OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA G.J. BLIZANAC - DEBELICA · 2017. 5. 30. · G.J "Blizanac - Debelica" prostire se u jugozapadnom delu Republike Srbije, severno od Novog Pazara. Prema geografskom

J. P. "SRBIJAŠUME", BEOGRAD Š.G. "Šumarstvo"- Raška Š.U. "Novi Pazar"- Novi Pazar

OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA ZA

G.J. "BLIZANAC - DEBELICA" (2018-2027)

Biro za planiranje i projektovanje u šumarstvu Beograd, 2017.

Mihaila Pupina 113

Beograd

2 Osnova gazdovanja šumama za GJ “ Blizanac - Debelica ”

Mihaila Pupina 113

Beograd


0. UVOD

I Uvodne informacije i napomene

Gazdinska jedinica "Blizanac - Debelica" nalazi se u sastavu Gornjeibarskog šumskog područja, Jugozapadne šumske oblasti kojim gazduje Šumsko gazdinstvo "Šumarstvo" - Raška, preko šumske uprave "Novi Pazar" u Novom Pazaru, kao sastavni deo J.P. "Srbijašume" - Beograd.

Ova gazdinska jedinica prostire se na površini od 2.503,91ha, a podeljena je na 81 odeljenje.

Prikupljanje podataka za izradu OGŠ izvršeno je u leto - jesen 2016. godine po jedinstvenoj metodologiji za državne šume, a dendrometrijski podaci su obrañeni mehanografski u okviru gazdinskih klasa i po jedinstvenom informativnom sistemu.

Za gazdinsku jedinicu "Blizanac – Debelica" ovo je četvrto ureñivanje po redu, OGŠ za GJ " Blizanac - Debelica " rañena je prema odredbama Zakona o šumama (Sl. gl. RS br 30/10, 93/12 i 89/15) i Pravilnika o sadržini osnova i programa gazdovanja šumama, godišnjeg izvoñačkog plana i privremenog godišnjeg plana gazdovanja privatnim šumama (Sl. gl. RS br.122/03), ostalih Zakona koji se odnose na gazdovanje šumama, planskih dokumenata većeg ranga važnosti tj. usklañenosti sa Opštom osnovom (period važnosti od 01.01.2009. do 31.12.2018.godine) za Gornjeibarsko šumsko područje.

Važnost Osnove gazdovanja šumama je od 01.01.2018. do 31.12.2027. godine.

Ova OGŠ ima sledeće delove: - Tekstualni deo - Tabelarni deo - Karte

Mihaila Pupina 113

Beograd


1.0. PROSTORNE I POSEDOVNE PRILIKE

1.1. Topografske prilike

1.1.1. Geografski položaj

G.J "Blizanac - Debelica" prostire se u jugozapadnom delu Republike Srbije, severno od Novog Pazara.

Prema geografskom položaju nalazi se izmeñu 17°.54` i 18°07` istočne geografske dužine i 43°08` i 43°18` severne geografske širine od Pariza.

Po administrativnoj podeli ova gazdinska jedinica nalazi se na teritoriji opštine Novi Pazar, a u privrednom smislu pripada Raškom okrugu. Po katastarskoj podeli G.J. se prostire na području 42 katastarske opštine.

G.J. "Blizanac - Debelica" dobila je naziv po karakterističkim visovima koji se nalaze na ovom području.

1.1.2. Granice

Granice državnog poseda ustanovljene su prilikom katastarskog premera. Površinu ove G.J. čini jedan veći kompleks šuma sa nekoliko izdvojenih manjih i većih delova okruženih privatnim posedom.

Sa severa i severoistoka graniči se sa g.j. "Bukovik-Vlašica-Treštenac" (Š.U."Raška") i privatnim posedom opštine Ivanjica, sa zapada Ljudskom rekom koja je ujedno i granica izmeñu ove i g.j. "Ninaja-Koznik", sa jugoistoka granica je reka Raška i privatni posed, a sa jugozapada graniči se sa g.j. "Turjak-Vršine".

Obeležavanje unutrašnjih i spoljnih granica izvršeno je po standardima JUS-a za obeležanje oznaka na terenu.

Sporne granice u ovoj gazdinskoj jedinici nisu registrovane.

1.1.3. Površina

Šume, šumsko zemljište i ostalo zemljište ha % 1. visoke prirodne sastojine 7,47 0,3

2. veštački podignute sastojine 222,54 8,9

3. izdanačke šume 1334,86 53,3

4. šikare 21,46 0,9

5. šibljaci 65,54 2,6

Obraslo 1651,87 66,0 6. šumsko zemljište 824,90 32,9

7. neplodno zemljište 0,24 0,0

8. zemljište za ostale svrhe 23,90 1,0

9. zauzeće 3,00 0,1

Neobraslo zemljište 852,04 34,0 Ukupno gazdinska jedinica 2503,91 100,0 10. tuñe zemljište 69,61

Ukupna površina gazdinske jedinice iznosi 2503,91ha.

Ukupno obraslo zemljište zauzima 1651,87ha (66,0%) površine, od toga visoke šume zauzimaju 7,47ha (0,3%), V.P.S. 222,54ha (8,9 %), izdanačke šume 1334,86ha (53,3%), šikare 21,46ha (0,9%), i šibljaci 65,54ha (2,6%) od ukupne površine gazdinske jedinice.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ukupno neobraslo zemljište učestvuje sa 852,04ha (34,0 %), od toga na šumsko zemljište otpada 824,9 ha (32,9%), na neplodno 0,24ha (0,0%), na zemljište za ostale svrhe 23,9 ha (1,0%), a na zauzeća 3,0ha (0,1%) od ukupne površine gazdinske jedinice.

1.2. Imovinsko pravno stanje

1.2.1. Državni posed

U površinu gazdinske jedinice ušle su sve katastarske čestice (parcele), koje su državno vlasništvo, a korisnik je JP "Srbijašume" - Beograd, po katastru nepokretnosti opština Novi Pazar, a nalaze se u napred navedenim granicama gazdinske jedinice (poglavlje 1.1.2.).

Ukupna površina državnog poseda ove gazdinske jedinice kojim gazduje Š.U. "Novi Pazar" - iznosi 2503,91ha.

1.2.2. Privatni posed

Površina tuñeg zemljišta (enklava) unutar ove gazdinske jedinice iznosi 69,61ha.

Najčešće se ove površine koriste kao livade, pašnjaci i šume.

Način korišćenja ovih enklava kao i njihova veličina nema bitnijeg uticaja na gazdovanje šumama u okviru gazdinske jedinice.

1.2.3. Rekapitulacija za gazdinsku jedinicu

Površina Redni broj

Kodni broj

K.O. Broj

parcela ( m2 ) 1 5421 Aluloviće 99 367261 2 5422 Bekova 55 1976677 3 5423 Boturovina 2 11866 4 5431 Vranovina 63 1360602 5 5435 Vever 35 1079077 6 5436 Vidovo 4 6770 7 5437 Vojniće 14 171269 8 5441 Goševo 4 184351 9 5446 Deževa 3 6335 10 5448 Dramiće 137 1197395 11 5450 Dojinoviće 5 10764 12 5455 Ivanča 1 4878 13 5462 Kovačevo 74 825419 14 5463 Kosuriće 44 873525 15 5464 Kuzmičevo 103 1727039 16 5467 Koprivnica 10 283155 17 5473 Miščiće 3 15980 18 5477 Novi Pazar 18 43988 19 5481 Okose 7 265468 20 5483 Polokce 14 641742

20/1 5483 Polokce 4 254485 21 5484 Pusta Tušimlja 1 7137 22 5485 Pustovlah 48 1243303

Mihaila Pupina 113

Beograd


Površina Redni broj

Kodni broj

K.O. Broj

parcela ( m2 ) 23 5486 Prćenova 41 231633 24 5489 Postenje 55 793273 25 5490 Pavlje 108 1363754 26 5491 Pobrñe 16 194179 27 5493 Pope 44 733322 28 5494 Požežina 26 326414 29 5496 Rajkoviće 32 50681 30 5497 Rast 55 847645 31 5500 Radaljica 4 331944 32 5502 Skukovo 16 208778 33 5503 Stradovo 16 652950 34 5504 Srednja Tušimlja 23 428815 35 5505 Sudsko Selo 70 137649 36 5507 Sitniče 41 1436035 37 5510 Tenkovo 39 721328 38 5511 Tunovo 148 1559579 39 5512 Rajčinovačka Trnava 25 991261 40 5518 Šaronje 52 855199

41 5520 Štitare 8 616143

Ukupno: 1567 25039068

Mihaila Pupina 113

Beograd


2.0. EKOLOŠKE OSNOVE GAZDOVANJA

2.1. Reljef i geomorfološke prilike

G.J. "Blizanac-Debelica" nalazi se u severnom - severoistočnom delu Opštine Novi Pazar, a pripada brdsko-planinskoj oblasti. U orografskom pogledu teren na kome se prostire ova G.J. je jako izražen, sa srednje strmim i strmim stranama i usečenim vodotocima (Deževska reka i njene pritoke). Najniža kota u gazdinskoj jedinici je 453 mnv. u dolini reke Raške, kod mesta zvanog Kotline, a najviša kota je na 1605 mnv. (Oštro brdo).

Dominantni visovi su Debelica (1122 mnv.), Blizanac (968 mnv.) po kojima je ova G.J. i dobila ime, zatim Oštro Brdo (1605 mnv.), Popovica (966 mnv.), Gradina (942 mnv.), kao i mnogi drugi visovi.

Glavna ekspozicija je južna, zatim jugozapadna i jugoistočna, sa svim lokalnim ekspozicijama.

2.2. Geološka podloga i tipovi zemljišta

Ovaj deo Srbije odlikuje se veoma raznolikim geološkim sastavom. Pojavljuju se različiti geološki sedimenti od paleozitskih do kvartarnih. Njihova zastupljenost je nejednaka, pa im je i uloga u obrazovanju zamljišta različita, a najzastupljenije su magmatske stene i paleozojski škriljci.

Od magmatskih stena najznačajniji su deciti i andeziti, a obe su praćene masama tufova i tufita. Zemljišta na ovim formacijama su peskovita ili glinasta, zavisno od mineralnog sastava i jačine hemijskog raspadanja. Obično ova zemljišta su plitka, jer se nalaze na padinama i podložna su eroziji.

Paleozojski škriljci sastoje se od pločastih zelenih filita i glinaca, glinastih škriljaca i peščara. Relativno se brzo raspadaju i zemljišta se dosta lako obnavljaju. Materijal koji nastaje raspadanjem može biti peskovit ili glinovit. Zemljišta su najčešće kisela, plitka i podložna eroziji.

2.2.1. Tipovi zemljišta

Različita geološka podloga i specifični orografski i klimatski činioci uticali su na tok pedogenoze i uslovili su stvaranje različitih tipova zemljišta. Zato se na eruptivnim serpentinskim i drugim podlogama sreću razni tipovi u različitim fazama, čak i na manjim rastojanjima i sličnim klimatskim i biotičkim uslovima. Ovo se objašnjava činjenicom da geološka podloga na plitkim i nerazvijenim zemljištima u brdsko-planinskim oblastima ima jači uticaj nego na dublja i razvijenija zemljišta u ravnicama i širokim rečnim dolinama.

Smeña skeletoidna zemljišta na andezitu

Ovo zemljište zauzima veći deo ove jedinice. Po razvijenosti i dubini profila ovo zemljište je veoma heterogeno. Karakteriše se profilom A-C, A-Ac-C, kod A-(B)-C. Na erodiranim terenima sreće se profil (A)-C. Dubina ovakvih zemljišta kreće se kod nerazvijenih do 25cm. Razvijeno smeñe zemljište profila A-(B)-C duboko je 35-50cm, a na blažim terenima može se naći i nešto dublje zemljište. Struktura A horizonta je zrnasta kod plićih, a sitno rogljasta kod dubljih zemljišta. Podlogu (horizont C) najčešće čine razdrobljeni komadi andezita i dacita. Po mehaničkom sastavu zemljište na andezitu spada u srednje vlažnu i laku ilovaču. Fizičke osobine ovog zemljišta proizilaze iz mehaničkog sastava i dubine.

