การจดการสอการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนตโดยใชเครองมอ CMS: กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการสอการเรยนการสอน

Management e-learning System by CMS Case study: Office E-learning Project

เรณกา อานบ Renuka Arnub

สารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร

ปการศกษา 2554

I

หวขอโครงงาน การพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนตโดยใช เครองมอ CMS: กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตาม พระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

นกศกษา นางสาวเรณกา อานบ รหสนกศกษา 5317670028 ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา เทคโนโลยสารสนเทศ พ.ศ. 2554 อาจารยผควบคมโครงงาน ผศ.ดร.พนม เพชรจตพร

บทคดยอ

การท าโครงงานครงนมวตถประสงคเพอพฒนาระบบสอการเรยนการสอน เพอเพมทกษะการเรยนรของนกเรยนใหเพมมากยงขน

ในการจดท าโครงงานน ผจดท าไดวเคราะหและประเมน ความพงพอใจของนกเรยนทไดรบการเรยนรผานสอออนไลน โดยไดมการประเมนผลการเรยนและความพงพอใจของระบบ เพอเพมศกยภาพในการเรยนรผานสอออนไลน

II

กตตกรรมประกาศ

สารนพนธ ฉบบนไดรบความเหนชอบจาก ฝายประสานงานโครงการตามพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ใหด าเนนการจดท าสอการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต นอกจากน ยงตองขอขอบพระคณ นางชฎามาศ ธวะเศรษฐกล รองผอ านวยการ ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ทไดมอบหมายและสนบสนนโครงงานนมาโดยตลอดและตองกราบขอบพระคณ ผศ.ดร.พนม เพชรจตพร อาจารยทปรกษาโครงงาน ทไดใหค าแนะน า ขอคด และสละเวลาเพอตรวจทานสารนพนธ และขอขอบพระคณอาจารยสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร ทใหความรแกขาพเจา

เรณกา อานบ

III

สารบญ บทคดยอภาษาไทย I กตตกรรมประกาศ II สารบญ III สารบญ (ตอ) IV สารบญตาราง V สารบญรป VI สารบญรป (ตอ) VII บทท 1 บทน า 1

1.1 กลาวน า 2 1 1.2 กรณศกษา 2 1.3 ปญหาและอปสรรค 2 1.4 วตถประสงค 2 1.5 ขอบเขตงาน 3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.7 ขนตอนการด าเนนงาน 3

บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ 5 2.1 กลาวน า 5 2.2 ทฤษฎทเกยวของ 5 2.3 งานวจยทเกยวของ 6 2.4 ความรเกยวกบ e-learning 10 2.5 การเรยนการสอนผานเวบ 16 2.6 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด 17 2.7 ความรเกยวกบ Blended learning 20 2.8 ระบบบรหารจดการเกยวกบการเรยนการสอน 23

บทท 3 การวเคราะหและออกแบบระบบ 26

3.1 กลาวน า 26 3.2 ขนตอนของระบบงาน 26 3.3 แนวคดของการออกแบบระบบงาน 30 3.4 ออกแบบความตองการของผใช 54 3.5 ออกแบบความตองการของผใช 57 3.6 ความสามารถของระบบ Moodle 58 3.7 การออกแบบ Software Structure 59

IV

สารบญ (ตอ) 3.8 องคประกอบของระบบงานทพฒนา 60 3.9 การออกแบบกระบวนการ 62

บทท 4 ขนตอนในการด าเนนโครงงาน 65 4.1 กลาวน า 65 4.2 การจดเตรยมทรพยากรทเกยวของ 65 4.3 การตดตงระบบ 66

บทท 5 การประเมนและผลการทดลอง 77 5.1 กลาวน า 77 5.2 หนาจอระบบของการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 77 บทท 6 สรปผลและวจารย 85 6.1 กลาวน า 85 6.2 สรปผลการด าเนนงาน 85 6.3 ปญหาและอปสรรค 85 6.4 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอไป 85

V

สารบญตาราง ตารางท 1.1 แสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงการ 4 2.1 Asynchornou and Synchronous E-learning method 14 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด 17 3.1 Assignment 41 3.2 Calenda 41 3.3 Course_enrolls 42 3.4 Course_tracking 42 3.5 Courses 43 3.6 Forums 44 3.7 Group_membership 44 3.8 Group_perms 45 3.9 Group 45 3.10 Lessons 46 3.11 News 46 3.12 News_ans 47 3.13 Note 47 3.14 Privmsgs 48 3.15 Quiz 49 3.16 Quiz_choice 49 3.17 Quiz_multichoice 50 3.18 Scores 50 3.19 Session_info 51 3.20 User_data 51 3.21 User_log 51 3.22 User_perms 52 3.23 User_property 52 3.24 Users 53 3.25 แสดงการวเคราะหความตองการผใชและสทธการใชงานของแตละกลม 56 3.26 แสดงคณสมบตของระบบจดการเรยนรแตละระบบทใหความสนใจ 58

VI

สารบญรป รปท 2.1ความหมายของ e-learning 11 2.2 ขายงานของ e-learning 11 2.3 สวนประกอบของ e-learning 13 3.1 ขนตอนสวนของผเรยน 27 3.2 ขนตอนสวนของผสอน 28 3.3 ขนตอนสวนของผดแลระบบ 29 3.4 โครงสรางโปรแกรม 30 3.5 Context diagram 31 3.6 Process 1 การลงทะเบยน 31 3.7 Process 2 การเขาสระบบ 32 3.8 Process 3 Edit บทเรยน 32 3.9 Process 4 Edit บททดสอบ 33 3.10 Process 5 การศกษาบทเรยน 33 3.11 Process 6 แบบทดสอบ 34 3.12 Process 7 กระดานขาว 34 3.13 Process 8 ตารางนดหมาย 34 3.14 Process 9 สมดบนทก 35 3.15 Data Flow Diagram Level1 Process 1 การลงทะเบยน 35 3.16 Data Flow Diagram Level1 Process 2 การเขาสบทเรยน 35 3.17 Data Flow Diagram Level1 Process 3 Edit บทเรยน 36 3.18 Data Flow Diagram Level1 Process 4 Edit แบบทดสอบ 36 3.19 Data Flow Diagram Level1 Process 5 Edit การศกษาบทเรยน 37 3.20 Data Flow Diagram Level1 Process 6 Edit แบบทดสอบ 38 3.21 Data Flow Diagram Level1 Process 7 Edit กระดานขาว 38 3.22 Data Flow Diagram Level1 Process 8 ตารางนดหมาย 39 3.33 Data Flow Diagram Level1 Process 9 สมดบนทก 39 3.34 ER-Diagram 40 3.25 สถาปตยกรรมของระบบสารสนเทศทจะใชในการพฒนาระบบ e-Learning 60 3.26 กระบวนการท างานของระบบการตรวจสทธผใช 62 3.27กระบวนการท างานของระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 64 4.1 แสดงโฟลเดอรหลกการแตกไฟล 66

VII

สารบญรป (ตอ) 4.2 แสดงรายละเอยดในโฟลเดอร 66 4.3 แสดงโฟลเดอรหองเกบตวตดตง 67 4.4 แสดงการตดตง 67 4.5 แสดงการตดตง 68 4.6 แสดงการตดตง 69 4.7 แสดงการตดตง 69 4.8 แสดงการตดตง 70 4.9 แสดงขอมล GPL License 71 4.10 แสดงการตดตงฐานขอมล 72 4.11แสดงขอมลเวอรชนปจจบน 72 4.12แสดงขอมลเวอรชนปจจบน 73 4.13แสดงการอพเกรดฐานขอมล 73 4.14 แสดงการตงคาตารางบลอก 74 4.15แสดงการตงคาของเวบไซต 75 4.16 แสดงหนาประวตของผดแลระบบสมาชก 75 4.17แสดงหนาเวบ e-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle 76 5.1 หนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 77 5.2 การสรางบทเรยนรายวชา หวขอ เนอหา 78 5.3 หนาจอการอพโหลด 78 5.4 หนาจอของกระดานเสาวนา 78 5.5 หนาจอของค าศพทในอภธานศพท 79 5.6 หนาจอของการควบคมการบานของรายวชานน 79 5.7 สวนของขอมลสวนตวของผเรยน 80 5.8 การสรางกลมผเรยน 80 5.9 สวนของการกคนรายวชา 81 5.10 คะแนนสอบของนกศกษา 81 5.11 หนาจอวดผลการเรยนร 82 5.12 หนาจอการบนทกยอของผใชระบบ 82 5.13 การจดการงานของผเรยน 83 5.14 การบนทกการใชงานแบบเฉพาะเจาะจง 33 5.15 พนทเกบไฟล 84

บทท1 บทน า

1.1 กลาวน า

ในปจจบนการศกษาหาความรนน มความส าคญมาก ไมวาจะเปนการศกษาหาความรในองคกรตางๆ เพอน ามาพฒนาองคกร การศกษาหาความรทวๆ ไปเพอน าไปใชในการท างาน หรอน าไปใชเปนขอมลอางอง หรอแมกระทง การหาขอมลเพอใชในการด าเนนชวต ซงในปจจบนมความรอยมากมายหลากหลายรปแบบ ทงทอยในรปของหนงสอ ต ารา การจดบนทก เทคโนโลย และกจกรรม ซงความรบางอยางงายแกการเขาถง บางอยางยากแกการเขาถง และขอมลสวนมากยงไมมการจดการความรทถกตอง เราจงจ าเปนตองมการจดการความรเกดขนเพอน าความรขอมลจากสถานทตางๆ น ามารวมกน และการจดหมวดหม การจดประเภท แลวน ามาจดในรปแบบทคนอานสามารถเขาใจไดโดยงาย รวมถงสามารถน าไปพฒนาตอ หรอหาขอมลเพมเตมได ในทนอาจอยในรปของบอรด การรวบรวม (ลงค) ไวส าหรบหาขอมลเพมเตมหรออาจจะอยในรปแบบกระทตอบค าถามกได ซงการจดการความรในปจจบนเรมมความแพรหลายมากขนมากกวาแตกอน แตเพราะยงมการเขาใจทผดๆ ของคนทตองการจดความรจงจ าเปนตอง มหนงสอการจดการความร ขนมาเพอท าความเขาใจในทศทางเดยวกนและสามารถน าไปปฏบตไดถกตอง

ขณะเดยวกน เทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตเปนสงทก าลงเขามามบทบาทเปนอยางมากในดานการเรยนการสอนและการศกษาคนควาวจยในสถานศกษา โดยระบบเทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตท าใหการตดตอสอสารท าไดงายและรวดเรว รวมทง ยงมประสทธภาพมากขนอกดวย และยงชวยใหผเรยนสามารถคนควาขอมลและความรจากแหลงตางๆ ทมอยทวโลกไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ เทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตจงถกน ามาใชส าหรบการเรยนการสอนเปนเทคโนโลยททนสมย เชน วด โอโปรเจคเตอร วดโอเทเลคอนเฟอเรนซ ระบบวดโอออนดมานด ไฮเปอรเทกซ คอมพวเตอรและระบบอนเทอรเนต เปนตน

อยางไรกตาม เมอเทคโนโลยดงกลาว เขามามบทบาทตอการด าเนนชวต ไมวาจะอยในรปแบบใดกตาม ลวนแลวแตมความส าคญทงสน และไดเลงเหนวาเทคโนโลยทสามารถท าใหการเรยนการสอนเปนเรองงายโดยใชสอการสอนผานระบบอนเตอรเนตโดยใชเครองมอ CMS (Content Management System) เปนการบรหารจดการทรพยากรตางๆ ทเกยวของกบนกเรยนในระดบประถมศกษา โดยสามารถสรางสภาพแวดลอมเสมอนกบการเรยนในหองเรยนปกต เชน สามารถตรวจสอบการเขาเรยน การทดสอบบทเรยนกอน – หลง ความกาวหนาในการเรยน รายชอผทเขาเรยน บทเรยน เวลาทเขาเรยน รายชอผทลงทะเบยนเรยน การสมครเรยน การแลกเปลยนความคดเหน การถาม - ตอบ ระบบประเมนผล หองสมดอเลกทรอนกสส าหรบคนควาเอกสารอางอง ระบบสอนเพมเตมและ

2

ระบบพเลยง ดงนน ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต ซงมความส าคญตอครผสอน ระบบการจดการเรยนการสอน และนกเรยนเปนอยางยงในสภาพการปจจบน 1.2 กรณศกษา

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไดจดตงส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอด าเนนงานภายใตพระราชด ารของสมเดจพระเทพฯ โดยส านกงานประสานงานโครงการฯ ท าหนาทเผยแพรและผลตสอการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนระดบประถมศกษาเพอเสรมสรางการเรยนรเฉพาะภายในหองเรยน ซงปจจบนทางองคกร จะผลตสอการสอนในรปแบบของ วดโอ เพยงอยางเดยว

ปจจบนทางส านกงานประสานงานโครงการฯ ยงขาดระบบทใชในการเรยนการสอนทนกเรยนสามารถคนหาขอมลไดดวยตนเองโดยตวนกเรยนเองจะอยทไหนกสามารถคนหาขอมล และเรยนรดวยตนเองไดโดยไมจ ากดระยะเวลาและสถานท 1.3 ปญหาและอปสรรค

ในปจจบนโรงเรยนในระดบประถมศกษาทวไปในประเทศไทยสวนใหญ มกไมมระบบเทคโนโลยสารสนเทศทดพอมาชวยในการเรยนของนกเรยนระดบประถมศกษา ซงกอใหเกดปญหาคอ นกเรยนทเรยนในหองเรยนแลวไมมชองทางในการคนหาขอมลเพมเตม การเรยนการสอนถกก าหนดใหสามารถศกษาเรยนรไดเฉพาะสถานท และระยะเวลาทโรงเรยนก าหนดให ไมสามารถทบทวนบทเรยนไดและไมสามารถประเมนตวเองไดวาตอนนนกเรยนมความรในระดบใด

ทางส านกงานประสานงานโครงการฯ จงมนโยบายเพอแกปญหาทกลาวมาขางตน แตทางส านกงานประสานงานโครงการฯ กยงขาดชองทางในการเผยแพรสอการสอนและยงไมมระบบเทคโนโลยสารสนเทศใดๆ ทชวยในการพฒนาระบบเพอเปนชองทางส าหรบการเผยแพร คนหาขอมล และแลกเปลยนเรยนรบทเรยน ททางส านกงานประสานงานโครงการฯ ไดผลตไว 1.4 วตถประสงค

ส าหรบวตถประสงคของโครงการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเตอรเนตโดยใชโปรแกรมทางดาน CMS ซงสามารถสรปไดดงตอไปน

1.4.1 ระบบสารสนเทศสามารถเรยนผานระบบออนไลนได 1.4.2 ระบบสารสนเทศสามารถรวบรวม ค าศพท จดหมวดหม และสบคนบทเรยนได 1.4.3 ระบบสามารถนดเวลาสนทนาระหวางคร-นกเรยน แสดงขอความ และแสดง

ความคดเหนได

3

1.4.4 ระบบสามารถประชาสมพนธขาวสารของส านกงานประสานงานโครงการฯ เกยวกบการเรยนการสอนผานระบบได

1.4.5 ระบบสามารถประเมนความรของนกเรยนดวยตวเองได 1.5 ขอบเขตงาน

การท าโครงงานครงน ผจดท าโครงงานไดน าโปรแกรม CMS (Content Management System) มาชวยในการพฒนาการเรยนการสอนผานอนเตอรเนตโดยมขอบเขตการท างานคอ ขอมลทเปนเอกสารประกอบการเรยน การสอน เชน ไฟลวดโอ ไฟลเอกสาร ไฟลพดเอฟ ซงเอกสารตางๆ เหลาน อาจารยผสอนจะมการผลตเอาไวแลว เพยงแตทางส านกงานประสานงานโครงการฯ หรออาจารยประจ าวชาจะเอาสอการสอนทผลตแลวนนน าสเขาระบบ 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

จากระบบทกลาวมาแลวขางตน หลงจากทโครงงานเสรจสนคาดวาจะเกดประโยชนตอระบบการจดการเรยนการสอนดงนคอ

1.6.1 ผสอนสามารถพฒนาสอการสอนและวธการสอนไดอยางหลากหลายขน โดยผานระบบเครอขายอนเทอรเนต

1.6.2 ผเรยนสามารถศกษาหาความรไดจากระบบและใชเทคโนโลยในการศกษาคนควาไดอยางถกตอง

1.6.3 เปนระบบทใชในการแลกเปลยนเรยนรแบบสองทาง 1.7 ขนตอนการด าเนนงาน

1.7.1 ศกษาปญหาและคนควาทฤษฎ 1.7.2 เรมตนโครงการ

ก. ก าหนดวตถประสงคและขอบเขตงาน

ข. ศกษาทฤษฎทเกยวของ 1.7.3 วเคราะหโครงสรางของระบบ

1.7.4 ออกแบบระบบ

1.7.5 พฒนาระบบ

1.7.6 แกไขปรบปรง

1.7.7 จดท าเอกสาร

4

ตารางท 1.1 แสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงงาน ล าดบ รายการ พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

