73
Joel Costa Malabanan

MALLFIL , PNU - · PDF filenaimpluwensiyahan ng mga Kastila at ... noong 1975. •Itinakwil nito ang mga maling pananaw ng ... “Kababaihan”

  • Upload
    vodien

  • View
    321

  • Download
    15

Embed Size (px)

Citation preview

Joel Costa Malabanan

MALLFIL , PNU

Ang Musikang Pilipino ay ang katutubong

musika ng ating lahi na

naimpluwensiyahan ng mga Kastila at

Amerikano. Nagmula ito sa sinaunang

musika ng populasyong Austronesian at

musikang Indo-Malayan , Kundiman

hanggang rock and roll, hip-hop at rap

music, ballad at pop at impluwensiya ng

MTV at mga sikat na awit sa US na likha

ng ating mga kababayan.

Ito ang mga awit na tumatalakay sa mga

isyung panlipunan at nagtataguyod ng

malasakit sa bayan.

Ayon kay Norman Wilwayco (1997) nahahati

ito sa musikang mainstream at musikang

alternatibo o underground

Ang musikang mainstream ay ang

nakasanayan nating mga awit na

pinatutugtog sa radyo

Ang alternatibo ay ang musikang madalang o

hindi napatutugtog sa radyo at pamalit sa

musikang mainstream

Ipinapakilala nito sa kabataang Pilipino ang

sarili nating sining at kultura.

Hinahasa nito ang kritikal na pag-iisip ng mga

mag-aaral sa pagsusuri ng mensahe ng mga

awit

Nagsisilbi itong lunsaran ng mga isyung

panlipunan na dapat maunawaan ng mga

kabataan

Nakatutulong ito upang maunwaan ang

Sikolohiyang Pilipino at ang ating lipunan

Sikolohiyang Pilipino (SP) • Ito ang Teorya ng pagsusuri ng diwa at

karanasang Pilipino mula sa perspektiba ng Pilipino na pinasimulan ni Dr. Virgilio Enriquez noong 1975.

• Itinakwil nito ang mga maling pananaw ng dayuhan tungkol sa paniniwala at kaugaliang Pilipino.

• Nakatuon ito sa pagsusuri ng kalooban at kamalayan, ulirat, isip, diwa, kaluluwa ng Pilipino na nakapaloob sa akda.

Tubong Bigaa, Bulakan,

isinilang si Virgilio

Gaspar Enriquez noong

24 Nobyembre 1942.

Kinikilala siya bilang

“Ama ng Sikolohiyang

Pilipino” dahil sa

kanyang mga ambag at

pananaliksik. Namatay

siya noong Agosto 31,

1994.

Mainstream – musikang napapakinggan sa

mga FM stations at nakasanayang marinig

ng mga tao.

Alternative – musikang progresibo at

makabayan, pamalit sa mga nakagisnang mga

awit at hindi gaanong napapakinggan sa

radyo at nanawagan ng pagbabago.

Underground- musika ng mga aktibista at NPA

na nanawagan ng rebolusyon.

Heber Bartolome / Banyuhay

Dito sa silangan tayo isinilang

Kung saan nagmumula

ang sikat ng araw

Subalit nasaan ang sikat

ng araw

Ba’t tayo ang humahanga

doon sa kanluran?

“Tayo’y Mga Pinoy” (1975)

Ang sistema ng edukasyon

kailan magbabago?

Kailan ka lalaya sa kolonyal

na isip mo?

Kailan ka aasenso, kailan

matututo?

Bumabagal ang pag-unlad

sa maling sistema mo!

“Paaralan” – Heber Bartolome (1992)

Joey Ayala

Kung kaya mong isipin

Kaya mong gawin

Isa-isang hakbang lang at

ikaw ay makakarating

Tulad ng puno na

galing sa binhi

Ang mga dakilang gawa’y

nagmumula sa guniguni

“Kung Kaya Mong Isipin” (1993)

Gary Granada

Baka naman isang araw

kayo roon ay maligaw

Mahipo n’yo at marinig

at maamoy at matanaw

Hindi ako nangungutya

kayo na rin ang magpasya

Sa palagay ninyo kaya

ito sa mata ng Maylikha ay bahay?

