10.04.2310.04.23 11

UNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJEUNIVERZITET ZA POSLOVNE STUDIJEFAKULTET ZA POSLOVNE STUDIJE FAKULTET ZA POSLOVNE STUDIJE

Banja LukaBanja Luka  

SEMINARSKI RADSEMINARSKI RAD    

Predmet:Predmet: ŠPEDICIJA I TRANSPORTŠPEDICIJA I TRANSPORT

Tema:Tema:

LOGISTIKA I ŠPEDICIJALOGISTIKA I ŠPEDICIJA(ZNAČAJ ,ULOGA I ZADACI)(ZNAČAJ ,ULOGA I ZADACI)

     

Student: Student: Mentor: Mentor: Idriz ĆosiIdriz Ćosićć Prof. Dr PAJO PANIĆ Prof. Dr PAJO PANIĆ 1439-05/081439-05/08

10.04.2310.04.23 22

UVODU vojnoj terminologiji logistika se pojavljuje u davna vremena,

a njena geneza se vezuje za franusku riječ “loger”što u prevodu znači plasiranje,snabdijevanje,smještanje.

Početkom 70-ih godina ,termin logistika ulazi u naučnu i praktičnu primjenu svih disciplina koje se bave problemima kretanja materijala,ljudi,energije i informacija.

Razlika izmedju vojne i privredne logistikeVojna logistika

ima strateški odnosno politički cilj

Privredna logistika

ima ekonomski odnosno privredni cilj

10.04.2310.04.23 33

- PFOHL ( 80 ) Logistika obuhvata sve aktivnosti preko kojih se odvija prostorna i vremenska transformacija robe njene količine i strukture.

-Logistika je organizacija za planiranje,kontrolu i realizaciju robnih tokova od mjesta nastanka do mjesta prodaje preko proizvodnje i distribucije do krajnjeg korisnika sa ciljem zadovoljenja zahtijeva tržišta uz minimalne troškove i minimalne investicije.

ORGANIZACIONI KONCEPT LOGISTIKE

ASPEKTI ORGANIZACIJE LOGISTIČKIH SISTEMA

INTERORGANIZACIONI LOGISTIČKI SISTEMI B INTRAORGANIZACIONI

LOGISTIČKI SISTEMI A

10.04.2310.04.23 44

INTERORGANIZACIONI ASPEKT U TRANSPORTNIM LANCIMA B

POŠILJALAC OTPREMNI ŠPEDITER

TRANSPORTER PRIJEMNI ŠPEDITER PRIMALAC

Drumski Željeznički Vazdušni Riječni

Pomorski

MTO

ORGANIZAZIJA LOGISTIKE U PREDUZEĆIMA

Svaka organizaciona forma prvenstveno treba da savlada probleme u okviru 3 grupe i to: konflikti između organiz.cjelina,konflikti unutar organ.cjelina i telematski problemi

Svaki sistem mora imati svoju organizacionu formuPostoje tri oblika organizacije logistike u preduzećima i to

1.Centralizovana logistička koncepcija(manja preduzeća)2.Decentralizovana logistička koncepcija(veća preduzeća razl.tokova i proizv)3.Kombinovana centralizovano-decentralizovana logistička koncepcija.

10.04.2310.04.23 55

10.04.2310.04.23 66

LOGISTIČKI PRINCIPILOGISTIČKI PRINCIPI

1. PRINCIP: sveobuhvatna i jednovremena optimizacija svih 1. PRINCIP: sveobuhvatna i jednovremena optimizacija svih karika materijalnih, energetskih i informacionih tokova. karika materijalnih, energetskih i informacionih tokova. Cjelovito posmatranje tokova na putu od izvora sirovina do Cjelovito posmatranje tokova na putu od izvora sirovina do krajnjeg potrošača finalnih proizvoda. krajnjeg potrošača finalnih proizvoda.

2. PRINCIP: izjednačavanje nivoa tehnologije logistike i 2. PRINCIP: izjednačavanje nivoa tehnologije logistike i proizvodnje. proizvodnje.

