SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

SADRŽAJ

1

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

1.UVOD...........................................................................................................................................3

2. Položaj (Reljef)............................................................................................................................4

3. Stanovništvo................................................................................................................................5

3.1 RADNA SNAGA STRUKTURA I BROJ NEZAPOSLENIH..............................................6

3.2 STRUKTURA STANOVNIŠTVA PREMA POLOVIMA...................................................6

3.3 Etnički sastav prema popisu iz 2002......................................................................................7

3.4 OPŠTINA NOVI PAZAR......................................................................................................8

NACIONALNA PRIPADNOST STANOVNIŠTVA PO NASELJENIM MESTIMA..............8

4.POLJOPRIVREDA NOVOG PAZARA......................................................................................9

4.1 Poljoprivredna površina.........................................................................................................9

4.2 Poljoprivredna gazdinstva....................................................................................................10

4.3 POLJOPRIVREDNA STRUKTURA NOVOG PAZARA.................................................10

5. STRUKTURA PREDUZEĆA, USTANOVA I DRUGIH PRAVNIH LICA PREMA

DELATNOSTIMA........................................................................................................................11

5.1 Proizvodnja džins odeće i drugih odevnih predmeta od tekstila..........................................11

5.2 Proizvodnja obuće................................................................................................................12

5.3 Proizvodnja tapaciranog i pločastog nameštaja...................................................................12

6. PRIVREDA I RESURSI............................................................................................................13

7. ZAKLJUČAK............................................................................................................................15

LITERATURA..............................................................................................................................16

1.UVOD

2

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

Novopazarska regija ima i veoma interesantan reljef, povoljnu klimu, termalne izvore i

biljni i zivotinjski svet – sve ove prirodne potencijale potrebno je adekvatno valorizovati kroz

turizam. Ovim radom biće obuhvaćene i društveno-geografske karakteristike poput stanovnistva,

privrede i naselja koje su bitne za dobijanje kompletne slike ove regije i njene privredne

razvijenosti. Tema ovog rada je polažaj Novog Pazara, pa će upravo o tome u ovom radu i biti

posvećeno najviše pažnje. Obrađeni su i elementi kao što je materijalna baza za razvoj turizma i

turistički promet koji su bitni za utvrđivanje trenutnog stanja turizma ove regije ali i koji pružaju

preduslov za njegov dalji razvoj. Svi ovi potencijali novopazarske regije kojii su zapravo i

osnova daljeg turističkog razvoja će biti obuhvaćeni ovim radom1.

Slika 1. Grad Novi Pazar

2. Položaj (Reljef)

Novi Pazar je ekonomski i kulturni centar Sandžaka. Nalazi se na 290km južno od

Beograda, na deonici starog puta koji preko Ibarske magistrale vodi prema Podgorici i

1 К. Костић, Наши нови градови на југу (1922)

3

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

Jadranskom moru. Lociran je u zvezdastoj dolini reka Jošanice, Raške, Deževske i Ljudske, na

nadmorskoj visini od 496m. Okružen je visokim planinama Golijom i Rogoznom i Pešterskom

visoravni. Ukupna površina opštine sa 100 naseljenih mesta iznosi 742 km2. Njegov osnivač

Isa-beg Ishaković je podigao grad u neposrednoj blizini srednjovekovnog utvrđenja Trgovište,

poznatog pod imenom Ras. Prvi pisani dokument koji pominje ime Novi Pazar datira iz XV

vijeka, kada je Malo veće Dubrovačke republike odlučilo da u njemu postavi svog konzula. To

potvrđuje da je grad u to vreme već bio razvijen, zahvaljući svom izuzetnom geografskom

položaju, jer se nalazio na raskršću važnih puteva koji su vodili od Dubrovnika prema Nišu,

Sofiji, Istanbulu, Solunu, Beogradu, Pešti i Sarajevu. O Novom Pazaru su pisali brojni

putopsici, a čuveni Evlija Čelebija je u XVII veku zabeležio da je bio jedan od najvećih gradova

na Balkanu. Ime Novi Pazar ušlo je u svetske leksikone kao sinonim za Sandžak od 1878.

godine, kada je na Berlinskom kongresu kao corpus separatum čitava regija nazvana

Novpazarski Sandžak. Od Prvog svetskog rata, njegova sudbina postaje neizvesna, grad

intenzivno slabi i gubi na svom značaju. Kasnije, izgradnjom novih puteva preko moravsko-

vardarske doline, on postaje marginalizovan, daleko od važnih saobraćajnica i komunikacija.