Dobro propušta i upija vodu, ali samo kada je pod vegetacijom, u protivnom, znatan deo vode otiče površinski, izazivajući eroziju. Na hemijske osobine, pored matične stene, utiče i razvojna faza zemljišta, ekspozicija, nadmorska visina i drugi faktori. Plića zemljišta imaju slabo do srednje, a dublja srednje do vrlo kiselu reakciju. Proizvodna vrednost smeñe skeletnog zemljišta na andezitu je uslovljena dubinom profila, nagibom terena, stanjem erozije i dr. Pošto je zemljište većinom plitko i podložno eroziji pogodno je jedino za šumu.

Kiselo rudo i smeñe zemljište na paleozojskim škriljcima

Zauzima takoñe dobar deo jedinice. Teren je izlomljen i obiluje vodotocima i nagibima. Zemljište je obraslo šumama, a gde je šuma nestala, zemljište se koristi za pašnjake, livade i njive. Promena načina korišćenja izazvala je promene u morfološkom izgledu i drugim osobinama, a na nekim mestima primećeni su erozioni procesi. Svi ovi činioci uticali su da zemljište na paleozojskim škriljcima ostaje trajno plitko sa nedovoljno izraženim profilima. Dubina retko prelazi 25cm i na blažim nagibima. Karakteriše se horizontom Ao-A-C. Struktura A horizonta je sitno zrnasta. Horizont C je razdrobljen ili kompaktan škriljac. Ova zemljište po sastavu spada u laku i srednje tešku ilovaču. Kod plićih zemljišta udeo skeleta je veći.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Vodu propušta i upija sloj u kojem je proces raspadanja škriljca u toku. Kompaktni škriljci ne propuštaju vodu, te je površinsko oticanje znatno. Po hemijskim osobinama ovo zemljište spada u kiselo zemljište. Proizvodna vrednost rudog i smeñeg zemljišta na škriljcima je dobra za šumu.

Posmeñena rendzina - smeñe zemljište na krečnjaku

Ovo zemljište odlikuje se profilom A-(B)-C. Prosečna dubina je 40-60cm. Humusni horizont -A- je plitak oko 20cm, smeñi -B- horizont je dubok 20-40cm. Po sastavu spada u smeñu tešku glinušu ili tešku ilovaču.

2.3. Hidrografske karakteristike

G.J. "Blizanac-Debelica" čini najvećim delom sliv Deževske reke sa njenim pritokama (Šaponjska reka i mnogobrojni potoci), zatim deo koji pada na levu obalu Ljudske reke, koja sa jugozapada čini prirodnu granicu ove gazdinske jedinice. Manji deo ove G.J. nalazi se u slivu Tušimlja.

Sa jugoistočne strane ovu G.J. oivičava reka Raška u koju se ulivaju napred navedene reke i potoci.

Hidrografska situacija na prostoru gazdinske jedinice je relativno povoljna. Veći vodotoci (reke i veći potoci) imaju vodu u toku cele godine, dok manji potoci presušuju.

Duž reka Ljudska reka, Deževska reka i reka Raška nalaze se veće i manje aluvijalne ravni.

2.4. Klima

Klima je važan činilac u pedogenezi zemljišta i odlučujući faktor za razvoj odgovarajućih biljnih zajednica i vrsta drveća kako preko temperaturnih pokazatelja, veličine i raspodele vodenih taloga, strujanje vazduha, tako i drugih komponenata koji utiču na rasprostranjenje biljnih zajednica.

Prema klimatskoj reonizaciji Srbije gazdinska jedinica pripada III klimatskom reonu, odnosno IIIe podreonu. Osnovne karakteristike III klimatskog reona koji obuhvata najveći deo Republike Srbije ima kontinentalne karakteristike. Region III klimatskog reona nema prave karakteristike kontinentalne klime jer se oseća uticaj Sredozemnog i Jadranskog mora.

Osnovne karakteristike IIIe klimatskog podreona koji obuhvata ovu gazdinsku jedinicu uzete su na osnovu podataka meteorološke stanice u Novom Pazaru.

Vodeni talozi

Pod vodenim talozima podrazumevamo sve vrste kondenzovane i sublimirane vodene pare u atmosferi, koje padaju na zemlju u tečnom ili čvrstom stanju. Godišnje količine padavina iznose 575.2mm. Najveća količina padavina je u decembru i martu mesecu, a najsuvlji mesec je jul.

Vodeni talozi u mm (Meteorološki godišnjak, 2015.):

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god Novi Pazar 41.8 58.6 67.5 63.1 43.7 67.1 3.4 49.9 52.6 68.9 54.2 4,4 575.2

Relativna vlažnost vazduha

Relativna vlažnost vazduha je veoma značajan faktor za razvoj šuma i javlja se kao opredeljujući faktor transpiracije biljaka i površinskog isparavanja. Vlažnost zemljišta najviše zavisi od relativne vlage vazduha.

Relativna vlažnost vazduha je najveća u zimskim mesecima kada su temperature niske, dok je u toku leta najniža. Suvoća vazduha leti ima za posledicu veliku evapotranspiraciju i isušivanje zemljišta do znatne dubine. Najniže vrednosti ima u aprilu, maju i junu, a najviše u decembru, januaru i februaru. Prosečna godišnja relativna vlažnost vazduha iznosi 81%, što odgovara kontinentalnom klimatu.

Srednja mesečna relativna vlažnost vazduha u % (Meteorološki godišnjak, 2015.):

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god. Novi Pazar 90 87 85 77 76 76 69 71 78 85 82 91 81

Mihaila Pupina 113

Beograd


Temperatura vazduha

Temperatura vazduha u °C (Meteorološki godišnjak, 2015.):

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god. Novi Pazar 1.0 2.6 5.2 8.9 15.0 17.7 22.4 22.0 17.6 10.5 6.0 1.4 10.9

• Najtopliji mesec je jul, a najhladniji januar. • Apsolutni maksimum temperature iznosi 39.0 ºC. • Apsolutni minimum temperature iznosi – 20.0 ºC.

Srednja maksimalna temperatura vazduha u °C:


Srednja minimalna temperatura vazduha u °C:

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god. Novi Pazar -2.8 -2.4 1.1 3.5 9.4 12.2 14.9 14.7 12.1 7.0 0.9 -2.5 5.7

Oblačnost

Oblačnost u desetinama (Meteorološki godišnjak, 2015.):


Srednja godišnja oblačnost od 5.0 desetina pokrivenosti neba pokazuje da je ovo relativno sunčano područje.

Vazdušni pritisak

Vazdušni pritisak u mb

Stanica I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII god. Novi Pazar 897,3 896,8 903,1 891,4 897,1 899,9 899,9 901,7 900,3 897,8 898,7 894,5 898,2

Sneg

Broj dana sa snegom u toku godine (Meteorološki godišnjak, 2015.): Novi Pazar - 33 dana.

Vetar

Kretanje vazduha u atmosferi naziva se strujanje, koje ima svoj početak i kraj (cirkulacija je kretanje vazduha sa zatvorenim linijama strujanja). U atmosferi uvek postoji nekakvo strujanje. Vetar predstavlja horizontalno kretanje vazduha. Za opštu karakteristiku klime je od značaja brzina, pravac i čestina javljanja vetra. Sve se ovo odražava na vegetaciju kao i na zemljište. U prvom slučaju u smislu uvećanja transpiracije biljaka, a u drugom smislu isušivanja zemljišta.

Za razliku od ostalih klimatskih elemenata, vetar nije skalar, već je vektorska veličina. To znači da je potpuno definisan sa tri elementa: pravac, smer i intenzitet. Ipak, u praksi je vetar odreñen sa dva elementa i to: pravcem (koji podrazumeva smer) i brzinom ili jačinom. Pravac vetra predstavlja stranu sveta sa koje vetar duva (N-sever; E-istok; S-jug; W-zapad). Brzina vetra je put koji vazdušne čestice preñu u jedinici vremena (m/s). Jačina vetra je efekat njegovog dejstva na odreñene predmete (Boforova skala od 0 do 12 stepeni).

Vetar je značajan element koji utiče na formiranje klime odreñenog područja izazivajući razlike u temperaturi, donoseći padavine ili sušu. Vetrovi se javljaju kao stalni kada imaju lokalne izvore i prouzrokuju lokalne vremenske nepogode, ili kao povremeni ako ih stvaraju prodori vazduha iz susednih oblasti.

Vetar je kao klimatski elemenat veoma važan. Na prvom mestu ima uticaj na temperaturne odnose i vlažnost vazduha, a zatim od njega zavisi i oblačnost i padavine. Raspodela vetra na zemlji uglavnom zavisi od raspodele vazdušnog pritiska. Na pravac i brzinu vetra utiče još i reljef zemljišta. Vetar donosi sa sobom odlike one klime odakle duva.

Gazdinska jedinica je izložena uticaju zapadnih vetrova koji ne utiču u većem značaju na stanje šuma u ovom području (ne izazivaju veće štete), i ne menjaju u većem obimu biocenoekološke karakteristike podneblja.

Mihaila Pupina 113

Beograd


2.5. Opšte karakteristike šumskih ekosistema

U ovoj gazdinskoj jedinici su izdvojeni sledeći kompleksi (pojasevi) šuma:

1. Kompleks (2) kserotermofilnih sladunovo-cerovih i drugih tipova šuma, 2. Kompleks (3) kseromezofilnih kitnjakovih i grabovih tipova šuma, 3. Kompleks (4) mezofilnih bukovih i bukovo-četinarskih tipova šuma

Kompleks (pojas) čine tipovi šuma koji su izdiferencirani pod uticajem tri osnovna faktora (toplota, vlaga i nadmorska visina), za formiranje šumske vegetacije.

Kompleksi (pojasevi) šuma dalje se raščlanjuju na cenoekološke grupe tipova šuma.

Cenoekološka grupa je formirana na osnovu tipa vegetacije i tipa zemljišta. Cenoekološka grupa tipova šuma se dalje raščlanjuje na grupu ekoloških jedinica.

Grupu ekoloških jedinica čine biljne zajednice najčešće ranga asocijacije koje su meñusobno identične po sastavu glavne vrste drveća, a različite po tipu zemljišta. Grupe ekoloških jedinica dalje se raščlanjuju na pojedine ekološke jedinice i tipove šuma.

Pojedine ekološke jedinice i tipovi šuma formiraju se na osnovu usvojenih zajedničkih osnova i stavova o promeni tipologije u savremenom gazdovanju šumama.

Jaki nagibi u ovome kompleksu su jako ugroženi od erozije i klizišta. Površine koje su privremeno korišćene u poljoprivredi su napuštene i povoljne su za pošumljavanje - da se vrate u šumsku proizvodnju.

U ovoj gazdinskoj jedinici kompleks šuma je zastupljen sa sledećim grupama ekoloških jedinica:

2.4.1. Šume grabića (Carpinion orientalis moesiacum) na crnicama i različitim erodiranim zemljištima.Ove šume edafski i orografski su uslovljene. Javljaju se na plitkim i strmim zemljištima (klisure i sl.). Ove šume imaju isključivo zaštitnu ulogu.

3.1.3. Šuma kitnjaka i cera (Quercetum petraeae cerris) zauzimaju donji pojas kitnjakovih šuma do oko 600m nadmorske visine. Ove su šume nešto kserotermnije od monodominantnih šuma kitnjaka, a mezofilnije od šuma čistoga cera. Glavni edifikatori su kitnjak i cer, pored njih se javljaju crni jasen, klen i grab. U spratu prizemne flore preovlañuju kserofiti Brachypodium pinatum, Galium album i dr. Zemljišta su dosta neujednačena, i uglavnom u ovoj gazdinskoj jedinici plitka.

4.2.1. Planinska šuma bukve (Fagetum moesiacae montanum) na različitim smeñim zemljištima Ova grupa ekoloških jedinica, planinska šuma bukve, odlikuje se apsolutnom dominacijom bukve, jakom senkom, vrlo povoljnim mikroklimatskim uslovima i velikom stabilnošću. Pored bukve kao dominantne vrste drveća, zastupljene su i druge mezofilne vrste drveća (Daphne mesereum, Sambucus nigra i druge vrste drveća). To su uglavnom srednje duboka i duboka vlažna povoljnih fizičkih i hemijskih osobina i visoke produktivnosti

2.6. Opšti faktori zna čajni za stanje šumskih ekosistema

Ekosistem, po Tansleju, "je osnovna organizaciona jedinica prirode koja poseduje sposobnost samoobnove i samoregulacije".

Ekosistem je skup elemenata koji su u meñusobnoj vezi, kao grupa činilaca koji grade jednu celinu. Osnovna dva elementa ekosistema su biotip i biocenoza. Na osnovu ova dva osnovna elementa ekosistema, biotip i biocenoza sinonim ekosistema je biogeocenoza. Biotip čine delovi naseljenog prostora, a biocenoza čini skupinu živih bića koji su povezani u jedinstvenu biogeocenozu ili ekosistem.