“Bahay” (1983)

Paul Galang

Nang malapit nang mabayaran

ni Juan

Pinggang sanhi ng pagkakautang

Pagnanakaw ay muling inulit

ni Sam

Subalit nakita ni Juan

Nang dahil sa nakita’y nagalit si Juan

Kumulo ang dugo pumutok na parang bulkan

“Pinggan” (1989)

Iba ang talinong hango sa lansangan

Ang tunay na guro’y karanasan

Ano ang silbi ng aklat sa paaralan?

Kung sa paligid ay bulag ka rin

Naman.

Mananatili kang isang mangmang

Parang bata na walang muwang

Kung dito sa ating lipunan

Tao kang walang pakialam!

“Tao” –Paul Galang (1992)

Jess Santiago

Si Lina ay isang magandang

dalaga

Panggabi sa isang pabrika

ng tela

Sumapi sa unyon, sumama

sa welga

Biglang nagkagulo, nawala si Lina

Nang muling makita’y hubad at patay na

“Halina” (1983)

Lolita Carbon / ASIN

Lahat nang bagay na

narito sa lupa

Biyayang galing sa Diyos

kahit nang ika’y wala pa

Ingatan natin at huwag

nang sirain pa…..

“Masdan Mo ang Kapaligiran” (1978)

Freddie Aguilar

Ang kulay ko’y di puti

Ang lahi ko’y kayumanggi

Pinoy kung ako ay tawagin

Sa isip, puso’t damdamin

Pinoy!

“Pinoy” (1984)

Florante de Leon

Sana’y pag-ibig na lang

Ang isipin ng bawat isa sa

mundo

Sana’y laging magbigayan

Sana’y laging magmahalan.

“Sana” (1980)

Romeo Dongeto / BUKLOD

Hangga’t mas marami ang

lugmok sa kahirapan

At ang hustisya’y para

lang sa mayaman

Habang may tatsulok,

at sila ang nasa tuktok

Hindi matatapos itong gulo!

“Tatsulok (1992)

Bobby Balingit ng WUDS

Dito ba sa mundo anong

tunay na kailangan?

Ang magpakasarap at

magkamal ng kayamanan

Ano mang kayamanan akala

mo walang hangganan

Darating ang panahon

iyan ay iyong iiwan

“At Nakalimutan ang Diyos” (1985)

Danny Fabella / Musikang Bayan

Kahanga-hanga kayong

ang sarili

Laan sa pagsisilbi

Kayong ang ligaya ay

nasa ngiti

Ng bawat dukha’t api

Mabuhay kayong mga di pangkaraniwan

Pag-ibig ninyo ay walang hangganan

“Di Pangkaraniwan” (2008)

Hinahanap ko ngayon

Ang tunay na damdamin

Hinahanap ko ngayon

Ang tunay na sariling atin

Nasaan ang ating diwa?

Pagmasdan n'yo ang mga

luha

Nasaan ang pagmamahal?

Pagmamahal sa sariling wika

“Awiting Pilipino” (1978)

Aanhin ang mga matang hindi makakita?

Aanhin ang mga tengang bingi sa tuwina

Kung ikaw ay laging

walang pakialam

Ang iyong katulad ay

patay na langgam

Kung palaging tayo’y

walang pakialam

Tayo ay mistulang patay

na langgam!

“Patay na Langgam”

– Joel Costa Malabanan (1989)

Ang musika ay dapat gamitin

bilang sangkap ng pagkakaisa

ng mga Pilipino. Taglay ng

musika na mula sa iba’t ibang

pangkat ng tao sa Pilipinas

ang pambansang kultura na

sinasagisag ng bawat awit.

Ang musika ay bahagi ng karanasan ng ating

lipi ay na hindi dapat ikahiya at kailangang

ipagmamalaki pa nga at ipamahagi sa mundo.

Mensahe muna bago genre

Mahusay na gamit ng salita

Lantad na kaugnayan sa paksa

Angkop sa mga mag-aaral

Magagamit sa paggaganyak,

talakayan o sa paglalagom ng

klase.