Od tada je najnerazvijenije područje u bivšoj Jugoslaviji.

Reljef Novopazarske regije ima uglavnom brdsko-planinska svojstva. Izdvaja se

Pešterska visoravan, uske doline Ibra i Lima na istočnim, odnosno zapadnim granicama i

nevisoke planine Golije, Radočela, Rogozne, Giljeve, Ninaje, Jadovnika i Zlatara po obodnim

delovima Pešterske visoravni. Sastav zemljišta je veoma raznovrstan, pa se sreću škriljci,

peščari i konglomerati, krečnjaci, flišni sedimenti, dijaboz-rožnaci, magmatske stene, serpentini

i peridotiti, neogeni i kvartalni sedimenti.

Kraj je bogat prirodnim resursima. To je prostrana planinska teritorija, na kojoj se

optimalno smenjuju blagi i oštri usponi, rečni useci i doline, visoravni, veliki kompleksi

četinarskih šuma, prostrane livade i pašnjaci, a prostor ima izuzetno bogatu floru i faunu, obilje

čiste vode, termalnih i mineralnih izvora (Novopazarska i Rajčinovića banja i Slatinski i

Deževski kiseljak). Uz prirodne i ljudske resurse, kao i brojne spomenike kulture, Novi Pazar

ima velike potencijale za održiv razvoj – proizvodnju zdrave hrane i razvoj svih vidova turizma.

4

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

3. Stanovništvo

Prema zvaničnom popisu iz 1991. godine, Novi Pazar ima 85.583 

stanovnika. Etnički sastav stanovništva čine Srbi sa 22.36%, Bošnjaci sa 

75.37%, Crnogorci sa 0.27%, Albanci sa 0.25% i ostali sa 1.75%. Prema podacima Crvenog

krsta i nevladinih organizacija, oko 6.000 stanovnika čine raseljeni sa Kosova , izbjeglice iz

Makedonije, BiH i Hrvatske. Prema nezvaničnim podacima, Novi Pazar danas broji preko

120.000 stanovnika2.

Slika 2. Grafik promene broja stanovništva

Na teritoriji grada Novog Pazara se izdvajaju dve klimatske oblasti: planinska i

kontinentalna

2 Књига 9, Становништво, упоредни преглед броја становника 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Београд, мај 2004.

5

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

3.1 RADNA SNAGA STRUKTURA I BROJ NEZAPOSLENIH

Nagli skok zaposlenih je pre svega posledica legalizacija poslovanja kroz evidentiranje

zaposlenih, ali delom i zbog realizovanih socijalnih programa koji su omogućili otpuštenim

radnicima iz privatizovanih društvenih sistema da se prekvalifikuju i započnu posao u

privatnom sektoru3.

3.2 STRUKTURA STANOVNIŠTVA PREMA POLOVIMA

Prema polnoj strukturi, iako je go tovo uvek bio ujednačen broj muš karaca i žena, u

1971, 1981 i 1991. godini, muškarci su ne zna tno prednjačili. U poslednjem po pisu iz 2002.

godine, više je registrovano ženskog (50,5%) od muš kog stanovništva (49,5%).

3 Књига 9, Становништво, упоредни преглед броја становника 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Београд, мај 2004.

6

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

Po ukupnom broju stanovnika starijeg od 15 godina prema školskoj spremi i pismenosti,

stanje se prilično poboljšalo u odnosu na raniji period. Najbrojniji su oni sa osnovnim

obrazovanjem (36,42%), zatim sa srednjim (34,86%) dok 3,44% čine oni sa visokim

obrazovanjem. Ukupan broj nepismenih čini 5,18% koji generalno čini najstariji kontigent

stanovništva.

