0

Republic of the Philippines

Department of Education Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Edukasyon sa Pagpapakatao Ikalawang Markahan - Modyul 4:

Pakikipagkaibigan Tungo sa Sariling Pagkakilanlan

Zest for Progress Zeal of Partnership

8

Pangalan ng Mag-aaral: ___________________________

Baitang at Seksyon: ___________________________

Paaralan: ___________________________

1

Ano nga ba ang halaga ng isang kaibigan sa iyo? Bakit mahalagang bumuo ng malalim na

ugnayan sa isang kaibigan? Paano magkakaroon ng malalim na ugnayan sa isang kaibigan? Ito

at marami pang ibang tanong ang sasagutin sa aralin na ito. Magkakaroon ng malalim na

talakayan tungkol sa pakikipagkaibigan.

Sa modyul na ito ay matutukoy ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at

maipamalas ng mag-aaral.

6.3 Nahihinuha na:

a. Ang pakikipagkaibigan ay nakatutulong sa paghubog ng matatag na pagkakakilanlan at

pakikisalamuha sa lipunan.

b. Maraming kabutihang naidudulot ang pagpapanatili ng mabuting pakikipagkaibigan: ang

pagpapaunlad ng pagkatao at pakikipagkapwa at pagtatamo ng mapayapang

lipunan/pamayanan .

c. Ang pagpapatawad ay palatandaan ng pakikipagkaibigang batay sa kabutihan at

pagmamahal. Nakatutulong ito sa pagtamo ng integrasyong pansarili at pagpapaunlad ng

pakikipagkapwa. (EsP8PIId6.3)

6.4 Naisasagawa ang mga angkop na kilos upang mapaunlad ang pakikipagkaibigan (hal.:

pagpapatawad) (EsP8PIId6.4)

ALAMIN

2

Gawain: “Ako at Ang Mga Kaibigan Ko”

Panuto: Gumuhit ng mga bilog batay sa dami ng iyong mga kaibigan(kasama ka sa bilang ng bilog).

Pulang Kahon: Sa bahaging ito ay isusulat ang magkakatulad na katangian ng dalawang tao. Dilaw na Kahon:Sa bahaging ito ay isusulat ang mga natatanging katangian na iyong/ kanilang

tinataglay. Itim na kahon:Sa bahaging ito ay isusulat ang mga magkaparehong katangian na taglay ng

lahat.

a. Bakit mahalagang masuri ang pagkakaiba at pagkakatulad ng mga katangian ng

magkakaibigan? Ipaliwanag.

BALIKAN

3

Gawain 1:

Panuto:

1. Ngayon naman ay balikan ang lahat ng iyong mga naging kaibigan noon at ngayon.

Maaring ito ay simulan mula noong ikaw ay bata. Balikan mo ang sinumang kaibigan na

iyong naaalala. Malalim man o mababaw ang pagkakaibigan na inyong nabuo,

mahalagang maisama ang lahat dito.

2. Lumikha ng timeline at ilapat ang pangalan ng iyong mga kaibigan dito. Ang pagtaas o

pagbaba ng linya ay ibabatay sa antas o lalim ng iyong nabuong pagkakaibigan sa kanila.

Magsasagawa ka ngayon ng paghahambing sa nagging antas ng iyong turing sa kanila

bilang kaibigan. May inihandang halimbawa para sa iyo:

1. Matapos itong maisa-isa ay isulat mo naman sa babang bahagi nito ang dahilan o mga

dahilan kung bakit mo sila naging kaibigan.

TUKLASIN

Pangalan ng kaibigan at tao

na siya ay iyong naging

kaibigan

Halimbawa: Ronaldo (2005)

Pangalan ng kaibigan at tao

na siya ay iyong naging

kaibigan

Halimbawa: Ronaldo (2005)

4

Ang pakikipagkaibigan

BFF, Frienship, Pre o Repapips… Paano mo man tawagin ang isang tao na

itinuturing mong kaibigan, alam ko ginagawa o sinasabi mo ito kasi may halaga siya sa

iyo na nakaaangat sa iba mo pang kakilala o kasama.