3. PRINCIP: uvođenje integruma u logistički lanac. Nosilac 3. PRINCIP: uvođenje integruma u logistički lanac. Nosilac integrativne funkcije u fizičkom smislu je logistička jedinica integrativne funkcije u fizičkom smislu je logistička jedinica koja prolazi kroz sisteme bez ili sa neznatnim izmjenama. koja prolazi kroz sisteme bez ili sa neznatnim izmjenama. Težnja je stvaranje idealne logističke jedinice koja bi Težnja je stvaranje idealne logističke jedinice koja bi zadovoljila slijedeću jednakost: JEDINICA PAKOVANJA= zadovoljila slijedeću jednakost: JEDINICA PAKOVANJA= JEDINICA SKLADIŠTENJA= JEDINICA PRETOVARA = JEDINICA JEDINICA SKLADIŠTENJA= JEDINICA PRETOVARA = JEDINICA TRANSPORTA = LOGISTIČKA JEDINICA.TRANSPORTA = LOGISTIČKA JEDINICA.

4. PRINCIP: vremenska sinhronazacija u cilju bržeg protoka 4. PRINCIP: vremenska sinhronazacija u cilju bržeg protoka materijala i uz eliminaciju svih zastoja i zaliha na cjelokupnom materijala i uz eliminaciju svih zastoja i zaliha na cjelokupnom putu transformacije robe u procesu reprodukcije. putu transformacije robe u procesu reprodukcije.

5. PRINCIP: povezivanje informacionih, robnih i energetskih 5. PRINCIP: povezivanje informacionih, robnih i energetskih tokova.tokova.

10.04.2310.04.23 77

6. PRINCIP: multidisciplinarni pristup optimizaciji logističkih 6. PRINCIP: multidisciplinarni pristup optimizaciji logističkih lanaca sa ciljem dostave prave robe, u pravoj količini, na lanaca sa ciljem dostave prave robe, u pravoj količini, na pravo mjesto u pravo vrijeme. pravo mjesto u pravo vrijeme.

7. PRINCIP: primjena savremenih komunikacionih sredstava 7. PRINCIP: primjena savremenih komunikacionih sredstava i informatičke tehnologije koja se integriše u jedinstven i informatičke tehnologije koja se integriše u jedinstven sistem i obezbeđuje povezivanje svih učesnika u sistem i obezbeđuje povezivanje svih učesnika u logističkom lancu.logističkom lancu.

8. PRINCIP: edukacija i stvaranje novog profila stručnjaka, 8. PRINCIP: edukacija i stvaranje novog profila stručnjaka, inženjera logistike osposobljenog da projektuje i upravlja inženjera logistike osposobljenog da projektuje i upravlja logističkim sistemima i procesima. logističkim sistemima i procesima.

LOGISTIKA

TEHNIKA SISTEMA

TRANSPORTNA TEHNOLOGIJA

EKONOMIJ A PREDUZE]A

KOMUNIKACIONA TEHNIKA

TEHNIKA TRANSPORTNE

OPREME INFORMATIKA

MARKETING

PROIZVODNA TEHNOLOGIJA

10.04.2310.04.23 88

Poslati otpremiti

Odriješiti urediti

Poslati otpremiti

Odriješiti urediti

ŠPEDICIJA

(riječ latinskog porijekla)expedire

ŠPEDITER(OTPREM

NIK)

ŠPEDITER(OTPREM

NIK)

Začeci špedicije datiraju još od 13 vijeka iz doba prosperiteta Venecije.

Riječ špediter odnosno špedicija je latinskog porijekla i dolazi od riječi expedire što se može prevesti kao odriješiti,dok se u praktičnoj primjeni prevodi sa odaslati,otpremiti.

10.04.2310.04.23 99

PODJELA ŠPEDICIJE

Prema teritorijalnom djelokrugu rada špediciju dijelimo na

-unutarnju (preuzima sve poslove koji ne prelaze državnu granicu zemlje u kojoj je sjedište špedicije.)

-međunarodnu ( organizira prevoz robe u uvozu ,izvozu i tranzitu a obično se dijeli na kontinentalnu,,pomorsku i graničnu.)