3.3 Etnički sastav prema popisu iz 2002.

Bošnjaci46.339 84,86%

Srbi 6.724 12,31%

Muslimani 904 1,65%

Albanci 120 0,21%

Jugosloveni 105 0,19%

Crnogorci 93 0,17%

Hrvati 19 0,03%

Goranci 15 0,02%

Rusi 12 0,02%

Slovenci 7 0,01%

Romi 7 0,01%

Rumuni 5 0,00%

Makedonci 5 0,00%

Mađari 4 0,00%

7

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

Slika 3. Grad Novi Pazar

3.4 OPŠTINA NOVI PAZAR

NACIONALNA PRIPADNOST STANOVNIŠTVA PO NASELJENIM MESTIMA

(Popis 2002. godina)

U Novom Pazaru (g) : Albanci (0.22%), Bošnjaci (84.86%), Bugari (0.004%), Goranci

(0.03%), Crnogorci (0.17%), Jugosloveni (0.19%), Mađari (0.007%), Makedonci (0.009%),

Muslimani (1.65%), Nemci (0.002%), Romi (0.01%), Rumuni (0.009%), Rusi (0.02%), Slovenci

(0.01%), Srbi (12.31%), Hrvati (0.03%), Česi (0.002%).

U Aluloviću : Srbi (100%).

U Bajevici : Bošnjaci (99.47%).

U Banji : Bošnjaci (81.33%), Crnogorci (0.21%),  Muslimani (1.07%), Rusi (0.21%),

Srbi (16.95%), Hrvati (0.21%).

8

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

U Barama : Srbi (100%).

U Batnjiku : Srbi (94.83%).

U Bekovi : Srbi (100%).

U Dojinoviću : Srbi (100%).

U Dolcu : Srbi (100%).

U Doljanima : Bošnjaci (3.37%), Srbi (96.63%).

U Dragočevu : Srbi (100%).

U Dramiću : Srbi (98.75%).

U Žunjeviću : Mađari (0.47%), Srbi (99.05%).

U Zabrđu : Muslimani (48.98%), Srbi (51.02%).

U Zlataru : Srbi (100%).

U Ivanči : Bošnjaci (96.68%), Muslimani (0.25%), Srbi (2.95%).

U Izbici : Bošnjaci (48.28%), Crnogorci (0.20%), Jugosloveni (1.13%), Mađari (0.007%),

Muslimani (11.39%), Romi (0.62%), Srbi (37.92%).

4.POLJOPRIVREDA NOVOG PAZARA

4.1 Poljoprivredna površina

Gotovo polovinu teritorije opštine Novi Pazar (36.270 ha), čini poljoprivredno zemljište.

S obzirom na dominantno planinski karakter prostora, u ukupnim poljoprivrednim površinama

preovlanujuprirodni travnjaci (70,85%), od kojih livade čine 29,55% ili 10.717 ha, a pašnjaci

41,3% ili 14.981ha. Oranice čine relativno visokih 23,77% ili 8. 620 ha, a voćnjaci 1. 952 ha4.

4 Ј. Цвијић, Основе за географију и геологију Македоније и Старе Србије, III (1911

9

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

Način korišćenja poljoprivredne površine, društvena i individualna poljoprivredna

domaćinstva:

Pašnjaci 41,30%

Oranice i bašte 23,77%

Voćnjaci 5,38%

Livade 29,55%

4.2 Poljoprivredna gazdinstva

Broj poljoprivrednih gazdinstava na početku 2007. godine iznosio je 2.148. Osnovni cilj

registracije poljoprivrednih gazdinstava je sa jedne strane mogućnost apliciranja za pre svega

kratkoročne kredite Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede. Drugi razlog je

novčana podrška nekomercijalnim poljoprivrednim gazinstvima.

4.3 POLJOPRIVREDNA STRUKTURA NOVOG PAZARA

Od ukupnog broja registrovanih stanovnika, poljoprivredno stanovništvo čini 10%. Od

ovog broja, individualni poljoprivrednici čine 58%. Aktivno poljoprivredno stanovništvo

59,10% Izdržavano poljoprivredno stanovništvo 40,90%

Privredna struktura se kreće u pravcu dominantne uloge industrije (tekstila, kožne obuće,

drvneindustrije) i jako opadanje učešća poljoprivrede uz pojačano učešće tercijarnih delatnosti i

usluga i to u privatnom sektoru. Uvođenjem tržišnih principa privređivanja i svojskim

prestruktuiranjem, razvoj privatnog sektora dobija sve više na značaju tako da privatni kapital

ulazi polako u sve privredne delatnosti.