Kaibigan,, ito ang turing mo sa kanila. Maasahan, masasandalan o takbuhan,

maraming puwedeng paglalarawan, maraming mapag-uusapan at maraming mga hindi

malilimutang karanasan mula sa inyong pagsasama. Ito yata ang hanap ng lahat ng tao,

isang tunay na kaibigan. Kasaama k aba rito? Naghahanap ka rin ba ng tunay na

kaibigan o maaaring nakatagpo kana? Alinman ditto, mahalaga sa iyo ang aralin na ito.

Sa pamamagitan nito ay madaragdagan ang iyong kaalaman tungkol sa tunay na

kahulugan, uri, halaga ng pakikipagkaibigan. Halika! Sabay nating hukayin ang yaman

ng pakikipagkaibigan.

Ayon sa Webster’s Dictionary, ang pagkakaibigan ay nangangahulugan ng

pagkakaroon ng ugnayan sa isang tao dahil sa pagmamahala (affection) o

pagpapahalaga (esteem).

Mahalagang maunawaan na ang pagkakaibigan ay hindi isang damdamin, bagkus

isang pasiya dahil ito ay nangangailagan ng malinaw na hangarin. Hindi ito ibinabatay

lamang sa simpleng pagkagusto at sa kagalakan dahil sa presensya ng isang tao. Ang

kaibigan ay hindi basta basta mahahanap, maaaring pagkakita mo sa isang tao ay

mararamdaman mo na magiging malapit kayo sa isa’t isa. Dumadaan ito sa isang

mahaba at masalimuot na proseso.

Si Aristotle, isang griyegong pilosopo, ay nagbigay ng makabuluhang pananaw sa

pakikipagkaibigan. Ang sabi niya, ―Ang tunay na pakikipagkaibigan ay sumisibol mula

sa pagmamahal ng mga taong malalim na nakilala ang pagkatao sa pananaw ng sarili at

iba. Ito’y isang natatanging damdamin para sa espesyal na tao na mas higit ang halaga

sa isang ordinaryong kakilala lamang. Hindi ito pumapanig sa kabutihan ng iisa kundi

para sa isa’t isa. Naiaangat nito ang antas ng buhay tungo sa positibong ugnayan ng

isang lipunan.

SURIIN

5

Gawain 2:

Panuto:

1. Makikita sa ibaba ang tseklis ng mga palatandaan na nagpapatunay ng pagsasabuhay

ng pakikipagkaibigan ayon kay (Isaacs, 2001)

2. Suriin kung iyong tinataglay ang sumusunod na palatandaan na palatandaan. Lagyan

ng tsek (/ ) sa tapat ng bawat aytem kung ito ay iyong taglay at lagyan naman ng ekis

(x) kung hindi.

Mga Palatandaan Ako ito Hindi ako ito

1. Lahat ng bagong kakilala ay pinaniniwalaan kong

maaari kong maging kaibigan sa hinaharap.

2. Upang mabuo ang pakikipagkaibigan kailangang may pagkakatulad at iisang interes o hilig.

3. Interesado ako sa aking kaibigan sa kabuuan ng

kaniyang pagkatao at hindi lamang sa mga bagay na

kami ay may pagkakatulad.

4. Naniniwala akong mahalaga na mayroong regular na pakikipag-ugnayan sa mga pinipiling maging

kaibigan.

5. Nauunawaan ko na ang kalidad ng pagkakaibigan ay tataas batay sa dami ng pagpapalitan ng mga

tanong na maglalapit sa isa’t isa at magbubukas sa

kanilang sarili at maging sa kanilang magkaparehong interes na makilala sa isa’t isa.

6. Mulat ako na ang pakikipagkaibigan lalo na sa

katapat na kasarian ay mayroong limitasyon.

7. Nauunawaan ko na upang maging mabuting kaibigan ako sa aking kaibigan at upang maging

mabuting kaibigan din sila sa akin, kailangan naming magsumikap na mapagyaman ang ilang mga

birtud.