1 ศกษาปญหาและคนควาทฤษฏ

2 เสนอหวขอโครงงาน

3 วเคราะหโครงสรางของระบบ

4 ออกแบบระบบ

5 พฒนาระบบ

6 แกไขปรบปรง

7 จดท าเอกสาร

5

บทท 2 ทฤษฏทเกยวของ

2.1 กลาวน า ในการศกษาและพฒนาระบบการเรยนการสอน การศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบงานวจยน ผวจยไดแบงทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอใชในการพฒนาระบบ ดงน 2.2 ทฤษฎทเกยวของ

2.2.1 ความหมายของความร ส าหรบโครงงานน ทางผจดท าโครงการไดแบงความรออกเปน 2 ประเภทใหญๆคอ ขอมล หมายถง ขอเทจจรงตางๆ อาจจะเปนตวเลข ตวอกษร หรอสญลกษณกไดทไมได

มการแปลความหมายแตอยางใด สารสนเทศ หมายถง ขอมลทถกรวบรวม ประมวลผล และจดการใหมความถกตอง อก

ทงยงสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท รวมทงสารสนเทศยงเปนผลลพธของการประมวลผล การจดด าเนนการ และการเขาประเภทขอมลโดยการรวมความรเขาไปตอผรบสารสนเทศนน

ความร หมายถง ขอมล หรอ สารสนเทศทสมบรณเพยงพอ สามารถน าไปใชในการแกปญหาหรอการตดสนใจด าเนนการใดๆ ใหประสบผลส าเรจได และยงสามารถน าไปสรางสารสนเทศใหมไดอกดวย

อยางไรกตามในทางปฏบตแลว ขอมล สารสนเทศ และความร กยงยากทจะจ าแนกให ชดเจนได กลาวคอ สงทเปนความรของบคคล หรอองคกรหนง อาจเปนเพยงขอม ล หรอ สารสนเทศของอกบคคล หรออกองคกรหนง

2.2.2 ประเภทของความร ความรชดแจง คอความรทเขยนอธบายออกมาเปนตวอกษร เชน คมอปฏบตงาน

หนงสอ ต ารา เวปไซต บลอค ฯลฯ ความรประเภทนเปนความรทสามารถรวบรวมไดงาย ในปจจบนความรประเภทนจะคนหาไดงาย เพราะจะเกบเปนรปแบบของเวบไซต และ ไมจ าเปนตองอาศยการปฏสมพนธกบผอนเพอถายทอดความร เชน นโยบายขององคกร กระบวนการท างาน ซอฟตแวร เอกสาร และกลยทธ เปาหมายและความสามารถขององคกร

ความรซอนเรน คอความรทอยในตวคนทไดจากการกระท าและประสบการณใน การด าเนนชวต มลกษณะเปนความเชอ ทกษะ ความรประเภทนตองใชการฝกฝนเพอใหเกดความช านาญจงจะเกดความรประเภทนขน เปนความรทไมชดเจนเพราะยงไมไดออกมาเปนลายลกษณอกษร หรอไมสามารถถอดเปนลายลกษณอกษรได จงต องอาศยการพดคยและแลกเปลยนเรยนรใหคนไดพบกน สรางความไววางใจกน และถายทอดความร การถายโอนความรจะท าไดยาก

6

2.3 งานวจยทเกยวของ ส าหรบงานวจยดานการพฒนาระบบ e-learning จากเอกสารตางๆ ทผวจ ยใชเปนแนวทางในการออกแบบระบบ e-learning มดงน Seng LEE Chye and TAN Tion How Daniel [2002] [1] พบปญหากบระบบ e-learning ในแบบ WBT ครและนกเรยนไมสนใจพบวามความยงยากในการใชงาน จงไดพฒนาระบบ e-learning ใหมดงน

1. เลอกโปรแกรม Blackboard ส าหรบการเรยนการสอนใหมโดยประเมนจากความ สะดวกในการใชงาน มผลยอนกลบในลกษณะทแกไขขอสงสยไดรวดเรว ความมเสถยรภาพ ความสามารถในการเขากบระบบขอมลเกาไดและเปนไปตามมาตรฐานของ IMS หรอ SCROM

2. สงเสรมใหครไดพฒนาความรในลกษณะทรวมกนคดรวมกนท างาน โดยไมท าใหร วาก าลงถกสอน

3. มการพฒนาระบบ e-learning เชน การขยายความสามารถของ Server การเพม ความเรวของระบบเครอขายสามารถเขาถงระบบเครอขายไดงายทงแบบมสายและไรสาย โดยลกษณะทส าคญทมการเปลยนแปลงมดงน

3.1 จดต าแหนงหนา Website ใหเหมาะสมเพอใหนกเรยนสามารถศกษาทง เนอหาและแบบ Interactive

3.2 มเครองมอสอสารและเครองมอส าหรบการเรยนรแบบรวมมอ เชนกระดาน เสวนา

3.3 มเครองมอส าหรบสนบสนนการสอนและสามารถประเมนผลอยางอตโนมต คอเครองมอทสามารถอธบายใหนกเรยนไดเขาใจทนทหากเกดปญหานกเรยนไมเขาใจและสามารถแสดงคะแนนไดทนทหลงจากมการประเมนผล

3.4 พฒนาเนอหาใหนาสนใจมากขน เชน การท าภาพเคลอนไหว 3 มต 3.5 สามารถเรยนพรอมๆ กนระหวางมหาวทยาลยในลกษณะทสามารถ

มองเหนหนากนและตอบโตกนระหวางผสอนและนกเรยนแตละคน โดยการสรางเปนหองเรยนเสมอนอจฉรยะ (Smart Classroom) Marchionini Gary [2003] [2] ไดศกษาพบวาภาพยนตและวดทศนควรจะน าเอามาใชเปนสอการสอนภายในหองเรยนทส าคญเพราะเปนสอทท าใหเหนทงภาพเคลอนไหวและมเสยงประกอบเมออนเทอรเนตไดมบทบาทมากขนจงมการน าเอา digital VDO เขามาเปนสวนหนงของการเรยนในหองเรยน Marie Schmeeckle [2002] [3] ไดท าวจยมจดมงหมายประเมนการจดอบรมทางอนเทอรเนตใน 2 ดาน คอ

1. ประเมนประสทธผลและประสทธภาพของการอบรมผานเครอขาย เปรยบเทยบกบ การอบรมตามปกต ซงประสทธผล หมายถง ผลการเรยน แรงจงใจและเจตคตตอการอบรม สวนประสทธภาพ หมายถง เวลาทใชในการเรยน คาใชจายในการฝกอบรมรายคน

2. ตองการทราบผลการใชมลตมเดยในการฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนต

7

ผลการวจยพบวา 1. การฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนต มประสทธผลเทากบการฝกอบรม

แบบปกต และมประสทธภาพสงกวาการฝกอบรมแบบปกต 2. ทงสองกลม ไมรสกวาการเรยนทงสองแบบมความแตกตางกน แตการ

ฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนตจะใชเวลาเพยงครงหนงของการฝกอบรมแบบปกตและมคาใชจายทต ากวา

3. ไมมความแตกตาง ระหวางเวบไซตทมเพยงตวอกษรและเวบไซตมลตมเดย ทงดานแรงจงใจ เจตคต และความลกในการเรยน สมพล ลมสกล [2547] [4] ไดท าวจยจดมงหมายพฒนาสอการสอนกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษาโดยใชโปรแกรม PowerPoint และเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางนกเรยนทเรยนโดยครทใชโปรแกรม PowerPoint ประกอบการสอน กบวธการสอนทครใชวธการบรรยายประกอบสอเอกสารสงพมพ พบวา นกเรยนทเรยนโดยวธใชโปรแกรม PowerPoint ประกอบการสอนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธปกต สภาภรณ สปปเวสม [2545] [5] ไดท าวจยมจดมงหมายพฒนาและหาประสทธภาพหนงสออเลกทรอนกส เรอง การสรางหนงสออเลกทรอนกสทเขยนจากโปรแกรม Adobe Acrobat โดยผวจยไดทดสอบกลมตวอยางกอนเรยนและหลงเรยน เมอกลมตวอยางเรยนจบบทเรยนแลวกท าการทดสอบดวย แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทเรยนจากหนงสออเลกทรอนกส เรองการสรางหนงสออเลกทรอนกสทเขยนจากโปรแกรม Adobe Acrobat สงกวา กอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 Yamanoue and other [2005] [6] ไดผลตภาพเคลอนไหว (video clip) เกยวกบจรยธรรมการใชงานคอมพวเตอร ใชส าหรบสอนนกเรยนในระดบการศกษาขนสง (higher education) โดยมจดประสงคเพอใหนกเรยนทราบผลกระทบทอาจเกดขนไดและเตรยมกบมอกบสงทเกดขนในโลกเสมอนจรง (cyber space) ผสอนจรยธรรมดานคอมพวเตอรสวนใหญใชวธการสอนในรปแบบเดมๆ เชน การใชกระดานด า หนงสอซงการสอนดงกลาว ท าใหยากแกการเขาใจ ของนกเรยนเกยวกบเรองราวทเกดขนในโลกความจรง หนวยงานดานการศกษาในประเทศญปนไดจดท าภาพเคลอนไหวส าหรบสอนจรยธรรมการใชงานคอมพวเตอร ประกอบดวยภาพเคลอนไหว 20 ภาพ ภายในเปนเนอหาทพรรณนาเกยวกบการด าเนนชวตประจ าวนของนกเรยนในระดบมหาวทยาลยในประเทศญปน 3 คน ในแตละภาพจะบรรจฉากและค าบรรยาย เทคนครวมถงกฎหมายการใชงานคอมพวเตอร มการปฎสมพนธกนระหวางนกเรยนทชมและผบรรยาย ผวจยไดใชภาพเคลอนไหวสอนในชนเรยนและประเมนผลการตอบรบความนาสนใจประโยชนทไดรบ และความงายส าหรบความเขาใจในเนอหา พบวานกเรยนรอยละ 90 ตอบวาภาพเคลอนไหวไมนาสนใจ รอยละ 70 ตอบวา ภาพเคลอนไหวมประโยชน และคะแนนความเขาใจมคาสงกวาประโยชนทไดรบ

8

ขวญอรณ สถากลเจรญ [2544] [7] ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมระดบความสามารถทางการเรยนตางกน โดยใชวธแบบประชมทางไกลดวยคอมพวเตอร พบวาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยนกเรยนทมความสามารถทางการเรยนต า มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทมความสามารถทางการเรยนสง ปานกลาง และสง-ต า คละกน Rapanotti Blake Griffiths [2002] [8] ไดท าการทดลองท Open University (OP) ซงเปนมหาวทยาลยทจดการศกษาแบบสอนทางไกลในประเทศองกฤษ โดยเลอกทดลองเนอหาวชาคอมพวเตอร ในสวนทมแนวโนมเขาใจยากซงเปนเนอหาเกยวกบการโปรแกรมดวยภาษา Smalltalk สอนโดยใชโปรแกรมสอสารดวยเสยงชอ Lyceum ซงโปรแกรมนท าใหเกดการเชอมโยง เสยง ภาพ และขอมลในต าราผานเครอขายอนเทอรเนต การเตรยมการสอนในแตละครงประกอบดวยผสอนหนงคนและมผส งเกตการสอนประมาณ 2 คน ส าหรบผสงเกตการสอนท าหนาทรวบรวมขอมลและประเมนผล ผสอนทกคนจะเตรยมการสอนทงเนอหา สอการสอนทจะสงใหนกศกษาทงกอนเรมออนไลน ระหวางสอน รปแบบการเรยนการสอนเปนการบรรยายและท างานกลม ผสอนจะใชเวลาเตรยมการสอนมากกวาปกต เนองจากไมคนเคยกบกระบวนการใชงานแตผสอนสามารถปรบตวไดอยางไมยาก นอกจากน ในการสอนแตละครงจะมผชวยเหลอทางดานเทคนคใหแกนกศกษา หรออาจชวยเหลอครผสอนกรณครผสอนเกดปญหา กอนทจะเรมการเรยนการสอน นกศกษาจะท ากจกรรมวอรมอพ โดยครผสอนจะเปนผจดกจกรรมน เพอใหผเรยนมความคนเคยกบระบบพรอมทงแกไข ปญหาทอาจเกดขน ซงกจกรรมนจะมประโยชนตอนกศกษา คอ นกศกษาจะผอนคลายเมอเขาเรยนเปนครงทสอง แตควรมขอก าหนดวา เมอนกศกษาเขาชนเรยนไมไดภายในเวลา 15 นาท ใหยตการเขาชนเรยน การเรมสอนผสอนจะกลาวทกทายนกศกษาในชนเรยนและอธบายกจกรรมทจะเกดขนในชนเรยน นอกจากนจะมการทบทวนเนอหาบทเรยนพนฐานบางอยางทเกยวของกบบทเรยนประจ าวน จดแบงนกศกษาออกเปนกลมยอยแลวครจะเขาเยยมนกศกษาทละกลม การเรยนการสอนทางอเลกทรอนกสจะตองอาศยความรวมมอจากหลายฝาย เชน คร นกเรยน คณภาพอนเทอรเนต ความคบคงของเครอขาย ดงนนเวลาทใชส าหรบการสอนแตละครงควรจพจารณาใหรอบคอบ หากมการเรยนการสอนนานจะตองมการหยดพก การประเมนผล สงเกตการระหวางการสอน รวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทแจกใหกบนกเรยน และศกษาจากรายงานทผสอนจะตองแจงเมอสนสดงาน ผลการวจยโดยเกบขอมลจากแบบสอบถามพบวา การเรยนการสอนลกษณะเชนนมความนาสนใจ นกศกษาเขาใจเนอหา สามารถแบงปนขอความและภาพ เหนภาพตวอยางไดชดเจนมากขน นอกจากนนกศกษาเหนวาการสอสารดวยเสยงจะท าใหการเรยนการสอนมประสทธภาพกวาการใชเฉพาะขอความในต าราเทานน ผเรยนกลาววาการผสมผสานกนของค าพด ภาพและเนอหาท าใหทกอยางดราบรนขน

9

Wang [2001] [9] ไดท าการวจยเกยวกบ “การใชกระดานสนทนา ใหเกดประโยชนอยางมประสทธภาพส าหรบการเรยนรทางไกล” ผวจยไดใหนกเรยนและครเขยนเหตผลในการใชเวบบอรดเพอศกษาทางไกล ผลเปนดงน

1. มความยดหยนของเวลา เนองจากผเรยนทางไกลตองมภาระหนาท 2. มหวขอแสดงความคดเหนใหเลอก และมเวลาเลอกไดหลายวน 3. ความยดหยนของเวลา ท าใหนกเรยนมเวลาครนคด เรยบเรยงถอยค า ศกษาแนวคด

ขอความกอนหนาและสามารถแกไขขอความกอนหนาทไดเสนอไป 4. สามารถลดความขดแยงไดโดยตรง เนองจากการสนทนาสดอาจท าใหอกฝายหนง

ขนเคองโดยไมเจตนา 5. รจกความเปนตวตนของความคดมากกวารปรางภายนอกของบคคล เนองจาก

ปราศจาก รป รส กลนและเสยง 6. มความรสกอายนอยลง และมความตงใจทจะแสดงมมมองความคดของตนเองในเวบ

บอรดมากขน 7. นกเรยนรสกวาพวกเขาเรยนรโดยการแลกเปลยนขอมล แบงปนประสบการณ

ระหวางเพอนสนทดวยกน 8. เวบบอรดอนญาตใหผใชสามารถเชอมโยงการตงกระทไปยงแหลงขอมลอางองทาง

อนเทอรเนตได นอกจากนผวจยพบวานกเรยนตองการใหครรวมแลกเปลยนขอมล แตนกเรยนไมชอบ

ค าถามทครตงขน ในลกษณะค าตอบมเพยงถกหรอผด ควรเปนค าถามทตองการค าตอบเปดกวาง ส าหรบนกเรยนทไมกระตอรอรนแสดงความคดเหน ครควรตรวจสอบความคดเหนทางจดหมายอเลกทรอนกสเปนรายบคคล จตพร กลอมไสยาศน [2546] [10] ไดสรางและหาประสทธภาพของบทเรยนวดทศน ซดเรอง มงคล 38 ประการของพทธศาสนกชน ผวจยทดสอบกลมตวอยางเรยนจบบทเรยนแลวทดสอบดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนผลพบวาผลสมฤทธทางการเรยนบทเรยนวดทศน ซด เรอง มงคล 38 ประการของพทธศาสนกชนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 Groen Janet and Li Qing [2005] [11] ผวจยทดลองสอนนกศกษาปรญญาโทคณะศกษาศาสตร เปนเวลา 13 สปดาห แบงชวงการสอนออกเปน 3 ชวง ใชการสอนแบบผสมผสานทงแบบตรงเวลากนทงแบบตางเวลากน ดงน ชวงท1 ใชการสอนแบบตรงเวลากน (Synchronous) ชวงนเปนการเตรยมตวผเรยนแจงเนอหาการเรยน กจการรมทจะด าเนนในการเรยน การลงทะเบยนผเรยน การตรวจสอบระบบคอมพวเตอร ระบบไมโครโฟน การแนะน าตวเอง ทบทวนเนอหาในบทเรยน บอกชอเวบไซตของชนเรยนเพอผไมไดเขาชนเรยนจะไดศกษา