Počev od 1990. godine dolazi do naglog razvoja privatnog sektora. Osniva se veliki broj

privatnih preduzeća, radnji, agencija i slično. Ulaganjem u razvoj industrije i drugih oblasti

postignuti su krupni rezultati na privrednom jačanju Grada Novog Pazara koji će kroz program

10

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

održivog razvoja i stvaranje povoljne klime za investitore postići očekivane rezultate u

privrednom razvoju. Razvoj privrede omogućio je brži porast zaposlenosti.

U Novom Pazaru je aktivno 747 malih i srednjih preduzeća u privatnom vlasništvu

(januar 2006. godine). Dakle, sektor malih i srednjih preduzeća u privatnom vlasništvu čini

94,3% svih preduzeća u opštini. Mala preduzeća čine 98% preduzeća u sektoru malih i srednjih

preduzeća. Relativno visoko učešće sektora trgovine, kako u stvaranju narodnog dohodka tako i

u ukupnom broju malih i srednjih preduzeća, pre svega je posledica niskog nivoa ukupne

privredne aktivnosti, a ne objektivnog rasta i modernizacije privredne strukture. Privatna

preduzeća na teritoriji grada Novi Pazar su prosečne starosti 10-15 godina i sa jednostavnom

organizacionom strukturom - vlasnik je ujedno i menadžer5. Na osnovu analiza potreba fokus

grupe najveći problemi u poslovanju su nedostatak stručne radne snage i menadžerskog kadra

kao i komplikovane administrativne procedure za izvoz i uvoz robe. Najveći broj posluje na

domaćem tržištu i ima oblik organizovanja DOO i OD. Takone iskazane su potrebe u pružanju

nefinansijskih usluga: istraživanje i analiza tržišta, poslovno povezivanje i marketinška podrška

za nove proizvode. Evidentna je potreba za institucionalnom podrškom u cilju formiranja

različitih oblika udruživanja, razmene iskustava i zajedničkih nastupa na tržištu, imajući u vidu

izvoznu orijentisanost većine preduzeća. Odrenene oblike podrške kao što su: izrada biznis

planova i konsultacije opšteg tipa, mala i srednja preduzeća mogu dobiti od Agencija za

ekonomski razvoj Sandžaka (SEDA), koja pruža kosultantsku podršku na teritorijama Novi

Pazar, Sjenica i Tutin.

Grad ima velike potencijale za održivi razvoj - proizvodnju zdrave hrane i razvoj svih

vidova turizma.

5. STRUKTURA PREDUZEĆA, USTANOVA I DRUGIH PRAVNIH LICA PREMA DELATNOSTIMA

5.1 Proizvodnja džins odeće i drugih odevnih predmeta od tekstila

U regionu ima preko 400 radnji i preduzeća koja se bave proizvodnjom odeće i drugih

odevnih predmeta za decu i odrasle, a koja raspolažu modernom i savremenom opremom.

Veliki izbor modela, zastupljenost svih veličina i izrada dovedena do savršenstva, čine

prepoznatljivim proizvode kako na domaćem tako i na inostranom tržištu. Osnovni zadatak 5 Народна енциклопедија (1927), чланак Војислава Радовановића, доцента Универзитета у Скопљу

11

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

vodećih proizvonača je da se učini korak dalje, koji znači ulaganje u izgradnju savremenih

proizvodnih kapaciteta, obrazovanje robnih marki, opreme i kontinuirano i stabilno osvajanje

domaćeg, a posebno inostranog tržišta.

5.2 Proizvodnja obuće

Zastupljena je proizvodnja muške, ženske i dečje obuće. Preduzeća iz ove oblasti prate

zahteve tržišta, kada je u pitanju dizajn obuće, pa zahvaljujući tome kao i dugoj tradiciji u izradi

kvalitetne i udobne obuće, uživa poverenje potrošača na domaćem ali i na inostranom tržištu. U

narednom 41 periodu fokusiraće se na modernizaciji proizvodnih pogona čime bi se povećali

proizvodni kapaciteti, a time i doprinos razvoju privrede uopšte.