8. Nagpapakita ako ng pagmamalasakit sa aking

kaibigan sa maraming paraan (Hal. Pagbisita sa kaniya kapag maysakit, hindi nagsasalita ng

masama laban sa kaniya, atbp.)

Paraan ng Pagmamarka

Bilangin ang kabuuang iskor ng kolum sa AKO ITO at HINDI AKO ITO.

Tingnan sa ibaba ang paglalarawan / interpretasyon sa bilang ng iskor upang matukoy ang

antas ng iyong pagsasabuhay ng tunay na pakikipagkaibigan.

Paglalarawan / Interpretasyon ng Iskor

0-2 – Hindi pa naisasabuhay ang tunay na pakikipagkaibigan

3-4 – Nangangailangan ng paglinang sa kakayahan sa pagsasabuhay ng tunay na

pakikipagkaibigan.

5-6 – May kasanayan sa pagsasabuhay ng tunay na pakikipagkaibigan

7-8 – Napakabuti sa pagsasabuhay ng tunayy na pakikiipagkaibigan

PAGYAMANIN

6

Ang nakuha mong iskor sa Gawain na ito ay hindi nararapat na bigyan ng negatibong

interpretasyon. Ang layunin ng gawaing ito ay upang tulungan kang tayahin ang iyong

kakayahan at maging bukas ka sa pagbabago. May magagawa ka pa upang ito ay mapaunlad.

Kasabay ng unti-unting pag-unlad ng kakayahan dito ay makikita mo ang unti-unti ring paglago

ng iyong ugnayan sa iyong mga kaibigan. Kilos na kaibigan!

Panuto: Pumili sa mga sumsunod na Gawain, basahin at unawain ang mga inilaang panuto

para sa pang indibidwal na Gawain.

Pangalawang Pangkat- Brainstorming

Panuto: Unawain ang mga teksto at pagkatapos ay ipresenta nila ito.

Basahin at unawaain ang sanaysay na ―Pakikipagkaibigan Tungo sa Paglinang ng

Pakikipagkapwa.

Pakikipagkaibigan Tungo sa Paglinang ng Pakikipagkapwa

Sa mas malawak na katuturan ng pakikipagkaibigan, hindi lamang ang pagkatao

ng bawat indibidwal ang umuunlad kundi pati na rin ang kasanayan sa

pakikipagkapwa. Dahil walang sinuman ang nagnanais na mamuhay nang walang

kaibigan, ang lahat ng tao ay nagsisikakap upang magkaroon nito. Kung kaya ang

lahat ay nagsisikap upang makabuo nang malalim na ugnayan sa isang kaibigan.

Ang pagkakaibigan ay bunga ng pagbibigay at pagtanggap. Hindi makabubuo

nang malalim na ugnayan kung hindi matututo ang tao na maglaan ng panahon,

pagmamahal, sakripisyo at isabuhay ang mga birtud at pagpapahalaga. Dahil

ditto, natututo ang isang tao na ilayo ang kanyang atensyon sa kanyang sarili

lamang dahil natututo siyang magbigay para sa kaniyang kapwa. Ito ang simula

ng pakikipagkapwa, ang tanggapin na may ibang tao maliban sa iyong sarili at

Basahin at unawaain ang sanaysay na ―Pakikipagkaibigan Tungo sa Paglinang ng

Pakikipagkapwa.

Pakikipagkaibigan Tungo sa Pagtatamo ng Mapayapang Lipunan

Ang pagkakaibigan ang pinakamataas na ekspresyon ng panlipunang kalikasan

ng tao at ito rin ang pinakamatibay na pundasyon ng anumang lipunan.

Naniniwala si St. Augustine na unti-unting magiging perpekto ang isang lipunan

kung ito ay magiging lipunan ng malalim at makabuluhang pagkakaibigan.

Napakahirap, napakalungkot at miserable ang buhay kung wala tayong kaibigan.

Ang tao kapag nag-iisa ay hindi lubos na natutugunan ang kaniyang sariling

pangangailangan para mabuhay. Hindi rin niya makakayanang gumawa ng mga

paraan upang mapaunlad niyang mag-isa ang kaniyang pangkaisipan at moral

na kakayahan. Kaya nga, iniukol ng Diyos ang tao upang mamuhay kasama ng

kaniyang kapwa na makakatulong sa pagtugon ng kaniyang pangangailangan sa

lipunang kinabibilangan.