Suriin ang literal na kahulugan

Talakayin ang piguratibong kahulugan

Maaaring buong awit ang talakayin o

bahagi lamang ng awit

Palutangin ang “enduring

understanding”.

Kaugnay ng pagtalakay sa wika,

hanapin ang mga tayutay at suriin ang

Formalismo

Upang higit na maunawaan ang kanilang awit

Para mabigyan ng malalim na pagpapahalaga

ang kanilang akda

Upang mapalalim ang pagpapahalaga sa

manlilikhang Pilipino

Upang malabanan ang kolonyal na kaisipan

na dala ng pagkahumaling ng mga kabataan

sa Kpop at foreign music.

Sapagkat tayong mga Pilipino rin ang may

obligasyon na kilalanin at pahalagahan ang

sariling atin.

Bilang lunsaran o bahagi ng paggaganyak

-kailangang maisagawa sa loob ng 5 o 10

minuto

-karaniwang nakapokus sa mensahe o

nilalaman ng awit

-kailangang may kopya ng lyrics ang mga

mag-aaral upang maunawaan nila ang

awit.

- ang mga tanong ay dapat nag-uugnay sa

awit at sa paksa.

Bilang bahagi ng pagtalakay sa paksa

-kailangang maipakilala ang

musikero at maiugnay sa paksang

tinatalakay ang nilalaman ng awit.

-kung akdang pampanitikan ang

tinatalakay, dapat na may malinaw

na maiaambag ang awit upang lalong

maunawaan ng mga mambabasa ang

akda.

Bilang bahagi ng valuing o paglalagom ng

paksa

-kailangang ang awit ay nagtataglay ng

kaisipang magagamit ng mga mag-aaral sa

pagatatanim ng “enduring understanding”

Halimbawa: “Kung Kaya Mong Isipin”

ni Joey Ayala

“Halina” ni Jess Santiago

Ito ay teoryang pang-edukasyon na

nakasalig sa pagtatakda ng kongkretong

bunga o resulta upang makita at masukat

ang pagkatuto ng mga mag-aaral.

Una itong tinawag na Outcomes-Driven

Developmental Model (ODDM) noon pang

1970’s na naglalayong mas bigyan pansin

ang papel ng estudyante sa “mastery

learning program”

Hindi. Dati na nating ginagawa ang mga

ito. Ngunit sa K-12 na ang assesmment ay

natakatuon sa Performace Tasks,

mahalaga ang Outcome-Based Education

upang mas matiyak ang pagkatuto ng mga

mag-aaral gamit ang mga gawaing

sinusukat sa pamamagitan ng mga

inihandang rubrik.

Bilang bahagi ng performance task

- maaaring gamitin bilang piyesa sa

pagbibigay-interpretasyon sa awit na

maka-kalikasan o makabayan

- maaaring ipaguhit ang mensahe ng awit

kaugnay ng paksa sa klase.

- kailangang maghanda ng rubrik

Libreng maida-download sa garygranada.co

Rubrik sa Song Interpretation Napakahusay

(5 puntos) Mahusay (4 na puntos)

Magsanay Pa (2 puntos)

Pagkamalikhain Nagpamalas ng

higit na

malikhaing

pagbibigay-

interpretasyon

Malikhain ang

pagbibigay-

interpetasyon

Hindi

nakapagpamalas

ng pagkamalikhain

Angkop na Kilos Angkop na

angkop ang kilos

na naitanghal

Angkop ang

kilos sa

pagtatanghal

Hindi angkop ang

mga kilos sa

pagtatanghal

Organisasyon Higit na

organisado ang

pagtatanghal

Organisado ang

pagtatanghal

Hindi organisado

at magulo ang

pagtatanghal

Kabuuang

Puntos

Pagmamahal sa Wika

“Tayo’y mga Pinoy” ni Heber Bartolome

“Bigkas” ni Florante

“Paaralan” ni Heber Bartolome

“Monkey See, Monkey Do” ni Paul Toledo

“Tayo’y Pilipino” ng Nuklus

“Bantayog/Mahiwagang Tao” ng ASIN

Paksa kaugnay ng Feminismo”

“Babae” – Inang Laya

“Babae Ka” - Inang Laya

“Kababaihan” – Bayang Barrios

“May Dalawang Babae” – Gary Granada

“Senor Pacundo” – Gary Granada

“Ang Pagiging Babae” – Musikang Bayan

“Kalapating Lansangan” –Susan Fernandez

Magno

Kayo ba ang mga Maria Clara

Mga Hule at mga Sisa

Na di marunong na lumaban?