10

ชวงท2 ใชการสอนแบบตางเวลากนเปนเวลานาน 6 สปดาห ลกษณะการสอนในชวงแรกเหมาะสมกบเนอหาทมความซบซอน นกศกษาจะแสดงความคดเหนลงในกระดานสนทนาทจดเตรยมไว หลงจากนนจะเรยนแบบตรงเวลากนอกครงหนง รปแบบนกศกษาจะมการสนทนาแบบกลมยอยในชวงนเปนการสรรางองคความรดวยตวเองและตองใชการสอสาร เชน ภาพ และเสยง ชวงท3 เปนการสอนแบบตรงเวลากนเนองจากจะเปนการสะทอนความคดเกยวกบกลมยอย ประสบการณทไดจากการเรยนการสอน นอกจากนยงมการกลาวอ าลากน ผวจยไดเสนอแนะวธการวางแผนการสอน ดงน

1. ควรจดเตรยมวาระในการเรยน แจกใหนกเรยนทกคนลวงหนาอยางนอย 1 วน 2. การเรยนในแตละครง ใชเวลามากสดตองไมเกน 2 ชวโมง 3. ในการเรยนหลกสตรทมเวลา 13 สปดาหควรจดมการเรยนการสอนแบบตรงเวลากน

ประมาณ 2-3 ครง เทานน 4. ตองแนใจวามระบบความชวยเหลอทางเทคนคในระหวางการเรยนการสอน 5. ควรออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนแบบปฎสมพนธระหวางนกเรยนและ

ผสอน นอกจากนผวจยพบวาการสอนในลกษณะผสมผสานจะเกดประสทธภาพสงเมอใชวธ

สอนแบบตรงเวลากนโดยอาศยเทคโนโลยการสอสารแบบใชเสยง 2.4 ความรเกยวกบ e-Learning 2.4.1 ความหมายของ e-learning มนตชย เทยนทอง [2545:51] [12] ไดอธบายความหมายของ e-learning ไววาเกดจากค าศพท 2 ค า ทมความหมายในตวเองไดแก e ซงเกดจาก electronic ทมความหมายในเชงความรวดเรวท างานในระบบอตโนมต สวนค าวา learning หมายถงการเรยน การเรยนร หรอการเรยนการสอนเมอผสมกน จงกลายเปน electronic learning หรอ e-learning จงหมายถง การเรยนรดวยอเลกทรอนกส ซงกคอกระบวนการเรยนรทางไกลอยางอตโนมตผานสออเลกทรอนกส (Electronic Media) เชน ซดรอม เครอขายอนเทอรเนต เครอขายเอกซทราเนต ระบบเสมอนจรง (Virtual Reality System) และสออนๆ นอกจากนยงไดมผใหค านยามของ e-learning ในลกษณะตางๆ เชน เปนการเรยนเนอหาหรอสาระสนเทศหรอการอบรม ซงใชการน าเสนอดวยตวอกษร ภาพนง ผสมผสานกบการใชภาพเคลอนไหว วดทศนและเสยง โดยอาศยเทคโนโลยของเวบ (Web Management) ในการถายทอดเนอหารวมทงการใชเทคโนโลยระบบการจดการคอรส (Course Management System) ในการบรหารงานการสอน จดใหมแบบทดสอบหลงจากเรยนจบเพอวดผลการเรยน รวมทงจดใหระบบบนทก ตดตาม ตรวรจสอบ และประเมนผลการเรยน (ถนอมพร เลาหจรสแสง2545:5) มนตชย เทยนทอง [2545:48] [13] ไดสรปความหมายของค าวา e-learning วาเปนการใชเทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยเครอขายและเทคโนโลยการสอสาร เปนเครองมอในการ

11

สรางสรรคและสงผานองคความรในรปแบบตางๆ ไปยงผเรยนทอยในสถานทแตกตางกนใหไดรบความร ทกษะและประสบการณรวมกนอยางมชวตชวา T

รปท 2.1 ความหมายของ e-learning

2.4.2 ขายงาน (Framework) ของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:61:63) [14] ไดก าหนดขายของงาน e-learning วา

ประกอบดวยสวนตางๆ ดงน

รปท 2.2 ขายงานของ e-learning

ก. ผเรยน (Student) ข. วสดการเรยนรบนเวบ (Web-Base Learning) ไดแก สออเลกทรอนกส

Courseware

Techonology

Content

Exercise/Test

Media/Aids

Activities

Computer

Networking

Communication

Student

Quality and Assessment

Textbook / Journals

e-Libraries

e-Discusion Groups

Web-Based Learning Materials

Lectures

Tutorials

12

ในรปบทเรยนคอมพวเตอร ทท างานผานเครอขายอนเทอรเนต หรอเครอขายอนทราเนต ไดแก 1. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนผานเวบ เชน WBI (Web-

Based Instruction) WBT (Web-Based Training IBT (Internet-Based Training) NBT (Net-Based Training)

2. สไลดอเลกทรอนกส (Electronice Slide) เชน การน าเสนอ ดวยโปรแกรม PowerPoint

3. หนงสออเลกทรอนกส (E-book) เปนสอทท าเปนเอกสารอาจ ใชโปรแกรม ประเภท Acrobat Reader ในการอาน

4. เอกสารค าสอนอเลกทรอนกส (E-lecture Note) เปนเอกสาร ค าสอนหรอค าบรรยายอาจอยในรปของไฟลประเภทนามสกล doc หรอเปนเอกสาร html

5. วดทศนและเสยง เปนเอกสารทสามารถใชโปรแกรมตางๆ ในการรบชม หรอรบฟงไดเชน Real Audio

6. เอกสารไฮเปอรเทกซและไฮเปอรมเดย (Hypertext and Hypermedia document) ไดแกไฟลประกอบเสยงในรปแบบของ html

ค. การบรรยายการสอน (Lectures) อาจสอนโดยตรงผานเครอขายแบบ ออนไลนโดยมการนดหมายเวลากนไวกอน

ง. การสอนเสรม (Tutorials) เปนการสอนเพมเตมส าหรบเนอหาทยากตอ ความเขาใจดวยตนเอง

จ. หนงสอบทความ (Textbooks/Journal) เปนเนอหาสวนทนกเรยน ตองการคนหาอานเอง

ฉ. หองสมดอเลกทรอนกส (E-libraries) เปนความรทอยบนอนเทอรเนต นกเรยนตองหมนหาอานศกษาดวยตนเอง

ช. การวจารยกลมอเลกทรอนกส (E-discussion groups) เปนการ วเคราะหวจารยเนอหาทไดเรยนโดยอาจเกดขนระหวางผเรยนกบผเรยน หรอผสอนกบผเรยน ซงแบงออกไดเปน 2 รปแบบไดแก

1. Synchronous System หมายถงการเรยนการสอนทผสอน และผเรยนสามารถวเคราะหวจารณดวยพรอมๆ กน ในเวลาเดยวกนแตตางสถานทกน ซงมหลายวธเชน การสนทนาแบบเวลาจรง (Realtime chat) การประชมทางไกล (Video and Audio Teleconferencing)

2. Asynchronous System หมายถงการเรยนการสอนทผสอน และผเรยนไมสามารถวเคราะหวจารยดวยพรอมๆ กน แตสามารถตงค าถามและฝากค าตอบไว โดยอาศยเครองมอในเครอขายอนเทอรเนต เชน การใช e-mail Electronic board หรอบรการถายโอนขอมล (FTP)

ซ. คณภาพและการประเมนผล (Quality and Assesment) เปนผลลพธท ไดจากระบบหลงผานการเรยนการสอนในระบบ e-learning

13

2.4.3 สวนประกอบของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:63:64) [15] ไดอธบายสวนประกอบของ e-learning ดงน

รปท 2.3 สวนประกอบของ e-learning

ฌ. Learning Management System (LMS) ท าหนาทบรหารและจดการ

ทงหมดเกยวกบการด าเนนการบทเรยนใหเปนไปตามวตถประสงค ญ. Content Management System (CMS) ท าหนาทจดการดานเนอหา

ซงผสอนจะบรรจเนอหาลงใน LMS หรอจะผลตเนอหาทมลกษณะเปนอสระไมตองบรรจลงในฐานขอมลของ LMS กได

ฎ. Delivery Management System (DMS) เปนระบบจดการดานขนสง เนอหาบทเรยนไปยงผเรยน

ฏ. Test Management System (TMS) หมายถงระบบจดการดานการ ทดสอบ เพอประเมนผลความกาวหนาของผเรยนโดยจดเกบไวในระบบฐานขอมล

2.4.4 สถาปตยกรรมเครอขายของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:54:55) [16] อธบายเกยวกบสวนประกอบของสถาปตยกรรม

เครอขาย e-learning วาประกอบดวย 3 สวน ดงน

E-learning

Learning Management System (LMS)

Content Management System (CMS)

Delivery Management System (DMS)

Test Management System (TMS)

Student

14

รปท 2.4 สถาปตยกรรมเครอขายของ e-learning

ก. เครองบรการ (Service Center) เปนศนยบรการสวนกลางของ e-learning ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรทท าหนาทเปนเซรฟเวอรโดยมฐานขอมลขนาดใหญเปนหวใจของระบบ ซงศนยบรการนประกอบดวย 2 สวนคอ สวนทหนงไดแก เซรฟเวอรสวนกลาง (Central Server) ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรตงแต 1 เครองขนไป ท าหนาทในการเกบขอมลตางๆ ส าหรบสวนทสอง เปนซอฟทแวรส าหรบการคนหาขอมล (Search Engine)

ข. เครอขายสวนตวเสมอน (Virtual Private Network) เปนสวนทท าทรกษาความ ความปลอดภยของระบบขอมลหรอระบบสทธในการเขาใชงาน

ค. ศนยการเรยนร (e-learning Center) เปนเครองคอมพวเตอรท าหนาทรบบรการ เครองเซรฟเวอร ซงอาจเปนการจดเปนหองเรยนหรอเปนเครองคอมพวเตอรไมกเครองกได ซงหากตองการลดแพคเกจในระบบเครอขายอาจมเครองพรอกซเซรฟเวอรดวย

2.4.5 ชนดของ e-learning การแบงการเผยแพรความรในระบบ e-learning แบงออกเปน 2 ชนด ดงน

ตารางท 2.1 Asynchronous and Synchronous E-learning method E-learning Knowledge Distribution Types Asynchronous Synchronous - Bulletin boards -White boards - E-mail -Chat -Video / Audio on demand -Video / Audio conference

VPN

(Virtual Private

Network)

E-learning Center

- Leam Center

- PC

- Proxy Senvers

Service Center

- Center Service

- Search Engine

15

2.4.6 เครองมอทมควรมส าหรบ e-learning รปแบบ e-learning ในปจจบนมมากมายหลายชนดแตรปแบบทส าคญกคอ จะตองท าใหผเรยนรไดตรงตามวตถประสงคซงเครองมอทส าคญมดงน

ก. Asynchronous มเครองมอทจ าเปนส าหรบการเรยนรดงน 1. Bulletin boards นกเรยนสามารถตงค าถามไวและครหรอผมความร

สามารถตอบค าถามได 2. File exchanges นกเรยนสามารถใหบรการแลกเปลยนไฟล ดวยกนเอง

หรออาจมการแลกเปลยนไฟลระหวางครกบนกเรยน 3. On-demand audio or video นกเรยนสามารถทบทวนการบรรยายทผาน

มาทาง วดทศน 4. E-mail นกเรยนสามารถแลกเปลยนขอมลระหวางกนหรอระหวางครกบ

นกเรยนได ข. Synchronous มเครองมอทจ าเปนดงน

1. Discussion groups เปนเครองมอทท าใหนกเรยนสามารถพบปะ กนและแลกเปลยนความคดซงกนและกน 2. Audio or conferencing เปนเครองมอทท าใหเหนหนาและไดยนเสยง กนมลกษณะเสมอนกบเขาหองเรยนจรงๆ สามารถถามและโตตอบไดทนททนใด 3. Chat เปนเครองมอทท าใหแลกเปลยนขาวสารไดทนททนใดแตเนนการ แลกเปลยนลกษณะของขอความและแฟมขอมล

2.4.7 องคกรหลกทดแลมาตรฐาน e-learning ชณหพงศ ไทยอปถมภ [2545:122:113] [17] ไดกลาวถงองคกรหลกทท าหนาทดแล

มาตรฐานของ e-learning มหลายองคกรแตละองคกรมการก าหนดมาตรฐานตางๆ ดงน 1. Advanced Distributed Learning (ADL) เปนองคกรทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลสหรฐอเมรกาใหท าการวจยและพฒนาคณลกษณะเฉพาะตางๆ เพอกระตนใหมการน า e-learning ไปใชในวตถประสงคของ ADL คอการใหหลกประกนวาสามารถเขาถงการศกษาและการฝกอบรมทมคณภาพและออกแบบใหเหมาะสมกบความตองการของแตละบคคล เอกสารทเผยแพรทส าคญของ ADL ไดแก เอกสาร ADL Shareable Object Reference Model (SCORM) ซงในเอกสารนไดผนวกเอาคณสมบตของ IEEE AICC และ IMS เขาดวยกนเพอใหกลายเปนเอกสารทสามารถชวยในการน าไปประยกตใชงานไดงายขน

2. Aviation Industry CBT Committee (AICC) เปนกลมองคกรนานาชาตท รวบรวมเอาผเชยวชาญหรอผมวชาชพเกยวกบ Technology-Based Training กลมนไดสรางแนวทางเกยวกบ CBT (Computer-Based Training) เอกสารทมบทบาทอยางมากตอวงการ e-learning คอ Computer Managed Instruction (CMI) Guideline

3. Institute For Electrical and Electronic Engineers Learning

16

Technology Standards Committee (IEEE LTSC) เปนองคกรนานาชาตทท าหนาทในการพฒนามาตรฐานและแนะน าดานเทคนคใหกบระบบไฟฟาอเลกทรอนกส คอมพวเตอรและการสอสาร ส าหรบคณลกษณะทถกก าหนดโดย IEEE LTSC และเปนทยอมรบไดแก Learning Object Metadata (LOM) ทไดก าหนดถงกลม element ตางๆ และ element เหลานไดอธบายถงแหลงขอมลความร (Learning Resource)

4. IMS Global Consortium (IMS) เปนองคกรทรวมมอระหวางผขายและ ผพฒนาทเนนเรอง การพฒนาคณลกษณะเฉพาะองตามหลกภาษา XML คณลกษณะเฉพาะของ IMS จะอธบายถงคณลกษณะทส าคญของกระบวนการวชา บทเรยน การวดผลผเรยนและกลมผเรยน หนวยงานนไดก าหนดคณสมบตเฉพาะทไดรบการยกยองคอ IMS Meta-data IMS Content Packaging และ IMS QTI (Question and Test Interoperability) 2.5 การเรยนการสอนผานเวบ (Web-baed Instruction) 2.5.1 ความหมายของการเรยนการสอนผานเวบมนกการศกษาหลายๆ ทานไดใหความหมายของการเรยนการสอนผานเวบสรปได ดงน วรางคณา หอมจนทร [2542, อางองใน ขวญอรณ สถากลเจรญ 2554:14] [18] ไดใหความหมายของการเรยนการสอนผานเวบวาการใชทรพยากรทมอยในอนเทอรเนตมาออกแบบและจดระบบเพอการเรยนการสอนสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย เชอโยงเครอขายทสามารถเรยนไดทกททกเวลา

2.5.2 ลกษณะการเรยนการสอนผานเวบ การใชอนเทอรเนตในลกษณะของโปรแกรมการเรยนการสอนผานเวบ จะมวธการใชใน 3 ลกษณะ [Doherty 1998, อางองใน ขวญอรณ สถากลเจรญ 2554:15] [19] ดงน

ก. การน าเสนอ (Pesemtation) เปนไปในแบบเวบไซตทประกอบดวย ขอความ ภาพกราฟฟก ซงสามารถน าเสนอไดอยางเหมาะสม คอ

1. การน าเสนอแบบสอทางเดยว เชน ขอความ 2. การน าเสนอแบบสอค เชน ขอความกบภาพกราฟฟก บางครงอยในรป