5.3 Proizvodnja tapaciranog i pločastog nameštaja

Fabrike raspolažu dobrim kadrovskim i tehnološkim potencijalom, a zahvaljujući

njihovim dizajnerima i konstruktorima razvijen je širok proizvodni program koji se stalno

razvija i dopunjava. Uspešni nastupi na sajmovima nameštaja i plasman proizvoda u svim

krajevima Srbije i Crne Gore, najbolji su pokazatelj da je tržište prihvatilo proizvode ovih

fabrika.

Najveći resurs Novog Pazara su kreativni ljudi. Preko 700 privatnih preduzeća se bavi

proizvodnjom odeće, obuće i nameštaja, uslužnim delatnostima i trgovinom. Novi Pazar je

trenutno najveći proizvonač džins odeće u Republici Srbiji. Tekstilna i odevna industrija su se

tokom nekoliko poslednjih decenija ukorenile u Gradu dajući značajan doprinos njegovoj

privredi.

12

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

6. PRIVREDA I RESURSI

Društvena privreda uglavnom ne radi, za razliku od privatnog sektora koji je veoma

razvijen. Najveći resurs Novog Pazara su kreativni ljudi, koji su tokom posljednjih decenija, bez

ičije pomoći, osnovali veliki broj privatnih malih i srednjih preduzeća, čiji je broj preko 6.000.

Preko 500 privatnih preduzeća se bavi proizvodnjom odjeće, obuće i namještaja, a ostala

pretežno uslužnim djelatnostima i trgovinom. Značajnu ulogu imaju i transport robe i putnički

saobraćaj sa preko 2.650 firmi za prijevoz robe i putnika. Novi Pazar je trenutno najveći

proizvođač džins odjeće u Srbiji i Crnoj Gori. Čitav kraj je također bogat prirodnim resursima.

To je prostrana planinska teritorija, na kojoj se optimalno smenjuju blagi i oštri usponi, riječni

usjeci i doline, visoravni, veliki kompleksi četinarskih šuma, prostrane livade i pašnjaci, a

prostor ima izuzetno bogatu floru i faunu, obilje čiste vode, termalnih i mineralnih izvora

(Novopazarska i Rajčinovića banja i Slatinski i Deževski kiseljak). Uz prirodne i ljudske resurse,

kao i brojne spomenike kulture, Novi Pazar ima velike potencijale za održiv razvoj - proizvodnju

zdrave hrane i razvoj svih vidova turizma.

Položaj opštine, istorijsko nasleđe i ostali činioci, uslovili su pravce razvoja opštine.

Privredni razvoj opštine ima za cilj savlađivanje zaostalosti i stvaranje uslova za smanjenje

nezaposlenosti. Sadašnji privredni potencijali govore o dominantnom učešću tekstilne i

obućarske industrije. U društvenom sektoru najznačajnija preduzeća su:

1. Tekstilni kombinat "Raška"

2. Fabrika trikotaže " Raška"

3. Savremena konfekcija " Raška"

4. Fabrika obuće " Ras"

5. IMG " Sloga"

6. IRMG " Ukras"

7. " Minel"

8. " Iskra-metali"

9. " Iskra akumulatori"

10. Pogon" Petoletke"

13

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

11. Pogon " Reznog alata"

12. Pogon " Crvene zastave".

Teškoće u privređivanju zadnjih godina dovele su do stagnacije u radu i razvoju

društvenih preduzeća, izuzev "IMG Sloga", "IRMG Ukras" i "Minel", koje i sada uspešno rade.

Počev od 1990. godine, dolazi do naglog razvoja privatnog preduzetništva. Osniva se veliki broj

privatnih preduzeća, radnji, agencija, ordinacija i drugo. Danas u Novom Pazaru ima preko 450

privatnih preduzeća i preko 2750 samostalnih radnji. Oko 280 samostalnih proizvođačkih radnji i

preduzeća bavi se proizvodnjom odevnih predmeta (ponajviše od teksasa), a 100 proizvodnjom

obuće, te tako Novi Pazar postaje najveći proizvođač džins odeće u Jugoslaviji, a sve više

zauzima značajnije mesto u proizvodnji kvalitetne obuće.

Područje opštine Novi Pazar tradicionalno je orijentisano na poljoprivrednu proizvodnju,

posebno na stočarstvo, iako prirodni uslovi omogućavaju razvoj voćarstva i ratarstva, 80%

poljoprivrednih površina opštine je u funkciji stočarstva. 