Komponente šume uključuju biljni i životinjski svet koji je nastao u šumi i koji učestvuje u formiranju šumskih ekosistema, šumskih biocenoza.

Na formiranje šumskih ekosistema direktno utiču ekološki faktori - činioci sredine (stanište). Ekološki faktori su svrstani u sledeće faktore - činioce:

1. Klimatski faktori (toplota, atmosferski talozi, vlaga u vazduhu, svetlost, vetar i dr.), 2. Orografski činioci (reljef sa nadmorskom visinom, ekspozicija - izloženost terena, nagib terena i dr.), 3. Geološka podloga - matični supstrat, 4. Edafski ili zemljišni faktori, i 5. Biotički činioci.

Navedeni ekološki činioci u prirodi deluju uzajamno kao celina, kao kompleks faktora koji se dopunjuju i zamenjuju i iz tih razloga ne može se vegetacija jednog kraja objašnjavati kao rezultat delovanja jednog ekološkog faktora. Razmatranje pojedinih faktora - činilaca treba razumeti samo kao metodološki postupak čiji je cilj bolja analiza, tumačenje, shvatanje, uočavanje i dalje povezivanje u njihovom zajedničkom delovanju.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Ekološki faktori deluju neposredno (preko fizičkih i hemijskih osobina zemljišta i njihovih hranljivih elemenata, količine vode i vazduha) i posredno (preko ekspozicije, nadmorske visine i nagiba terena) koji dovode do promene uslova klime - koji utiču na promenu vegetacije. Čovek neposredno deluje - prekomernom sečom šuma, kresanjem lisnika, korišćenjem stena iz šume i drugim nesavesnim korišćenjem šume i šumskog zemljišta.

1. Klimatski faktori - to su svi spoljašnji činioci koji okružuju šumske ekosisteme i utiču na njih u koje se ubrajaju: svetlost, toplota, atmosferski talozi, vetar i drugo.

• Svetlost kao klimatski činilac učestvuje u hlorofilnoj asimilaciji biljaka, heliofilne biljke vrste koje imaju potrebe za većom količinom svetlosti odnosno sciofitne biljne vrste kojima je potrebno manja količina svetlosti i polusciofitne biljne vrste koje su na prelazu heliofilnih i sciofitnih biljnih

• vrsta, količina svetlosti u toku vegetacionog perioda menja se i potrebna količina svetlosti istoj biljnoj vrsti, višestruka biljna vegetacija u zavisnosti od potrebne količine svetlosti - različite biljne zajednice od sprata drveća (u prvome spratu su dominantne vrste drveća koje imaju veću potrebu za svetlošću, u daljem spratu drveća su vrste drveća senke i polusenke), ispod sprata drveća formiran je sprat žbunja flore

• Toplota, temperatura vazduha kao klimatski činilac je u direktnoj zavisnosti od stepena osunčavanja u zajednici sa vlagom i padavinama i direktno utiče na pojavu različitih tipova šumskih ekosistema; ekosistem termofilnih šuma - šume na toplijim staništima (klimatogena šuma sladuna i cera), ekosistem mezotermnih šuma - šume na umerenijim staništima (šume hrasta kitnjaka i običnog graba, kitnjaka i pitomog kestena i šume brdske bukve) i ekosistem mikrotermne šume - šume na hladnijim staništima (šume smrče, šume smrče i belog bora, šume subalpske bukve i šume bora krivulja).

• Atmosferski talozi i vlaga kao klimatski činilac pored toplote i temperaturnih prilika utiču na formiranje različitog vegetacijskog pokrivača u direktnoj zavisnosti od stepena vlaženja šumskih ekosistema, šumski ekosistemi mogu se formirati od kserofilnog šumskog ekosistema (mediteranske i submediteranske šume), preko mezofilnih šumskih ekosistema (šume bukovih zajednica, šume kitnjakovo-grabovih zajednica i drugih njima srodnih šumskih zajednica) i hidrofilnih šumskih ekosistema (šume vrbe, šume topole i šume lužnjakovih zajednica).

• Vetar u kompleksu sa drugim klimatskim činiocima, kao klimatski činilac ima uticaja na vetrovitim stranama i grebenima na višim planinama gde se javlja niska kržljava šuma retkog sklopa sa krivim stablima i deformisanim krunama, šuma kao zajednica postepeno nestaje i tad je zamenjuju planinski pašnjaci. Na istim nadmorskim visinama na zaklonjenim stranama šumska vegetacija je boljeg izgleda i sastava.

Navedeni klimatski faktori sa navedenim svojim činiocima direktno utiču na šumske ekosisteme i njihovu raznovrsnost.

2. Orografski činioci - to su činioci reljefa sa nadmorskom visinom, sa ekspozicijom, (izraženost terena), sa nagibom terena i drugim činiocima na kojima se formiraju šumski ekosistemi.

• Reljef kao orografski činilac na formiranju šumskih ekosistema deluje višestruko na promenu opštih uslova sredine. Reljef koji deluje posredno jer promenom od nekih komponenti reljefa vrše uticaje na promenu mikroklime koja direktno utiče na promenu tipa vegetacije (i šumske vegetacije) i zemljišta. Takoñe i orografski činioci (komponente reljefa) uslovljavaju na formiranje odreñenih šumskih ekosistema tipa šume specifičnog po florističkom sastavu i biološkim osobinama prilagoñena orografskim uslovima u kojima se javljaju. Često je njihovo delovanje izraženo i u mikroklimatskim pokazateljima mikroreljefa - sa minimalnom promenom nadmorske visine menja se režim vlaženja i dolazi do promene šumske vegetacije i promene zemljišta. U pojasu naših reka na poplavnom delu javljaju se šume vrbe i sa malim promenama mikroreljefnim izvršenjima (gredama) od 20-50cm javljaju se šumske zajednice, šume hrasta lužnjaka, šume lužnjaka-graba i jasena, šume lužnjaka i graba, šume lužnjaka-graba i cera, kao i drugih šumskih zajednica.

• Nadmorska visina - kao orografski činilac u formiranju šumskih ekosistema direktno utiče preko temperature vazduha, vlažnosti vazduha, količini vodenog taloga i vrsti vodenog taloga kao i rasporedu vodenog taloga, režimu svetlosti i drugih elemenata. Nadmorska visina kao orografski činilac direktno utiče na formiranju šumskih ekosistema , to je izraženo na vertikalno rasprostranjenje šuma; od najnižih aluvijalnih šuma vrbe, šuma jove, lužnjakovih šuma (na uzvišenjima - gredama), šume brdskog hrasta, šume hrasta i cera, šume hrasta, cera i graba, šume crnog bora, šume crnog i belog bora, šume brdske bukve, šume bukve, šume bukve-jele-smrče, šume smrče do pojasa subalpskih i žbunastih četinara i završava se sa pojasom planinskih i visokoplaninskih pašnjaka.

• Ekspozicija - izloženost prema odreñenoj strani sveta, kao orografski činilac direktno ima uticaje na formiranje šumskih ekosistema i njenog sastava. najviše se razlikuju južne (prisojne) od severnih (osojnih) ekspozicija. Razlike su karakteristične u sistemu osunčavanja terena, temperature vazduha i vlažnosti vazduha, temperature zemljišta i vlažnosti zemljišta i drugim karakteristikama ekspozicije terna, te razlike mogu da budu veoma izražene i ekstremne (npr. bukovih i hrastovih šuma na suprotnim ekspozicijama). U brdskom regionu na južnim ekspozicijama hrast kitnjak, medunac, grabić, crni bor i u istom brdskom režimu na severnim ekspozicijama šume bukve. U planinskom regionu - bukove šume se javljaju na svim ekspozicijama, ali na južnim ekspozicijama često su zastupljene manje produktivne zajednice šume bukve (Luzulo - Fagion) na plićim, toplijim, često skeletnim, jako kiselim smeñim zemljištima.

• Nagib terena (inklinacija) kao orografski činilac kao i ekspozicija ima višestrukog uticaja na formiranje šumskih ekosistema i njenog sastava. Nagib terena - ugao pada terena ima znatnog uticaja na stepen terena na dubinu zemljišta, na vlažnost zemljišta, na zadržavanje atmosferskih padavina (kišnog taloga i snega). Nagib terena i ekspozicija terena takoñe direktno utiču na formiranje šumskih ekosistema. Jači nagibi i dužine ekspozicije povećavaju količinu toplote i intenzitet osunčavanja zemljišta, zastupljena su plića, suvlja i siromašnija zemljišta na kojima su zastupljeni šumski ekosistemi sa izrazito termofilnom vegetacijom, male ekonomske vrednosti i uglavnom zaštitnog meliorativne uloge. Blaži nagibi, severne ekspozicije javljaju se dublja i stabilnija zemljišta na kojima su zastupljeni šumski ekosistemi sa mezofilnijom vegetacijom, veće i visoke ekonomske vrednosti tj. floristički bogatijim i produktivnijim šumama.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Navedeni orografski činioci - činioci reljefa imaju specifičnu i značajnu ulogu u formiranju i sastavu šumskih ekosistema.

3. Geološka podloga predstavlja matični supstrat na kome se obrazuje zemljište. U procesu rasturanja geološke podloge je istovremeno i proces rasturanja minerala i dobija se minerološki deo zemljišta koji deluje na biljke, i zato je geološka podloga sastavni deo šumskih ekosistema. Osnovni proces je rasturanje kompaktnih stena (magmatskih, sedimentnih i mineralnih) u rastresitu masu sastavljenu od čvrstih čestica različitih dimenzija. Njihove veličine kao i stepen zastupljenosti čestica i sastav odreñuje niz značajnih fizičko-hemijskih svojstava zemljišta (poroznost zemljišta, vodne i vazdušne osobine zemljišta, sastav zemljišta i drugih osobina zemljišta). Geološka podloga prema fizičko-hemijskim osobinama zemljišta direktno utiče na šumsku vegetaciju, odnosno na formiranje šumskih ekosistema.

4. Edafski ili zemljišni uslovi - zemljište je prirodna tvorevina koja je nastala kao rezultat niza faktora; od klimatskih (uticaj klime), orografski (uticaj reljefa), geološke podloge (matični supstrat), uticaja živih organizama, posebno biljne vegetacije i životinjskog sveta kao i uticaj čoveka. Oni deluju zajedno i kao rezultat delovanja su različita zemljišta na zemlji. Zemljište je sredina u kojoj žive, rastu i razmnožavaju se živi biljni i životinjski svet. Zemljište je sastavljeno iz dve osnovne komponente; od humusa koji čini organsku komponentu koja nastaje raspadanjem organskih otpadaka biljnih delova i minerala koji nastaje od mineralne komponente koja je nastala raspadanjem fizičkog i hemijskog raspada minerala i stena. Meñusobnim sjedinjavanjem organske (humusne) komponente i mineralne komponente nastaje pravo zemljište u kome se organska i mineralna komponenta više pojedinačno ne razlikuju i ne mogu se mehanički odvajati jedna od druge. Mineralna komponenta je zastupljena u zemljištu 90-99 %, organska komponenta je zastupljena u zemljištu 1-10 %. Šumski ekosistemi rastu i razvijaju se na zemljištu i za njihov uspešan rast potrebno je u prvom redu dovoljna dubina zemljišta, zatim povoljne fizičke i hemijske osobine zemljišta. Edafski zemljišni uslovi su glavni činioci na kojima se formiraju i razvijaju šumski ekosistemi.

5. Biotički činioci - to su činioci biljnih i životinjskih vrsta koji učestvuju u izgradnji i formiranju šumskih ekosistema, gde se čovek kao poseban antropogeni faktor te zajednice sa svojim delovanjem nameće neposrednim delovanjem kao činilac na promenu šumske i druge vegetacije. Delovanje čoveka kao antropogenog faktora na uticaj formiranja šumskih ekosistema je izraženo i na nepovoljno delovanje na formiranju šuma; jer je čovek uticao bilo svojim neposrednim (ličnim) delovanjem prekomernom sečom ili neposrednim delovanjem preko stoke - nekontrolisanom ispašom čime dolazi do formiranja šikara, a negde i do potpunog uništenja šuma. Biotički činioci, biljni i životinjski svet sa čovekom su činioci živog sveta (pored mikroorganizama) u šumskim ekosistemima.