PDF ทผเรยนสามารถดาวนโหลดได 3. การน าเสนอแบบมลตมเดย คอประกอบดวยขอความ ภาพกราฟฟก

ภาพเคลอนไหว เสยงและภาพยนตหรอวดทศน ข. การสอสาร (Communication) การสอสารเปนสงจ าเปนทจะตองใชทกวนใน ชวตซงเปนลกษณะส าคญของอนเทอรเนต โดยมการสอสารบนอนเทอรเนตหลายแบบเชน

1. การสอสารแบบทางเดยว เชน ดเวบเพจ 2. การสอสารแบบสองทาง เชน การสงไปรษณยอเลกทรอนกสโตตอบกน 3. การสอสารแบบทางหนงไปหลายท เปนการสงขอความจากแหลงเดยว

17

แพรกระจายไปหลายแหลงเชน การอภปรายจากคนเดยวใหคนอนฟงดวยหรอการประชมทางไกลดวยคอมพวเตอร

4. การสอสารแบบหลายแหลงไปสหลายแหลง เชน การใชกระบวนการ ในการสอสารเวบ โดยมคนใชหลายคนและคนรบหลายคนเชนกน

ค. การท าใหเกดความสมพนธ (Dymamic interaction) เปนคณลกษณะท ส าคญของอนเทอรเนตและส าคญทสด ซงมลกษณะคอ

1. การสบคน 2. การหาวธเขาสเวบ 3. การตอบสนองของมนษยในการใชเวบ

2.6 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด เครองมอทชวยในการเรยนการสอน e-learning ตางกมขอดและขอเสยทแตกตางกน ดงนนผวจยจงขอสรปขอดขอเสยของเครองมอแตละชนดตามตารางท 2.2 ดงน

ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด เครองมอ ขอด ขอเสย

1. การสอนผานเวบ (Web ase Instruction)

1. นกเรยนใชเวลาเรยนไดไมจ ากด และเลอกเรยนไดตามความสมครใจ 2. เนอหาบทเรยนเปลยนแปลงไดงาย 3. ใชงานงาย นกเรยนระดบมธยมตอนตนกสามารถใชงานได

1. ผสอนตองมทกษะดานคอมพวเตอร 2.ขาดความใกลชดระหวางครกบนกเรยน 3. นกเรยนตองมความรบผดชอบตนเองในการเรยน

2. โปรแกรมน าเสนอผลงาน

1. เนอหาเปนไดทงขอความ รปภาพ แผนภม เสยง หรอวดทศน 2. ผสอนสามารถสรางไดงายสวนผ รยนสามารถศกษาดวยตนเองไดงาย 3. สามารถน าเสนอขอมลไดทงแบบออนไลนและแบบออฟไลน 4. สามารถน าไปเสนอใหปรากฏท

ไฟลขอมลทมท งรปภาพ เสยง หรอวดทศนมกมขนาดใหญ

18

ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) เครองมอ ขอด ขอเสย

จอขนาดใหญ 5.มตวอกษร รปภาพและลกเลน (effects) ใหเลอกมากมาย 6. ใสเสยงบรรยายหรอดนตรได

3 หนงสออเลกทรอนกส (e-book)

1. เหมาะส าหรบการเรยนการสอนทตองการแสดงขนตอนการท างาน 2. เปนวธเรยนทนาสนใจเนองจากไดเหนภาพและไดยนเสยงไปพรอมๆ กน

1. ถาเปนไฟลหนงสอประเภทมลตมเดยจะมขนาดใหญ 2. มกเปนไฟลทตองการโปรแกรมเฉพาะในการแสดงผล

4. ภาพเคลอนไหว (Video clip)

1. ใชประกาศขาวสาร ขอมล เนอหา และการแลกเปลยนความคดเหน 2. มเวลาอานขอมลและสามารถวเคราะหกอนแสดงความคดเหน 3. สามารถแลกเปลยนความคดเหนทงขอความและรปภาพ 4. ผเรยนและผสอนไมตองการเวลาทตรงกน 5. ผเรยนไมกลาแสดงความคดเหน มความกลามากกวาเดม

1. ตองการใชชองกวางสญญาณมาก 2. คอมพวเตอรทใชเกบขอมลเกยวกบภาพเคลอนไหวตองมความสามารถมาก

5. กระดานสนทนา 1. นกเรยนจะไดรบค าถามและค าตอบอยางรวดเรว 2. นกเรยนกระตอรอรนในการเขยนค าตอบและตงค าถาม 3. นกเรยนมความสมพนธระหวางกนดและมความสมพนธใกลชดกบคร

1. ตองตรวจสอบกระดานสนทนาบอยๆ เพอดความคดเหน 2. ไมสามารถรบรความรสกปฎกรยาทแทจรงของผเรยนและผสอนได

6. การประชมทางไกลดวยคอมพวเตอรแบบใชขอความ (Chat conference)

1. นกเรยนจะไดรบค าถามและค าตอบอยางรวดเรว 2. นกเรยนกระตอรอรนในการเขยนค าตอบและตงค าถาม 3. นกเรยนมความสมพนธระหวาง

1. นกเรยนและครตองมเวลาวางตรงกน 2. ผเรยนตองมความช านาญในการพมพและเรยบเรยงเนอหา

19

ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) กนดและมความสมพนธใกลชดกบ

คร 3. เปนการสอสารทไมสามารถรบรความรสกปฎกรยาทแท จรงของผเรยนและผสอนได

7. อเลกทรอนกสเมล (e-mail)

1. สงขอมลไดรวดเรว 2. คอนขางมนใจวาผรบไดรบขอมล 3. สงไฟลเอกสารคอนขางใหญไดด 4. ผรบสามารถรบขอความได แมไมออนไลน 5. ผเรยนมเวลาทบทวนขอค าถามหรอเนอหา 6. เพมความสมพนธระหวงผเรยนและผสอน 7. เปนวธการแบงปนความรระหวางผเรยนดวยกน 8. เปนวธการทเหมาะสมกบการสงรายงาน หรอสงการบานซงเหมาะกบกลมสาระการเรยนรทกกลมสาระ

1. ผเรยนตองมความช านาญในการพมพเรยบเรยงเนอหา จงจะอภปรายเนอหาไดราบรน 2. เมอผเรยนสงสยเกยวกบการเรยนการสอนไมสามารถตอบขอสงสยไดทนททนใด 3. เปนการสอสารทไมสามารถแสดงความรสกตอกนไดท าใหขาดความเปนธรรมชาต

8. การประชมทางไกลดวยคอมพวเตอรแบบใชเสยงและแบบเหนภาพ (Voice chat conference and VDO conference)

1. มปฎสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยนและระหวางนกเรยนกบคร 2. ท าใหเกดทกษะปญญามากกวาการเรยนคนเดยว 3. มเจตคตทดตอการเรยนร 4. มกใชในการซกถามปญหาในการเรยน การสอน 5. การเรยนเปนกลมเลกๆ จะใหประสทธภาพทสงมาก 6. สามารถใชไดตงแตระดบมธยมศกษาจนถงบณฑตวทยาลย

1. ผเรยนและผสอนตองมทกษะทางคอมพวเตอรคอนขางด 2. ผเรยนและผสอนตองมทกษะปฎสมพนธกบผอน 3. ผสอนมภาระเพม ตองส ารองเวลาส าหรบผเรยนเพอการตดตอสอสาร 4. ชองกวางสญญาณมความจ าเปนตอการเรยนการสอน 5. ไมสามารถทบทวนเนอหาทสนทนาได

20

ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) เครองมอ ขอด ขอเสย 9. ซดชวยสอน (CD training) 1. ใชงานงาย เนองจากแผน

ซด จ ะท า ง าน ในลกษณะ autorun 2. ใชแกปญหาบานนกเรยนไมมระบบเครอขายอนเทอรเนต 3. นกเรยนสามารถศกษาไดต า ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ข อ งนกเรยน

1. ไมสามารถสอบถามไดทนทหากเกดปญหาสงสย 2. การโตตอบคอนขางมนอย เนองจากเนนเนอหาและการสาธต 3. ไมมการเรยนรในลกษณะ รวมมอกน ท าใหนาเบอ

เครองมอทง 9 ชนดทกลาวมาแลว ตางมขอด ขอเสยแตกตางกน แตละเครองมอมจดเดนและจดดอยของตวเครองมอแตละชนด ดงนนจงควรจดเครองมอใหเหมาะสมในการเรยนการสอน 2.7 ความรเกยวกบ Blended learning 2.7.1 ความหมายของการเรยนแบบผสมผสาน (Blended learning) การเรยนรแบบผสมผสาน (Blended learning) คอ การเรยนการสอนทอาศยสอหลายๆ ชนดผสมผลานกน ตงแตดานเทคโนโลย กจกรรมการเรยนการสอน และเหตการณทเหมาะสมเพอสรางรปแบบการเรยนการสอนทเหมาะสมส าหรบกลมเปาหมาย การผสมผสาน (Blended) หมายถง การน ารปแบบอเลกทรอนกสเขามาเสรมการเรยนการสอนตามรปแบบปกต เจนเนตร มณนาค (2545:66) [20] ใหความหมายของการเรยนการสอน การผสานกนระหวางสอการสอนหลากหลายชนดไมวาจะเปนการสอนทมผสอน ยนบรรยายใหการอบรม หรอการสอนใหท าเวรคชอรปทผรคอยตอบค าถามอยางแจมแจง หรอการอานจากต ารารวมทงการใชอเลรนนง 2.7.2 แนวคดในการออกแบบการเรยนรแบบผสมผสาน มการวจยส าหรบการศกษาในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา พบวานกเรยนแบงวธการเรยนรออกเปน 3 วธ บางคนชอบเรยนรดวยวธการเดยว ในขณะทบางคนชอบวธการเรยนรหลายๆ วธ ดงน ก. การเรยนรดวยการเหน มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธการนรอยละ 50 -70 และนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธการนชอบการเขยน Whiteboard ชอบชมโปรแกรมน าเสนองานทมลกษณะเปนรปภาพผานโปรแกรม PowePoint

21

ข. การเรยนรดวยเสยง มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธนรอยละ 2-40 ลกษณะของนกเรยนทชอบเรยนรดวยวธการนชอบการฟงการบรรยายและน าเนอหามาสรปทหลง มความสามารถในการพดตอสาธารณะ ค. การเรยนรดวยการกระท า มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธรอยละ 5-20 ลกษณะของนกเรยนทชอบเรยนรดวยวธการนชอบการเรยนแบบการลอง การจบ และการสมผสการเรยนรลกษณะนเปนการเรยนรทลกทสด รปแบบการเรยนรทมอย 6 รปแบบ ดงน

1. การอาน (Reading) เชน การอานหนงสอ แตการอานไมเหมาะสมกบการอาน หนงสอบนเวบ เนองจากคนเราไมสามารถอานหนงสอบนเวบไดนานๆ

2. การเหน (Seeing) เปนการน าตวหนงสอมาเพมเตมดวยแผนผง รปถาย และ สามารถมการเคลอนไหวเลกๆ นอยๆ

3. การไดยน (Heating) 4. การไดชม (Watching) นอกจากการไดยนเสยงแลว การเหนการเคลอนไหวจะเปน

การเรยนทเพมความสามารถขน เชน การอภปราย การสาธตและมผบรรยาย การชมวดทศนทเกดขนจรงๆ

5. การกระท า (Experiential learning ) เปนการเรยนรทผเรยนจะเกดความ เชยวชาญ(Mastery) และคงความเขาใจไดนาน เชนวธการสอนโดยการจ าลองสถานการณ (Simulation) การทดลองการปฎบตงาน (On-the-job-exercise)

6. การสอน (Learning by teaching) เปนการเรยนรโดยการสอนผอน เชน ระบบพ เลยง (Mentoring) การสอนแนะผานเครอขาย (Online coaching) เจนเนตร มณนาค [2545:65:66] [21] ไดกลาววา การเรยนการสอนมไดมากมาย ตงแตรปแบบปกตปกต คอ การเขาชนเรยน ทกคนมาเจอหนากนหมด หรออาจจะครผสอนเปนผบรรยาย สวนนกเรยนอยตามทตางๆ ทสามารถรบการถายทอดไดซงอาจเปนกระจายเสยงผานทางทว หรอวดโอคอนเฟอรเรนซ รปแบบอนๆ เชน ซดรอม ทสามารถใหผเรยนนงเรยนไดตามใจชอบหรอจะเปนการเรยนในรปเอกสาร คอ ผเรยนอานไดอยางเดยวไมจ าเปนตองพดกบใคร คอยๆ อานไปเปนขนเปนตอน นอกเหนอจากน นตองมเคร องมอควบคมจดการเรยนการสอนหรอ Learning Management System (LMS) เอาไวใชตดตามผลการเรยนวาเปนอยางไร เรยนไปมากนอยแคไหน ไดคะแนนเทาไหร เจนเนตร มณนาค [2545:68] [22] ไดแบงลกษณะการเรยนรออกเปน 4 ระดบ

1. การเรยนรจากสารสนเทศ การเรยนรแบบนเปนระดบเบองตนลางสด กลาวคอ แต ละคนสามารถเรยนรไดเองจากการอานตางๆ ไมวาจะเปนเอกสารอางองหรออะไรกตาม

2. เรยนรจากการโตตอบ (learn thru interaction) ตวอยางการเรยนรลกษณะนคอ การใช multimedia Computer-Base Training (CBT) หรอ Web-Based Training เพอตรวจสอบตวเอง

22

3. เรยนรจากสงคมยอย (Learn from collaboration) เปนการแบงปนความรกน ปรกษาหารอกน ตดตอกนทางกระดานขาวหรอหองเรยนเสมอน

4. เรยนรจากการพบปะเผชญหนากน (Lern thru collocation) ระดบนเปนระดบ สงสดตองม face-to-face หรอ get together หรอ mentoring นนเอง นนคอ blended learning ตองกอใหเกดการเรยนรท ง 4 ระดบ ซงเราจะเหนไดวา อเลรนนงสามารถใหการสนบสนนเพยงระดบท1 ถง3 เทานน ดงนนการเรยนการสอนแบบทตองมผบรรยายหรอผคมเวรคชอรปยงคงตองมอยางแนนอน ในการสรางหลกสตรส าหรบแบบการผสมผสานนน มแนวคดในการสรางหลกสตร 2 แนวคด ดงน “Program flow model” เปนวธการอบรมทอาศยสอหลกเพยงชนดเดยวเทานน ส าหรบ สออนๆ และกจกรรมอนๆ จะเปนเพยงทางเลอกหรอสอเสรมเทานน วธการอบรมลกษณะนเหมาะส าหรบการอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศ

2.7.3 รปแบบการเรยนรแบบผสมผสาน ในการศกษารปแบบผสมผสาน ใหศกษาจดออนจดแขงของรปแบบการสอนแตละ

รปแบบ ดงน ก. การศกษาดวยตนเอง โดยอาศยเครองมอ e-learning self-study) เปนหลกสตรทผเรยนจะตองรดวยตนเองเปนหลก เหมาะส าหรบการอบรมท

ตองการถายทอดเนอหาใหแพรกระจายอยางรวดเรว หรอเนอหาทตองอาศยการวเคราะห การอบรมนจะไมมการตดตอสอสารกบผรวมอบรมคนอนๆ ท าใหรสกนาเบอ

หนายแตผออกแบบอบรมสามารถแกไขไดโดยออกแบบการอบรมใหมการโตตอบกบผเรยน ข. การอบรมทผสอนผสมผสานกบการศกษาดวยตวเองโดยอาศยเครองมอ

E-learning (Instructorled program blended with self-study e-learning) วธการอบรมลกษณะนเหมาะส าหรบการพฒนากนระหวางผเรยนและผสอนเปน

ครงคราวท าใหตองมคาใชจายบาง ค. การสอนโดยผานเครองมอ e-learning หรอสอนผาน webinar ผเรยน

สามารถเหนภาพผสอนและไดยนเสยงผสอนผานโปรแกรมทจ าเปน กอนการอบรมควรแจกเอกสารทจ าเปนส าหรบการอบรม

วธการสอนลกษณะนเหมาะส าหรบการเผยแพรขาวสารทตองการใหทราบ โดยเรวและกระจายอยางกวางขวาง

ง. การอบรมดวยวธนตองพยายามใหมการปฎสมพนธระหวางผสอนและผเรยน หรอผเรยนดวยกน และทใชในการอบรมควรอยในชวงเวลาประมาณ 60 -90 นาท ส าหรบอปสรรคการอบรมในลกษณนคอ ชองกวางของสญญาณ

จ. การอบรมโดยใหท างานจรง (On-the-job-Centered) เปนรปแบบทใชอบรมกนมากในโรงงานและทางการศกษา จดมงหมายการ

23

อบรมน คอ ผอบรมตองการความช านาญผเขาอบรมจะไดท างานจรงในสถานทจรง โดยมผจดการเปนผควบคม

