กตตกรรมประกาศ

งานวจยนมวตถประสงคเพอหาสภาวะทเหมาะสมแกการเจรญของเสนใยเหดหอม และวเคราะหคณคาทางโภชนาการน ามาเปนสวนผสมในขนมพนบานนนคอ ขนมตม ทดลองเลยงในอาหาร 5 ชนด ดงน อาหาร potato dextrose agar, sweet potato dextrose agar, sabouraud dextrose agar, malt extract agar และ yeast malt agar ทอณหภม 25 27 และ 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 วน จากนนวเคราะหคณคาทางโภชนาการของเสนใยเหดหอมอบแหง มาวเคราะหหาคาปรมาณความชน (AOAC, 1995) ปรมาณโปรตน (Lowry’s method, 1951) ไขมน (Gravimetric Method; AOAC, 1995) เถา (Muffle furnace; AOAC, 1995) และน าตาลรดวซ (Nelson Somogyi method, 1952) พบวาเสนใยเหดหอมมการเจรญไดสงสดบนอาหาร potato dextrose agar ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส มผลการวเคราะหคณคาทางโภชนาการของเสนใยดงน 90.10±0.120%, 0.10± 0.002mg/ml, 1.22±0.161%, 2.97±0.000%, 0.36±0.195 mg/ml ตามล าดบ จากผลการทดลองแสดงใหเหนวา เสนใยเหดหอมอบแหงมคณคาทางอาหารสงสามารถน ามาเปนสวนผสมในขนมเพอเปนการเพมมลคาของขนมตมดวย

วตถประสงค

บทคดยอ ผลและวจารณการทดลอง

1 เพอศกษาสตรอาหารวนทเหมาะสมตอการน ามาเพาะเลยงเสนใยเหดหอม 2 เพอศกษาปจจยทเกยวของตอการเจรญของเสนใยเหดหอม 3 เพอศกษาคณคาทางโภชนาการของเสนใยเหดหอม เพอน ามาแปรรปและเพมมลคาของเสนใยเหดหอม

บทน า

วธการ

ตารางท 1 การวดขนาดเสนผาศนยกลางโคโลนบนอาหาร PDA, SDA, YM, SPDA และ MA ทอณหภม 25, 27 และ 30 องศาเซลเซยส เปนเวลา 7 วน

คณสมปรดา บตรสสาย. การผลตหวเชอเหดหอมในอาหารเหลว. ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย. นภาพร รตนสมบรณ. 2537. การหาสภาวะทเหมาะสมในการอบแหงเหดหอม. หนา 81. วทยานพนธ (วศ.ม. วศวกรรมอาหาร) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

ภาพท 1 เสนใยเหดหอมทเจรญบนอาหารเลยงเชอ PDA, SPDA. SDA, YM และ MA ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส เวลา 7 วน

การหาชนดของอาหารเลยงเชอและอณหภมทเหมาะสม ทอณหภม 25, 27 และ 30 องศาเซลเซยส

อางอง

ขอขอบพระคณ ดร. พชญาภรณ สวรรณกฏ ทใหค าปรกษา ค าแนะน า ตลอดการท างานวจยครงน ท าใหงานวจยนส าเรจลลวงไปดวยด

สรปผลการทดลอง

จากการทดลองพบวา ชนดของอาหารเลยงเชอและอณหภมทเหมาะสมส าหรบการเจรญของเสนใยเหดหอม คอ potato dextrose agar (PDA) ทอณหภม 25 องศาเซลเซยส รองลงมาคอ sweet potato dextrose agar (SPDA) ทอณหภม 27 องศาเซลเซยส และจากการวเคราะหคณคาทางโภชนาการของเสนใยเหดหอม เมอน าคาทไดไปเทยบกบคณคาทางโภชนาการของเหดหอม พบวา มปรมาณทมากกวา นอกจากนเสนใยเหดหอมยงสามารถน าไปเปนสวนผสมเพอเพมคณคาแกขนมไทย เชน ขนมตม ไดอกดวย