Svi navedeni ekološki faktori (klimatski, orografski, geološki, edafski i biotički) deluju zajedno kao celina, ali su povezani izmeñu sebe delujući jedan na drugog i na sredinu u kojoj se izražavaju, koji se meñu sobom dopunjuju i zamenjuju.

Mihaila Pupina 113

Beograd


3.0. PRIVREDNE KARAKTERISTIKE Ako hoćemo da ilustrujemo privrednu delatnost i razvijenost područja u kome se nalazi gazdinska jedinica, poslužićemo se osnovnim statističkim elementima iz

Statističkog godišnjaka Srbije kao materijalnim pokazateljima šumskog gazdinstva - šumske uprave koja gazduje gazdinskom jedinicom.

Gazdinska jedinica se nalazi na teritoriji opštine Novi Pazar.

3.1. Opšte privredne karakteristike podru čja u kome se nalazi gazdinska jedinica

Novi Pazar nalazi se na 297km južno od Beograda, na deonici starog puta koji preko Ibarske magistrale vodi prema Podgorici i Jadranskom moru. Lociran je u zvezdastoj dolini reka Jošanice, Raške, Deževske i Ljudske reke, na nadmorskoj visini od 496m. Okružen je visokim planinama Golijom, Rogoznom i Pešterskom visoravni. Kraj je bogat prirodnim resursima. To je prostrana planinska teritorija, na kojoj se optimalno smenjuju blagi i oštri usponi, rečni useci i doline, visoravni, veliki kompleksi četinarskih šuma, prostrane livade i pašnjaci. Ovaj prostor ima izuzetno bogatu floru i faunu, obilje čiste vode, termalnih i mineralnih izvora (Novopazarska i Rajčinovića banja, i Slatinski i Deževski kiseljak). Uz prirodne i ljudske resurse, kao i brojne spomenike kulture, Novi Pazar ima velike potencijale za održiv razvoj - proizvodnju zdrave hrane i razvij svih vidova turizma.

Osnovne karakteristike za Opštinu Novi Pazar:

Ukupna površina 742 km2 Ukupna obradiva površina 23.281 ha Ukupna površina šuma 34.934 ha Ukupan broj naselja 99

3.2. Ekonomske i kulturne prilike podru čja

Prema podacima iz „Statističkog godišnjaka Republike Srbije 2015“, u 2014. godini, broj zaposlenih na području opštine Novi Pazar iznosio je 15.348. U privatnom sektoru (lica koja samostalno obavljaju delatnost i zaposleni kod njih) radi 4.714 zaposlenih, a 10.634 su zaposleni kod pravnih lica (privredna društva, ustanove, zadruge i druge organizacije). Struktura zaposlenih kod pravnih lica, posmatrano po privrednim granama i vrstama delatnosti, je sledeća:

• Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo: 30; • Rudarstvo: 382; • Prerañivačka industrija: 1633; • Snabdevanje električnom energijom, gasom i parom: 161; • Snabdevanje vodom i upravljanje otpadnim vodama: 457; • Grañevinarstvo: 740; • Trgovina na veliko i malo i popravka motornih vozila: 1513; • Saobraćaj i skladištenje: 441; • Usluge smeštaja i ishrane: 93; • Informisanje i komunikacije: 221; • Finansijske delatnosti i delatnost osiguranja: 97; • Poslovanje nekretninama: 6; • Stručne, naučne, inovacione i tehničke delatnosti: 142; • Administrativne i pomoćne uslužne delatnosti: 83; • Državna uprava i obavezno socijalno osiguranje: 839; • Obrazovanje: 2066; • Zdravstvena i socijalna zaštita: 1556; • Umetnost, zabava i rekreacija: 111; • Ostale uslužne delatnosti: 63

Mihaila Pupina 113

Beograd


Područje u kome se nalazi gazdinska jedinica u ekonomskom pogledu je dosta nerazvijeno. Jako izrazit teren, planinska klima i malo obradive zemlje ne obećavaju neku bolju perspektivu za većinu naselja (zaseoka) ovog planinskog područja. Mali zaseoci i sela su tipično planinska i u svemu zaostaju za selima koja se nalaze u dolini reke Ibar.

Glavno zanimanje stanovnika u ovim selima i zaseocima je stočarstvo, a zatim voćarstvo i ratarstvo. Sve ove grane su ekstenzivne i ne daju ni izdaleka one prinose koji odgovaraju uloženom radu.

3.3. Organizacija i materijalna opremljenost šumsko g gazdinstva - šumske uprave koja gazduje gazdinskom jedinicom

Šumska uprava Novi Pazar nalazi se u sastavu šumskog gazdinstva "Šumarstvo"- Raška, koja je sastavni deo JP "Srbijašume" - Beograd.

U okviru ŠG "Šumarstvo" - Raška postoje tri organizacione jedinice:

1. Šumska uprava - Raška, 2. Šumska uprava - Novi Pazar, 3. Šumska uprava - Tutin.

Broj zaposlenih i njihova kvalifikaciona struktura na nivou ŠU Novi Pazar dat je tabelarno (podaci važe na dan 24.03. 2017.godine).

• Diplomirani ekonomista VSS 1 • Šumarski inženjer VSS 4 • Šumarski tehničar IV st. 1 • Poslovoña korišćenja šuma III st. 1 • Poslovoña korišćenja šuma IV st. 3 • Administrator IV st. 1 • Knjigovoña IV st. 2 • Čuvar šuma III st. 3 • Čuvar šuma IV st. 5 • Čuvar šuma NK 1

Ukupno 22 zaposlenih Opremljenost ŠU Novi Pazar sredstvima za rad

Savremeno gazdovanje šumama zahteva primenu mehanizovanih sredstava rada, jer se na taj način ubrzava proces proizvodnje, štedi vreme i smanjuju proizvodni troškovi, a samim tim povećava se rentabilnost poslovanja. U vreme izrade ove OGŠ, Š.U. Novi Pazar raspolagala je sledećim mehanizovanim sredstvima za rad:

� vozilo VAZ LADA 2 kom. � terensko vozilo LADA NIVA 2 kom. � putničko vozilo LADA 1 kom.

Navedeni popis sredstava i mehanizacije, a imajući u vidu racionalno gazdovanje, ukazuje potrebu za uvećanjem istih u kvantitavnom i kvalitativnom smislu.

U primarni cilj treba staviti nabavku opreme za informatički sistem i njenu punu primenu u svim fazama rada, kao i nabavku moderne elektronske opreme za inventuru šuma.

3.4. Dosadašnji zahtevi prema šumama i dosadašnji n ačin koriš ćenja šumskih resursa

Dosadašnje korišćenje potencijala uglavnom se zasniva na korišćenju drvne mase za primarnu preradu i potreba za ogrevnim drvetom. Ostali potencijali ili nisu korišćeni ili ih je bilo u beznačajno malom obimu (kamen, kreč, pečurke i dr.).

Mihaila Pupina 113

Beograd


3.5. Mogućnost plasmana šumskih sortimenata

Na teritoriji opštine Novi Pazar ne postoje veći kapaciteti za preradu drveta. U Raškom okrugu veći industrijski kapaciteti su u Tutinu i u Raškoj, gde se transportuje kvalitetnije tehničko drvo.

Manje količine tehničkog drveta prodaje se i strugarama, koje su u privatnoj svojini za preradu drveta kao i drugim fizičkim licima.

Problem plasmana tehničkog drveta, ogrevnog drveta kao i drugih drvnih sortimenata ne postoji.

Mihaila Pupina 113

Beograd


4.0. FUNKCIJE ŠUMA

4.1. Osnovne postavke i kriterijumi pri prostorno-f unkcionalnom reoniranju šuma i šumskih staništa u gazdinskoj jedinici

Zbog brojnih koristi za društvo u celini, šume i šumsko zemljište su po Zakonu o šumama "dobro od opšteg interesa", pa je prema tome gazdovanje šumama i šumskim područjima složen i odgovoran zadatak. Polazeći od potreba i zahteva društva u odnosu na šume i šumska područja, neophodno je utvrditi potencijal šuma i šumskih staništa i definisati funkcije šuma, to jest odrediti osnovnu (prioritetnu) namenu šuma u šumskom području. Mnogobrojna dejstva šuma nazivamo funkcijama šuma i imaju trajan značaj za ljudsko društvo, a moguće ih je uslovno svrstati u tri grupe:

- Proizvodne funkcije - Opštekorisne funkcije - Socijalne funkcije

Proizvodne funkcije šuma - predstavljene su proizvodnjom drveta (tehničko i prostorno), divljači (krupne i sitne), šumskog semena i ostalih proizvoda šuma (lekovito bilje, pečurke, šumski plodovi i dr.).

Opštekorisne funkcije šuma - podrazumevaju zaštitne, hidrološke, klimatske, higijensko-zdravstvene i druge funkcije šuma.

Socijalne funkcije šuma - u ove funkcije šuma ubrajamo: turistično rekreativne, obrazovne, naučno-istraživačke, odbrambene i druge funkcije.

U svakoj šumi ili njenom delu istovremeno se ostvaruje više funkcija šuma koje se vremenski i prostorno prepliću i svaki od njih ima manji značaj za širu društvenu zajednicu. Sve ove funkcije šuma potrebno je uvažiti i meñusobno uskladiti kako bi se ostvario maksimalan ekološki i ekonomski efekat za širu društvenu zajednicu.

Postupak pri prostorno-funkcionalnom reoniranju šuma, pri čemu usvajamo princip polifunkcionalnosti, polazi od utvrñivanja prioritetne (najznačajnije) funkcije šume. Utvrñivanje prioritetne funkcije (osnovne namene) u osnovi polazi od:

1. Usvajanja unapred utvrñenih zakonskih rešenja, kojima je namena šuma ili pojedinačnih njenih delova već utvrñena, a u skladu s tim i prioritetna funkcija i cilj gazdovanja njome uslovljen.

2. Da se na osnovu poznatih kriterijuma izvrši utvrñivanje prioritetne funkcije šuma, odnosno da se izvrši pojedinačno vrednovanje šuma ili njenih delova vezanih za svaku konkretnu funkciju, a da se u fazi integralne analize polifunkcijalnog karaktera utvrdi prioritetna funkcija.

Nakon utvrñivanja prioritetne funkcije potrebno je ostale funkcije usaglasiti i razrešiti meñusobne konflikte. Ovo podrazumeva utvrñivanje meñusobnog odnosa pojedinih funkcija prema prioritetnoj funkciji šuma, odnosno u kojoj meri se mogu ostvariti pored prioritetne funkcije i druge funkcije šuma.

Odnos pojedinih funkcija prema prioritetnoj funkciji može biti sledeći:

1. Da su pojedine funkcije šuma spojive sa prioritetnom funkcijom, odnosno da se sa istim funkcionalnim zahtevima u potpunosti ostvaruju i druge funkcije šuma i tada možemo govoriti o prioritetnim funkcijama šuma.

2. Da se pojedine funkcije šuma nalaze u izvesnom konfliktu sa prioritetnom funkcijom ili da za svoje ostvarenje zahtevaju drugačije funkcionalne zahteve, tako da se ne ostvaruju u potpunosti, ali ih je potrebno planirati u onoj meri u kojoj ne ugrožavaju prioritetnu funkciju i u tom smislu predstavljaju dopunske funkcije šuma.

3. Da su pojedine funkcije šuma toliko suprotne prioritetnoj funkciji te se ne mogu ostvarivati, a u skladu s tim ne mogu se ni planirati, pa se kao takve mogu nazvati isključive funkcije.

4.2. Funkcije šuma i namena površina

S obzirom na sve složenije funkcije šuma zbog kojih je neophodno planirati različite ciljeve gazdovanja u pojedinim delovima šumskog kompleksa, nameće se potreba da se izvrši prostorna podela šumskog kompleksa, u zavisnosti od prioritetne namene (funkcije) njihovih pojedinih delova.