การอบรมลกษณะน หากมการใชเครองมอ e-learnin เขาชวยอาจจะลดเวลาการ อบรมไดถงรอยละ 30

ช. การอบรมโดยใชสถานการณจ าลองและการทดลองหองปฎบตการ (Simulation and lab centered)

การเรยนรแบบสถานการณจ าลอง ท าใหผเรยนรสามารถเรยนรไดในสงแวดลอม ทปลอดภย สวนใหญการอบรมลกษณะนจะใชกบการอบรมดานคอมพวเตอรและแบบจ าลองทางธรกจ

ซ. การเรยนรแบบหองปฎบตการ หมายถง การจดสภาพแวดลอมใหนกเรยน ไดกระท าเสมอนวาจะไดเขาท างานจรงๆ เชน การควบคมอปกรณ router

วธการอบรมเชนน เหมาะกบงานทตองการความเชยวชาญระดบสง และหาก เกดขอผดพลาดในการปฎบตงานจรงและจะเกดผลเสยหายหลายอยาง เชน ดานการทหาร เปนตน 2.8 ระบบบรหารจดการเกยวกบการเรยนการสอน (Learning Management System) และโปรแกรม Moodle 2.8.1 ระบบบรหารจดการเรยนการสอน (Learning Management System) ระบบบรหารจดการเรยนการสอน (Learning Management System (LMS) เปนซอฟตแวรทท าหนาทบรหารจดการเรยนการสอนผานเวบ ประกอบดวยเครองมออ านวยความสะดวกใหแกผสอน ผเรยน ผดแลระบบ โดยทผสอนน าเนอหาและสอการสอนขนเวบไซตรายวชาตามทไดขอใหระบบจดไวใหไดโดยสะดวก ผเรยนเขาถงเนอหา กจกรรมตางๆ โดยไดผานเวบผสอนและผเรยนสามารถตดตอสอสารผ านทางเครองมอทระบบจดไวให เชน ไปรษณยอเลกทรอนกส หองสนทนา กระดานสนทนา เปนตน นอกจากนนแลวยงมองคประกอบทส าคญ คอ การเกบบนทกขอมลกจกรรมการเรยนของผเรยนไวบนระบบเพอผสอนสามารถน าไปวเคราะห ตดตามและประเมนผลการเรยนการสอนในรายวชานนอยางมประสทธภาพ 2.8.2 Moodle คออะไร Modle คอระบบจดการเรยนการสอนหรอ Learning management System (LMS) หรอระบบจดการคอรส Course Management System (CMS) ผานเวบไซต สรางขนโดย Matin Dougiamas (วมลลกษณ สงหนาท 2548:3) [23] Modle ยอมาจาก Modula Object Oriented Dynamic Leaning Environment ชดกจกรรมการเรยนการสอนในระบบการเรยนแบบออนไลนใหมบรรยายเหมอนจะเรยนในหองเรยน (วมลลกษณ สงหนาท 2548:4) [24] Moodle ชวยใหผใชสรางออนไลนคอรสไดงายและรวดเรว คอรสนนอาจประกอบดวย เอกสารประกอบการเรยนการสอน ซงอาจอยในรปเอกสาร Word รปแบบตาราง รปภาพ แผนผง

24

แผนภม วดทศน เสยง เวบเพจ เอกสาร PDF และรปแบบอนๆ อกมากมายและชดกจกรรมมากมายส าหรบนกเรยน (วมลลกษณ สงหนาท 2548:8) [25] 2.8.3 ชดกจกรรมหลกใน Moodle ก. โมดลการบาน (Assignment) ก าหนดวนสง คะแนนสงสด ใหสงการบานออนไลน ผสอนสามารถใหค าแนะน า ขอเสนอแนะส าหรบการบานแตละชน ข. โมดลหองสนทนา (Chat) สอสารแบบตอเนองในเวลาจรง แสดงภาพในประวตสวนตว แสดงลงค URLs รปภาพ เปนตน ค. โมดลโพลล (Choice) ท าการส ารวจความคดเหนของนกเรยนในชน ง. โมดลกระดานสนทนา (Forum) มหลายประเภทใหเลอก สมครเปนสมาชกได สมาชกจะไดรบอเมลเมอมการโพสในกระดานสนทนา ใหคะแนนการโพสได จ. โมดลบนทกความกาวหนา (Journal) ชวยในการสอสารระหวางผสอนและนกเรยนโดยเฉพาะ สะทอนใหเหนความคดเหนของนกเรยนทมตอวชานนๆ ปญหาทเกดขนหรอใหผสอนไดดพฒนาการในการเรยนของนกเรยน ฉ. โมดลแบบทดสอบ (Quiz) ตดเกรดอตโนมต ปรนย เตมค า ถก/ผด จบค แบบสมตวเลข หลายตวเลอก น าเขาค าถามไดหลายรปแบบและสามารถก าหนดเวลาในการท าแบบทดสอบได ช. โมดลแหลงขอมล (Resource) น าเสนอเนอหาหลายรปแบบไมวาจะเปนไฟล word Flash PowerPoint วดทศน เสยง html เปนตน ซ. โมดลแลสอบถาม (Survey) แบบสอบถามส าเรจรป (COLLES ATLAS สะทอนความคดเหนจากนกเรยนในชนทมตอรายวชา ฌ. โมดลหองปฎบตการ (Workshop) หองปฎบตการออนไลน นกเรยนชวยกนใหคะแนนและนกเรยนใหคะแนนตนเอง ญ. โมดลบทเรยนส าเรจรป (Lesson) แตกบทเรยนไดหลายสาขายอย นกเรยนศกษาและท าแบบทดสอบจนกวาจะเขาใจ และเขาค าถามได ฎ. โมดลอภธานศพท (Glossary) เพมค าศพทส าหรบแตละรายวชา นกเรยนเพมค าศพทได มระบบการใหคะแนนค าศพท แสดงความเหนตอการใหความหมายของค าศพท ฏ. โมดล Wiki สรางสารานกรมของเวบหรอรายวชาเกบไวเพออางอง ฐ. โมดล SCORM น าเขาแพคเกจ SCORM ทสรางโดยโปรแกรมอน จากนนบนทกคะแนนกลบลงใน Moodle [วมลลกษณ สงหนาท 2548:9-10] [26] 2.8.4 ชดกจกรรมเสรมใน Moodle ก. โมดลหนงสอ (Book) ส าหรบสรางเนอหาทมหลายหนา ข. โมดล Hotpot ส าหรบน าเขาค าถาม ทสรางจาก Hot Patatoes ค. โมดลบนทกการเขาเรยน (Attendance) ใชในการบนทกการเขาเรยนของนกเรยนจากหมายเลขไอพทใชเขามาโดยบนทกวนเวลาทเขามาศกษา

25

ง. โมดลแบบส ารวจ (Questionaire) ใชสรางแบบส ารวจทตองการคดค าถามขนเองในหวขอทตองการถาม จ. โมดลสนทนา (Dialogue) นกเรยนสามารถเปดการสนทนาหรอถามค าถามอาจารย และอาจารยโตตอบกลบคลายการฝากขอความถงกน นกเรยนสามารถทจะเปดการสนทนากบเพอนไดในกรณทผดแลระบบเปดการใชงานให ฉ. โมดลแบบฝกหด (Exercie) คลายกบโมดลหองปฎบตการรวมกบโมดลการบานแตเปนการใหนกเรยนประเมนตนเอง [วมลลกษณ สหนาท 2548:10] [27]

26

บทท 3 การวเคราะหและออกแบบ

3.1 กลาวน า

ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ CMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จ าเปนจะตองมการวเคราะห ระบบเพอใหสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกนและทวถงทงองคกร ตามเปาประสงคเชงยทธศาสตรขององคกร เพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร รวมถงน าขอมลและสารสนเทศมาเรยนรเพอใหเกดนวตกรรม เพอผลกดนใหเกดการปรบปรงและพฒนาองคกร

3.2 ขนตอนของระบบงาน จะแบงออกเปน 3 สวน ดงน

1. สวนของผเรยน 1.1 กรณนกเรยนเกาทเคยสมครไวแลวสามารสามารถ login เขาไดเลย 1.2 กรณนกเรยนใหมจะตองท าการสมครสมาชกกอน ถงจะเขา login ได 1.3 เมอ login เสรจ จะตองท าการลงทะเบยนเรยนวชานกอน 1.4 ท าการตรงสอบผลการลงทะเบยน วาลงเรยนไดรเปลา 1.5 เมอลงทะเบยนไดแลว กเขาสบทเรยน 1.6 พอเขาสบทเรยนแลวจะตองท าแบบทดสอบกอนเรยนกอน 1.7 เลอกเรยนบทเรยน แลวท าการเรยนบทเรยน 1.8 ระหวางเรยนสามารถถอนวชาเรยนได 1.9 สามารถถามขอสงสยได 1.10 เรยนเสรจจะตองท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอประเมนผลการเรยน

ขนตอนสวนของผเรยนแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน

27

รปท 3.1 ขนตอนสวนของผเรยน

28

2. สวนของผสอน 2.1 Login เขาระบบ 2.2 ท าการสรางหลกสตร 2.3 เพม / แกไข / ลบ บทเรยน 2.4 สรางแบบทดสอบ 2.5 เปดหลกสตร 2.6 ตรวจสอบการเขาเรยน 2.7 ตอบปญหานกเรยนทสอบถามเขามา 2.8 ประเมนผลนกเรยน 2.9 เปลยนสถานะนกเรยนวา ผานหรอไมผาน

ขนตอนสวนของผสอนแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน

รปท 3.2 ขนตอนสวนของผสอน

29

3. ผดแลระบบ 1.1 จดการระบบ เพม/แกไข/ลบ 1.2 จดการผใชระบบ ก าหนดสทธผใชงาน เพม /แกไข / ลบ 1.3 บรหารหลกสตร จดหมวดหม ขนตอนสวนของผดแลระบบแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน

รปท 3.3 ขนตอนสวนของผดแลระบบ

30

รปท 3.4 โครงสรางโปรแกรม

3.3 แนวคดของการออกแบบระบบงาน ปจจบนเทคโนโลยไดกาวหนาไปอยางรวดเรว คอมพวเตอรไดกลายมาเปนสวนหนง

ของชวตประจ าวน เราสามารถใชคอมพวเตอรเพอท างาน ศกษาหาความร และเขามาชวยในการเรยน เพอใหมความเขาใจมากยงขน จงท าใหมแหลงความรเกดขนมากมาย ซงการเรยนรสมยใหมจะตองใชเวลานอย เรยนรไดเรว เขาใจงาย และมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนดวย ดงนนเทคโนโลยในปจจบนจงสามารถตอบสนองตอการเรยนในปจจบนรไดเปนอยางด

ดงนนทางคณะผจดท าจงไดจดท า สอการเรยนร เขามาชวยในการ ศกษาหาความรแก ผสนใจ และผเรยน เพอใหมความเขา ใจมากยงขน และ มการน าเทคโนโลยทางดาน Multimedia เชน ขอความตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว หรอเสยง เปนตน น ามาประยกตใชในการประกอบการเรยน เพอใหมความเขาใจมากยงขน จงท าใหมแหลงความรเกดขนมากมาย ซงการเรยนรสมยใหมจะตองใชเวลานอย เรยนรไดเรว เขาใจงาย และมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนดวย ดงนนเทคโนโลยในปจจบนจงสามารถตอบสนองตอการเรยนในปจจบนรไดเปนอยางด

31

3.4.1 Context Diagram

รปท 3.5 Context diagram

Data Flow Diagram

จากการวเคราะหระบบ จะเหนการสงผานและจดเกบขอมลอยางเปนสดสวน ผพฒนาจงน าการวเคราะหและออกแบบ DFD มาเพอเปนสญลกษณแผนภาพการไหลของขอมลและกระบวนการการท างานในระบบ ทกระท ากบขอมลแลวท าใหเกดการเปลยนแปลงจากสถานะหนงไปยงอกสถานะหนงอกทงยงงายตอการใชงานและความเขาใจซงสามารถมาแสดงไดดงภาพดงตอไปน

โปรเซส Data Flow Diagram Level 0 ของระบบ

รปท 3.6 Process 1 การลงทะเบยน

32

รปท 3.7 Process 2 การเขาสระบบ

รปท 3.8 Process 3 Edit บทเรยน

33

รปท 3.9 Process 4 Edit แบบทดสอบ

5

D2 Lesson

รปท 3.10 Process 5 การศกษาบทเรยน

34

รปท 3.11 Process 6 แบบทดสอบ

รปท 3.12 Process 7 กระดานขาว

รปท 3.13 Process 8 ตารางนดหมาย

35

รปท 3.14 Process 9 สมดบนทก

โปรเซส Data Flow Diagram Level 1 ของระบบ

รปท 3.15 Process 1 การลงทะเบยน

36

รปท 3.16 Process 2 การเขาสระบบ

รปท 3.17 Process 3 Edit บทเรยน

37

รปท 3.18 Process 4 Edit แบบทดสอบ

รปท 3.19 Process 5 การศกษาบทเรยน

38

รปท 3.20 Process 6 แบบทดสอบ

รปท 3.21 Process 7 กระดานขาว

39

รปท 3.22 Process 8 ตารางนดหมาย

รปท 3.23 Process 9 สมดบนทก

40

ER-Diagram

รปท 3.24 ER-Diagram

41

Data Dictionary Table Name: assignment Description: เกบขอมลรายละเอยดการสงงานตามใบงานของนกเรยน ตารางนใช eid+lid เปนPrimary key เนองจากจ าแนกผเรยนตามรหสลงทะเบยนเรยนและใบงานแตละใบนบเปน 1 ไฟลบทเรยน ตารางท 3.1 assignment

Field Name Meaning Type Length Key

eid รหสการลงทะเบยของผเรยน int 10 PK,FK lid รหสบทเรยน int 10 PK,FK file ชอไฟลใบงานของแตละคนซงจะมรปแบบ

เดยวกนคอ UserName_assignIDlid varchar 100

status สถานะของใบงาน 0:ยงไมไดรบการตรวจ 1:ตรวจเรยบรอยแลว

varchar 1

score คะแนนทไดรบ int 3 Date_sent วนทสงครงสดทาย varchar 14 date_check วนทตรวจครงสดทาย varchar 14 Table Name: calendar Description: เกบตารางนดหมายแยกตามผใชงาน ตารางท 3.2 calendar

Field Name Meaning Type Length Key

Calid รหสหวขอตารางนดหมาย Int 10 PK Type ประเภทงานทตองท า varchar 20 Title หวขอนดหมาย Varchar 50 uid รหสผใชงาน Varchar 50 PK Note รายละเอยด text Date นดหมาย Date Timestart เวลาเรมนดหมาย Time Timeend เวลาสนสดในการนดหมาย Time Timetype 0:เปนชวงเวลา

1:ตลอดทงวน Char 1

42

Table Name: course_enrolls Description: เกบขอมลการลงทะเบยนเรยนของนกเรยนแตละคนโดยผเรยนแตละคนจะม eid 1คาตอการลงทะเบยน 1 ครง นอกจากตารางนยงเกบสถานการณเรยนของผเรยนไวดวย ตารางท 3.3 course_enrolls

Field Name Meaning Type Length Key Eid รหสการลงทะเบยนของผเรยน Int 10 PK Sid รหสตารางสอน Int 10 FK Gid รหสกลมผใช Int 20 FK Uid รหสผใชงาน Int 10 FK Status สถานะเรยน

1:ก าลงเรยน 2:จบหลกสตร 3:พกการเรยน 4:ไมผานหลกสตร

Char 1

Mentor User ID ของผสอน Int 10 FK Start เรมเรยน date Table Name: course_tracking Description: เกบขอมลประวตการเขาเรยนของผเรยนโดยอางองตาม eid ส าหรบขอมลการเขาเรยนของผเรยนเกบขอมลบทเรยนทผเรยนเขาเรยน และหากบทเรยนนน ภายในถกแบงเปนหนายอยๆ เหลานนไวดวย นอกจากนยงเกบเวลาทเขามาเรยนบทเรยนนและเวลาทออกจากการเรยนบทเรยนน เพอน ามาค านวณเวลารวมในการเรยนบทเรยนนนๆ ตารางท 3.4 course_tracking

Field Name Meaning Type Length Key

Eid รหสการลงทะเบยนเรยนของผเรยน Int 10 PK

Lid รหสบทเรยน Int 10 PK Page ล าดบหนา page ของบทเรยน Int 10 Atime เวลาเรมเขาบทเรยน Varchar 14 Ip Ip address ของเครองทเขามาเรยน Varchar 15 Weight สมพนธรหสบทเรยน Int 10 Outime เวลาทเลกเรยนบทเรยนนน Varchar 14