Prema osnovnom obilježju poslovanja špeditere možemo podijeliti na zbirnu(zbirni promet),sajamske,željezničke,avionske ,kao i špedicije koje su specijalizirane za određene vrste roba (npr. drvo,nafta, žitarice i dr.)

10.04.2310.04.23 1010

Uloga i zadaci međunarodnog špeditera

Osnovni zadatak međunarodnog špeditera ja da svog nalogodavca oslobodi cjelokupne brige oko otpreme ili dopreme robe ,kao i svih poslova u vezi sa tim.

Osnovni špediterski poslovi i zadaci su:

-davanje stručnih savjeta i učešće u pregovorima pri zaključivanju

ugovora o međun.kupoprodaji(transport,osiguranje,carinjenje)

-izbor najpovoljnijih transportnih sredstava,klauzula koje treba

primjeniti u međunarodnoj kupoprodaji,

-zaključivanje ugovora o prevozu,utovaru,istovaru,pretovaru,

skladištenju,pakovanju,osiguranju robe,izdavanje špediterskih potvrda,pribavljanje transportnih dozvola,organizovanje praćenje tereta, i untarnja špedicija.

10.04.2310.04.23 1111

POSLOVI UVOZA

-poziciranje(svaka primljena dispozicija se registruje i dodjeljuje se broj pozicije

-disponiranje(nalog špediteru da izvrši jedan određeni posao,a dispozicija mora sadržavati podatke o robi njena svojstva ,pakiranje i sl.)

-osiguranje(sprovodi špediter u skladu sa sporazumima osiguravanja pošiljke protiv uobičajenih i zatraženih rizika)

-aviziranje i prihvat robe(obavještavanje komitenta o trenutnom stanju i poziciji robe odredjenim formularom)

-istovar /iskrcaj robe

-carinjenje(špediter priprema svu potrebnu dokumentaciju za carinjenje robe.)

-otprema komitentu

-fakturisanje

10.04.2310.04.23 1212

UVOZNA DISPOZICIJA

Zadaci :- kontakt sa postojećim i potencijalnim komitentima o organizaciji dopreme, prihvata i dostave uvoznih pošiljaka- osiguranje robe u transportu prema dispoziciji- carinsko posredovanje i dr.

Zadaci :- kontakt sa postojećim i potencijalnim komitentima o organizaciji dopreme, prihvata i dostave uvoznih pošiljaka- osiguranje robe u transportu prema dispoziciji- carinsko posredovanje i dr.

Organizacija (unutrašnjost) :

- sektor, služba, odjeljenje, filijala- poslovnica i dr

Organizacija (unutrašnjost) :

- sektor, služba, odjeljenje, filijala- poslovnica i dr

TEHNOLOŠKI POSTUPAK:POZICIONIRANJEDISPONIRANJEOSIGURANJEAVIZIRANJE I PRIJEM ROBECARINJENJEOTPREMA KOMITENTUFAKTURISANJE

TEHNOLOŠKI POSTUPAK:POZICIONIRANJEDISPONIRANJEOSIGURANJEAVIZIRANJE I PRIJEM ROBECARINJENJEOTPREMA KOMITENTUFAKTURISANJE

10.04.2310.04.23 1313

POSLOVI IZVOZA

Poslovi izvoza špedicije sadrže slijedeće radnje:

-Pozicioniranje-Ugovaranje prevoznih sredstava otpreme robe-Ispostavljanje prevoznih isprava-Utovar/ukrcaj-Carinjenje-Osiguranje-Aviziranje

-Fakturisa

10.04.2310.04.23 1414

UVOZNA DISPOZICIJA: Nalog špediteru da izvrši određeni posaoŠtampana je na posebnom formularu od strane špeditera i dostavljena uvoznicimamože biti data pismeno i usmenoprihvatanjem dispozicije špediter je zaključio ugovor o špediterskom posludispozicija može biti odgovor na špediterevu ponudu

UVOZNA DISPOZICIJA: Nalog špediteru da izvrši određeni posaoŠtampana je na posebnom formularu od strane špeditera i dostavljena uvoznicimamože biti data pismeno i usmenoprihvatanjem dispozicije špediter je zaključio ugovor o špediterskom posludispozicija može biti odgovor na špediterevu ponudu