Na osnovu zatečenog stanja i utvrñenog potencijala šuma i šumskog zemljišta i Zakonske i podzakonske regulative koja se odnosi na gazdovanje šumama u gazdinskoj jedinici "Blizanac - Debelica" utvrñene su sledeće globalne i prioritetne funkcije šuma:

Mihaila Pupina 113

Beograd


Globalna namena Osnovna namena

Šume i šumska staništa sa proizvodnom funkcijom (10) Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta

Šume sa prioritetnom zaštitnom funkcijom (12) Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta od erozije Namenska celina 66 - Stalna zaštita šuma ( izvan gazdinskog tretmana)

Park prirode (16) Namenska celina 53 - Park prirode III stepen zaštite

Namenska celina "10" - Proizvodnja tehničkog drveta

Za ovu namensku celinu prioritetna funkcija je maksimalna i trajna proizvodnja drveta najboljeg kvaliteta. Istovremeno sa ispunjavanjem proizvodne funkcije, maksimalno se ostvaruje i proizvodnja kiseonika posebno specifične, a sa ekološkog aspekta vrlo značajne. Pored ovih funkcija ostvaruju se i ostale funkcije šuma samo sa manjim stepenom i predstavljaju dopunske funkcije. Isključivih (potpuno konfliktnih) funkcija skoro da nema.

Funkcionalni zahtevi sastojina za ostvarenje ove namenske celine sadržani su u:

• izboru vrsta drveća na tipološkoj osnovi • forsiranju mešovitih sastojina radi obezbeñenja njihove biološke stabilnosti • forsiranju svih do sada poznatih uzgojno-strukturnih oblika u skladu sa osobinama vrsta drveća i staništa na kome se nalaze • forsiranju potpunog sklopa • forsiranju optimalne šumovitosti • melioraciji degradiranih šuma • primeni mehanizacije u svim fazama nege sastojina i seči i izradi drvnih sortimenata • optimalnoj otvorenosti šumskog kompleksa šumskim saobraćajnicama (putevi, vlake).

Namenska celina "26" - Zaštita zemljišta od erozije

Prioritetna funkcija u ovoj namenskoj celini je zaštita zemljišta od vodne erozije. Kriterijumi za izdvajanje ove namenske celine obuhvataju:

• erozione brazde na površini zemljišta • strme do vrlo strme strane nagiba preko 30° • suva i plitka skeletna zemljišta • strane sa nagibom preko 20° na ilovastoj podlozi • dvoslojna zemljišta i na manjim nagibima

Funkcionalni zahtevi sastojina za protiverozionu zaštitu zemljišta su:

• izboru vrsta na tipološkoj osnovi • potpuna obraslost • prebirna struktura sastojina, u uslovima gde to ne odgovara biološkim osobinama vrsta drveća, formirati dvospratne i višespratne sastojine • forsiranje izdanačkih sastojina na dvoslojnim zemljištima • isključiti proizvodnju dugačkih sortimenata • granjevinu ostavljati u sastojini uz potpunu uspostavu šumskog reda • mehanizovani način izvlačenja podrediti animalnom • seču i izvlačenje sortimenata ograničiti na zimski period • zabraniti spuštanje i izvlačenje stabala po liniji najvećeg pada terena • gustinu šumskih komunikacija svesti na minimum • preventivna zaštita šuma od šumskih štetočina (ento i fito porekla), kao i od požara.

Poželjno je da se rekonstrukcija devastiranih šuma vrši na manjim površinama u više navrata. Intenzitet seča mora biti umereniji i češći. Podrazumeva se da obnavljanje ovih šuma mora biti dugog perioda (stvaranje raznodobnih ili prebirnih šuma).

Namenska celina 53- Park prirode III stepen zaštite

Na području Parka prirode "Golija" obezbeñuje se:

1. Zaštita i praćenje stanja biljnih i životinjskih vrsta, njihovih populacija i staništa 2. Primena mera u gazdovanju šumama kojima se osigurava poboljšanje stanja i povećanje površina šumskih ekosistema, očuvanje reprezentativnih

šumskih sastojina i florističke i faunističke raznovrsnosti 3. Reintrodukcija i rekonolizacija autohtonih vrsta i druge aktivnosti na očuvanju i unapreñivanju stanja populacije ugroženih vrsta flore i faune

Mihaila Pupina 113

Beograd


4. Košenje livada i poboljšanje pašnjačkih površina 5. Kontrolisano sakupljanje biljnih i životinjskih vrsta 6. Kontrolisana ispaša na pašnjačkim površinama i ureñenje pojila za stoku 7. Korišćenje poljoprivrednog zemljišta i stočarstva na ustaljen, tradicionalan način 8. Ureñenje i korišćenje prostora u skladu sa propisanim režimom zemljišta na način kojim se omogućava očuvanje prirodnih vrednosti i spomenika kulture 9. Ureñenje, izgradnja i infrastrukturna opremanja prostora za potrebe turizma i rekreacije 10. Obnavljanje i održavanje poljskih, šumskih i drugih puteva i objekata narodnog graditeljstva 11. Ureñenje sela i seoskih središta 12. Uspostavljanje monitoringa 13. Naučno istraživački i obrazovani rad i prezentacija prirodnih i kulturnih vrednosti Parka prirode

Prvi stepen zaštite predstavlja kontrolisanu konzervaciju prirodnih vrednosti, drugi stepen zaštite predstavlja tampon zonu oko zaštićenih prirodnih vrednosti, dok treći stepen zaštite predstavlja tranzitnu zonu izmeñu zaštićenih prirodnih i drugih vrednosti.

Na području režima zaštite III stepena zabranjuje se:

3. Izgradnja industrijskih, infrastrukturnih, hidrotehničkih i drugih objekata čiji rad i postojanje mogu izazvati nepovoljne promene kvaliteta zemljišta, vode, vazduha, živog sveta, lepote predela, kulturnih dobara i njihove okoline

4. Izgradnja stambenih ekonomskih i pomoćnih objekata poljoprivrednih domaćinstava i vikend objekata izvan grañevinskih područja utvrñenih posebnim planskim i urbanističkim dokumentima, odnosno gradnja objekata poljoprivrednih domaćinstava izvan postojećih grañevinskih parcela do donošenja tih dokumenata.

5. Eksploatacija mineralnih sirovina, izuzev korišćenja privremenih majdana kamena i pozajmišta zemlje i rečnog materijala 6. Razgradnja i drugi vidovi uništavanja objekata koji arhitektonsko-grañevinskim odlikama u vremenu nastanka i nameni predstavljaju spomenike

naučnog grañevinarstva 7. Uništavanje vrsta biljaka i životinja zaštićene kao prirodne retkosti 8. Preoravanje zemljišta, krčenje šuma i obavljanje drugih radnji na mestima i na način koji može izazvati procese jake i eksecivne vodne erozije i

nepovoljne promene predela 9. Skladištenje, odlaganje i bacanje smeća i otpadnih materijala izvan mesta odreñenih za tu namenu, kao i neregulisanje odlaganja stajskog ñubriva 10. Rukovanje otrovnim hemijskim materijama i naftnim derivatima na način koji može prouzrokovati zagañivanje zemljišta i voda

Namenska celina "66" - Stalna zaštita šuma (izvan gazdinskog tretmana)

Šume svrstane u ovu namensku celinu nalaze se, najčešće na gornjoj granici vegetacije, na izuzetno vrletnom i nepristupačnom terenu (nagibima preko 40°), šume u klisurama i slično.

S obzirom na nepristupačne i vrletne terene na kojima se prostiru, sastojine ove namenske celine ostaju bez gazdinskih tretmana. Sami orografski uslovi bili su odlučujući faktor da se ove sastojine prepuste prirodnim procesima razvoja. Gledano sa ekonomskog aspekta bilo kakvo gazdovanje ovim sastojinama je onemogućeno te su u daljem razvoju prepuštene same sebi i prirodi.

4.3. Gazdinske klase

Gazdinska klasa je osnovna ureñajna jedinica za koju se propisuje jedinstven uzgojni i ureñajni tretman.

Gazdinsku klasu čine sve sastojine koje pripadaju istoj namenskoj celini, imaju podjednake stanišne uslove i slično stanje sastojina.

Osnov za formiranje gazdinskih klasa predstavljaju sastojine sa odreñenim jednakim ekološkim i razvojno - proizvodnim karakteristikama.

U okviru svake šume, zavisno od vrste drveća, porekla sastojine, mešovitosti i zatečenog stanja, formirane su gazdinske klase.

Gazdinsku klasu formiraju sastojine koje su istog porekla, sličnog sastava i zatečenog stanja i istih osnovnih namena, što omogućava planiranje jedinstvenih ciljeva i mera gazdovanja.

Gazdinsku klasu formiraju sastojine iste osnovne namene, sastojinske pripadnosti i iste grupe ekoloških jedinica.

U ovoj gazdinskoj jedinici, u zavisnosti od osnovne namene, formirane su sledeće gazdinske klase:

Mihaila Pupina 113

Beograd


Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta

• 10.176.421 - Izdanačka mešovita šuma graba na različitim smeñim zemljištima. • 10.195.313 - Izdanačka šuma cera na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.196.313 - Izdanačka mešovita šuma cera na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.215.313 - Izdanačka mešovita šuma sladuna na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.306.313 - Izdanačka šuma kitnjaka na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.307.313 - Izdanačka mešovita šuma kitnjaka na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.360.421 - Izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 10.361.421 - Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 10.469.313 - Veštački podignuta sastojina ostalih lišćara na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima • 10.471.421 - Veštački podignuta mešovita sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima • 10.475.313 - Veštački podignuta sastojina crnog bora na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.477.313 - Veštački podignuta sastojina belog bora na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 10.478.313 - Veštački podignuta mešovita sastojina belog bora na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima.

Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta od erozije

• 26.197.313 - Izdanačka devastirana šuma cera na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 26.308.313 - Izdanačka devastirana šuma kitnjaka na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima. • 26.362.421 - Izdanačka devastirana šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 26.266.421 - Šikara bukve na različitim smeñim zemljištima.

Namenska celina 53 - Park prirode - III stepen zaštite

• 53.351.421 - Visoka jednodobna šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 53.360.421 - Izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 53.361.421 - Izdanačka mešovita šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 53.362.421 - Izdanačka devastirana šuma bukve na različitim smeñim zemljištima. • 53.470.421 - Veštački podignuta sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima. • 53.471.421 - Veštački podignuta mešovita sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima.

Namenska celina 66 - Stalna zaštita šuma

• 66.405.241- Šibljak grabića na crnicama i različitim erodiranim zemljištima.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.0. STANJE ŠUMA I ŠUMSKIH STANIŠTA U skladu sa Zakonom o šumama i odredbama Pravilnika, stanje šuma prikazano je po: nameni, gazdinskim klasama, poreklu i očuvanosti, smesi, vrstama drveća,

debljinskoj strukturi, zatim stanju veštački podignutih sastojina, neobraslih površina, zdravstveno stanje, stanje divljači i opšti osvrt na zdravstveno stanje.

5.1. Stanje sastojina po namena (globalnoj i osnovn oj)

Sve sastojine ove gazdinske jedinice dele se po nameni na dva dela:

• Globalna namena, • Osnovna namena.

Stanje sastojina po globalnoj nameni:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Namena globalna ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10 1021.88 61.9 111646.2 77.8 109.3 4142.7 81.1 4.1 3.7 12 435.50 26.4 7839.4 5.5 18.0 152.3 3.0 0.3 1.9 16 194.49 11.8 24006.8 16.7 123.4 814.3 15.9 4.2 3.4

Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6

Sve šume se dele prema osnovnoj i globalnoj nameni. Prema globalnoj nameni šume ove gazdinske jedinice su podeljene na tri grupe:

1. Šume sa proizvodno-zaštitnom funkcijom 2. Šume sa prioritetno-zaštitnom funkcijom 3. Park prirode - III stepen zaštite

Šume iz prve grupe su one koje se koriste za proizvodnju drvnih sortimenata i ostalih šumskih proizvoda, a šume iz druge grupe su one koje se koriste za zaštitu staništa od negativnih prirodnih uticaja, pre svega erozije.

Stanje sastojina po namenskim celinama prikazano je sledećom tabelom:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Namena osnovna

ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha Zv/V%

10 1021.88 61.9 111646.2 77.8 109.3 4142.7 81.1 4.1 3.7 26 369.96 22.4 7839.4 5.5 21.2 152.3 3.0 0.4 1.9 53 194.49 11.8 24006.8 16.7 123.4 814.3 15.9 4.2 3.4 66 65.54 4.0

Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6

Po osnovnoj nameni šume su podeljene u sledeće namenske celine:

1. Namenska celina 10 - proizvodnja tehničkog drveta. Šume sa ovom namenom nalaze se na 61,9% obrasle površine. 2. Namenska celina 26 - zaštita zemljišta od erozije. Ove šume se nalaze na 22,4% obrasle površine. 3. Namenska celina 53 - Park prirode III stepena zaštite. Ove šume se nalaze na 11,8 % obrasle površine. 4. Namenska celina 66 - stalna zaštita zemljišta (izvan gazdinskog tretmana). Šume ove namene se nalaze na 4,0% obrasle površine.