43

Table Name: courses

Description: เกบขอมลรายวชา โดยแตละวชาจะมรหสวชา (cid) เปนตวจ าแนก และเกบ

รายละเอยดของวชาทงหมด

ตารางท 3.5 courses

Field Name Meaning Type Length Key

cid รหสวชา Int 10 PK Code ชอรหสวชา Varchar 10 Sid รหสกลมวชาเรยน Int 10 FK Title ชอวชา Varchar 255 Author User ID ของผสรางรายวชา Varchar 100 Description เนอหาโดยยอเพออธบายรายวชา Text Prerequisite คณสมบตของผเรยน เชน ตอง

ผานวชาใดมากอนบาง Text

Purpose วตถประสงครายวชา Text Credit จ านวนหนวยกจ Float Reference เอกสารอางอง Text Active 1:เปดใชงาน Char 1 Createon วนทสรางหลกสตร Varchar 14 Sequence (Not in used) Char 2

44

Table Name: forums Description: เกบขอมลกระดานขาวในระบบ ทงการตงกระท/การตอบกระทโดยจะเกบแยกเปนรายวชาและแยกเปนsection ตารางท 3.6 forums

Field Name Meaning Type Length Key Fid รหสล าดบขอความในเวบบอรด Int 10 PK Sid รหสตารางสอน Int 10 FK Tid รหสจ าแนกหวขอรหสนจะเปนตวจ าแนกวา

ขอความนอยใน topic ใด โดยเลข tid นจะเปนเลขทเรยงล าดบไปเรอยๆอยางอตโนมต

Int 10

Tix 0:new topic 1:ตงหวขอใหมในหวขอเดม 2:ตอบกระท

Int 10

Uid รหสผใชงาน Int 11 FK Subject หวขอเรอง Text post_text ขอความ Text Icon ชอiconแสดงtopicนน Varchar 50 post_time เวลาทมการเขยนขอความ Varchar 14 Options Default : 1 Char 1 Table Name: group_membership Description: เกบขอมลของผใชแตละคนสมพนธกบประเภทของผใชงาน โดยผใชแตละคนสามารถอยในกลมผใชมากกวา 1กลม เชน ผใชงานสามารถนกเรยนและผดแลระบบไดในเวลาเดยวกน ตารางท 3.7 group_membership

Field Name Meaning Type Length Key Gid รหสกลมของผใชงาน Int 11 Uid รหสผใชงาน Int 11

45

Table Name : group_perms Description: เกบขอมล Permission ของผใชงานแตละกลม ตารางท 3.8 group_perms

Field Name Meaning Type Length Key Pid รหสจ าแนก Permission Int 11 PK Gid รหสของกลมผใช Int 11 FK Sequence ล าดบความส าคญกอน-หลง Float Realm Default : 0 Smallint 4 component เงอนไข Permission Varchar 255

Instance คาคงท Permission Varchar 255 Level ระดบความส าคญ Smallint 4

bond Default : 0 Int 2 Table Name: groups Description: เกบขอมลของประเภทกลมผใชงาน โดยใช gid เปนรหสจ าแนก ส าหรบกลมผใชเบองตนทระบบก าหนดไวใหม 3 กลมดวยกนคอ

1: Administrator 2: Instructor 3: Student

ตารางท 3.9 groups

Field Name Meaning Type Length Key

Gid รหสประเภทของกลมผใช Int 11 PK

Name ชอกลมผใช Varchar 255 description รายละเอยดของกลมผใช Varchar 255 Type (คาเดยวกบ gid ) Char 3

46

Table Name: lessons Description: เกบขอมลบทเรยนตางๆโดยใชlidเปนคย และใชcid เปนตวเชอมโยงใหทราบวาเปนของรายวชาใด ส าหรบบทเรยนนเปนไดทงบทเรยกทวไป, ใบงานหรอจากแบบทดสอบ hotpotatoes กจะถกเกบอยในตารางนทงสน ตารางท 3.10 lessons

Field Name Meaning Type Length Key Lid รหสบทเรยน Int 10 PK cid รหสวชา Int 10 FK Title ชอบทเรยน Varchar 255 Description ค าอธบายบทเรยน Text Duration ระยะเวลาเรยน(วน) Float Weight ล าดบบทเรยนกอนหลง Float lid_parent เปนหวขอยอยหรอไม

คา 0 หมายถงเปนหวขอหลกหวขอใหญ คาทเพมมากขน หมายถง เปนหวขอในล าดบยอยๆลงมา

Int 10

Type ชนดของบทเรยน 0:บทเรยนทวไป 1:แบบทดสอบภายใน e-learning 2:แบบทดสอบจาก hotpotatoes 3:ใบงาน

Int 3

Table Name: news Description: เกบขอมลการประกาศขาว โดยม idq เปนคยส าหรบหวขอตางๆ ตารางท 3.11 news

Field Name Meaning Type Length Key Idq รหสจ าแนกค าถาม Int 11 PK Titleq หวขอค าถาม Varchar 50 Detail รายละเอยด Text Nameq ชอผประกาศ Varchar 30 Emailq E_mail ของผ

ประกาศ Varchar 30

Dateq วนทประกาศ Varchar 14

47

Table Name: news_ans Description: เกบขอคดเหนจากขาวทประกาศไป โดยจะมลกษณะคลายกบเวบบอรดนนเอง ตารางจะเกบเฉพาะขอคดเหนเทานน โดยใช ida เปนคยและใช idq ในการเชอมโยงไปยงตารางหวขอขาวประกาศ ตารางท 3.12 news_ans

Field Name Meaning Type Length Key Ida รหสจ าแนกขอคดเหนจาก

ขาว Int 11 PK

Idq รหสจ าแนกค าถาม Int 11 FK Detailans รายละเอยดขอคดเหน Text Nameans ชอผทแสดงขอคดเหน Varchar 30 emailans อเมลของผแสดงขอคดเหน Varchar 30 Dateans วนทแสดงขอคดเหน Varchar 14 Table Name: note Description: เกบขอมลจากสมดบนทกของผใชแตละคน ตารางท 3.13 note

Field Name Meaning Type Length Key folder_id รหสไดเรกทอรj Int 10 PK Uid รหสผใชงาน Int 10 FK Subject หวขอเรอง Varchar 255 Type 0:เปนไดเรกทอร

2:เปนขอความทบนทก Char 1

Note รายละเอยดในบนทก Text Notetime เวลาทบนทก Varchar 14 Parent เปนหวขอในไดเรกเทอร

(0:เปนหวขอหลก) Int 10

48

Table Name: privmsgs Description: เกบขอมลการสงขอความในระบบ ตารางท 3.14 privmsgs

Field Name Meaning Type Length Key privmsgs_id รหสจดหมาย Int 10 PK privmsgs_type 0:เปดจดหมายอาน

1:สงจดหมายไปแลว 2:เปดจดหมายอานแลว(Duplicate Message for sender) 3:Save จดหมายใน save box 5:เปดกลองจดหมายแลว

Tinyint 4

privmsgs_priority ระดบความส าคญของจดหมาย 0: High Priority 1: Normal Priority 2: Low Priority

Tinyint 1

privmsgs_subject หวขอจดหมาย Varchar 255 privmsgs_message เนอหาขอความในจดหมาย Text privmsgs_from_uid รหสผใชในการสงจดหมาย Int 11 FK privmsgs_to_uid รหสผใชทเปนผรบจดหมาย Int 10 FK privmsgs_date วนทสงจดหมาย Int 11 privmsgs_ip IP Addressทสงจดหมาย Varchar 15 privmsgs_enable Default=1 Tinyint 1

49

Table Name: quiz Description: เกบขอมลทวไปของแบบทดสอบ เหมอนเปนค าสงและขอก าหนดตางๆของแบบทดสอบนนโดยแบบทดสอบแตละชด qid เปนคย ตารางท 3.15 quiz

Field Name Meaning Type Length Key Qid รหสชดแบบทดสอบ Int 10 PK cid รหสวชา Int 10 FK Name ชอแบบทดสอบ Varchar 255 Intro ค าสง Text Attempts จ านวนครงทมสทธสอบ Int 6 Feedback แสดงค าอธบายประกอบในตอนเฉลย

ค าตอบ 0:ไมแสดง 1:แสดง Int 4

Correctanswers เฉลยค าตอบถกดวยหรอไม 0:ไมเฉลย 1:เฉลย

Int 4

Grademethod วธตดเกรด Int 4 Shufflequestions อนญาตใหมการสลบค าถาม

0:ไมอนญาต 1:อนญาต Int 4

Testtime เวลาในการท าขอสอบ Int 10 Grade คะแนนเตม Int 10 Assessment เกณฑทผานการประเมน Int 3 Table Name: quiz_choice Description: เกบขอมลตวเลอกของขอสอบ โดยม mcid เปนตวเชอมโยงไปตาราง quiz_multichoice เพอบอกวาตวเลอกนอยในค าถามขอใด ตารางท 3.16 quiz_choice

Field Name Meaning Type Length Key Chid รหสจ าแนกตวเลอก Int 10 PK Mcid รหสจ าแนกค าถาม Int 10 FK Answer เนอหาของตวเลอก Text Feedback ค าอธบายในตอนเฉลยค าตอบ Text Weight ล าดบของตวเลอก เลขคานอย

ตวเลอกนนจะอยในล าดบบน เชน 1 -> A , 2 -> B เปนตน

Int 10

50

Table Name: quiz_multichoice Description: เกบขอมลค าถามของขอสอบโดยม mcid เปนคยในการจ าแนกค าถามเปนขอๆ และม qid เปนคยทใชเชอมโยงกบตาราง quiz เพอใหทราบวาค าถามเหลานนอยในแบบทดสอบชดใด ตารางท 3.17 quiz_multichoice

Field Name Meaning Type Length Key Mcid รหสจ าแนกค าถาม Int 10 PK Qid รหสชดแบบทดสอบ Int 10 FK Question เนอหาของค าถาม Text Answer ค าตอบทถกตองทสด โดยจะอยใน

รป2n เมอnคอล าดบของตวเลอก Text

Score คะแนนของค าถามน Int 10 Weight ล าดบของค าถามโดยคาเลขนอยจะ

เปนค าถามตนๆ float

Table Name: scores Description: เกบขอมลคะแนนทผเรยนไดรบจากการท าแบบทดสอบ ทงแบบทดสอบทสรางจากระบบ ตารางท 3.18 scores

Field Name Meaning Type Length Key eid

รหสการลงทะเบยนเรยนของผเรยน (Course enroll ID)

int 10 PK

lid รหสบทเรยน(Lesson ID) int 10 PK score คะแนนทได float quiz_time เวลาทใชในการท าขอสอบ timestamp

51

Table Name: session_info Description: เกบขอมล session ของผใชงานระบบ ตารางท 3.19 session_info

Field Name Meaning Type Length Key sessid รหสจ าแนก Session (Session ID) varchar 32 PK ipaddr IP Address varchar 20 FK firstused เวลาทเขาใชครงแรก varchar 14 FK lastused เวลาทใชครงสดทาย mediumblob 14 uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 vars (Not in used) blob

Table Name: user_data Description: เกบขอมลทวไปของผใชงาน ซงสมพนธกบตาราง user_property โดยจะน าชนดของคณสมบตในตาราง user_property มาเกบขอมลของคณสมบตนนลงในตารางน ตารางท 3.20 user_data

Field Name Meaning Type Length Key uda_id รหสจ าแนกขอมลคณสมบต

ผใชงาน (User data ID) int 11 PK

uda_propid รหสจ าแนกคณสมบตตางๆ ของผใช (User Properties ID)

int 11 FK

uda_uid รหสผใชงาน (User ID) int 255 FK uda_value IP Address ของผใช mediumblob 15

52

Table Name: user_log Description: เกบขอมลประวตการใชงานของผใชงานแตละคน กรณทมการเรยนเกดขน จะเกบขอมลเบองตนของการเรยนไวดวย เชน ไดอานบททเทาไหร ตารางท 3.21 user_log

Field Name Meaning Type Length Key uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 FK atime เวลาทกระท าเหตการณตางๆ varchar 11 event เหตการณทผใชกระท า varchar 255 ip IP Address ของผใช varchar 15 cid รหสวชา (Course ID) int 4 FK Table Name: user_perms Description: เกบขอมล permission รายบคคล ของผใชในระบบ กรณทมการตง permission แยกยอยเปนรายบคคล ตารางท 3.22 user_perms

Field Name Meaning Type Length Key pid รหสผใชงาน (User ID) int 11 PK uid ชอตวแปรของคณสมบต int 11 FK sequence ล าดบความส าคญกอนหลง float realm Default : 0 int 4 component เงอนไขของ Permission varchar 255 instance คาคงทของ Permission varchar 255 level ระดบความส าคญ Int 4 bond Default : 0 int 2

53

Table Name: user_property Description: เกบชนดของคณสมบตของผใชทระบบตองการสอบถามเชน ชอ-สกล, ทอย, อาชพ เปนตนตารางนจะเกบเฉพาะชนดของคณสมบตเทานน ตารางท 3.23 user_property

Field Name Meaning Type Length Key prop_id รหสจ าแนกคณสมบตตางๆ ของ

ผใช (User Properties ID) int 11 PK

prop_label ชอตวแปรของคณสมบต varchar 255 prop_dtype ชนดของคณสมบต Int 11 prop_length เงอนไขความยาวของขอมล int 11 prop_weight

ล าดบของคณสมบตเมอแสดงแกผใชทหนาเวบ

decimal

(10,1)

prop_validation (Not in used) varchar 255 Table Name: users Description: เกบขอมลทงหมดของผใชงานระบบ ตารางท 3.24 users

Field Name Meaning Type Length Key uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 PK name ชอเตมของผใชงาน varchar 60 uname ชอทใชในการ login (User Name) varchar 25 email อเมล varchar 60 regdate วนทสมคร varchar 20 pass Password varchar 40 phone หมายเลขโทรศพท varchar 50 uno เลขประจ าตวผใช varchar 25 news ออปชนเลอกรบขาวสาร char 1 theme (Not in used) varchar 25 active ใหผใชคนนนสามารถใชงานไดใน

ระบบหรอไม 1: active char 1

show หมายเลข Avartar ของผใชคนนน Int 11

54

3.4 ออกแบบความตองการของผใช ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ตองสามารถบรหารจดการฐานขอมลความรไดอยางเปนระบบ ถกตอง แมนย า รวดเรว และตอบสนองความตองการในเรองการจดการความรของผใชระบบตองการไดอยางครบถวน โดยทงโปรแกรมคอมพวเตอรและอปกรณคอมพวเตอรทเกยวของตองสามารถเชอมตอกบระบบงานเดมของส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนระบบตองมความสะดวกในการน าเขาขอมลและสามารถบ ารงรกษาโดยเจาหนาทสารสนเทศ ของส านกงานไดโดยงาย ทงนระบบการจดการองคความรตองตอบสนองความตองการอยางนอย ดงน

1. ความตองการทวไปของระบบสารสนเทศ 1.1 มระบบสมครสมาชก รองรบการก าหนดสทธการใชงานจาก ผดแลระบบได

โดยสทธผใชระบบมดงตอไปนคอ 1.1.1 ผดแลระบบ เปนผใชระดบสงทสดในระบบ มหนาทในการจดการ

ขอมล พนฐานใหกบระบบ ไดแก ขอมลหนวยงาน ขอมลสทธผใชงานในระดบตางๆ ขอมลการก าหนดการเผยแพรความร ทเขามาสระบบโดยผดแลระบบ และสามารถจดการปรบปรง ตรวจสอบขอมลใหถกตอง

1.1.2 ผใชระบบทเปนสมาชก คอผใชระบบอน ๆ ทสมครสมาชก โดยผใช ระบบสามารถจะเปนผน าความรเขาสระบบได แตตองรอการกลนกรอง ความรจากผดแลระบบ และอาจารยประจ าระบบ กอนวาควรเผยแพรหรอไม และสามารถคนควาหาความรตางๆ ไดจากระบบ

1.1.3 ผใชระบบทไมเปนสมาชก จะไดรบสทธในการคนควาหาความรตางๆ ไดจากระบบเทานน

1.2 ระบบสามารถท างานรวมกบระบบสารสนเทศททางองคกร มอยได 1.2.1 การสรางและน าเขาขอมลความร

ก. ระบบสามารถรวบรวมขอมลความร (Data Collection) ทง ข. ขอมลทมอย และขอมลใหมในรปแบบตางๆ ได เชน Word,

Excel, PowerPoint PDF Image Video ค. ระบบสามารถก าหนดวนหมดอายของแตละขอมลความร ง. ระบบสามารถจดเกบความร ดงตอไปนได

1. ความรมชดแจงหรอรปธรรม คอ ความรในลกษณะ

55

รปธรรมเปนความร จากเอกสาร ต ารา คมอตางๆ เปนตนซงความร ประเภทนทจะน าไปจดเกบในระบบจะประกอบไปดวย

ก. เอกสารทใชในการเรยนการสอน ของบทเรยน ข. เอกสารงานประชาสมพนธขาวสาร ค. บทความ งานวจยตาง ๆ ของหนวยงานภายนอก ง. หนงสออเลกทรอนกส (E-Book)