UVOZNA DISPOZICIJA

UVOZNA DISPOZICIJA

1.Podaci o robi2. Podaci o uslovima i načinu dopreme3. Podaci o osiguranju4. Ostali podaci

1.Podaci o robi2. Podaci o uslovima i načinu dopreme3. Podaci o osiguranju4. Ostali podaci

Prilozi:Prijava o zaključenju poslaFakturaRazna uvjerenjaIzvod iz kupoprodajnog ugovora

- Šp

ed

ite

r:- e

vid

en

tira

prij

em

dis

po

zici

je- p

ažl

jivo

pro

uča

va- p

o p

otr

eb

i tra

ži o

d u

vozn

ika

n

eo

ph

od

na

ob

jašn

jen

ja- u

po

zora

va n

a n

ed

ost

atk

e

po

tre

bn

ih is

pra

va- p

otvr

đuje

prij

em

dis

po

zici

je- o

tva

ra p

ozi

cio

nu

ma

pu

i u

nju

st

avl

ja U

CD

i o

sta

la d

oku

me

nta

10.04.2310.04.23 1515

PAKOVANJE I OZNAČAVANJE ROBE

Prema odredbama pozitivnih akata, komitent je dužan brinuti se da mu roba bude pakirana po običajima i prema uvjetima prevoženja u onoj grani saobraćaja kojom se njegova pošiljka prevozi.

Špediter ne preuzima nikakvu odgovornost za posljedice koji bi nastale usljed neurednog, nedovoljnog i lošeg pakiranja. U hitnim slučajevima špediter je dužan, prema svojim mogućnostima popraviti oštećenu ambalažu na komitentov trošak i odgovornost.

10.04.2310.04.23 1616

Svrha obilježavanja je da se u svako doba može prilikom prevoza ustanoviti koja roba pripada kojoj prevoznoj ispravi i kojoj je odredište, a u slučaju da dođe do razdvajanja prevozne isprave i robe, da se može ustanoviti odredište i primalac, osim toga neka obilježavanja služe i kao opomena da se sa robom pravilno rukuje za vrijeme prevoženja, utovara, pretovara i istovara, a neka upozoravaju na opasnost koja prijeti od robe (eksploziv, zapaljivo i slično).

Oznake mora pošiljalac staviti na komade na tako trajan i postojan način da se bez nasilnog skidanja ne mogu ukloniti. Ako priroda robe i način pakovanja to ne dopuštaju (npr kod robe u vrećama, korpama i sl), obilježavanje treba izvršiti na listicama, tablicama ili privjescima od čvrstog i izdržljivog materijala.

10.04.2310.04.23 1717

PRIMJENA INFORMATIKE U ŠPEDICIJIPRIMJENA INFORMATIKE U ŠPEDICIJI Da bi špedicije mogle uspješno i racionalno poslovati u Da bi špedicije mogle uspješno i racionalno poslovati u

sadašnjim i budućim okvirima, neophodno je da što sadašnjim i budućim okvirima, neophodno je da što prije projektiraju svoje informacijske sisteme. Naravno prije projektiraju svoje informacijske sisteme. Naravno da ti špediterski sistemi moraju biti kompatibilni sa da ti špediterski sistemi moraju biti kompatibilni sa informacijskim sistemima njihovih poslovnih partnera u informacijskim sistemima njihovih poslovnih partnera u zemlji i inostranstvu, jer bez toga informacijiski sistem zemlji i inostranstvu, jer bez toga informacijiski sistem špediterske kuće ne daje optimalne efekte. špediterske kuće ne daje optimalne efekte.

Nekad je u špediterskim krugovima preovladalo Nekad je u špediterskim krugovima preovladalo mišljenje da je špediteru za uspješno poslovanje mišljenje da je špediteru za uspješno poslovanje potrebno samo glava i olovka. To djelimično vrijedi i potrebno samo glava i olovka. To djelimično vrijedi i danas, ali u posljednje dvije decenije došlo je do prave danas, ali u posljednje dvije decenije došlo je do prave transportne revolucije, paletizacije i kontejnerizacija transportne revolucije, paletizacije i kontejnerizacija koje su osvojile svijet. koje su osvojile svijet.