5.2. Stanje sastojina po gazdinskim klasama

Formiranje gazdinskih klasa izvršeno je na osnovu pripadnosti sastojina namenskoj celini, sastojinskoj pripadnosti i pripadnošću grupa ekoloških jedinica. Gazdinsku klasu označava osam brojeva, od kojih prva dva broja označava namensku celinu, sledeća tri broja označavaju sastojinsku pripadnost, a zadnja tri broja označavaju grupu ekoloških jedinica.

Mihaila Pupina 113

Beograd


Stanje šuma po gazdinskim klasama dato je u sledećem tabelarnom prikazu:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Gazdinska klasa ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10176421 22.81 1.4 2236.5 1.6 98.0 85.1 1.7 3.7 3.8 10195313 24.09 1.5 2693.4 1.9 111.8 118.7 2.3 4.9 4.4 10196313 266.08 16.1 26499.5 18.5 99.6 988.6 19.3 3.7 3.7 10215313 28.65 1.7 3950.2 2.8 137.9 156.8 3.1 5.5 4.0 10306313 28.14 1.7 3300.8 2.3 117.3 106.0 2.1 3.8 3.2 10307313 254.44 15.4 29507.0 20.6 116.0 1047.7 20.5 4.1 3.6 10360421 88.48 5.4 13425.9 9.4 151.7 448.8 8.8 5.1 3.3 10361421 134.08 8.1 16689.1 11.6 124.5 593.3 11.6 4.4 3.6

Ukupno izdanačke 846.77 51.3 98302.3 68.5 116.1 3545.0 69.4 4.2 3.6 10469313 7.96 0.5 10470421 88.05 5.3 4878.5 3.4 55.4 236.4 4.6 2.7 4.8 10471421 28.06 1.7 2713.6 1.9 96.7 127.5 2.5 4.5 4.7 10475313 17.80 1.1 1599.5 1.1 89.9 55.7 1.1 3.1 3.5 10477313 26.51 1.6 2593.4 1.8 97.8 112.2 2.2 4.2 4.3 10478313 6.73 0.4 1558.9 1.1 231.6 65.8 1.3 9.8 4.2

Ukupno VPS 175.11 10.6 13343.9 9.3 76.2 597.7 11.7 3.4 4.5 Ukupno NC 10 1021.88 61.9 111646.2 77.8 109.3 4142.7 81.1 4.1 3.7

26197313 27.40 1.7 485.5 0.3 17.7 8.7 0.2 0.3 1.8 26308313 164.58 10.0 2828.9 2.0 17.2 53.2 1.0 0.3 1.9 26362421 156.52 9.5 4524.9 3.2 28.9 90.4 1.8 0.6 2.0

Ukupno izdanačke 348.50 21.1 7839.4 5.5 22.5 152.3 3.0 0.4 1.9 26266421 21.46 1.3

Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno NC 26 369.96 22.4 7839.4 5.5 21.2 152.3 3.0 0.4 1.9

53351421 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6

53360421 116.93 7.1 17746.7 12.4 151.8 551.9 10.8 4.7 3.1 53361421 15.23 0.9 499.2 0.3 32.8 21.6 0.4 1.4 4.3 53362421 7.43 0.4 203.4 0.1 27.4 4.1 0.1 0.5 2.0

Ukupno izdanačke 139.59 8.5 18449.3 12.9 132.2 577.5 11.3 4.1 3.1 53470421 35.08 2.1 3824.8 2.7 109.0 173.7 3.4 5.0 4.5 53471421 12.35 0.7 701.9 0.5 56.8 35.9 0.7 2.9 5.1

Ukupno VPS 47.43 2.9 4526.8 3.2 95.4 209.6 4.1 4.4 4.6 Ukupno NC 53 194.49 11.8 24006.8 16.7 123.4 814.3 15.9 4.2 3.4

66267241 65.54 4.0 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno NC 66 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6 Rekapitulacija Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno izdanačke 1334.86 80.8 124591.0 86.8 93.3 4274.9 83.7 3.2 3.4 Ukupno VPS 222.54 13.5 17870.6 12.5 80.3 807.3 15.8 3.6 4.5 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6

Mihaila Pupina 113

Beograd


U ovoj gazdinskoj jedinici izdvojeno je 25 gazdinskih klasa.

Najzastupljenija je gazdinska klasa 10.196.313 - Izdanačka mešovita šuma cera na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima prostire se na površini od 266,08ha ili na 16,1% od obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina ove gazdinske klase iznosi 26.499,5m3, a ukupni tekući zapreminski prirast je 988,6m3. Prosečna zapremina ove gazdinske klase iznosi 99,6m3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 3,7m3/ha, dok je procenat tekućeg zapreminskog prirasta 3,7%. Očuvane sastojine u ovoj gazdinskoj klasi su zastupljene na 221,55ha sa prosečnom zapreminom od 112,6m3/ha, a razreñene se nalaze na 44,53ha sa prosečnom zapreminom od 34,7m3/ha. Po debljinskoj strukturi tanak inventar (do 30cm) zastupljen je sa 97,0%, srednje jak inventar (31-50cm) sa 2,8%, a jak inventar (>50cm) sa 0,2%.

Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta

Namenska celina 10 - Proizvodnja tehničkog drveta zastupljena je na 61,9% (1.1021,88ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visokih sastojina u ovoj namenskoj celini nema, izdanačke šume se javljaju na 846,77ha (51,3%), a veštački podignute sastojine su na 175,11ha (10,6%) obrasle površine. U ovoj namenskoj celini izdvojeno je 14 gazdinskih klasa.

Najzastupljenija gazdinska klasa je 10.196.313 - izdanačka mešovita šuma cera na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima, koja je ujedno i najzastupljenija u celoj gazdinskoj jedinici, a čiji opis je prikazan u gore navedenom tekstu.

U ovoj gazdinskoj klasi prema prioritetnim uzgojnim potrebama spadaju proredne seče koje treba izvršiti na površini od 180,52ha, dok na preostalih 85,56ha u ovom ureñajnom periodu nisu predviñeni uzgojni zahvati (prelazno gazdovanje).

Druga po zastupljenosti je gazdinska klasa 10.307.313 - izdanačka mešovita šuma kitnjaka na zemljištima na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima prostire se na površini od 254,44ha ili na 15,4% od obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina ove gazdinske klase iznosi 29.507,0m3, a ukupni tekući zapreminski prirast je 1.047,7m3. Prosečna zapremina ove gazdinske klase iznosi 116,0m3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 4,1m3/ha, dok je procenat tekućeg zapreminskog prirasta 3,6%. Ovo su očuvane sastojine. Po debljinskoj strukturi tanak inventar (do 30cm) zastupljen je sa 97,8%, srednje jak inventar (31-50cm) sa 2,2%, a jak inventar (>50cm) je izostao.

Treća po zastupljenosti je gazdinska klasa 10.361.421 - izdanačka mešovita šuma bukve na zemljištima na različitim smeñim zemljištima prostire se na površini od 134,08ha ili na 8,1% od obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina ove gazdinske klase iznosi 16.689,1m3, a ukupni tekući zapreminski prirast je 593,3m3. Prosečna zapremina ove gazdinske klase iznosi 124,5m3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 4,4m3/ha, dok je procenat tekućeg zapreminskog prirasta 3,6%. Očuvane sastojine u ovoj gazdinskoj klasi su zastupljene na 122,85ha sa prosečnom zapreminom od 128,5m3/ha, a razreñene se nalaze na 11,23ha sa prosečnom zapreminom od 80,1m3/ha. Po debljinskoj strukturi tanak inventar (do 30cm) zastupljen je sa 88,7%, srednje jak inventar (31-50cm) sa 10,0%, a jak inventar (>50cm) sa 1,3%.

Od veštački podignutih sastojina u ovoj namenskoj celini najzastupljenija je gazdinska klasa 10.470.421 - veštački podignuta sastojina smrče na različitim smeñim zemljištima prostire se na površini od 88,05ha ili na 5,3% od obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina ove gazdinske klase iznosi 4.878,5m3, a ukupni tekući zapreminski prirast je 236,4m3. Prosečna zapremina ove gazdinske klase iznosi 55,4m3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 2,7m3/ha, dok je procenat tekućeg zapreminskog prirasta 4,8%. Očuvane sastojine u ovoj gazdinskoj klasi su zastupljene na 33,76ha sa prosečnom zapreminom od 127,1m3/ha, a razreñene se nalaze na 54,29ha sa prosečnom zapreminom od 10,08m3/ha. Po debljinskoj strukturi tanak inventar (do 30cm) zastupljen je sa 98,0%, srednje jak inventar (31-50cm) sa 2,0%, a jak inventar (>50cm) je izostao.

Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta od erozije

Namenska celina 26 - Zaštita zemljišta od erozije zastupljena je na 22,4% (369,96ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visoke sastojine, kao i veštački podignutih sastojina u ovoj namenskoj celini nema, izdanačke šume se javljaju na 348,50ha (21,1%), a šikare se nalaze na 21,46ha ili 1,3% od ukupne obrasle površine. U ovoj namenskoj celini izdvojene su 4 gazdinske klase.

Najzastupljenija je gazdinska klasa 26.308.313. - izdanačka devastirana šuma kitnjaka na lesu, silikatnim stenama i krečnjacima nalazi se na 164,58ha, ili na 10,0% od ukupno obrasle površine, zatim gazdinska klasa 26.362.421. - izdanačka devastirana šuma bukve na različitim smeñim zemljištima koja se nalazi na 156,52ha, ili na 9,5% od ukupno obrasle površine.

Šikare u ovoj namenskoj celini učestvuju sa 21,46ha ili 1,3% od ukupne obrasle površine (gazdinska klasa 26.266.421).

Namenska celina 53 - Park prirode III stepena zaštite

Namenska celina 53 - Park prirode III stepena zaštite zastupljena je na 11,8% (194,49ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Visoke sastojine se javljaju na 0,5% (7,47ha), veštački podignute sastojine u ovoj namenskoj celini se javljaju na 2,9% (47,43ha), a izdanačke šume se javljaju na 8,5% (139,59ha) od ukupno obrasle površine.

U ovoj namenskoj celini izdvojeno je 6 gazdinskih klasa.

Najzastupljenija je gazdinska klasa 53.360.421- Izdanačka šuma bukve na različitim smeñim zemljištima prostire se na površini od 116,93ha ili na 7,1% od obrasle površine gazdinske jedinice. Ukupna zapremina ove gazdinske klase iznosi 17.746,7m3, a ukupni tekući zapreminski prirast je 551,9m3. Prosečna zapremina

Mihaila Pupina 113

Beograd


ove gazdinske klase iznosi 151,8m3/ha, sa tekućim zapreminskim prirastom od 4,7m3/ha, dok je procenat tekućeg zapreminskog prirasta 3,1%. Očuvane sastojine u ovoj gazdinskoj klasi su zastupljene na 107,88ha sa prosečnom zapreminom od 160,8m3/ha, a razreñene se nalaze na 9,05ha sa prosečnom zapreminom od 44,7m3/ha. Po debljinskoj strukturi tanak inventar (do 30cm) zastupljen je sa 79,0%, srednje jak inventar (31-50cm) sa 19,4%, a jak inventar (>50cm) sa 1,6%.

Namenska celina 66

U ovoj namenskoj celini evidentirani su šibljaci - (gazdinska klasa 66.267.241) na ukupno 65,54ha ili 4,0% od ukupno obrasle površine.

5.3. Stanje sastojina po poreklu i o čuvanosti

Sastojine prema poreklu razvrstane su na:

• Visoke šume-nastale generativnim putem (iz semena). • Izdanačke sastojine-nastale vegetativnim putem (iz izdanaka i izbojaka). • Veštački podignute sastojine-nastale sadnjom sadnica ili setvom semena. • Šikare nastale destruktivnim delovanjem čoveka.

Sastojine prema očuvanosti razvrstane su na:

• Očuvane sastojine - koje po stepenu obrasloslosti, zdravstvenom stanju i kvalitetu mogu dočekati zrelost za seču. • Razreñene sastojine - sastojine sa manjim stepenom obraslosti, dobrog zdravstvenog stanja i kvaliteta i mogu dočekati zrelost za seču. • Devastirane sastojine - previše razreñene sastojine, ujedno lošeg zdravstvenog stanja i kvaliteta, te se pre zrelosti za seču uklanjaju.