Kaapiha’y bakit iniluluha?

Mga babae, kayo ba’y sadyang mahina?

Kayo ba ang mga Cinderella

Na lalake, ang tanging pag-asa?

Kayo nga ba ang mga Nena

Na hanapbuhay ay pagpapuputa?

Mga babae, kayo ba’y sadyang pang-kama?

Ang ating isip ay buksan

At lipuna’y pag-aralan,

Paano nahubog ating isipan

At tanggaping kayo’y mga libangan

Mga babae, ito nga ba’y kapalaran?

Bakit ba mayroong mga Gabriela

Mga Teresa at Tandang Sora

Na di umasa sa luha’t awa?

Sila’y nagsipaghawak ng sandata

Nakilaban, ang mithiin ay lumaya.

Ang ating isip ay buksan

At lipuna’y pag-aralan,

Paano nahubog ating isipan

At tanggaping kayo’y mga libangan

Mga babae, ito nga ba’y kapalaran?

Bakit ba mayroong mga Gabriela

Mga Teresa at Tandang Sora

Na di umasa sa luha’t awa?

Sila’y nagsipaghawak ng sandata

Nakilaban, ang mithiin ay lumaya.

Bakit ba mayrong mga Lisa

Mga Liliosa at mga Lorena

Na di natakot makibaka

At ngayo’y marami nang kasama?

Mga babae, ang mithiin ay lumaya!

Ang ating isip ay buksan

At lipuna’y pag-aralan,

Paano nahubog ating isipan

At tanggaping kayo’y mga libangan

Mga babae, ito nga ba’y kapalaran?

Pangangalaga sa Kalikasan

“Kuwentong Aray” –Edwin Quismundo

“Paligid” – Gary Granada

“Karaniwang Tao” – Joey Ayala

“Rapu-Rapu” – Lolita Carbon

“Linta” – The Jerks

“Katutubo Blues” – Noel Cabangon

“Payag Ka Ba?” – Heber Bartolome

Karapatang Pantao

“Dam” – Gary Granada

“Mamang May Baril” – Nuklus

“Halina” – Jess Santiago

“Sana’y Di Masanay” –Noel Cabangon

“Mapayapang Mundo” – Pol Galang

“Isa Pang Kanta” – The Jerks

“Tano” – Mon Ayco / Patatag

http://www.cecphils.org/rapu-rapu-album

Ibong Adarna

“Haranahin ang Mundo” – Pol Galang

“Anting-anting” - Penpen

“Alamat ” – Pol Galang

“Tabi Po” – Joey Ayala

“Kuwentong Aray” – Edwin Quismundo

Florante at Laura

“Saksi Ba ang Langit?” –Popong Landero

“Saan Ka Patungo, Panganay Ko– Joey

Ayala

“Balita” – Asin

“Ang Bayan Kong Sinilangan” – Asin

“Mindanao” – Freddie Aguilar

“Pag-Ibig, Anaki’y Aking Nakilala

-Joel Costa Malabanan

Noli Me Tangere

“Padre Damaso” – Warlock

“Sisa” –Siakol

“Babae” – Inang Laya

“Nabasa Mo na Ba ang Noli?”