Zahvaljujući privrednoj inicijativi formirano je više farmi koka nosilja i mlekara "Ljin" u

Šaronjama. Na padinama Golije i Rogozne realizuje se program proizvodnje semenskog

krompira na 30 hektara u organizaciji PIK "Takovo" iz Gornjeg Milanovca. Pušten je u rad

Agroindustrijski kompleks (Silos i Mlin) sa pratećim sadržajima.

Preko 90% prometa u trgovini ostvaruje se u privatnom sektoru. Pored 700 privatnih trgovinskih

radnji u Novom Pazaru uspešno rade i dve privatne moderne robne kuće. U društvenom sektoru

trgovinom se bavi "Uniprom", "Sloboda", " Jošanica" i "Vojin Popovic".

U Novom Pazaru postoje značajni kapaciteti društvenih preduzeća kao što je ugostiljesko

preduzeće "Lipa" sa hotelima "Vrbak" , "Raj" i "Sopoćani" i većim brojem drugih ugostiteljskih

objekata. Pored ovih objekata tu su i privatni hoteli "Tadž" i "Cannes", i preko 400 samostalnih

ugostiteljskih radnji koje prezentiraju novopazarsku ugostiteljsku i turističku ponudu.

Novopazarska i Rajčinovićka banja pružaju uslove za razvoj banjskog i zdravstvenog turizma.

Zimski turizam ima najbolju perspektivu na Goliji, ali je od velikog značaja predstojeća

izgradnja jedne žičare kod sela Kominja.

14

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

7. ZAKLJUČAK

Novi Pazar ima burnu i bogatu prošlost. Među najvažnije kulturnoistorijske spomenike

svakako spadaju:

Petrova crkva sagrađena u X veku nad ilirskim kneževskim tumulom i na ostacima

poznijeg ranohrišćanskog objekta u obliku rotonde sa upisanim četvorolistom

Manastir Đurđevi stupovi, zadužbina Stefana Nemanje, iz XII vek

Manastir Sopoćani, čiji je osnivač kralj Uroš I, iz XIII veka

Gradska tvrđava sa Kulom motriljom iz XV veka, izgrađena po nalogu osnivača grada

Isa-bega Ishakovića

Hamam (kupatilo) iz XV veka, zaostavština Isa-bega Ishakovića, osnivača grada

Altun-alem džamija iz XVI veka, delo čuvenog neimara Muslihudina Abdulganija

Amir-agin han (konak) iz XVII veka

U gradu se nalaze dva univerziteta - Državni univerzitet u Novom Pazaru i Univerzitet u Novom

Pazaru, kao i Fakultet za islamske studije. U Novom Pazaru postoji i medresa koja je jedina

islamska srednja škola u Srbiji Medresa "Gazi Isa-beg", Novi Pazar. Medresa je osnovana u 15.

veku pod nazivom Sinan-begova medresa. Kasnije medresi je promenjeno ime u Gazi Isa-beg u

čast osnivača Novog Pazara i mnogih drugih naselja i zadužbinara velikog broja zadužbina

u Skoplju i drugim mestima koja je osnovao. Potpuno je prestala sa radom u septembru 1946.

godine, a ponovo počela sa radom 17. septembra 1990. godine kao jedina srednja islamska škola

u Srbiji. U okviru medrese „Gazi Isa-beg“ je ustanovljeno i žensko odeljenje 1996. godine.

U naselju Novi Pazar živi 37863 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi

31,7 godina (31,1 kod muškaraca i 32,2 kod žena). U naselju ima 13230 domaćinstava, a

prosečan broj članova po domaćinstvu je 4,13. Ovo naselje je u uglavnom

naseljeno Bošnjacima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je

porast u broju stanovnika.

15

SEMINARSKI RAD POLOŽAJ NOVOG PAZARA

LITERATURA

1. Etnicki procesi i etnicka struktura stanovništva Novog Pazara / Ejup Mušović ; urednik Petar Vlahović

2. К. Костић, Наши нови градови на југу (1922)

3. Књига 9, Становништво, упоредни преглед броја становника 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Београд, мај 2004.

4. Ј. Цвијић, Основе за географију и геологију Македоније и Старе Србије, III (1911

5. Народна енциклопедија (1927), чланак Војислава Радовановића, доцента Универзитета у Скопљу

6. www.wikipedia.rs

16