Stanje sastojina po poreklu i očuvanosti prikazano je sledećom tabelom:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Poreklo i očuvanost sastojine ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10176421 22.81 1.4 2236.5 1.6 98.0 85.1 1.7 3.7 3.8 10195313 20.97 1.3 2634.5 1.8 125.6 115.9 2.3 5.5 4.4 10196313 221.55 13.4 24953.4 17.4 112.6 926.8 18.1 4.2 3.7 10215313 28.65 1.7 3950.2 2.8 137.9 156.8 3.1 5.5 4.0 10306313 28.14 1.7 3300.8 2.3 117.3 106.0 2.1 3.8 3.2 10307313 254.44 15.4 29507.0 20.6 116.0 1047.7 20.5 4.1 3.6 10360421 87.81 5.3 13413.3 9.3 152.8 448.2 8.8 5.1 3.3 10361421 122.85 7.4 15789.4 11.0 128.5 559.8 11.0 4.6 3.5

Izdanačke-očuvane 787.22 47.7 95785.1 66.8 121.7 3446.3 67.5 4.4 3.6 10195313 3.12 0.2 58.9 0.0 18.9 2.8 0.1 0.9 4.7 10196313 44.53 2.7 1546.1 1.1 34.7 61.8 1.2 1.4 4.0 10360421 0.67 0.0 12.5 0.0 18.7 0.6 0.0 0.9 5.1 10361421 11.23 0.7 899.7 0.6 80.1 33.5 0.7 3.0 3.7

Izdanačke-razreñene 59.55 3.6 2517.2 1.8 42.3 98.7 1.9 1.7 3.9 Ukupno izdanačke 846.77 51.3 98302.3 68.5 116.1 3545.0 69.4 4.2 3.6

10470421 33.76 2.0 4291.5 3.0 127.1 202.2 4.0 6.0 4.7 10471421 22.74 1.4 2367.9 1.7 104.1 112.2 2.2 4.9 4.7 10475313 17.80 1.1 1599.5 1.1 89.9 55.7 1.1 3.1 3.5 10477313 10.39 0.6 1631.3 1.1 157.0 49.3 1.0 4.7 3.0 10478313 6.73 0.4 1558.9 1.1 231.6 65.8 1.3 9.8 4.2

VPS-očuvane 91.42 5.5 11449.1 8.0 125.2 485.2 9.5 5.3 4.2 10469313 7.96 0.5 10470421 54.29 3.3 587.0 0.4 10.8 34.2 0.7 0.6 5.8 10471421 5.32 0.3 345.7 0.2 65.0 15.4 0.3 2.9 4.4 10477313 16.12 1.0 962.2 0.7 59.7 62.9 1.2 3.9 6.5

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

VPS-razreñene 83.69 5.1 1894.8 1.3 22.6 112.4 2.2 1.3 5.9 Ukupno VPS 175.11 10.6 13343.9 9.3 76.2 597.7 11.7 3.4 4.5 Ukupno NC 10 1021.88 61.9 111646.2 77.8 109.3 4142.7 81.1 4.1 3.7

26197313 27.40 1.7 485.5 0.3 17.7 8.7 0.2 0.3 1.8 26308313 164.58 10.0 2828.9 2.0 17.2 53.2 1.0 0.3 1.9 26362421 156.52 9.5 4524.9 3.2 28.9 90.4 1.8 0.6 2.0

Izdanačke-devastirane 348.50 21.1 7839.4 5.5 22.5 152.3 3.0 0.4 1.9 Ukupno izdanačke 348.50 21.1 7839.4 5.5 22.5 152.3 3.0 0.4 1.9

26266421 21.46 1.3 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno NC 26 369.96 22.4 7839.4 5.5 21.2 152.3 3.0 0.4 1.9

53351421 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Visoke-očuvane 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6

53360421 107.88 6.5 17341.8 12.1 160.8 534.8 10.5 5.0 3.1 Izdanačke-očuvane 107.88 6.5 17341.8 12.1 160.8 534.8 10.5 5.0 3.1

53360421 9.05 0.5 404.9 0.3 44.7 17.1 0.3 1.9 4.2 53361421 15.23 0.9 499.2 0.3 32.8 21.6 0.4 1.4 4.3

Izdanačke-razreñene 24.28 1.5 904.1 0.6 37.2 38.7 0.8 1.6 4.3 53362421 7.43 0.4 203.4 0.1 27.4 4.1 0.1 0.5 2.0

Izdanačke-devastirane 7.43 0.4 203.4 0.1 27.4 4.1 0.1 0.5 2.0 Ukupno izdanačke 139.59 8.5 18449.3 12.9 132.2 577.5 11.3 4.1 3.1

53470421 18.75 1.1 2939.2 2.0 156.8 127.8 2.5 6.8 4.3 53471421 11.74 0.7 653.8 0.5 55.7 33.7 0.7 2.9 5.2

VPS-očuvane 30.49 1.8 3592.9 2.5 117.8 161.5 3.2 5.3 4.5 53470421 16.33 1.0 885.7 0.6 54.2 45.9 0.9 2.8 5.2 53471421 0.61 0.0 48.2 0.0 79.0 2.2 0.0 3.6 4.6

VPS-razreñene 16.94 1.0 933.9 0.7 55.1 48.1 0.9 2.8 5.2 Ukupno VPS 47.43 2.9 4526.8 3.2 95.4 209.6 4.1 4.4 4.6 Ukupno NC 53 194.49 11.8 24006.8 16.7 123.4 814.3 15.9 4.2 3.4

66267241 65.54 4.0 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno NC 66 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6 Rekapitulacija po poreklu i očuvanosti Visoke-očuvane 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Izdanačke-očuvane 895.10 54.2 113126.9 78.8 126.4 3981.1 77.9 4.4 3.5 Izdanačke-razreñene 83.83 5.1 3421.3 2.4 40.8 137.4 2.7 1.6 4.0 Izdanačke-devastirane 355.93 21.5 8042.8 5.6 22.6 156.4 3.1 0.4 1.9 Ukupno izdanačke 1334.86 80.8 124591.0 86.8 93.3 4274.9 83.7 3.2 3.4 VPS-očuvane 121.91 7.4 15042.0 10.5 123.4 646.7 12.7 5.3 4.3 VPS-razreñene 100.63 6.1 2828.6 2.0 28.1 160.6 3.1 1.6 5.7 Ukupno VPS 222.54 13.5 17870.6 12.5 80.3 807.3 15.8 3.6 4.5 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6

Mihaila Pupina 113

Beograd



Zv/V%

Rekapitulacija po očuvanosti Ukupno očuvane 1024.48 62.0 129199.7 90.0 126.1 4655.0 91.1 4.5 3.6 Ukupno razreñene 184.46 11.2 6249.9 4.4 33.9 297.9 5.8 1.6 4.8 Ukupno devastirane 355.93 21.5 8042.8 5.6 22.6 156.4 3.1 0.4 1.9 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5109.3 100.0 3.1 3.6

U ovoj gazdinskoj jedinici, stanje sastojina po poreklu je nezadovoljavajuće.

Visoke sastojine zastupljene su na 0,5% (7,47 ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 138,0m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,6 m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 2,6%.

Izdanačke sastojine zastupljene su na 80,8% (1334,86ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 93,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,2m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 3,4%.

Veštački podignute sastojine zastupljene su na 13,5% (222,54ha) obrasle površine gazdinske jedinice. Prosečna zapremina ovih sastojina iznosi 80,3m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,6m3/ha, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta u odnosu na zapreminu iznosi 4,5%.

Šikare čine 1,3% (21,46ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Šibljaci čine 4,0% (65,54ha) obrasle površine gazdinske jedinice.

Stanje sastojina po očuvanosti u ovoj gazdinskoj jedinici je nezadovoljavajuće.

Očuvane sastojine čine 62,0% (1024,48ha) obrasle površine, prosečna zapremina očuvanih šuma iznosi 90,0m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 4,5m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 3,6%.

Razreñene sastojine čine 11,2% (184,46ha) obrasle površine, prosečna zapremina razreñenih šuma je 33,9m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 1,6m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 4,8%.

Devastirane sastojine čine 21,5% (355,93 ha) obrasle površine, prosečna zapremina devastiranih šuma je 22,6m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 0,4m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 1,9%.



Sveukupno gledano, stanje po poreklu i očuvanosti se ne može oceniti zadovoljavajućim ako se uzme u obzir znatno učešće izdanačkih, razreñenih i devastiranih sastojina.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.4. Stanje sastojina po smesi

U zavisnosti od vrste drveća i učešća u smesi, sve sastojine su razvrstane na čiste i mešovite. Struktura sastojina po smesi u ovoj gazdinskoj jedinici prikazana je po gazdinskim klasama i namenskim celinama u sledećem tabelarnom pregledu:

Površina Zapremina Zapreminski prirast Mešovitost sastojine ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

10195313 24.09 1.5 2693.4 1.9 111.8 118.7 2.3 4.9 4.4 10306313 28.14 1.7 3300.8 2.3 117.3 106.0 2.1 3.8 3.2 10360421 88.48 5.4 13425.9 9.4 151.7 448.8 8.8 5.1 3.3

Izdanačke-čiste 140.71 8.5 19420.1 13.5 138.0 673.5 13.3 4.8 3.5 10176421 22.81 1.4 2236.5 1.6 98.0 85.1 1.7 3.7 3.8 10196313 266.08 16.1 26499.5 18.5 99.6 988.6 19.5 3.7 3.7 10215313 28.65 1.7 3950.2 2.8 137.9 156.8 3.1 5.5 4.0 10307313 254.44 15.4 29507.0 20.6 116.0 1047.7 20.6 4.1 3.6 10361421 134.08 8.1 16689.1 11.6 124.5 593.3 11.7 4.4 3.6

Izdanačke-mešovite 706.06 42.7 78882.2 55.0 111.7 2871.5 56.5 4.1 3.6 Ukupno izdanačke 846.77 51.3 98302.3 68.5 116.1 3545.0 69.8 4.2 3.6

10469313 7.96 0.5 10470421 88.05 5.3 4878.5 3.4 55.4 236.4 4.7 2.7 4.8 10475313 17.80 1.1 1599.5 1.1 89.9 55.7 1.1 3.1 3.5 10477313 26.51 1.6 2593.4 1.8 97.8 112.2 2.2 4.2 4.3

VPS-čiste 140.32 8.5 9071.4 6.3 64.6 404.3 8.0 2.9 4.5 10471421 28.06 1.7 2713.6 1.9 96.7 127.5 2.5 4.5 4.7 10478313 6.73 0.4 1558.9 1.1 231.6 65.8 1.3 9.8 4.2

VPS-mešovite 34.79 2.1 4272.5 3.0 122.8 193.4 3.8 5.6 4.5 Ukupno VPS 175.11 10.6 13343.9 9.3 76.2 597.7 11.8 3.4 4.5 Ukupno NC 10 1021.88 61.9 111646.2 77.8 109.3 4142.7 81.5 4.1 3.7

26197313 12.41 0.8 124.1 0.1 10.0 4.5 0.1 0.4 3.6 26362421 156.52 9.5 4524.9 3.2 28.9 60.0 1.2 0.4 1.3

Izdanačke-čiste 168.93 10.2 4649.0 3.2 27.5 64.6 1.3 0.4 1.4 26197313 14.99 0.9 361.4 0.3 24.1 6.5 0.1 0.4 1.8 26308313 164.58 10.0 2828.9 2.0 17.2 53.2 1.0 0.3 1.9


26266421 21.46 1.3 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno NC 26 369.96 22.4 7839.4 5.5 21.2 124.2 2.4 0.3 1.6

53351421 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Visoke-čiste 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6

53360421 116.93 7.1 17746.7 12.4 151.8 551.9 10.9 4.7 3.1 53362421 7.43 0.4 203.4 0.1 27.4 4.1 0.1 0.5 2.0

Izdanačke-čiste 124.36 7.5 17950.1 12.5 144.3 556.0 10.9 4.5 3.1 53361421 15.23 0.9 499.2 0.3 32.8 21.6 0.4 1.4 4.3


53470421 35.08 2.1 3824.8 2.7 109.0 173.7 3.4 5.0 4.5 VPS-čiste 35.08 2.1 3824.8 2.7 109.0 173.7 3.4 5.0 4.5

Mihaila Pupina 113

Beograd


Površina Zapremina Zapreminski prirast Mešovitost sastojine ha % m3 % m3/ha m3 % m3/ha