Sama metodologija razvoja informacionih sistema Sama metodologija razvoja informacionih sistema zahtijeva da se precizno definiše šta se pod pojmom zahtijeva da se precizno definiše šta se pod pojmom informacionog sistema podrazumijeva, koje su njegove informacionog sistema podrazumijeva, koje su njegove funkcije i kakav je njegov položaj u sistemu u kome funkcije i kakav je njegov položaj u sistemu u kome djeluje.djeluje.

10.04.2310.04.23 1818

TOKOVI INFORMACIJAKao što je slučaj i kod dugih informacijski sistema, i špediterski informacijski sistem mora imati tri toka informacija i to;

Prvi tok je ulazna informacija, to jest obavještenja o špediterovim komitentima (stvarnim i potencijalnim korisnicima njegovih usluga) i o ostalim sudionicima iz okruženja (saobraćajne, uslužne i proizvodne organizacije) u kojem špediterska organizacija obavlja svoju aktivost.

Drugi tok je interno kolanje informacija unutar jedinica špediterske organizacije.

Treći tok je izlaz informacija, tj obavještenja koja špediterska organizacija šalje svojim komitentima, korespondetima i drugim sudionicima u sistemu međunarodne špedicije.

10.04.2310.04.23 1919

SPECIJALNI POSLOVI ŠPEDITERA

Pod specijalnim špediterskim poslovima mogu se , između ostalog smatrati i slijedeći poslovi :Kontrola kavlitete i kvantitete robe, uzimanje uzoraka,praćenje transporta,doleđivanje,izdavanje garantnih pisama, zastupanje u slučaju generalne havarije, naplata robe,lizing.

Djelatnost kontrole kvalitete definisana je kroz slijedeće poslove:Kontrola kvalitete robe,kontrola količine robe,kontrola pakovanja robe, kontrola opreme robe, kontrola i nadzor ukrcaja, iskrcaja i pretovara, transporta i slaganja robe,kontrola skladišnog prostora ili načina uskladištenja robe, kontrola transportnih sredstava, vršenje expertize,preuzimanje i predaja robe i ostali slični poslovi.

10.04.2310.04.23 2020

FIATA

FIATA je međunarodni savez špediterskih udruženja (Federation des Associations de Transitaires et Assimiles) sjedište saveza je u Zurich, a sekretarijat je u Beču.

Osnovni zadatak FIATA je unapređenje špediterske djelatnosti u međunarodnim razmjerima tj. da se bavi problemima pravne, ekonomske i tehničke prirode koji se odnose na međunarodnu špediciju.

Unutar FIATA postoje različite stalne komisije i potkomisije, kao npr. željeznički promet, pomorski, cestovni idr.

10.04.2310.04.23 2121

ŠPEDITERSKI DOKUMENTI (FIATA DOKUMENTI)

FIATA dokumenti imaju značaj međunarodnih isprava i službeno su priznati od strane Međunarodne trgovinske komore za upotrebu i to FCR i FCT ako su izričito navedeni u kreditivu, a FBI, ako se u akreditivu ne zahtijeva izričito neki drugi dokumenti za kombinirani transport.

FCR – špediterska potvrda- zvanični naziv za ovaj dokumenta je engleska riječ Forwarding Agentrs Certifient of Recelpt, što bi se moglo prevesti i kao prijemna potvrda, no uobičajeni je naziv „špediterska potvrda. FCR isprava se najčešće ispostavlja u slučaju prodaje robe uz klauzulu EXW, a prodavalac želi imati dokaz o ispunjenju svoje obveze na temelju potvrde špeditera da je ovaj primio odnosnu robu. Ako se radi o kupoprodaji uz dokumentarni akreditiv, prodavalac će moći uz predočenje ispostavljenje isprave FCR naplatiti u ugovorenoj banci kupoprodajnu cijenu za isporučenu robu. Nakon što je FCR isprava predana kupcu, prodavalac više ne može raspolagati sa robom koja se odnosi na tu ispravu.Formular FCR je zelene boje, a sastoji se od originala i četiri kopije.