7

Ikatlong Pangkat- Cooperative Learning

Panuto: Unawain ang mga teksto at pagkatapos ay ipresenta nila ito.

Ikaapat na Pangkat – Concept Map

Ikaapat na Pangkat – Concept Map

Mga Sangkap ng Pagkakaibigan

Panuto: Gamit ang Concept Map, itala ang mga Sangkap ng Pagkakaibigan.

Mga Sangkap ng

Pagkakaibigan

Pang-indibidwal: Basahin at unawaain ang sanaysay na ―Pagpapatawad: Batayan

ng Kabutihan at Pagmamahal.

Pagpapatawad: Batayan ng Kabutihan at Pagmamahal

Minsan, kahit iniingatan ang magandang ugnayan ng pagkakaibigan dumadating

sap unto ng hindi pagkakaunawaan. Sumasang-ayon k aba dito? Sabi nga ni

George Washington, ―Ang tunay na pagkakaibigan ay dumadaan muna sa ilang

matitinding pagsubok bago ito ganap na malinang sa malalim na antas ng

pakikipag-ugnayan.‖ Hindi nga natin makikilala nang lubos ang mga kaibigan

kung hindi natin mararanasan ang ilang krisis kaugnay sa pakikipagkaibigan.

Lahat ay nagkakamali.

Ang paghingi ng kapatawaran ay hindi kahinaan kundi kalakasan ng isang tao.

Kailangan ang lakas ng loob sa pag-amin ng kamalian. Ang mabuting kaibigan ay

marunong tumanggap sa katotohanan, handing ipakita ang kababaang-loob at

magpatawad. Sapagkat nararapat lamang na sabihin at tanggapin na ang isa sa

atin ay nagkamali, makabubuti sa pakiramdam na malaman natin na ang isang

kaibigan ay may pagnanais na maiayos at mapanatili ang binuong pagkakaibigan

sa matagal na panahon.

Presensiya

?

?

?

?

?

8

1. Graphic Organizer: Ang Pakikipagkaibigan

2. Gamit ang Grapgic Organizer sa ibaba, ipahayag ang nahihunuha mong batayang

konsepto sa pakikipagkaibigan. Ano ang kabutihang maidudulot ng pakikipagkaibigan?

Bakit mahalaga ang pagpapatawad? Isulat sa kuwaderno ang sagot.

Ang pagpapatawad ay _____________________________________

______________________________________________

ISAISIP

Ang pagkakaibigan ay

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

_______________________________________

__

______________________________________

______________________________________

______________________________________

______________________________________

Ang pagpapatawad ay

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

9

ISAGAWA Isabuhay Mo!

Wanted: Bestfriend

Panuto:

1. Gumawa ng isang Wanted: Bestfriend Poster.

Gawin ito sa ikaapat na bahagi ng isang cartolina.

2. Maari itong lagyan ng mga larawan na nagpapakita ng mga pangyayari na nais mong

maranasan sa isang kaibigan (hal. Nagbabasa sa library, naglalaro ng chess na

magkasama, nagpapasaya ng mga bilanggo o mga matatanda sa home for the aged, o

nagsisimba nang magkasabay.)

3. Itala rito ang mabubuting katangian na iyong hinahanap sa isang matalik na kaibigan.

4. Gamitin ang pagiging malikhain sa paggawa nito.

5. Maaring ibahagi ang ginawang panawagan sa social networking site tulad ng facebook,

twitter, at iba pa. Maaari din naming ilagay ito sa silid-aralan.

