PISANJE, OBJAVLJIVANJE, IZLAGANJE I VREDNOVANJE
NAUNOG RADA
There are three necessary steps in useful research; the first to
begin it, the second to end it, and the third to publish it.
Michael Faraday
Faze u stvaranju naunog rada
Sagledavanje problema
Postavljanje hipoteze
Provera hipotezeOpservacione studije
Eksperimentalne studijeNapisati nauni rad
Publikovanje naunog rada
KLASIFIKACIJA NAUNIH RADOVA
Nauni rad (lanak) je napisani i publikovani izvetaj o originalnim rezultatima istraivanja.
Misliti kao veina (slagati se sa veinom), sa stanovita napredovanja nauke, znai, u stvari, ne misliti
Nauni rad je izvetaj koji znatno doprinosi poznavanju ili razumevanju nekog problema.
Na osnovu podataka prikazanih u naunom radu istraivanje moe biti ponovljeno od strane bilo kog kompetentnog istraivaa.
PUBLIKOVANJEIf you have an apple and I have an apple
and we exchange these apples then you and I will still each have one apple. But if you have an idea and I have an idea and we exchange these ideas, then each of us will have two ideas.
George B. Shaw
Svrha naune literature
Komunikacija izmeu istraivaa Istorijski pregled progresa nauke Izbegavanje dupliranja rezultata i metoda Ne postoji Journal of Negative Results
tako da se neke (mnoge) neuspene studije dupliraju
Nauna literatura Primarne publikacije (udbenici, asopisi, teze, naune studije, naune
monografije, saoptenja sa skupova i kongresa, patenti, itd.)
Sekundarne publikacije(bibliografije, indeksni asopisi Index Medicus, Current Contents, Biomedicina Iugoslavica Serbica, indeksnoapstraktni asopisi - Excerpta medica, Referatni bilten, Medicinskij referativnij urnalj, biblioteki katalozi)
Tercijarne publikacije (enciklopedije, renici, leksikoni, adresari, vodii, itd.)
Prednosti/Nedostaci
Samo primarni ili originalni nauni lancimogu se uzimati kao izvor tanih, relevantnih i verodostojnih podataka.
Izuzetno, kada za to postoje objektivni razlozi, mogu se koristiti i podaci iz sekundarnih izvora.
Karakteristike naunog rada Nauni rad pie se kratko, jasno i objektivno. Nauni rad je zavrna faza svakog
istraivanja jer se u njemu na najbolji nain izlau dobijeni rezultati.
Naunim radom se nauna informacija iri prostorno i vremenski.
Objavljen nauni rad je osnov za utvrivanje prioriteta istraivanja.
Karakteristike naunog rada
Publikovanje slui za stimulisanje daljeg istraivanja i utvrivanje statusa naunikove linosti u nauci.
Broj objavljenih radova smatra se opte priznatim pokazateljem stvaralake produktivnosti istraivaa.
Svaki nauni rad zadobija nov kvalitet samim tim to postane deo opte priznate rizinice svetske nauke.
Vrste naunih radova
Originalni nauni lanak (Original scientific article)
Pregledni lanak (Review article) Pismo urednitvu Prethodno saoptenje (Preliminary
communications) Teze Izlaganje na naunim skupovima
(Conference paper)
Originalni nauni rad (Original scientific article)
Originalni nauni rad je glavni i primarni izvor naunih informacija i prenosilac novih ideja, otkria i saznanja.
Vrste preglednih radova
Pravi pregledni rad Literaturni pregled - Review of the literature
Meta-analiza opti pregled -Overview, Quantitative syntesis
Pravi revijski (pregledni) rad (Reviewarticle ili Review of the literature)
Rad u okviru kojeg se vri analiza i diskusija o ve objavljenim naunim rezultatima.
Ne mora da bude samo pregled literature o nekoj temi i problemu.
U ovakve lanke autor moe unositi i sopstvene neobjavljene rezultate.
Struktura-nije klasina, dosta podnaslova u zavisnosti od tematike
Meta - analiza
Postupci izvoenja: Precizno formulisanje pitanja ta je predmet
istraivanja Nain, broj i reprezentativnost
kompjuterizovane baze podataka i njeno pretraivanje
Kombinovanje podataka i statistika analiza Donoenje zakljuaka i njihova intrepretacija
Beta blokatori u sekundarnojprevenciji infarkta miokarda-
rezultati meta analize 17 studija OR=0.78 (eng. odds ratio) 95%IP (0.71-0.87) s.z. Za 22% smanjen mortalitet uvoenjen beta
blokatora posle akutne faze infarkta miokarda
Prethodna saoptenja(Preliminary report Short Communications)
Prvo, krae obavetenje o rezultatima nekog istraivanja, ali bez detaljnijeg opisa metoda i obrazlaganja rezultata.
Sadri sve bitne delove kao i nauni rad ali u skraenom obliku.
Na kraju se iznosi kratak preliminarni zakljuak.
Nedostatak-dobijeni rezultati ne mogu se proveriti.
Po pravilu prethodno saoptenje bi moralo da prati originalni nauni rad.
Prethodna saoptenja
CILJ: Prezentovanje interesantnih naunih
rezultata pre zavretka zapoete studije
Donoenje provokativnih pretpostavki
Prezentovanje rezultata koji su uoeni empirijski u cilju zapoinjanja kontrolisane studije
Brza komunikacija (Rapid or fastcommunication)
Da bi rad bio prihvaen kao brza komunikacija rukopis prethodnog saoptenja mora biti napisan tako da ne zahteva ozbiljne ispravke teksta.