Zv/V%

53471421 12.35 0.7 701.9 0.5 56.8 35.9 0.7 2.9 5.1 VPS-mešovite 12.35 0.7 701.9 0.5 56.8 35.9 0.7 2.9 5.1 Ukupno VPS 47.43 2.9 4526.8 3.2 95.4 209.6 4.1 4.4 4.6 Ukupno NC 53 194.49 11.8 24006.8 16.7 123.4 814.3 16.0 4.2 3.4

66267241 65.54 4.0 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno NC 66 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5081.2 100.0 3.1 3.5 Rekapitulacija po poreklu i mešovitosti Visoke-čiste 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Ukupno visoke 7.47 0.5 1030.8 0.7 138.0 27.2 0.5 3.6 2.6 Izdanačke-čiste 434.00 26.3 42019.2 29.3 96.8 1294.0 25.5 3.0 3.1 Izdanačke-mešovite 900.86 54.5 82571.8 57.5 91.7 2952.8 58.1 3.3 3.6 Ukupno izdanačke 1334.86 80.8 124591.0 86.8 93.3 4246.8 83.6 3.2 3.4 VPS-čiste 175.40 10.6 12896.3 9.0 73.5 578.0 11.4 3.3 4.5 VPS-mešovite 47.14 2.9 4974.4 3.5 105.5 229.3 4.5 4.9 4.6 Ukupno VPS 222.54 13.5 17870.6 12.5 80.3 807.3 15.9 3.6 4.5 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5081.2 100.0 3.1 3.5 Rekapitulacija po mešovitosti Ukupno čiste 616.87 37.3 55946.2 39.0 90.7 1899.2 37.4 3.1 3.4 Ukupno mešovite 948.00 57.4 87546.1 61.0 92.3 3182.0 62.6 3.4 3.6 Ukupno šikare 21.46 1.3 Ukupno šibljaci 65.54 4.0 Ukupno GJ 1651.87 100.0 143492.4 100.0 86.9 5081.2 100.0 3.1 3.5

Čiste sastojine čine 37,3% (616,87ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina čistih sastojina iznosi 90,7m3/ha, tekući zapreminski prirast iznosi 3,1m3/ha, a procenat prirasta u zapremini je 3,4%.

Mešovite sastojine čine 57,4% (948,0ha) površine obraslog zemljišta gazdinske jedinice. Prosečna zapremina mešovitih sastojina iznosi 92,3m3/ha, tekući zapreminski prirast je 3,4m3/ha, a procenat prirasta u zapremini iznosi 3,6%.



Stanje sastojina po mešovitosti nije zadovoljavajuće.

Mešovite sastojine su povoljnije sa aspekta biološke i ekološke stabilnosti, znači otpornije su na entomološka i fitopatološka oboljenja. Zbog toga mešovite sastojine moramo negovati i povećavati njihovo učešće u skladu sa ekonomskim prilikama gazdinske jedinice.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.5. Stanje sastojina po vrstama drve ća

Zastupljenost pojedinih vrsta drveća u ukupnoj zapremini i zapreminskom prirastu prikazana je u sledećim tabelama:

Zapremina Zapreminski prirast Vrste drveća

m3 % m3 % Zv/V%

Namenska celina 10 Cer 29288.8 20.4 1134.4 22.2 3.9 Kit 27849.6 19.4 957.1 18.8 3.4 Bk 26129.7 18.2 884.8 17.3 3.4 Slad 6773.4 4.7 262.9 5.2 3.9 Gr 6450.7 4.5 216.1 4.2 3.4 Brz 708.8 0.5 32.4 0.6 4.6 Otl 453.2 0.3 21.6 0.4 4.8 OML 423.4 0.3 16.2 0.3 3.8 Kln 126.0 0.1 3.6 0.1 2.9 Cjas 98.1 0.1 4.3 0.1 4.4 Jas 63.2 0.0 2.9 0.1 4.6 Tres 41.3 0.0 1.9 0.0 4.5 Gric 6.6 0.0 0.2 0.0 2.7 Jav 3.9 0.0 0.1 0.0 3.3 Pjas 3.6 0.0 0.1 0.0 3.8 Ukupno lišćari 98420.2 68.6 3538.5 69.3 3.6 Smr 7266.1 5.1 357.6 7.0 4.9 Bbor 4409.9 3.1 191.5 3.8 4.3 Cbor 1550.0 1.1 55.2 1.1 3.6 Ukupno četinari 13226.0 9.2 604.2 11.8 4.6 NC 10 111646.2 77.8 4142.7 81.2 3.7 Namenska celina 26 Bk 4489.3 3.1 89.8 1.8 2.0 Kit 1701.9 1.2 31.7 0.6 1.9 Cer 1303.5 0.9 24.1 0.5 1.8 Gr 205.7 0.1 4.3 0.1 2.1 Slad 65.8 0.0 1.2 0.0 1.8 Gric 45.5 0.0 0.8 0.0 1.7 Otl 27.6 0.0 0.5 0.0 1.7 Ukupno lišćari 7839.4 5.5 152.3 3.0 1.9 NC 26 7839.4 5.5 152.3 3.0 1.9 Namenska celina 53 Bk 19490.6 13.6 602.8 11.8 3.1 Jas 78.1 0.1 4.2 0.1 5.4 Jav 21.5 0.0 0.7 0.0 3.3 Tres 8.6 0.0 0.4 0.0 4.9 Brz 4.4 0.0 0.2 0.0 4.9 Cer 2.3 0.0 0.1 0.0 4.6 Ukupno lišćari 19605.5 13.7 602.8 11.8 3.1 Smr 4401.3 3.1 205.9 4.0 4.7 Ukupno četinari 4401.3 3.1 205.9 4.0 4.7

Mihaila Pupina 113

Beograd


Zapremina Zapreminski prirast Vrste drveća

m3 % m3 % Zv/V%

NC 57 24006.8 16.7 808.7 15.8 3.4 Ukupno GJ 143492.4 100.0 5103.7 100.0 3.6 Rekapitulacija za GJ Blizanac Debelica Bk 50109.6 34.9 1577.3 30.9 3.1 Cer 30594.5 21.3 1158.6 22.7 3.8 Kit 29551.5 20.6 988.8 19.4 3.3 Slad 6839.2 4.8 264.1 5.2 3.9 Gr 6656.4 4.6 220.4 4.3 3.3 Brz 713.2 0.5 32.6 0.6 4.6 Otl 480.8 0.3 22.0 0.4 4.6 OML 423.4 0.3 16.2 0.3 3.8 Jas 141.3 0.1 7.1 0.1 5.0 Kln 126.0 0.1 3.6 0.1 2.9 Cjas 98.1 0.1 4.3 0.1 4.4 Gric 52.1 0.0 1.0 0.0 1.9 Tres 50.0 0.0 2.3 0.0 4.5 Jav 25.4 0.0 0.8 0.0 3.3 Pjas 3.6 0.0 0.1 0.0 3.8 Ukupno lišćari 125865.1 87.7 4299.2 84.2 3.4 Smr 11667.4 8.1 563.4 11.0 4.8 Bbor 4409.9 3.1 191.5 3.8 4.3 Cbor 1550.0 1.1 55.2 1.1 3.6 Ukupno četinari 17627.3 12.3 810.1 15.9 4.6 Ukupno GJ 143492.4 100.0 5109.3 100.1 3.6

U gazdinskoj jedinici evidentirano je ukupno 18 vrsta drveća, od čega 15 vrsta lišćara i 3 četinarske vrste.

Lišćarske vrste zastupljene su sa 87,7% (125865,1 m3) od ukupne zapremine G.J. Najzastupljenija lišćarska vrsta je bukva sa ukupnom zapreminom od 50109,6 m3 ili 34,9%, zapreminskim prirastom od 1577,3m3 ili 30,9%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 3,1%. Od ostalih lišćarskih vrsta prisutni su: cer sa zapreminom od 30594,5 m3 ili 21,3%, kitnjak sa zapreminom od 29551,5 m3 ili 20,6%, sladun sa zapreminom od 6839,2 m3 ili 4,8%, i grab sa zapreminom od 6656,4 m3 ili 4,6%. Sve ostale prisutne lišćarske vrste zastupljene su sa manje od 0,5% od ukupne zapremine gazdinske jedinice.

Četinarske vrste zastupljene su sa 12,3% (17627,3 m3) od ukupne zapremine G.J. Najzastupljenija četinarska vrsta je smrča sa ukupnom zapreminom od 11667,4 m3 ili 8,1%, zapreminskim prirastom od 563,4m3 ili 11,0%, a procenat tekućeg zapreminskog prirasta iznosi 4,8%. Od ostalih četinarskih vrsta prisutni su: beli bor sa zapreminom od 4409,9m3 ili 3,1%, i crni bor sa zapreminom od 1550,0m3 ili 1,1% od ukupne zapremine gazdinske jedinice.

Mihaila Pupina 113

Beograd


5.6. Stanje sastojina po debljinskoj strukturi

Distribucija ukupne zapremine, po debljinskim razredima, prikazana je po namenskim celinama i gazdinskim klasama u sledećem tabelarnom prikazu:

Z A P R E M I N A P O D E B L J I N S K I M R A Z R E D I M A

do 10 cm 11 do 20 21 do 30 31 do 40 41 do 50 51 do 60 61 do 70 71 do 80 81 do 90 iznad 90 Gazdinska klasa površina

ha svega

I II III IV V VI VII VIII IX

zapreminski

prirast m3

10176421 22.81 2236.5 506.4 1424.6 305.4 85.1

10195313 24.09 2693.4 630.0 1731.6 308.4 23.5 118.7

10196313 266.08 26499.5 3034.7 16314.4 6365.1 452.7 279.0 53.5 988.6

10215313 28.65 3950.2 393.2 3268.5 288.5 156.8

10306313 28.14 3300.8 54.7 1937.5 1278.2 30.4 106.0

10307313 254.44 29507.0 1569.0 18953.6 8330.6 568.4 85.5 1047.7

10360421 88.48 13425.9 947.7 7460.4 4467.8 532.4 17.6 448.8

10361421 134.08 16689.1 1507.4 7585.3 5706.6 1422.2 254.0 213.5 593.3

10469313 7.96

10470421 88.05 4878.5 3876.6 903.2 98.7 236.4

10471421 28.06 2713.6 1960.8 752.8 127.5

10475313 17.80 1599.5 1513.1 86.3 55.7

10477313 26.51 2593.4 64.8 1553.0 975.7 112.2

10478313 6.73 1558.9 405.7 1086.8 66.3 65.8

NC 10 1021.88 111646.2 8707.9 67985.1 30855.4 3194.8 636.1 267.0 4142.7

26197313 27.40 485.5 485.5 8.7

26266421 21.46

26308313 164.58 2828.9 2828.9 53.2

26362421 156.52 4524.9 4524.9 90.4

NC 26 369.96 7839.4 7839.4 152.3

53351421 7.47 1030.8 0.2 271.9 278.0 94.2 222.2 70.9 93.3 27.2

53360421 116.93 17746.7 802.6 6738.5 6472.4 2454.8 992.3 182.1 104.0 551.9

53361421 15.23 499.2 55.1 336.0 108.1 21.6

53362421 7.43 203.4 203.4 4.1

53470421 35.08 3824.8 1983.8 1841.0 173.7

53471421 12.35 701.9 605.9 96.0 35.9

NC 53 194.49 24006.8 1061.4 9936.1 8795.5 2549.0 1214.5 253.0 197.3 814.3

66267241 65.54

NC 66 65.54

Ukupno GJ 1651.87 143492.4 17608.6 77921.2 39650.9 5743.8 1850.6 520.0 197.3 5109.3

U prethodnoj tabeli prikazana je distribucija ukupne zapremine po debljinskim razredima, namenskim celinama i gazdinskim klasama.

Zapremina po debljinskim kategorijama (po Bioleju):

Zapremina po debljinskim kategorijama (m3) Σ G.J. % do 30cm % 31 - 50cm % > 51cm %

143.492,4 100,00 135.180,7 94,2 7.594,4 5,3 717,3 0,5

Za gazdinsku jedinicu "Blizanac - Debeli

Documents

OSNOVA GAZDOVANJA ŠUMAMA G.J. BLIZANAC - DEBELICA · 2017. 5. 30. · G.J "Blizanac - Debelica" prostire se u jugozapadnom delu Republike Srbije, severno od Novog Pazara. Prema geografskom