6. May inihandang halimbawa sa iyo.

TAYAHIN

Halimbawa ng Wanted:

Friendship Poster batay sa

paglalarawan

Halimbawa: May larawan ng

dalawang magkaibigan na sabay sa

pagsimba o pagpasok sa paaralan

Nakasulat sa ibaba ang

magagandang katangian:

Hal: maunawain, matulungin,

mahusay maglaro ng chess at iba pa

10

Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Piliin ang pinakaangkop na sagot at

isulat ang titik sa iyong sagutang papel. 1. Ang sumusunod ay naglalarawan sa pananaw ni Aristotle sa pagkakaibigan maliban sa:

A. Hindi pumapanig sa kabutihan ng iisa kundi para sa isa’t isa

B. Nag-aangat ng antas ng buhay tungo sa positibong ugnayan ng lipunan

C. Sumisimbolo mula sa pagmamahal ng mga taong malalim na nakikilala ang pagkatao

sa kaniyang sariling pananaw

D. Natatanging damdamin para sa espesyal na tao na mas higit ang halaga kaysa sa

isang ordinaryong kakilala lamang

2. Ano ang pangunahing dapat na mapagyaman upang maging possible ang pagbuo ng

malalim na pagkakaibigan.

A. Pagpapayaman ng pagkatao

B. Simpleng ugnayang interpersonal

C. Pagpapaunlad ng mga kakayahan

D. Pagpapabuti ng personalidad

3. Ang sumusunod ay kahalagahan ng mabuting pakikipagkaibigan maliban sa

A. Ang pakikipagkaibigan ay hindi lamang isang pakikitungo sa kapwa kundi isang

pagbabahagi ng sarili

B. Ang pakikipagkaibigan ay nakatutugon sa personal na intensiyon ng tulong o pabor

na makukuha sa iba

C. Ang pakikipagkaibigan ay bunga ng pagsisikap na dalisayin at patatagin ang ugnayan

sa pangmatagalang panahon

D. Ang pakikipagkaibigan ay nararamdaman mula sa inspirasyong nagmumula sa taong

naniniwala at nagtitiwala sa atin

4. Sa panahon ng kabataan likas na umuusbong ang pakikipagkaibigan sa katapat na

kasarian kagaya sa kaparehong kasarian. Upang maingatang hindi mabuwag ang

magandang layunin sa pagkakaibigan sa katapat na kasarian nararapat na isaalang

alang ang:

A. ―Paglilinaw sa kanilang mga limitasyon ng ugnayang maiangat na binuo

B. Paggalang sa katangian at kahinaang taglay ng kanilang seksuwalidad

C. Pagsuporta sa mga mithiing nais makamit mula sa pakikipagkaibigan

D. Pagkontrol sa posibleng atraksiyon na makamit mula sa pakikipagkaibigan

Para sa bilang 5-7. Basahin at suriin ang sitwasyon sa ibaba:

Nagsimula ang pagkakaibigan nina Zeny at Cely sa paaralang kanilang pinapasukan.

Nagustuhan ni Cely ang pagkamasayahin, makuwento, at maalalahanin ni Zeny. Masaya sila

sa kanilang relasyon bilang magkaibigan at magkaklase. Habang tumatagal mas nakilala ng

dalawa ang isa’t isa; ang mabubuting katangian pati na rin ang ilang kapintasan. Para kay

Cely, lubos at walang kondisyon ang kaniyang pagmamalasakit sa kaibigan. Subalit ng

tumagal, napansin niya na kapag natataasan niya ang iskor ni Zeny sa kanilang pagsusulit,

naiinis ito. Kapag ang kanilang guro ay pumupuri sa magagandang gawaing naipamalas ni

Cely, sa ibang kaklase sumasama ang huli. Nasasaktan si Cely pero wala siyang lakas ng

loob sabihin it okay Zeny. Ang lahat ng kaniyang saloobin ay sinasarili na lamang niya.

11

5. Kung ikaw si Cely ano ang pinakamakatwirang hakbang upang maging malinaw ang

katayuan ng kaniyang pakikipagkaibigan kay Zeny?

A. Makipagkaibigan sa iba at balewalain ang kaibigang naiinggit sa kaniya

B. Ipagpatuloy ang pananahimik hanggang kaya pang tiisin ang ugali ng kaibigan

C. Ipakita kay Zeny na hindi siya apektado sa negatibong kilos at asal na ipinamamalas

sa kaniya

D. Maglaan ng sapat na panahon sa pakikipag-usap nang matapat kaugnay sa

negatibong asal/ugali ng kaibigan

6. Ano ang pangunahing dahilan ng hindi magandang pakikitungo ni Zeny sa kaniyang

kaibigan?