10.04.2310.04.23 2222

Skladišna potvrda FWR – službeni naziv na engleskom jeziku za ovu špeditersku ispravu je FIATA WAREHOUSE RECEPT, formular je narandžaste boje, nije prenosiv, osim ako na njemu ne stoji ustisnuta oznaka negotiable.

FWR je dokument skladišna potvrda koja se upotrebljava kao standardni dokument u nacionalnim okvirima i služi špediteru u njegovom skladišnom poslovanju.

Iako FWR dokument nije tzv. Skladišnica, on može biti upotrijebljen u mnogim skladišnim slučajevima, budući da je razlika između klasične skaldišnice i FWR isprave u pravom smislu vrlo mala. Naime, FWR se detaljno utvrđuju prava izdavaoca isprave, prijenos prava vlasništva kao i aktivna legitimacija za izručenje robe uz predočenje skladišnice.

10.04.2310.04.23 2323

FIATA STD Shippers Declaration for the Transport of Dangeraus Goods je potvrda pošiljaoca za prevoz opasne robe. Ovom potvrdom komitent špediteru izjavljuje da je roba o kojoj je riječ preuzeta na prevoz, dovoz, odnosno tranzit i da u potpunosti odgovara pravilima za prevoz opasne robe. Ovom potvrdom se potvrđuje da je roba propisno upakovano po domaćim propisima i međunarodnim pravilima.

FIATA FBL Combined Transport BILL of LADING je teretnica za kombinovani transport. Špediter preuzima obavezu da će prevesti robu ili osigurati odgovarajući ugovor sa važarinom o prevozu robe.

FCT je dokument kojim se potvrđuje da špediter od nalogodavca primio robu u dobrom stanju radi otpreme određenim putem i sredstvom.

10.04.2310.04.23 2424

10.04.2310.04.23 2525

10.04.2310.04.23 2626

10.04.2310.04.23 2727

ZAKLJUČAKŠpedicija je gospodarska djelatnost koja se bavi

organizacijom otpreme i dopreme robe,prevozom robe kroz neku zemlju i ostalim poslovima koji su s tim u vezi.

Špediciju kao aktivnost možemo opisati kao skup specifičnih funkcija,poslova,operacija,vještina i prvila koja djelotvorno omogućuju otpremu,dopremu i prevoz materijalnih dobara svim prevoznim sredstvima,svim prevoznim putevima u konvencionalnom -kombinovanom transportu.

Sam pojam špedicije se u istoriji prvi put susreće u 13 v. za vrijeme Mletačke Republike, a u savremenom smislu špedicija je poprimila široke razmjere pred kraj 18 vijeka

10.04.2310.04.23 2828

Trgovci su se sve više oslanjali na posebne specijalne posrednike, špeditere.

Na bazi dosadašnjeg trenda razvoja osnove europske transportne politike se mogu naznačiti kroz slijedeće:

-Formiranje europske koncepcije razvoja transportne i saobraćajne infrastrukture

-Integrisanje transportaistvaranje neprekidnih logističkih lanaca transporta i proiz.

-Promovisanje europske politike standarda i kvaliteta -Zaštita čovjekove okoline

-Apliciranje i identifikacija društvenih i ekonomskih kriterija kod izbora investicija u saobraćajnu infrastrukturu

10.04.2310.04.23 2929

Prevoz stvari odvija se različitim sredstvima – drumskog željezničkog, pomorskog, riječnog, vazdušnog saobraćaja.

Budućnost Evrope i fundament transportne politike ogleda se uubrzanom razvoju kombinovanog transporta odnosno razvijanju Logistike kao nosioca svih transportnih tokova sadašnje i buduće organizacije transportnih procesa u Evropi i svijetu.

Kombinovani transport će činiti osnove koncepcije transeuropskih strateških koridora pod parolom :. "Danas utovaramo sutra isporučujemo" na srednjim relacijama i

“Danas utovar prekosutra istovar isporuke" na dugim relacijama.