เหดหอม หรอ ซอตาเกะ มชอทางวทยาศาสตรวา Lentinus edodes เปนทยอมรบกนมาตงแตอดตกาลจวบจนถงปจจบน วาเหดหอมไมเพยงแตมรสชาตหวานหอมชวนรบประทาน แตยงมโปรตนสง มคณคาทางอาหารเพยงพอทจะสามารถใชทดแทนโปรตนจากเนอสตวได รวมถงมสรรพคณมากมายในการเปนยารกษาและปองกนสารพดโรค การผลตในระดบอตสาหกรรมไดมการน าเหดหอมมาสกดเพอใชประโยชนทางการแพทยและเปนอาหารเสรมสขภาพ ซงจะใชในสวนของดอกเหด แตขอเสยของการใชดอกเหดคอ ดอกเหดนนมขนตอนการเพาะเลยงทซบซอนใชเวลานานและผลผลตดอกเหดทไดกมปรมาณนอย อกทงดอกเหดหอมยงมราคาแพง เพราะเปนเหดทไดรบความนยมในการบรโภค จากการตรวจเอกสารพบวาการเพาะเลยงเสนใยเหดหอมบนอาหารแขงและในอาหารเหลวนนใชระยะเวลาในการเพาะเลยงสนกวาการผลตดอกเหดประมาณ 3-5 เทาท าใหมการผลตทสง แลวคณคาทางอาหารทไดจากเสนใยกไมแตกตางจากในดอกเหด นอกจากนยงสามารถควบคมปจจยตางๆทมผลตอการเจรญของเสนใยไดคงท ลดผลกระทบจากปจจยภายนอกใหนอยลงไดอกดวย

การหาสภาวะทเหมาะสมและการวเคราะหคณคาทางโภชนาการของเสนใยเหดหอม Lentinus Edodes Optimization and Analysis of The Nutritional Value of Lentinus Edodes Mycelium

เบญญาภา สวนสระแกว1พชญาภรณ สวรรณกฏ 1

1ภาควชาวทยาศาสตรชวภาพ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน, อ าเภอวารนช าราบ , จงหวดอบลราชธาน, 34190

การหาชนดของอาหารเลยงเชอและอณหภมทเหมาะสม ทอณหภม 25, 27 และ 30 องศาเซลเซยส

การเพาะเลยงเสนใยเหดหอมในอาหารเหลว

การวเคราะหคณคาทางโภชนาการ

-การวเคราะหหาปรมาณความชน (Gravimetry AOAC, 1995) -การวเคราะหหาปรมาณโปรตน ( Lowry - Folin method ) -การวเคราะหหาปรมาณไขมน (Gravimetric Method; AOAC, 1995) -การวเคราะหหาปรมาณเถา (Muffle furnace; AOAC, 1995) -การวเคราะหหาปรมาณน าตาลรดวซ (Nelson – Somogyi)

การน าเสนใยเหดหอมมาเปนสวนผสมในขนมตม

การวเคราะหคณคาทางโภชนาการ

ตารางท 2 การวเคราะหหาปรมาณความชน, โปรตน, ไขมน, เถา และน าตาลรดวซ

SPDA PDA

SDA YM MA

ศกษาชนดของอาหารเลยงเชอทเหมาะสมส าหรบการเจรญของเสนใยเหดหอม

ตดชนวนบรเวณปลายเสนใย ดวย cork borer ขนาด 0.5 มม.

ถายลงในจานเพาะเลยงเชอทง 5 ชนด ชนดละ 9 plate

น าไปบมทอณหภม 25, 27 และ 30 oC เปนเวลา 7 วน น าไปวดขนาดเสนผาศนยกลาง

ตดชนวนจากอาหารเลยงเชอทเหมาะสมบรเวณปลายเสนใย ดวย cork borer ขนาด 0.5 มม.

ถายลงในอาหารเหลวปรมาตร 50 ml

บมเขยาท 100 รอบ/นาท เปนเวลา 14 วน

กรองเอาเสนใย เอาเสนใยไปอบแหงทอณหภม 60 oC 4 ชม.

- Potato dextrose agar (PDA) - Sweet potato dextrose agar (SPDA) - Sabouraud dextrose agar (SDA) - Malt extract agar (MA) - Yeast malt agar (YM)

อาหารเลยงเชอ

ขนาดเสนผาศนยกลางโคโลน (ซม.) 7 วน อณหภม (°ซ )

25 27 30 Potato dextrose agar (PDA) 4.27 3.80 2.07 Sweet potato dextrose agar (SPDA) 4.10 4.33 1.63 Sabouraud dextrose agar (SDA) 2.47 2.46 1.40 Malt extract aga (MA) 2.67 3.20 1.40 Yeast malt agar (YM) 2.30 2.40 1.40

วเคราะห ผลการวเคราะห การวเคราะหหาปรมาณความชน (Gravimetry AOAC, 1995) 90.10 ± 0.120%

การวเคราะหหาปรมาณโปรตน ( Lowry - Folin method ) 0.10 ± 0.002mg/ml

การวเคราะหหาปรมาณไขมน (Gravimetric Method; AOAC, 1995) 1.22 ± 0.161 %

การวเคราะหหาปรมาณเถา (Muffle furnace; AOAC, 1995) 2.97 ± 0.000 %

การวเคราะหหาปรมาณน าตาลรดวซ (Nelson – Somogyi) 0.36 ± 0.195 mg/ml