A. Hindi niya mahal ang kaniyang kaibigan

B. May nabubuong kompetisyon sa kanilang dalawa

C. Isa lang sa kanila ang sumisikat at napapansin sa klase

D. Nagsasawa na siya sa kabaitang ipinakikita ng kaibigan

7. Mula sa kuwento ng pagkakaibigan nina Zeny at Cely, alin sa sumusunod na konsepto

ang angkop dito?

A. Ang tunay na pagkakaibigan ay bunga ng pagsisikap na dalisayin at patatagin ang

ugnayang namamagitan.

B. Lahat ng pagkakaibigan ay may mabuti at di mabuting naidudulot sa tao subalit ang

mga ito’y maaaring maging dahilan n gating paglago.

C. Ang pagkakaibigan ay pagbabahagi ng sarili na hindi naghihintay ng kapalit sa mga

bagay na hatid ng pakikipag-ugnayan sa kapwa.

D. Sa pagpili ng kaibigan, kailangan nating bumuo ng pamantayan at inaaasahan sa

kanila na makakatulong sa pagpapabuti ng pagkatao.

8. Matagal nang inuunawa ni Lyka ang pagiging palaasa ni Jovelle. Madalas sa klase, si

Lyka ang kinokopyahan ng mga takdang aralin ng kaibigan. Minsan, sinabi nito kay

Jovelle na mas makabubuting pag-aralan niya nag awing mag-isa ang mga preoyekto at

iba pang Gawain sa klase ngunit hindi pa rin niya ito ginawa. Kaya, nagpasiya si Lyka na

hindi na siya magpapakopya sa kaibigan. Mula noon, hindi na siya pinansin ni Jovelle.

Anong uri ng pagkakaibigan ang ipinakitang halimbawa ni Jovelle?

A. Pagkakaibigang nakabatay sa pangangailangan

B. Pagkakaibigang nakabatay sa pansariling kasiyahan

C. Pagkakaibigan na nakabatay sa kabutihan

D. Pagkakaibigang nakabatay sa kakayahang interpersonal

9. Ang sumusunod ay naidudulot ng pakikipagkaibigan sa pagpapaunlad ng ating pagkatao

maliban sa:

A. Nakalilikha ito ng mabuting pagtingin sa sarili

B. Nagkakaroon ng mga bagong ideya at pananaw sa pakikipagkaibigan

C. Natutuhang pahalagahan ang mabuting ugnayan sa pakikipag-kaibigan sa kabila ng

ilang di pagkakaintindihan

D. Natutukoy kung sino ang mabuti at di mabuting kaibigan sa pamamagitan ng

obserbasyon sa sariling ugnayan at ugnayan ng iba

10. Bakit itinuturing na birtud ang pagkakaibigan?

A. Dahil lahat ng pagkakaibigan ay mabuti

B. Dahil makakamit lamang ang tunay na pagkakaibigan dahil sa pauli-ulit na pagdanas

dito

12

C. Dahil ito ay nagpapahalaga sa katarungan at halaga ng pagbabahagi ng sarili sa

kapwa

D. Dahil ito ay nagpapahalaga sa pagbabahagi ng sarili sa kapwa

11.Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng pagpapaunlad ng pakikipag-uganayan sa

kaibigan?

A. Paggalang sa pagiging indibidwal.

B. Pagtulong sa kaibigan sa lahat ng oras.

C. Pagmamahal sa kaibigan nang hindi bukal sa kalooban.

D. Pagpapatawad sa kaibigan

12.Paano mapanatili ang isang makabuluhan at matatag na pakikipagkaibigan?

