom smislu, dati planski kapaciteti istovremeno predstavljaju i akt očuvanja prirodne sredine. Smjernice za preduzimanje mjera zaštite

� zaštititi vodu, zemljište i vazduh svakog zagađenja uvođenjem adekvatne infrastrukture;

� isključiti sve aktivnosti koje mogu ugroziti životnu sredinu; � za sve objekte u zahvatu planskog dokumenta obavezna je izrada Procjene uticaja

na životnu sredinu, shodno odredbama Zakona uticaja na životnu sredinu.

Mjere zaštite kulturne baštine

� Utvrditi precizne mjere zaštite; � Ukoliko se prilikom izvođenja radova naiđe na arheološke ostatke, sve radove treba

obustaviti i o tome obavijestiti Upravu- za zaštitu spomenika kulture kako bi se preduzele mjere za njihovu zaštitu.

Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda

Mjere zaštite od elementarnih nepogoda podrazumijevaju preventivne mjere kojima se sprečava ili ublažava dejstvo elementarnih nepogoda:

� Prirodne nepogode (zemljotres, požari, klizanje tla, vjetrovi); � Nepogode izazvane djelovanjem čovjeka (havarije industrijskih postrojenja, požari

velikih razmjera, eksplozije i dr.); � drugi oblik opšte opasnosti (tehničko-tehnološke i medicinske katastrofe,

kontaminacija, pucanje brana i dr.).

Štete izazvane elementarnim nepogodama u Crnoj Gori su velike. Naročito su izražene štete od zemljotresa, požara, poplava, klizišta i jakih vjetrova. Pošto su štete od elementarnih nepogoda po karakteru slične ratnim katastrofama, ciljevi i mjere zaštite su djelimično identične. Za prostor zahvata ovog planskog dokumenta najveću opasnost predstavljaju tehničko tehnološke katastrofe i kontaminacija.

U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG broj 13/2007) i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (Sl. list RCG broj 8/1993).



73

Uslovi i mjere zaštite od zemljotresa U cilju zaštite od zemljotresa, postupiti u skladu sa odredbama Pravilnika o tehničkim normativima za izgradnju objekata u seizmičkim područjima (Službeni list SFRJ br.52/90). Sve proračune seizmičke stabilnosti zasnivati na posebno izrađenim podacima mikroseizmičke reonizacije, a objekte od zajedničkog značaja računati za 1 stepen više od seizmičkog kompleksa.

Objekte koji ne spadaju u visokogradnju realizovati u skladu sa Pravilnikom o tehničkim propisima za građenje u seizmičkim područjima (Sl.list SFRJ br.39/64).

Zaštita od požara Preventivna mjera zaštite od požara je postavljanje objekata na što većem mogućem međusobnom rastojanju kako bi se sprečilo prenošenje požara.

Takođe, obavezno je planirati i obezbijediti prilaz vatrogasnih vozila svakom objektu.

Svi objekti moraju biti pokriveni spoljnom hidrantskom mrežom regulisanom na nivou kompleksa u skladu sa Pravilnikom o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu i gašenje požara (Sl.list SFRJ broj 30/91).

Na nivou ovog plana rešenjem saobraćajnica ostvarena je dostupnost do svih mjesta moguće intervencije vatrogasaca.

Takođe, saobraćajnice su i protivpožarne barijere za prenošenje požara.

Mjere zaštite koriš ćenjem alternativnih izvora energije U cilju racionalizacije potrošnje energije i sve izraženijih zahtjeva za zaštitom čovjekove okoline predlažu se dvije osnovne mjere: štednja i korišćenje alternativnih izvora energije.

Osnovna mjera štednje je poboljšanje toplotne izolacije prostorija, koja ne dozvoljava pregrevanje dok u zimskom zadržava toplotu. Osim odgovarajuće termoizolacije potrebno je voditi računa o adekvatnoj veličini otvora vodeći računa o mikroklimatskim uslovima ovog podneblja. Energetske potrebe u ovom području mogu se podmiriti iz nekonvencijalnih primarnih izvora, kao što su energija vode i energija direktnog sunčevog zračenja. Treba težiti da se primjenjuju one energetske transformacije gdje nema izgaranja ni proizvodnje ugljendioksida. Prilikom izrade projektne dokumentacije primijeniti Zakon o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG br. 13/07, smjernice Nacionalne strate gije za vanredne situacije i nacionalni i opštinski planovi zaštite i spašavanja . Prilikom izrade projektne dokumentacije obavezno izraditi Projekat ili Elabor at zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima se defi nišu zone opasnosti od požara i eksplozija) i planovi zaštite i spašavanja prema i zraženoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno, te na navedeno pribaviti sagl asnosti i mišljenja u skladu sa Zakonom.



74

SPROVOĐENJE PLANA I FAZE REALIZACIJE Do privođenja planskoj namjeni ovaj prostor treba čuvati od devastacije što znači da do tada nije dozvoljena bilo kakva gradnja.

Sprovo đenje plana

Nakon usvajanja plana, svi subjekti - fizička i pravna lica, organizacije i udruženja, koja učestvuju u sprovođenju plana, odnosno realizaciji izgradnje objekata na području u zahvatu plana, u skladu sa odredbama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, dužni su poštovati planska rješenja utvrđena usvojenim Detaljnim urbanističkim planom. Faze realizacije

Kao važan preduslov za realizaciju planskih rješenja datih ovim planskim dokumentom je izgradnja planirane saobraćajne i tehničke infrastrukture.

Documents

DUP KONIK STARI AERODROM FAZA IIIpodgorica.me/db_files/Urbanizam/PlanskaDokumentacija/2015/NacrtKonikSt... · Detaljni urbanisti čki plan "Konik Stari Aerodrom - faza III" - Izmjene