– Gary Granada

“Iligtas Natin ang mga Bata” –Jess Santiago

“Sa Bawat Patak ng Dugo Mo, Elias

- Joel Costa Malabanan

“Canto Patriotico de Maria Clara” –Inang Laya

El Filibusterismo

“Rebolusyon” – Gary Granada

“Ultimo Adios” – Joey Ayala

“El Filibusterismo” – Gary Granada

“Doon Po sa Amin” – Jess Santiago

“Balatkayo” – Maria Cafra

“Tano” –Mon Ayco / Patatag

“Sierra Madre” – Musikang Bayan

“Tuldok” ng ASIN sa Geometry

“Pahayagan” ng Musikang Bayan sa AP

Sana’y Mayaman” ng Inang Laya sa

Trigonometry

“Asin” ni Noel Cabangon sa Chemistry

“Babalik sa Iyo” ni Sampaguita sa Physics

“Baka Sakali” ni Gary Granada sa Economics

“Speak in English Zone” ni Joel Malabanan sa

Filipino

Monkey See, Monkey Do” – Paul Toledo sa

Filipino

“Bayan Ko” ni Freddie Aguilar

“Pag-ibig sa Tinubuang Lupa” ng Inang Laya

“Onli in Da Pilipins” ni Jess Santiago

“Wala Nang Tao sa Sta. Filomena” ni Joey Ayala

“Balita” ng Asin

“Dam” ni Gary Granada

“Katotohanan Lamang” ni Heber Bartolome

“Aling Pag-ibig Pa?” ni Pat Castillo

“Bayang Sinira” ni Paul Galang

“Pahayagan” ng Musikang Bayan

Iba Pang Awit na Magagamit

Paggawa ng MTV

Pagguhit mula sa mensahe ng awit

Pagsulat ng awit kaugnay ng binasa

Balagtas-Awit

Palit-lyrics

Sayawit

Speak in English Zone (Musika at Titik ni Joel Costa Malabanan)

Taong 1898 nang sumalakay si George Dewey

Sa ngalan ng Benevolent Assimilation

ni McKinley Ang paglaya sa Kastila ay agad na

nawalang saysay Dahil sa imperyalistang likas yaman

ang pakay!

At ang mga Kano at Kastila ay nagbentahan

Twenty million dollars ang naging kabayaran.

Sinimulan ng Thomasites kolonyal na edukasyon

English ang wikang nagsilbing pundasyon

Ang magigiting na bayani ay

ipinabitay

Tulad nina Felipe Salvador at

Macario Sakay

Pulitika, ekonomiya at ang

kulturang popular

Sa puso’t diwa English ang

idinadasal.

Ang bayan ko ay Speak in English Zone

Paghahandang yakapin ang globalisasyon

Nag-eeksport kami ng manggagawa’t caregiver

Mga graduates namin ay nasa call center

Pagkatapos ng World War II Parity Rights ang sumakal At ang nagsilbing tanod ay

ang mga base militar Manggagawa at magsasaka ay

nalibing sa kahirapan At nabaon sa utang ang

sambayanan.

Ngayo’y wala nang base militar wala na rin ang

Thomasites Ngunit may VFA at English

speaking campaign At ang mga paaralang

hulmahan ng propesyunal Sinanay upang maglingkod sa

mga dayong kapital

Ang bayan ko ay Speak in

English Zone

Alipin kami noon hanggang

ngayon

Nag-eeksport kami ng

manggagawa’t caregiver

Mga graduates namin ay nasa

call center

At ang bansang Pilipinas kahit pa agrikultural

Walang makain ang mga mamamayan

Ang aming isip, salita at gawa ay kolonyal

Lahi kami ng alipin sa sarili naming bayan

Nalulong sa K-Pop ang kabataan ni Rizal

Sa pagdodota animo’y mga hangal

Pulitika, ekonomiya at ang kulturang popular

Sa puso’t diwa English ang idinadasal.

Ang bayan ko ay Speak in English Zone

Paghahandang yakapin ang globalisasyon

Nag-eeksport kami ng manggagawa’t

caregiver

Mga graduates namin ay nasa call center

Ang bayan ko ay Speak in English Zone

Alipin kami noon hanggang ngayon

Ang pagbabago ang tanging solusyon

Durugin ang kolonyal na edukasyon!

Sariling wika ang ang siyang

magpapalaya

Sa sambayanang gapos ng

tanikala!

Sariling wika ang ang siyang

magpapalaya

Sa sambayanang gapos ng

tanikala!

Maraming salamat sa pakikinig!