A. Kailangan ang pagsasabuhay ng pagmamahal nang hindi nag-aantay ng kapalit.

B. Pagpapahalaga sa kaibigan

C. Pagmamahal sa kaibigan

D. lahat ng nabanggit

13. Bakit itinuturing na birtud ang pakikipagkaibigan?

A. Dahil lahat ng pagkakaibigan ay mabuti

B. Dahil makakamit lamang ang tunay na pagkakaibigan dahil sa pauliy-ulit na pagdanas

ditto

C. Dahil dito ay nagpapahalaga sa katarungan at halaga ng pagbabahagi ng sarili sa kapwa

D. Dahil ito ay nagpapahalaga sa pagbabahagi ng sarili sa kapwa

14. Paano makakabuo ng malalim na ugnayan sa isang kaibigan?

A. Unawain na ang pagkakaibigan ay hindi isang damdamin, bagkus isang pasiya dahil ito

ay na nangangailangan ng malinaw na hangarin.

B. Kung ang pagkakaibigan ay bubuuhin sa pamamagitan ng isang malalim na uganyan ng

tao na hindi nakabatay sa kanilang mga malalim na aspekto ng kanilang mga katangian

kundi nakabatay sa kaniloang mga katangian kundi sa mas malalim na aspekto ng

kanilang pagkatao.

C. Dapat pagsikapan ng sinuman na alagaan ang ugnayan sa isang kaibigan

D. Magbigay ng sapat na oras sa isa’t isa

15. Ang sumusunod ay naidudulot ng pakikipagkaibigan sa pagpapaunlad n gating pagkatao

maliban sa:

A. Nakakalikha ito ng mabuting pagtingin sa sarili. Nagkakaroon ng mga bagong ideya at

pananaw

B. Natutuhang pahalagahan ang mabuting ugnayan sa pakikipagkaibigan sa kabila ng ilang

di pagkakaintindihan

C. Natutukoy kung sino ang mabuti at di mabuting tao

D. Nagiging makasarili at mapagmataas

13

SUSI SA PAGWAWASTO

Sanggunian:

Kagawaran ng Edukasyon, Edukasyon sa Pagpapakatao 8 Modyul para sa Mag-aaral,

DepEd-BLR, Unang Edisyon 2013, pp 137

Tayahin 1.A

2.D

3.C

4.C

5.B

6.D

7.C

8.C

9.B

10.C

11.A

12.D

13.C

14.B

15.D

14

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Nulma Halan

SST-I, Basilan NHS, Isabela City Division

Editor: Aimee A. Torrevillas,SST-III

Tagasuri: Aimee A. Torrevillas,SST-III

Tagaguhit:

Tagalapat:

Tagapamahala: Julieto H. Fernandez, OIC-SDS

Maria Laarni T. Villanueva, OIC-ASDS

Eduardo G. Gulang, SGOD Chief

Henry R. Tura, CID Chief

Elsa A. Usman, LR Supervisor

Violeta M. Sta. Elena, ADM Module Coordinator

15

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land Here the trees and flowers bloom Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily, The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free With the Yakans in unity

Gallant men And Ladies fair Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound, Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos, Ilongos, All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX Our..

Eden... Land...

My Final Farewell Farewell, dear Fatherland, clime of the sun caress'd

Pearl of the Orient seas, our Eden lost!, Gladly now I go to give thee this faded life's best, And were it brighter, fresher, or more blest Still would I give it thee, nor count the cost. On the field of battle, 'mid the frenzy of fight, Others have given their lives, without doubt or heed; The place matters not-cypress or laurel or lily white, Scaffold or open plain, combat or martyrdom's plight, T is ever the same, to serve our home and country's need. I die just when I see the dawn break,

Through the gloom of night, to herald the day; And if color is lacking my blood thou shalt take, Pour'd out at need for thy dear sake

To dye with its crimson the waking ray.

My dreams, when life first opened to me, My dreams, when the hopes of youth beat high, Were to see thy lov'd face, O gem of the Orient sea From gloom and grief, from care and sorrow free; No blush on thy brow, no tear in thine eye. Dream of my life, my living and burning desire,

All hail ! cries the soul that is now to take flight; All hail ! And sweet it is for thee to expire ; To die for thy sake, that thou mayst aspire; And sleep in thy bosom eternity's long night. If over my grave some day thou seest grow, In the grassy sod, a humble flower, Draw it to thy lips and kiss my soul so, While I may feel on my brow in the cold tomb below The touch of thy tenderness, thy breath's warm power. Let the moon beam over me soft and serene, Let the dawn shed over me its radiant flashes, Let the wind with sad lament over me keen ; And if on my cross a bird should be seen, Let it trill there its hymn of peace to my ashes.