TEZE A. Doktorska disertacija -originalno i samostalno nauno delo-izrada doktorske teze treba da uvede
kandidata u problematiku i metodologiju naunog rada u odreenoj disciplini, omoguujui mu svestrano produbljivanje znanja i osposobljavanje za samostalni rad
B. Magistarska teza -originalno i samostalno nauno delo, ali
manjeg obima
Saoptenja sa naunih skupova (Conference paper)
Objavljeni radovi u zbornicima radova; u formi apstrakta ili proceeding-a
Predavanja po pozivu (Invitedlecture)
LANCI BLISKI NAUNIM
STRUNI LANAK REVIJSKI STRUNI LANAK KAZUISTIKA OSTALI LANCI
Struni lanci (Professional article)
-po strukturi nema razlike-nema jasno definisanu hipotezu za reenje nekog
problema-u njemu se ne opisuje novo saznanje ve se
obrauje ve poznato odnosno opisano-nema detaljnog opisa metode i tehnike rada-nema mogunosti reproducibilnosti dobijenih
rezultata-nauna istina/empirijska, iskustvena istina rezultati
opisani onako kako smo ih naim ulima konstatovali
-prenoenje linih zapaanja i iskustva drugima
KAKO NAPISATI NAUNIRAD
Anatomija" naunog lanka
1. Naslov 2. Saetak (eng. abstract) i kljune rei3. Uvod (sa hipotezom i ciljevima)4. Materijal i metode5. Rezultati6. Diskusija (sa zakljucima)7. Literatura
Naslov
Najuoljiviji i najitaniji deo
Pojavljuje se u sekundarnim publikacijama i slui za razvrstavanje lanka u pojedine naune discipline
Informativan, to krai (obino do 100 slovnih mesta)
Atraktivan
Radni i definitivni naslov
Kratki naslov (running head obino do 50 s. m.)
Saetak (apstrakt)
Saeto informisanje o sadrini rada ili opis teme rada (obino do 250 rei)
Najitaniji deo rada, esto i jedino itan
Pie se na poetku rada (ispod naslova)
Pojavljuje se i samostalno u sekundarnim publikacijama (abstract journals)
Obino se pie u pasivu i 3. licu
Ne sadri reference i fusnote
Izbegavati skraenice
Saetak (apstrakt)
Informativan koncizno sumiranje sadraja rada, tj. svih poglavlja rada (najmanje po jedna reenica iz uvoda, materijala i metoda, rezultata i diskusije sa zakljukom).
Deskriptivan (indikativan) kratak opis teme rada, bez sumiranja sadraja rada (mnogo podataka). Pogodan je za revijske radove (pregled literature)
Nestruktuisan (napisan u jednom pasusu)
Struktuisan (napisan u vie kratkih pasusa)Za nauni lanak: uvod, ciljevi, materijal i metod, rezultati i zakljuci.Za revijski lanak tipa meta analize: izvori podataka, izbor podataka
(broj i kriterijumi), sinteza pregleda i zakljuci).
Kljune rei (kratki izrazi)
Neophodne zbog indeksiranja lanka.
Ne koristiti rei iz naslova (lanak je ve indeksiran po njemu).
Piu se ispod teksta saetka.
Obino do 5 rei, a ponekad do 10.
Uvod
Trebalo bi da je kratak (nekoliko paragrafa), jasan i direktno povezan sa predmetom istraivanja.
Citirati ogranieni broj odgovarajue i novije literature, koja se odnosi na predmet istraivanja (background).
Jasno definisati ono to se o predmetu istraivanja ne zna.
Postaviti nove ideje (hipoteze) za reenje onoga to jo nije poznato o predmetu istraivanja.
UvodHipoteza
Pretpostavka o povezanosti pretpostavljenih uzroka i njihovih posledica
Izneti nain na koji e se hipoteza proveraviti.
Ciljevi
Moraju biti kratko i jasno formulisani.
Glavni ili primarni cilj traenje odgovora na osnovno pitanje sadrano u hipotezi
Sporedni ili sekundarni ciljevi na osnovu analize odabranih pokazatelja i dr. merenja izvrenih tokom rada
Materijal i metode
Dizajn studije i protokol
Intervencija (detaljan opis)
Merenja, obeleja posmatranja
Statistika analiza (navesti koriene testovestatistike znaajnosti)
Rezultati
Najvaniji deo naunog lanka
Rezultati se obino prikazuju:-tekstualno-tabelama i-ilustracijama/graficima
Ne iznositi sve to je dobijeno. Izloiti i negativne rezultate. Ne objanjavati ih u ovom poglavlju. Ne porediti ih sa drugim rezultatima. Ne citirati podatke iz literature. Grupisati ih pod odgovarajuim podnaslovima.
Znaajnost
P < 0.05 (najbolje da se citira tana P vrednost, posebno u rezultatima, a ponekad i u apstraktu)
U diskusiji, citirati P vrednost ILI, BOLJE, rei znaajno
P > 0.05 ali < 0.10 je TENDENCIJA(moe biti od biolokog znaaja)
Tabele Za prikazivanje numerikih i deskriptivnih podataka
jasnije od tekstualnog prikazivanj