2. ความรโดยนยหรอนามธรรม คอความรในลกษณะ นามธรรม

มองเหนไมชดเจน ซงความรประเภทนทมอยในระบบมดงน 1 สอการเรยนการสอนทางดานมลตมเดย เชน ไฟลวด

โอ ตาง ๆ 2 ไฟลวดโอทอาจารยและนกศกษาใชในการเรยนการ

สอนในหองเรยนในแตละคาบ 3 รายละเอยดขอมลเกยวกบการแสดงความคดเหนของ

บทความ หรอการแลกเปลยนความรผานระบบ 2.2.2 การจดเกบและจดการขอมลความร

ก. ระบบสามารถจดเกบขอมลความรแยกตามหมวดหมไดถกตอง ข. ระบบสามารถจดเกบฐานขอมลความรไดในรปแบบท

หลากหลายและสามารถจดเกบฐานขอมลความรททางองคกร มอยเดมได ค. ระบบมการจดเกบฐานขอมลทเปนระบบ ไมซ าซอน งายตอ

การปรบปรง เขาถง และน าไปใชงานตามสทธในการน าไปใชของผใชระบบ ง.ระบบสามารถรองรบตอการขยายตวของขอมลความรใน

อนาคต โดยไมกระทบกระเทอนตอประสทธภาพการท างานโดยรวมได 2.2.3 การคนหาขอมลความร

ก. ระบบสามารถคนหาโดยใชค าหรอบางสวนของค าหรอประโยค ไดทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยสามารถคนหาเขาไปในเนอหา (Full Text Search)

ข. ระบบสามารถคนหาจากขอมลความรทมอยท งหมด หรอ เลอกเฉพาะหมวดหมทตองการ

2.2.4 ระบบ E-Learning มคณสมบตดงน ก. ระบบสามารถน าเขา เขาถง ขอมล/บทเรยน/แบบทดสอบ

ตามท ส านกงานก าหนดในรปแบบทหลากหลายทงรปแบบ Text และ Multi-media และสามารถปรบปรงไดงายโดยผใชระบบ

ข. ระบบสามารถก าหนดระยะเวลาในการทดสอบ รวมทง เงอนไขในการทดสอบอนๆ ตามทส านกงานก าหนดได

56

ค. ระบบสามารถประมวลแบบการทดสอบ การแสดงผลได 2.2.5 ความปลอดภยของการเขาถงองคความร

ก. ก าหนดสทธการเขาใชงานระบบไดทงแบบกลมและรายบคคล ข. ก าหนดระดบของผใชงานโดยสามารถจ ากดสทธในการ

เรยกด การจดเกบ การแกไข และลบบทความ 2.2.6 สวนของการถายทอดประสบการณ ระบบมความสามารถดงน

ก. การรองรบการก าหนดสทธการใชงานไดคอผดแลระบบจะ กรอกขอมลตางๆ ทผใชงานเขยนเขาไปได โดยผดแลระบบจะรบสทธในการตดสนใจเผยแพรบทความนนๆ ได และเลอกทจะเผยแพรเฉพาะกลมได

ข. ผเขยนจะตองท าการลงทะเบยนทกครง ค. สามารถใสค าคนเฉพาะได ง. ก าหนดวนเวลา ทจะเผยแพร และวนทส นสดการเผยแพรได จ. แสดงความยนยอมในการเขาอานของบทความได ฉ. แสดงชอผเขยน วนท ทลงหรอแกไขได ช. สามารถเลอกรปแบบการพมพเฉพาะบทความได

2.2.7 สวนสนบสนนอนๆ ประกอบดวย สวนการสอสารระหวางคนสองคนหรอเปน กลมแบบสองฝายพรอมกน หรอเปนการ

ประชมออนไลน (Video Conference) ซงเปนสวนทจะใชใหผใชระบบสามารถแลกเปลยนความคดเหนกนโดยใหทงภาพและเสยง สวนปฏทนกจกรรม (Calendar Activity) สวนการตดตอหนวยงานยอย ๆ (Contact Us)

สวนการเชอมโยงหนวยงานอน (Web Links) ซงระบบการท างานท กลาวมาในขางตนนน ทางผจดท าโครงการไดวเคราะหมาจากความตองการของผใชในแตละกลม ดงตอไปน

57

ตารางท 3.25 แสดงการวเคราะหความตองการผใชและสทธการใชงานของแตละกลม

ความตองการของระบบ

นกเรยน อาจารย

ผดแลระบบ

ระบบ สมาชก - - A/D/U/V การสรางและน าเขาขอมลความร A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V

การจดเกบและจดการขอมลความร - A/D/U/V A/D/U/V

การคนหาขอมลความร V V V ระบบการจดการบทความ A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V ระบบ E-Learning V A/D/U/V A/D/U/V สวนของการถายทอดประสบการณ A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V สวนปฏทนกจกรรม (Calendar Activity) V V A/D/U/V สวนการตดตอหนวยงานยอย ๆ (Contact Us) V V A/D/U/V สวนการเชอมโยงหนวยงานอน (Web Links) V V A/D/U/V A= Add D= Delete U= Update V=View

3.5 ระบบการจดการเรยนรทเลอกใช ระบบบรหารจดการเรยนการสอนทหนวยงานพจารณา ม 3 ระบบ ไดแก

1. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน LearnSquare เปนระบบบรหารจดการการ เรยนรออนไลนผานเครอขายคอมพวเตอร โดยผเรยนสามารถเรยนรไดทกท ทกเวลา ในรปแบบสอการเรยนการสอนแบบมลตมเดยทงบทความ ภาพ เสยง หรอวดโอ ทสามารถโตตอบไดเสมอนการเรยนในหองเรยนปกตซงถอเปนการเปดโอกาสทางการศกษาใหกวางมากขน และมมาตรฐานทเทาเทยมกน เปนระบบ โอเพนซอรสสามารถดาวนโหลดน าไปใชงานไดฟร ภายใตเงอนไข GPL และสนบสนนการท างานบนระบบปฏบตการวนโดวและลนกซ ซงมแนวทางพฒนาตามมาตรฐานสากล (SCORM) ซงถกพฒนาโดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and Computer Technology Center : NECTEC หรอ เนคเทค) สกอรม คอ การรวมกนของมาตรฐาน และขอก าหนด ทมาจากแหลงขอมลหลายประเภท เพอใหเกดการเรยนรผานสออเลกทรอนกส ซงสอทงหมดสามารถ ท างานรวมกน เขาถงได และน ามากลบมาใชไดอก นอกจากนยงอาจหมายถง การบบอดเนอหาเขาเปนแฟมเดยว (ZIP) ตามแนวคดการเรยนรแบบกระจายขนสง (ADL - Advanced Distributed Learning)

2. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน ATutor เปนระบบโอเพนซอรส แบบ Learning Content Management System เรยกชอยอวา LCMS หรอระบบในการสรางบทเรยนออนไลน ผดแลสามารถควบคมวชาตาง ๆ ไดอยางงายดาย อาท สรางวชาเปนรายวชาเพมเตม

58

เนอหา การจดการผใช ทงในสวนของผสอน และผเรยน โดยระบบ ATutor เองมระบบจดการภายในไดดตวหนง สามารถแยกผใชงานเปนสามสวนคอผดแลระบบ สวนผสอน และสวนนกศกษา

3. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน Moodle เปนซอฟตแวรโอเพนซอรสทใช ส าหรบท าคอรสหรอบทเรยนออนไลนทเราเรยกกนตดปากวา LMS (Learning Management System) โดย Moodle นบเปนทลตวนงทมความสามารถสงทไดรบความนยมจากโรงเรยน และมหาวทยาลยตางๆ Moodle มระบบ Backend (ระบบจดการคอรสทดตวนง) ผควบคมสามารถแบงแยกระหวางอาจารยและผเรยนไดอยางงาย และเปนซอฟตแวรทมลขสทธแบบ GPL (General Public License) หรอลขสทธแบบฟรนนเอง ผน าไปใชสามารถน าไปพฒนาตอยอดได

ดงนน จงไดมการสรปเลอกใชระบบบรหารจดการเรยนการสอน Moodle เนองจากระบบ Moodle มการใชงานทงาย สามารถน าไปประยกตใชไดหลากหลาย และยงอ านวยความสะดวกแกผใชงานทไมมความช านาญไดอกดวย

ตารางท 3.26 แสดงคณสมบตของระบบจดการเรยนรแตละระบบทใหความสนใจ

คณสมบต LearnSquare Atutor Moodle

ขอมลทวไป

ไมเสยคาลขสทธ

การประยกตใชหลากหลาย หาแหลงขอมลไดงาย พฒนาโดยทมงานคนไทย

เครองมอของระบบจดการเรยนร อ านวยความสะดวกตอผใชงาน ระบบตดตามผลการเรยน ขาวประกาศ

ระบบจดการสมาชก ขอมลสมาชก Tracking

59

3.6 ความสามารถของระบบ Moodle 3.7.1 เปน opensource ทไดรบการยอมรบ ทวโลกใช 1216 เวบไซต และในไทยใช

34 เวบไซต 3.7.2 สามารถเปนทง CMS (Course management system) และ LMS (Learning

Management system) ชวยสรางเนอหาโดยอาจารย และบรการใหนกเรยนเขามาเรยน 3.7.3 สามารถน าเอกสารทท าไวเพมเขามาได เชน word PowerPoint

Excel Webpage PDF หรอ Image เปนตน 3.7.4 มระบบตดตอสอสารกบนกเรยน หรอระหวางครดวยกน เชน chat หรอ

Webboard เปนตน นกเรยนฝากค าถาม ครทงค าถามไว ครนดสนทนาแบบออนไลน ครนดสอนเสรม หรอแจกเอกสารใหนกเรยนอานกอนเขาเรยนกได

3.7.5 มระบบแบบทดสอบ และรบการบาน สามารถตรวจการบาน และใหคะแนนโดย อตโนมต ใหสงงาน หรอใหท าแบบฝกหด ตรวจใหคะแนนเกบไปเลย export ไปเปน excel กได

3.7.6 สามารถเกบงานทอาจารยท าทงหมดไปเปนไฟล งาน zip แฟมเดยว อนาคต จะน าไปตดตงเครองไหนกได ไมตองเรมตนใหม 3.7 การออกแบบ Software Structure ในการท างานของแตละสวน

ผงโครงสรางสอการเรยนรดวยตนเองผานระบบอนเตอรเนตเรองระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต(Flow Chart) ระบบจะกาหนดสทธการเขาถงขอมลในการใชงานระบบเปน 4 ประเภท คอ ผดแลระบบ (Admin) ผสอน (Instructor) นกเรยน (User) บคคลทวไป (Individuals) และ โดยจะอธบายสทธการเขาถงขอมลทละประเภทดงน

1) ผดแลระบบ (Admin) มสทธในการเขาถงขอมลทกอยางภายในระบบ และสามารถ เพม/ลบ/แกไข ทกขอมลทตองการ ปรบปรงแกไขตงคาเวบได

2) อาจารย (Instructor) สมครสมาชกเปนอาจารยได สามารถนาเขาและเพมบทเรยนใน

เรองตางๆ ไดโดยใชสอ (VDO Flash Shock Wave Flash Document PowerPoint Acrobat) ภายในบทเรยน อานขาวประกาศเขาใชงานกระดานสนทนา กระดานสนทนาอาจารย เพมกระดานสนทนาตอบกระดานสนทนา เพมลบนกเรยนเขาบทเรยน และยงสามารถเขาไปแสดงขอมล และแกไขขอมลสวนตวได

3) นกเรยน (User) สมครสมาชกได เขาเรยนในบทเรยนเรองตางๆได ทาแบบฝกหด

เขาใชงานกระดานสนทนา โพสตขอความผานเวบบอรดตอบกระดานสนทนา และเวบบอรดได

4) บคคลทวไป (Individuals) สามารถเขาสหนาเวบเพจหนาแรก สมครสมาชกได สามารถเขาเรยนในเรองตางๆไดหลงจากสมครสมาชกสามารถทาแบบฝกหดไดหลงจากสมครสมาชก สามารถรบรขาวสารตางๆบนเวบไซตหลงจากสมครสมาชกสามารถแสดงความคดเหนผาน เวบบอรดไดหลงจากสมครสมาชก

60

ระบบการทางานใหมนจะเปนระบบการทางานหลกๆ ทงหมด 8 ระบบโดยแตละระบบ จะมหลกการทางานดงจะอธบาย

1. ระบบสมครสมาชก ผใชทวไปสามารถสมครสมาชกไดโดย กรอกขอมลตามแบบฟอรมของการสมครสมาชก

ในเวบไซต และกาหนด Username และ password แลวทาการยนยนการสมครสมาชก เทานกเปลยนสถานะจากผใชทวไปกลายเปนสมาชกอาจารย หรอนกเรยน และมสทธการเขาถงขอมลไดมากกวาบคคลทวไป

2. ระบบจดการสมาชก (Admin) ระบบนจะเปนการจดการขอมลของสมาชกโดย Admin เปนผจดการสมาชก สามารถ

คนหาขอมลสมาชก แสดงขอมลสมาชก แกไขขอมลสมาชก และลบขอมลสมาชก 3. ระบบจดการสมาชก (อาจารยและนกเรยน) จะเปนการจดการขอมลของอาจารยและนกเรยน สมาชกสามารถเขาไป ดขอมลของ

สมาชกและแกไขขอมลทตองการหรอ Admin เขาไปจดการระบบสมาชกและสทธในการใชงาน 4. ระบบหองเรยนของรายวชา จะเปนสวนทแสดงรายละเอยดของหองเรยนของรายวชาการตงคา สรางเนอหา นา

เขาเนอหารายวชาในรปแบบตาง ๆ เชน การนาเขาไฟลรปแบบ Document ( .doc ) การนาเขาไฟลรปแบบ PowerPoint ( .PPT ) การนาเขาไฟลรปแบบ Acrobat ( .PDF ) การนาเขาไฟลรปแบบ Shock Wave Flash ( .SWF )

5. ระบบจดการบทเรยน ระบบนสามารถเขาใชงานไดเฉพาะสมาชกโดยการเขามาใชงานขอมลบทเรยน และ

สอ(VDO, Flash, เสยง, Doc, etc) ประกอบบทเรยน 6. ระบบศกษาเรยนรบทเรยน ระบบนสามารถเขาใชงานไดเฉพาะสมาชก นกเรยนโดยการเขามาใชงานขอมลบทเรยน

และสอ (Flash VDO Shock Wave Flash PowerPoint Document Acrobat) ประกอบบทเรยนหลงจากเรยนจบแตละบทจะมการทาแบบฝกหดดวยเสมอ

7. ระบบจดการแบบฝกหด ระบบนนกเรยนทเปนสมาชกของแตละรายวชาสามารถเขามาใชงานแบบฝกหดและ

ทราบคะแนนได 8. ระบบการใชงาน การจดการกระดานสนทนาและประกาศขาว ระบบนใชงานไดเฉพาะทเปนสมาชกเทานน ผใชทวไปไมสามารถเขามาอาน และไม

สามารถตงกระท ถาม-ตอบ ไดและจะเปนการจดการขอมลของกระดานสนทนาโดย Admin เปนผจดการกระดานสนทนา เขามาอาน ตงกระท ถาม-ตอบ และสามารถลบกระท

61

3.8 องคประกอบของระบบงานทพฒนา

3.9.1 สถาปตยกรรมของระบบ

ในการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เปนการพฒนาในรปแบบของเวบแอพพลเคชน โดยใชสถาปตยกรรมของระบบ

LMS Applications

Web Based Applications

Image

Media

HTML Doc

Text

Data And Information

For LMS

Database and Applications

Server

Search Knowledge

Client User

รปท 3.25 สถาปตยกรรมของระบบสารสนเทศทจะใชในการพฒนาระบบ e-Learning

จากรปท 3.1 แสดงถงสถาปตยกรรมของระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงมการท างานดงตอไปน

1. ผใชงานจะท าการรวบรวมขอมลเพอจะน าไป ใหความร หรอแลกเปลยนเรยนรใน ระบบ โดยขอมลทจะน าไปเขาสระบบ ซงขอมลทจะอยในระบบจะมลกษณะดงน

1.1. ขอมลทสรางขนโดยโปรแกรมประยกตตางๆ ทใชกนอยในการท างาน ประจ าเชน MS Word Excel PowerPoint PDF โดยผใชสามารถบนทกขอมลเหลานนลงในสวนเกบขอมลองคความรได และสามารถจดเกบขอมลลงฮารดดสกของเครองแมขาย หรอบนทกเฉพาะชอไฟล และชอผใชงานทสรางหรอบนทกไฟลน

1.2. ไฟลประเภทตางๆ ซงอาจจะไมเปนมาตรฐานหรอไมไดใชงานบอย ผท รวบรวมขอมลสามารถบนทกไฟลเหลานไปยงระบบได และสามารถจดเกบขอมลเชนเดยวกบขอมลแบบแรก