Let the sun draw the vapors up to the sky,

And heavenward in purity bear my tardy protest Let some kind soul o 'er my untimely fate sigh, And in the still evening a prayer be lifted on high From thee, 0 my country, that in God I may rest. Pray for all those that hapless have died, For all who have suffered the unmeasur'd pain; For our mothers that bitterly their woes have cried, For widows and orphans, for captives by torture tried And then for thyself that redemption thou mayst gain And when the dark night wraps the graveyard a round

With only the dead in their vigil to see Break not my repose or the mystery profound And perchance thou mayst hear a sad hymn resound

'T is I, O my country, raising a song unto thee.

And even my grave is remembered no more Unmark'd by never a cross nor a stone Let the plow sweep through it, the spade turn it o'er That my ashes may carpet earthly f loor, Before into nothingness at last they are blown. Then will oblivion bring to me no care

As over thy vales and plains I sweep; Throbbing and cleansed in thy space and air With color and light, with song and lament I fare, Ever repeating the faith that I keep. My Fatherland ador'd, that sadness to my sorrow lends Beloved Filipinas, hear now my last good -by! I give thee all: parents and kindred and fr iends For I go where no slave before the oppressor bends, Where faith can never kil l, and God reigns e'er on high! Farewell to you all, from my soul torn away, Friends of my childhood in the home dispossessed! Give thanks that I rest from the wearisome day! Farewell to thee, too, sweet friend that l ightened my way; Beloved creatures all, farewell! In death there is rest!

I Am a Filipino, by Carlos P. Romulo

I am a Filipino–inheritor of a glorious past, hostage to the uncertain future. As such I must prove equal to a two-fold task–the task of meeting my responsibility to the past, and the task of performing my obligation to the future.

I sprung from a hardy race, child many generations removed of ancient Malayan pioneers. Across the centuries the memory comes rushing back to me: of brown-skinned men putting out to sea in ships that were as frail as their hearts were stout. Over the sea I see them come, borne upon the billowing wave and the whistling wind, carried upon the mighty swell of hope–hope in the free abundance of new land that was to be their home and their children’s forever.

I am a Filipino. In my blood runs the immortal seed of heroes–seed that flowered down the centuries in deeds of courage and defiance. In my veins yet pulses the same hot blood that sent Lapulapu to battle against the first invader of this land, that nerved Lakandula in the combat against the alien foe, that drove Diego Silang and Dagohoy into rebellion against the foreign oppressor.

The seed I bear within me is an immortal seed. It is the mark of my manhood, the symbol of dignity as a human being. Like the seeds that were once buried in the tomb of Tutankhamen many thousand years ago, it shall grow and flower and bear fruit again. It is the insignia of my race, and my generation is but a stage in the unending search of my people for freedom and happiness.

I am a Filipino, child of the marriage of the East and the West. The East, with its languor and mysticism, its passivity and endurance, was my mother, and my sire was the West that came thundering across the seas with the Cross and Sword and the Machine. I am of

the East, an eager participant in its spirit, and in its struggles for liberation from the imperialist yoke. But I also know that the East must awake from its centuried sleep, shake off the lethargy that has bound his limbs, and start moving where destiny awaits.

I am a Filipino, and this is my inheritance. What pledge shall I give that I may prove worthy of my inheritance? I shall give the pledge that has come ringing down the corridors of the centuries, and it shall be compounded of the joyous cries of my Malayan forebears when first they saw the contours of this land loom before their eyes, of the battle cries that have resounded in every field of combat from Mactan to Tirad Pass, of the voices of my people when they sing:

―I am a Filipino born to freedom, and I shall not rest until freedom shall have been added unto my inheritance—for myself and my children and my children’s children—forever.‖