1.3. ไฟลภาพ กราฟก และสอประสม (multimedia)

2. จากขอมลทผใชงานไดน าเขาทงสองระบบคอระบบการจดการเวบไซตและระบบ การจดการเรยนการสอนผานระบบไวนน ทางผจดท าโครงงานไดบรณาการระบบรวมทงสอง

62

ระบบ เปนระบบเดยวคอระบบการจดการความรซงอยในรปของ Web Based Application 3. ฐานขอมลและหนาเวบทงหมดถกเกบไวในเครองแมขายทไดตดตงเปนระบบของ

สถาปตยกรรมแบบ 3 เทยรซงมการแบงล าดบชนของเซอรวสในแอพพลเคชนเปน 3 ระดบดงน 3.1 Presentation Server เปนสวนใหบรการดานการแสดงผลบนจอภาพ ซงท างานอยบนเครองไคลเอนตทท าการโตตอบกบผใชงานระบบ โดยผานทางหนาจอเวบบราวเซอรคอ Internet Explorer ซงสวนใหญจะมอยในเครองคอมพวเตอรอยแลวและท าหนาทตดตอกบเครองคอมพวเตอรแมขายในการสงค ารองไปท างานตาง ๆ

3.2 Application Server จะใหบรการทางดานแอพพลเคชนลอจก (Application Logic) คอท าการประมวลผลตาง ๆ ตามทก าหนด เชน เปรยบเทยบ, ตดสนใจ, ฟงกชนทางคณตศาสตร และดาตาลอจก (Data Logic) เปนตวทเขาถงขอมลไดจรง ท าการสบคน แกไขจดเกบขอมลได ซงในสวนของแอพพลเคชนเซรฟเวอร (Application Server) นจะท าการตดตงโปรแกรมเวบเซรฟเวอร (Web Server) ไวคอยประมวลผลและใหบรการขอมลแกเครองคอมพวเตอรลกขายทไดท าการรองขอขอมล

3.3 Database Server เปนสวนการใหบรการระบบฐานขอมล โดยใช SQL Server และ MYSQL เพอรองรบกบขอมลทจะมปรมาณมากขนในอนาคต

4. เมอผใชงานรองขอขอมล หรอท าการคนหาขอมลในระบบ ระบบจะท าการน าค าสงการรองไปทเครองแมขายเพอน าขอมลทท าการคนหามาแสดงใหกบผใชงาน

3.9 การออกแบบกระบวนการ ในการออกแบบกระบวนการท างานของระบบระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทางผจดท าได ออกแบบกระบวนการท างานในลกษณะของ Unified Modeling Language (UML) ในสวนของ Activity Diagram Sequence Diagram และ user ดงน

63

3.9.1 กระบวนการท างานระบบการตรวจสทธผใชงาน กระบวนการท างานของการตรวจสอบสทธมรายละเอยดตอไปน

รปท 3.26 กระบวนการท างานของระบบการตรวจสทธผใช

1. ผใชระบบจะท าการตรวจสอบสทธของผใชโดยการใส User Password เพอ

ตรวจสอบสทธใชงาน ในระบบการจดการความร 2. จากนนขอมลทเขามาในระบบจะท าการไปตรวจสอบสทธ ท Database ของ

โปรแกรม Moodle 3. เมอท าการตรวจสอบเสรจแลว จะคนคาของการตรวจสทธ ผานไปทระบบการจดการ

ความร และจะสงสทธการใชงานใหกบผใชงานตอไป ถาไดสทธการใชงานกจะสามารถท างานในระบบไดตามสทธทไดรบ แตถา ไมไดสทธ กจะใหใส user Password ตอไป

64

3.9.2 ระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต LMS กระบวนการท างานของการเรยนการสอนมรายละเอยดตอไปน

User KM System Database

user password

username password Database

user

Database

user

ภาพท 3.27 กระบวนการท างานของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต

1. ผใชระบบจะท าการตรวจสอบสทธของผใชโดยการใส User Password เพอ

ตรวจสอบสทธใชงาน ในระบบการจดการความร 2. จากนนขอมลทเขามาในระบบจะท าการไปตรวจสอบสทธ ท Database ของ

โปรแกรม Moodle

65

3. เมอท าการตรวจสอบเสรจแลว จะคนคาของการตรวจสทธ ผานไปทระบบการจดการความร และจะสงสทธการใชงานใหกบผใชงานตอไป ถาไดสทธการใชงานกจะสามารถท างานในระบบไดตามสทธทไดรบ แตถา ไมไดสทธ กจะใหใส user Password ตอไป

4. เมอท าการตรวจสทธกาท างานแลว ผใชงานสามารถ ท าการ เพม ลบ แกไข คนหา แสดงผลไดตามสทธ ทไดจากระบบ จากนนขอมลการรองขอใชระบบจะไปท าการประมวลผลทระบบการจดการความรแลวจะท าการไฟลไปทฐานขอมล

5. เมอขอมลท าการ เพม ลบ แกไข ปรบปรงเรยบรอย คนหา เสรจแลวจะท าการสงขอมลกลบไปใหระบบการจดการความร แลวสงผลการท างานไปใหผใชระบบอกท

65

บทท 4 ขนตอนในการด าเนนโครงงาน

4.1 กลาวน า ในบทนกลาถงขนตอนวธการด าเนนโครงการ ซงประกอบดวยการจดการทรพยากรทใชเปนเครองมอในการพฒนาระบบ เชน อปกรณฮารดแวร(Hardware) ซอฟตแวร (Software) การเชอมตอระหวางระบบ และผใชงาน ภายในแผนก และกลาวถงขนตอนการน าโครงการไปใช 4.2 การจดเตรยมทรพยากรทเกยวของ

เปนการจดเตรยมในสวนของดาคาเบสเซฟเวอร และ ในสวนของ ผใชงานระบบ 1. ความตองการพนฐานของ คอมพวเตอรสวนกลาง

1.1 Specific Hardware ก. CPU Speed 2.0 GHz ข. Hard Disk 500 GB ค. Memory(RAM) 2048 MB

1.2 Operating System ก. Windows XP Professional 2002 Service Pack 3 ข. Database Management System ค. Microsoft Access

1.4 Development Tools ก. Microsoft visual studio 2005 (ASP.NET)

1.5 Communication ก. LAN

2. ความตองการพนฐานของ Client 2.1 Specific Hardware

ก. CPU Speed 1.5 GHz ข. Hard Disk 50 GB ค. Memory (RAM) 512 MB

2.2 Operating System ก. ระบบปฏบตการ Windows XP

2.3 อปกรณส าหรบตดตอ Network ก. LAN Card หรอ Wireless LAN

2.4 Web Browser Software ก. Internet Explorer version 7

66

4.3 การตดตงระบบ 1.ดาวนโหลดตวตดตงท http://www.cmsthailand.com หรอท http://moodle.org/download/ 2. หลงการดาวนโหลดมาใหท าการแตกไฟลดวย WinRAR หรอ Winzip

รปท 4.1 แสดงโฟลเดอรหลงการแตกไฟล

3. ท าการคดลอกหรออปโหลดตวตดตง (โฟลเดอร moodle) ไปใสในหองเกบเวบไซต

ไดเรกทอร ค าอธบาย C:\WM\www กรณใช WMServer C:\AppServ\www กรณใช AppServ C:\InetPub\wwwroot กรณใช IIS

/var/www/html กรณใชระบบ Linux เกบทพาทหลก

/home/username/public_html กรณใชระบบ Linux เกบทพาทของผใช (โดยทไปบนโฮสตตงจะใชพาทน)

รปท 4.2 แสดงรายละเอยดในโฟลเดอร

67

* ในทนทดสอบบนเครองตวเองใช WM Server Tools

รปท 4.3 แสดงโฟลเดอรหองเกบตวตดตง

4. ท าการสรางฐานขอมลส าหรบเกบโปรแกรม Moodle ในทนสรางโดยใชโปรแกรม phpMyAdmin (โดยทวไปบนเวบเซรฟเวอร หรอบนโฮสตตงเขามบรการอยแลว)

รปท 4.4 แสดงการตดตง

68

5. หลงการสรางฐานขอมลเสรจแลวกเรมตดตงโดยการพมพ URL ดงน

URL ค าอธบาย http://127.0.0.1/moodle/install.php กรณตดตงบนเครองตวเอง

http://www.sitename.com/moodle/install.php กรณสรางเปนไดเรกทอรยอยลกลงไปอกชน

http://www.sitename.com/install.php กรณสรางเปนพาทหลกเวบไซต

http://lms.sitename.com/install.php กรณสรางเปน sub domain

รปท 4.5 แสดงการตดตง

6. เลอกภาษาเปน Thai (th) เสรจแลวคลก Next>>

7. โปรแกรมรายงานการตรวจสอบการตงคาภาษา php วาเซตคาตางๆ ไวถกตองหรอไม

69

รปท 4.6 แสดงการตดตง

8. คลกปม ตอไป >> 9.โปรแกรมรายงานพาทเรยกใชงานและทเกบตวตดตง Moodle

70

รปท 4.7 แสดงการตดตง

10. คลกปม ตอไป >> 11. ก าหนดรายละเอยดฐานขอมลทใช ในทนใช MySQL * ในทนทดสอบบนเครองตวเองใหใชชอ username วา root รหสผาน วางไว ชอ host ใสเปน localhost ชอฐานขอมลใสเปน cmsthailand_moodle Table_prefix ไวเหมอนเดม mdl_

รปท 4.8 แสดงการตดตง

12. เสรจแลวคลกปม ตอไป >> 13. ระบบจะท าการสรางไฟลส าหรบเกบคาคอนฟกมา 1 ไฟลคอ config.php

71

14. คลก ขนตอไป >> 15. ระบบรายงานเกยวกบลขสทธโปรแกรม Moodle ทเปนแบบ General Public License (Free)

รปท 4.9 แสดงขอมล GPL License

72

16. ใหตอบ ใช 17. ระบบรายงานการสรางตารางขอมลตางๆ ลงฐานขอมล

รปท 4.10 แสดงการตดตงฐานขอมล

18. ใหเลอนลงมาดานลางแลวคลก ขนตอนตอไป 19. ก าหนดคาตวแปรตางๆ ของ Moodle ทตองการ 20. หลงจากก าหนดเสรจใหเลอนลงมาดานลางแลวคลกปม บนทกการเปลยนแปลง 21. ระบบรายงานเวอรชนของ Moodle

รปท 4.11 แสดงขอมลเวอรชนปจจบน

73

22. คลก ขนตอไป 23. ระบบรายงาน Feature ของ Moodle เวอรชนทตดตงอย

รปท 4.12 แสดงขอมลเวอรชนปจจบน

23. คลก ขนตอไป 24. ระบบท าการ Upgrade ขอมลทเราเลอกใชลงฐานขอมลอกครง

รปท 4.13 แสดงการอพเกรดฐานขอมล

74

25. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 26. ระบบรายงานตงคา บลอก และเมนตางๆ เสรจเรยบรอยแลว

รปท 4.14 แสดงการตงคาตารางบลอค

27. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 28. ระบบท าการเพมตาราง paypal 29. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 30. ระบบท าการเพมตาราง Assigment (Workshop) ตวอยางบทเรย 31 . เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 32. ตงคาของเวบไซต

75

รปท 4.15 แสดงการตงคาของเวบไซต

33. หลงจากตงเสรจใหเลอนลงมาดานลาง คลก บนทกการเปลยนแปลง 34. ก าหนดรายละเอยดสวนตวของผดแลระบบ

76

รปท 4.16 แสดงหนาประวตของผดแลระบบ สมาชก

35. เสรจแลวเลอนลงมาดานลางคลก อปเดทประวตสวนตว 36. แสดงหนาเวบ E-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle

รปท 4.17 แสดงหนาเวบ E-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle

77

บทท 5 ผลการทดลอง

5.1 กลาวน า กลาวถงการประเมนผล และผลการทดลอง การจดการสอการสอนผานระบบอนเทอรเนตนน เปนการเพมชองทางในการเรยนใหกบนกเรยน หรอผทสนใจ และตองการศกษาหาความรเพมเตมจากในหองเรยน 5.2 หนอจอระบบของการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต

รปท 5.1 หนาจอการ Login เขาระบบการสอนผานอนเตอรเนต จากรปท 5.1 เปนหนาจอของการ Login เพอเขาสการใชงานของระบบ โดยผสอน ผเรยน และ ผดแลระบบจะตองท าการ Longin เขาไปไปสระบบการใชงานทกครง

78

รปท 5.2 หนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต

จากรปท 5.2 เปนหนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต ประกอบดวย 1. สวนของหวเวบไซตและ Top Menu ซงเปนชอของระบบ 2. เมนหลก เปนเมนรายวชา 3. เครองมอเสรมในการใชงานของระบบ เชน ปฏทนกจกรรม 4. สวนของเนอหาบทเรยน

1

2

3

4

79

รปท 5.3 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาภาษาไทย

จากรปท 5.3 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร ซงเปนอาจารยประจ าวชา

ภาษาไทย

รปท 5.4 หนาจอหลกของการ เพม ลบ แกไข บทเรยน

80

จากรปท 5.4 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร เปนอาจารยประจ าวชาภาษาไทย ซงสามารถ เพม ลบ แกไข บทเรยนชวยสอนได โดยการ Upload ไฟล Word Excel PDF และ Powerpoint ได

รปท 5.5 หนาจอหลกของการ ตรวจขอสอบ หรอแบบทดสอบกอน –หลงเรยน

จากรปท 5.5 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร เปนอาจารยประจ าวชาภาษาไทย ซงสามารถตรวจสอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน รวมถงการใหคะแนน และเกบคะแนนของนกเรยนทเขามาท าแบบทดสอบได

81

รปท 5.6 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาภาษาองกฤษ

จากรปท 5.6 เปนหนาจอของอาจารย สมศกด ออนนช เปนอาจารยประจ าวชาภาษาองกฤษ

รปท 5.7 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาวทยาศาสตร

82

จากรปท 5.7 เปนหนาจอหลกของอาจารย สมคด สมมต เปนอาจารยประจ าวชาวทยาศาสตร

รปท 5.8 หนาจอหลกของ นกเรยน

จากรปท 5.8 เปนหนาจอของนกเรยน นางสาวการตา อานบ ซงเปนนกเรยนทสามารถ

เขาสบทเรยนรายวชาตางๆ ได

รปท 5.9 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)

83

รปท 5.9 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ) ซง Admin จะเปนผก าหนดสทธการใชงานของ คร นกเรยน และก าหนดการเขาถงบทเรยนตางๆ ได

รปท 5.10 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)

84

จากรปท 5.10 เปนหนาจอหลกของ Admin ทสามารถ เพม ลบ แกไข สมาชก ได

รปท 5.11 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)

จากรปท 5.11 เปนหนาจอหลกของ Admin ทสามารถ ก าหนดสทธผใชงาน แตละประเภทได เชนการก าหนดสทธใหครสอน เพม ลด และแกไข บทเรยนได สวนผเรยน สามารถ เขาไปท าแบบทดสอบ กอน –หลงเรยน รวมถงดาวนโหลดไฟลได

85

บทท 6 สรปผลและวจารณ

6.1 กลาวน า จากการวเคราะห ออกแบบ และท าการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ CMS: กรณศกษา ส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจ พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร นน ไดมการใชงานจากกลมนกเรยนระดบประถมศกษา สามารถสรปไดดงน 6.2 สรปผลการด าเนนงาน ขอด

1. ระบบสามารถใชเปนเครองมอในการเรยนการสอนผานระบบออนไลนไดอยางม ประสทธภาพ

2. ส านกงานฯ ไดชองทางในการใหบรการส าหรบผสนใจสามารถใชบรการไดอยาง สะดวกและรวดเรว

3. เนองจากการมองเหนโอกานจงน าการพฒนาเปนเวบไซต จงท าใหสามารถเขาใช งานได ตลอด 24 ชวโมง

ขอเสย 1. การท างานในบางสวนยงไมครอบคลมความตองการของผใชงานมากนก

6.3 ปญหาและอปสรรค

1. ซอฟตแวร สวนใหญม Linesence 2. โปรแกรม Moodle แตละเวอรชน มขอจ ากด ในการใชงาน 3. ในการตดตงระบบใชเวลานาน 4. คณสมบตของโปรแกรมทงหมดอาจจะมบางสวนไมรองรบกบการท างานของ

ผใชงาน

6.4 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอไป 1. ควรมการพฒนาให นกพฒนาทสนใจสามารถพฒนาสวนตางๆเพมเตมได 2. ควรมการพฒนาใหแบบทดสอบทหลากหลายแบบขน 3. ควรใหมการพฒนาใหมเนอหานนมการตอบสนองกบผเรยนไดมากขนเรอยๆ 4. ควรใชไดกบฐานขอมลหลาย ๆ ชนด 5. ควรพฒนาใหระบบมความปลอดภยมากขน